Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής για την Κοίμηση της Θεοτόκου
Η θεολογική αφήγηση του Αγίου Μαξίμου για την ένδοξη
μετάσταση της Παναγίας, τον ρόλο της ως Μητέρας όλων
των πιστών και το μήνυμα ελπίδας στον σύγχρονο κόσμο.
Στον σημερινό κόσμο, που συχνά ταλανίζεται από αβεβαιότητα, φόβο και πνευματική αποστασία, η Κοίμηση της Παναγίας υπενθυμίζει ότι ο θάνατος δεν είναι το τέλος, αλλά η αρχή της αιώνιας ζωής. Η παρουσία της Θεοτόκου ως Μητέρας όλων, που ακούει, παρηγορεί και προστατεύει, παραμένει αναλλοίωτη. Η δική της πορεία δείχνει πως η αγάπη, η πίστη και η ελπίδα μπορούν να νικήσουν κάθε σκοτάδι και να οδηγήσουν τον άνθρωπο στο φως του Θεού.
Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, αν και δεν ανέπτυξε ειδική θεολογία για την Κοίμηση της Θεοτόκου, ενσωμάτωσε τη διδασκαλία της στην ευρύτερη θεολογική του σκέψη για την ενσάρκωση του Θεού Λόγου και τη σωτηρία του ανθρώπου. Για τον Μάξιμο, η Κοίμηση δεν είναι απλώς ο θάνατος της Παναγίας, αλλά η υπέρβαση της φθοράς και η μετάβαση στην αιώνια ζωή, ως αποτέλεσμα της ένωσης του θείου και του ανθρώπινου στο πρόσωπό της.
Ενσάρκωση και Θεοτόκος:
Ο Μάξιμος δίνει έμφαση στην ένωση των δύο φύσεων, θείας και ανθρώπινης, στον Ιησού Χριστό. Αυτή η ένωση επεκτείνεται και στην Παναγία, ως Μητέρα του Θεού, η οποία μετέχει στην υπέρβαση της φθοράς μέσω του Υιού της.
Υπέρβαση της φθοράς:
Η Κοίμηση της Θεοτόκου για τον Μάξιμο είναι η μετάβαση από την φθοροποιό φύση στην άφθαρτη και αιώνια ζωή, ως αποτέλεσμα της συμμετοχής της στο έργο της σωτηρίας του ανθρώπου.
Συνάφεια με την Ανάσταση:
Η Κοίμηση συνδέεται στενά με την Ανάσταση του Χριστού και την ελπίδα της αιώνιας ζωής για όλους τους πιστούς. Η Παναγία, ως πρωτόλειο της σωτηρίας, προετοιμάζει τον δρόμο για την ολική ανάσταση του σώματος.
Ανθρώπινη φύση και θεία χάρη:
Ο Μάξιμος αναδεικνύει τη συμμετοχή της ανθρώπινης φύσης της Παναγίας στην υπέρβαση της φθοράς, χάρη στην ένωσή της με τον Θεό Λόγο και τη χάρη που της δόθηκε.
Συνοψίζοντας, για τον Άγιο Μάξιμο, η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι ένα θεολογικό γεγονός που υπογραμμίζει την ενσάρκωση του Θεού, την υπέρβαση της φθοράς και την ελπίδα της αιώνιας ζωής, συνδέοντας την ανθρώπινη φύση με τη θεία χάρη.
✒️ ✍️ Εργασία – κείμενα: Σοφία Ντρέκου
Αρθρογράφος – Columnist (Sophia Drekou)
Η δόξα, η μεσιτεία και η αιώνια παρουσία της Παναγίας,
όπως την περιγράφει ο Άγιος Μάξιμος.
Περίληψη του Λόγου του Αγίου Μαξίμου
Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής περιγράφει με λεπτομέρειες την ιερή μετάσταση της Υπεραγίας Θεοτόκου από τον παρόντα κόσμο στην αιώνια Βασιλεία του Υιού της. Η αφήγηση ξεκινά με την αποστολή του Αρχαγγέλου Γαβριήλ που αναγγέλλει στην Παναγία την ένδοξη εκδημία της και την πρόσκληση του Χριστού να την υποδεχθεί στους ουρανούς.
Παρατίθενται τα θαυμαστά γεγονότα που συνόδευσαν την προσευχή της στο Όρος των Ελαιών, η παρουσία όλων των Αποστόλων που συναθροίστηκαν θαυματουργικά, οι παρηγορητικοί λόγοι της προς αυτούς, η άφιξη του ίδιου του Χριστού με τις αγγελικές δυνάμεις και η ειρηνική παράδοση της αγίας ψυχής της. Το κείμενο τονίζει τη μητρική μεσιτεία της Παναγίας για όλο τον κόσμο και το αιώνιο μεγαλείο της στον ουρανό.
Ο Λόγος αναδεικνύει τρία βασικά θεολογικά σημεία:
Η Παναγία ως Βασίλισσα του Ουρανού: Δεσπόζει στη δόξα των Αγίων, στεφανωμένη από τον Υιό της για τους υπερφυείς αγώνες και αρετές της.
Η συνεχής μεσιτεία της: Ακόμη και μετά την κοίμησή της, υπόσχεται να προσεύχεται για τους πιστούς, αποτελώντας πηγή ελπίδας και παρηγοριάς.
Η θεία υπέρβαση του θανάτου: Η Κοίμηση της Θεοτόκου δεν έχει το πένθος του θανάτου, αλλά τη χαρά της μετάβασης στην αιώνια ζωή, δείχνοντας τον δρόμο της ανάστασης για όλους τους χριστιανούς.
Εισαγωγή
Η Κοίμηση της Θεοτόκου, όπως την περιγράφει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, αποτελεί ένα από τα πλέον συγκλονιστικά κεφάλαια της Ορθόδοξης παράδοσης. Συνδυάζει θεία αποκάλυψη, εκκλησιαστική παράδοση και μυσταγωγική εμπειρία. Στην αφήγηση συναντούμε τον Αρχάγγελο Γαβριήλ, τον κλάδο του φοίνικα, την παρουσία όλων των Αποστόλων, τα θαυμαστά σημεία στο Όρος των Ελαιών, τη θεία έλευση του Χριστού και τη γλυκύτατη κοίμηση της Παναγίας.
Με λόγο θεολογικό και βαθιά ποιητικό, ο Άγιος αποτυπώνει το θαυμαστό γεγονός της μεταστάσεως της Παναγίας, την παρουσία όλων των Αποστόλων, την άφιξη του Χριστού με τις αγγελικές στρατιές και την ειρηνική παράδοση της αγίας ψυχής της.
Το κείμενο φωτίζει την υπέρτατη δόξα της, τη διαρκή μεσιτεία της για όλο τον κόσμο και τη βεβαιότητα της αιώνιας ζωής για τους πιστούς.
Πρόκειται για ένα από τα λαμπρότερα κείμενα της Ορθοδοξίας, που αναδεικνύει τη δόξα, τη μεσιτεία και το αιώνιο μεγαλείο της Μητέρας του Θεού.
Θεματικές ενότητες του Λόγου του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητή
Η θεία αναγγελία της Μεταστάσεως – Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ και ο κλάδος του φοίνικα.
Η προσευχή στο Όρος των Ελαιών – Θαυμαστά σημεία και ευχαριστία στον Θεό.
Η σύναξη των Αποστόλων – Η θαυματουργική παρουσία όλων στο πλευρό της Παναγίας.
Η παρηγορία της Θεοτόκου – Λόγοι ελπίδας και αγάπης προς τους πιστούς.
Η έλευση του Χριστού – Μεγαλοπρεπής παρουσία με τις αγγελικές δυνάμεις.
Η ειρηνική κοίμηση – Η γλυκύτατη παράδοση της ψυχής της στον Υιό της.
Η αιώνια μεσιτεία – Υπόσχεση προστασίας και προσευχής για όλη την Εκκλησία.
Η θεία αναγγελία της Μεταστάσεως – Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ και ο κλάδος του φοίνικα.
Tώρα μὲ τὴν Χάριν της θὰ ὁμιλήσωμε περὶ τῆς ἐξόδου καὶ τῆς Μεταστάσεως αὐτῆς ἀπὸ τὸν παρόντα κόσμον εἰς τὴν αἰώνιον Βασιλείαν τοῦ Υἱοῦ της. Εἶναι ὄντως φαιδρὰ καὶ χαρμόσυνος γιὰ τὴν ἀκοὴν τῶν φιλοθέων ἡ τοιαύτη διήγησις.
Όταν, λοιπόν, ὁ Χριστός, ὁ Θεός μας, εὐδόκησε νὰ μεταθέση τὴν παναγίαν καὶ πανάμωμον μητέρα του ἀπὸ τὸν κόσμον αὐτὸν εἰς τὴν Βασιλείαν του, προκειμένου νὰ λάβη τὸν ἄφθαρτον στέφανον τῶν ὑπερφυῶν ἀγώνων καὶ ἀρετῶν της, νὰ τὴν τοποθετήση θεομητροπρεπῶς «ἐκ δεξιῶν του, περιβεβλημένην μὲ πορφύραν καὶ πεποικιλμένην ἐν ἱματισμῷ διαχρύσῳ» (Ψαλμ. μδ', 12) καὶ νὰ τὴν ἀνακηρύξη Βασίλισσαν πάντων τῶν κτισμάτων, ὁδηγῶν αὐτὴν εἰς τὸ ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος καὶ ἐγκαθιστῶν εἰς τὰ ἐπουράνια Ἅγια τῶν Ἁγίων, τῆς ἐγνωστοποίησε ἐκ τῶν προτέρων τὴν ἔνδοξον αὐτῆς μετάστασιν.
Η προσευχή στο Όρος των Ελαιών – Θαυμαστά σημεία και ευχαριστία στον Θεό.
Οἱ προσευχὲς καὶ οἱ ἱκεσίες σου ἀνέβησαν εἰς τὸν οὐρανόν, πρὸς τὸν Υἱόν σου, ὅθεν κατὰ τὸ αἴτημά σου σὲ προστάζει νὰ ἀφήσης τὸν κόσμον αὐτὸν καὶ νὰ ἀνέλθης εἰς τὰ οὐράνια σκηνώματα γιὰ νὰ εἶσαι αἰωνίως μαζί του, εἰς τὴν ἀληθινὴν καὶ αἰωνίαν ζωήν».
Καθὼς ἤκουσε ἡ ἁγία Θεοτόκος τοὺς λόγους τούτους ἐπλήσθη χαρᾶς καὶ ἔδωσε εἰς τὸν ἄγγελον τὴν ἰδίαν, ὅπως καὶ παλαιά, ἀπόκρισιν: «Ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι —καὶ τώρα— κατὰ τὸ ρῆμα σου⋅ καὶ ἀπῆλθεν ἀπ’ αὐτῆς ὁ ἄγγελος» (Λουκ. α', 38).
Τότε ἡ ὑπερευλογημένη καὶ ἔνδοξος Θεοτόκος Μαρία ἠγέρθη καὶ ἀγαλλομένη ἐπορεύθη εἰς τὸ ὄρος τῶν Ἐλαιῶν γιὰ νὰ ἀπευθύνη πρὸς τὸν Κύριον ἐν ἡσυχίᾳ τὶς εὐχαριστίες καὶ τὰ αἰτήματά της γι’ αὐτὴν τὴν ἰδίαν καὶ γιὰ τὸν κόσμον ὅλον.
Ὅταν ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος, ὕψωσε τὰ χέρια καὶ προσέφερε τὴν λογικὴν λατρείαν εἰς τὸν Υἱόν της, τὶς δεήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες της. Συνέβη τότε ἕνα μέγα θαῦμα, τὸ ὁποῖον γνωρίζουν ἐκεῖνοι ποὺ ἠξιώθησαν τῆς τοιαύτης ἐμπειρίας καὶ δι’ αὐτῶν ἔφθασε ἕως ἐμᾶς.
Ἐνῷ, δηλαδή, προσηύχετο καὶ παρακαλοῦσε τὸν Κύριον μέσα εἰς μίαν πραγματικὴν μυσταγωγίαν, ὅλα τὰ ἐκεῖ εὑρισκόμενα δένδρα ἔκλιναν πρὸς τὴν γῆν καὶ τὴν προσεκύνησαν. Ὅταν ἐτελείωσε τὴν ἱκεσίαν καὶ τὴν εὐχαριστίαν της, πλημμυρισμένη ὅλη ἀπὸ Θεὸν ἐπέστρεψε εἰς τὴν Σιών.
Η σύναξη των Αποστόλων – Η θαυματουργική παρουσία όλων στο πλευρό της Παναγίας.
Εὐθὺς ἀμέσως ὁ Κύριος ἀπέστειλε ἐπὶ νεφέλης τὸν εὐαγγελιστὴν καὶ Θεολόγον Ἰωάννην, καθ’ ὅτι ἡ ἁγία Παρθένος εἶχε μεγάλην ἐπιθυμίαν νὰ τὸν ἰδῆ, δεδομένου ὅτι ὁ Κύριος τοὺς εἶχε συνδέσει δι’ υἱοθεσίας. Ἡ ἐξ ὅλων τῶν γυναικῶν ὑπερευλογημένη καθὼς τὸν εἶδε ἐχάρη ἀκόμη περισσότερον καὶ ἐζήτησε νὰ προσευχηθοῦν.
Η παρηγορία της Θεοτόκου – Λόγοι ελπίδας και αγάπης προς τους πιστούς.
Ἡ ἀδελφή τους ὅμως, ἡ Θεομήτωρ καὶ Βασίλισσα, τοὺς παρηγοροῦσε ἕναν ἕναν χωριστὰ καὶ ὅλους μαζὶ καὶ τοὺς ἀπηύθηνε ἕνα συγκινητικὸν χαιρετισμὸν λέγουσα: «Χαίρετε, τέκνα μου εὐλογημένα καὶ μὴ κάμετε τὴν μετάστασίν μου ἀφορμὴν θρήνου, ἀλλὰ πλησθῆτε ἀγαλλιάσεως, διότι ἔρχεται ἡ αἰώνιος εὐφροσύνη, ὁ Κύριός μου καὶ Υἱός μου καὶ ἡ Χάρις καὶ τὸ ἔλεός του θὰ εἶναι πάντοτε μαζί σας».
Ἐκοίταξε ἔπειτα τὸν εὐαγγελιστὴν Ἰωάννην καὶ τοῦ εἶπε νὰ δώση τὴν ἐσθῆτα καὶ τὸ μαφόριόν της εἰς τὶς δύο χῆρες οἱ ὁποῖες τὴν ὑπηρετοῦσαν. Ἐν συνεχείᾳ τοὺς ἐφανέρωσε τὰ μυστήρια τῆς ἐκδημίας της καὶ τῆς ἐπ’ εὐκαιρίᾳ αὐτῆς θείας ἐπισκέψεως, καθὼς καὶ τὴν σημασίαν τοῦ κάθε γεγονότος. Ἔπειτα ἐκανόνισε τὰ τῆς κηδείας καὶ τοὺς παρήγγειλε πὼς νὰ τὴν μυρώσουν καθὼς καὶ ποῦ νὰ θάψουν τὸ πανάσπιλον σῶμα της.
Μετὰ ταῦτα ἡ ἔνδοξος Θεομήτωρ ἀνεκλίθη εἰς ἕνα κράββατον, τὴν κλίνην ἐκείνην τὴν ὁποίαν καθ’ ἑκάστην νύκτα ἔλουζε μὲ τὰ δάκρυα τῶν ὀφθαλμῶν της ἀπὸ ἀγάπην πρὸς τὸν Υἱόν της Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ τὴν ἐλάμπρυνε μὲ τὶς προσευχὲς καὶ τὶς δεήσεις αὐτῆς. Κατόπιν ἐζήτησε καὶ πάλιν νὰ ἀνάψουν τὶς λαμπάδες. Οἱ δὲ ἐκεῖ συγκεντρωμένοι πιστοί, αἰσθανόμενοι ὅτι ἐγγίζει ἡ ὥρα τῆς ἐκδημίας τῆς μητρὸς αὐτῶν Παναγίας Παρθένου, ἐξέσπασαν εἰς λυγμούς.
Ἔπεσαν εἰς τὸ ἔδαφος καὶ τὴν ἱκέτευαν νὰ μὴ τοὺς ἀφήση ὀρφανούς. Ἐὰν ὅμως ἦταν ἀναπόφευκτος ἡ ἀναχώρησίς της ἀπὸ τὸν κόσμον αὐτόν, νὰ τοὺς συνοδεύη εἰς τὸ ἑξῆς μὲ τὴν Χάριν καὶ τὶς πρεσβεῖες της. Ἡ ἁγία Θεοτόκος ἤνοιξε τότε τὸ ἀμόλυντον καὶ καθαρώτατον στόμα της καὶ τοὺς εἶπε:
Η έλευση του Χριστού – Μεγαλοπρεπής παρουσία με τις αγγελικές δυνάμεις.
Καὶ καθὼς ἡ ὑπερευλογημένη μήτηρ τοῦ Χριστοῦ τοιουτοτρόπως ὡμιλοῦσε καὶ συγχρόνως τοὺς εὐλογοῦσε, ἠκούσθη αἴφνης δυνατὴ βροντὴ καὶ ἐνεφανίσθη μία νεφέλη φερομένη ἀπὸ γαλήνιαν αὔρα. Ἀπὸ τὴν μεγαλειώδη αὐτὴν νεφέλην, ἤρχισαν νὰ πίπτουν εἰς τὴν γῆν ὡς σταγόνες μυριπνόου δρόσου οἱ ἅγιοι ἔνδοξοι μαθηταὶ καὶ Ἀπόστολοι τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, συνερχόμενοι «ἐπὶ τὸ αὐτό» ἀπὸ τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης εἰς τὴν αὐλὴν τῆς Παναγίας Παρθένου καὶ Θεοτόκου Μαρίας. Ἀμέσως ὁ εὐαγγελιστὴς καὶ Θεολόγος Ἰωάννης, ἀφοῦ τοὺς ὑπεδέχθη καὶ ἤρεμα τοὺς ἐχαιρέτισε, τοὺς ὡδήγησε ἐνώπιον τῆς ὑπεραγίας καὶ μακαρίας Παρθένου.
Δὲν ἦλθαν μόνον οἱ δώδεκα, ἀλλὰ καὶ ἀρκετοὶ ἀπὸ τοὺς πολυάριθμους μαθητάς των οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἐπιλεγῆ καὶ ἀξιωθῆ τῆς ἀποστολικῆς διαδοχῆς, ὅπως μᾶς τὸ δηλώνει ὁ μέγας Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης εἰς τὴν πρὸς Τιμόθεον ἐπιστολήν του.
Λέγει, δηλαδή, ὅτι αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Διονύσιος μαζὶ μὲ τὸν Τιμόθεον, τὸν Ἱερόθεον καὶ ἄλλους ὁμοψύχους των ἔφθασαν ἐκεῖ μὲ τοὺς Ἀποστόλους γιὰ τὴν ἐκδημίαν τῆς Βασιλίσσης.
Ἐγκωμίασαν καὶ ἀνύμνησαν τὴν ἀπροσμέτρητον γενναιοδωρίαν τῆς θείας κυριαρχίας καὶ μὲ τὴν θαυμαστὴν θεολογίαν τους εὔφραναν τὴν καρδίαν τῆς ὑπερενδόξου Θεομήτορος, καθώς μᾶς παρέδωσε ὁ προαναφερθεὶς ἅγιος Διονύσιος εἰς τὸ κεφάλαιον ὅπου καταδεικνύει τὴν δύναμιν τῶν εὐχῶν καὶ τῆς θεολογίας ποὺ ἐξέφρασε πανευλαβῶς ὁ μακάριος Ἱερόθεος [Εἰς τὸ Περὶ θείων ὀνομάτων: «Τίς ἡ τῆς εὐχῆς δύναμις καὶ περὶ τοῦ μακαρίου Ἱεροθέου καὶ περὶ εὐλαβεί- ας καὶ συγγραφῆς θεολογικῆς», Ρ.G. 3, 681D].
Συγκεκριμένα, εἰς τὸ οἰκεῖον κεφάλαιον τοῦ λόγου του πρὸς τὸν Τιμόθεον, ἀναφέρει περὶ τῆς συναθροίσεως τῶν ἁγίων Ἀποστόλων κατὰ τὴν ἐκδημίαν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου, καθὼς καὶ περὶ τοῦ τρόπου μὲ τὸν ὁποῖον ὁ καθείς, ἐμπνεόμενος ἀπὸ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, διετράνωσε διὰ λόγων αἰνέσεως τὴν δόξαν τῆς ἀπειροδυνάμου θείας ἐξουσίας καὶ τὴν φιλανθρωπίαν τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος εὐδόκησε νὰ κατέλθη εἰς τὴν γῆν χωρὶς νὰ χωρισθῆ ἀπὸ τοὺς πατρικοὺς κόλπους καὶ νὰ σαρκωθῆ ἀπὸ τὴν πανάμωμον Παρθένον.
Ἔκλινε τοὺς οὐρανοὺς καὶ κατέβη, ἐπειδὴ ηὗρε τὴν Παναγίαν καὶ ὑπερένδοξον Μαριὰμ ὑπήκοον καὶ ὑψηλοτέραν πάσης τῆς κτίσεως· εὐδόκησε νὰ κατοικήση ἐντός της, ἐνεδύθη ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν καὶ τοιουτοτρόπως ἠλέησε καὶ ἔσωσε τὸ ἀνθρώπινον γένος μὲ τὴν μεγαλειώδη καὶ ἀνέκφραστον Οἰκονομίαν του καὶ τὸ ἐδόξασε, πλουτίζων αὐτὸ μὲ τὴν Χάριν του ἕνεκα τῆς ἀνυπερβλήτου εὐσπλαγχνίας καὶ μακροθυμίας του.
Μετὰ ταῦτα ἡ ἁγία Παρθένος τοὺς εὐλόγησε γιὰ μίαν ἀκόμη φορὰν καὶ ἡ καρδία της ἐπλήσθη θείας παρηγορίας. Καὶ ἰδού, ἔλαβε χώραν ἡ μεγαλειώδης καὶ θαυμαστὴ ἄφιξις Χριστοῦ τοῦ υἱοῦ καὶ Θεοῦ αὐτῆς, συνοδευομένου ἀπὸ ἀναρίθμητες στρατιὲς ἀγγέλων καὶ ἀρχαγγέλων, καθὼς καὶ ἀπὸ ἄλλα τάγματα, Σεραφίμ, Χερουβὶμ καὶ Θρόνους⋅ ὅλοι οἱ ἄγγελοι παρίσταντο ἐνώπιον τοῦ Κυρίου μετὰ φόβου, καθ’ ὅσον «ὅπου βασιλέως παρουσία, καὶ ἡ τάξις παραγίγνεται».
Ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος ἐγνώριζε ὅλα αὐτὰ ἐκ τῶν προτέρων, τὰ προσδοκοῦσε μὲ ἀκράδαντον ἐλπίδα· γιὰ τοῦτο ἔλεγε: «πιστεύω ὅτι ὅλες οἱ πρὸς ἐμὲ ὑποσχέσεις σου θὰ πραγματοποιηθοῦν».
Ἀκολούθως εἶδαν καὶ οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι ἐμφανῶς, εἶδαν ἔκπληκτοι τὴν θεϊκήν του δόξαν, ὁ καθεὶς βέβαια ἀναλόγως τῆς δυνατότητος αὐτοῦ. Ἡ παροῦσα ἔλευσις τοῦ Κυρίου ἦταν μεγαλοπρεπεστέρα καὶ φοβερωτέρα τῆς πρώτης, καθ’ ὅτι τώρα ἐνεφανίσθη λαμπρότερος τῆς ἀστραπῆς, ἀλλὰ καὶ τῆς ἐπὶ τοῦ Θαβὼρ Μεταμορφώσεώς του, εἰς τὴν ὁποίαν δὲν ἔδειξε παρὰ τὴν φυσικήν του δόξαν, διότι μετὰ τὴν Ἀνάληψιν ὁ Χριστὸς εἶναι ἀπρόσιτος καὶ ἀόρατος.
Ἐνώπιον τοιούτου μυστηρίου «οἱ μαθηταὶ ἔπεσον ἐπὶ πρόσωπον αὐτῶν καὶ ἐφοβήθησαν σφόδρα, γενόμενοι ὡσεὶ νεκροί» (Ματθ. ιε', 6). Τότε ὁ Κύριος τοὺς εἶπε: «Εἰρήνη ὑμῖν», ὅπως παλαιά, ὅταν «εἰσῆλθε τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ συνηγμένοι διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων» (Ἰωάν. κ', 21, 19) εἰς τὸν ἴδιον αὐτὸν οἶκον τοῦ Ἰωάννου.
Κάτι παρόμοιον συνέβη καὶ τώρα, εἰς τὴν Κοίμησιν τῆς μητρὸς τοῦ Ἀναστάντος. Ὅταν οἱ Ἀπόστολοι ἤκουσαν τὴν γλυκυτάτην καὶ παμπόθητον φωνὴν αὐτοῦ, ἀνεζωογονήθησαν καὶ ἐνισχύθησαν ψυχικῶς καὶ σωματικῶς καὶ ἔμειναν νὰ θεωροῦν μὲ δέος τὸ ὑπέρλαμπρον κάλλος καὶ τὴν Θείαν αἴγλην τοῦ Προσώπου του.
Ὡς ἐκ τούτου, ἡ παναγία καὶ ἄμωμος καὶ εὐλογημένη Θεοτόκος ἐπλήσθη χαρᾶς καὶ τὸ πρόσωπον αὐτῆς κατηυγάσθη μὲ θείαν φωτοφάνειαν. Ἀλλὰ καὶ ἐκείνη, βλέπουσα μετ’ εὐλάβειας καὶ φόβου τὴν δόξαν καὶ τὴν λαμπρότητα ποὺ ἀκτινοβολοῦσε ὁ υἱὸς καὶ Βασιλεύς της Ἰησοῦς Χριστός, ἐμεγάλυνε ἀκόμη περισσότερον τὴν θεότητά του καὶ προσηύχετο ὑπὲρ τῶν Ἀποστόλων καὶ πάντων τῶν παρόντων.
Η ειρηνική κοίμηση – Η γλυκύτατη παράδοση της ψυχής της στον Υιό της.
Τὶς ὕστατες αὐτὲς στιγμὲς ἐμεσίτευσε ὑπὲρ τῶν ἁπανταχοῦ εὑρισκομένων πιστῶν, παρεκάλεσε ὑπὲρ τοῦ κόσμου παντὸς καὶ ὑπὲρ πάσης ψυχῆς ἐπικαλουμένης τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου καὶ τῆς μητρὸς αὐτοῦ, ἐζήτησε δὲ ὅπου μνημονεύονται τὰ δύο αὐτὰ ὀνόματα νὰ ἐκχέεται πλούσια ἡ θεία εὐλογία.
Τότε ἡ ἁγία Παρθένος Μαρία κοιτάζοντας καὶ πάλιν πρὸς τὸν Υἱόν της τὸν ἀντίκρυσε μὲ δόξαν τοιαύτην ὥστε οὐδεμία γλώσσα ἀνθρωπίνη νὰ εἶναι εἰς θέσιν νὰ τὴν ἐκφράση. Καὶ εἶπεν: «Εὐλόγησόν με, Κύριε, μὲ τὴν δεξιάν σου καὶ εὐλόγησον ὅλους ὅσους σὲ δοξάζουν καὶ μνημονεύουν τὸ ὄνομά μου κάθε φορὰν ποὺ προσφέρουν εἰς σὲ τὴν προσευχὴν καὶ δέησίν των».
Ὁ Κύριος τότε ἐξέτεινε τὴν δεξιάν του, εὐλόγησε τὴν μητέρα του καὶ τῆς εἶπε:
Καὶ εἰς αὐτὸ τὸ κλίμα ἡ Παναγία μήτηρ τοῦ Κυρίου παρέδωσε τὴν μακαρίαν καὶ ἀμόλυντον ψυχὴν αὐτῆς εἰς τὸν Βασιλέα καὶ υἱόν της καὶ ἐκοιμήθη ὕπνον γλυκὺν καὶ ἐράσμιον. Ὅπως εἰς τὸν ἀπόρρητον τοκετόν της ἐγέννησε ἀνωδύνως τὸν Κύριον Ἰησοῦν, τοιουτοτρόπως ἔμεινε ἀνέπαφος ἀπὸ τοὺς ἐπιθανάτιους πόνους καὶ κατὰ τὴν κοίμησίν της, καθ’ ὅτι ὁ Βασιλεὺς καὶ Δημιουργὸς κάθε κτιστῆς φύσεως, αὐτὸς ὁ ἴδιος εἶναι ποὺ τότε καὶ τώρα μετέτρεψε τοὺς φυσικοὺς νόμους.
Οἱ στρατιὲς τῶν ἀγγέλων ὕψωσαν μὲ θαυμασμὸν τὰ ἀόρατα χέρια τους καθὼς διήρχετο ἡ παναγία αὐτῆς ψυχή. Ὁ οἶκος τῆς Σιών, καθὼς καὶ ὅλη ἡ περιοχή, ἐπλήσθη ἀπὸ μίαν ἄρρητον εὐωδίαν.
Καὶ ὁ μὲν εὐλογητὸς Κύριος καὶ ἔνδοξος Δεσπότης τοῦ παντὸς εἰσήγαγε τὴν ἁγίαν ψυχὴν τῆς παναχράντου αὐτοῦ μητρὸς εἰς τοὺς οὐρανούς, οἱ δὲ μαθηταὶ ἀπέθεσαν τὸ πανάσπιλον σῶμα της εἰς τὴν γῆν, γιὰ νὰ τὸ ἀλείψουν μὲ ἀρώματα καὶ κατόπιν νὰ τὸ μεταφέρουν ὅπου θὰ ἐπιθυμοῦσε ἐκείνη· ἀπὸ ἐκεῖ ἔμελλε μετ’ ὀλίγον νὰ μεταστῆ εἰς τὸν Παράδεισον ἢ ὁπουδήποτε ἠθέλησε ὁ υἱὸς καὶ Θεός της.»
Επίλογος - Σύνοψη του περιεχομένου ✒️ Σοφία Ντρέκου
Η Κοίμηση της Παναγίας, όπως τη διασώζει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, δεν είναι απλώς μια διήγηση θρησκευτικού γεγονότος, αλλά μια ζωντανή μαρτυρία πίστεως και ελπίδας. Η Παναγία, Βασίλισσα των Ουρανών, συνεχίζει να μεσιτεύει για τον κόσμο, να φωτίζει τους πιστούς και να αποτελεί το πρότυπο της υπακοής και της αγάπης προς τον Θεό. Η αφήγηση αυτή, γεμάτη θαυμαστά σημεία και θεολογικό βάθος, αποτελεί φάρο πνευματικής παρηγορίας για κάθε εποχή.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου ως Κοσμικό και Υπαρξιακό Μυστήριο
Στον κόσμο μας, όπου η επιστήμη εξερευνά τις απαρχές του Σύμπαντος, τα όρια του χωροχρόνου και τα μυστήρια της σκοτεινής ύλης και ενέργειας, ο άνθρωπος διψά να κατανοήσει το «γιατί» πίσω από το «πώς».
Η αφήγηση της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπως την παραδίδει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, δεν έρχεται σε αντίθεση με αυτή την αναζήτηση· αντίθετα, την υπερβαίνει, φωτίζοντας την αληθινή διάσταση της ύπαρξης.
Εκεί που η φυσική περιγράφει το Σύμπαν, η Εκκλησία αποκαλύπτει τον Δημιουργό. Και εκεί που τα μάτια μας βλέπουν άστρα και γαλαξίες, το βλέμμα της πίστης αντικρίζει την αιώνια Βασιλεία, όπου η Παναγία στέκει, ζωντανή μεσίτρια, στην καρδιά του άκτιστου φωτός.
Στο σύγχρονο κοσμολογικό πλαίσιο, όπου ο άνθρωπος μελετά το Σύμπαν αναζητώντας την αρχή και το τέλος του χρόνου, η Κοίμηση της Θεοτόκου αποκαλύπτεται ως γεγονός που υπερβαίνει τις φυσικές διαστάσεις. Η Μετάστασή της δεν είναι απλώς μια μετάβαση από τον υλικό στον πνευματικό κόσμο, αλλά μια κοσμική ένωση ουρανού και γης, όπου ο Δημιουργός υποδέχεται το κορυφαίο δημιούργημά Του — την Μητέρα του Θεού και Μητέρα όλης της κτίσης.
Όπως η σύγχρονη αστροφυσική μας μιλά για πολυδιάστατα σύμπαντα και αόρατες δυνάμεις που συγκρατούν την ύπαρξη, έτσι και η Παναγία, περνώντας από τον χωροχρόνο στην αιωνιότητα, φανερώνει ότι η πραγματική κλίμακα της ζωής δεν ορίζεται από τα όρια της ύλης.
Η Κοίμησή της είναι μια «πύλη» μετάβασης... όχι προς το άγνωστο, αλλά προς το πληρέστατα γνωστό φως του Δημιουργού, εκεί όπου η ύλη μεταμορφώνεται, η ενέργεια μεταποιείται σε αγάπη και η ζωή γίνεται αιώνια.
Για τον σύγχρονο άνθρωπο, που παλεύει να ερμηνεύσει το άπειρο με εργαλεία της πεπερασμένης λογικής, η Παναγία υπενθυμίζει ότι το υπέρτατο μυστήριο της ύπαρξης δεν μετριέται σε έτη φωτός, αλλά σε βάθος σχέσης με τον Θεό. Και ότι, όπως το Σύμπαν συνεχώς επεκτείνεται, έτσι και η Χάρη Του συνεχώς αγκαλιάζει κάθε πλάσμα, καλώντας το να βρει τον τελικό του προορισμό στο άκτιστο φως.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου – Μυστήριο που ενώνει ουρανό και γη
Υπάρχουν αφηγήσεις που δεν είναι απλώς κείμενα· είναι πνοές αιωνιότητας. Ένας τέτοιος λόγος είναι του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητή για την Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Η σκηνή ανοίγει με τον Αρχάγγελο Γαβριήλ να επισκέπτεται και πάλι την Παναγία, όχι πλέον για να της αναγγείλει τη θαυμαστή σύλληψη, αλλά για να της φέρει την πρόσκληση του Υιού της. Έναν κλάδο φοίνικα στα χέρια του, σημάδι νίκης πάνω στον θάνατο. Η γλυκύτατη φωνή του Υιού την καλεί κοντά Του: «Ἔφθασε ἡ ὥρα, ὦ καλή μῆτερ μου».
Στο Όρος των Ελαιών, η Παναγία υψώνει τα χέρια της σε προσευχή. Τα δέντρα κλίνουν μπροστά της, η γη σιωπά και ο ουρανός ανοίγει. Και τότε, με τρόπο μυστικό και θαυμαστό, όλοι οι Απόστολοι συγκεντρώνονται γύρω της, από τα πέρατα της οικουμένης, για να την αποχαιρετήσουν. Δεν υπάρχει θρήνος, αλλά ευωδία παραδείσου και φως ανέκφραστο.
Λόγια παρηγοριάς κυλούν από τα χείλη της: να μη θρηνήσουν, αλλά να χαρούν, γιατί εκείνη πορεύεται στην αιώνια ζωή, χωρίς να παύσει να μεσιτεύει για τον κόσμο. Τους ευλογεί, τους αφήνει την εσθήτα της ως δώρο αγάπης, και ετοιμάζεται να υποδεχθεί τον Νυμφίο της.
Και τότε, ο Χριστός έρχεται. Όχι όπως στη Γέννηση ή στη Μεταμόρφωση, αλλά περιβεβλημένος με άρρητη δόξα, συνοδευόμενος από πλήθος αγγελικών ταγμάτων, Σεραφείμ και Χερουβείμ. Μιλά στην Μητέρα Του με λόγια που ξεπερνούν κάθε ανθρώπινη παρηγοριά: «Μακαρία σύ… πορεύου ἐν εἰρήνῃ καὶ χαρᾷ εἰς τὰ αἰώνια σκηνώματα».
Η ψυχή της παραδίδεται γλυκά στα χέρια Του, όπως παλαιά Εκείνος παραδόθηκε στη μήτρα της. Ο θάνατος δεν την αγγίζει· ο νόμος της φθοράς αναστέλλεται από τον Δημιουργό του. Οι άγγελοι υμνούν, οι Απόστολοι προσκυνούν, και η γη γεμίζει με την ευωδία της παρουσίας της.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου δεν είναι τέλος, αλλά αρχή. Είναι υπόσχεση ότι η αγάπη νικά τον θάνατο, ότι η Χάρη ξεπερνά τον χρόνο, και ότι η Παναγία συνεχίζει να είναι Μητέρα και Προστάτιδα όλων μας.
Στον σύγχρονο κόσμο, που ψάχνει το νόημα ανάμεσα σε γαλαξίες και σωματίδια, η Παναγία μας δείχνει ότι η αληθινή απεραντοσύνη δεν βρίσκεται στα όρια του Σύμπαντος, αλλά στην άπειρη αγάπη του Θεού. Εκεί όπου οδηγεί η δική της πορεία, εκεί καλούμαστε κι εμείς: στο άκτιστο φως, στην αιώνια χαρά, στην αγκαλιά του Δημιουργού.
✒️ Σοφία Ντρέκου
Πηγή και Επιμέλεια: Sophia-Ntrekou.gr
Περισσότερα Θέματα: Μάξιμος ο Ομολογητής, Κοίμηση της Θεοτόκου
Δείτε θέματα του Αγίου Μαξίμου:
Ο Λόγος αναδεικνύει τρία βασικά θεολογικά σημεία:
Η Παναγία ως Βασίλισσα του Ουρανού: Δεσπόζει στη δόξα των Αγίων, στεφανωμένη από τον Υιό της για τους υπερφυείς αγώνες και αρετές της.
Η συνεχής μεσιτεία της: Ακόμη και μετά την κοίμησή της, υπόσχεται να προσεύχεται για τους πιστούς, αποτελώντας πηγή ελπίδας και παρηγοριάς.
Η θεία υπέρβαση του θανάτου: Η Κοίμηση της Θεοτόκου δεν έχει το πένθος του θανάτου, αλλά τη χαρά της μετάβασης στην αιώνια ζωή, δείχνοντας τον δρόμο της ανάστασης για όλους τους χριστιανούς.
Εισαγωγή
Η Κοίμηση της Θεοτόκου, όπως την περιγράφει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, αποτελεί ένα από τα πλέον συγκλονιστικά κεφάλαια της Ορθόδοξης παράδοσης. Συνδυάζει θεία αποκάλυψη, εκκλησιαστική παράδοση και μυσταγωγική εμπειρία. Στην αφήγηση συναντούμε τον Αρχάγγελο Γαβριήλ, τον κλάδο του φοίνικα, την παρουσία όλων των Αποστόλων, τα θαυμαστά σημεία στο Όρος των Ελαιών, τη θεία έλευση του Χριστού και τη γλυκύτατη κοίμηση της Παναγίας.
Με λόγο θεολογικό και βαθιά ποιητικό, ο Άγιος αποτυπώνει το θαυμαστό γεγονός της μεταστάσεως της Παναγίας, την παρουσία όλων των Αποστόλων, την άφιξη του Χριστού με τις αγγελικές στρατιές και την ειρηνική παράδοση της αγίας ψυχής της.
Το κείμενο φωτίζει την υπέρτατη δόξα της, τη διαρκή μεσιτεία της για όλο τον κόσμο και τη βεβαιότητα της αιώνιας ζωής για τους πιστούς.
Πρόκειται για ένα από τα λαμπρότερα κείμενα της Ορθοδοξίας, που αναδεικνύει τη δόξα, τη μεσιτεία και το αιώνιο μεγαλείο της Μητέρας του Θεού.
Θεματικές ενότητες του Λόγου του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητή
Η θεία αναγγελία της Μεταστάσεως – Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ και ο κλάδος του φοίνικα.
Η προσευχή στο Όρος των Ελαιών – Θαυμαστά σημεία και ευχαριστία στον Θεό.
Η σύναξη των Αποστόλων – Η θαυματουργική παρουσία όλων στο πλευρό της Παναγίας.
Η παρηγορία της Θεοτόκου – Λόγοι ελπίδας και αγάπης προς τους πιστούς.
Η έλευση του Χριστού – Μεγαλοπρεπής παρουσία με τις αγγελικές δυνάμεις.
Η ειρηνική κοίμηση – Η γλυκύτατη παράδοση της ψυχής της στον Υιό της.
Η αιώνια μεσιτεία – Υπόσχεση προστασίας και προσευχής για όλη την Εκκλησία.
Η Κοίμησις - Άγιος Μάξιμος Ομολογητής
Η θεία αναγγελία της Μεταστάσεως – Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ και ο κλάδος του φοίνικα.
Tώρα μὲ τὴν Χάριν της θὰ ὁμιλήσωμε περὶ τῆς ἐξόδου καὶ τῆς Μεταστάσεως αὐτῆς ἀπὸ τὸν παρόντα κόσμον εἰς τὴν αἰώνιον Βασιλείαν τοῦ Υἱοῦ της. Εἶναι ὄντως φαιδρὰ καὶ χαρμόσυνος γιὰ τὴν ἀκοὴν τῶν φιλοθέων ἡ τοιαύτη διήγησις.
Όταν, λοιπόν, ὁ Χριστός, ὁ Θεός μας, εὐδόκησε νὰ μεταθέση τὴν παναγίαν καὶ πανάμωμον μητέρα του ἀπὸ τὸν κόσμον αὐτὸν εἰς τὴν Βασιλείαν του, προκειμένου νὰ λάβη τὸν ἄφθαρτον στέφανον τῶν ὑπερφυῶν ἀγώνων καὶ ἀρετῶν της, νὰ τὴν τοποθετήση θεομητροπρεπῶς «ἐκ δεξιῶν του, περιβεβλημένην μὲ πορφύραν καὶ πεποικιλμένην ἐν ἱματισμῷ διαχρύσῳ» (Ψαλμ. μδ', 12) καὶ νὰ τὴν ἀνακηρύξη Βασίλισσαν πάντων τῶν κτισμάτων, ὁδηγῶν αὐτὴν εἰς τὸ ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος καὶ ἐγκαθιστῶν εἰς τὰ ἐπουράνια Ἅγια τῶν Ἁγίων, τῆς ἐγνωστοποίησε ἐκ τῶν προτέρων τὴν ἔνδοξον αὐτῆς μετάστασιν.
Ἀπέστειλε πάλιν εἰς αὐτὴν τὸν ἀρχάγγελον Γαβριὴλ γιὰ νὰ τῆς ἀναγγείλη τὴν ἔνδοξον ἐκδημίαν της, καθὼς ἄλλοτε τὴν θαυμαστὴν αὐτῆς σύλληψιν. Τὴν ἐπεσκέφθη λοιπὸν ὁ ἀρχάγγελος καὶ τῆς ἐπέδωσε ἕνα κλάδον φοίνικος, σύμβολον τῆς νίκης, τὸ ὁποῖον εἶχε ἄλλοτε χρησιμοποιήσει ὁ λαὸς ὑποδεχόμενος εἰς τὴν Ἱερουσαλὴμ τὸν Υἱόν της, τὸν νικητὴν τοῦ θανάτου καὶ ἐξολοθρευτὴν τοῦ Ἅδου.Ὁμοίως καὶ τώρα ὁ Γαβριὴλ δίδει αὐτὸν τὸν κλάδον εἰς τὴν Παρθένον, ὡς σύμβολον τῆς νίκης κατὰ πάντων τῶν δεινῶν καὶ τῆς καταλύσεως τοῦ θανάτου, λέγοντας· «Ὁ Κύριος καὶ Υἱός σου σὲ προσκαλεῖ: Ἔφθασε ἡ ὥρα νὰ ἔλθης πλησίον μου, ὦ καλὴ μῆτερ μου» (Ἆσμ. ἀσμ. β', 10 και 13).
Γιὰ τοῦτο μὲ ἀπέστειλε πάλι νὰ σοῦ ἀνακοινώσω, ὦ «εὐλογημένη ἐν γυναιξί», ὅτι σήμερα θὰ εὐφράνης, ὦ Κεχαριτωμένη, τὶς οὐράνιες στρατιὲς μὲ τὴν ἄνοδόν σου καὶ θὰ λαμπρύνης περισσότερον τὶς ψυχὲς τῶν ἁγίων, καθὼς ἔπλησες εὐφροσύνης τοὺς εὑρισκομένους εἰς τὴν γῆν. Ἀγάλλου καὶ σὺ μαζί τους καθὼς ἄλλοτε τὸ εἶχες φανερώσει, διότι ἀπὸ τώρα θὰ σὲ μακαρίζουν εἰς τοὺς αἰῶνας ὅλα τὰ λογικὰ κτίσματα, «πᾶσαι αἱ γενεαί». «Χαῖρε, κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ».
Η προσευχή στο Όρος των Ελαιών – Θαυμαστά σημεία και ευχαριστία στον Θεό.
Οἱ προσευχὲς καὶ οἱ ἱκεσίες σου ἀνέβησαν εἰς τὸν οὐρανόν, πρὸς τὸν Υἱόν σου, ὅθεν κατὰ τὸ αἴτημά σου σὲ προστάζει νὰ ἀφήσης τὸν κόσμον αὐτὸν καὶ νὰ ἀνέλθης εἰς τὰ οὐράνια σκηνώματα γιὰ νὰ εἶσαι αἰωνίως μαζί του, εἰς τὴν ἀληθινὴν καὶ αἰωνίαν ζωήν».
Καθὼς ἤκουσε ἡ ἁγία Θεοτόκος τοὺς λόγους τούτους ἐπλήσθη χαρᾶς καὶ ἔδωσε εἰς τὸν ἄγγελον τὴν ἰδίαν, ὅπως καὶ παλαιά, ἀπόκρισιν: «Ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι —καὶ τώρα— κατὰ τὸ ρῆμα σου⋅ καὶ ἀπῆλθεν ἀπ’ αὐτῆς ὁ ἄγγελος» (Λουκ. α', 38).
Τότε ἡ ὑπερευλογημένη καὶ ἔνδοξος Θεοτόκος Μαρία ἠγέρθη καὶ ἀγαλλομένη ἐπορεύθη εἰς τὸ ὄρος τῶν Ἐλαιῶν γιὰ νὰ ἀπευθύνη πρὸς τὸν Κύριον ἐν ἡσυχίᾳ τὶς εὐχαριστίες καὶ τὰ αἰτήματά της γι’ αὐτὴν τὴν ἰδίαν καὶ γιὰ τὸν κόσμον ὅλον.
Ὅταν ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος, ὕψωσε τὰ χέρια καὶ προσέφερε τὴν λογικὴν λατρείαν εἰς τὸν Υἱόν της, τὶς δεήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες της. Συνέβη τότε ἕνα μέγα θαῦμα, τὸ ὁποῖον γνωρίζουν ἐκεῖνοι ποὺ ἠξιώθησαν τῆς τοιαύτης ἐμπειρίας καὶ δι’ αὐτῶν ἔφθασε ἕως ἐμᾶς.
Ἐνῷ, δηλαδή, προσηύχετο καὶ παρακαλοῦσε τὸν Κύριον μέσα εἰς μίαν πραγματικὴν μυσταγωγίαν, ὅλα τὰ ἐκεῖ εὑρισκόμενα δένδρα ἔκλιναν πρὸς τὴν γῆν καὶ τὴν προσεκύνησαν. Ὅταν ἐτελείωσε τὴν ἱκεσίαν καὶ τὴν εὐχαριστίαν της, πλημμυρισμένη ὅλη ἀπὸ Θεὸν ἐπέστρεψε εἰς τὴν Σιών.
Η σύναξη των Αποστόλων – Η θαυματουργική παρουσία όλων στο πλευρό της Παναγίας.
Εὐθὺς ἀμέσως ὁ Κύριος ἀπέστειλε ἐπὶ νεφέλης τὸν εὐαγγελιστὴν καὶ Θεολόγον Ἰωάννην, καθ’ ὅτι ἡ ἁγία Παρθένος εἶχε μεγάλην ἐπιθυμίαν νὰ τὸν ἰδῆ, δεδομένου ὅτι ὁ Κύριος τοὺς εἶχε συνδέσει δι’ υἱοθεσίας. Ἡ ἐξ ὅλων τῶν γυναικῶν ὑπερευλογημένη καθὼς τὸν εἶδε ἐχάρη ἀκόμη περισσότερον καὶ ἐζήτησε νὰ προσευχηθοῦν.
Μετὰ τὴν εὐχὴν ἡ ἁγία καὶ ἀειπάρθενος Βασίλισσα ἀνεκοίνωσε εἰς τὸν Ἰωάννην καὶ εἰς τὶς ἐκεῖ παρευρισκόμενες παρθένους τὸ νέον μήνυμα τοῦ ἀρχαγγέλου ποὺ ἀφοροῦσε τὴν μετάθεσίν της καὶ τοὺς ἔδειξε τὸν κλάδον τοῦ φοίνικος τὸν ὁποῖον παρέλαβε ἀπὸ αὐτόν.Παρήγγειλε νὰ ἑτοιμάσουν τὸν οἶκον της, νὰ ἀνάψουν λαμπάδες καὶ νὰ θυμιάσουν, διότι τὸν εἶχε ἤδη διακοσμήσει ὡς ἄλλον νυμφικὸν θάλαμον εἰς τὸν ὁποῖον θὰ ὑπεδέχετο τὸν ἀθάνατον Νυμφίον, τὸν παντευλόγητον Υἱόν της, τὸν ὁποῖον προσδοκοῦσε μὲ μίαν ἀκατάσχετον ἐλπίδα. Ὅταν ὅλα ἐτακτοποιήθησαν, ἐγνωστοποίησε εἰς τοὺς συνοδοὺς καὶ τοὺς γνωστούς της τὸ ἐπικείμενον μυστήριον τῆς Μεταστάσεώς της καὶ ἐκεῖνοι ἀμέσως τὴν περιεκύκλωσαν κλαίοντας καὶ θρηνώντας γιὰ τὸν ἀποχωρισμόν τους, καθ’ ὅτι μετὰ Θεὸν αὐτὴν εἶχαν ἐλπίδα καὶ βοήθειαν.
Η παρηγορία της Θεοτόκου – Λόγοι ελπίδας και αγάπης προς τους πιστούς.
Ἡ ἀδελφή τους ὅμως, ἡ Θεομήτωρ καὶ Βασίλισσα, τοὺς παρηγοροῦσε ἕναν ἕναν χωριστὰ καὶ ὅλους μαζὶ καὶ τοὺς ἀπηύθηνε ἕνα συγκινητικὸν χαιρετισμὸν λέγουσα: «Χαίρετε, τέκνα μου εὐλογημένα καὶ μὴ κάμετε τὴν μετάστασίν μου ἀφορμὴν θρήνου, ἀλλὰ πλησθῆτε ἀγαλλιάσεως, διότι ἔρχεται ἡ αἰώνιος εὐφροσύνη, ὁ Κύριός μου καὶ Υἱός μου καὶ ἡ Χάρις καὶ τὸ ἔλεός του θὰ εἶναι πάντοτε μαζί σας».
Ἐκοίταξε ἔπειτα τὸν εὐαγγελιστὴν Ἰωάννην καὶ τοῦ εἶπε νὰ δώση τὴν ἐσθῆτα καὶ τὸ μαφόριόν της εἰς τὶς δύο χῆρες οἱ ὁποῖες τὴν ὑπηρετοῦσαν. Ἐν συνεχείᾳ τοὺς ἐφανέρωσε τὰ μυστήρια τῆς ἐκδημίας της καὶ τῆς ἐπ’ εὐκαιρίᾳ αὐτῆς θείας ἐπισκέψεως, καθὼς καὶ τὴν σημασίαν τοῦ κάθε γεγονότος. Ἔπειτα ἐκανόνισε τὰ τῆς κηδείας καὶ τοὺς παρήγγειλε πὼς νὰ τὴν μυρώσουν καθὼς καὶ ποῦ νὰ θάψουν τὸ πανάσπιλον σῶμα της.
Δείτε επίσης: Αφιέρωμα στην Τίμια ή Αγία Ζώνη της Θεοτόκου
Μετὰ ταῦτα ἡ ἔνδοξος Θεομήτωρ ἀνεκλίθη εἰς ἕνα κράββατον, τὴν κλίνην ἐκείνην τὴν ὁποίαν καθ’ ἑκάστην νύκτα ἔλουζε μὲ τὰ δάκρυα τῶν ὀφθαλμῶν της ἀπὸ ἀγάπην πρὸς τὸν Υἱόν της Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ τὴν ἐλάμπρυνε μὲ τὶς προσευχὲς καὶ τὶς δεήσεις αὐτῆς. Κατόπιν ἐζήτησε καὶ πάλιν νὰ ἀνάψουν τὶς λαμπάδες. Οἱ δὲ ἐκεῖ συγκεντρωμένοι πιστοί, αἰσθανόμενοι ὅτι ἐγγίζει ἡ ὥρα τῆς ἐκδημίας τῆς μητρὸς αὐτῶν Παναγίας Παρθένου, ἐξέσπασαν εἰς λυγμούς.
Ἔπεσαν εἰς τὸ ἔδαφος καὶ τὴν ἱκέτευαν νὰ μὴ τοὺς ἀφήση ὀρφανούς. Ἐὰν ὅμως ἦταν ἀναπόφευκτος ἡ ἀναχώρησίς της ἀπὸ τὸν κόσμον αὐτόν, νὰ τοὺς συνοδεύη εἰς τὸ ἑξῆς μὲ τὴν Χάριν καὶ τὶς πρεσβεῖες της. Ἡ ἁγία Θεοτόκος ἤνοιξε τότε τὸ ἀμόλυντον καὶ καθαρώτατον στόμα της καὶ τοὺς εἶπε:
«Ἡ εὐδοκία τοῦ Υἱοῦ καὶ Θεοῦ μου ἐπ’ ἐμέ⋅ ''οὗτός μου Θεὸς καὶ δοξάσω αὐτόν⋅ Θεὸς τοῦ Πατρός μου καὶ ὑψώσω αὐτόν'' (Ἐξοδ. ιε', 2). Αὐτὸς εἶναι ὁ Υἱός μου, ὁ ὁποῖος κατά σάρκα ἐγεννήθη ἀπὸ ἐμέ, ὅμως πατὴρ αὐτοῦ εἶναι ὁ Θεός, ὁ καὶ τῆς μητρὸς αὐτοῦ δημιουργός. Γιὰ τοῦτο ποθῶ νὰ πορευθῶ πρὸς αὐτόν, ὁ ὁποῖος χορηγεῖ εἰς πάντας τὸ εἶναι καὶ τὴν ζωήν. Παρ’ ὅλον δὲ ποὺ θὰ ὑπάγω ἐκεῖ πλησίον του, δὲν θὰ παύσω νὰ παρακαλῶ καὶ νὰ πρεσβεύω ὑπὲρ ὑμῶν καὶ ὑπὲρ πάντων τῶν χριστιανῶν καὶ τοῦ κόσμου παντός, οὕτως ὥστε ὁ φιλάνθρωπος Κτίστης, κατὰ τὸ μέγα ἔλεός του, νὰ εὐσπλαγχνίζεται ὅλους τοὺς πιστούς, νὰ τοὺς ἐνισχύη καὶ νὰ τοὺς καθοδηγῆ εἰς τὸν δρόμον τῆς ἀληθινῆς ζωῆς· νὰ μεταστρέφη τοὺς ἀπίστους καὶ νὰ τοὺς συμπεριλάβη ὅλους εἰς μίαν ποίμνην (Ἰωάν., ι' 16), καθ’ ὅτι ὡς καλὸς Ποιμὴν ἔδωσε τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ὑπὲρ τῶν προβάτων του, γνωρίζει δὲ τὰ ἰδικά του καὶ ἀναγνωρίζεται ἀπὸ αὐτά».
Η έλευση του Χριστού – Μεγαλοπρεπής παρουσία με τις αγγελικές δυνάμεις.
Καὶ καθὼς ἡ ὑπερευλογημένη μήτηρ τοῦ Χριστοῦ τοιουτοτρόπως ὡμιλοῦσε καὶ συγχρόνως τοὺς εὐλογοῦσε, ἠκούσθη αἴφνης δυνατὴ βροντὴ καὶ ἐνεφανίσθη μία νεφέλη φερομένη ἀπὸ γαλήνιαν αὔρα. Ἀπὸ τὴν μεγαλειώδη αὐτὴν νεφέλην, ἤρχισαν νὰ πίπτουν εἰς τὴν γῆν ὡς σταγόνες μυριπνόου δρόσου οἱ ἅγιοι ἔνδοξοι μαθηταὶ καὶ Ἀπόστολοι τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, συνερχόμενοι «ἐπὶ τὸ αὐτό» ἀπὸ τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης εἰς τὴν αὐλὴν τῆς Παναγίας Παρθένου καὶ Θεοτόκου Μαρίας. Ἀμέσως ὁ εὐαγγελιστὴς καὶ Θεολόγος Ἰωάννης, ἀφοῦ τοὺς ὑπεδέχθη καὶ ἤρεμα τοὺς ἐχαιρέτισε, τοὺς ὡδήγησε ἐνώπιον τῆς ὑπεραγίας καὶ μακαρίας Παρθένου.
Δὲν ἦλθαν μόνον οἱ δώδεκα, ἀλλὰ καὶ ἀρκετοὶ ἀπὸ τοὺς πολυάριθμους μαθητάς των οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἐπιλεγῆ καὶ ἀξιωθῆ τῆς ἀποστολικῆς διαδοχῆς, ὅπως μᾶς τὸ δηλώνει ὁ μέγας Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης εἰς τὴν πρὸς Τιμόθεον ἐπιστολήν του.
Η Κοίμηση της Παναγίας, Τοιχογραφία καθολικού Ι.Μ. Βατοπαιδίου (1312 μ.Χ.)
Λέγει, δηλαδή, ὅτι αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Διονύσιος μαζὶ μὲ τὸν Τιμόθεον, τὸν Ἱερόθεον καὶ ἄλλους ὁμοψύχους των ἔφθασαν ἐκεῖ μὲ τοὺς Ἀποστόλους γιὰ τὴν ἐκδημίαν τῆς Βασιλίσσης.
Εἰσῆλθαν, λοιπόν, καὶ παρέστησαν ἐνώπιόν της καὶ τὴν προσεκύνησαν μετὰ δέους καὶ ἄκρας εὐλαβείας. Ἡ δὲ μακαρία καὶ Παναγία Παρθένος τοὺς εὐλόγησε καὶ τοὺς ἀνήγγειλε τὴν ἀναχώρησίν της ἀπὸ τὸν κόσμον αὐτόν.
Τοὺς διηγήθη ἐπίσης περὶ τοῦ εὐαγγελισμοῦ τῆς κοιμήσεώς της ἐκ μέρους τοῦ ἀρχαγγέλου, καὶ ἀφοῦ τοὺς ἔδειξε τὸ ἐπινίκιον σύμβολον τῆς Μεταστάσεώς της, τὸν κλάδον δηλαδὴ τοῦ φοίνικος τὸν ὁποῖον τῆς ἔδωσε ὁ ἀρχηγὸς τῶν ἀγγέλων, τοὺς ἐπαρηγόρησε καὶ πάλι τοὺς εὐλόγησε, ἐνισχύουσα καὶ στηρίζουσα αὐτοὺς εἰς τὴν ὁλοκλήρωσιν τοῦ εὐαγγελικοῦ κηρύγματος.
Ἀπεχαιρέτισε τὸν Πέτρον καὶ τὸν Παῦλον καθὼς καὶ ὅλους τοὺς λοιπούς, λέγοντας πρὸς αὐτούς: «Χαίρετε τέκνα, φίλοι καὶ μαθηταὶ τοῦ υἱοῦ καὶ Θεοῦ μου. Εἶσθε μακάριοι, ποὺ ἔχετε κριθῆ ἄξιοι νὰ γίνετε μαθηταὶ τοῦ εὐλογητοῦ καὶ ἐνδόξου Κυρίου καὶ Δεσπότου, ὁ ὁποῖος σᾶς ἐνεπιστεύθη τὴν διακονίαν τοιούτων μεγίστων μυστηρίων καὶ σᾶς ἐξέλεξε συμμετόχους τῶν διωγμῶν καὶ τῶν Παθῶν αὐτοῦ, γιὰ νὰ σᾶς ἀξιώση νὰ γίνετε κοινωνοὶ καὶ τῆς δόξης καὶ Βασιλείας του ὅπως σᾶς τὸ ὑπεσχέθη καὶ τὸ οἰκονόμησε ὁ ἴδιος, ὁ Βασιλεὺς τῆς δόξης».
Τοὺς διηγήθη ἐπίσης περὶ τοῦ εὐαγγελισμοῦ τῆς κοιμήσεώς της ἐκ μέρους τοῦ ἀρχαγγέλου, καὶ ἀφοῦ τοὺς ἔδειξε τὸ ἐπινίκιον σύμβολον τῆς Μεταστάσεώς της, τὸν κλάδον δηλαδὴ τοῦ φοίνικος τὸν ὁποῖον τῆς ἔδωσε ὁ ἀρχηγὸς τῶν ἀγγέλων, τοὺς ἐπαρηγόρησε καὶ πάλι τοὺς εὐλόγησε, ἐνισχύουσα καὶ στηρίζουσα αὐτοὺς εἰς τὴν ὁλοκλήρωσιν τοῦ εὐαγγελικοῦ κηρύγματος.
Ἀπεχαιρέτισε τὸν Πέτρον καὶ τὸν Παῦλον καθὼς καὶ ὅλους τοὺς λοιπούς, λέγοντας πρὸς αὐτούς: «Χαίρετε τέκνα, φίλοι καὶ μαθηταὶ τοῦ υἱοῦ καὶ Θεοῦ μου. Εἶσθε μακάριοι, ποὺ ἔχετε κριθῆ ἄξιοι νὰ γίνετε μαθηταὶ τοῦ εὐλογητοῦ καὶ ἐνδόξου Κυρίου καὶ Δεσπότου, ὁ ὁποῖος σᾶς ἐνεπιστεύθη τὴν διακονίαν τοιούτων μεγίστων μυστηρίων καὶ σᾶς ἐξέλεξε συμμετόχους τῶν διωγμῶν καὶ τῶν Παθῶν αὐτοῦ, γιὰ νὰ σᾶς ἀξιώση νὰ γίνετε κοινωνοὶ καὶ τῆς δόξης καὶ Βασιλείας του ὅπως σᾶς τὸ ὑπεσχέθη καὶ τὸ οἰκονόμησε ὁ ἴδιος, ὁ Βασιλεὺς τῆς δόξης».
Η αιώνια μεσιτεία – Υπόσχεση προστασίας και προσευχής για όλη την Εκκλησία.
Τοὺς ἐξέθεσε δὲ μίαν τοιαύτην εὐλογημένην διδασκαλίαν ἀνάλογον τοῦ ὕψους τῆς δόξης της καὶ ἀφοῦ ὥρισε τὶς τελευταῖες λεπτομέρειες σχετικῶς μὲ τὴν κηδείαν καὶ τὴν ταφήν της, ὕψωσε τὰ χέρια εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἤρχισε νὰ εὐχαριστῆ τὸν Κύριον ὡς ἑξῆς:
• Εὐλογῶ σε, τὸν Βασιλέα τοῦ παντὸς καὶ μονογενῆ Υἱὸν τοῦ ἀνάρχου Πατρός, τὸν ἀληθινὸν Θεὸν ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ, διότι εὐδόκησες, εὐαρεστῶν τὸν Πατέρα δι’ ἄφατον φιλανθρωπίαν νὰ σαρκωθῆς ἀπὸ ἐμὲ τὴν δούλην σου μὲ τὴν συνδρομὴν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
• Εὐλογῶ σε, τὸν χορηγὸν κάθε εὐλογίας καὶ φωτοπάροχον, τὸν αἴτιον παντὸς ἀγαθοῦ καὶ εἰρηνάρχην, ποὺ μᾶς ἐχάρισες τὴν ἐπίγνωσίν σου καὶ τοῦ ἀνάρχου Πατρὸς καὶ τοῦ συναϊδίου καὶ ζωοποιοῦ Πνεύματος.
• Εὐλογῶ σε, γιὰ τὸ ὅτι εὐηρεστήθης νὰ κατοικήσης εἰς τὴν κοιλίαν μου ἀνεκλαλήτως.
• Εὐλογῶ σε, διότι ἠγάπησες τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν, μέχρι τοῦ σημείου νὰ ὑπομείνης πρὸς χάριν μας τὸν Σταυρὸν καὶ τὸν θάνατον, καὶ μὲ τὴν Ἀνάστασίν σου νὰ ἀναστήσης τὴν φύ- σιν μας ἀπὸ τὰ ἔγκατα τοῦ Ἅδου, νὰ τὴν ἀναβιβάσης εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ νὰ τὴν δοξάσης μὲ δόξαν ἀσύλληπτον.
• Εὐλογῶ σε καὶ μεγαλύνω τοὺς λόγους σου, τοὺς ὁποίους μᾶς παρέδωσες ἐν πάσῃ ἀληθείᾳ καὶ πιστεύω εἰς τὴν ἐκπλήρωσιν ὅλων τῶν πρὸς ἐμὲ ἐπαγγελιῶν σου».Ὅταν ἡ ἁγία καὶ ὑπερευλογημένη Θεοτόκος ἐτελείωσε τὸν αἶνον καὶ τὴν προσευχήν της, οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι, κινούμενοι ὑπὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἤρχισαν νὰ ὁμιλοῦν, νὰ ἀνυμνοῦν καὶ νὰ δοξολογοῦν, ὁ καθεὶς ἀναλόγως τῆς ἱκανότητός του καὶ τοῦ θείου φωτισμοῦ.
Ἐγκωμίασαν καὶ ἀνύμνησαν τὴν ἀπροσμέτρητον γενναιοδωρίαν τῆς θείας κυριαρχίας καὶ μὲ τὴν θαυμαστὴν θεολογίαν τους εὔφραναν τὴν καρδίαν τῆς ὑπερενδόξου Θεομήτορος, καθώς μᾶς παρέδωσε ὁ προαναφερθεὶς ἅγιος Διονύσιος εἰς τὸ κεφάλαιον ὅπου καταδεικνύει τὴν δύναμιν τῶν εὐχῶν καὶ τῆς θεολογίας ποὺ ἐξέφρασε πανευλαβῶς ὁ μακάριος Ἱερόθεος [Εἰς τὸ Περὶ θείων ὀνομάτων: «Τίς ἡ τῆς εὐχῆς δύναμις καὶ περὶ τοῦ μακαρίου Ἱεροθέου καὶ περὶ εὐλαβεί- ας καὶ συγγραφῆς θεολογικῆς», Ρ.G. 3, 681D].
Άγιος Μάξιμος Ομολογητής 580 στην Κ/πολη - † Αύγουστος του 662
Ἔκλινε τοὺς οὐρανοὺς καὶ κατέβη, ἐπειδὴ ηὗρε τὴν Παναγίαν καὶ ὑπερένδοξον Μαριὰμ ὑπήκοον καὶ ὑψηλοτέραν πάσης τῆς κτίσεως· εὐδόκησε νὰ κατοικήση ἐντός της, ἐνεδύθη ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν καὶ τοιουτοτρόπως ἠλέησε καὶ ἔσωσε τὸ ἀνθρώπινον γένος μὲ τὴν μεγαλειώδη καὶ ἀνέκφραστον Οἰκονομίαν του καὶ τὸ ἐδόξασε, πλουτίζων αὐτὸ μὲ τὴν Χάριν του ἕνεκα τῆς ἀνυπερβλήτου εὐσπλαγχνίας καὶ μακροθυμίας του.
Μετὰ ταῦτα ἡ ἁγία Παρθένος τοὺς εὐλόγησε γιὰ μίαν ἀκόμη φορὰν καὶ ἡ καρδία της ἐπλήσθη θείας παρηγορίας. Καὶ ἰδού, ἔλαβε χώραν ἡ μεγαλειώδης καὶ θαυμαστὴ ἄφιξις Χριστοῦ τοῦ υἱοῦ καὶ Θεοῦ αὐτῆς, συνοδευομένου ἀπὸ ἀναρίθμητες στρατιὲς ἀγγέλων καὶ ἀρχαγγέλων, καθὼς καὶ ἀπὸ ἄλλα τάγματα, Σεραφίμ, Χερουβὶμ καὶ Θρόνους⋅ ὅλοι οἱ ἄγγελοι παρίσταντο ἐνώπιον τοῦ Κυρίου μετὰ φόβου, καθ’ ὅσον «ὅπου βασιλέως παρουσία, καὶ ἡ τάξις παραγίγνεται».
Ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος ἐγνώριζε ὅλα αὐτὰ ἐκ τῶν προτέρων, τὰ προσδοκοῦσε μὲ ἀκράδαντον ἐλπίδα· γιὰ τοῦτο ἔλεγε: «πιστεύω ὅτι ὅλες οἱ πρὸς ἐμὲ ὑποσχέσεις σου θὰ πραγματοποιηθοῦν».
Ἐνώπιον τοιούτου μυστηρίου «οἱ μαθηταὶ ἔπεσον ἐπὶ πρόσωπον αὐτῶν καὶ ἐφοβήθησαν σφόδρα, γενόμενοι ὡσεὶ νεκροί» (Ματθ. ιε', 6). Τότε ὁ Κύριος τοὺς εἶπε: «Εἰρήνη ὑμῖν», ὅπως παλαιά, ὅταν «εἰσῆλθε τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ συνηγμένοι διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων» (Ἰωάν. κ', 21, 19) εἰς τὸν ἴδιον αὐτὸν οἶκον τοῦ Ἰωάννου.
Κάτι παρόμοιον συνέβη καὶ τώρα, εἰς τὴν Κοίμησιν τῆς μητρὸς τοῦ Ἀναστάντος. Ὅταν οἱ Ἀπόστολοι ἤκουσαν τὴν γλυκυτάτην καὶ παμπόθητον φωνὴν αὐτοῦ, ἀνεζωογονήθησαν καὶ ἐνισχύθησαν ψυχικῶς καὶ σωματικῶς καὶ ἔμειναν νὰ θεωροῦν μὲ δέος τὸ ὑπέρλαμπρον κάλλος καὶ τὴν Θείαν αἴγλην τοῦ Προσώπου του.
Ὡς ἐκ τούτου, ἡ παναγία καὶ ἄμωμος καὶ εὐλογημένη Θεοτόκος ἐπλήσθη χαρᾶς καὶ τὸ πρόσωπον αὐτῆς κατηυγάσθη μὲ θείαν φωτοφάνειαν. Ἀλλὰ καὶ ἐκείνη, βλέπουσα μετ’ εὐλάβειας καὶ φόβου τὴν δόξαν καὶ τὴν λαμπρότητα ποὺ ἀκτινοβολοῦσε ὁ υἱὸς καὶ Βασιλεύς της Ἰησοῦς Χριστός, ἐμεγάλυνε ἀκόμη περισσότερον τὴν θεότητά του καὶ προσηύχετο ὑπὲρ τῶν Ἀποστόλων καὶ πάντων τῶν παρόντων.
Η ειρηνική κοίμηση – Η γλυκύτατη παράδοση της ψυχής της στον Υιό της.
Τὶς ὕστατες αὐτὲς στιγμὲς ἐμεσίτευσε ὑπὲρ τῶν ἁπανταχοῦ εὑρισκομένων πιστῶν, παρεκάλεσε ὑπὲρ τοῦ κόσμου παντὸς καὶ ὑπὲρ πάσης ψυχῆς ἐπικαλουμένης τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου καὶ τῆς μητρὸς αὐτοῦ, ἐζήτησε δὲ ὅπου μνημονεύονται τὰ δύο αὐτὰ ὀνόματα νὰ ἐκχέεται πλούσια ἡ θεία εὐλογία.
Τότε ἡ ἁγία Παρθένος Μαρία κοιτάζοντας καὶ πάλιν πρὸς τὸν Υἱόν της τὸν ἀντίκρυσε μὲ δόξαν τοιαύτην ὥστε οὐδεμία γλώσσα ἀνθρωπίνη νὰ εἶναι εἰς θέσιν νὰ τὴν ἐκφράση. Καὶ εἶπεν: «Εὐλόγησόν με, Κύριε, μὲ τὴν δεξιάν σου καὶ εὐλόγησον ὅλους ὅσους σὲ δοξάζουν καὶ μνημονεύουν τὸ ὄνομά μου κάθε φορὰν ποὺ προσφέρουν εἰς σὲ τὴν προσευχὴν καὶ δέησίν των».
Ὁ Κύριος τότε ἐξέτεινε τὴν δεξιάν του, εὐλόγησε τὴν μητέρα του καὶ τῆς εἶπε:
«Μακαρία σύ, ἀγαλλιάσθω ἡ καρδία σου Μαρία, εὐλογημένη ἐν γυναιξί, διότι τὸ πλήρωμα τῆς Χάριτος καὶ ὅλες οἱ δωρεὲς σοῦ ἐδόθησαν ἀπὸ τὸν Πατέρα μου τὸν οὐράνιον· καὶ κάθε ψυχὴ ἡ ὁποία θὰ ἐπικαλεῖται τὸ ὄνομά μου μετ’ εὐλαβείας δὲν θὰ παραβλεφθῆ ἀλλὰ θὰ εὕρη ἔλεος καὶ παρηγορίαν εἰς τὴν παροῦσαν ζωὴν καὶ εἰς τὸν μέλλοντα αἰῶνα. Σὺ δέ, πορεύου ἐν εἰρήνῃ καὶ χαρᾷ εἰς τὰ αἰώνια σκηνώματα, εἰς τοὺς ἀπέραντους θησαυροὺς τοῦ Πατρός μου, γιὰ νὰ θεωρῆς τὴν δόξαν μου καὶ νὰ εὐφραίνεσαι μὲ τὴν Χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος».Ἀμέσως δέ, δι’ ἐντολῆς τοῦ Κυρίου οἱ ἄγγελοι ἤρχισαν νὰ ψάλλουν ἕνα γλυκύτατον ὕμνον μὲ φωνὴν ζωηρὰν καὶ θελκτικωτάτην, ἐνῷ οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι ἔκλιναν εὐλαβῶς τὶς κεφαλές των ἐνώπιον τῆς ἁγιοπνευματικῆς μυσταγωγίας καὶ ἀφιέρωσαν μὲ τὴν σειράν τους εἰς τὴν Παρθένον μίαν ὑμνωδίαν ἀγγελομίμητον.
Καὶ εἰς αὐτὸ τὸ κλίμα ἡ Παναγία μήτηρ τοῦ Κυρίου παρέδωσε τὴν μακαρίαν καὶ ἀμόλυντον ψυχὴν αὐτῆς εἰς τὸν Βασιλέα καὶ υἱόν της καὶ ἐκοιμήθη ὕπνον γλυκὺν καὶ ἐράσμιον. Ὅπως εἰς τὸν ἀπόρρητον τοκετόν της ἐγέννησε ἀνωδύνως τὸν Κύριον Ἰησοῦν, τοιουτοτρόπως ἔμεινε ἀνέπαφος ἀπὸ τοὺς ἐπιθανάτιους πόνους καὶ κατὰ τὴν κοίμησίν της, καθ’ ὅτι ὁ Βασιλεὺς καὶ Δημιουργὸς κάθε κτιστῆς φύσεως, αὐτὸς ὁ ἴδιος εἶναι ποὺ τότε καὶ τώρα μετέτρεψε τοὺς φυσικοὺς νόμους.
Οἱ στρατιὲς τῶν ἀγγέλων ὕψωσαν μὲ θαυμασμὸν τὰ ἀόρατα χέρια τους καθὼς διήρχετο ἡ παναγία αὐτῆς ψυχή. Ὁ οἶκος τῆς Σιών, καθὼς καὶ ὅλη ἡ περιοχή, ἐπλήσθη ἀπὸ μίαν ἄρρητον εὐωδίαν.
Δείτε: Ο Τάφος της Παναγίας στην Γεθσημανή (Αφιέρωμα)Ἐπάνω δὲ ἀπὸ τὸ πανάχραντον σῶμα της ἐπλανᾶτο μία φωτεινὴ ὕπαρξις ἀόρατος ἀπὸ τοὺς αἰσθητοὺς ὀφθαλμούς. Τοιουτοτρόπως ὁ Διδάσκαλος καὶ οἱ μαθηταί, τὰ οὐράνια καὶ τὰ ἐπίγεια, συνώδευσαν ἀπὸ κοινοῦ τὴν ἁγίαν Παρθένον.
Καὶ ὁ μὲν εὐλογητὸς Κύριος καὶ ἔνδοξος Δεσπότης τοῦ παντὸς εἰσήγαγε τὴν ἁγίαν ψυχὴν τῆς παναχράντου αὐτοῦ μητρὸς εἰς τοὺς οὐρανούς, οἱ δὲ μαθηταὶ ἀπέθεσαν τὸ πανάσπιλον σῶμα της εἰς τὴν γῆν, γιὰ νὰ τὸ ἀλείψουν μὲ ἀρώματα καὶ κατόπιν νὰ τὸ μεταφέρουν ὅπου θὰ ἐπιθυμοῦσε ἐκείνη· ἀπὸ ἐκεῖ ἔμελλε μετ’ ὀλίγον νὰ μεταστῆ εἰς τὸν Παράδεισον ἢ ὁπουδήποτε ἠθέλησε ὁ υἱὸς καὶ Θεός της.»
Δείτε: Ο Τάφος της Παναγίας στην Γεθσημανή
Ἀπό τό βιβλίο: Ὁ Βίος τῆς ὑπερευλογημένης Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου Μαρίας, Ἱερόν Κελλίον Ἁγίου Νικολάου «Μπουραζέρη», Ἅγιον Ὄρος, 2010. [PDF] Η Κοίμησις (Άγιος Μάξιμος Ομολογητής)
Ἀπό τό βιβλίο: Ὁ Βίος τῆς ὑπερευλογημένης Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου Μαρίας, Ἱερόν Κελλίον Ἁγίου Νικολάου «Μπουραζέρη», Ἅγιον Ὄρος, 2010. [PDF] Η Κοίμησις (Άγιος Μάξιμος Ομολογητής)
Επίλογος - Σύνοψη του περιεχομένου ✒️ Σοφία Ντρέκου
Dormition of the Theotokos, Lyuba Yatskiv (Ukraine)
Η Κοίμηση της Παναγίας, όπως τη διασώζει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, δεν είναι απλώς μια διήγηση θρησκευτικού γεγονότος, αλλά μια ζωντανή μαρτυρία πίστεως και ελπίδας. Η Παναγία, Βασίλισσα των Ουρανών, συνεχίζει να μεσιτεύει για τον κόσμο, να φωτίζει τους πιστούς και να αποτελεί το πρότυπο της υπακοής και της αγάπης προς τον Θεό. Η αφήγηση αυτή, γεμάτη θαυμαστά σημεία και θεολογικό βάθος, αποτελεί φάρο πνευματικής παρηγορίας για κάθε εποχή.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου ως Κοσμικό και Υπαρξιακό Μυστήριο
Στον κόσμο μας, όπου η επιστήμη εξερευνά τις απαρχές του Σύμπαντος, τα όρια του χωροχρόνου και τα μυστήρια της σκοτεινής ύλης και ενέργειας, ο άνθρωπος διψά να κατανοήσει το «γιατί» πίσω από το «πώς».
Η αφήγηση της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπως την παραδίδει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, δεν έρχεται σε αντίθεση με αυτή την αναζήτηση· αντίθετα, την υπερβαίνει, φωτίζοντας την αληθινή διάσταση της ύπαρξης.
Εκεί που η φυσική περιγράφει το Σύμπαν, η Εκκλησία αποκαλύπτει τον Δημιουργό. Και εκεί που τα μάτια μας βλέπουν άστρα και γαλαξίες, το βλέμμα της πίστης αντικρίζει την αιώνια Βασιλεία, όπου η Παναγία στέκει, ζωντανή μεσίτρια, στην καρδιά του άκτιστου φωτός.
Στο σύγχρονο κοσμολογικό πλαίσιο, όπου ο άνθρωπος μελετά το Σύμπαν αναζητώντας την αρχή και το τέλος του χρόνου, η Κοίμηση της Θεοτόκου αποκαλύπτεται ως γεγονός που υπερβαίνει τις φυσικές διαστάσεις. Η Μετάστασή της δεν είναι απλώς μια μετάβαση από τον υλικό στον πνευματικό κόσμο, αλλά μια κοσμική ένωση ουρανού και γης, όπου ο Δημιουργός υποδέχεται το κορυφαίο δημιούργημά Του — την Μητέρα του Θεού και Μητέρα όλης της κτίσης.
Όπως η σύγχρονη αστροφυσική μας μιλά για πολυδιάστατα σύμπαντα και αόρατες δυνάμεις που συγκρατούν την ύπαρξη, έτσι και η Παναγία, περνώντας από τον χωροχρόνο στην αιωνιότητα, φανερώνει ότι η πραγματική κλίμακα της ζωής δεν ορίζεται από τα όρια της ύλης.
Η Κοίμησή της είναι μια «πύλη» μετάβασης... όχι προς το άγνωστο, αλλά προς το πληρέστατα γνωστό φως του Δημιουργού, εκεί όπου η ύλη μεταμορφώνεται, η ενέργεια μεταποιείται σε αγάπη και η ζωή γίνεται αιώνια.
Για τον σύγχρονο άνθρωπο, που παλεύει να ερμηνεύσει το άπειρο με εργαλεία της πεπερασμένης λογικής, η Παναγία υπενθυμίζει ότι το υπέρτατο μυστήριο της ύπαρξης δεν μετριέται σε έτη φωτός, αλλά σε βάθος σχέσης με τον Θεό. Και ότι, όπως το Σύμπαν συνεχώς επεκτείνεται, έτσι και η Χάρη Του συνεχώς αγκαλιάζει κάθε πλάσμα, καλώντας το να βρει τον τελικό του προορισμό στο άκτιστο φως.
Καὶ σὲ μεσίτριαν ἔχω, πρὸς τὸν φιλάνθρωπον Θεόν,
μή μου ἐλέγξῃ τὰς πράξεις, ἐνώπιον τῶν Ἀγγέλων,
παρακαλῶ σε, Παρθένε, βοήθησόν μοι ἐν τάχει.
Υπάρχουν αφηγήσεις που δεν είναι απλώς κείμενα· είναι πνοές αιωνιότητας. Ένας τέτοιος λόγος είναι του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητή για την Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Η σκηνή ανοίγει με τον Αρχάγγελο Γαβριήλ να επισκέπτεται και πάλι την Παναγία, όχι πλέον για να της αναγγείλει τη θαυμαστή σύλληψη, αλλά για να της φέρει την πρόσκληση του Υιού της. Έναν κλάδο φοίνικα στα χέρια του, σημάδι νίκης πάνω στον θάνατο. Η γλυκύτατη φωνή του Υιού την καλεί κοντά Του: «Ἔφθασε ἡ ὥρα, ὦ καλή μῆτερ μου».
Στο Όρος των Ελαιών, η Παναγία υψώνει τα χέρια της σε προσευχή. Τα δέντρα κλίνουν μπροστά της, η γη σιωπά και ο ουρανός ανοίγει. Και τότε, με τρόπο μυστικό και θαυμαστό, όλοι οι Απόστολοι συγκεντρώνονται γύρω της, από τα πέρατα της οικουμένης, για να την αποχαιρετήσουν. Δεν υπάρχει θρήνος, αλλά ευωδία παραδείσου και φως ανέκφραστο.
Λόγια παρηγοριάς κυλούν από τα χείλη της: να μη θρηνήσουν, αλλά να χαρούν, γιατί εκείνη πορεύεται στην αιώνια ζωή, χωρίς να παύσει να μεσιτεύει για τον κόσμο. Τους ευλογεί, τους αφήνει την εσθήτα της ως δώρο αγάπης, και ετοιμάζεται να υποδεχθεί τον Νυμφίο της.
Και τότε, ο Χριστός έρχεται. Όχι όπως στη Γέννηση ή στη Μεταμόρφωση, αλλά περιβεβλημένος με άρρητη δόξα, συνοδευόμενος από πλήθος αγγελικών ταγμάτων, Σεραφείμ και Χερουβείμ. Μιλά στην Μητέρα Του με λόγια που ξεπερνούν κάθε ανθρώπινη παρηγοριά: «Μακαρία σύ… πορεύου ἐν εἰρήνῃ καὶ χαρᾷ εἰς τὰ αἰώνια σκηνώματα».
Η ψυχή της παραδίδεται γλυκά στα χέρια Του, όπως παλαιά Εκείνος παραδόθηκε στη μήτρα της. Ο θάνατος δεν την αγγίζει· ο νόμος της φθοράς αναστέλλεται από τον Δημιουργό του. Οι άγγελοι υμνούν, οι Απόστολοι προσκυνούν, και η γη γεμίζει με την ευωδία της παρουσίας της.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου δεν είναι τέλος, αλλά αρχή. Είναι υπόσχεση ότι η αγάπη νικά τον θάνατο, ότι η Χάρη ξεπερνά τον χρόνο, και ότι η Παναγία συνεχίζει να είναι Μητέρα και Προστάτιδα όλων μας.
Στον σύγχρονο κόσμο, που ψάχνει το νόημα ανάμεσα σε γαλαξίες και σωματίδια, η Παναγία μας δείχνει ότι η αληθινή απεραντοσύνη δεν βρίσκεται στα όρια του Σύμπαντος, αλλά στην άπειρη αγάπη του Θεού. Εκεί όπου οδηγεί η δική της πορεία, εκεί καλούμαστε κι εμείς: στο άκτιστο φως, στην αιώνια χαρά, στην αγκαλιά του Δημιουργού.
✒️ Σοφία Ντρέκου
Πηγή και Επιμέλεια: Sophia-Ntrekou.gr
Περισσότερα Θέματα: Μάξιμος ο Ομολογητής, Κοίμηση της Θεοτόκου
Δείτε θέματα του Αγίου Μαξίμου: