Καθρέφτη μου, σ’ εσένα μιλάω ✰ εσένα έχω μπροστά μου
Αν γράφατε ένα γκράφιτι στα Εξάρχεια, ποιο θα ήταν;
«Θα έγραφα: ''Τι ωραία που ήτανε πριν εδώ...''». Ρουκ
Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου, Αρθρογράφος
(Sophia Drekou, BSc in Psychology)
Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ απεβίωσε στις 21 Ιανουαρίου 2020. Γεννήθηκε στα Εξάρχεια τον Φεβρουάριο του 1939. Ήταν πνευματική κόρη του Νίκου Καζαντζάκη, που διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τον πατέρα της. Μόλις στα 17 της χρόνια... συνεχίζεται εδώ...
Το τελευταίο ποίημα της Κ. Αγγελάκη Ρουκ
Εξομολόγηση στον καθρέφτη
η ποιήτρια Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ με τον μαύρο καθρέπτη
Καθρέφτη μου, σ’ εσένα μιλάω
εσένα έχω μπροστά μου, άλλο κανένα
Οι άνθρωποι, φίλοι, χάθηκαν
Χάθηκαν απ’ τη ζωή
ή χάθηκε το νόημα που έβρισκαν σε μένα;
Με κοιτάς, σε κοιτώ,
ένα πρόσωπο νεανικό προσπαθώ να θυμηθώ
ωραίο ποτέ, όμως πάντα εκφραστικό της στιγμής και μόνο.
Σ’ αγνοούσα τότε κι έτρεχα,
λαχάνιαζε το σώμα που μου είχε απομείνει
Ανάπηρο απ’ την αρχή–, ήθελα να το εκμεταλλευτώ,
να το χαρώ,
ν’ αφεθώ στον αέρα, στη θάλασσα, στον αμερόληπτο έρωτα
Τις φιλενάδες μου με τα τέλεια κορμιά που έλαμπαν στον ήλιο
Δεν ζήλεψα ποτέ, δεν αισθάνθηκα ποτέ
ότι οι άνθρωποι μου είχαν στερήσει κάτι που μου ανήκε
Και τώρα ήρθε της εξομολόγησης η ώρα.
Μικρέ μου καθρέφτη, που τελευταία σ’ έχω
συνέχεια μπροστά μου για να σε συνηθίσω:
Σε μισώ. Θα με συγχωρέσεις;
Μίσος τι θα πει δεν ήξερα
Αλλά τώρα, να, βλέπω το πρόσωπό μου
κι εξαγριώνομαι ενάντια στη φύση.
Μέσα μου βαθιά, βέβαια, ξέρω ότι
ο εχθρός μου δεν είσαι εσύ, αλλά ο χρόνος
Ο χρόνος όμως παραμένει πάντα ασύλληπτος
αφού τα αμαρτήματά του όλο αναβάλλονται
κι αυτός διαφεντεύει ακόμη τη ζωή μου
Καθρέφτη μου, θύμα είσαι κι εσύ
του ανθρώπινου παραλογισμού.
Σ’ ευχαριστώ που μου παραστέκεσαι
και μ’ αφήνεις να σε μισώ».
Το πρώτο ποίημά της «Μοναξιά»
το έγραψε όταν ήταν 16 χρονών
Αν ενώσεις το βροχόνερο με το δάκρυ σου
το γέλιο σου με τον ήλιο, το σίφουνα, τον αγέρα
με την ξεσηκωμένη αγανάκτησή σου.
Αν κλάψεις για τα παιδάκια με τις ρόδινες ανταύγειες
του δειλινού στο πρόσωπο, που πλαγιάζουν
με τα χεριά αδειανά, με τα πόδια γυμνά
θα βρεις τη μοναξιά σου.
Αν σκύψεις στους συνανθρώπους σου
μες στα αδιάφορα μάτια τους θα 'ναι γραμμένη
απελπιστική, ολοκληρωτική η μοναξιά σου.
Κι αν πάλι τους δείξεις το δρόμο της δύναμης
και τους ξεφωνίσεις να πιστέψουν μόνο τον εαυτό τους
θα τους δώσεις μια πίκρα παραπάνω
γιατί δε θα το μπορούν, θα 'ναι βαρύ γι' αυτούς
και θα 'ναι πάλι η μοναξιά σου.
Αν φωνάξεις την αγάπη σου
θα 'ρθει πίσω άδεια, κούφια, η ίδια σου η φωνή
γιατί δεν είχε το κουράγιο να περάσει όλες
τις σφαλισμένες πόρτες, όλα τα κουρασμένα βήματα
όλους τους λασπωμένους δρόμους.
Θα γυρίσει πίσω η φωνή που την έστειλες τρεμάμενη
λαχταριστή, με άλλα λόγια που δεν την είχες προστάξει εσύ
τα λόγια της μοναξιάς σου.
Θεέ μου, τι θα γίνουμε; Πώς θα πορευτούμε;
Πώς θα πιστέψουμε; Πώς θα ξεγελαστούμε;
Μ' αυτή την αλλόκοτη φυγή των πραγμάτων
των ψυχών από δίπλα μας;
Ένας δρόμος υπάρχει, ένας τρόπος.
Μια θα 'ναι η Νίκη: αν πιστέψουμε,
αν γίνουμε, αν πορευτούμε.
Μόνοι μας.
Φθινόπωρο 1956
(Πηγή)
Το ποίημα του τίτλου της γνωστής (και αγαπημένης) ποιητικής συλλογής της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ «Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα» (Καστανιώτης, 2005) τελειώνει με τους στίχους «να φεύγουν τα περιττά λέω / να μπω στον ουρανό του τίποτα / με ελάχιστα».
«Ποτέ τόσα ερωτήματα δεν βάραιναν τα ποιήματα» λέει σ′ ένα ποίημα, και τα ερωτήματα δεν είναι ρητορικά, ούτε καν φιλοσοφικά· είναι υπαρξιακά και η ύπαρξη είναι τόσο απλή όσο και η ποίηση: ή υπάρχει ή δεν υπάρχει.
Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρούκ γεννήθηκε στην Αθήνα το 1939. Σπούδασε στην Αθήνα, στη Νότια Γαλλία και Ελβετία (Πανεπιστήμιο Γενεύης). Είναι διπλωματούχος της Σχολής Μεταφραστών και Διερμηνέων (αγγλικά, γαλλικά, ρωσικά).
Πρωτοδημοσίευσε στην «Καινούργια Εποχή» το 1956. Άρθρα και δοκίμια για την ελληνική ποίηση και τη μετάφραση της ποίησης έχει δημοσιεύσει σε πολλά περιοδικά και εφημερίδες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει εκδώσει περίπου 20 ποιητικές συλλογές.
Το 1962 τιμήθηκε με το Α' Βραβείο Ποίησης της πόλης της Γενεύης (Prix Hensch).
Το 1985 τιμήθηκε με το Β' Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Έχει δώσει διαλέξεις και διάβασε ποιήματά της σε Πανεπιστήμια των ΗΠΑ και Καναδά (Harvard, Cornell, Daztmouth, N.Y. State, Princeton, Columbia κ.α.)
Το 2000 τιμήθηκε με το βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη (Ακαδημία Αθηνών). Έργα της έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από δέκα γλώσσες και ποιήματά της βρίσκονται σε πολλές ανθολογίες σε όλο τον κόσμο. Οι ποιητικές συλλογές της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Απεβίωσε στις 21 Ιανουαρίου 2020.
ΕΡΤ: Το Μαγικό των Ανθρώπων «Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ
– Ο ουρανός της ποίησης και η ραγισμένη μνήμη» (βίντεο)
Η χώρα μας ευτύχησε να έχει μια ποιήτρια που ακούει στο όνομα Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ. Στα 80 της χρόνια μας χαρίζει κομμάτια από τη σκέψη και τη ζωή της. Μιλάει για τα πρώτα της χρόνια. Για την αναπηρία της. «Γεννήθηκα κουτσή, ποτέ όμως δεν ένοιωσα ανάπηρη. Χρωστάω πολλά στις ελλείψεις μου».
Μιλάει για τους γονείς, τον πατέρα της από το Τσανάκαλε, τη μητέρα της από τη Πάτρα. «Έσμιξε η ανατολή με τη δύση, ήσαν δυο υπέροχοι άνθρωποι».
Μας διαβάζει με δισταγμό το πρώτο της ποίημα «Μοναξιά», που έγραψε στα 16 της χρόνιά, «Θεέ μου, τι θα γίνουμε; Πώς θα πιστέψουμε; Πώς θα ξεγελαστούμε; M’ αυτή την αλλόκοτη φυγή των πραγμάτων, των ψυχών από δίπλα μας».
Ο νονός της, Νίκος Καζαντζάκης, θα πει γι’ αυτό το ποίημα:
Στον Ουρανό του τίποτα: Πολυχώρος τέχνης Αλεξάνδρεια «Αντικατοπτρισμοί» Συνάντηση Ποίησης και μουσικής. Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, ο Γιώργος Δουατζής και ο συνθέτης Γιώργος Βαρσαμάκης σε έναν μοναδικό διάλογο Ποίησης και Μουσικής. Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ και ο Γιώργος Δουατζής διάβασαν το από κοινού έργο τους «Αντικατοπτρισμοί» και ποιήματα από τις πρόσφατες ποιητικές τους συλλογές, στη διάρκεια συναυλίας του Γιώργου Βαρσαμάκη, την Παρασκευή 1η Φεβρουαρίου 2019 στον Πολυχώρο τέχνης Αλεξάνδρεια.
"Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα" Κ.Α.Ρουκ
Ποίημα από την ομώνυμη συλλογή της (2005)
Διαβάζει η ποιήτρια (ζωντανή ηχογράφηση)
Κ. Αγγελάκη - Ρούκ "Στον ουρανό του
τίποτα με ελάχιστα" Διαβάζει ο Άκανθος
Στον ουρανό του τίποτα
με ελάχιστα (2-4-2013)
Στον ουρανό του τίποτα με
Περισσότερα: Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ
Αν κλάψεις για τα παιδάκια με τις ρόδινες ανταύγειες
του δειλινού στο πρόσωπο, που πλαγιάζουν
με τα χεριά αδειανά, με τα πόδια γυμνά
θα βρεις τη μοναξιά σου.
Αν σκύψεις στους συνανθρώπους σου
μες στα αδιάφορα μάτια τους θα 'ναι γραμμένη
απελπιστική, ολοκληρωτική η μοναξιά σου.
Κι αν πάλι τους δείξεις το δρόμο της δύναμης
και τους ξεφωνίσεις να πιστέψουν μόνο τον εαυτό τους
θα τους δώσεις μια πίκρα παραπάνω
γιατί δε θα το μπορούν, θα 'ναι βαρύ γι' αυτούς
και θα 'ναι πάλι η μοναξιά σου.
Αν φωνάξεις την αγάπη σου
θα 'ρθει πίσω άδεια, κούφια, η ίδια σου η φωνή
γιατί δεν είχε το κουράγιο να περάσει όλες
τις σφαλισμένες πόρτες, όλα τα κουρασμένα βήματα
όλους τους λασπωμένους δρόμους.
Θα γυρίσει πίσω η φωνή που την έστειλες τρεμάμενη
λαχταριστή, με άλλα λόγια που δεν την είχες προστάξει εσύ
τα λόγια της μοναξιάς σου.
Θεέ μου, τι θα γίνουμε; Πώς θα πορευτούμε;
Πώς θα πιστέψουμε; Πώς θα ξεγελαστούμε;
Μ' αυτή την αλλόκοτη φυγή των πραγμάτων
των ψυχών από δίπλα μας;
Ένας δρόμος υπάρχει, ένας τρόπος.
Μια θα 'ναι η Νίκη: αν πιστέψουμε,
αν γίνουμε, αν πορευτούμε.
Μόνοι μας.
Φθινόπωρο 1956
(Πηγή)
Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα
Το ποίημα του τίτλου της γνωστής (και αγαπημένης) ποιητικής συλλογής της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ «Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα» (Καστανιώτης, 2005) τελειώνει με τους στίχους «να φεύγουν τα περιττά λέω / να μπω στον ουρανό του τίποτα / με ελάχιστα».
«Ποτέ τόσα ερωτήματα δεν βάραιναν τα ποιήματα» λέει σ′ ένα ποίημα, και τα ερωτήματα δεν είναι ρητορικά, ούτε καν φιλοσοφικά· είναι υπαρξιακά και η ύπαρξη είναι τόσο απλή όσο και η ποίηση: ή υπάρχει ή δεν υπάρχει.
Στον Ουρανό του Τίποτα με Ελάχιστα
Από την κλειδαρότρυπα κρυφοκοιτάω τη ζωή
την κατασκοπεύω μήπως καταλάβω
πώς κερδίζει πάντα αυτή ενώ χάνουμε εμείς.
Πώς οι αξίες γεννιούνται κι επιβάλλονται πάνω
σ' αυτό που πρώτο λιώνει: το σώμα.
Πεθαίνω μες στο νου μου χωρίς ίχνος αρρώστιας
ζω χωρίς να χρειάζομαι ενθάρρυνση καμιά
ανασαίνω κι ας είμαι
σε κοντινή μακρινή απόσταση
απ' ό,τι ζεστό αγγίζεται, φλογίζει...
Αναρωτιέμαι τι άλλους συνδυασμούς
θα εφεύρει η ζωή
ανάμεσα στο τραύμα της οριστικής εξαφάνισης
και το θαύμα της καθημερινής αθανασίας.
Χρωστάω τη σοφία μου στο φόβο∙
πέταλα, αναστεναγμούς, αποχρώσεις
τα πετάω.
Χώμα, αέρα, ρίζες κρατάω∙
να φεύγουν τα περιττά λέω
να μπω στον ουρανό τού τίποτα
με ελάχιστα.
Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρούκ γεννήθηκε στην Αθήνα το 1939. Σπούδασε στην Αθήνα, στη Νότια Γαλλία και Ελβετία (Πανεπιστήμιο Γενεύης). Είναι διπλωματούχος της Σχολής Μεταφραστών και Διερμηνέων (αγγλικά, γαλλικά, ρωσικά).
Πρωτοδημοσίευσε στην «Καινούργια Εποχή» το 1956. Άρθρα και δοκίμια για την ελληνική ποίηση και τη μετάφραση της ποίησης έχει δημοσιεύσει σε πολλά περιοδικά και εφημερίδες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει εκδώσει περίπου 20 ποιητικές συλλογές.
Το 1962 τιμήθηκε με το Α' Βραβείο Ποίησης της πόλης της Γενεύης (Prix Hensch).
Το 1985 τιμήθηκε με το Β' Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Έχει δώσει διαλέξεις και διάβασε ποιήματά της σε Πανεπιστήμια των ΗΠΑ και Καναδά (Harvard, Cornell, Daztmouth, N.Y. State, Princeton, Columbia κ.α.)
Το 2000 τιμήθηκε με το βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη (Ακαδημία Αθηνών). Έργα της έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από δέκα γλώσσες και ποιήματά της βρίσκονται σε πολλές ανθολογίες σε όλο τον κόσμο. Οι ποιητικές συλλογές της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Απεβίωσε στις 21 Ιανουαρίου 2020.
Περισσότερα: Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ
Βίντεο αφιέρωμα που διαβάζει η ίδια η ποιήτρια
ΕΡΤ: Το Μαγικό των Ανθρώπων «Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ
– Ο ουρανός της ποίησης και η ραγισμένη μνήμη» (βίντεο)
Η χώρα μας ευτύχησε να έχει μια ποιήτρια που ακούει στο όνομα Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ. Στα 80 της χρόνια μας χαρίζει κομμάτια από τη σκέψη και τη ζωή της. Μιλάει για τα πρώτα της χρόνια. Για την αναπηρία της. «Γεννήθηκα κουτσή, ποτέ όμως δεν ένοιωσα ανάπηρη. Χρωστάω πολλά στις ελλείψεις μου».
Μιλάει για τους γονείς, τον πατέρα της από το Τσανάκαλε, τη μητέρα της από τη Πάτρα. «Έσμιξε η ανατολή με τη δύση, ήσαν δυο υπέροχοι άνθρωποι».
Μας διαβάζει με δισταγμό το πρώτο της ποίημα «Μοναξιά», που έγραψε στα 16 της χρόνιά, «Θεέ μου, τι θα γίνουμε; Πώς θα πιστέψουμε; Πώς θα ξεγελαστούμε; M’ αυτή την αλλόκοτη φυγή των πραγμάτων, των ψυχών από δίπλα μας».
Ο νονός της, Νίκος Καζαντζάκης, θα πει γι’ αυτό το ποίημα:
Στον Ουρανό του τίποτα: Πολυχώρος τέχνης Αλεξάνδρεια «Αντικατοπτρισμοί» Συνάντηση Ποίησης και μουσικής. Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, ο Γιώργος Δουατζής και ο συνθέτης Γιώργος Βαρσαμάκης σε έναν μοναδικό διάλογο Ποίησης και Μουσικής. Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ και ο Γιώργος Δουατζής διάβασαν το από κοινού έργο τους «Αντικατοπτρισμοί» και ποιήματα από τις πρόσφατες ποιητικές τους συλλογές, στη διάρκεια συναυλίας του Γιώργου Βαρσαμάκη, την Παρασκευή 1η Φεβρουαρίου 2019 στον Πολυχώρο τέχνης Αλεξάνδρεια.
"Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα" Κ.Α.Ρουκ
Ποίημα από την ομώνυμη συλλογή της (2005)
Διαβάζει η ποιήτρια (ζωντανή ηχογράφηση)
Κ. Αγγελάκη - Ρούκ "Στον ουρανό του
τίποτα με ελάχιστα" Διαβάζει ο Άκανθος
Στον ουρανό του τίποτα
με ελάχιστα (2-4-2013)
ελάχιστα - Official Audio
Ο Θάνος Ανεστόπουλος (3 Φεβ 1967 - 3 Σεπ 2016) Στον ουρανό του τίποτα ελάχιστα. Μελοποιεί ποιήματα της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ, στο «Παγκόσμιο Πολιτιστικό Ίδρυμα Ελληνισμού Της Διασποράς» του Δήμου Φιλαδέλφειας–Χαλκηδόνας, την Τετάρτη 25 Φεβρουαρίου 2015.
Περισσότερα: Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.