Σελίδες

Λέλα Καραγιάννη: ο βαθμός του ταξίαρχου επί τιμή, απενεμήθη στην ηρωίδα της Αντίστασης


Γράφει η Σοφία Ντρέκου, Αρθρογράφος
(Sophia Drekou, BSc in Psychology)

Αναρτήθηκε στη Διαύγεια 
το Προεδρικό Διάταγμα 
για την απονομή του βαθμού 
του Ταξιάρχου επί τιμή 
στην Λέλα Καραγιάννη.


ΦΕK /Γ 826 - 05.06.2020: Με προεδρικό διάταγμα που εκδόθηκε στην Αθήνα, την 18-05-2020, μετά από πρόταση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας:
Απονέμεται στην Ελληνίδα αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης 1941-1944, αρχηγό της Οργάνωσης Πληροφοριών και Δολιοφθοράς «Μπουμπουλίνα», Λέλα Καραγιάννη του Αθανασίου, για τον απαράμιλλο ηρωισμό της, την αυτοθυσία και την αφοσίωση που επέδειξε προς το Ελληνικό Έθνος, τα οποία την κατέστησαν στη μνήμη όλων των Ελλήνων και Ελληνίδων ως Εθνικό ιδεώδες, ο βαθμός του Ταξίαρχου επί τιμή, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 39 του ν. 3883/2010. (Αριθμ. βεβ. ΓΕΣ/ΔΟΙ/2ο/1254166/28-05-2020).
Νικόλαος Παναγιωτόπουλος
Υπουργείο Εθνικής Άμυνας
Το ΠΔ εκδόθηκε εκδόθηκε μετά από πρόταση του υπουργού Εθνικής Άμυνας και σχετική απόφαση του ΣΑΓΕ.
Επτά δεκαετίες μετά την εκτέλεσή της, η προσφορά της Λέλας Καραγιάννη κερδίζει μία ακόμη αναγνώριση. Σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα, που εκδόθηκε στη Διαύγεια, η Λένα Καραγιάννη ανακηρύσσεται ταξίαρχος επί τιμή. Στην απόφαση αυτή οδηγήθηκε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου έπειτα από σχετική πρόταση του υπουργού Εθνικής Αμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου και απόφαση του Συμβουλίου Αρχηγών Γενικού Επιτελείου, τιμώντας τη μνήμη της «Μπουμπουλίνας» του 1940.

Είχε προηγηθεί το 1947 η μετά θάνατον βράβευση με το Βραβείο Αρετής και Αυτοθυσίας από την Ακαδημία Αθηνών, ενώ το 2011 κέρδισε τον τίτλο του Δικαίου των Εθνών από το Ιδρυμα για τη Μνήμη των Μαρτύρων και των Ηρώων.

H Ταξίαρχος Λέλα Καραγιάννη
24 Ιουνίου 1898 - 8 Σεπτεμβρίου 1944

Λέλα Καραγιάννη

Η Λέλα (Ελένη) Καραγιάννη γεννήθηκε 24 Ιουνίου 1898 στο χωριό Λίμνη της Εύβοιας και ήταν κόρη του Αθανασίου Μηνόπουλου και της Σοφίας Μπούμπουλη. Ο πατέρας της γεννήθηκε στο Πήλι της βόρειας Εύβοιας, ενώ η μητέρα της εικάζεται πως καταγόταν από τις Σπέτσες. Η ίδια έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στην Αθήνα όπου γνώρισε και παντρεύτηκε τον Σμυρνιό φαρμακοποιό Γεώργιο Καραγιάννη, με τον οποίο απέκτησε επτά παιδιά.

Οργάνωση «Μπουμπουλίνα»

Κατά την κατοχή, έγινε μέλος της αντίστασης, μετατρέποντας το σπίτι της σε αρχηγείο της οργάνωσης «Μπουμπουλίνα». Την οργάνωση δημιούργησε και χρηματοδότησε η ίδια, το 1941.
Η οργάνωση στην αρχή της δράσης της αποτελούνταν «απ’ τα μέλη της οικογένειάς μας και μερικούς φίλους μας πατριώτες», αφηγείται ο γιος της Λέλας Καραγιάννη Βύρων, σε ένα άρθρο του το 2001 για την προσφορά της μητέρας του. Όπως λέει, τον πρώτο καιρό, πηγαίνοντας «ψαχουλευτά», μην έχοντας συγκεκριμένα σχέδια, «ασχολήθηκε με την περίθαλψη και φυγάδευση των συμμάχων μας, με αυτούς που δεν τα κατάφεραν να φύγουν μαζί με το εκστρατευτικό σώμα και είχαν εγκλωβισθεί στην Ελλάδα».
Τον Οκτώβρη του 1941 συνελήφθη και μετά από 7 μήνες απελευθερώθηκε. Στόχος της οργάνωσης ήταν η φυγάδευση Βρετανών στρατιωτών (είχε οργανώσει δίκτυο 150 στρατιωτών) στο Κάιρο αλλά και δολιοφθορές κατά του εχθρού. Η οργάνωση διώχθηκε ανηλεώς από την Διεύθυνση Ειδικής Ασφαλείας του Κράτους κάτι που οδήγησε στην μεταπολεμική δικαστική καταδίκη των μελών της Ειδικής Ασφάλειας.

H oικία της Λέλας Καραγιάννη των οδών Λέλας Καραγιάννη αριθ. 1  και Σταυροπούλου στην Αθήνα, κοντά στην Πλατεία Αμερικής
H oικία της Λέλας Καραγιάννη των οδών Λέλας Καραγιάννη αριθ. 1 
και Σταυροπούλου στην Αθήνα, κοντά στην Πλατεία Αμερικής

Η Καραγιάννη δημιούργησε και δίκτυο κατασκοπείας το οποίο μεταξύ άλλων συγκέντρωσε πληροφορίες για την κίνηση των γερμανικών πλοίων, υπέκλεψε σχεδιαγράμματα αεροδρομίων, διοχέτευσε πληροφορίες για Έλληνες συνεργάτες των αρχών κατοχής.

Σύλληψη

Το καλοκαίρι του 1944, η Λέλα Καραγιάννη είχε γίνει και συνεργάτης του κατασκοπευτικού δικτύου του Απόλλωνα, οπότε και συνελήφθη μαζί με πέντε από τα παιδιά της και βασανίστηκε άγρια στα μπουντρούμια των Ες-Ες στα κρατητήρια της οδού Μέρλιν, χωρίς ποτέ να υποκύψει και να μιλήσει, μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου. Δεν λύγισε ούτε όταν οι Γερμανοί απείλησαν να εκτελέσουν τα παιδιά της.
«Τα παιδιά μου, εγώ τα γέννησα, δικά μου είναι, αλλά πρέπει να ξέρεις ότι πρωτίστως ανήκουν στην πατρίδα μας. Πρόσεξε καλά, και πάλι σου λέω ότι αυτά δεν ξέρουν τίποτα και άδικα θα τα σκοτώσεις», απάντησε με σταθερή και ήρεμη φωνή στις απειλές του Γερμανού που την ανέκρινε.
Η σύλληψη έγινε καθώς ο συνεργάτης των Γερμανών Γιώργος Ριζόπουλος ζήτησε από την Καραγιάννη να μεσολαβήσει για να τον συνδέσει μαζί με τον αρχηγό των ταγμάτων ασφαλείας Ντερτιλή, με το δίκτυο του Απόλλωνα. Ο Ριζόπουλος όμως συνελήφθη και κατέδωσε τη Καραγιάννη με αποτέλεσμα τη σύλληψη της μαζί με 2 συνεργάτες της. Η Καραγιάννη είχε αναφέρει ότι σε μελλοντική απόβαση των Βρετανών τα τάγματα ασφαλείας θα μπορούσαν να «προσφέρουν μεγάλες υπηρεσίες».

Εκτέλεση

Μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Χαϊδαρίου και ύστερα από λίγο διάστημα εκτελέστηκε από τους Γερμανούς κατακτητές στο παρακείμενο άλσος Χαϊδαρίου μαζί με άλλους 59 αγωνιστές της Αντίστασης στη πλειοψηφία τους συνεργάτες της S.O.E , στις 8 Σεπτεμβρίου 1944, ψέλνοντας τον Εθνικό Ύμνο, τον ύμνο προς την Ελευθερία για την οποία θυσιάστηκε, περίπου ένα μήνα πριν από την Απελευθέρωση.
«Πρέπει να είμαστε υπερήφανοι που πεθαίνουμε για την πατρίδα μας και πρέπει να πεθάνουμε σαν Έλληνες… Να δείξουμε στους Γερμανούς πως ο Έλλην δεν φοβάται το θάνατο, όταν πρόκειται για την πατρίδα».
Η εκτέλεση της πιθανόν να ήταν το αποτέλεσμα της πολιτικής των Ες Ες των Βάλτερ Σιμάνα και Βάλτερ Μπλούμε η οποία παρέκαμψε την πιο μετριοπαθή πολιτική των Γερμανών στην Ελλάδα εκείνη την περίοδο.

Μετά θάνατον της απενεμήθη το Βραβείο Αρετής και Αυτοθυσίας από την Ακαδημία Αθηνών και το 2011 ο τιμητικός τίτλος του Δικαίου των Εθνών από το Γιαντ Βασσέμ, το Ίδρυμα για την Μνήμη των Μαρτύρων και των Ηρώων (βλ. Έλληνες Δίκαιοι των Εθνών).
Η Καραγιάννη επίσης έλαβε το 2020 από την πρόεδρο της δημοκρατίας Κατερίνα Σακελαροπουλου τον βαθμό του Ταξιάρχου, επί τιμή. 
Στη συμβολή των οδών Λέλας Καραγιάννη αριθ. 1 και Σταυροπούλου στην Αθήνα, κοντά στην Πλατεία Αμερικής υπάρχει η Οικία Λέλας Καραγιάννη

Η Οικία Λέλας Καραγιάννη, κατασκευή του 1923, ανήκει στην ιδιοκτησία του Δήμου Αθηναίων και έχει κηρυχθεί από το 1995 ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική προστασία, ως «αξιόλογο δείγμα κτιρίου της ύστερης εκλεκτικιστικής περιόδου».

Μια μαρμάρινη αναμνηστική πλάκα είναι τοποθετημένη (1987) από το Δήμο Αθηναίων στην πρόσοψη της οικίας, η οποία αναγράφει:

Αναμνηστική πλάκα στην oικία της Λέλας Καραγιάννη
Αναμνηστική πλάκα στην oικία της Λέλας Καραγιάννη

«Σ' αυτό το σπίτι έζησε και το χρησιμοποίησε σαν αρχηγείο της η ηρωίδα της Κατοχής Λέλα Καραγιάννη, «Μπουμπουλίνα». Εκτελέστηκε στις 8.9.1944. Τιμής Ένεκεν, ο Δήμος Αθηναίων, 8-9-1987». Στη μνήμη της, η πρότερη οδός Λήμνου μετωνομάσθη σε Λέλας Καραγιάννη (από τη Σταυροπούλου έως την Φωκίωνος Νέγρη).

Μαρμάρινη προτομή της Λέλας Καραγιάννη τοποθετήθηκε στην οδό Τοσίτσα στα Εξάρχεια το 1963 και είναι έργο της γλύπτριας Λουκίας Γεωργαντή. Στις 26 Σεπτεμβρίου 2016 βανδάλισαν το γλυπτό αποκεφαλίζοντάς το.

Η μαρμάρινη προτομή είναι έργο της Λουκίας Γεωργαντή  και τοποθετήθηκε στην Τοσίτσα το έτος 1963.
Η μαρμάρινη προτομή είναι έργο της Λουκίας Γεωργαντή 
και τοποθετήθηκε στην Τοσίτσα το έτος 1963.

Ένα από τα παιδιά της, ο επίσης αντιστασιακός Νέλσων Καραγιάννης πέθανε στο Ντένβερ των ΗΠΑ στις 12 Νοεμβρίου 1984, έπειτα από καρδιακή προσβολή.

Πληροφορίες:
• Αλέξανδρος Λ. Ζαούσης, Λέλα Καραγιάννη. Η Μπουμπουλίνα της Κατοχής 1941 - 1944, Ωκεανίδα, Αθήνα 2004, σελ. 26 - 27.
• Ιάσονας Χανδρινός, Το τιμωρό χέρι του λαού-Η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα 1942-1944, εκδόσεις Θεμέλιο σελ. 148.
• Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, Τόμος Γ', Μέρος Β' Κατοχή - Αντίσταση, 2007, Οι οργανώσεις της Αντίστασης, Μιχάλης Λυμπεράτος εκδόσεις Βιβλιόραμα σελ. 63.
• Οι Βρετανικές υπηρεσίες κατά την περίοδο του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου στην Ελλάδα σελ 311-312, 319-320 (Σαμπατακάκης,Θεόδωρος, 2003, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών)
• Οφειλόμενη τιμή στους τελευταίους εκτελεσμένους από τους Ναζί στο αλσύλλιο Χαϊδαρίου στις 8-9-1944 http://gzmosxos.blogspot.com/2016/09/8-9-1944.html, Wikipedia
ΠηγήΑέναη επΑνάσταση

Σχετικό Θέμα:

Ηρώ Κωνσταντοπούλου: την εκτέλεσαν 17 ετών 
με 17 σφαίρες το 1944 στην Καισαριανή (αφιέρωμα)

Το όνειρο της 17χρονης Ηρωίδας εκπληρώθηκε 37 μέρες
προτού απελευθερωθεί η Ελλάδα. Η ίδια δεν πρόλαβε
να γευτεί τη λευτεριά. Το σώμα της ηρωικής Ελληνίδας,
Ηρώς Κωνσταντοπούλου, έγινε λευτεριάς, λίπασμα!

Διαβάστε περισσότερα »



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.