Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου, Αρθρογράφος
Γιατί έχει τόση ζέστη στην Αθήνα;
Τι σημαίνει η «αστική θερμική νησίδα» και
σε ποιο βαθμό εντοπίζεται στην πρωτεύουσα.
Άλλο ένα καλοκαίρι στην Αθήνα που η θερμοκρασία θα φτάσει ή θα ξεπεράσει τα προηγούμενα ρεκόρ της. Αν έχετε παρατηρήσει ότι στο κέντρο της πόλης έχει περισσότερη ζέστη απ’ ότι στα προάστια, δεν είναι ιδέα σας.
Συμβαίνει πράγματι και οφείλεται στο φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας. Τι ακριβώς είναι η αστική θερμονησίδα και σε τι βαθμό εντοπίζεται στην Αθήνα; Ή με άλλα λόγια γιατί έχει περισσότερη ζέστη στους Αμπελόκηπους σε σχέση με τα Άνω Λιόσια και τα Σπάτα;
Καύσωνας
Ο καύσωνας είναι παρατεταμένη περίοδος πολύ ζεστού καιρού, με ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες για μια ορισμένη περιοχή, και μπορεί να συνοδεύεται από υψηλή υγρασία, ιδιαίτερα στις περιοχές με ωκεάνιο κλίμα.
Ορισμοί
Ο καύσωνας έχει ποικίλους ορισμούς. Ο εκάστοτε ορισμός του διαφοροποιείται ανάλογα με την περιοχή και το κλίμα της, και είναι σε σχέση με τις φυσιολογικές για την εποχή θερμοκρασίες. Κάποιες τιμές που σε θερμά κλίματα θεωρούνται φυσιολογικές, μπορεί να θεωρηθούν καύσωνας σε ψυχρότερες περιοχές αν δεν είναι φυσιολογικές σε σχέση με τα κλιματικά μοτίβα της περιοχής.
Ο όρος χρησιμοποιείται τόσο σε συχνές εναλλαγές του καιρού, όσο και σε μεγάλα κύματα ζέστης που μπορεί να συμβαίνουν μία φορά τον αιώνα. Έντονοι καύσωνες έχουν προκαλέσει καταστροφικές ζημιές στις σοδειές, χιλιάδες θανάτους από υπερθερμία και γενικευμένη χρήση ενέργειας, εξαιτίας της αυξημένης χρήσης κλιματιστικών.
Ο καύσωνας θεωρείται ακραίο καιρικό φαινόμενο και επικίνδυνος για τη ζωή, επειδή η θερμότητα και το φως του Ήλιου μπορούν να υπερθερμάνουν το ανθρώπινο σώμα. Το χειρότερο κύμα καύσωνα στην πρόσφατη ιστορία ήταν το Ευρωπαϊκό Κύμα Καύσωνα του 2003, με πάνω από 70.000 θύματα.
Καύσωνες στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, καύσωνας υπάρχει όταν η μέγιστη θερμοκρασία αγγίζει ή ξεπερνάει τους 39°C, η ελάχιστη είναι πάνω από 26°C, το θερμοκρασιακό εύρος είναι μικρό, οι άνεμοι ασθενείς και οι υψηλές θερμοκρασίες επικρατούν για τουλάχιστον 3 μέρες σε ευρεία γεωγραφική έκταση.
Στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, ο καύσωνας στην Ελλάδα συνδέεται με τη μεγάλης κλίμακας μεταφορά θερμών αερίων μαζών από τη βόρεια Αφρική (και, σπανιότερα, από τις περιοχές του τριγώνου ανατολικής Τουρκίας-Ιράκ-Συρίας) προς τη χώρα και συνήθως παρατηρείται σε περιόδους διακοπής των μελτεμιών. Επεισόδια καύσωνα παρατηρούνται ουσιαστικά από το δεύτερο δεκαήμερο του Ιουνίου έως το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου.
Η κατάσταση μέχρι το 2050
Αναμένεται να οξυνθούν και δημογραφικές ανισορροπίες μεταξύ των κρατών, με την Ελλάδα να βρίσκεται στην τέταρτη θέση παγκοσμίως, στις χώρες που θα συρρικνωθεί ο πληθυσμός σε παραγωγική ηλικία μέχρι το 2050, σύμφωνα με τις προβλέψεις.
Δέκα φορές έχει αυξηθεί η παγκόσμια ζήτηση για τους φυσικούς πόρους μέσα στον 20ο αιώνα ενώ αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2030, με την Ελλάδα να βρίσκεται ενώπιον μεγάλης ζήτησης στους υδάτινους πόρους, καθώς το 80-85% του νερού δαπανάται για την άρδευση καλλιεργειών. Έτσι, προβλέπεται η αύξηση ανάγκης της έρευνας για εναλλακτικές πρώτες ύλες αλλά και η διαχείριση των υδάτινων πόρων.
Ωστόσο η κλιματική κρίση εκτείνεται και πέρα από προβλήματα όπως η άνοδος της θερμοκρασίας και η αύξηση των υδάτινων πόρων. Σε κατάσταση συναγερμού τίθεται και η βιοποικιλότητα και η αλλαγή στον κύκλο του αζώτου, δηλαδή στο βασικό συστατικών του DNA και των πρωτεϊνών.
Πλέον, το οικοσύστημα της Ευρώπης δέχεται ισχυρές πιέσεις από την ανισορροπία στον κύκλο του αζώτου, η οποία επηρεάζει το φαινόμενο του θερμοκηπίου περισσότερο από την εκπομπή άνθρακα και την ίδια ώρα, η επίπτωση στην υγεία μας είναι αυτονόητη. Μελλοντικές πανδημίες και άλλες ασθένειες είναι ολοένα και πιο πιθανές, όπως και η μετατόπιση κάποιων ήδη υπαρχόντων όπως ο δάγκειος πυρετός και η ελονοσία.
Απόρροια αυτών των προβλημάτων είναι η ανάγκη να εξασφαλιστεί το υψηλό βιοτικό επίπεδο μεταξύ των κατοίκων της χώρας αφού προκύψουν οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις. Η έρευνα και η παροχή νέων προϊόντων στους τομείς της επικοινωνίας και της τεχνολογίας είναι μονόδρομος και ήδη στην Ελλάδα έχουν δρομολογηθεί μεγάλες επενδύσεις, που θα δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες απασχόλησης και προσέλκυσης εξειδικευμένου προσωπικού.
ΒΙΝΤΕΟ: Πώς θα είναι η Ελλάδα το 2050;
Ζήσαμε πυρκαγιές, πλημμύρες, ισχυρούς ανέμους και καύσωνα. Ζήσαμε δηλαδή το αποτέλεσμα της κλιματικής κρίσης που είναι πια μια απτή πραγματικότητα κι όχι ένα δυστοπικό ενδεχόμενο.
Επισκεφθήκαμε το ελληνικό γραφείο της @GreenpeaceGreece και ζητήσαμε από τον Κωστή Γριμάνη, Υπεύθυνο για θέματα Ενέργειας και Κλίματος, να μας εξηγήσει πώς θα μοιάζει η Ελλάδα το 2050 αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις π.χ. για άνοδο της μέσης θερμοκρασίας.
Και περάσαμε κι από την πλατεία Συντάγματος, εκεί που τα νέα παιδιά ενώνουν τις φωνές τους για ένα καλύτερο κλιματικό αύριο στα "Fridays for Future”.
Άλλο ένα καλοκαίρι στην Αθήνα που η θερμοκρασία θα φτάσει ή θα ξεπεράσει τα προηγούμενα ρεκόρ της. Αν έχετε παρατηρήσει ότι στο κέντρο της πόλης έχει περισσότερη ζέστη απ’ ότι στα προάστια, δεν είναι ιδέα σας.
Συμβαίνει πράγματι και οφείλεται στο φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας. Τι ακριβώς είναι η αστική θερμονησίδα και σε τι βαθμό εντοπίζεται στην Αθήνα; Ή με άλλα λόγια γιατί έχει περισσότερη ζέστη στους Αμπελόκηπους σε σχέση με τα Άνω Λιόσια και τα Σπάτα;
Καύσωνας
Ο καύσωνας είναι παρατεταμένη περίοδος πολύ ζεστού καιρού, με ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες για μια ορισμένη περιοχή, και μπορεί να συνοδεύεται από υψηλή υγρασία, ιδιαίτερα στις περιοχές με ωκεάνιο κλίμα.
Ορισμοί
Ο καύσωνας έχει ποικίλους ορισμούς. Ο εκάστοτε ορισμός του διαφοροποιείται ανάλογα με την περιοχή και το κλίμα της, και είναι σε σχέση με τις φυσιολογικές για την εποχή θερμοκρασίες. Κάποιες τιμές που σε θερμά κλίματα θεωρούνται φυσιολογικές, μπορεί να θεωρηθούν καύσωνας σε ψυχρότερες περιοχές αν δεν είναι φυσιολογικές σε σχέση με τα κλιματικά μοτίβα της περιοχής.
Ο όρος χρησιμοποιείται τόσο σε συχνές εναλλαγές του καιρού, όσο και σε μεγάλα κύματα ζέστης που μπορεί να συμβαίνουν μία φορά τον αιώνα. Έντονοι καύσωνες έχουν προκαλέσει καταστροφικές ζημιές στις σοδειές, χιλιάδες θανάτους από υπερθερμία και γενικευμένη χρήση ενέργειας, εξαιτίας της αυξημένης χρήσης κλιματιστικών.
Ο καύσωνας θεωρείται ακραίο καιρικό φαινόμενο και επικίνδυνος για τη ζωή, επειδή η θερμότητα και το φως του Ήλιου μπορούν να υπερθερμάνουν το ανθρώπινο σώμα. Το χειρότερο κύμα καύσωνα στην πρόσφατη ιστορία ήταν το Ευρωπαϊκό Κύμα Καύσωνα του 2003, με πάνω από 70.000 θύματα.
Καύσωνες στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, καύσωνας υπάρχει όταν η μέγιστη θερμοκρασία αγγίζει ή ξεπερνάει τους 39°C, η ελάχιστη είναι πάνω από 26°C, το θερμοκρασιακό εύρος είναι μικρό, οι άνεμοι ασθενείς και οι υψηλές θερμοκρασίες επικρατούν για τουλάχιστον 3 μέρες σε ευρεία γεωγραφική έκταση.
Στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, ο καύσωνας στην Ελλάδα συνδέεται με τη μεγάλης κλίμακας μεταφορά θερμών αερίων μαζών από τη βόρεια Αφρική (και, σπανιότερα, από τις περιοχές του τριγώνου ανατολικής Τουρκίας-Ιράκ-Συρίας) προς τη χώρα και συνήθως παρατηρείται σε περιόδους διακοπής των μελτεμιών. Επεισόδια καύσωνα παρατηρούνται ουσιαστικά από το δεύτερο δεκαήμερο του Ιουνίου έως το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου.
Η κατάσταση μέχρι το 2050
Αναμένεται να οξυνθούν και δημογραφικές ανισορροπίες μεταξύ των κρατών, με την Ελλάδα να βρίσκεται στην τέταρτη θέση παγκοσμίως, στις χώρες που θα συρρικνωθεί ο πληθυσμός σε παραγωγική ηλικία μέχρι το 2050, σύμφωνα με τις προβλέψεις.
Δέκα φορές έχει αυξηθεί η παγκόσμια ζήτηση για τους φυσικούς πόρους μέσα στον 20ο αιώνα ενώ αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2030, με την Ελλάδα να βρίσκεται ενώπιον μεγάλης ζήτησης στους υδάτινους πόρους, καθώς το 80-85% του νερού δαπανάται για την άρδευση καλλιεργειών. Έτσι, προβλέπεται η αύξηση ανάγκης της έρευνας για εναλλακτικές πρώτες ύλες αλλά και η διαχείριση των υδάτινων πόρων.
Ωστόσο η κλιματική κρίση εκτείνεται και πέρα από προβλήματα όπως η άνοδος της θερμοκρασίας και η αύξηση των υδάτινων πόρων. Σε κατάσταση συναγερμού τίθεται και η βιοποικιλότητα και η αλλαγή στον κύκλο του αζώτου, δηλαδή στο βασικό συστατικών του DNA και των πρωτεϊνών.
Πλέον, το οικοσύστημα της Ευρώπης δέχεται ισχυρές πιέσεις από την ανισορροπία στον κύκλο του αζώτου, η οποία επηρεάζει το φαινόμενο του θερμοκηπίου περισσότερο από την εκπομπή άνθρακα και την ίδια ώρα, η επίπτωση στην υγεία μας είναι αυτονόητη. Μελλοντικές πανδημίες και άλλες ασθένειες είναι ολοένα και πιο πιθανές, όπως και η μετατόπιση κάποιων ήδη υπαρχόντων όπως ο δάγκειος πυρετός και η ελονοσία.
Απόρροια αυτών των προβλημάτων είναι η ανάγκη να εξασφαλιστεί το υψηλό βιοτικό επίπεδο μεταξύ των κατοίκων της χώρας αφού προκύψουν οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις. Η έρευνα και η παροχή νέων προϊόντων στους τομείς της επικοινωνίας και της τεχνολογίας είναι μονόδρομος και ήδη στην Ελλάδα έχουν δρομολογηθεί μεγάλες επενδύσεις, που θα δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες απασχόλησης και προσέλκυσης εξειδικευμένου προσωπικού.
ΒΙΝΤΕΟ: Πώς θα είναι η Ελλάδα το 2050;
Ζήσαμε πυρκαγιές, πλημμύρες, ισχυρούς ανέμους και καύσωνα. Ζήσαμε δηλαδή το αποτέλεσμα της κλιματικής κρίσης που είναι πια μια απτή πραγματικότητα κι όχι ένα δυστοπικό ενδεχόμενο.
Επισκεφθήκαμε το ελληνικό γραφείο της @GreenpeaceGreece και ζητήσαμε από τον Κωστή Γριμάνη, Υπεύθυνο για θέματα Ενέργειας και Κλίματος, να μας εξηγήσει πώς θα μοιάζει η Ελλάδα το 2050 αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις π.χ. για άνοδο της μέσης θερμοκρασίας.
Και περάσαμε κι από την πλατεία Συντάγματος, εκεί που τα νέα παιδιά ενώνουν τις φωνές τους για ένα καλύτερο κλιματικό αύριο στα "Fridays for Future”.
Η Αθήνα φλέγεται. Το ωραιότερο μνημείο του κόσμου
και το ιστορικό της κέντρο παραδομένα στον καύσωνα
Βιβλιογραφία
• Θεόδωρος Κολυδάς (29 Ιουνίου 2003). «Πότε υπάρχει καύσωνας». Το Βήμα.
• Ζιακόπουλος, Δημήτρης (2009). Καιρός: Ο γιος της Γης και του Ήλιου. Αθήνα: Ιδιωτική Έκδοση. http://www.hnms.gr/emy/el/pdf/heat_summer_2017.pdf
• Καύσωνας στην Ευρώπη: 48 βαθμοί, βράζει η γη, ο Έλβας "βγάζει" χειροβομβίδες
• Μαρκατάς, Γιώργος (2014). «Καύσωνας». Στο: Βαμβακάς, Βασίλης· Παναγιωτόπουλος, Παναγής. Η Ελλάδα στη δεκαετία του '80: Κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό λεξικό. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. σελ. 259.
• Πέτρου, Τζον «meteo.gr: 6 ερωτήσεις για τον καύσωνα των 11 ημερών». Προγνώσεις καιρού για όλη την Ελλάδα.
• Foresight - Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού Έκθεση Foresight – Πώς θα είναι η Ελλάδα το 2050 https://foresight.gov.gr/
• Το οπτικοακουστικό υλικό (Βίντεο) από www.YouTube, εταιρεία της Google.
Περισσότερα Θέματα: ΑΘΗΝΑ, Κοινωνία
και το ιστορικό της κέντρο παραδομένα στον καύσωνα
Κλιματική Αλλαγή: Ιστορικό ρεκόρ «καύσωνα» στην Ανταρκτική. Καταγράφηκε η υψηλότερη θερμοκρασία στην ανατολική Ανταρκτική τα τελευταία 66 χρόνια.
Βιβλιογραφία
• Θεόδωρος Κολυδάς (29 Ιουνίου 2003). «Πότε υπάρχει καύσωνας». Το Βήμα.
• Ζιακόπουλος, Δημήτρης (2009). Καιρός: Ο γιος της Γης και του Ήλιου. Αθήνα: Ιδιωτική Έκδοση. http://www.hnms.gr/emy/el/pdf/heat_summer_2017.pdf
• Καύσωνας στην Ευρώπη: 48 βαθμοί, βράζει η γη, ο Έλβας "βγάζει" χειροβομβίδες
• Μαρκατάς, Γιώργος (2014). «Καύσωνας». Στο: Βαμβακάς, Βασίλης· Παναγιωτόπουλος, Παναγής. Η Ελλάδα στη δεκαετία του '80: Κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό λεξικό. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. σελ. 259.
• Πέτρου, Τζον «meteo.gr: 6 ερωτήσεις για τον καύσωνα των 11 ημερών». Προγνώσεις καιρού για όλη την Ελλάδα.
• Foresight - Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού Έκθεση Foresight – Πώς θα είναι η Ελλάδα το 2050 https://foresight.gov.gr/
• Το οπτικοακουστικό υλικό (Βίντεο) από www.YouTube, εταιρεία της Google.
Περισσότερα Θέματα: ΑΘΗΝΑ, Κοινωνία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου