Ο τάφος του Λαζάρου βρίσκεται στο βάθος του μνημείου
και έχει τη μορφή ταφικού δωματίου. Ο χώρος της σπηλιάς
έχει διαμορφωθεί κατάλληλα για να δεχτεί το νεκρό σώμα.
Τάφοι στην Αγία Γη και ο τάφος του αγίου Λαζάρου
Tombs in the Holy Land and the Tomb of St. Lazarus
Ο ευαγγελιστής Ιωάννης κάνει εκτενή αναφορά στο φίλο του Χριστού Λάζαρο και στην ανάστασή του. Με αφορμή τη σχετική βιβλική διήγηση (Ιω. 11:38-47) θα δούμε κάποια στοιχεία από τη μορφολογία των τάφων της εποχής του Χριστού.
Ο Λάζαρος με τις αδελφές του ζούσαν στη Βηθανία ένα χωριό που βρισκόταν περίπου δεκαπέντε στάδια (τρία χιλιόμετρα) ανατολικά από την πόλη της Ιερουσαλήμ (Ιω. 11:18). Είναι γνωστά όσα προηγήθηκαν της αναστάσεως του Λαζάρου για το λόγο αυτό θα επικεντρώσουμε την προσοχή μας στα όσα διαδραματίσθηκαν έξω από το χωριό στον τόπο όπου γινόταν οι ταφές.
Το πρώτο στοιχείο που μας δίνει ο ευαγγελιστής Ιωάννης είναι ο τύπος του ταφικού μνημείου του αγίου Λαζάρου: «ἦν δέ σπήλαιον». Επρόκειτο για μνημείο με σπηλαιώδη μορφή. Από μία πρόχειρη αναζήτηση στο διαδίκτυο μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι κατά την εποχή του Χριστού υπήρχε μία ευρεία ποικιλία μνημείων στην Αγία Γη.
Ας δούμε κάποιους τύπους:
Σε αυτόν παρατηρούμε ότι υπάρχουν τρεις πύλες που περιβάλονται από κτιστές αψίδες και αυλή με πέτρινους τοίχους δεξιά και αριστερά για να συγκρατείται το χώμα. Στο εσωτερικό του συγκεκριμένου τάφου υπάρχουν λίθινες σαρκοφάγοι. ένα τόσο μεγάλο και φροντισμένο μνημείο ήταν τόπος ταφής πολλών ανθρώπων.
Στο σημείο αυτό να σημειώσουμε ότι οι Εβραίοι δεν επέτρεπαν την εκταφή, καθώς τη θεωρούσαν ως βεβήλωση για το νεκρό, συνέλεγαν όμως τα οστά και τα τοποθετούσαν σε λίθινα ή πήλινα οστεοφυλάκια. Κατά συνέπεια, οι χώροι ταφής των μεγάλων οικογενειών ήταν ευρύχωροι με πολλές θέσεις απόθεσης νεκρού, όπως διακρίνουμε στην επόμενη φωτογραφία.
Οι τάφοι που αναφέραμε ήδη ανήκαν σε ευκατάστατες οικογένειες, οι οποίες είχαν τη δυνατότητα να κατασκευάσουν και να συντηρήσουν μνημείο τέτοιου μεγέθους.
Οι περισσότεροι Ιουδαίοι δεν είχαν αυτή τη δυνατότητα και έθαβαν τους νεκρούς τους σε απλούστερες κατασκευές.
Ο σπηλαιώδης τάφος που εικονίζεται στην επόμενη φωτογραφία είναι από την πρώιμη εποχή του χαλκού (από το 3.000 π.Χ.).
Είναι πολύ απλούστερος από τους άλλους. Ουσιαστικά είναι μία σπηλιά με απλή διαμόρφωση της εισόδου της. Χρήση παρόμοιων μνημείων συναντάται και στην Παλαιστίνη του 1ου μ.Χ. αιώνα.
Πράγματι οι φωτογραφίες που ακολουθούν από το μνημείο που θεωρείται ως ο τάφος του Λαζάρου δείχνουν ότι είναι κάπως έτσι.
Фото Вифания. Гробница Лазаря Четверодневного.
1893 г. © Фотоархив Общества Россия в красках
Μτφ Βηθανία. Τάφος του Τετραημέρου Λάζαρου το 1893
Από το Φωτογραφικό Αρχείο της Εταιρείας Россия в красках
Το μνημείο στη σημερινή του μορφή έχει αρκετό βάθος
και για να φθάσεις στο χώρο που βρίσκεται η κρύπτη
θα πρέπει να κατέλθεις αρκετά σκαλοπάτια.
Ο τάφος του Λαζάρου βρίσκεται στο βάθος του μνημείου
και έχει τη μορφή ταφικού δωματίου. Ο χώρος της σπηλιάς
έχει διαμορφωθεί κατάλληλα για να δεχτεί το νεκρό σώμα.
Ένα ενδιαφέρον σημείο είναι ο τρόπος με τον οποίο έκλειναν
οι τάφοι. Σε κάποιες περιπτώσεις υπήρχαν λίθινες θύρες.
Ένας άλλος τύπος θύρας ήταν αυτός που εικονίζεται αμέσως μετά. Επρόκειτο για μία πέτρα σκαλισμένη στο περίγραμμα της θύρας του μνημείου από τη μία μεριά και φαρδύτερη από την άλλη. Εφάρμοζε όπως μερικά πώματα σε μπουκάλια.
Στην περίπτωση του Λαζάρου, αν δεχθούμε ότι το μνημείο που σήμερα θεωρείται ο τάφος του μάλλον ήταν κάτι τέτοιο (αν ήταν στην έξοδο του τάφου) ή μία πλάκα (αν ήταν στην οροφή του ταφικού θαλάμου). Ο Χριστός, κατά τον άγιο Ιωάννη είπε «ἄρατε τὸν λίθον» (Ιω. 11:39). Μία καλή μετάφραση θα ήταν «σηκώστε την πέτρα» αλλά θα μπορούσε να αποδωθεί και «απομακρύνετε την πέτρα» ή «βγάλτε την πέτρα».
Στην πρώτη περίπτωση θα ήταν δυνατό να άναφέρεται στο λίθο της οροφής του ταφικού θαλάμου, ο οποίος θα ήταν οριζόντιος, στις άλλες περιπτώσεις είτε στο λίθο της εισόδου είτε στον λίθο που έκλεινε τον ταφικό θάλαμο.
Ματθαίου 27:60 «προσκυλίσας λίθον μέγαν» κατά την ταφή.
Ματθαίου 28:2 «ἀπεκύλισεν τὸν λίθον» ο άγγελος.
Μάρκου 15:46 «προσεκύλισεν λίθον» κατά την ταφή.
Μάρκου 16:2 «τὶς ἀποκυλίσει ἡμῖν τὸν λίθον;» αναρωτιούνται οι Μυροφόρες.
Μάρκου 16:3 «θεωροῦσιν ὅτι ἀποκεκύλισται ὁ λίθος» τελικά.
Λουκά 24:2 «εὖρον τὸν λίθον ἀποκεκυλισμένον ἀπὸ τοῦ μνημείου» οι Μυροφόρες.
Από τα παραπάνω χωρία πρέπει να θεωρήσουμε βέβαιο ότι ο τάφος του Χριστού είχε καλυμμένη την είσοδό του από κυλινδρικό λίθο.
Η φωτογραφία αυτή προέρχεται από τον τάφο της βασιλικής οικογένειας της Αδιαβηνής και βρίσκεται έξω από την Ιερουσαλήμ. Η οικογένεια αυτή, ηγεμόνες ενός μικρού βασιλείου, βορειοανατολικά από την Αγία Γη, προσηλυτίσθηκε στον ιουδαϊσμό.
Παρόμοιας μορφής ήταν και ο τάφος της απογόνου των Ασμοναίων βασίλισσας Μαριαμνής, αγαπημένης συζύγου του Ηρώδη, ο οποίος τελικά τη δολοφόνησε.
Γιατί άραγε η Εκκλησία προβάλλει τόσο πολύ
την περίπτωση της ανάστασης του Λαζάρου;
Ο Χριστός ανέστησε πολλούς κατά τη διάρκεια της παρουσίας του στη γη. Κάποιοι, όπως ο γιός της χήρας της Νάιν και η κόρη του Ιάειρου είναι γνωστοί με τα ονόματα και την ιστορία τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις παραμένουν άγνωστοι, όπως και το μεγαλύτερο ποσοστό των θεραπευμένων από το Χριστό.
Παρόμοια θαύματα (θεραπείες ασθενών και αναστάσεις νεκρών) έκαναν και οι απόστολοι, αλλά και πολλοί κατοπινοί άγιοι της Εκκλησίας. Η περίπτωση του Λαζάρου είναι κάπως διαφορετική.
Πρώτα πρώτα, ο φίλος του Χριστού, Λάζαρος, είχε αφήσει τον κόσμο των ζωντανών τέσσερεις μέρες πριν φθάσει στη Βηθανία ο Κύριος. Όταν ο τελευταίος έμαθε τα νέα δάκρυσε από τον πόνο για την κυριαρχία του θανάτου πάνω στο δημιούργημα του Θεού, το οποίο είχε πλασθεί με την προοπτική της αιωνιότητας. Προέτρεψε τις αδελφές του νεκρού να επισκεφθούν το μνήμα. Πράγματι έτσι έκαναν, ενώ τους ακολούθησαν και όσοι ήταν συγκεντρωμένοι στο σπίτι πενθώντας. Αφού έφθασαν μπροστά στο μνήμα ο Χριστός ζήτησε να ανοίξουν τον τάφο, αλλά συνάντησε της άρνηση της Μάρθας, η οποία, όπως φαίνεται ήταν πολύ πρακτικός άνθρωπος και σκέφθηκε ότι πλέον, μετά από τέσσερεις μέρες το νεκρό σώμα θα είχε αρχίσει να μυρίζει.
Από αυτό το σημείο και έπειτα η προσκόλληση στη λογική δεν μπορεί να ακολουθήσει. Ο τετραήμερος νεκρός μετά από την πρόσκληση του Ιησού βγαίνει από τον τάφο. Αντιλαμβάνεται κανείς την έκπληξη του πλήθους.
Μετά από τέσσερεις μέρες στον τάφο κανείς δεν μπορούσε να υποστηρίξει ότι δεν ήταν νεκρός. Ένας επιπλέον λόγος που αιτιολογεί τη σπουδαιότητα που αποδίδει η Εκκλησία στο θαύμα αυτό.
Πίστη της Εκκλησίας είναι ότι η ανάσταση του Λαζάρου αποτελεί την πρόγευση της Ανάστασης του ίδιου του Χριστού, η οποία βέβαια είναι απείρως ανώτερη, αλλά και της δικής μας, η οποία έπεται. Το απολυτίκιο τονίζει ιδιαίτερα αυτή τη σύνδεση, η οποία μας δίνει ελπίδα και πίστη στο μέλλον: «τὴν κοινὴν Ἀνάστασιν πρὸ τοῦ Σου πάθους πιστούμενος».
Ο Χριστός για να αναστήσει το Λάζαρο χρειάστηκε να αντιστρέψει τη φθορά. Το σώμα είχε αρχίζει να αποσυντίθεται. Να διαλύεται. Να λυώνει. Αυτό όμως δεν εμπόδισε το Χριστό να τον αναστήσει. Κατά τον ίδιο τρόπο δεν θα τον εμποδίσει να προχωρήσει και στη δική μας Ανάσταση.
Η έγερση του Λαζάρου είναι ιδιαίτερα αγαπητή στο λαό μας. Έχει τραγουδηθεί ιδιαίτερα από μεγάλους και παιδιά. Σε πολλές περιοχές έχουμε δρώμενα, τα οποία αναπαριστούν με τον ελεύθερο λαϊκό τρόπο το περιστατικό.
Μετά από αυτό το περιστατικό που συνέβη 6 ημέρες πριν από το Πάσχα ακολουθεί η πορεία του Κυρίου προς την Ιερουσαλήμ. Ο Χριστός πλέον δεν είναι αυτός που ανασταίνει νεκρούς και κάνει θαύματα, αλλά αυτός που θα πεθάνει για εμάς, αυτός που σε λίγο θα συρθεί ως προβατό για να θυσιαστεί και δεν θα φέρει καμία αντίρρηση σε αυτόν που θα τον θυσιάσει.
«Tombs in the Holy Land and the Tomb of St. Lazarus»
By Athanasios Moustakis - Translated by John Sanidopoulos
The Evangelist John makes extensive reference to the friend of Christ Lazarus and his resurrection. Referring to the relevant biblical narrative (John 11:38-47) we will see some evidence of the morphology of the tombs in the time of Christ.
Lazarus and his sisters lived in Bethany, a village about fifteen stages (three kilometers) east of the city of Jerusalem (John 11:18). It is known for the event of the resurrection of Lazarus, which is why we will focus our attention on what took place outside the village at the place where people were entombed.
The first evidence the Evangelist John gives us of the funerary monument of St. Lazarus was that "it was cave". It had the form of a cavernous monument. A cursory search on the internet discovers that in the time of Christ there were a wide variety of monuments in the Holy Land.
At this point we should note that the Jews did not allow exhumation, as they saw it as a desecration of the dead, but collected the bones and placed them in stone or clay ossuaries. Consequently, land tombs of large families were spacious with many places to place the dead, as distinguished in the photo above.
Another type were dug into stones with columns in the front, such as the tomb of Zacharias, seen above.
The tombs already mentioned belonged to affluent families, who were able to construct and maintain monuments of such a magnitude. Most Jews did not have this ability to construct rich tombs.
The cavernous tomb seen in the next photo is from the early Bronze Age (3000 B.C.).
It is much simpler than the others. Essentially it is a cave with a simple entrance configuration. Similar monuments are found in Palestine in the first century A.D. Based on the description of the Evangelist John, that "it was a cave", it must have resembled this.
The photos below of the traditional tomb of Lazarus reveal that this is the case.
The monument in its current form has a good amount of depth, and to reach the crypt one must descend several steps.
The tomb of Lazarus is deep within the monument and has the form of a burial room. The area of the cave is configured to accept the dead body.
An interesting point is the way the tombs were closed. In some cases there were stone doors.
Another type of door was a stone carved in contour of the door of the monument on one side and wider than the other. It was applied as a cork in a bottle.
In the case of Lazarus, we assume that his tomb was like this (if it was on the outside of the tomb), or it was a plate (if it was on the roof of the burial chamber). According to St. John, Christ said: "Take away the stone" (John 11:39). A good translation would be "raise the stone", but it could also mean "distance the stone" or "remove the stone". In the first case it would probably refer to the stone on the roof of the burial chamber, which would be horizontal, or in the other case at the entrance of the tomb the burial chamber was closed.
The third way in which funerary monuments were closed does not fit the case of Lazarus' tomb, but Christ's. The monument was carved in stone and shut with a cylindrical stone, which had to be rolled to reveal the opening of the monument. The Evangelist John, in the case of Christ's tomb, uses the verb "αἴρω" or "taken away" (John 20:1). The stone was "taken away from the tomb". The other Evangelists, however, refer to a cylindrical stone that had to be rolled.
Matthew 27:60 - "rolled a large stone against the door of the tomb"
Matthew 28:2 - "rolled back the stone from the door"
Mark 15:46 - "rolled a stone against the door of the tomb"
Mark 16:3 - "Who will roll away the stone from the door of the tomb for us?"
Mark 16:4 - "they saw that the stone had been rolled away—for it was very large"
Luke 24:2 - "they found the stone rolled away"
From the passages above we can be certain that the entrance to the tomb of Christ was covered by a cylindrical stone.
Πηγή, Επιμέλεια: Αέναη επΑνάσταση | Sophia Ntrekou.gr
Περισσότερα: Λαζάρου και Βαΐων
- Η Ανάσταση του Λαζάρου - Λεβ Ζιλλέ, Μοναχού της Ανατολικής Εκκλησίας
- Τάφοι στην Αγία Γη και ο τάφος του αγίου Λαζάρου (English: Tombs in the Holy Land and the Tomb of St. Lazarus)
- Οι Λίθοι Κεκράξονται (Πως είναι δυνατόν να φωνάξουν οι πέτρες;) (Αγ. Νικόλαος Βελιμίροβιτς)
- Τα ήθη και τα έθιμα του Αγίου Λαζάρου Στην Κύπρο και Το τραγούδι του Λαζάρου
- Οι αδελφές του Λαζάρου Μάρθα και Μαρία στα Ευαγγέλια
- Στο σπίτι του Λαζάρου (Χριστοκεντρικές εμπειρίες ενός ερημίτου)
- Βυζαντινά Κάλαντα του Λαζάρου
- Ο Λάζαρος κι η Αγαπημένη του (Το μοναδικό θεατρικό έργο του ποιητή Χαλίλ Γκιμπράν)
Ο Φίλος του Χριστού Λάζαρος και
ο Τάφος και ο Ι.Ν. Αγίου Λαζάρου
Σάββατο Λαζάρου: Η Λιτανεία
προς τον Τάφο του Αγίου Λαζάρου
2 σχόλια:
Πολλές και σπάνιες πληροφορίες που αφορούν ήθη και έθιμα των Ιουδαίων της εποχής που έζησε και έδρασε ο Κύριος στην Ιουδαϊκή γή περιλαμβάνονται στο εξαιρετικό άρθρο του κ.Αθανασίου Μουστάκη.
Спасибо
Δημοσίευση σχολίου