Η ηδονή της τιμιότητας - Λουίτζι Πιραντέλλο σε μετάφραση Μάριου Πλωρίτη

† Στην ΜΝΗΜΗ του θεατρικού συγγραφέα 

Λουίτζι Πιραντέλλο 1867 - † 10 Δεκεμβρίου 1936 

με Νόμπελ Λογοτεχνίας 1934, ας δούμε ένα έργο του

🎭 Η Ηδονή της Τιμιότητος (1917). Θεατρικό έργο του Λουίτζι Πιραντέλλο σε μετάφραση του Μάριου Πλωρίτη

Το έργο είναι εμποτισμένο από τη φιλοσοφία της σχετικότητας της αλήθειας: Μιας αλήθειας που κρύβουμε μέσα μας και μιας άλλης που βγαίνει προς τα έξω. Αυτής που θέλουμε να είμαστε και εκείνης που νομίζουν οι άλλοι ότι είμαστε.

Μιας αλήθειας πολυπρόσωπης, με αντίστοιχα καθρεφτίσματα, που διακυμαίνονται ανάμεσα στην πραγματικότητα και την ψευδαίσθηση, οδηγούν στην απάτη και στην αυταπάτη και προκαλούν την ιλαρότητα για την τραγική στο βάθος συμπεριφορά των ανθρώπων.

Το ξεμασκάρεμα των προσώπων που παρακολουθούμε στο έργο είναι οδυνηρό αλλά και διασκεδαστικό. Μέσα από ένα παιχνίδι τιμιότητας, όλο το βάρος πέφτει σε ένα πρόσωπο, που καλείται να επωμισθεί την τιμιότητα, δηλαδή να ξεμασκαρέψει τους υποκριτές και τους μηχανορράφους και να φερθεί σαν ένας πραγματικά τίμιος άνθρωπος.

Πλοκή: Ο μεσήλικας, ο καθωσπρέπει μαρκήσιος Φάμπιο Κόλι, αποφασίζει να το ρίξει έξω, στην αγκαλιά μιας νεαρής και πολλά υποσχόμενης ύπαρξης. Και σα να μην ήταν αρκετή η «αποτρόπαια» τούτη πράξη του, σύντομα θα αποκαλυφθεί, καθώς η παράνομη αυτή σχέση μέλει να «φέρει στο φως» και έναν απόγονο. Ο Φάμπιο αποφασισμένος να πάρει από τις πλάτες του την ενοχή που βαραίνει τις πράξεις του, θα μεταφέρει το άχθος στον φίλο του και παλιό του συμμαθητή, Άγγελο Μπαντολβίνο. Θα κερδίσει άραγε η ηδονή της τιμιότητος; 

Ο Πιραντέλλο, ανατόμος του ανθρώπινου «είναι» και «φαίνεσθαι», μ' αυτό το έργο αποκαλύπτει τη σχετικότητα των εννοιών «τιμή» - «ατιμία», «ηθική» - «ανηθικότητα», «ευγενής» - «ταπεινή» καταγωγή, τα μεγέθη, τα όρια, τις εκδηλώσεις τους μέσα στην κοινωνία της εποχής του, σαρκάζοντας την υποκρισία και ανηθικότητα των ισχυρών της κοινωνίας.

Σχετική εργασία με το θέμα: Η διαφορά μεταξύ του
«είναι» και του «φαίνεσθαι» - Ναρκισσισμός (ΕΔΩ)

Το κεντρικό πρόσωπο του έργου, ένας πανέξυπνος φτωχοδιάβολος, ο Μπαλντοβίνο, βιοποριζόμενος με διάφορες μικροαπάτες, δέχεται μια άτιμη συμφωνία. Να παντρευτεί μια μικροαστή ορφανή, την οποία άφησε έγκυο ένας παντρεμένος αριστοκράτης, ο οποίος θέλει και να κουκουλώσει την ατιμία του και να συνεχίσει τη μοιχό σχέση του.

Μπορεί η τιμιότητα να ξυπνήσει μέσα σε έναν ανέντιμο άνθρωπο;

Ναι, απαντά ο Πιραντέλλο, αντιπαραθέτοντας την ομολογία του Μπαλντοβίνο για τις ανέντιμες πράξεις του στο ψεύδος του αριστοκράτη που δε συγκαλύπτει και συνεχίζει τις άτιμες πράξεις του.

Ο Μπαλντοβίνο, συνειδητοποιώντας το μέγεθος της ατιμίας του αριστοκράτη, θα ποθήσει αληθινά την τιμιότητα, επιβάλλοντας νέους όρους στην αρχική συμφωνία. Ή ο αριστοκράτης θα φύγει, οριστικά, από τη ζωή του ζευγαριού ή θα φύγει ο ίδιος. Με αυτή την αληθινά τίμια απόφασή του, ο Μπαλντοβίνο θα κερδίσει και την καρδιά της συζύγου του.

Παίζουν με τη σειρά που εμφανίζονται οι: Γιάννης Κανδήλας, Τασσώ Καββαδία, Βασίλης Μητσάκης, Νίτα Παγώνη, Βύρων Πάλλης, Σπύρος Ολύμπιος, Χρήστος Μάντζαρης, Ισμήνη Μιχαηλίδου, Ηλίας Ασπρούδης. Σκηνοθεσία Σταμάτης Χονδρογιάννης. Από «Το θέατρο της Δευτέρας». Πρώτη προβολή 9/2/1976. - Il piacere dell'onestà

🎞️ στο voe.sx.: Διάρκεια: 90' 🎭 Καλή θέαση.

🟤 Ραδιοφωνικό θέατρο (1917), Il piacere dell'onestà - L. Pirandello

Σκηνοθεσία: Άγγελος Φορτούνας - Ακούγονται οι ηθοποιοί: Νανά Νικολάου, Βασίλης Μπουγιουκλάκης, Βίλμα Κύρου, Νίκος Βασταρδής, Βούλα Χαριλάου, Χρήστος Πάρλας, Δήμος Σταρένιος, Γιάννης Κριαράκης, Δημήτρης Κοντογιάννης. Μουσική: Variations on a Theme and on the Death of Jan Rychlik for Orchestra

🎞️ ΒΙΝΤΕΟ Ραδιοφωνικό θέατρο Διάρκεια: 90' 🎭 Καλή ακρόαση 🎭

🎞️ Ραδιοφωνικό θέατρο 1:32:37

Ο Λουίτζι Πιραντέλλο (Luigi Pirandello, 28 Ιουνίου 1867 – 10 Δεκεμβρίου 1936), ήταν Ιταλός δραματουργός, μυθιστοριογράφος και δοκιμιογράφος, στον οποίο απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1934.

Γεννήθηκε στο Αγκριτζέντο της Σικελίας, τον αρχαίο Ακράγαντα. Προερχόταν από αστική οικογένεια που ήταν ιδιοκτήτρια κτημάτων και ορυχείων θείου.

Αρχικά, ήθελε να ακολουθήσει σταδιοδρομία φιλολόγου και διαλεκτολόγου (υποστηρίζει στη Βόννη μια διατριβή για τη φωνητική και τη μορφολογία του ιδιώματος της γενέτειράς του πόλης).

Τα πρώτα του δημοσιεύματα είναι μικροί τόμοι λυρικών ποιημάτων που κλίνουν προς την ευαισθησία του λυκόφωτος και του ρομαντισμού, όπως τα Mal giocondo (Χαρούμενο κακό, 1889), Pasqua di Gea (Πάσχα της Γης, 1891) και Elegia renane (Ελεγεία του Ρήνου, 1895)- που έχουν συντεθεί λίγο πολύ πάνω στο πρότυπο των Ρωμαϊκών ελεγείων του Γκαίτε τα οποία μετέφρασε τον επόμενο χρόνο.

Ο ίδιος ο συγγραφέας έλεγε πως ήταν ελληνικής καταγωγής και πως το επίθετό του είναι παραφθορά του ελληνικού Πυράγγελος.

Σπούδασε φιλολογία στο Παρίσι και στη Βόννη και δίδαξε ως καθηγητής της ιταλικής φιλολογίας στο ανώτατο ινστιτούτο της ιταλικής πρωτεύουσας.

Στη Ρώμη ο Πιραντέλλο συνεργάστηκε με πολλά λογοτεχνικά περιοδικά, δημοσιεύοντας ποιήματα και πεζογραφήματά του. Έγινε γνωστός στο ευρύτερο κοινό με το μυθιστόρημά του Ο μακαρίτης Ματία Πασκάλ.

Εκείνο όμως που τον έκανε παγκοσμίως γνωστό ήταν το θεατρικό του έργο. Το πρώτο μέρος του συνολικού θεατρικού του έργου ο Πιραντέλλο το έγραψε σε μια ιδιαίτερα οδυνηρή εποχή γι' αυτόν, εξαιτίας του θανάτου της μητέρας του και της διανοητικής αρρώστιας της συζύγου του.

• Εργογραφία (και ελληνικές μεταφράσεις)

• Ελληνικές θεατρικές παραστάσεις του Λ. Πιραντέλλο

Από τα πολλά έργα του Πιραντέλλο αναφέρουμε τα: Όπως με θέλεις, Να ντύσουμε τους γυμνούς, Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα, Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε, Απόψε αυτοσχεδιαζουμε.

Ο Μάριος Πλωρίτης, ο μεταφραστής του έργου, (πραγματικό όνομα: Μάριος Παπαδόπουλος, 19 Ιανουαρίου 1919 – 29 Δεκεμβρίου 2006) ήταν Έλληνας δημοσιογράφος-επιφυλλιδογράφος, κριτικός θεάτρου και κινηματογράφου, μεταφραστής, λογοτέχνης, και θεατρικός σκηνοθέτης. Υπήρξε μια σπουδαία προσωπικότητα των ελληνικών γραμμάτων και του θεάτρου.

Από τους πρωτεργάτες του Θεάτρου Τέχνης, συμμετείχε κατά τη διάρκεια της Κατοχής στην ομάδα του Καρόλου Κουν που ίδρυσε το Θέατρο Τέχνης, ενώ την ίδια εποχή υπήρξε και ένας εκ των συν-ιδρυτών του εκδοτικού οίκου «Ίκαρος».

Το μεταφραστικό αλλά και κριτικό του έργο υπήρξε σημαντικό, ενώ η δημοσιογραφική του παρουσία έμεινε ιστορική. Είχε σημαντική δραστηριότητα ως σκηνοθέτης του θεάτρου, υπήρξε διευθυντής του Θεατρικού Τμήματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας (1952-1967), ενώ διετέλεσε και Καθηγητής Θεατρολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Μετέφρασε επίσης τα ακόλουθα έργα: Γράμματα σ΄ ένα νέο ποιητή του Ρίλκε (1943), Ποιήματα του Μπρεχτ (1978) και ένα πλήθος 120 περίπου θεατρικών έργων των: Τζορτζ Μπέρναρντ Σω, Ουάιλντ, Πιραντέλλο, Ο Νιλ, Μπρέχτ, Ανούιγ, Ουίλιαμς, Μωμ, Βάις κ.ά..

Πληροφορίες του έργου και συγγραφέα:

• «Luigi Pirandello - Facts». Nobelprize.org.
• Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος www.ntng.gr
• Θέατρο | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ - rizospastis.gr
• Λεξικό νεοελληνικής λογοτεχνίας: Πρόσωπα -
Έργα - Ρεύματα - Όροι, εκδ. Πατάκης, Αθήνα 2007

Πηγή: Sophia-Ntrekou.gr | Αέναη επΑνάσταση

Περισσότερα Θέματα: Θέατρο, Λογοτεχνία-Ποίηση






Οι Αναγνώστες και Αναγνώστριες σχολιάζουν στο Facebook

Αέναη επΑνάσταση 10 Δεκεμβρίου 2024: Ο Λουίτζι Πιραντέλλο γεννήθηκε στο Αγκριτζέντο της Σικελίας. Ο ίδιος ο συγγραφέας έλεγε πως ήταν ελληνικής καταγωγής και πως το επίθετό του είναι παραφθορά του ελληνικού Πυράγγελος. Στην ΜΝΗΜΗ του θεατρικού συγγραφέα Luigi Pirandello ✟ 10 Δεκεμβρίου 1936 ✟ με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1934, ας δούμε ένα έργο του - Η ηδονή της τιμιότητος (1917) σε μετάφραση του λογοτέχνη μας και κριτικό θεάτρου, Μάριου Πλωρίτη.Το σπίτι που γεννήθηκε ο μεγάλος νομπελίστας συγγραφέας, αποτελεί σήμερα μουσείο στη Σικελία και στην πολυαγαπημένη γη του Τζιρτζέντι (Αγκριτζέντο στα Σικελικά).

• Σχόλιο Μαρια Παπαδοπούλου: Το Τζιρτζέντο ή Αγκριτζέντο είναι ο Ακράγαντας της Μεγάλης Ελλάδος/Μάνια Γκτέτσ(ι)α. Συνεπώς και ο Πιραντέλο ήταν Παρθενοπαίος και είχε κάποιες ελληνικές ρίζες!! Στον Ακράγαντα βρίσκεται ο καλύτερα διατηρημένος αρχαιοελληνικός ναός. 51 εβδ.

• Σχόλιο George Martinis: Και Δυστυχώς σήμερα πολλοί Έλληνες επιμένουν να έχουν Τουρκικά επώνυμα και όχι Ελληνικά. Ναι και όταν ρώτησα τον νουννό μου το γιατί άλλαξε το επώνυμο του από Μουράτης σε Στάθης ιδού η απάντηση. Εγώ παιδί μου πάντα μέσα μου αισθανόμουν Έλληνας γι' αυτό και έδιωξα αυτό το απαίσιο Τουρκικό μου όνομα. Και εύχομαι σύντομα και αυτοί οι Έλληνες που έχουν Τουρκικά επώνυμα σύντομα να τα σβήσουν. Μην δίνουμε δικαίωμα στους Τούρκους να λένε ότι ο μισός πληθυσμός Ελλάδας έχει Τουρκική καταγωγή. 51 εβδ.

• Απάντηση Κωνσταντίνα Γεωργίου: George Martinis Και να θέλουν αγαπητέ μου... δεν μπορούν.. Πρόσφατα υποβλήθηκαν πολλοί Τούρκοι σε τεστ DNA..και αποδείχθηκε ότι το 80%απο τους κατοίκους είναι Έλληνες. 51 εβδ.

• Απάντηση Γιώργος Γουγούδης: George Martinis φίλε δεν είναι όπως τα λες... θέλει να διδαχθούμε τι συμβαίνει το Τουρκικό επίθετο; Πάντως να είσαι βέβαιος ότι δεν συμβαίνει Τουρκική καταγωγή ακριβώς το αντίθετο. (Αλλά είναι μεγάλη η συζήτηση) Σημαίνει Ελληνική Καππαδοκία και όχι μόνο. 51 εβδ.

• Απάντηση Γιώργος Ζαφείρης: George Martinis Και ο Πιραντέλλο που κολλάει σ' αυτό; 51 εβδ.

• Απάντηση Ανδρέας Πούλος: Ευχαριστούμε πολύ για την ανάρτηση. 51 εβδ.

• Απάντηση Μπαμπης Νεμτσας: Ο πρώτος Έλληνας Νομπελίστας... 51 εβδ.

• Απάντηση Ιωάννης Τουρναβίτης: Αντιπροσωπεύετε και οι τρεις σας την εικόνα της κακόμοιρης Ανθρωπότητας χαίρεστε με τη λύπη της και λυπάστε με τη χαρά της. Επίλογος απ - Το ετσι είναι αν ετσι νομίζετε - Με τον άριστο ηθοποιό ΠΕΤΡΟ ΦΥΣΟΥΝ. 51 εβδ.

• Απάντηση Helene Stika: Έτσι ειναι αν Έτσι Νομίζετε !!!!!! 51 εβδ.

• Απάντηση Αριστοτέλης Καλέντζης: Ένθερμος υποστηρικτής του Μπενίτο Μουσσολίνι και του Φασιστικού Κόμματος, ο Luigi Pirandello, δεν δίστασε να θέσει την υπογραφή του για την ίδρυσή του μαζί με άλλες κορυφαίες προσωπικότητες της εποχής. 51 εβδ.

• Απάντηση Angel Exterminador: Αριστοτέλης Καλέντζης Βεβαίως και ένθερμος φασίστας και μάλιστα φορτωμένος-και αποδεχόμενος αυτών-με πάμπολλες τιμές από το καθεστώς. 51 εβδ.