Περί ευγένειας: Γιατί ο ευγενικός δεν είναι ευγενής;


Ο ευγενικός δεν είναι ευγενής. Περί ευγένειας: Όταν
δεν είσαι ευγενής και προσπαθείς να είσαι ευγενικός

Ο ευγενής άνθρωπος δίνει αξιοπρέπεια σ’ όλες τις πράξεις.

Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου, Αρθρογράφος
(Sophia Drekou, BSc in Psychology)

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη της αληθινής ευγένειας,
από αυτή που στηρίζεται βαθιά σε ηθικές αρχές. Γκαίτε

Η ευγένεια της ψυχής

Όταν δεν μπόρεσες να πεθάνεις 
με τους δικούς σου
κι όταν δεν μπορείς να ξεχάσεις 
το θάνατό τους, 
δεν σου μένει παρά να γίνεις γελοίος
για την αδιάφορη κοινωνία
που όταν βγάζεις μία κραυγή,
νομίζει ότι παίζεις θέατρο.
Όμως η ευγένεια της ψυχής
σε κρατά ζωντανό 
ανάμεσα στους νεκρούς.

Όταν δεν είσαι ευγενής προσπαθείς να είσαι ευγενικός, όχι όμως γιατί το πιστεύεις αλλά για να φανείς αυτό που δεν είσαι... έτσι γίνεται κι όταν δεν έχει κάνει άθλο μιλάς για αθλητισμό και θέλεις να είσαι πρώτος ενώ η αξία είναι το έργο που δημιούργησες γιατί κανείς άλλος δεν μπόρεσε να το κατορθώσει αφού δεν είχε την ικανότητα.

Η ευγένεια των ανθρώπων
όχι των προγόνων τους
αλλά των πράξεων τους
και τα κατορθώματα
που πέτυχαν
είναι πιο σημαντικά
για τις κινήσεις
του μέλλοντος
γι’ αυτό το λόγο
έχει μεγάλη αξία
όχι μόνο το παρελθόν
αλλά και το παρόν
την ώρα της ανάγκης
για τον πόλεμο
που προστατεύει
τους δικούς μας
από την βαρβαρότητα
των επιθέσεων για ν’ αντέξουν
και να συνεχίσουν μαζί μας.


Ευγένεια της σκέψης

Τίποτε δεν αντιστέκεται στην ευθύνη
της ευγενείας της σκέψης
όταν ο κίνδυνος είναι επικείμενος
και κανείς άλλος δεν μπορεί να σώσει
την ανθρώπινη μνήμη των άμυαλων
της λήθης και της αδιαφορίας.
Τότε η θυσία και η αντίσταση
απαρνούνται απολύτως τα πάντα
για να συντρέξουν στη συγγραφή των 
κωδίκων που αντιγράφουν την ιστορία
και τον μύθο της ανθρωπότητας.


Η τιμή των ευγενών
δεν προέρχεται από το παρελθόν
αλλά από τη δράση μέσα στο παρόν
για να προσφέρει ένα μέλλον
που θα είναι άξιο για τον άνθρωπο
που οφείλει να είναι ελεύθερος
ακόμα κι απέναντι στα χειρότερα
από όλα τα συστήματα
που δεν σέβονται
ούτε καν την αθωότητα
και που η δικαιοσύνη
πρέπει να καταδικαστεί.
 


Χρειάστηκε τόλμη στον Μολιέρο
για να σε κάνει να πεις
ό,τι οι άλλοι δεν είχαν σκεφτεί πριν
διότι γνώριζε το κόστος
της ανθρώπινης επανάστασης
ενάντια στην κοινωνική ευγένεια
κι όμως τόλμησε
να φτύσει στο πρόσωπο
της κοινωνίας της ταξικής
ακόμα κι αν για να μην υποστεί
τα ύπουλα χτυπήματα
αναγκάστηκε να σε καταδικάσει
σε σίγουρο θάνατο.



Η ανάγκη του δονχουανισμού

Ο Cazanova δεν είναι ο Dom Juan. Eίναι τούτο ένα γεγονός, μα πρέπει να ειπωθεί και να γραφεί. Είναι το μόνο μέσο για ν’ αντιληφθούμε την ανάγκη του δονχουανισμού. Ο Casanova ζούσε σ’ έναν κόσμο επιθυμιών και αναγκών. Ενώ ο Dom Juan είναι άλλο. Δεν υπάρχει επιθυμία, μα ένα πάθος. Δεν υπάρχουν ανάγκες, μα μόνο μία. Δίχως Θεό, ούτε και δάσκαλο, με την έννοια της ιεραρχίας, ο Dom Juan δεν έχει νόημα παρά ελεύθερος. Γι’ αυτό και ο χαρακτήρας του είναι ένας πρώιμος ελεύθερος στοχαστής κι είναι για τον ίδιο λόγο που αντιπροσωπεύει ένα πρότυπο. Ο Casanova από την πλευρά του ανήκει στην εποχή του και αναζητά μέσα από την απόλαυση μια διεστραμμένη μορφή του carpe diem, σ’ έναν κόσμο που έγινε παράλογος και στερούμενος ουσίας.

Αντιπροσωπεύει ένα αρχέτυπο σε μια μικροαστική κοινωνία, όμως η ίδια του η ύπαρξη ουδόλως αμφισβητεί τις αποφάσεις ενός συστήματος, το οποίο στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη νοητική του αδράνεια. Αυτός είναι ο λόγος που ο Cazanova δεν διεκδικεί τίποτε στο πλαίσιο αυτού του σχεδίου, αλλά ικανοποιείται με αισθηματικές κατακτήσεις.

Επίσης, η απόλαυση από τη σεξουαλική πράξη συμβολίζει μια μορφή ολοκλήρωσης σ’ ένα έργο εφήμερο που δεν είναι δυνατό να έχει αύριο. Η τάση αυτή δεν εκφράζεται και στον Dom Juan. Αυτός ο τελευταίος αγαπά αληθινά την ανθρωπότητα με την κατά Προμηθέα έννοια του όρου. Είν’ ένας άνθρωπος που αγαπά τη δικαιοσύνη και δεν διστάζει διόλου να βοηθά τους διώκτες του σε μια μάχη άνιση. Δεν φοβάται την κοινωνία, διότι δεν ανήκει σ’ εκείνη. Τον αφήνει παντελώς αδιάφορο. Ο Dom Juan δεν έχει μάτια παρά μόνο για την ανθρωπότητα.. Και η αγάπη του για τις γυναίκες δεν είναι παρά μόνον η πραγμάτωση του πάθους του για την ανθρωπότητα. 

Επί πλέον, δεν αναζητά επ’ ουδενί να τις κάνει ευτυχισμένες, ξέρει πάρα πολύ καλά πως τούτο δεν έχει νόημα. Σε σχέση δε μ’ εκείνες, ο μοναδικός του στόχος είναι η προσφορά της χαράς. Διότι η χαρά αυτή υπάρχει πραγματικά και δεν έχει τίποτε να κάνει με την ψευδή αναζήτηση της ευτυχίας, που εγκωμιάζεται από την κοινωνία, η οποία δεν έχει να προτείνει τίποτε άλλο στα άτομα που δεν έχουν ούτε παρελθόν ούτε και μέλλον. Ακόμη, η ίδια η ύπαρξη του Dom Juan αντιπροσωπεύει μία πράξη αντίστασης απαγορευμένης από την μπουρζουαζία μιας κοινωνίας άνευ ευγενείας.

Όσο για την αντιπαράθεση με τον πατέρα, δεν πρέπει να ερμηνευθεί ως πράξη οιδιπόδεια, μα αληθινά προμηθειακή. Είναι, επομένως, ένα ενδιάμεσο στάδιο για την απόλυτη υπέρβαση του διοικητή. Ιδού γιατί ο Dom Juan είναι ένας αυτο-δημιουργός. Κι αν αποτελεί μία μορφή του πρώτου ανθρώπου, κατά Albert Camus, δεν είναι κατ’ ανάγκην, όπως ο τελευταίος, μα αληθινά κατ’ επιλογήν, έχοντας πλήρη συνείδηση πως η επιλογή τούτη σημαίνει μια στέρηση. Μόνον που για κείνον είναι το μέσο για την επίτευξη της ελευθερίας. Διότι στη μοναξιά, η ισότης και η αδελφότης δεν έχουνε νόημα. Δεδομένου ότι η ελευθερία είναι ο εξανθρωπισμός του ατόμου σε έναν κόσμο δίχως θεό. 

Ο Dom Juan δεν αντιτίθεται μόνον στον Θεό, μα σε κάθε μορφή ιεραρχίας που εμποδίζει την ελευθερία. Η επανάστασή του δεν είναι μόνο μια εξέγερση, ούτε και μια πράξη απελπισίας. Είναι ανθρώπινη, αναμφίβολα υπερβολικά ανθρώπινη και, δίχως καμία αμφιβολία, γι’ αυτόν τον λόγο ο Molière νιώθει υποχρεωμένος να του δώσει ένα τέτοιο τέλος. Το θέατρο έχει μόνο και μόνο τη δύναμη του θιάσου του, μα το κείμενο παραμένει και εις το εξής ανήκει στην ανθρωπότητα κατ’ ανάγκην.

Δείτε: Θέατρο, σκηνοθεσία και ανθρώπινες σχέσεις στην αξία του θεάτρου (Λυγερός)

Πρώτος χρυσός διάλογος

Ο υπηρέτης και ο δάσκαλος
ο λαός και ο ευγενής
έψαχναν τις λέξεις
για να πουν τις σκέψεις
του χρυσού αιώνα
δίχως να εκφυλίσουν
το πνεύμα του Μολιέρου
μέσα στην κοινωνία
της αδιαφορίας και της λήθης
για την τιμή της ανθρωπότητας.


Γιατί τα σύννεφα δεν ανήκουν σε κανέναν,
ρώτησε ο μικρός άνθρωπος που αγνοούσε
ότι τα άτομα δεν μπόρεσαν να καρφώσουν
πάνω τους πινακίδες ιδιοκτησίας για να φανεί
ο τίτλος που δεν είχαν λόγω έλλειψης ευγένειας.
 
Δείτε Ν. Λυγερός: Πρέπει να μαζέψεις όλα τα αστέρια μέσα σε μια χούφτα

Και στην ουσία δεν ξεχνάμε
ποτέ την ευγένεια
γιατί η αξία μας προέρχεται
από τη συνέχεια που δεν ξεχάσαμε
λόγω σεβασμού 
προς την παράδοση της καινοτομίας
αφού είμαστε οι προηγούμενοι
κι οι επόμενοι
γιατί η μνήμη του μέλλοντος
δεν σταματά στα εμπόδια
αλλά εκτελεί
αποστολές έως το τέλος.

Δείτε Σ. Ντρέκου: Την αληθινή ευγένεια την έχουν οι δυνατοί

Η αντίρρηση της συνείδησης

«Σκέφτομαι να δεχθώ τόσο ήσυχα το επάγγελμα του τρελού
όσο ο Degas το επάγγελμα του συμβολαιογράφου. Μα δεν νιώθω 
καθόλου την έντονη ανάγκη για ν’ αναλάβω έναν τέτοιο ρόλο.»

Ο Vincent είχε συναίσθηση του ρόλου που του είχε αναθέσει η κοινωνία. Θυσιάστηκε για να εξηγεί με τον πόνο των λουλουδιών την απώλεια ενός ρομαντισμού που δεν γινόταν πια να υπάρχει μέσα στον κόσμο της δυσωδίας που αντιπροσώπευε η μπουρζουαζία* η ανάξια ευγενείας.

Σημ. Σ. ΝτρέκουΗ μπουρζουαζία είναι όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την κοινωνική τάξη στην οποία ανήκουν κυρίως αστοί και κτηματίες. Ιστορικά, η τάξη της μπουρζουαζίας προέρχεται από την τάξη των εμπόρων του μεσαίωνα, οι οποίοι αντλούσαν εξουσία και επιρροή από την εργασία και τον πλούτο τους, σε αντίθεση με αυτούς των οποίων η εξουσία προερχόταν από την καταγωγή και την κτήση γης. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ο όρος περιγράφει την τάξη στην οποία ανήκουν τα μέσα παραγωγής πλούτου.

Είναι γαλλική λέξη και προέρχεται από τη λέξη "bourgeois", που σημαίνει «κάτοικος μιας πόλης». Ο όρος έχει συνήθως αρνητική χροιά και χρησιμοποιείται υποτιμητικά υποδηλώνοντας συντηρητισμό και αντιδραστικότητα. [Online Etymology Dictionary]

 
Ευγενικά αισθήματα

Μέσα στη βαρβαρότητα
και τη βία του συστήματος
μόνο το τέρας αντέχει
με τα ευγενικά αισθήματα
τη δράση των κτηνών
για να προστατέψει 
τους ανθρώπους θύματα
της γενοκτονίας της μνήμης.


Ευγενικά σύμβολα
που άνηκαν στους ιππότες
ήρθαν σε σύγκρουση
με την πραγματικότητα
για να δημιουργήσουν
όχι μόνο το μέλλον
αλλά και το παρελθόν
που δεν υπήρχε πια
παρά μόνο στη μνήμη
των μαχητών που έδιωξαν
τους κατακτητές από όλα
τα νησιά της Μεσογείου.


Ο ευγενικός δεν είναι ευγενής

Είναι πολλοί που συγχέουν την έννοια του ευγενικού με αυτήν του ευγενούς, όμως δεν είναι ταυτόσημες έννοιες. 

Κάποιος μπορεί να φερθεί ευγενικά για διάφορους λόγους. Συνήθως, είτε υπάρχει κάποια σκοπιμότητα εντυπωσιασμού, είτε είναι αποτέλεσμα εξαναγκασμού λόγω της περίστασης, κι άλλες φορές επειδή έτσι μαθαίνουν από μικροί, ή για πολλούς ακόμα λόγους που δεν έχουν πολλή σημασία αυτοί καθ' εαυτοί.

Θα μπορούσε να πει κανείς, το ότι έτσι μάθανε από μικροί δεν είναι κακό, αφού αυτό σημαίνει πως από μικροί θα φέρονται πάντοτε έτσι. Το πρόβλημα όμως εντοπίζεται αλλού. Στο τι μαθαίνουν, όχι από πότε.

Δε μαθαίνουν στα παιδιά να είναι ευγενείς, αλλά ευγενικοί. Μια στοιχειώδης διαφορά μεταξύ του ευγενικού και του ευγενούς είναι ότι το να είσαι ευγενικός τις περισσότερες φορές συνεπάγεται να είσαι ψεύτης, διότι βασική αρχή του ευγενικού είναι να μη φέρει σε δύσκολη τον άλλον.

Στον αντίποδα ο ευγενής έχει ως θεμελιώδη αξία την αλήθεια και οτιδήποτε αντιβαίνει στην αλήθεια, είναι χρέος να υποδειχθεί. Για παράδειγμα, εάν κάποιος που δεν έχει ντυθεί και τόσο όμορφα, ρωτήσει τον φίλο του άμα του αρέσει το ντύσιμο του, αυτός από «ευγένεια» θα του πει πως είναι καλό.

Το ''ευγένεια'' είναι σε εισαγωγικά, επειδή αυτό δεν είναι ευγένεια, αλλά ευγενικότητα, το οποίο είναι αγένεια στην ουσία.

Το να παραπλανείς κάποιον, ακόμα και για κάτι όχι τόσο σοβαρό, θεωρείται αγένεια. Εάν κάποιος θεωρεί τον εαυτό του ευγενή, είχε υποχρέωση να τονίσει πως το ντύσιμο δεν είναι κατάλληλο για την περίσταση, στο παραπάνω παράδειγμα.

Μπορεί να αναφερθεί πληθώρα παραδειγμάτων, αλλά δεν είναι αναγκαίο για να γίνει κατανοητό πως το ψέμα, υπό οποιαδήποτε μορφή είναι αγενές και βλαπτικό. Στον αγώνα του να γίνει κοινωνικό το άτομο, προσπαθεί να γίνει ευγενικό και μαθαίνει από μικρό την υποκρισία, ώστε να λέει ευγενικά ψέμματα που δεν ενοχλούν τους άλλους για να μην δημιουργήσει εχθρούς.

Το ίδιο άτομο μεγαλώνοντας και όντας ευγενικό και κοινωνικό είναι αυτό που μετέπειτα μαθαίνει να υπακούει πιστά στις αρχές, και προκειμένου να μη χαρακτηριστεί από την κοινωνία ως μη ευγενικός και αντικοινωνικός, υποκύπτει σε οτιδήποτε του υπαγορεύει αυτή, όσο απάνθρωπο και αν είναι ενίοτε.

Ο ευγενής πορεύεται πάντοτε με γνώμονα τις αξίες και την αλήθεια, και όταν αυτά καταπατώνται, οφείλει να αντισταθεί, δίχως να ενδιαφέρεται αν θα χαρακτηριστεί κάπως από οποιονδήποτε. 

Philosophiae Naturalis » Τρίτη, 25 Νοεμβρίου 2014


Καλά νέα στην καρδιά σου
αλλά βλέπεις με τα μάτια σου
μόνο μπλουζ
οπότε προσπάθησε να τραγουδήσεις
χωρίς στίχους όπως ήδη έχεις 
τα λόγια ευγένειας της ιστορίας
και ξύπνα αύριο
μετά την επανάσταση του ήλιου
για να αντιληφθείς την διαφορά
με τη νύχτα
γιατί τα αστέρια είναι μαζί σου
γιατί ο Χρόνος είναι πάντα μαζί μας.

Δείτε: Τα φώτα της πόλης: Γιατί δεν φαίνονται τ' αστέρια;

Σοφία Ντρέκου 10 Μαρτίου 2014

Ο χριστιανός οφείλει να είναι ευγενής
να είναι ποιητής.
Η αληθινή ευγένεια πηγάζει 
μέσα από ηθικές αρχές. 
Αλλιώς είναι επίπλαστη. 

Την αληθινή ευγένεια την έχουν οι δυνατοί.
Οι άλλοι απλώς φαίνονται ευγενικοί.

Οι λέξεις να χαρακτηρίζονται 
από λεπτότητα και ευγένεια
γιατί αυτές φέρνουν την αγάπη.

Στο ταξίδι μέσα στον χωροχρόνο,
κάνοντας όλον αυτόν τον δρόμο,
αυτόν τον στρωμένο με αγκάθια,
σκάβοντας στις μέσα σου λάσπες
των φόβων και των επιθυμιών σου, 
να είσαι ευγενικός με εσένα
για να βρεις το διαμάντι 
που κρύβεις μέσα σου.

Ίσως πάλι είναι αυτό που λέει ο Αλμπέρ Καμύ
«Μια από τις χειρότερες αιτίες εχθρότητας
είναι η λύσσα και η ποταπή επιθυμία
να δεις να υποκύπτει, αυτός που τολμάει
να αντιστέκεται σ’ αυτό που σε συνθλίβει».

Αν δεν μπορείς να είσαι χριστιανός/ή,
να' σαι τουλάχιστον ευγενής.

Γιατί σου τα λέω αυτά;

Γιατί η απουσία της ευγένειας, 
της συμπάθειας και της αγάπης, 
είναι ο δρόμος για την κόλαση.

Γιατί η ευγένεια είναι ομορφιά και 
η ομορφιά θα σώσει τον Κόσμο. [πηγή]


Δεν είμαι ευγενικός
έχεις δίκιο μόνο ευγενής.
Δεν είχα τη χαρά να απολαύσω
τον βόθρο.
Τα γουρούνια τρώνε
τα βελανίδια ευγενικά
δίχως να αντιληφθούν
το έργο των αιώνων.
Και τώρα με κατηγορείς
για τα χρώματα.

Ο Νίκος Λυγερός είναι μαθηματικός,
στρατηγικός αναλυτής και γεννήθηκε...
Διαβάστε την συνέχεια του βιογραφικού »





Περισσότερα Θέματα: ΘέατροΝ. Λυγερός

Μολιέρος: Ο Δον Ζουάν (Dom Juan) ο Σγκαναρέλ
και οι αθώοι. Ολόκληρο το θεατρικό κείμενο Ντον Ζουάν ή
Η Πανδαισία του Αγάλματος και η φιλοσοφική δομή του.
Θεατρική παράσταση: Δομ Ζουάν ή ο Πέτρινος Δείπνος
https://www.sophia-ntrekou.gr/2021/02/Dom-Juan-Moliere.html

Παρόμοια:



Έρευνα by Sophia Ntrekou.gr από: Opus of N. Lygeros

4156 - Η ευγένεια της ψυχής Ν. Λυγερός May 28, 2012

15471 - Όταν δεν είσαι ευγενής Ν. Λυγερός May 29, 2014

23210 - Η ευγένεια - Ν. Λυγερός Post:January 27, 2016

8493 - Ευγένεια της σκέψης - Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου
June 12, 2012 Post Category: Articles / Poems

8434 - Η τιμή των ευγενών - Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά Βίκυ Τσατσαμπά
Post published: January 30, 2016 / Poems

6991 - Η τόλμη του Μολιέρου - Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά Ν. Λυγερός
October 14, 2020 Category: Articles / Poems

6559 - Η ανάγκη του δονχουανισμού - Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου
Post published: June 10, 2012 Category: Articles

32512 - Γιατί τα σύννεφα - Ν. Λυγερός May 16, 2017

17997 - Και στην ουσία - Ν. Λυγερός December 17, 2014

5235 - Η αντίρρηση της συνείδησης Ν. Λυγερός
Post published: June 3, 2012 Articles / Poems
Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου

8492 - Ευγενικά αισθήματα Ν. Λυγερός June 12, 2012

9048 - Ευγενικά σύμβολα Ν. Λυγερός April 7, 2012

Ο ευγενικός δεν είναι ευγενής Giorgos Vachtanidis

23731 - Καλά νέα - Ν. Λυγερός February 28, 2016
Μετάφραση από τα αγγλικά Αγγελική Παπαδοπούλου

Την αληθινή ευγένεια την έχουν οι δυνατοί Σ.Ντρέκου 10 Μαρ 2014

8452 - Δεν είμαι ευγενικός (ποίημα) Ν. Λυγερός 
June 12, 2012 (poème) Je ne suis pas poli 13 1 1/2012.



Δεν υπάρχουν σχόλια: