Σελίδες

Ο Άγιος Κριστόφ περπατάει με τη ράχη σκυφτή όλη νύχτα βάδισε ενάντια στο ρεύμα (Ρομαίν Ρολάν)

Αντρέι Ταρκόφσκι - Ρομαίν Ρολάν: Αντιστίξεις και Αναλογίες

Αντρέι Ταρκόφσκι - Ρομαίν Ρολάν: 
Αντιστίξεις και Αναλογίες

της Σοφίας Ντρέκου

«Ο Άγιος Κριστόφ πέρασε τον ποταμό. Όλη τη νύχτα βάδισε ενάντια στο ρεύμα. Σα βράχος, το κορμί του με τ' αθλητικά μέλη ξεπετιέται πάνω απ' τα νερά. Στον αριστερό του ώμο κάθεται το Παιδί, αδύνατο και βαρύ. Ο Άγιος Κριστόφ στηρίζεται πάνω σ' ένα ξεριζωμένο πεύκο που λυγάει. H ραχοκοκαλιά του κι αυτή λυγάει. Εκείνοι που τον είδαν να φεύγει, είπαν πως δε θά 'φτανε ποτέ· και πολύ καιρό τον ακολούθησαν τα σκώμματά τους και τα γέλια τους. Ύστερα η νύχτα απλώθηκε, κι εκείνοι κουράστηκαν. Τώρα ο Κριστόφ είναι πάρα πολύ μακριά για να τον φτάσουν οι κραυγές εκείνων που μένουν στην όχθη.

Μέσα στο θόρυβο του χειμάρρου, δεν ακούει παρά την ήρεμη φωνή του Παιδιού, που κρατάει μες στη μικρή του γροθιά μια σγουρή τούφα απ' τα μαλλιά του γίγαντα, λέγοντάς του ολοένα: «Περπάτα»
«Ο Κριστόφ περπατάει, με τη ράχη σκυφτή, με τα μάτια ίσα μπροστά, στυλωμένα πάνω στη σκοτεινή όχθη που οι απόκρημνοι βράχοι της αρχίζουν ν' ασπρογαλιάζουν.
Ξαφνικά ο όρθρος σημαίνει, κι ένα πλήθος από καμπάνες ξυπνάει χοροπηδώντας. Να η καινούργια αυγή! Πίσω απ' τη σκοτεινή απόκρημνη ακτή υψώνεται ο χρυσός φωτοστέφανος του αόρατου ήλιου. Ο Κριστόφ, έτοιμος να πέσει, φτάνει επιτέλους στην όχθη.

Και λέει στο Παιδί:
- Να, φτάσαμε. Πόσο ήσουνα βαρύ! Παιδί, ποιος είσαι λοιπόν;

Kαι το Παιδί αποκρίνεται:
- Είμαι η μέρα που θ' ανατείλει.»

Ωστόσο, οι συνθέσεις πού ‘γραφε, κάθε άλλο παρά ήταν σε θέση να τον εκφράσουν ολότελα, γιατί ο ίδιος κάθε άλλο παρά είχε καταφέρει ν’ ανακαλύψει ολότελα τον εαυτό του. Τον αναζητούσε ανάμεσα απ’ το σωρό των αποχτημένων αισθημάτων που η ανατροφή επιβάλλει στο παιδί σα δεύτερη φύση. Δεν είχε παρά κάποια διαίσθηση για την πραγματική του υπόσταση, γιατί ακόμα δεν είχε αισθανθεί τα πάθη της εφηβικής ηλικίας, που λευτερώνουν την προσωπικότητα απ’ τα δανεισμένα ρούχα, όπως ένας κεραυνός ξεκαθαρίζει τον ουρανό απ’ τους ατμούς, που τον σκεπάζουν.

Διάλογος από το έργο «Νοσταλγία» 1983 του Andrei Tarkovsky (Nostalgia) (την βλέπετε εδώ) και του μνημειώδους μυθιστορήματος του Ρομέν Ρολάν «Ζαν Κριστόφ». (6 τόμοι – συνολικά 2.125 σελίδες, μετάφραση Γιώργος Πράτσικας, εκδ. «Γκοβόστη»)

«Για την ελεύθερη σκέψη υπάρχει κάτι ακόμα πιο αφόρητο στα όσα υποφέρουν τα ζώα από τα όσα υποφέρουν οι άνθρωποι. Γιατί με τους δεύτερους είναι τουλάχιστον παραδεκτό ότι το να υποφέρουν είναι κάτι το κακό και ότι το πρόσωπο που το προκαλεί είναι εγκληματίας. Αλλά χιλιάδες ζώα σφάζονται χωρίς λόγο κάθε μέρα χωρίς υποψία τύψεων. Αν κάποιος αναφερόταν σε αυτή την κατάσταση, θα σκεφτόμαστε ότι είναι γελοίος. Και αυτό είναι το ασυγχώρητο έγκλημα. Αυτό και μόνο θα αρκούσε για να δικαιολογήσει όλα τα βάσανα των ανθρώπων. Φωνάζει για εκδίκηση πάνω στο ανθρώπινο γένος.» (Ζαν Κριστόφ)

«- Υπάρχουν μερικοί νεκροί που είναι πιο ζωντανοί από τους ζωντανούς. - Όχι, όχι! Θα ήταν σωστότερο να πεις ότι υπάρχουν μερικοί ζωντανοί που είναι πιο νεκροί από τους νεκρούς. -Πιθανόν. Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν παλαιά πράγματα που είναι ακόμα νέα. -Τότε, αν είναι ακόμα νέα, μπορούμε να τα ανακαλύψουμε για τον εαυτό μας... Αλλά δεν το πιστεύω. Αυτό που υπήρξε καλό κάποτε, δεν είναι ποτέ καλό και πάλι.» (Ζαν Κριστόφ) 

«Αυτοί όλοι οι νεαροί εκατομμυριούχοι ήταν αναρχικοί, φυσικά: όταν ένας άνθρωπος κατέχει τα πάντα, αποτελεί την υπέρτατη πολυτέλεια γι' αυτόν να αρνηθεί την κοινωνία, επειδή με τον τρόπο αυτό μπορεί να αποφύγει τις ευθύνες του απέναντί της.» (Ζαν Κριστόφ) 

Romain Rolland, «Jean-Christophe: Revolt,» p. 395, 399.

Η ωραία τρέλα κάθε καινούργιας γενιάς

«Σε κάθε καινούργια γενιά χρειάζεται μια ωραία τρέλα. Ακόμα και οι πιο εγωιστές από τους νέους έχουν μιαν υπερπληθώρα ζωής, ένα κεφάλαιο ενεργητικότητας που τους έχει δοθεί σαν προκαταβολή και που δεν θέλει να παραμείνει άγονο. Γυρεύουν να το ξοδέψουν σε μια δράση ή -πιο φρόνιμο- σε μια θεωρία. Αεροπορία ή επανάσταση. Το σπορ των μυώνων ή το σπόρ των ιδεών. Έχουμε ανάγκη, όταν είμαστε νέοι, να ’χουμε την ψευδαίσθηση πως μετέχουμε σ’ ένα μεγάλο κίνημα της ανθρωπότητας, πως ανανεώνουμε τον κόσμο. Είναι ωραίο να ’χεις αισθήσεις που δονούνται απ’ όλους τους ανέμους του Σύμπαντος!

Είσαι τόσο ελεύθερος και τόσο ελαφρός! Δεν φορτώθηκες ακόμα με το έρμα μιας οικογένειας, δεν έχεις τίποτα, δεν διακινδυνεύεις τίποτα. Είσαι πολύ γενναιόδωρος όταν μπορείς ν’ απαρνηθείς αυτό που δεν απόκτησες ακόμα. Έπειτα είναι τόσο ωραίο ν’ αγαπάς και να μισείς και να πιστεύεις πως αλλάζεις τη μορφή της γης με όνειρα και κραυγές! Οι νέοι μοιάζουν με τα σκυλιά που αφουγκράζονται: τα βλέπεις να ριγούν και να γαυγίζουν στον άνεμο. Μια αδικία που ’χε γίνει στην άλλη άκρη του κόσμου, έκανε τους νέους να παραληρούν».

Romain Rolland, Nobel laureate in Literature 1915
Ο Ρομαίν Ρολάν (Romain Rolland, 29 Ιανουαρίου 1866 – 30 Δεκεμβρίου 1944) ήταν κορυφαίος Γάλλος πολυγραφότατος: μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, δραματουργός, δοκιμιογράφος και ιστορικός της τέχνης, πανεπιστημιακός καθηγητής, γνωστότερος για το πολύτομο μυθιστόρημά του Ζαν Κριστόφ. Ο Ρολάν τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1915. Με σπουδές φιλοσοφίας, ιστορίας, μουσικολογίας -και ως εκ τούτου βιογράφος του Μπετόβεν, δοκιμίων για τη μουσική, αλλά και βιογράφος του Τολστόι, του Μιχαήλ Άγγελου, του Γκάντι, του Ραμακρίσνα και άλλων.

Επιπλέον, όντας ανθρωπιστής και ειρηνιστής, είχε εκφράσει τον αποτροπιασμό του για τους δυο παγκόσμιους πολέμους, ενώ είδε με συμπάθεια τη Σοβιετική Επανάσταση – είχε μάλιστα ταξιδέψει στη Σοβιετική Ένωση έπειτα από πρόσκληση του Μαξίμ Γκόρκι, συναντήθηκε με τον Στάλιν, αλλά οι διώξεις των αντιφρονούντων από το σταλινικό καθεστώς τον βρήκαν τελείως αντίθετο.
Πηγή και πληροφορίες από εδώ: Αέναη επΑνάσταση

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.