Ο Ιερός Ναός του Αγίου Υακίνθου στα Ανώγια της Κρήτης.
Ο Άγιος Υάκινθος εορτάζει 3 Ιουλίου
Όταν ένας νέος 20 χρονών, μπορεί να υπερασπίζεται μέχρι θανάτου την πίστη του, μπορεί ασφαλώς να κάνει το ίδιο και για την πίστη στη μάνα, στην πατρίδα, στο φίλο, στη φίλη, βάζοντας τα αισθήματα της βαθειάς καρδιάς του πάνω απ' όλα, ακόμα και πάνω από την εφήμερη ζωή του.
Γνωρίζουμε πως ο έρωτας για ότι αγαπούμε είναι θείος και πως ο ερωτευμένος έχει δεχτεί την αγάπη του Θεού, πως απολαμβάνει την εμπιστοσύνη του. Ο Άγιος Υάκινθος, μορφή σεμνή, δίχως τις γνώσεις μιας μακρόβιας εμπειρίας, αλλά φλεγόμενος από την φωτιά του ανίκητου, αποφάσισε να πεθάνει όρθιος, χωρίς δισταγμό. Γιατί στο δικό του Μαρτυρολόγιο είναι καταγεγραμμένο πως, όσο πιο δυνατή είναι η δίψα ζωής τόσο μικρότερος είναι ο φόβος του θανάτου. Μάρω Βαμβουνάκη (συγγραφέας)
Ο Άγιος Υάκινθος σαν ιδεολογία λέγεται με τρεις κουβέντες
Ο Άγιος των αισθημάτων, της ανάμνησης και της προσδοκίας τους. Γι' αυτό τους λέω, όταν θα πηγαίνετε στον Άγιο Υάκινθο θα ανάβετε δυο κεριά, ένα στην ανάμνηση κι ένα στην προσδοκία. Διότι σε ένα τέτοιο χώρο παράκλησης οφείλω, από τη μια, να θυμηθώ μιάν αγάπη μεγάλη που έχασα, αλλά μπορώ, από την άλλη, να παρακαλέσω να με επισκεφθεί πάλι το αίσθημα. Επομένως, δεν είναι ο Άγιος του Έρωτος ο Υάκινθος, αλλά, ο Άγιος της Ανάμνησης των Αισθημάτων και της Προσδοκίας τους. ΠΗΓΗ
διοργανωτής των Υακινθείων (βλ. εδώ) από το 1998.
Απόσπασμα από την απολογία του Αγίου
Υακίνθου στον αυτοκράτορα Τραϊανό.
Αν η ευγνωμοσύνη είναι αρετή, βασιλιά, ποια απολογία θα μπορέσω να δώσω αρνούμενος το Σωτήρα μου Χριστό, ο Οποίος έχυσε για μένα το αίμα του, ο οποίος μου χάρισε την πίστη, την ελπίδα, την αγάπη, ο όποιος μου δίνει λιμάνι στις τρικυμίες της ψυχής, παρηγοριά στη θλίψη, ασφάλεια στα κύματα, θώρακα στις δοκιμασίες; Και ο οποίος μου επιφυλάσσει συμμετοχή αιώνια στη βασιλεία Του και τη δόξα.
Ο Βίος του Αγίου
Ο Άγιος Υάκινθος καταγόταν από την Καισαρεία της Καππαδοκίας και έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Τραϊανού (98 – 117 μ.Χ.). Ήταν άνθρωπος με εξαιρετική συμπεριφορά και διετέλεσε κουβικουλάριος του αυτοκράτορα. Όταν ο Τραϊανός διέταξε διωγμό κατά των χριστιανών, ο Υάκινθος δε δίστασε να ομολογήσει μπροστά στον αυτοκράτορα ότι είναι χριστιανός. Ο Τραϊανός, στενοχωρημένος από τα λόγια του Υακίνθου, διέταξε να τον φυλακίσουν χωρίς να του δίνουν καθόλου φαγητό, εκτός και αν... Διαβάστε την συνέχεια »
Σχόλιο για τον Άγιο Υάκινθο και τη θέση
του έρωτα στην Ορθόδοξη Παράδοση
Στον δημόσιο διάλογο για το ποιος είναι ο «προστάτης των ερωτευμένων» ή αν υπάρχει τέτοια έννοια μέσα στην Ορθόδοξη παράδοση, εύλογα γεννιούνται ερωτήματα και ενστάσεις. Ένα εύστοχο και θεολογικά τεκμηριωμένο σχόλιο αναγνώστη μάς υπενθυμίζει πως:
«Η Δυτική Εκκλησία δεν έχει θεσμοθετήσει ποτέ επίσημα τον Άγιο Βαλεντίνο ως προστάτη των ερωτευμένων· η λαϊκή σύνδεση της μνήμης του με την αγάπη και τον έρωτα προέρχεται κυρίως από την πολιτισμική επιβίωση εθίμων όπως τα Λουπερκάλια, τα οποία αντικαταστάθηκαν τυπικά από τον Πάπα Γελάσιο Α΄ το έτος 496.»
Απόλυτα ακριβές. Γι’ αυτό και ο Άγιος Υάκινθος δεν παρουσιάζεται εδώ ως «ορθόδοξη αντιπρόταση» στη Δύση. Ούτε ως θεσμικός προστάτης του έρωτα. Αλλά ως ποιητική μνήμη και τρυφερή μορφή — ενός νέου που αγάπησε ολοκληρωτικά τον Χριστό, με σώμα και καρδιά και νου, με ευαισθησία και παρρησία, με πίστη και εσωτερική ομορφιά.
Στην Ορθόδοξη Παράδοση, ο έρωτας δεν καταδικάζεται. Καθαίρεται. Δεν απορρίπτεται. Μεταμορφώνεται.
Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής γράφει:
«Ἔρως ὁρμᾶται ἐκ θελήσεως τοῦ καθ' ὁμοίωσιν γενέσθαι.»
Δηλαδή, ο έρωτας είναι κίνηση προς την ομοίωση με Εκείνον που μας έπλασε. Όταν φωτίζεται από τη Χάρη, παύει να είναι εγωιστική επιθυμία και γίνεται αγωνιστική επίγνωση αγάπης — όπως το έθεσε και ο ίδιος ο αναγνώστης:
«Ο μη αγαπών, ουκ έγνω τον Θεόν.»
Ο Άγιος Υάκινθος, λοιπόν, δεν στέκει απέναντι στον Άγιο Βαλεντίνο, αλλά δίπλα στους νέους που αγαπούν αληθινά, αγωνίζονται για καθαρότητα και φως, και δεν ντρέπονται για τα αισθήματά τους όταν αυτά γεννιούνται από εσωτερική ομορφιά.
Γιατί στην Ορθοδοξία, δεν φοβόμαστε το σώμα, ούτε το συναίσθημα — όταν αυτά τελούνται «εν αληθείᾳ καὶ ἀγάπῃ».
✍️ Σοφία Ντρέκου
O Άγιος Υάκινθος και το ΤΕDx Anogeia στο Μένουμε Ελλάδα
Εκπαιδευτικές και θεολογικές αταξίες Sophia Drekou · 3 Ιουλίου 2015
Δημήτρης Χατζησταυρίδης: Κυκλοφοροῦν κι ἄλλες "Ὀρθόδοξες προτάσεις" γιὰ τὴν ἄνωθεν προστασία τοῦ ἔρωτος, ὅπως οἱ Ἅγιοι Ἀκύλας καὶ Πρίσκιλλα, οἱ ὁποῖοι ἀποτελοῦν ἕνα πολὺ ὡραῖο παράδειγμα χριστιανικοῦ ζεύγους, ὅμως δὲν νομίζω ὅτι εἶναι (οὔτε ὁ Ἅγιος Ὑάκινθος) "μία Ὀρθόδοξη ἀντιπρόταση", γιὰ τὸν ἁπλούστατο λόγο ὅτι δὲν ὐπάρχει κάποια σχετικὴ "πρόταση" τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας, ὥστε νὰ ὑπάρξει "ἀντιπρόταση" ἐκ μέρους τῆς Ἀνατολικῆς.
Στὶς 14 Φεβρουαρίου, ἡ Δυτικὴ Ἐκκλησία τιμᾶ τὴν μνήμη τοῦ ἱερομάρτυρος Ἁγίου Βαλεντίνου, κι ὄχι κάποια ὐποτιθέμενη "ἑορτὴ τῶν ἐρωτευμένων". Ἐξ ἄλλου, ποτὲ ὁ Ἅγιος Βαλεντῖνος δὲν ἀνακηρύχθηκε "προστάτης τῶν ἐρωτευμένων". Ἁπλῶς, ἔτυχε νὰ λάβει τὸν στέφανον τοῦ μαρτυρίου στὰ μέσα τοῦ Φεβρουαρίου, περίοδο κατὰ τὴν ὁποία οἱ εἰδωλολάτρες Ρωμαῖοι ἑόρταζαν τὰ Lupercalia (ἐορτὴ τῆς γονιμότητος καὶ τοῦ ζευγαρώματος, πρὸς τιμὴν τῆς θεᾶς Ἥρας).
Ἡ εἰδωλολατρικὴ ἐκείνη ἑορτὴ καταργήθηκε μὲ ἀπόφαση τοῦ πάπα Γελασίου Α΄ (†496). Ἦταν ἐπόμενο (ὅπως ἔγινε καὶ μὲ πλῆθος ἄλλων ἀρχαίων ἑορτῶν καὶ ἐθίμων), ἐκεῖνοι ποὺ ἐπιθυμοῦσαν τὴ συνέχιση τῶν Λουπερκαλίων, νὰ ἐνδύσουν μὲ ἕναν χριστιανικὸ μανδύα τὴν ἑορτή, ὥστε νὰ διαιωνισθεῖ. Ἔτσι, ὁ Ἱερομάρτυς Ἅγιος Βαλεντῖνος, στὴν λαϊκὴ δεισιδαιμονία συνεδέθη μὲ τὴν "ἑορτὴ τῶν ἐρωτευμένων", ὅπως ἀντιστοίχως στὴν Ἑλλάδα οἱ Ἅγιοι Κωνσταντῖνος καὶ Ἑλένη συνεδέθησαν μὲ τὰ εἰδωλολατρικὰ Ἀναστενάρια, δηλαδὴ τὴν λατρεία τοῦ Διονύσου. 3 Ιουλίου 2015
Αέναη επΑνάσταση - Sophia Ntrekou: Αγαπητέ Δημήτρης, σ’ ευχαριστώ θερμά για το καίριο και καλοδιατυπωμένο σχόλιό σου. Πράγματι, η ιστορική επισήμανση για τη Δυτική «εορτή των ερωτευμένων» είναι απολύτως ακριβής· η ταύτιση του Αγίου Βαλεντίνου με τον έρωτα δεν ανήκει στη λειτουργική ή θεολογική παράδοση της Δυτικής Εκκλησίας, αλλά είναι αποτέλεσμα λαϊκής προσκόλλησης και πολιτισμικής επιβίωσης ειδωλολατρικών εθίμων όπως τα Λουπερκάλια.
Ο σκοπός της ανάρτησης δεν ήταν να παρουσιάσει τον Άγιο Υάκινθο ως δογματική αντιπρόταση προς τη Δύση — γιατί όπως σωστά επισημαίνεις, δεν υπάρχει θεσμική «πρόταση» ούτε θεολογική αντίκρουση μεταξύ των δύο Εκκλησιών πάνω στο θέμα του έρωτα.
Η πρόθεση είναι ποιητική και εμπνευστική: να αναδείξει πως η Ορθόδοξη ζωή έχει μέσα της σάρκα και πνεύμα ενωμένα — και πως υπάρχει στους κόλπους της αγιότητας χώρος και για την τρυφερότητα, τη συγκίνηση, τον έρωτα εξαγιασμένο.
Ο Άγιος Υάκινθος δεν είναι απλώς ένας μάρτυρας της πίστης, αλλά και μια μορφή που στέκει τρυφερή και καθαρή μπροστά στην αγριότητα του κόσμου. Ένας νεαρός που αγαπά τον Χριστό με ολότητα ύπαρξης — και όχι χωρίς συναισθηματικό βάθος.
Η Ορθοδοξία μας δεν χωρίζει το σώμα από το πνεύμα· δεν είναι γνωστικιστική, ούτε πουριτανική. Όπως αναφέρει και ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, «Ἔρως ὁρμᾶται ἐκ θελήσεως τοῦ καθ' ὁμοίωσιν γενέσθαι»· ο έρωτας, όταν κατευθύνεται σωστά, μπορεί να γίνει όχημα αγιότητας.
Κι εκεί ακριβώς είναι η συμβολή του Υακίνθου — όχι σαν σύγκριση με τον Άγιο Βαλεντίνο, αλλά σαν μαρτυρία μιας Ορθοδοξίας που δεν φοβάται το συναίσθημα, γιατί ξέρει πώς να το μεταμορφώνει σε χάρη.
Ευχαριστώ και πάλι για τη βαθιά σου συμβολή. Η μνήμη των Αγίων, όταν διαλέγεται με αληθινό σεβασμό και θεολογικό ήθος, μας οδηγεί πάντα λίγο πιο κοντά στο φως. 8 Ιουλίου 2025
Δημήτρης Χατζησταυρίδης: Αέναη επΑνάσταση - Sophia Ntrekou, Κι ἐγὼ σᾶς εὐχαριστῶ γιὰ τὴν ἀνταπάντηση. Ἐννοεῖται ὅτι καὶ στὴ Δυτικὴ Θεολογία δὲν γίνεται κανένας διαχωρισμὸς σώματος, ψυχῆς — πνεύματος. Τόσον ὁ Γνωστικισμὸς ὅσο καὶ ὁ Πουριτανισμὸς ἀνήκουν στὸν χῶρο τῆς αἱρέσεως. (Πάντως εἶναι ἐκπληκτικὸ ποὺ ἔλαβα ἀπάντηση σὲ σχόλιό μου ἔπειτα ἀπὸ 9 χρόνια!)
Αέναη επΑνάσταση - Sophia Ntrekou: Αγαπητέ Δημήτρης, ευχαριστώ πολύ για τη συνέχιση του διαλόγου. Έχετε απόλυτο δίκιο: ούτε η αυθεντική Δυτική Θεολογία —όπως εκφράστηκε από πατέρες όπως ο Αυγουστίνος ή ο Θωμάς Ακινάτης— ενστερνίστηκε ποτέ γνωστικιστικό δυϊσμό. Ο σεβασμός στο ενιαίο του ανθρώπου, ως ψυχοσωματικής ύπαρξης, είναι πράγματι κοινός τόπος.
Και είναι σημαντικό να το θυμόμαστε, για να μην ταυτίζουμε παραμορφωμένες λαϊκές πρακτικές ή ηθικισμούς με το ίδιο το θεολογικό υπόβαθρο. Όπως σωστά είπατε: ο πουριτανισμός και ο γνωστικισμός είναι ξένοι και προς την Ορθόδοξη και προς τη Ρωμαιοκαθολική Παράδοση.
Με εκτίμηση και χαρά που έγινε αυτή η γόνιμη ανταλλαγή.
(είχα απαντήσει σε αυτήν ανάρτηση...


Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου