Σεπτέμβριος: Αρχή της Ινδίκτου παγκόσμια μέρα προσευχής υπέρ του φυσικού περιβάλλοντος

idiktoy-mera-perivallon-asos-dadias
Το Δάσος της Δαδιάς έχει υποστεί ανεπανόρθωτη καταστροφή,
όπως φαίνεται και στη άνω φωτογραφία του Σάκη Γιούμπαση.

«Δεν θα μπορέσουμε να ξαναέχουμε το οικοσύστημα της Δαδιάς. Δεν μπορούμε το συγκεκριμένο οικοσύστημα να το εντάξουμε στις γενικότερες απώλειες του 1.500.000 στρεμμάτων δασικών εκτάσεων που κάηκαν. Είναι κάτι το μοναδικό».

Αλέξανδρος Δημητρακόπουλος, πρόεδρος τμήματος
της Δασολογίας και του Φυσικού Περιβάλλοντος ΑΠΘ

Αρχή της Ινδίκτου ημέρα προσευχής υπέρ του φυσικού
περιβάλλοντος κατά το Οικουμενικό Πατριαρχείο (1 Σεπ)

Στις παραμονές της 11ης Ινδικτιώνος
Παραμονή Πρωτοχρονιάς (Βυζαντινών)

«Κι αν είσαι στο σκαλί το πρώτο, πρέπει
νά 'σαι υπερήφανος κ' ευτυχισμένος.
Εδώ που έφθασες, λίγο δεν είναι•
τόσο που έκαμες, μεγάλη δόξα.»

Εδώ και αρκετά χρόνια ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος έχει κηρύξει την 1η Σεπτεμβρίου (την εκκλησιαστική πρωτοχρονιά – «αρχή της Ινδίκτου») ημέρα προσευχής υπέρ του φυσικού περιβάλλοντος. Το μέτρο αυτό αναμφίβολα είναι ωραίο και ορθό. Μάλιστα, ο μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης (Ζηζιούλας) έχει επισημάνει ότι θα έπρεπε ο σύγχρονος χριστιανός να θεωρεί ηθικές εκτροπές, δηλαδή αμαρτίες, και τις πράξεις του που καταστρέφουν το περιβάλλον. 

Κατά την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το εκκλησιαστικό και το οικονομικό έτος άρχιζαν την 1η Σεπτεμβρίου.

Βέβαια, παλαιότερα τη Ρωμαϊκή περίοδο υπήρχαν άλλες αντίστοιχες ημερομηνίες, όπως ο Απρίλιος ή ο Οκτώβριος. Κατά τους μήνες αυτούς ξεκινούσαν από τη Ρώμη οι αξιωματούχοι (ανθύπατοι, λεγάτοι κτλ.) για να εγκατασταθούν στις επαρχίες τους και να ασκήσουν το έργο τους, το οποίο είχε ετήσια διάρκεια.

Η «Ίνδικτος» ήταν η δεκαπενταετής περίοδος από απογραφή σε απογραφή. Δηλαδή, τα φορολογικά και δημογραφικά δεδομένα της Αυτοκρατορίας ανανεώνονταν κάθε δεκαπέντε χρόνια, ώστε να είναι επικαιροποιημένα και, κατά το δυνατόν, ακριβή. Το σύστημα αυτό ξεκίνησε από τον Οκταβιανό Αύγουστο (31 π.Χ.-14 μ.Χ.).

Σήμερα η 1η Σεπτεμβρίου εορτάζεται εκκλησιαστικά ως αρχή του έτους και στην υμνολογία της ημέρας υπάρχει πλήθος σχετικών αναφορών.

Είναι μία ημερομηνία, η οποία έχει πνευματικό χαρακτήρα με την έννοια ότι πολλοί από εμάς καθώς επιστρέφουμε από τις διακοπές και ξεκινάμε το χειμερινό αγώνα αναπροσαρμόζουμε, περισσότερο ή λιγότερο ανανεωμένοι, τους πνευματικούς μας στόχους. Νέοι στόχοι, νέες προσπάθειες, νέα όρεξη, νέες ελπίδες.

Μάλιστα, για την Ορθόδοξη Εκκλησία έχει ιδιαίτερη σημασία η προσπάθεια του Οικουμενικού Πατριαρχείου να αναδείξει την ημέρα αυτή ως την ημέρα του σεβασμού προς το περιβάλλον. Η σχέση μας με τον γύρω μας κόσμο δεν μπορεί παρά να λαμβάνει πάντοτε μία πνευματική διάσταση: η Κτίση είναι δημιούργημα του Θεού και δώρο Του προς τον άνθρωπο.

Ευθύνη και υποχρέωσή μας να την σεβόμαστε, να την προστατεύουμε και να την αξιοποιούμε χωρίς να την καταστρέφουμε.

Ο σεβασμός προς τη φύση είναι η ξεκάθαρη στάση της Εκκλησίας απέναντι στο περιβάλλον. Για το λόγο αυτό ο σεβασμός στο περιβάλλον δεν περιορίζεται σε κάτι που το μαθαίνεις, αλλά είναι κάτι που το ζεις μέσα στα πλαίσια του πνευματικού αγώνα, της προσπάθειας για τη θέωση.

Επιγραμματικά θα μπορούσαμε να κλείσουμε λέγοντας ότι ο κατ’ εξοχήν οικολόγος είναι ο Άγιος.»

Φωτογραφία από την Εύβοια 2021
ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης γράφει στον Συναξαριστή του:

«Πρέπει να ηξεύρωμεν, αδελφοί, ότι η του Θεού αγία 
Eκκλησία εορτάζει σήμερον την Iνδικτιώνα, διά τρία αίτια

Πρώτον, επειδή και αυτή είναι αρχή του χρόνου. Διά τούτο και κοντά εις τους παλαιούς Pωμάνους πολλά ετιμάτο αυτή εξ αρχαίων χρόνων. Iνδικτιών δε κατά την ρωμαϊκήν, ήτοι λατινικήν γλώσσαν, θέλει να ειπή ορισμός.


Kαι δεύτερον εορτάζει ταύτην η Eκκλησία, επειδή και κατά την σημερινήν ημέραν, επήγεν ο Kύριος ημών Iησούς Xριστός μέσα εις την Συναγωγήν των Iουδαίων, και εδόθη εις αυτόν το Bιβλίον του Προφήτου Hσαΐου, καθώς γράφει ο Eυαγγελιστής Λουκάς (Λουκ. δ'). Tο οποίον Bιβλίον ανοίξας ο Kύριος, ω του θαύματος! ευθύς εύρε τον τόπον εκείνον, ήτοι την αρχήν του εξηκοστού πρώτου κεφαλαίου του Hσαΐου, εις το οποίον είναι γεγραμμένον διά λόγου του τα λόγια ταύτα: 
«Πνεύμα Kυρίου επ’ εμέ, ου ένεκεν έχρισέ με, ευαγγελίσασθαι πτωχοίς απέσταλκέ με, ιάσασθαι τους συντετριμμένους την καρδίαν, κηρύξαι αιχμαλώτοις άφεσιν και τυφλοίς ανάβλεψιν, αποστείλαι τεθραυσμένους εν αφέσει, κηρύξαι ενιαυτόν Kυρίου δεκτόν».

Aφ’ ου δε ανέγνωσεν ο Kύριος τα περί αυτού λόγια ταύτα, εσφάλισε το Bιβλίον και το έδωκεν εις τον υπηρέτην. Έπειτα καθίσας, είπεν εις τον λαόν «ότι σήμερον ετελειώθησαν οι λόγοι της Προφητείας ταύτης εις τα εδικά σας αυτία». Όθεν ο λαός ταύτα ακούων, εθαύμαζε διά τα χαριτωμένα λόγια, οπού εύγαινον εκ του στόματός του, ως τούτο γράφει ο αυτός Eυαγγελιστής Λουκάς (αυτόθι).

Eίναι δε και τρίτη αιτία, διά την οποίαν η Eκκλησία του Xριστού κάμνει σήμερον ενθύμησιν της Iνδίκτου, και εορτάζει την αρχήν του νέου χρόνου: ήγουν, ίνα διά μέσου της υμνωδίας και ικεσίας, οπού προσφέρομεν εις τον Θεόν εν τη εορτή ταύτη, γένη ο Θεός ίλεως εις ημάς, και ευλογήση τον νέον χρόνον, και χαρίση τούτον εις ημάς ευτυχή και γεμάτον από όλα τα σωματικά αγαθά.

Kαι ίνα φωτίση τας διανοίας μας, εις το να περάσωμεν όλον τον χρόνον καθαρώς και με αγαθήν συνείδησιν, και εις το να ευαρεστήσωμεν τω Θεώ, με την φύλαξιν των εντολών του. Kαι ούτω να τύχωμεν των εν Oυρανοίς αιωνίων αγαθών». 

Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των
δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005

Καλή χρονιά! Καλό Μήνα!

«Κι έναν πόντο πιο ψηλά να πάτε, άνθρωποι, 
ευχαριστώ θα σας πει ο Θεός.» [Πηγή]

Περισσότερα: Αρχή της ΙνδικτιώνοςΣεπτέμβριος

2 σχόλια:

Evangelos Sp είπε...

Το μήνα Σεπτέμβριο με την αρχή της ινδίκτου, έχει τοποθετήσει η Εκκλησία μας 2 προαπαιτούμενες εορτές της Γεννήσεως του Χριστού : Το γενέσιον της Θεοτόκου (8.09) και το γενέσιον Ιωάννου Προδρόμου (23.09) καθώς και μια υψίστης σημασίας Δεσποτική : την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού, για να υπενθυμίζει και το Πάθος και τον λόγο που κατέβηκε στη γη. Μάλιστα η τελευταία εορτή συμπίπτει με τις εβραϊκές : Σκηνοπηγίας και Εξιλασμού, ενώ την ημερομηνία αυτή θα μπορούσε να εορτάζεται και η Γέννησις Χριστού, αν ο υπολογισμός γινόταν με δεδομένο ότι ο Ζαχαρίας ιεράτευε ως ιερεύς τάξεως Αβιά, επικράτησε ωστόσο η ερμηνεία Χρυσοστόμου, ότι ήταν συγχρόνως αρχιερέας που εισήλθε στα Άγια Αγίων την γιορτή του Εξιλασμού κι έτσι προέκυψε η 24.12.

Evangelos Sp είπε...

Επίσης τον μήνα της ινδίκτου, τον 2ο του εκκλησιαστικού έτους και μετά την εορτή της Υψώσεως, αρχίζουν τις Κυριακές τα ευαγγελικά αναγνώσματα του Λουκά, του πληρέστερου των συνοπτικών Ευαγγελιστών και με την ιδιαίτερη σχέση με την Θεοτόκο, αγιογράφος/ζωγράφος της. Ο Λουκάς εξάλλου με την φράση "τινές εξ ημών" στο απόσπασμα προς Εμμαούς ενδεχομένως υπονοεί και συγγενική σχέση με τον Χριστό.