Σελίδες

Από ποιες Χώρες του Κόσμου αναγνωρίζεται επισήμως ως Γενοκτονία ο διωγμός των Ποντίων, των Χριστιανών της Μικράς Ασίας


Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου, Αρθρογράφος
(Sophia Drekou, BSc in Psychology)

19 Μαΐου 1919 - Ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα, στις μικρασιατικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας, αρχίζοντας τον τουρκικό πόλεμο της ανεξαρτησίας.

« Επιτέλους τους ξεριζώσαμε »
Κεμάλ Ατατούρκ, 13 Αυγούστου 1923.

Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου αναφέρεται σε σφαγές και εκτοπισμούς εναντίον Ελληνικών πληθυσμών στην περιοχή του Πόντου που πραγματοποιήθηκαν από το κίνημα των Νεότουρκων κατά την περίοδο 1914-1923

Οι Έλληνες στον Πόντο ανέρχονταν σε 700.000 άτομα την παραμονή του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μέχρι το τέλος του 1923 είχαν εξοντωθεί 353.000 άτομα.

Οι εκτοπιζόμενοι από τα χωριά τους δεν είχαν δικαίωμα να πάρουν μαζί τους ούτε τα απολύτως αναγκαία. Γυμνοί και ξυπόλητοι, χωρίς τροφή και νερό, δερόμενοι και υβριζόμενοι, όσοι δεν εφονεύοντο οδηγούντο στα όρη από τους δημίους τους. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς πέθαιναν κατά την πορεία από τα βασανιστήρια. Το τέρμα του ταξιδιού δεν σήμαινε και τέρμα των δεινών τους, γιατί οι βάρβαροι κάτοικοι των χωριών, τους παρελάμβαναν για να τους καταφέρουν το τελειωτικό πλήγμα …

Οι Τούρκοι αρνούνται σήμερα τη σφαγή των Ελλήνων. Κι όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με αδιάσειστα ντοκουμέντα, τα αποδίδουν στις αναπόφευκτες ακρότητες του πολέμου.

Η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική.

Η γενοκτονία των Χριστιανών ήταν ένα καλά μελετημένο σχέδιο εξόντωσης όλων των μειονοτήτων της άλλοτε κραταιάς Αυτοκρατορίας. Ένα σχέδιο που άρχισε να εφαρμόζεται από το 1914, με τον πρώτο διωγμό. Και ολοκληρώθηκε μετά την καταστροφή του 1922.

Η διαδικασία εξόντωσης

Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου & της Μικράς Ασίας
Ζωγραφικός πίνακας της Γενοκτονίας των
Ελλήνων του Πόντου & της Μικράς Ασίας

Η διαδικασία εξόντωσης των ελληνικών πληθυσμών του Πόντου διακρίνεται ιστορικά σε τρεις συνεχόμενες φάσεις: από την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου ως την κατάληψη της Τραπεζούντας από τον ρωσικό στρατό (1914-1916), η δεύτερη τελειώνει με το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου (1916-1918) και η τελευταία ολοκληρώνεται με την εφαρμογή του Συμφώνου για την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (1918-1923).

Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν ήταν η εκτόπιση, η εξάντληση από έκθεση σε κακουχίες, τα βασανιστήρια, η πείνα και η δίψα, οι πορείες θανάτου στην έρημο και συχνότατα οι εν ψυχρώ δολοφονίες ή εκτελέσεις. 

Ο αριθμός των θυμάτων έχει πολύπλευρα αναδειχτεί και αναγνωριστεί σε πάνω από 300.000, ενώ το Κεντρικό Συμβούλιο Ποντίων στη Μαύρη Βίβλο του κάνει αναφορά σε 353.000 θύματα, αριθμός που υιοθετείται και από τις περισσότερες ξένες πηγές, ενώ μεμονωμένες πηγές υπολογίζουν τα θύματα σε περίπου 100-150 χιλιάδες άτομα.

Οι επιζώντες κατέφυγαν στον Άνω Πόντο (στην ΕΣΣΔ) και 
μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922, στην Ελλάδα.

Η διεθνής βιβλιογραφία και τα κρατικά αρχεία πολλών χωρών εμπεριέχουν πλήθος μαρτυριών για τη γενοκτονία που διαπράχθηκε κατά των Ποντίων κατοίκων της οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Η γενοκτονία πραγματοποιήθηκε παράλληλα με γενοκτονίες εις βάρος και άλλων πληθυσμών, δηλαδή των Αρμενίων και των Ασσυρίων, με αποτέλεσμα ορισμένοι ερευνητές να θεωρήσουν τις επιμέρους διώξεις ως τμήματα μιας ενιαίας γενοκτονικής πολιτικής εις βάρος των Ελλήνων ή γενικότερα των Χριστιανών της Μικράς Ασίας.

Κατόπιν εισήγησης του τότε Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, η Βουλή των Ελλήνων αναγνώρισε τη γενοκτονία το 1994 και ψήφισε την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως «Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο». Το 1998 η Βουλή ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη της 14ης Σεπτεμβρίου ως «ημέρα εθνικής μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος». 

Πέρα από το ελληνικό κράτος ο διωγμός των Ποντίων αναγνωρίζεται επισήμως ως γενοκτονία από την Κύπρο, την Αρμενία, την Σουηδία, ορισμένες ομοσπονδιακές δημοκρατίες της Ρωσίας, εννέα πολιτείες των ΗΠΑ (Φλόριντα, Τζώρτζια, Μασαχουσέτη, Νιου Τζέρσεϊ, Νέα Υόρκη, Πενσυλβάνια, Νότια Καρολίνα, Ρόουντ Άιλαντ και από τις 11/9/2019 Καλιφόρνια, ενώ υπάρχει σαφής αναφορά -κατά κάποιο τρόπο αναγνώριση- σε γενοκτονία Ελλήνων και από την πολιτεία της Αλαμπάμα), τη βουλή της αυστραλιανών πολιτειών της Νότιας Αυστραλίας και της Νέας Νότιας Ουαλίας, την Αυστρία (ακολουθούμενη λίγες ημέρες αργότερα από το Δήμο της Βιέννης) και την Ολλανδία. Στο Καναδά οι πόλεις Οττάβα και Τορόντο έχουν αναγνωρίσει την 19η Μαΐου ως ημέρα μνήμης της Ποντιακής γενοκτονίας.

Η Ποντιακή γενοκτονία έχει οριστεί και αναγνωριστεί από τη Διεθνή Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών (IAGS), ενώ έχει τύχει αναγνώρισης και από αρκετές διεθνείς οργανώσεις και φορείς, όπως οι Ευρωπαίοι Δημοκράτες Φοιτητές. Τέλος ψηφίσματα της Γερουσίας των ΗΠΑ κάνουν αναφορά σε γενοκτονία κατά Ελλήνων.

19 Μαΐου 1919 - Ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ
αποβιβάζεται στη Σαμψούντα, στις μικρασιατικές
ακτές της Μαύρης Θάλασσας, αρχίζοντας
τον τουρκικό πόλεμο της ανεξαρτησίας.

Turkish infantryman during the War of Independence Türkçe: Kurtuluş Savaşı'nda Türk piyadeler. Date 1922
Τουρκικό τμήμα πεζικού κατά τον πόλεμο της Ανεξαρτησίας.
Turkish infantryman during the War of Independence. Türkçe: 
Kurtuluş Savaşı'nda Türk piyadeler. Date 1922 wikimedia

Τουρκικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας

Χρονολογία: 19 Μαΐου 1919 – 11 Οκτωβρίου 1922
(Ανακωχή) 24 Ιουλίου 1923 (Ειρήνη)
Τόπος: Μικρά Ασία, Βόρεια Μεσοποταμία και Θράκη
Αίτια: Διαμοιρασμός της Οθωμανικής αυτοκρατορίας
Έκβαση: Αποφασιστική Τουρκική νίκη
• Κατάργηση του Οθωμανικού Σουλτανάτου
• Σφαγή και εθνοκάθαρση άμαχων πληθυσμών της Μικράς Ασίας
• Συνθήκη της Λωζάννης
• Ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας

Ο Τουρκικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας (Τουρκικά: İstiklâl Harbi, «Πόλεμος της Ανεξαρτησίας» ή Kurtuluş Savaşı, «Πόλεμος της Απελευθέρωσης», 19 Μαΐου 1919 – 24 Ιουλίου 1923) διεξήχθη ανάμεσα στο Τουρκικό Εθνικό Κίνημα και τους συμμάχους της Αντάντ, ανάμεσα στους οποίους και την Ελλάδα, καθώς και την Αρμενία, αφότου η χώρα καταλήφθηκε και διαμοιράστηκε μετά την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το «Τουρκικό Εθνικό Κίνημα» (Kuva-yi Milliye) της Μικράς Ασίας που αρχικά συγκρούστηκε στρατιωτικά με τις δυνάμεις του τουρκικού στρατού που ήταν πιστές στο σουλτάνο, επικράτησε σύντομα με το σχηματισμό μιας νέας Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης από το Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ και τους συντρόφους του. Στην συνέχεια κήρυξαν τον λεγόμενο Πόλεμο της Ανεξαρτησίας, ο οποίος κατέληξε σε νίκη τους αλλά στον διωγμό των Ελλήνων της Δυτικής Μικράς Ασίας, των Αρμένιων της Δυτικής Αρμενίας, των Ποντίων και των Ασσυρίων.

Με το τέλος του Τουρκοαρμενικού, του Γαλλοτουρκικού, και του Ελληνοτουρκικού πολέμου (που συχνά αναφέρονται ως Ανατολικό, Νότιο και Δυτικό μέτωπο του πολέμου, αντίστοιχα), η συνθήκη των Σεβρών εγκαταλείφθηκε και υπογράφηκε τον Ιούλιο του 1923 η συνθήκη της Λωζάννης. Οι Σύμμαχοι εγκατέλειψαν τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη και η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας αποφάσισε την εγκαθίδρυση «δημοκρατίας» στην Τουρκία, που ανακηρύχθηκε στις 29 Οκτωβρίου 1923.

Με την εγκαθίδρυση του «Τουρκικού Εθνικού Κινήματος», τον διαμοιρασμό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και την κατάργηση του σουλτανάτου, η Οθωμανική εποχή και η Αυτοκρατορία ήρθαν στο τέλος τους. Έτσι, οι Τούρκοι δημιούργησαν σύγχρονο, κοσμικό έθνος-κράτος της Τουρκίας.

ΔείτεΕπιστολή του Ελευθερίου Βενιζέλου για βραβείο Νόμπελ Ειρήνης στον Μουσταφά Κεμάλ

Βιβλιογραφία: 

• The Place of the Turkish Independence War in the American Press (1918-1923) από τον Bülent Bilmez: «...η κατοχή της δυτικής Τουρκίας από τους ελληνικούς στρατούς υπό τον έλεγχο των Συμμαχικών Δυνάμεων, η διαμάχη ανάμεσά τους ήταν προφανής και δημοσίως γνωστή. Καθώς οι Ιταλοί ήταν κατά αυτής της κατοχής από την αρχή, και άρχισαν «μυστικά» να βοηθούν τους Κεμαλιστές, αυτή η σύγκρουση μεταξύ των Συμμαχικών Δυνάμεων, και η Ιταλική υποστήριξη για τους Κεμαλιστές αναφέρονταν τακτικά από τον Αμερικανικό τύπο.»

• Εγκυκλοπαίδεια του ποντιακού Ελληνισμού, Ιστορία-Λαογραφία-Πολιτισμός, τ.Γ, έκδοση Μαλλιάρης-Παιδεία.

• Βαλαβάνης Γ.Κ., «Σύγχρονος Γενική Ιστορία του Πόντου», 2η έκδοση, Θεσσαλονίκη, αφοί Κυριακίδη, 1986. Ο συγγραφέας αναφέρει ένα σύνολο 353.258 νεκρών Ελλήνων του Πόντου κατά το χρονικό διάστημα από το 1914 έως την άνοιξη του 1924, οι οποίοι αναλύονται σε 303.238 θύματα από το 1914 έως το 1922 και σε ακόμη 50.000 νεκρούς από το καλοκαίρι του 1922 έως τη λήξη της εξεταζόμενης περιόδου.

• Χάρης Τσιρκινίδης, Συνοπτική ιστορία της γενοκτονίας των Ελλήνων της Ανατολής: Ντοκουμέντα ξένων διπλωματικών αρχείων, Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, 2009.

ΔΕΙΤΕ: Ο Πυρρίχιος Χορός των Γυναικών


Σέρρα

ΒΙΝΤΕΟ: H Σέρ(ρ)α, είναι πολεμικός χορός του Πόντου, που αποτελεί παραλλαγή του Πυρρίχιου. Έλαβε την ονομασία του επειδή χορευόταν κυρίως κοντά στον ποταμό Σέρα της Τραπεζούντας. Περιλαμβάνει γρήγορες κινήσεις του σώματος, σύσφιξη των χορευτών μεταξύ τους, βίαια στροφή των ποδιών στο δάπεδο και συσπάσεις των μυών του σώματος. Το 2018, προτάθηκε για ένταξη στον κατάλογο Άυλης Πολιτισμικής Κληρονομιάς της UNESCO.


Σκηνοθέτης: Θόδωρος Μαραγκός - Ημέρα μνήμης και χρέους
Δείτε τον συγκλονιστικό πυρρίχιο τριών νεαρών παιδιών,
απογόνων των Ελλήνων του Πόντου στα Σούρμενα το 1965

Χορός Σέρα 1965. Παράσταση στο πανηγύρι του Θωμά στα Σούρμενα Αττικής και μετάδοση τότε από την κρατική τηλεόραση. Το βίντεο ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ, δόθηκε από τον κ. Δαμιανό Χαραλαμπίδη. Είναι το Α' Παμποντιακό Φεστιβάλ της κοινότητας Ελληνικού στα Σούρμενα Αττικής. Πραγματοποιήθηκε την Κυριακή του Θωμά τον Μάιο του 1965. Συμμετείχαν 22 χορευτικά συγκροτήματα.

Το κομμάτι αυτό κινηματογραφήθηκε, από το συνεργείο εσωτερικών μεταδόσεων του υπουργείου εσωτερικών, παρόντων, τότε, και των υπουργών Εσωτερικών και Γεωργίας Τσιριμώκου και Μπαλτατζή και σε λίγες μέρες προβλήθηκε στους κινηματογράφους ανάμεσα στα άλλα επίκαιρα θέματα, που προέβαλαν οι κινηματογράφοι πριν από κάθε κινηματογραφικό έργο. Σκηνοθέτης ο Θόδωρος Μαραγκός.




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.