Αγιογραφική απεικόνιση της Γεννήσεως της Θεοτόκου, έργο
του Αλεσίν. Με τη συμμετοχή του αγιογραφήθηκαν ναοί
στη Μόσχα. The Nativity of the Theotokos, by Aleshin
Η Γέννηση της Παναγίας, κόρης του Ιωακείμ και της Άννας, σηματοδοτεί την απαρχή της θείας οικονομίας, ανοίγοντας τον δρόμο για την ενανθρώπηση του Χριστού και την ανακαίνιση της ανθρώπινης φύσης.
Το Γενέθλιο της Θεοτόκου μάς θυμίζει ότι ο ουρανός
μπορεί να χωρέσει στην καρδιά του ανθρώπου.
Ο αρχικός στοχασμός υπήρξε σαν σπόρος, που κατέθεσε με απλότητα το νόημα της μεγάλης εορτής. Η θεολογική εμβάθυνση που ακολουθεί είναι σαν τον καρπό που φύτρωσε από αυτόν τον σπόρο, προσφέροντας στον αναγνώστη ένα βαθύτερο βλέμμα στο μυστήριο του Γενεθλίου της Θεοτόκου, εκεί όπου ουρανός και γη, Θεός και άνθρωπος, συναντώνται αμετάκλητα.
✍️ Κείμενο Σοφία Ντρέκου
Μέρος Α΄ – Αρχικός Στοχασμός
Το Γενέθλιο της Θεοτόκου ένωσε τον Θεό με τον Άνθρωπο
Το γενέθλιον της Θεοτόκου, άνευ του οποίου θα ήταν αδύνατος η ενανθρώπηση του Ιησού Χριστού, αφού μόνο έτσι ο Ιησούς έγινε τέλειος άνθρωπος προσλαμβάνοντας την ανθρώπινη φύση, που ενώνοντάς την με τη Θεία ασυγχύτως, ατρέπτως, αδιαιρέτως και αχωρίστως, ένωσε ουσιαστικά και κυριολεκτικά τον Θεό με τον Άνθρωπο.
Είναι ακριβώς τούτη η υποστατική ένωση των δύο Φύσεων σε ένα πρόσωπο (Ιησούς - Χριστός) αυτή που χαρίζει την αθανασία δια της Θείας ευχαριστίας όπου ενωνόμαστε με το Χριστό ως μέτοχοι της κοινής ανθρώπινης φύσης και της πρόσληψης του σώματος και του αίματος του Θεανθρώπου. Ενούμενοι με τον Χριστό, ενωνόμαστε ουσιαστικά με το Θεό και επειδή είναι αθάνατος, γευόμαστε την αθάνατο πηγή της Ζωής.
Ουσιαστικά με την Γέννηση της Θεοτόκου, αίρεται οντολογικά η ανθρώπινη πτώση και τη θέση της παίρνει δυνάμει, η δυνατότητα σωτηρίας για κάθε άνθρωπο που ενώνεται με τον Ιησού Χριστό μέσω των μυστηρίων.
Αυτή η μυστηριακή ένωση με το Χριστό οδηγεί σε οντολογική μεταβολή του ανθρώπου αφού από φύσει θνητός, (λόγω της πτώσης) μεταβάλλεται σε θέσει αθάνατος, με την ένωσή του με την Πηγή της Αθανασίας που είναι ο σαρκωμένος Θεός.
Λαμβανομένου υπόψιν του οργανικού συνδέσμου της Θεομήτορος με τον Σαρκωθέντα Θεό, είναι σαν να λέμε ότι ουσιαστικά η Θεοτόκος είναι ο πρώτος Άνθρωπος που έρχεται σε υποστατική ένωση με το Θεό από την σύλληψή του στα σπλάχνα της και εν συνεχεία τον γεννά, εξ ου και Θεομήτωρ.
Μέρος Β΄ – Θεολογική εμβάθυνση
Η υποστατική ένωση στο Γενέθλιο της Θεοτόκου
8 Σεπτεμβρίου εορτάζεται το Γενέθλιον της Θεοτόκου,
9 Δεκεμβρίου η Σύλληψη της Θεοτόκου και στις
26 του ίδιου μήνα η Σύναξη (η συγκέντρωση των πιστών
για την απόδοση τιμής στη Μητέρα του Σωτήρος).
Εισαγωγή με το ιστορικό και θεολογικό πλαίσιο της εορτής.
Η Εκκλησία τιμά στις 8 Σεπτεμβρίου το Γενέθλιο της Θεοτόκου, τη γέννηση της Παναγίας, κόρης του Ιωακείμ και της Άννας. Πρόκειται για μια από τις αρχαιότερες Θεομητορικές εορτές, που σηματοδοτεί την αρχή της σωτηρίας του κόσμου.
Δεν πρόκειται απλώς για μια ιστορική ανάμνηση, αλλά για θεολογικό γεγονός, σωτηριολογικό και οντολογικό με διαχρονική σημασία. Μέσα από το πρόσωπο της Παναγίας. την γέννηση της Μαρίας, προετοιμάζεται η ενανθρώπηση του Χριστού, η άρση της φθοράς, η ένωση Θεού και ανθρώπου, σηματοδοτεί την αρχή της ανακαίνισης της ανθρώπινης φύσης.
9 Δεκεμβρίου η Σύλληψη της Θεοτόκου και στις
26 του ίδιου μήνα η Σύναξη (η συγκέντρωση των πιστών
για την απόδοση τιμής στη Μητέρα του Σωτήρος).
Η Γέννηση της Παρθένου (1291) του Πιέτρο Καβαλίνι, στη Βασιλική Σάντα Μαρία στο
Τραστέβερε, Ρώμη. Στο εσωτερικό υπάρχουν ψηφιδωτά του 12ου και του 13ου αι.
Pietro Cavallini: Natività della Vergine, Basilica di Santa Maria in Trastevere, Roma.
Εισαγωγή με το ιστορικό και θεολογικό πλαίσιο της εορτής.
Η Εκκλησία τιμά στις 8 Σεπτεμβρίου το Γενέθλιο της Θεοτόκου, τη γέννηση της Παναγίας, κόρης του Ιωακείμ και της Άννας. Πρόκειται για μια από τις αρχαιότερες Θεομητορικές εορτές, που σηματοδοτεί την αρχή της σωτηρίας του κόσμου.
Δεν πρόκειται απλώς για μια ιστορική ανάμνηση, αλλά για θεολογικό γεγονός, σωτηριολογικό και οντολογικό με διαχρονική σημασία. Μέσα από το πρόσωπο της Παναγίας. την γέννηση της Μαρίας, προετοιμάζεται η ενανθρώπηση του Χριστού, η άρση της φθοράς, η ένωση Θεού και ανθρώπου, σηματοδοτεί την αρχή της ανακαίνισης της ανθρώπινης φύσης.
Κυρίως ανάλυση με εμβάθυνση στη σημασία της υποστατικής ενώσεως
1. Η απαρχή της ενανθρώπησης
Χωρίς το Γενέθλιον της Θεοτόκου θα ήταν αδύνατη η σάρκωση του Ιησού Χριστού. Μόνο μέσω της Μαρίας ο Υιός και Λόγος του Θεού έλαβε την τέλεια ανθρώπινη φύση, «ασυγχύτως, ατρέπτως, αδιαιρέτως και αχωρίστως» ενωμένη με τη Θεότητα. Αυτή η υποστατική ένωση των δύο φύσεων σε ένα πρόσωπο, τον Χριστό, αποτελεί το κεντρικό μυστήριο της σωτηρίας μας.
2. Η Παναγία ως πρώτη κοινωνία Θεού και ανθρώπου
Η Παναγία είναι ο πρώτος άνθρωπος που ήρθε σε υποστατική ένωση με τον Θεό. Από τη στιγμή της συλλήψεως του Χριστού στα σπλάχνα της και έως τη γέννησή Του, γίνεται η ζωντανή γέφυρα μεταξύ ουρανού και γης. Ονομάζεται Θεοτόκος, διότι κυοφόρησε και γέννησε τον ίδιο τον Θεάνθρωπο.
Η ύπαρξή της δείχνει ότι η σωτηρία δεν είναι αφηρημένη έννοια, αλλά πραγματικότητα που αρχίζει μέσα από την ανθρώπινη ιστορία. Το πρόσωπο της Μαρίας, καθαρό και αφιερωμένο στον Θεό, γίνεται το σκεύος εκλογής για τη λύτρωση όλης της ανθρωπότητας.
3. Η οντολογική ανακαίνιση του ανθρώπου
Με τη γέννηση της Θεοτόκου αίρεται οντολογικά η πτώση και ανοίγει ο δρόμος της σωτηρίας. Η Παναγία γίνεται η νέα Εύα, εκείνη που δέχεται τον Λόγο του Θεού για να ανακαινιστεί η φύση μας.
Μέσα από τον Χριστό, που γεννήθηκε από εκείνη, ο άνθρωπος μεταβάλλεται «εκ φύσει θνητός εις θέσει αθάνατος». Η ένωση με τον Χριστό στα μυστήρια της Εκκλησίας (Βάπτισμα, Χρίσμα, Θεία Ευχαριστία) οδηγεί σε πραγματική μετοχή στην αθανασία.
4. Το Γενέθλιον στη ζωή της Εκκλησίας
Η εορτή της Γεννήσεως της Θεοτόκου είναι χαρά για όλη την Εκκλησία, διότι εγκαινιάζει το νέο στάδιο της θείας οικονομίας. Ο λειτουργικός λόγος υμνεί: «Χαίρει η στείρα· ιδού γαρ η Θεοτόκος εκβλαστάνει». Η στείρωση της Άννας μετατρέπεται σε ευλογία και η ανθρώπινη αδυναμία γίνεται αφετηρία του θείου θαύματος.
Η Θεία Λειτουργία της ημέρας, μάς υπενθυμίζει ότι με την Παναγία ξεκινά η πορεία προς τα Χριστούγεννα, προς την ενανθρώπηση και τη φανέρωση της θείας αγάπης στον κόσμο.
Η γέννηση της Παναγίας ως αρχή της σωτηρίας του κόσμου
Το Γενέθλιον της Θεοτόκου δεν είναι απλώς μια εορτή αφιερωμένη στην Παναγία. Είναι η αρχή της σωτηρίας μας, η ημέρα που η ιστορία της ανθρωπότητας συναντά την αιωνιότητα του Θεού. Η γέννηση της Παναγίας είναι το πρώτο βήμα για να ενωθεί ο Θεός με τον άνθρωπο, ώστε κι εμείς, μέσα από την Εκκλησία και τα μυστήρια, να γευθούμε την αθάνατη πηγή της Ζωής.
Η Παναγία γίνεται έτσι για όλους μας μητέρα και οδηγός, η οποία μας καλεί να βαδίσουμε τον δρόμο της καθαρότητας, της πίστης και της ολοκληρωτικής εμπιστοσύνης στον Θεό. Και όπως εκείνη έγινε «σκεύος εκλογής» για την ενανθρώπηση, έτσι και κάθε άνθρωπος καλείται να γίνει φορέας της χάριτος, «ναός του Αγίου Πνεύματος» και μέτοχος της αιώνιας Βασιλείας.
Χωρίς το Γενέθλιον της Θεοτόκου θα ήταν αδύνατη η σάρκωση του Ιησού Χριστού. Μόνο μέσω της Μαρίας ο Υιός και Λόγος του Θεού έλαβε την τέλεια ανθρώπινη φύση, «ασυγχύτως, ατρέπτως, αδιαιρέτως και αχωρίστως» ενωμένη με τη Θεότητα. Αυτή η υποστατική ένωση των δύο φύσεων σε ένα πρόσωπο, τον Χριστό, αποτελεί το κεντρικό μυστήριο της σωτηρίας μας.
Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός σημειώνει: «Σήμερον η οικουμένη χαίρει, ότι η Παρθένος Μαρία εγεννήθη, διά της οποίας η φθορά θα καταλυθεί και η ζωή θα χαριστεί στον κόσμο».
2. Η Παναγία ως πρώτη κοινωνία Θεού και ανθρώπου
Η Παναγία είναι ο πρώτος άνθρωπος που ήρθε σε υποστατική ένωση με τον Θεό. Από τη στιγμή της συλλήψεως του Χριστού στα σπλάχνα της και έως τη γέννησή Του, γίνεται η ζωντανή γέφυρα μεταξύ ουρανού και γης. Ονομάζεται Θεοτόκος, διότι κυοφόρησε και γέννησε τον ίδιο τον Θεάνθρωπο.
Η ύπαρξή της δείχνει ότι η σωτηρία δεν είναι αφηρημένη έννοια, αλλά πραγματικότητα που αρχίζει μέσα από την ανθρώπινη ιστορία. Το πρόσωπο της Μαρίας, καθαρό και αφιερωμένο στον Θεό, γίνεται το σκεύος εκλογής για τη λύτρωση όλης της ανθρωπότητας.
3. Η οντολογική ανακαίνιση του ανθρώπου
Με τη γέννηση της Θεοτόκου αίρεται οντολογικά η πτώση και ανοίγει ο δρόμος της σωτηρίας. Η Παναγία γίνεται η νέα Εύα, εκείνη που δέχεται τον Λόγο του Θεού για να ανακαινιστεί η φύση μας.
Μέσα από τον Χριστό, που γεννήθηκε από εκείνη, ο άνθρωπος μεταβάλλεται «εκ φύσει θνητός εις θέσει αθάνατος». Η ένωση με τον Χριστό στα μυστήρια της Εκκλησίας (Βάπτισμα, Χρίσμα, Θεία Ευχαριστία) οδηγεί σε πραγματική μετοχή στην αθανασία.
4. Το Γενέθλιον στη ζωή της Εκκλησίας
Η εορτή της Γεννήσεως της Θεοτόκου είναι χαρά για όλη την Εκκλησία, διότι εγκαινιάζει το νέο στάδιο της θείας οικονομίας. Ο λειτουργικός λόγος υμνεί: «Χαίρει η στείρα· ιδού γαρ η Θεοτόκος εκβλαστάνει». Η στείρωση της Άννας μετατρέπεται σε ευλογία και η ανθρώπινη αδυναμία γίνεται αφετηρία του θείου θαύματος.
Η Θεία Λειτουργία της ημέρας, μάς υπενθυμίζει ότι με την Παναγία ξεκινά η πορεία προς τα Χριστούγεννα, προς την ενανθρώπηση και τη φανέρωση της θείας αγάπης στον κόσμο.
Η γέννηση της Παναγίας ως αρχή της σωτηρίας του κόσμου
Το Γενέθλιον της Θεοτόκου δεν είναι απλώς μια εορτή αφιερωμένη στην Παναγία. Είναι η αρχή της σωτηρίας μας, η ημέρα που η ιστορία της ανθρωπότητας συναντά την αιωνιότητα του Θεού. Η γέννηση της Παναγίας είναι το πρώτο βήμα για να ενωθεί ο Θεός με τον άνθρωπο, ώστε κι εμείς, μέσα από την Εκκλησία και τα μυστήρια, να γευθούμε την αθάνατη πηγή της Ζωής.
Η Παναγία γίνεται έτσι για όλους μας μητέρα και οδηγός, η οποία μας καλεί να βαδίσουμε τον δρόμο της καθαρότητας, της πίστης και της ολοκληρωτικής εμπιστοσύνης στον Θεό. Και όπως εκείνη έγινε «σκεύος εκλογής» για την ενανθρώπηση, έτσι και κάθε άνθρωπος καλείται να γίνει φορέας της χάριτος, «ναός του Αγίου Πνεύματος» και μέτοχος της αιώνιας Βασιλείας.
Και όπως η Παναγία με τη γέννησή της άνοιξε τον δρόμο της σωτηρίας, έτσι κι εμείς καλούμαστε να γεννούμε μέσα μας τον Χριστό· σε κάθε πράξη αγάπης, σε κάθε ανάσα πίστης, σε κάθε μυστήριο της Εκκλησίας. Γιατί το Γενέθλιο της Θεοτόκου δεν είναι μόνο παρελθόν, αλλά μια μόνιμη υπόμνηση πως ο ουρανός χωράει στην καρδιά του ανθρώπου.
Στη γέννηση της Παναγίας ανοίγει η αυλή του Ουρανού·
κι όποιος πιστεύει, βρίσκει εκεί το φως που χωράει στην ψυχή του.
Περισσότερα Θέματα: Παναγία Θεοτόκος,
Σοφία Ντρέκου Θεοτόκος, της Παναγίας
Οι Αναγνώστες και Αναγνώστριες σχολιάζουν στο Facebook
Αέναη επΑνάσταση - Sophia Ntrekou: Ποιο στοιχείο της εορτής σε αγγίζει περισσότερο: η θεολογία της υποστατικής ένωσης ή η λειτουργική εμπειρία της Εκκλησίας;
Απάντηση Sotiris Vamvakas: Η θεολογία της υποστατικής ένωσης
Αέναη επΑνάσταση - Sophia Ntrekou: Sotiris Vamvakas, συμφωνώ: εκεί κρύβεται ο πυρήνας... η υποστατική ένωση δεν είναι ιδέα, είναι τρόπος υπάρξεως «εν Χριστώ».
Σοφία Ντρέκου Θεοτόκος, της Παναγίας
Οι Αναγνώστες και Αναγνώστριες σχολιάζουν στο Facebook
Αέναη επΑνάσταση - Sophia Ntrekou: Ποιο στοιχείο της εορτής σε αγγίζει περισσότερο: η θεολογία της υποστατικής ένωσης ή η λειτουργική εμπειρία της Εκκλησίας;
Απάντηση Sotiris Vamvakas: Η θεολογία της υποστατικής ένωσης
Αέναη επΑνάσταση - Sophia Ntrekou: Sotiris Vamvakas, συμφωνώ: εκεί κρύβεται ο πυρήνας... η υποστατική ένωση δεν είναι ιδέα, είναι τρόπος υπάρξεως «εν Χριστώ».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.