Το μετάλλιο Νόμπελ με το προφίλ του Άλφρεντ Νόμπελ και στιγμές
από τη βράβευση των Γιώργου Σεφέρη και Οδυσσέα Ελύτη, δύο
Έλληνες που ανέδειξαν την ελληνική ποίηση σε παγκόσμιο επίπεδο.
Από την Αθήνα και τη γλώσσα του Αιγαίου μέχρι τη Στοκχόλμη, το παγκόσμιο λογοτεχνικό στερέωμα, τα δύο ελληνικά Νόμπελ Λογοτεχνίας, του Γιώργου Σεφέρη και του Οδυσσέα Ελύτη, έγιναν όχι μόνο τιμή για την Ελλάδα, αλλά και φανέρωσαν πως η ποίηση μπορεί να γίνει πράξη ευθύνης, πολιτισμική γέφυρα και φως που συνομιλεί με την παγκόσμια μνήμη.
✍🏻 Ανάλυση - Σχολιασμοί: Σοφία Ντρέκου
Αρθρογράφος - Columnist (Sophia Drekou)
Εισαγωγή
Το Βραβείο Νόμπελ είναι ένα σύνολο από ετήσια διεθνή βραβεία που απονέμονται σε μια σειρά από κατηγορίες σε αναγνώριση των πολιτισμικών και επιστημονικών επιτευγμάτων.
27 Νοεμβρίου 1895 σηματοδοτεί τη στιγμή όπου ο Άλφρεντ Νόμπελ υπέγραψε τη διαθήκη που θα άλλαζε για πάντα τον παγκόσμιο πολιτισμό και την επιστήμη: τα Βραβεία Νόμπελ. Με μια ιστορική διαθήκη, ο Άλφρεντ Μπέρναρντ Νομπέλ (Alfred Bernhard Nobel 21 Οκτωβρίου 1833 - 10 Δεκεμβρίου 1896) έθεσε τα θεμέλια για τις σημαντικότερες διεθνείς διακρίσεις, αφιερωμένες «στο όφελος της ανθρωπότητας».
Από τη βούληση ενός ανθρώπου που γνώρισε την καταστρεπτική δύναμη της εφεύρεσής του, γεννήθηκαν τα βραβεία Νόμπελ, ένας θεσμός που τίμησε την επιστήμη, την ειρήνη και ανάμεσα στα πιο πολύτιμα, την ποίηση.
Η Ελλάδα, μικρή σε μέγεθος αλλά τεράστια σε πνευματική ακτινοβολία, ανέβηκε δύο φορές στη σκηνή της Στοκχόλμης, με δύο ποιητές τον Γιώργο Σεφέρη (1963) και τον Οδυσσέα Ελύτη (1979), που μετέτρεψαν την ελληνική γλώσσα σε παγκόσμια φωνή, χαρίζοντας στην Ελλάδα θέση στο διεθνές πνευματικό στερέωμα.
Δύο ποιητές που δεν είδαν το Νόμπελ ως φωτοστέφανο, αλλά ως ευθύνη· ως τρόπο να μιλήσουν για την αξιοπρέπεια, τη μνήμη και την πνευματική ελευθερία ενός λαού. Η ποίησή τους έγινε γέφυρα ανάμεσα στο ελληνικό φως και την παγκόσμια συνείδηση, μια υπενθύμιση ότι η γλώσσα δεν είναι μόνο τέχνη, αλλά τρόπος να υπάρχουμε.
🔴 27 Νοεμβρίου 1895 - Η ημέρα που γεννήθηκαν τα Βραβεία Νόμπελ
Στις 27 Νοεμβρίου 1895 ο Άλφρεντ Νόμπελ υπέγραφε για τελευταία φορά τη διαθήκη του· μια πράξη που -χωρίς να το γνωρίζει- θα άλλαζε την πνευματική ιστορία του κόσμου. Με αυτή την υπογραφή δώριζε το 94% της περιουσίας του στη δημιουργία ενός θεσμού διεθνούς κύρους: των Βραβείων Νόμπελ. Βραβείων που θα απονέμονταν κάθε χρόνο «σε όσους πρόσφεραν το μεγαλύτερο όφελος στην ανθρωπότητα».
Ο Νόμπελ, ένας άνθρωπος που κινήθηκε ανάμεσα σε δύο κόσμους -τον κόσμο της εκρηκτικότητας της ύλης και τον κόσμο της εκρηκτικότητας της σκέψης- έγινε ο απρόσμενος ιδρυτής μιας παγκόσμιας τελετουργίας αριστείας.
Ο Σουηδός αυτός εφευρέτης, από όπου έχουν πάρει και το όνομά τους τα βραβεία, έδρασε κυρίως στον κλάδο της χημείας και ασχολήθηκε με τις εκρηκτικές ύλες, παρασκευάζοντας εκρηκτικά υλικά, όπως η νιτρογλυκερίνη, αλλά και υλικά αποφυγής των εκρήξεων, όπως η δυναμίτιδα.
Με μια πράξη σχεδόν αντίστροφης δημιουργίας, ένας άνθρωπος που ανακάλυψε την εκρηκτική ύλη να αφιερώνει την περιουσία του στην ειρήνη, την πρόοδο και την πνευματική ανάταση, ο Νόμπελ χάρισε στην ανθρωπότητα ένα από τα πιο ισχυρά σύμβολα αριστείας.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που είδαν στη δημιουργία των βραβείων μια μορφή «εσωτερικής εξιλέωσης» για το θανατηφόρο έργο των εφευρέσεών του. Όμως, όποιο κι αν ήταν το κίνητρό του, το αποτέλεσμα υπήρξε κοσμοϊστορικό.
Ο Alfred Nobel ασχολήθηκε ακόμη με τη λογοτεχνία και φιλοσοφία, ενώ προς στο τέλος της ζωής του έγραψε ένα δράμα. Αναμφισβήτητα, τα βραβεία που έχουν θεσμοθετηθεί να απονέμονται στα επιτεύγματα χημείας, φυσικής, λογοτεχνίας, ειρήνης, ιατρικής και οικονομικών επιστημών, είναι εμπνευσμένα από τη ζωή και τις ασχολίες αυτού του σπουδαίου επιστήμονα.
Παρά τις αμφισβητήσεις και τις νομικές διαμάχες της οικογένειάς του, τα πρώτα Βραβεία Νόμπελ απονεμήθηκαν τελικά το 1901, πέντε χρόνια μετά τον θάνατό του. Έκτοτε, κάθε Δεκέμβριο, ο κόσμος στρέφει το βλέμμα του σε μια τελετή όπου η επιστήμη, η ειρήνη, η λογοτεχνία και η ανθρώπινη πρόοδος έχουν παγκόσμια απήχηση.
🔴 Οι δύο Έλληνες νομπελίστες Σεφέρης & Ελύτης που άγγιξαν την παγκόσμια συνείδηση. - Η Ελλάδα και τα δύο Νόμπελ Λογοτεχνίας
Ανάμεσα στα έθνη που σφράγισαν την παγκόσμια πνευματική κληρονομιά, η Ελλάδα, μια χώρα μικρή σε μέγεθος αλλά τεράστια σε πολιτισμό, απέκτησε δύο Νόμπελ Λογοτεχνίας, δύο φωνές που δεν έμειναν ελληνικές, αλλά έγιναν οικουμενικές. Και οι δύο, με τρόπο διαφορετικό ο καθένας, άφησαν ένα αποτύπωμα που ξεπερνά τα όρια των κλάδων τους.
Η Σουηδική Ακαδημία τίμησε τα ελληνικά γράμματα και τον πολιτισμό μας στο πρόσωπο του Γιώργου Σεφέρη και του Οδυσσέα Ελύτη, για πρώτη φορά στις 24 Οκτωβρίου του 1963 και δεύτερη, 16 χρόνια μετά, στις 18 Οκτωβρίου 1979.
Δυο Νόμπελ για την ποίηση που υμνεί τον ελληνικό κόσμο. Με διαφορές, αλλά και ομοιότητες, με συναίσθημα, λυρισμό και αγάπη για το ελληνικό κάλλος και την παράδοση.
Ποιητές της γενιάς του '30, οι δύο νομπελίστες, είχαν παράλληλες πορείες, κοινά βιώματα, αλλά και διακριτό ύφος γραφής. Μεταφράστηκαν σε δεκάδες γλώσσες, ταξίδεψαν την ελληνική ποίηση στα πέρατα του κόσμου και αγαπήθηκαν όσο λίγοι Έλληνες λογοτέχνες.
🔴 Γιώργος Σεφέρης – Νόμπελ Λογοτεχνίας 1963
Ο Γιώργος Σεφέρης, ο πρώτος Έλληνας νομπελίστας, στη Στοκχόλμη
το 1963 κατά την απονομή του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Ο ποιητής της εξορίας, της λιτότητας, της πολιτικής ευθύνης, της χαμηλόφωνης αλήθειας και της ελληνικής μνήμης. Η συγκλονιστική ομιλία του στην Στοκχόλμη, στην απονομή παραμένει μέχρι σήμερα ένα από τα πιο ηθικά φορτισμένα κείμενα του 20ού αιώνα, υπόδειγμα ηθικής στάσης και ιστορικής αυτογνωσίας.
👉 Διαβάστε το αφιέρωμα και δείτε το βίντεο ▶️ Το Νόμπελ του Γιώργου Σεφέρη και η συγκλονιστική ομιλία στην απονομή για το βραβείο Nobel Λογοτεχνίας (video)
Ο Γιώργος Σεφέρης αποτελεί τον μεγαλύτερο ποιητή της χώρας μας. Η υποψηφιότητά του προτάθηκε το 1963 και κατάφερε να επιλεχθεί ανάμεσα από 80 υποψήφιους από όλον τον κόσμο, χάρη στην θετική αποτίμηση του έργου του. Παρότι είχε γεννηθεί στη Σμύρνη, το ελληνικό του φρόνημα ήταν μεγάλο και όλα τα έργα που είχε δημιουργήσει απέδιδαν φόρο τιμής στην Ελλάδα και μιλούσαν για το αξεπέραστο κάλος της.
Ο Γιώργος Σεφέρης αγαπούσε και σεβόταν τη χώρα μας, για αυτό αναφερόταν συχνά στη σύγχρονη ελληνική παράδοση και είχε ως «πρότυπά» του σύγχρονους ποιητές, όπως ο Διονύσιος Σολωμός και ο Κωστή Παλαμάς.
Το βραβείο Λογοτεχνίας που του απονεμήθηκε εκτός από την παγκόσμια αναγνώριση που του χάρισε, έδωσε και στην Ελλάδα έναν ιδιαίτερο έπαινο, αφού η συμβολή της στη γλωσσική και λογοτεχνική άνθηση ανά τον κόσμο είναι τεράστια και βρίσκει τις ρίζες της στους αρχαίους χρόνους.
Περισσότερα Θέματα: Γιώργος Σεφέρης
🔴 Οδυσσέας Ελύτης – Νόμπελ Λογοτεχνίας 1979
Ο Οδυσσέας Ελύτης την ιστορική στιγμή της απονομής
του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979.
Ο Οδυσσέας Ελύτης υπήρξε ένας σημαντικός Έλληνας ποιητής, ο οποίος ασχολήθηκε και με τον πολιτική ζωή της χώρας μας μέσα από ο έργο του. Η υποψηφιότητά του προτάθηκε το το 1979 και το βραβείο του απονεμήθηκε από τον βασιλιά της Σουηδίας, Κάρολο Γουστάυο. Το έργο του, όπως και αυτό του Σεφέρη, υμνούσε κατά κύριο λόγο την ελληνική παράδοση και ήταν μια ωδή στην ανεπανάληπτη ομορφιά της χώρας μας.
👉 Διαβάστε το αφιέρωμα και δείτε το βίντεο ▶️ Αφιέρωμα στο Νόμπελ λογοτεχνίας του Οδυσσέα Ελύτη (video) - ολόκληρη η ομιλία του στην απονομή
Μέσω των ποιημάτων του προσπάθησε να μιλήσει για την ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου να νιώσει ελεύθερος και δημιουργικός ξανά. Η σύνθεση του ποιήματος του Οδυσσέα Ελύτη «Άξιον Εστί» αποτελεί το πιο σημαντικό έργο του και πιθανότατα ήταν αυτό που τον οδήγησε στο Βραβείο Νόμπελ.
Περισσότερα Θέματα: Οδυσσέας Ελύτης
Γιατί έχει νόημα να θυμόμαστε τα βραβεία Νόμπελ;Γιατί δεν είναι απλώς τιμές. Γιατί είναι περισσότερο από βραβεία· είναι η τελετή με την οποία ο κόσμος αναγνωρίζει τον εαυτό του στην επιστήμη, την τέχνη, την ειρήνη και την πνευματική δημιουργία. Είναι δείκτες της διαδρομής μας: η επιστήμη, η ειρήνη, η λογοτεχνία, η δημιουργία... όλα όσα κάνουν την ανθρωπότητα ανθρώπινη.
Και για εμάς, η 27η Νοεμβρίου υπενθυμίζει πως η Ελλάδα, με γλώσσα μικρή αλλά βαθύτατη, με ιστορία ταπεινή αλλά ουσιαστική, συνδέεται με δύο ποιητές που έκαναν τη γλώσσα μας να ακουστεί σε όλο τον κόσμο. Δύο φωνές που απέδειξαν ότι η ελληνική ψυχή μπορεί να γράψει ιστορία, όχι μόνο μέσα στη χώρα, αλλά και στην παγκόσμια συνείδηση.
🟡 Η σιωπή που φωτίζουν τα μεγάλα έργα
Κάθε Νόμπελ που κρατήθηκε στα χέρια ενός Έλληνα δεν ήταν μια προσωπική δικαίωση∙
ήταν μια στιγμή όπου η γλώσσα μας, το φως μας, οι μνήμες μας στάθηκαν όρθιες μπροστά στην Ιστορία.
Ο Σεφέρης και ο Ελύτης δεν πήραν απλώς ένα βραβείο· άνοιξαν ένα παράθυρο από την Ελλάδα προς τον κόσμο και απέδειξαν πως ακόμη και ένα μικρό έθνος, όταν γεννά λόγο αληθινό, μπορεί να συνομιλεί ισότιμα με το παγκόσμιο πνεύμα.
Σε έναν καιρό όπου η διάκριση μοιάζει να μετριέται σε αριθμούς και επιδόσεις, ας θυμόμαστε πως τα μεγάλα έργα γεννιούνται από εσωτερική ανάγκη. Και αυτό το φως -όσο σπάνιο κι αν είναι- μπορεί ακόμη να ταξιδεύει, να θεραπεύει, να εμπνέει, να υπενθυμίζει ότι η αξία ενός λαού δεν γράφεται στα βιογραφικά του, αλλά στη μνήμη των έργων που αφήνει στην ανθρωπότητα.
🎖 Το Νόμπελ ως μνήμη και ευθύνη
Η παρουσία δύο Ελλήνων λογοτεχνών στο πάνθεον των Νόμπελ δεν αποτελεί απλώς τιμητική εξαίρεση, αλλά μαρτυρία ότι ο ελληνικός πολιτισμός, ακόμη και σε εποχές κρίσης, διατηρεί την ικανότητα να αρθρώνει λόγο οικουμενικό. Το Νόμπελ, από τη φύση του, δεν είναι μόνο αναγνώριση· είναι θεσμός που υπενθυμίζει την ευθύνη των δημιουργών απέναντι στον κόσμο.
Σεφέρης και Ελύτης ενσάρκωσαν αυτή την ευθύνη με τρόπο ποιητικό αλλά και βαθιά πολιτικό: ο ένας μιλώντας για την τραγωδία της μνήμης και το βάρος της Ιστορίας, ο άλλος μετατρέποντας το φως της Μεσογείου σε υπαρξιακή πρόταση ζωής.
Σε μια εποχή υπερπληροφόρησης, όπου η αξία συχνά ισοπεδώνεται από τον θόρυβο, η επιστροφή στα Νομπέλ των Ελλήνων λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι η πνευματική δημιουργία παραμένει μια από τις τελευταίες μορφές αληθινής αντίστασης.
Sophia Drekou | Αέναη επΑνάσταση
Σας προτείνω τα σχετικά θέματα: Λογοτεχνία,
Οδυσσέας Ελύτης, Γιώργος Σεφέρης, Ποίηση
Οι Αναγνώστες και Αναγνώστριες σχολιάζουν...
1. Μπορεί η ποίηση να λειτουργήσει ως ηθική πυξίδα σε εποχές πολιτικής αστάθειας;
2. Πώς μετασχηματίζεται η έννοια της “ελληνικότητας” μέσα από τα Νόμπελ των Σεφέρη και Ελύτη;
3. Είναι τα βραβεία Νόμπελ λογοτεχνίας δείκτης ποιότητας ή δείκτης πολιτισμικής ισχύος;
4. Ποιο στοιχείο της ελληνικής ποιητικής παράδοσης θεωρείτε ότι μίλησε πιο δυνατά στη Στοκχόλμη;
5. Πώς διαμορφώνεται η σχέση ανάμεσα στη λογοτεχνία και την παγκόσμια πολιτική αφήγηση μέσα από τέτοιες βραβεύσεις;
Μπορεί άραγε ένα Νόμπελ να θεωρηθεί συλλογική μετατόπιση συνείδησης; Ή μήπως οι ποιητές λειτουργούν ως «φορείς μνήμης», εκεί όπου ο χρόνος ανασχηματίζεται σε φως, τραύμα και λύτρωση μαζί;
▶️ Τα Νόμπελ της ελληνικής ποίησης
Ο Οκτώβριος είναι ο μήνας απόδοσης των βραβείων Νόμπελ. Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού θυμάται τις ιστορικές στιγμές για την Ελληνική Λογοτεχνία, τιμώντας τους σπουδαίους Έλληνες ποιητές, Γιώργο Σεφέρη και Οδυσσέα Ελύτη, με ένα βίντεο, το οποίο είναι αφιερωμένο στη βράβευσή τους με τη υψηλότερη διάκριση, το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Η παραγωγή του βίντεο είναι του Γραφείου Τύπου του ΥΠΠΟΑ. Δείτε το βίντεο στο link - https://youtu.be/DNIs5djERn8
\
🎞️ Πώς «γεννήθηκαν» τα Βραβεία Νόμπελ: Ο αντιφατικός Νόμπελ
και τα βραβεία που πήραν Ελλάδα και Κύπρος - AlphaNews Live
Keywords: Βραβεία Νόμπελ, Alfred Nobel, Σεφέρης Νομπελ, Ελύτης Νομπελ, ελληνικά Νόμπελ, Nobel Prize Greece, Nobel Literature Greece, 27 Νοεμβρίου 1895, ιστορία Νόμπελ, ελληνική λογοτεχνία. Νόμπελ Λογοτεχνίας Ελλάδα, Γιώργος Σεφέρης Nobel, Οδυσσέας Ελύτης Nobel, ελληνική ποίηση, ιστορία βραβείων Νόμπελ, Alfred Nobel legacy, Σεφέρης ομιλία Nobel, Ελύτης ομιλία Nobel, ελληνικά Nobel, παγκόσμια λογοτεχνία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.