Η αντίσταση της τέχνης και ο Καραγκιόζης της σκιάς με το μακρύ το χέρι - Video αφιέρωμα Ευγένιος Σπαθάρης


Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου, Αρθρογράφος 
(Sophia Drekou, BSc in Psychology)

Όταν παίζεις πάντα την ίδια παράσταση
δεν αλλάζει το θεατρικό έργο, το ξέρει κάθε θίασος,
αλλά φαίνεται ότι αυτό δεν ισχύει στην πολιτική.
Μάλλον επειδή δεν έβλεπαν το Θέατρο της Δευτέρας
και δεν παρακολούθησαν το νόημα του Καραγκιόζη.

Το θέατρο σκιών είναι ένα από τα αρχαιότερα είδη θεατρικού θεάματος. Παίζεται κυρίως με ημιδιαφανείς ζωγραφισμένες εικόνες συνήθως πάνω σε τάπερ αλλά και σε δέρμα και σε άλλα ημιδιάφανα υλικά, τις λεγόμενες φιγούρες. Ο καραγκιοζοπαίκτης χειρίζεται τις φιγούρες μπροστά από μία άσπρη οθόνη, συνήθως ένα τεντωμένο άσπρο σεντόνι (μπερντές), που φωτίζεται από πίσω. Έτσι ο θεατής ξεχωρίζει εύκολα τα περιγράμματα των εικόνων ή ανάλογα την κατασκευή τους ξεχωρίζει και τα χρώματα. 

Για την διαχείριση των φιγούρων χρειάζεται ειδικές λαβίδες που είναι επάνω σε καίρια σημεία και προσφέρουν την αίσθηση της ευλυγισίας και της ζωντάνιας. Πολλές φορές η παράσταση συνοδεύεται από μουσικά από ζωντανή ορχήστρα για να γίνει πιο ωραία.[1]

Ο Καραγκιόζης

Απλό χαρτί σ’ ένα κουτί
του χρώματος μουντζούρα
μικρό κορμί δίχως ψυχή,
πολύτιμη φιγούρα.

Όταν του έρθει ο σεβντάς
πεθαίνει ο γκιαούρης,
τότε γεμίζει ο ντουνιάς
και βγαίνει ο καμπούρης.

Το παλληκάρι της σκιάς
με το μακρύ το χέρι
ανάβει το φως της καρδιάς,
αθάνατο ξεφτέρι.

Είναι ο μύθος του φτωχού,
του λόγου παραστάσεις,
κι έγινε θρύλος του λαού,
του γέλιου αντιστάσεις.


Η αντίσταση της Τέχνης


Στα κατεχόμενα, στο Ριζοκάρπασο, με την ανθρωπιά, η τέχνη έδειξε τη δύναμή της. Ελληνική παράσταση του Πινόκιο δόθηκε στα εγκλωβισμένα παιδιά.

Χρησιμοποιώντας όλα τα νόμιμα δεδομένα της τωρινής κατάστασης, ο θίασος αντιστάθηκε με τα δικά του απλά λόγια στη λογοκρισία του κατοχικού καθεστώτος. Για πολλούς αυτή η προσπάθεια είναι σίγουρα ασήμαντη και μοιάζει με τις πράξεις του Καραγκιόζη.

Όμως ο Καραγκιόζης ακόμα και με τη μορφή του Πινόκιο μπορεί να προσφέρει πολλά στον εγκλωβισμένο Ελληνισμό. Ό,τι είναι ασήμαντο σ’ ένα δημοκρατικό πλαίσιο, παίρνει μεγάλη σημασία σε μαχητικό πεδίο. Πάντως τα παιδιά το χάρηκαν και μιλούν ακόμα γι’ αυτήν την παράσταση. Ήταν μια προσφορά από απλούς ανθρώπους σε απλούς ανθρώπους μέσω της δύναμης της τέχνης.

Αυτό το παράδειγμα δεν πρέπει να μείνει μοναδικό. Αν οργανωθεί σωστά ένα ολόκληρο πρόγραμμα για τα παιδιά μπορεί να βοηθήσει τοπικά και αποτελεσματικά τη συμβολική αντίσταση των δικών μας. 

Όταν υπάρχει κατοχή, η τέχνη μπορεί να γίνει το όπλο του πολιτισμού και ο πολιτισμός ο ισχυρότερος αντίπαλος του εισβολέα. Μέσω της στήριξης των παιδιών, στηρίζουμε όλους τους εγκλωβισμένους. Μέσω του παραμυθιού, δημιουργούμε το μύθο. 


Και στο κρυφό σχολειό μάθαιναν απλά πράγματα. Όμως αυτά τα απλά ήταν η βάση της ζωής μας, η βάση του γένους. Με το ασήμαντο αρχίζει η αντίσταση. Το θέατρο μπορεί να είναι για πολλούς μια απλή παράσταση. Στην πραγματικότητα όμως είναι ισχυρότερο από την αναπαράσταση της ζωής. 

Το θέατρο επιτρέπει την ύπαρξη πολλών ζωών, δημιουργεί νέα μοντέλα που διαμορφώνουν τις ανθρώπινες σχέσεις διότι αγγίζουν ακραία στοιχεία της ανθρώπινης οντότητας.

Η χρήση της τέχνης είναι μια αποτελεσματική αντίσταση στον κατακτητή στο νοητικό επίπεδο. Αποδεικνύει ότι παρ' όλη την καταπίεση της κατοχής, η ζωή παραμένει όμορφη. 

Όπως τα λουλούδια που συνεχίζουν να φυτρώνουν στα κατεχόμενα έτσι και τα παιδιά μας πρέπει να συνεχίσουν να αναπτύσσονται με κάθε τρόπο άσχετα αν υπάρχουν τα δεινά του περιβάλλοντος. 


Τώρα με τα νέα δεδομένα, δεν είναι αδύνατο να οργανωθούν θεατρικές μα και άλλες παραστάσεις στα κατεχόμενα που να δίνουν κουράγιο στους εγκλωβισμένους μας. 


Τώρα κάθε στιγμή που περνά πρέπει να είναι μια απόδειξη ότι δεν τους ξεχάσαμε τόσα χρόνια και ότι παρέμειναν στην καρδία μας όπως παλιοί φίλοι που είχαμε χρόνια να ανταμώσουμε. Εφόσον υπάρχει η δυνατότητα πρέπει να υπάρχει και η υλοποίηση της προσπάθειας. 


Τα παιδιά δεν θέλουν μόνο λόγια στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, θέλουν και χειροπιαστές αποδείξεις ότι τα αγαπάμε. Η τέχνη είναι το χάδι και το φιλί που αναμένει κάθε παιδί για να γίνει η ζωή πιο όμορφη. Τώρα μπορούμε να τα δώσουμε, δεν πρέπει να περιμένουμε άλλο.

Ο Καραγκιόζης


Ο Καραγκιόζης είναι κεντρικός χαρακτήρας του παραδοσιακού τουρκικού και ελληνικού Θεάτρου Σκιών, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις αποκαλείται με το όνομα του πρωταγωνιστή του. Στα τούρκικα ονομάζεται Karagöz που σημαίνει μαυρομάτης.

Ιστορία

Μετά από εισήγηση του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας στην UNESCO, το 2010 ο Καραγκιόζης (Karagöz) περιελήφθηκε στον αντιπροσωπευτικό κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Τουρκίας. Παλιότερα, πριν από την εμφάνιση του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, οι παραστάσεις του Καραγκιόζη και Χατζηαβάτη ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής τρόπος ψυχαγωγίας στην Τουρκία, ενώ σήμερα επιβιώνει κυρίως σε μορφή παραστάσεων συνήθως για παιδιά. Παραστάσεις Καραγκιόζη γίνονται σήμερα και για ενήλικο κοινό.

Διαφορετικοί θρύλοι έχουν διαμορφωθεί σχετικά με την καταγωγή του Καραγκιόζη. Παραδοσιακά πιστεύεται ότι δημιουργός του ήταν ο Σεΐχ Κιουστερί, που καταγόταν από την Προύσα και πέθανε εκεί το 1366. Σύμφωνα με το θρύλο, ο Χατζηαβάτης και ο Καραγκιόζης συμμετείχαν στην κατασκευή ενός τζαμιού για τον σουλτάνο Ορχάν, ο πρώτος ως επιστάτης και ο δεύτερος ως εργάτης. Οι διάλογοι των δύο ανδρών ήταν τόσο διασκεδαστικοί ώστε οι υπόλοιποι εργάτες σταματούσαν την εργασία τους και τους παρακολουθούσαν. Όταν ο σουλτάνος πληροφορήθηκε την καθυστέρηση των εργασιών, διέταξε το θάνατο του Καραγκιόζη και του Χατζηαβάτη. Αργότερα μετάνιωσε για την πράξη του και ο Σεΐχ Κιουστερί δημιούργησε τις φιγούρες των δύο ηρώων με σκοπό να παρηγορήσει τον σουλτάνο. Σήμερα στην Προύσα υπάρχει ένα μνημείο (τάφος) του Καραγκιόζη και του Χατζηαβάτη.

Η παλαιότερη μαρτυρία για παράσταση Καραγκιόζη στον ελλαδικό χώρο χρονολογείται το 1809 και την τοποθετεί στην περιοχή των Ιωαννίνων. Αφορά παράσταση στην τουρκική γλώσσα, όπως περιγράφεται από τον ξένο περιηγητή Χόμπχαους, την οποία παρακολούθησε και ο λόρδος Βύρων. Παράσταση Καραγκιόζη αναφέρεται και από τον διπλωμάτη Πουκεβίλ στο έργο του Voyage dans la Grèce που εκδόθηκε το 1820.

Οι πρώτοι Καραγκιοζοπαίχτες στα Ιωάννινα ήταν Αθίγγανοι και Εβραίοι. Το θεατρικό θέαμα διαδόθηκε και άρχισε έκτοτε να παίζεται στην ελληνική γλώσσα, διατηρώντας τα ίδια τεχνικά χαρακτηριστικά, διαμορφώνοντας όμως παράλληλα ξεχωριστό περιεχόμενο, αντλημένο από την ελληνική παράδοση.

Στην Ελλάδα ο Καραγκιόζης, ως λαϊκός ήρωας, εκπροσωπεί το φτωχό, εξαθλιωμένο, πονηρό Έλληνα, στο περιβάλλον της Τουρκοκρατίας. Είναι καμπούρης και περιστοιχίζεται από την οικογένειά του, το φίλο του Χατζηαβάτη, το θείο του Μπάρμπα-Γιώργο και άλλους χαρακτήρες. Ζει σε παράγκα (Η παράγκα του Καραγκιόζη), είναι ξυπόλητος και μένει απέναντι από το σεράι (το παλάτι) του Βεζίρη.

Τα θέματα των έργων του Θεάτρου Σκιών είναι συνήθως σατιρικά, προκαλώντας γέλιο στους θεατές ενώ πολλές φορές αναφέρονται σε πραγματικά και σύγχρονα ζητήματα που ενδιαφέρουν τον κόσμο. Οι χαρακτήρες - Παραστάσεις

Ευγένιος Σπαθάρης - Ο πατέρας του Θεάτρου Σκιών


Ο άνθρωπος που το όνομά του είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον
Καραγκιόζη και μέσα από αυτόν με την ιστορία της νεότερης Ελλάδας.


Ο Ευγένιος Σπαθάρης (Κηφισιά Αττικής, 2 Ιανουαρίου 1924 - Αθήνα, 9 Μαΐου 2009) ήταν Έλληνας καλλιτέχνης του ελληνικού θεάτρου σκιών, ένας από τους πιο σημαντικούς καραγκιοζοπαίχτες και ζωγράφος.

Ο Ευγένιος Σπαθάρης υπήρξε κορυφαίος εκπρόσωπος του Θεάτρου Σκιών στην Ελλάδα. Ήταν ένας γνήσιος λαϊκός καλλιτέχνης, που κράτησε ζωντανή την παράδοση του Καραγκιόζη και προσπάθησε να τη μεταδώσει αναλλοίωτη στους νεότερους.

Γεννήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 1924 στην Κηφισιά Αττικής και ήταν γιος και συνεχιστής του σπουδαίου καραγκιοζοπαίχτη Σωτήρη Σπαθάρη (1892-1974), με καταγωγή από τη Σαντορίνη. Όταν οι άσχημες συνθήκες της γερμανικής κατοχής ήταν πλέον βέβαιο ότι δεν θα του επέτρεπαν να ακολουθήσει τον τομέα της αρχιτεκτονικής, που επίσης αγαπούσε, αφιερώθηκε με ιδιαίτερο ζήλο στο θέατρο σκιών. Έτσι, από την πρώτη στιγμή έθεσε ως στόχο να ανεβάσει πολύ ψηλά τον Καραγκιόζη, τόσο ως σημαντικό ελληνικό και παραδοσιακό θέαμα, όσο και ως εξαιρετικό είδος τέχνης και τεχνικής.

Η καριέρα του ως καραγκιοζοπαίχτη ξεκίνησε το 1942 και από τότε άρχισε να περιοδεύει, δίνοντας παραστάσεις σε θέατρα και κινηματογράφους της Ελλάδας, αλλά και στο εξωτερικό από το 1953, αρχής γενομένης από το Κάρνεγκι Χολ της Νέας Υόρκης. Αξίζουν να επισημανθούν η συμμετοχή του σε μεγάλα φεστιβάλ του εξωτερικού, η εικοσάχρονη συμμετοχή του στα «Κρυστάλλεια» της Πεντέλης, καθώς επίσης η μακρόχρονη παρουσία του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και οι εμφανίσεις του στα «Δημήτρια».

Το 1962 ηχογράφησε όλες τις κλασικές παραστάσεις του Καραγκιόζη στην «Κολούμπια», οι οποίες κυκλοφόρησαν σε δίσκους. Το 1966 ήταν από τους πρώτους συνεργάτες του Πειραματικού Σταθμού Τηλεόρασης του ΕΙΡ (ΕΡΤ). Η συνεργασία του με τη δημόσια τηλεόραση κράτησε έως το 1992.

Αξιόλογη θεωρείται και η δράση του στον τομέα του θεάτρου, όπου σκηνοθέτησε ή σκηνογράφησε με τεράστια επιτυχία τις παραστάσεις «Μέγας Αλέξανδρος» με το Ελληνικό Χορόδραμα (1950) και τη Σοφία Βέμπο (1954), «Το ταξίδι» του Γιώργου Θέμελη (1965), «Καραγκιόζης Δικτάτορας» του Γιώργου Γιαννακόπουλου (1969), «Το μεγάλο μας τσίρκο» του Ιάκωβου Καμπανέλλη (1972), «Καραγκιόζης παρά λίγο Βεζύρης» του Γιώργου Σκούρτη, «Τα Καραγκιοζέϊκα» του Βασίλη Ρώτα και άλλα.

Το 1980 ανέβασε διασκευασμένους τους «Βατράχους» του Αριστοφάνη, που κυκλοφόρησαν και σε δίσκο. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1998, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Τσαρούχη, επανέφερε με πολύ μεγάλη επιτυχία στη σκηνή την επινόηση του πατέρα του, την «ολόσωμη αποθέωση», ανεβάζοντας το ηρωικό έργο «Αθανάσιος Διάκος». Το 1999 έγραψε και σκηνοθέτησε στη Ρόδο το έργο «Σκιών Καμώματα», που παίχτηκε σε περιοδείες σε όλη την Ελλάδα.

Το 2001, σε συνεργασία με τους μουσικούς Λουδοβίκο των Ανωγείων και Ψαραντώνη, παρουσίασε με πρωτότυπο τρόπο στην Ελλάδα και το εξωτερικό τον «Ερωτόκριτο» του Βιτσέντσου Κορνάρου. Την ίδια χρονιά το Θέατρο Τέχνης ανέβασε το έργο «Πλούτος» του Αριστοφάνη με πρωταγωνιστή τον Ευγένιο Σπαθάρη. Σύμφωνα με τον ίδιο, η παρουσία του στο θέατρο της Επιδαύρου υπήρξε ο πιο σημαντικός σταθμός της ζωή του. Το 2003 έγραψε και ανέβασε το δεύτερο θεατρικό του έργο «Ε! ρε γλέντια», το οποίο παρουσιάστηκε στην Αθήνα και στην περιφέρεια με τον Τάκη Βαμβακίδη στο ρόλο του Καραγκιόζη.

Ο Σπαθάρης εμφανίστηκε και στον κινηματογράφο, στις ταινίες «Πικρό Ψωμί» του Γρηγόρη Γρηγορίου (1950), «Ο εξυπνότερος άνθρωπος του κόσμου» (1950), «Κιβωτός» μαζί με τη Μελίνα Μερκούρη και τον Μίνω Αργυράκη (κινούμενα σχέδια 1956), «Μέγας Αλέξανδρος» του Γιώργου Ζερβουλάκου (1960), «Λυσιστράτη» του Γιώργου Ζερβουλάκου (1974) και «Τεριρέμ» του Απόστολου Δοξιάδη (1992), σε οκτώ ταινίες παραγωγής της Ιωαννίδης Φίλμς με κλασικές κωμωδίες του Καραγκιόζη (1962) και και σε πολλά ντοκιμαντέρ αφιερωμένα στην Ελλάδα.

Εκτός από το τεράστιο έργο στον τομέα του θεάτρου σκιών, ο Ευγένιος Σπαθάρης διακρίθηκε και ως ζωγράφος, με περισσότερες από 50 ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Στους πίνακές του διατήρησε έντονα τα κύρια χαρακτηριστικά της λαϊκής ζωγραφικής, που τα έδενε μεταξύ τους με πρωτοφανή ρεαλισμό και μεγάλη χρωματική ζωντάνια. Ασχολήθηκε επίσης με τη διαφημιστική αφίσα, την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων και τη φιλοτέχνηση εταιρικών ημερολογίων.

Ο Γιάννης Τσαρούχης ήταν ένας απ’ τους μεγαλύτερους θαυμαστές του Θεάτρου Σκιών και πήγαινε όσο πιο συχνά μπορούσε στις παραστάσεις του Σπαθάρη στον Πλάτανο της Κηφισιάς. Τον χειμώνα, έπαιρνε τον Ευγένιο κι έπαιζε σε αθηναϊκά σπίτια. Πριν αρχίσει μάλιστα η παράσταση, έκανε και μια ομιλία για την τέχνη του Καραγκιόζη.

Σε μια συνέντευξή του, ο Ευγένιος Σπαθάρης είχε εκφράσει μια επιθυμία του: «Θα έπρεπε να φτιάξουν ένα άγαλμα του Καραγκιόζη. Όλη η Ελλάδα θεατρίστηκε μαζί του. Οι άνθρωποι με αυτόν έμαθαν να γελούν και να ονειρεύονται». Τον Ιούνιο του 1995 ο Δήμος Αμαρουσίου εξασφάλισε μία μόνιμη στέγη για τον Καραγκιόζη και τους υπόλοιπους φίλους του, ιδρύοντας το Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών, ενώ τον Φεβρουάριο του 2007 το Υπουργείο Πολιτισμού τίμησε τον πατέρα του Θεάτρου Σκιών για την πολύτιμη προσφορά του στην τέχνη και την ελληνική λαϊκή παράδοση.

Ο Ευγένιος Σπαθάρης είχε τιμηθεί με αναμνηστικές πλακέτες, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, για τη σημαντική και πολύχρονη προσφορά του στο θέατρο σκιών. Το 1980, στο φεστιβάλ Ιθάκης πήρε το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας, σκηνογραφίας και ενδυματολογίας για το έργο «Ο Τιλάλης» του Μιχάλη Μπουρμπούλη.

Τον Ιούνιο του 1995 ο Δήμος Αμαρουσίου εξασφάλισε μία μόνιμη στέγη για τον Καραγκιόζη και τους υπόλοιπους φίλους του, στην καρδιά της πόλης, ιδρύοντας το Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών. Τον Φεβρουάριο του 2007 το Υπουργείο Πολιτισμού τον τίμησε για την πολύτιμη προσφορά του στην τέχνη και την ελληνική λαϊκή παράδοση, απονέμοντάς του αναμνηστική πλακέτα και διοργανώνοντας εκδήλωση αφιερωμένη στην εξηπεντάχρονη δράση του.

Ο Ευγένιος Σπαθάρης πέθανε στις 9 Μαΐου 2009, σε ηλικία 85 ετών. Ο μεγάλος δάσκαλος του θεάτρου σκιών νοσηλευόταν στο νοσοκομείο ΚΑΤ, επί τέσσερις ημέρες, με βαρύτατες εγκεφαλικές κακώσεις που υπέστη όταν στις 6 Μαΐου έχασε την ισορροπία του κι έπεσε από τη σκάλα, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στο ινστιτούτο Γκαίτε.


Βιντεο / αφιέρωμα

Η σειρά ''Η ιστορία του ελληνικού Καραγκιόζη'', που παρουσίασε ο Ευγένιος Σπαθάρης στην ΕΡΤ το 1990, αισθητοποιεί το έργο των παλιών καλλιτεχνών. Αποτελείται από 13 αυτοτελή επεισόδια, που το καθένα είναι αφιερωμένο και σε έναν σπουδαίο παλιό καραγκιοζοπαίχτη.

Εδώ παραθέτω το 1ο επεισόδιο της σειράς. Κατά την επικρατέστερη εκδοχή, αυτός που εισήγαγε τον Καραγκιόζη στην Ελλάδα (παρά τις διαφορετικές απόψεις κάποιων, όπως του Μίμη Μόλλα) ήταν ο Γιάννης Μπράχαλης, γι΄ αυτό ο Σπαθάρης προσπαθεί να αναβιώσει παράσταση του ανθρώπου αυτού στο συγκεκριμένο επεισόδιο. Για το σκοπό αυτό επιστρατεύει φιγούρες που έφτιαξε ο πατέρας του Σωτήρης Σπαθάρης κατά μίμηση του Μπράχαλη, σκαλιστές, και σκηνικά όμοια, όλα πολύ λιτά. Βάζει και στοιχεία που δεν έχει στις δικές του παραστάσεις, επομένως μάλλον αποτελούν λεπτομέρειες που διέσωσαν άνθρωποι που είδαν τον Μπράχαλη, όπως ο πατέρας του. Αλλάζει ελαφρώς και τις φωνές του. Το έργο που παίζει είναι πάντρεμα της κολοκυθιάς και των αινιγμάτων. Στο τέλος ισχυρίζεται πως αυτή ήταν η πρώτη παράσταση που παίχτηκε στην Αθήνα.












Στην εκπομπή «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΜΟΥ, 1959» ο καλλιτέχνης του θεάτρου σκιών ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΣΠΑΘΑΡΗΣ αυτοπαρουσιάζεται εστιάζοντας την αφήγησή του στο 1959, χρονιά σταθμό για την καλλιτεχνική του πορεία. Όπως επισημαίνει, είναι η εποχή που ο κινηματογράφος κατακτά ολοένα και μεγαλύτερο έδαφος και οι γειτονιές, όπου ο κόσμος αγκάλιαζε το θέατρο σκιών επί δεκαετίες, εκλείπουν η μία μετά την άλλη.

Αφουγκραζόμενος τις αλλαγές του καιρού του, ο ΕΥ. ΣΠΑΘΑΡΗΣ μεταφέρεται από τις αλάνες και τις μάντρες στις αίθουσες των κινηματογράφων, ανεβάζοντας με τεράστια επιτυχία παραστάσεις Καραγκιόζη. Εκτενής είναι η αναφορά στην παράσταση «Μέγας Αλέξανδρος και το καταραμένο φίδι», που παρουσίασε το 1959 στο Παρίσι προσκεκλημένος του «Θεάτρου των Εθνών» – διεθνούς φεστιβάλ σε ετήσια βάση.

Την αφήγησή του πλαισιώνουν πλάνα αρχείου με τα σημαντικότερα γεγονότα εκείνης της χρονιάς, όπως η προικοδότηση απόρων κορασίδων στην Άνδρο από το βασιλικό ζεύγος, η εκτόξευση του σοβιετικού κοσμικού πυραύλου «Λούνικ», η επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου ΝΤΟΥΑΪΤ ΑΪΖΕΝΧΑΟΥΕΡ στην Αθήνα και οι πανηγυρισμοί για την ανεξαρτησία της Κύπρου, γεγονότα που ενέταξε με ευφάνταστο τρόπο στο θεματολόγιο των παραστάσεών του. Στη διάρκεια της εκπομπής προβάλλονται αποσπάσματα από παραστάσεις Καραγκιόζη με τη χαρακτηριστική φωνή του ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΣΠΑΘΑΡΗ. Προβολή 2003












Βιβλιογραφία:

• «Greek Shadows: Ένα ταξίδι του θεάτρου σκιών μέσα στο χώρο και το χρόνο».
• Ι.Μ. Χατζηφώτης, Η καθημερινή ζωή των Ελλήνων στην Τουρκοκρατία, εκδ. Παπαδήμας, 2002, σελ. 362-3
• Από Opus of N. Lygeros: 1663) Ο Καραγκιόζης - ΠΗΓΗ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗΣ. Perfection 7 1 1/2006. Source de Grécité. (Recueil de poèmes) Source of Greecity. (Collection of poems) 106) ΠΗΓΗ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗΣ. Εκδ. Παρουσία 12/98. Fr. Source de grécité. Βιβλίο: Πηγή Ρωμιοσύνης Συγγραφέας: Νίκος Λυγερός. Θέμα: Ελληνική ποίηση. Εκδότης: Παρουσία Σελίδες: 48 ISBN: 9789607956255 Ημ. Έκδοσης: 01/01/1990
• Η αντίσταση της Τέχνης - Ν. Λυγερός
Κατάλογος άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας, Ο Καραγκιόζης ως Άυλη πολιτιστική κληρονομιά από την UNESCO
• "Karagöz", The Encyclopedia of Islam, Vol. IV, E.J. Brill, Leiden: 1997, σ. 601 (wikipedia)



Πηγή by Αέναη επΑνάσταση

Περισσότερα: Θέατρο


Βίντεο: Ένα μικρό αφιέρωμα στον Ευγένιο Σπαθάρη και τον Καραγκιόζη του. Το βίντεο αυτό παρουσιάστηκε στην θεατρική παράσταση του 4ου Γυμνασίου Λιβαδειάς «Καραγκιόζης: Ο γάμος του Μπαρμπαγιώργου», τον Ιούνιο του 2012.


Ένα αφιέρωμα στα παιδιά που θέλουν να γίνουν νέοι Καραγκιοζοπαίκτες και σε όσους ξεχάσαν αυτά που έπρεπε να θυμούνται. Παρακολουθείστε ένα σπάνιο ντοκουμέντο που θα σας συγκινήσει. Πρόκειται για μια βιντεοκασέτα που κυκλοφόρησε μαζί με ένα πακέτο χαρτοκοπτικής το 1997 με τίτλο "Φτιάξε μόνος σου τον Καραγκιόζη του Ευγένιου Σπαθάρη" που περιλάμβανε ένα σετ από χάρτινες φιγούρες του Ευγένιου Σπαθάρη κι ένα συναρμολογούμενο μπερντέ. Ο μεγάλος και αξέχαστος Έλληνας Καραγκιοζοπαίκτης μιλά μέσα από το Σπαθάρειο μουσείο σχετικά με τη ζωή του και το πως γνώρισε κι αγάπησε το θέατρο σκιών. Στη συνέχεια παροτρύνει τα παιδιά να αγαπήσουν το Καραγκιόζη και τη τέχνη του θεάτρου σκιών κι έπειτα παίζει μια παράσταση που παρουσιάζει όλους τους κεντρικούς χαρακτήρες του θιάσου.


Η εκπομπή «ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ» παρουσιάζει στο επεισόδιο «Καρναβάλι και Καραγκιόζης» την άρρηκτη σχέση μεταξύ του λαϊκού θεάτρου και του καρναβαλιού. Τόσο στο καρναβάλι όσο και στον Καραγκιόζη, με συμβολική γλώσσα απεικονίζονται κοινωνικές καταστάσεις και πραγματικότητες. Μέσα από τα δύο αυτά πολιτιστικά δρώμενα εκφράζεται η αναζήτηση της συλλογικής αθανασίας. Κατά αυτόν τον τρόπο, τα ήθη, τα έθιμα και οι παραδόσεις δίνουν τη δυνατότητα στον άνθρωπο να δημιουργήσει καινούργιους εσωτερικούς κόσμους. Λαϊκό θέατρο και καρναβάλι λειτουργούν ως ερεθίσματα για την ανακάλυψη των βαθύτερων πτυχών του ανθρώπου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: