Ο δεσμός του Αλεξανδρινού ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη
Η καταγωγή του Αλεξανδρινού ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη από την Κωνσταντινούπολη είναι ευρέως γνωστή και αναφέρεται σε κάθε βιογραφική αναφορά.
Λίγοι γνωρίζουν για το δεσμό του Αλεξανδρινού ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη με το Νιχώρι του Βοσπόρου
Λιγότερο γνωστός είναι ο δεσμός του με το Νιχώρι του Βοσπόρου και την Παναγία Κουμαριώτισσα, την εκκλησία της οικογένειας των Καραθεοδωρή.
Mόλις εισέλθετε στον πρόναο, η φωτογραφία του όπως και η προτομή του στον ανατολικό περίβολο, θα είναι ένα ισχυρό ερέθισμα για την αναζήτηση και άλλων πληροφοριών, που τον συνδέουν με την Ομογένεια της Πόλης, όπως και με τους απόδημους.
Η προτομή έργο της γλύπτριας Ασπασίας Παπαδοπεράκη και είναι μια δωρεά της Κοινότητος Νιχωρίου.
Ο Κωνσταντίνος Καβάφης έζησε στο Νιχώρι (Yeniköy) μαζί με τους γονείς του το 1882–1885 ως έφηβος. Η προτομή του στην αυλή της εκκλησίας της Παναγίας, την οποία φιλοτέχνησε η γλύπτρια Ασπασίας Παπαδοπεράκη, εγκαινιάστηκε στις 13 Απριλίου του 2013. Από τότε κάθε χρόνο η κοινότητα του Νιχωρίου οργανώνει εκδηλώσεις τιμής κάθε Άνοιξη τιμώντας τον μεγάλο ποιητή με τρισάγιο μπροστά από την προτομή του Κωνσταντίνου Καβάφη στον αυλόγυρο Ναού και απαγγελία ποιημάτων του.
Ακολουθεί το ποίημα που έγραψε το 1885 Καβάφης για το Νιχώρι:
Το Νιχώρι
Ξένε, σαν δεις ένα χωριό όπου γελάει η φύσις,
κι εις κάθε πλάτανο κοντά που κρύπτεται μια κόρη
ωραία σαν το τριαντάφυλλο — εκεί να σταματήσεις·
έφθασες, ξένε, στο Νιχώρι.
Κι όταν το βράδυ έλθει, αν βγεις έξω να περπατήσεις
και βρεις εμπρός σου καρυδιές, στον δρόμο μη προχώρει
του ταξιδιού σου πια. Αλλού ποιόν τόπο θα ζητήσεις
καλύτερον απ’ το Νιχώρι.
Τέτοια δροσιά δεν έχουνε αλλού στον κόσμο οι βρύσεις,
των λόφων του την αρχοντιά αλλού δεν έχουν όρη·
και με της γης την μυρωδιά μονάχα θα μεθύσεις,
ολίγο αν μείνεις στο Νιχώρι.
Την πρασινάδα που θα δεις εκεί να μην ελπίσεις
που σ’ άλλο μέρος θα την βρεις. Απ’ το βουνό θεώρει
τους κάμπους κάτω και ειπέ πώς να μην αγαπήσεις
αυτό μας το μικρό Νιχώρι.
Πως αγαπώ υπερβολές, ω ξένε, μη νομίσεις.
Υπάρχουν τόποι εύφοροι πολλοί και καρποφόροι.
Πλην έχουν κάτι χωριστό, και συ θα ομολογήσεις,
καρποί και άνθη στο Νιχώρι.
Εάν στης Κουμαριώτισσας της Παναγίας θελήσεις
την εκκλησία να μπεις μ’ εμέ, φανατικός συγχώρει
αν είμ’ εκεί. Άλλην, θαρρώ, χάριν οι παρακλήσεις
έχουνε στο πιστό Νιχώρι.
Αν δε να μείνεις δεν μπορείς, πριν, ξένε, αναχωρήσεις
πρέπει να πας μια Κυριακή στην σκάλα στου Γρηγόρη·
ειρήνη, νιάτα, και χαρά θα δεις, και θα εννοήσεις
τί είναι αυτό μας το Νιχώρι.
Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1882–1923 - Το Νιχώρι
Εκδόσεις Ίκαρος Αρχείο Καβάφη (Ίδρυμα Ωνάση)
Η νύχτα του Καβάφη στο Νιχώρι ήταν μαγική. Όπως την περιγράφει ο ποιητής στο πεζό του «Μία νυξ εις το Καλιντέρι» (1884 ή 1885): H νυξ ήτο μαγευτική. H πανσέληνος άπλωνεν επί των υδάτων του Bοσπόρου αργυρούν μανδύαν, η δε απέναντι ασιατική όχθη έλαμπε με τα λευκά της σπιτάκια και πού και πού κανένα μιναρέ, και εφαίνετο ως χαρίεσσα σκηνογραφία μαγικού θεάτρου.»
Αυτοβιογραφικό σημείωμα του ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη (17 Απριλίου [29 Απριλίου με το νέο ημερολόγιο] 1863 - 29 Απριλίου 1933) ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές της σύγχρονης εποχής. Ο Ποιητής με την παγκόσμια ακτινοβολία έγραψε:
«Εἶμαι Κωνσταντινουπολίτης τὴν καταγωγήν, ἀλλὰ ἐγεννήθηκα στὴν Ἀλεξάνδρεια - σ' ἕνα σπίτι τῆς ὁδοῦ Σερίφ· μικρὸς πολὺ ἔφυγα, καὶ ἀρκετὸ μέρος τῆς παιδικῆς μου ἡλικίας τὸ πέρασα στὴν Ἀγγλία. Κατόπιν ἐπισκέφθην τὴν χώραν αὐτὴν μεγάλος, ἀλλὰ γιὰ μικρὸν χρονικὸν διάστημα.
Διέμεινα καὶ στὴ Γαλλία.
Στὴν ἐφηβικήν μου ἡλικίαν κατοίκησα ὑπὲρ τὰ δύο ἔτη στὴν Κωνσταντινούπολη.
Στὴν Ἑλλάδα εἶναι πολλὰ χρόνια ποὺ δὲν ἐπῆγα.
Ἡ τελευταία μου ἐργασία ἦταν ὑπαλλήλου εἰς ἕνα κυβερνητικὸν γραφεῖον ἐξαρτώμενον ἀπὸ τὸ ὑπουργεῖον τῶν Δημοσίων Ἔργων τῆς Αἰγύπτου.
Ξέρω Ἀγγλικά, Γαλλικὰ καὶ ὁλίγα Ἰταλικά.»
Φώτο: Το γλυπτό του καβάφη στον περίβολο της Παναγίας της
Κουμαριώτισσας, στο Νιχώρι του Βοσπόρου στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Καβάφης έμεινε στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ των ετών 1882-1885, αφού μετακόμισε εκεί οικογενειακώς, καθώς στην Αίγυπτο είχε ξεσπάσει εξέγερση εναντίον των Άγγλων και η κατάσταση ήταν πολύ τεταμένη. Όταν ομαλοποιήθηκε η κατάσταση, η οικογένεια Καβάφη επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια (Οκτώβριος 1885).
Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με τους μελετητές είναι σημαντικό το γεγονός ότι η σχεδόν τριετής παραμονή του Καβάφη στην Πόλη συμπίπτει με τις πρώτες μαρτυρημένες συστηματικές του προσπάθειες να επιδοθεί στην τέχνη του ποιητικού λόγου.
Στην εργασία αυτή γίνεται λόγος για το Κωνσταντινουπολίτικο γενεαλογικό δένδρο του Καβάφη, την περίοδο της παραμονής του στην Πόλη, σε ηλικία 19-21 ετών, αλλά και για την απήχηση του Καβάφη στη σημερινή Κωνσταντινούπολη.
Το 2013, που γιορτάστηκε ως Έτος Καβάφη - με αφορμή τα 150 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή -, στην Κωνσταντινούπολη πραγματοποιήθηκαν πολλές εκδηλώσεις, με τη συμμετοχή του Οικουμενικού Πατριαρχείου, της Ρωμαίικης Κοινότητας, αλλά και πολλών Τούρκων διανοουμένων. Επίσης, έχουν γίνει αρκετές εκδόσεις με ποιήματα του Καβάφη μεταφρασμένα στα Τουρκικά.
Ο Καβάφης, ήταν το ένατο και τελευταίο παιδί του Πέτρου Ι. Καβάφη (Κωνσταντινούπολη, 1814 - Αλεξάνδρεια, 1870), μεγαλέμπορου βαμβακιού, από φαναριώτικο γένος που οι ρίζες του φαίνεται πως είναι βυζαντινές και της Χαρίκλειας Φωτιάδη (Νιχώρι Κωνσταντινουπόλεως, 1834 - Αλεξάνδρεια, 1899) από παλαιότατη οικογένεια της Πόλης. Υπήρξε, χωρίς αμφιβολία, η μεγαλύτερη πνευματική φυσιογνωμία της Αλεξάνδρειας.
Πεθαίνει την ημέρα των γενεθλίων του, στο Νοσοκομείο της Ελληνικής Κοινότητας, στης 29 Απριλίου 1933. Ήτανε η ημέρα που συμπλήρωνε τα 70 χρόνια της ζωής του. Ήταν η ημέρα όπου συνειδητοποιεί ότι έχει έρθει αντιμέτωπος με το τέλος της επιτυχημένης, οικουμενικής, αλλά ταυτόχρονα απαιτητικής διαδρομής του. Μίας διαδρομής η οποία σώθηκε μέσα από την τέχνη. Γι’ αυτό ό,τι και αν κάνουμε, ακόμη και το χειρότερο, ας το κάνουμε με τέχνη, για να σωθεί και να σωθούμε. Γιατί η τέχνη είναι ομορφιά και τίποτε όμορφο δεν μπορεί να είναι ανήθικο.
Το μοναχικό τέλος, ο θάνατος και τις τελευταίες ώρες του Καβάφη περιγράφει φίλος του, ανήμερα των γενεθλίων του
by Αέναη επΑνάσταση | Sophia-Ntrekou.gr
Βίντεο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος 11.04.13 06 Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ 150 ΧΡΟΝΙΑ: Τη ζωή και το έργο του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή Κ. Π. Καβάφη μελετούν και προσεγγίζουν μαθητές, πανεπιστημιακοί, λογοτέχνες, ηθοποιοί και δημοσιογράφοι, στο μαθητικό συνέδριο «150 ΧΡΟΝΙΑ Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ» έλαβε χώρα στην Κωνσταντινούπολη, στο Ζωγράφειο Λύκειο, από τις 11 έως τις 14 Απριλίου 2013, το οποίο διοργανώθηκε από το Ζωγράφειο Λύκειο και τα Εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη, υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
by Αέναη επΑνάσταση | Sophia-Ntrekou.gr
Η Ομάδα Καβάφης του Π.Σ. Άνω Σύρου στη Μεγάλη
του Γένους Σχολή. Στιγμές... Τα λόγια του Πατριάρχη.
11-10-2009 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ - Στιγμές από την
παράσταση - αφιέρωμα στον Αλεξανδρινό ''Κ.Π. Καβάφης
- Απ' έξω και τραγουδιστά''. παρουσία του Παναγιωτάτου
Οικουμενικού μας Πατριάρχη. Χαιρετισμοί και ανταλλαγή δώρων.
Βίντεο: Η Ομάδα Καβάφης του Π.Σ. Άνω Σύρου
στην Κωνσταντινούπολη από 9 έως 13-10-2009
Περισσότερα: Κ.Π. Καβάφης
Βιντεο/αφιέρωμα Καβάφης κ Κωνσταντινούπολη
Ο Καβάφης του Πατριάρχη, «Μια νυξ εις το Καλιντέρι»
Ο Καβάφης του Πατριάρχη, «Μια νυξ εις το Καλιντέρι»
(που αρέσει ιδιαιτέρως στον Πατριάρχη)
Η Ομάδα Καβάφης του Π.Σ. Άνω Σύρου στη Μεγάλη
του Γένους Σχολή. Στιγμές... Τα λόγια του Πατριάρχη.
11-10-2009 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ - Στιγμές από την
παράσταση - αφιέρωμα στον Αλεξανδρινό ''Κ.Π. Καβάφης
- Απ' έξω και τραγουδιστά''. παρουσία του Παναγιωτάτου
Οικουμενικού μας Πατριάρχη. Χαιρετισμοί και ανταλλαγή δώρων.
Βίντεο: Η Ομάδα Καβάφης του Π.Σ. Άνω Σύρου
στην Κωνσταντινούπολη από 9 έως 13-10-2009
Πληροφορίες:
• ΒΟΡΕΑΣmagazin voreasmagazin.blogspot.com
• Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία (Έτος ιδρύσεως 1836) Αρσάκεια
• Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία (Έτος ιδρύσεως 1836) Αρσάκεια
- Τοσίτσεια Σχολεία. Α' Αρσάκειο Γενικό Λύκειο Ψυχικού
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.