Οι Νεκροί του Πολυτεχνείου (video)

nekroi-polytexneioy

Νεκροί Πολυτεχνείου: ονομαστική 
λίστα με ντοκουμέντα και βίντεο 

Έρευνα Σοφία Ντρέκου, Αρθρογράφος
(Sophia Drekou, BSc in Psychology)


Έτι δεόμεθα υπέρ αναπαύσεως 
όλων των δολοφονημένων αγωνιστών 
της εξέγερσης ενάντια στην χούντα. 

Ως νεκροί του Πολυτεχνείου αναφέρονται τα θύματα από τα χτυπήματα και τους πυροβολισμούς των σωμάτων ασφαλείας, κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, τον Νοέμβριο του 1973.

Δύο ημέρες μετά την καταστολή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου
, o υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ της κυβέρνησης Μαρκεζίνη Σπυρίδων Ζουρνατζής, ανακοίνωσε σε συνέντευξη τύπου ότι οι νεκροί ανέρχονταν σε 11 και οι τραυματίες σε 138. Οι φήμες, όμως, έκαναν λόγο για 100, 200, ακόμη και 500 νεκρούς, ομαδικούς τάφους στο νεκροταφείο Ζωγράφου και αλλού, ενώ αναφέρονταν και σε συγκεκριμένα περιστατικά, όπως τον θάνατο τουλάχιστον τριών ατόμων που συνεθλίβησαν από το άρμα μάχης που εισέβαλε στο Πολυτεχνείο, την εκτέλεση των εκφωνητών του ραδιοσταθμού και των τραυματιών που νοσηλεύονταν στο πρόχειρο ιατρείο.

Μετά τη Μεταπολίτευση και υπό την πίεση της κοινής γνώμης, ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Αθηνών ανέθεσε στον εισαγγελέα πρωτοδικών Δημήτριο Τσεβά τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης «προς διακρίβωσιν τυχόν τελέσεως, αξιοποίνων πράξεων εξ αφορμής των περί το Πολυτεχνείον γνωστών αιματηρών εκδηλώσεων του Νοεμβρίου 1973» (5 Σεπτεμβρίου 1974).

Ενώπιόν του παρέλασαν δεκάδες μάρτυρες, οι οποίοι έδωσαν τη δική τους εκδοχή για τα γεγονότα. Για το ζήτημα των νεκρών, ο δημοσιογράφος Γρηγόριος Παπαδάτος τού παρέδωσε στις 17 Νοεμβρίου 1974 ένα κατάλογο με 59 ονόματα, που ισχυριζόταν ότι αντιστοιχούσαν στον κατάλογο των ημερών εκείνων.

Ένας άλλος μάρτυρας, ο Παντελής Τσαγκουρνής, που υπηρετούσε στο Πεντάγωνο κατά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, κατέθεσε ότι άκουσε τον Ντερτιλή να λέει «ο μέχρι τότε αριθμός των νεκρών ήταν 423». Αργότερα και κατά τη διάρκεια της δίκης του Πολυτεχνείου ανασκεύασε την κατάθεσή του, λέγοντας ότι ο αριθμός 423 αναφερόταν σωρευτικά σε νεκρούς και τραυματίες.

Ένας τρίτος μάρτυρας, ο πρώην πράκτορας της ΚΥΠ Δημήτριος Πίμπας, αναφέρθηκε σε «450 νεκρούς και ομαδικούς τάφους». Η αναφορά του για ομαδικούς τάφους έδωσε την αφορμή στον τότε δήμαρχο Ζωγράφου, Δημήτρη Μπέη, να προτείνει την ανασκαφή της βορειοανατολικής πλευράς του νεκροταφείου, προκειμένου να ανακαλυφθούν οι νεκροί του Πολυτεχνείου. Δεν υπάρχουν πληροφορίες αν έγινε όντως ανασκαφή. Ο μάρτυρας αυτός, πάντως, βρέθηκε αργότερα κατηγορούμενος για εμπλοκή του στα γεγονότα του Πολυτεχνείου.

Στο πόρισμα της προκαταρκτικής εξέτασης, που κατέθεσε στις 14 Οκτωβρίου 1974 στον προϊστάμενό του, ο εισαγγελέας Τσεβάς εκτιμούσε ότι ο αριθμός των νεκρών μπορεί να φθάνει τους 34 (18 επώνυμους και 16 ανώνυμους) και οι τραυματίες τους 1.103. Κατά τη διάρκεια της δίκης για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου (16 Οκτωβρίου - 31 Δεκεμβρίου 1975) τεκμηριώθηκαν 24 θάνατοι.

Η πρώτη επίσημη καταγραφή τον Οκτώβριο του 1974, από τον εισαγγελέα Δημήτρη Τσεβά, εντόπισε 18 επίσημους ή πλήρως βεβαιωθέντες νεκρούς και 16 άγνωστους «βασίμως προκύπτοντες».

Ένα χρόνο αργότερα ο αντιεισαγγελέας εφετών Ιωάννης Ζαγκίνης έκανε λόγο για 23 νεκρούς, ενώ κατά τη διάρκεια της δίκης που ακολούθησε προστέθηκε ακόμη ένας. Οι πρώτες (δημοσιογραφικές) προσπάθειες για την καταγραφή των γεγονότων μιλούσαν για 59 νεκρούς ή και 79 θύματα, με βάση τον κατάλογο Γεωργούλα.

Χρόνια αργότερα (2002), ο ιστορικός Λεωνίδας Καλλιβρετάκης (που συμμετείχε στα γεγονότα του Πολυτεχνείου ως φοιτητής της Φιλοσοφικής), πραγματοποίησε τη δική του έρευνα, υπό την αιγίδα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών όπου εργάζεται, και συνέταξε ένα κατάλογο, στον οποίο περιλαμβάνονται 24 επώνυμοι νεκροί, ενώ για 16 ανώνυμους νεκρούς η έρευνα συνεχίζεται για την ταυτοποίησή τους. Η αδυναμία διευκρίνησης της ταυτότητας τόσο πολλών νεκρών, έχει οδηγήσει στη διατύπωση θεωριών συνωμοσίας, όπως αυτής που εμπλέκει στα γεγονότα ακόμη και Ισραηλινούς στρατηγούς σαν το Μοσέ Νταγιάν.

Οι τραυματίες των γεγονότων του Πολυτεχνείου που νοσηλεύτηκαν επίσημα σε νοσοκομείο ή κλινική σύμφωνα με τις λίστες που απεστάλησαν από τα νοσοκομεία για την προκαταρκτική έρευνα του Τσεβά και έχουν πιστοποιηθεί ανέρχονται σε 1.103, ενώ ορισμένες σύγχρονες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για συνολικά 2.000 τραυματίες, νοσηλευμένους ή μη.

Οι νεκροί του Πολυτεχνείου. To πόρισμα του εισαγγελέα Εφετών 
Δημήτρη Τσεβά για τα θύματα της εξέγερσης του 1973. 


Πρώτος στη λίστα είναι ο μαθητής
Διομήδης Κομνηνός και ένα 6χρονο αγόρι!

Ο αριθμός των θυμάτων της εξέγερσης του Πολυτεχνείου σε νεκρούς, τραυματίες και κακοποιηθέντες έχει αποτελέσει κατά καιρούς πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης που καλλιεργήθηκε κυρίως από τους αρνητές των γεγονότων. Στη μεταπολίτευση υπήρξε λαϊκή απαίτηση να πέσει φως στην υπόθεση και μάλιστα στους δρόμους κυριαρχούσε το σύνθημα «Τσεβά γίνε Σαρτζετάκης» (εμπνευσμένο από την υπόθεση Λαμπράκη)

Το πόρισμα εκδόθηκε το 1975. Ο αριθμός των νεκρών που προέκυψε από την έρευνα του εισαγγελέα Δημήτρη Tσεβά ήταν 18 βεβαιωμένοι επώνυμοι νεκροί. Σύμφωνα με το πόρισμα, έχασαν τη ζωή τους έξω από το Πολυτεχνείο στους κοντινούς δρόμους και σε διάφορα σημεία της Αθήνας. 

Ο εισαγγελέας με την τόλμη του άνοιξε το δρόμο για να αποκαλυφθεί το παρακράτος που έδρασε υπό τις εντολές των πραξικοπηματιών στις 16 και στις 17 Νοεμβρίου. Αργότερα, όταν η δημοκρατία είχε πιο σταθερές βάσεις και καλύτερη πρόσβαση στα αρχεία, ο αριθμός των θυμάτων ανέβηκε.


Πρώτος στη λίστα του Τσεβά ήταν ο 17χρονος Διομήδης Κομνηνός. Χτυπήθηκε από πυροβόλο όπλο στις 16 Νοεμβρίου 1973 στη διασταύρωση των οδών Αβέρωφ και Μάρνη. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. και από εκεί, νεκρός πλέον, στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών (σήμερα Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο). Παρά τις απελπισμένες προσπάθειες των γιατρών δεν επανήλθε στη ζωή. Το αντίγραφο από το πιστοποιητικό θανάτου είναι αποκαλυπτικό:

Το πιστοποιητικό θανάτου του μαθητή Διομήδη Κομνηνού
Πιστοποιητικό θανάτου του μαθητή Διομήδη Κομνηνού. 
Αναφέρεται ότι χτυπήθηκε από πυροβόλο όπλο. 
Τραυματίστηκε θανάσιμα στην καρδιά από πυρά 
που προέρχονταν από άνδρες της φρουράς του 
υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Περισσότερα ΕΔΩ

Το 1976 ο αντιεισαγγελέας εφετών Ιωάννης Ζαγκίνης έκανε λόγο για 23 νεκρούς, ενώ κατά τη διάρκεια της δίκης που ακολούθησε προστέθηκε ακόμη ένας. Σύμφωνα με νεότερη έρευνα του διευθυντή του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Λεωνίδα Καλλιβρετάκη, ο αριθμός των επωνύμων νεκρών ανέρχεται σε 24, ενώ αυτός των νεκρών αγνώστων στοιχείων σε 16.

Η πρώτη λίστα με τους καταγεγραμμένους νεκρούς της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου, όπως δόθηκε σε συνέντευξη Τύπου που διοργάνωσε ο υφυπουργός της Χούντας Σπύρος Ζουρνατζής στις 19 Νοεμβρίου 1973, από τον προϊστάμενο της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Αθηνών Δημήτρη Καψάσκη. 

Αναφέρονται τα ονόματα των νεκρών που είχαν νεκροτομηθεί ως το απόγευμα της Κυριακής 18 Νοεμβρίου 1973.

Ακολουθεί ο κατάλογος των 24 επώνυμων νεκρών του Πολυτεχνείου σύμφωνα με την έρευνα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Ο κατάλογος είναι με αλφαβητική σειρά των επωνύμων.


• Αργυροπούλου Αικατερίνη σύζυγος Αγγελή, 76 ετών, κάτοικος Κέννεντυ και Καλύμνου, Άγιοι Ανάργυροι Αττικής. Στις 10.00 της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν στην αυλή του σπιτιού της, τραυματίστηκε στην πλάτη από σφαίρα. Διακομίστηκε στην κλινική «Παμμακάριστος» (Κάτω Πατήσια), όπου νοσηλεύτηκε επί ένα μήνα και κατόπιν μεταφέρθηκε στο σπίτι της, όπου πέθανε συνεπεία του τραύματος της μετά από ένα εξάμηνο (Μάιος 1974).

Γεώργιος του Αλεξάνδρου, 47 ετών, εφοριακός υπάλληλος, κάτοικος Ελπίδος 29, Νέο Ηράκλειο Αττικής. Στις 12.00 της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν μέσα στο αυτοκίνητο του στα Νέα Λιόσια, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά που τρύπησαν τον ουρανό του αυτοκινήτου. Μεταφέρθηκε στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου πέθανε αυθημερόν.

• Θεοδώρας Δημήτρης του Θεοφάνους, 5 1/2 ετών, κάτοικος Ανακρέοντος 2, Ζωγράφου. Στις 13.00, της 17.11.1973, ενώ διέσχιζε με τη μητέρα του τη διασταύρωση της οδού Ορεινής Ταξιαρχίας με τη λεωφόρο Παπάγου στου Ζωγράφου, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά στρατιωτικής περιπόλου με επικεφαλής αξιωματικό (πιθανόν ο ίλαρχος Σπυρίδων Σταθάκης του Κ.Ε.Τ/Θ), που βρισκόταν ακροβολισμένη στο λόφο του Αγίου Θεράποντος. Εξέπνευσε ακαριαία και όταν μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο των Παίδων, απλώς διαπιστώθηκε ο θάνατος του.

• Καραγεώργης Στυλιανός του Αγαμέμνονος, 19 ετών, οικοδόμος, κάτοικος Μιαούλη 38, Νέο Ηράκλειο Αττικής. Στις 10.15 το πρωί της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν μαζί με άλλους διαδηλωτές στην οδό Πατησίων, μεταξύ των κινηματογράφων «ΑΕΛΑΩ» και «ΕΑΛΗΝΙΣ», τραυματίστηκε από ριπή πολυβόλου που έριξε εναντίον τους περίπολος πεζοναυτών που επέβαινε ενός τεθωρακισμένου οχήματος. Μεταφέρθηκε στο Κ.Α.Τ., όπου πέθανε μετά από 12 μέρες, στις 30.11.1973.

• Καράκας Αλέξανδρος Βασίλειος (Μπασρί), 43 ετών, Αφγανός τουρκικής υπηκοότητας, ταχυδακτυλουργός, κάτοικος Μύρων 10, Άγιος Παντελεήμονας, Αθήνα. Στις 13.00, της 17.11.1973, ενώ βάδιζε με τον 13χρονο γιο του στη διασταύρωση των οδών Χέϋδεν και Αχαρνών, τραυματίστηκε θανάσιμα στην κοιλιά από ριπή μυδραλίου τεθωρακισμένου στρατιωτικού οχήματος. Μεταφέρθηκε απευθείας στο νεκροτομείο, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του.

• Μάρκος του Δημητρίου, 23 ετών, ηλεκτρολόγος, από τον Πειραιά, κάτοικος Χίου 35, Αιγάλεω. Στις 10.30 περίπου το πρωί της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν στην ταράτσα πολυκατοικίας επί της πλατείας Αιγύπτου 1, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά της στρατιωτικής φρουράς που ενέδρευε στην ταράτσα του Ο.Τ.Ε. (αυτουργός ο ανθυπολοχαγός Νίκος Λυμπέρης, 573ου Τάγματος Πεζικού). Μεταφέρθηκε στην κλινική «Παντάνασσα» (πλατεία Βικτωρίας), όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του.

Ευστάθιος, 47 ετών, από τον Πειραιά, κάτοικος Νικοπόλεως 4, Καματερό Αττικής. Χτυπήθηκε στις 18.11.1973 από αστυνομικούς με συμπαγείς ράβδους, και υπέστη κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, συνεπεία των οποίων πέθανε στις 21.11.1973.

Κομνηνός Διομήδης του Ιωάννη, 17 ετών, μαθητής, κάτοικος Λευκάδος 7, Αθήνα. Στις 16.11.1973, μεταξύ 21.30 και 21.45, ενώ βρισκόταν μαζί με άλλους διαδηλωτές στη διασταύρωση των οδών Αβέρωφ & Μάρνη, τραυματίστηκε θανάσιμα στην καρδιά από πυρά που έριξαν εναντίον του άνδρες της φρουράς του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. και από εκεί, νεκρός πλέον, στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών (όπως λεγόταν τότε το Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο). Περισσότερα (εδώ)

• Κοντομάρης Σπυρίδων του Αναστασίου, 57 ετών, δικηγόρος (πρώην βουλευτής Κερκύρας της Ένωσης Κέντρου), κάτοικος Αγίου Μελετίου, Αθήνα. Στις 16.11.1973, γύρω στις 20.30-21.00, ενώ βρισκόταν στη διασταύρωση οδών Γεωργίου Σταύρου & Σταδίου, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια που έριχνε η Αστυνομία κατά των διαδηλωτών, με αποτέλεσμα να υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ., όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του.

• Κούμπος Ανδρέας του Στέργιου, 63 ετών, βιοτέχνης, από την Καρδίτσα, κάτοικος Αμαλιάδος 12, Κολωνός. Γύρω στις 11.00 με 12.00 της 18.11.1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Γ' Σεπτεμβρίου και Καποδιστρίου, τραυματίστηκε στη λεκάνη από πυρά μυδραλίου τεθωρακισμένου στρατιωτικού οχήματος. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ., κατόπιν στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών και τέλος στο Κ.Α.Τ., όπου και πέθανε στις 30.1.1974.

• Κυριακόπουλος Δημήτριος του Αντωνίου, 35 ετών, οικοδόμος, από τα Καλάβρυτα, κάτοικος Περιστερίου Αττικής. Κατά τις βραδινές ώρες της 16.11.1973 ενώ βρισκόταν στην περιοχή του Πολυτεχνείου, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια και στη συνέχεια χτυπήθηκε από αστυνομικούς με συμπαγείς ράβδους, με αποτέλεσμα να πεθάνει από οξεία ρήξη αορτής τρεις ημέρες αργότερα, στις 19.11.1973, ενώ μεταφερόταν στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ.

• Μαρίνος Σπύρος του Διονυσίου, επονομαζόμενος Γεωργαράς, 31 ετών, ιδιωτικός υπάλληλος, από την Εξωχώρα Ζακύνθου. Κατά τις βράδυνες ώρες της 16.11.1973, ενώ βρισκόταν στην περιοχή του Πολυτεχνείου, κτυπήθηκε από αστυνομικούς με συμπαγείς ράβδους, και υπέστη κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις. Μεταφέρθηκε στο Θεραπευτήριο Πεντέλης, όπου πέθανε τη Δευτέρα, 19.11.1973, από οξύ αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Τάφηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, όπου στις 9.9.1974, έγινε τελετή στη μνήμη του.

• Μαρκούλης Νικόλαος του Πέτρου, 24 ετών, εργάτης, από το Παρθένι Θεσσαλονίκης, κάτοικος Χρηστομάνου 67, Σεπόλια, Αθήνα, εργάτης. Κατά τις πρωινές ώρες της 17.11.1973, ενώ βάδιζε στην πλατεία Βάθης, τραυματίστηκε στην κοιλιά από ριπή στρατιωτικής περιπόλου. Μεταφέρθηκε στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου πέθανε τη Δευτέρα 19.11.1973.

• Μικρώνης Ιωάννης του Αγγέλου, 22 ετών, φοιτητής στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, από την Άνω Αλισσό Αχαΐας. Συμμετείχε στην κατάληψη του Πανεπιστημίου Πατρών. Χτυπήθηκε μετά τα γεγονότα, υπό συνθήκες που παραμένουν ακόμη αδιευκρίνιστες. Συνεπεία της κακοποίησης του υπέστη ρήξη του ήπατος, εξαιτίας της οποίας πέθανε στις 17.12.1973 στο Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών, όπου νοσηλευόταν. Σύμφωνα με ορισμένες ενδείξεις, ο τραυματισμός του συνέβη στην Πάτρα, άλλες όμως πληροφορίες τον τοποθετούν στην Αθήνα. Η περίπτωση του παραμένει υπό έρευνα.

• Μιχαήλ Σωκράτης, 57 ετών, εμπειρογνώμων ασφαλιστικής εταιρείας, κάτοικος Περιστερίου Αττικής. Στις 16.11.1973, μεταξύ 21.00 και 22.30, ενώ βρισκόταν μεταξύ των οδών Μπουμπουλίνας και Σόλωνος, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια που έριχνε η Αστυνομία κατά των διαδηλωτών, με αποτέλεσμα να υποστεί απόφραξη της αριστεράς στεφανιαίας. Μεταφέρθηκε ημιθανής στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. (F Σεπτεμβρίου), όπου και πέθανε.

• Μπεκιάρη Βασιλική του Φωτίου, 17 ετών, εργαζόμενη μαθήτρια, από τα Αμπελάκια Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας, κάτοικος Μεταγένους 8, Νέος Κόσμος. Στις 12.00 το μεσημέρι της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν στην ταράτσα του σπιτιού της, τραυματίστηκε θανάσιμα στον αυχένα από πυρά. Μεταφέρθηκε στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών και στη συνέχεια στον «Ευαγγελισμό», όπου πέθανε αυθημερόν.

• Μυρογιάννης Μιχαήλ του Δημητρίου, 20 ετών, ηλεκτρολόγος, από τη Μυτιλήνη, κάτοικος Ασημάκη Φωτήλα 8, Αθήνα. Στις 12.00 το μεσημέρι της 18.11.1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Στουρνάρη, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά περιστρόφου αξιωματικού του Στρατού (αυτουργός ο συνταγματάρχης Νικόλαος Ντερτιλής). Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. σε κωματώδη κατάσταση και κατόπιν στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου πέθανε αυθημερόν.

Παντελεάκης Κυριάκος του Δημητρίου, 44 ετών, δικηγόρος, από την Κροκέα Λακωνίας, κάτοικος Φερρών 5, Αθήνα. Στις 12.00 με 12.30 το μεσημέρι της 18.11.1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Γλάδστωνος, τραυματίστηκε θανάσιμα από πυρά διερχομένου άρματος μάχης. Μεταφέρθηκε στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου και πέθανε στις 27.12.1973.

• Παπαθανασίου Αλέξανδρος του Σπυρίδωνος, 59 ετών, συνταξιούχος εφοριακός, από το Κεράσοβο Αιτωλοακαρνανίας, κάτοικος Νάξου 116, Αθήνα. Στις 13.30 της 18.11.1973, ενώ βάδιζε με τις ανήλικες κόρες του στη διασταύρωση των οδών Δροσοπούλου και Κύθνου, απέναντι από το ΙΣΤ' Αστυνομικό Τμήμα, βρέθηκε εν μέσω πυρών, προερχομένων από τους αστυνομικούς του Τμήματος, με αποτέλεσμα να πάθει συγκοπή. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του.

• Παπαϊωάννου Δημήτριος, 60 ετών, διευθυντής ταμείου αλευροβιομηχάνων, κάτοικος Αριστομένους 105, Αθήνα. Γύρω στις 11.30 της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν στην πλατεία Ομονοίας, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια που έριχνε η Αστυνομία. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ., όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του, συνεπεία εμφράγματος.

• Σαμούρης Γεώργιος του Ανδρέα, 22 ετών, φοιτητής Παντείου, από την Πάτρα, κάτοικος πλατείας Κουντουριώτου 7, Κουκάκι. Στις 16.11.1973 γύρω στις 24.00, ενώ βρισκόταν στην ευρύτερη περιοχή του Πολυτεχνείου (Καλλιδρομίου και Ζωσιμάδων), τραυματίστηκε θανάσιμα στον τράχηλο από πυρά της αστυνομίας. Μεταφέρθηκε στο πρόχειρο ιατρείο του Πολυτεχνείου, όπου απεβίωσε. Από εκεί μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ι.Κ.Α. Ανακριβώς είχε αναφερθεί αρχικά από την Αστυνομία ως «Χαμουρλής».

• Σπαρτίδης Αλέξανδρος του Ευστρατίου, 16 ετών, μαθητής, από τον Πειραιά, κάτοικος Αγίας Λαύρας 80, Αθήνα. Στις 10.30 με 11.00 περίπου το πρωί της 17.11.1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Κότσικα, τραυματίστηκε θανάσιμα στην κοιλιά από πυρά της στρατιωτικής φρουράς που ενέδρευε στην ταράτσα του Ο.Τ.Ε. (αυτουργός ο ανθυπολοχαγός Νίκος Λυμπέρης, 573ου Τάγματος Πεζικού). Με διαμπερές τραύμα μεταφέρθηκε στο Κ.Α.Τ., όπου τον βρήκε νεκρό ο πατέρας του.

• Τόριλ Μαργκρέτα Ενγκελαντ, 22 ετών, φοιτήτρια από το Μόλντε της Νορβηγίας.[9] Στις 16.11.1973, γύρω στις 23.30, τραυματίστηκε θανάσιμα στο στήθος από πυρά της φρουράς του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε από διαδηλωτές στο ξενοδοχείο «Ακροπόλ» και αργότερα, νεκρή ήδη, στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ι.Κ.Α. Ανακριβώς είχε αναφερθεί αρχικά από την Αστυνομία ως «Αιγυπτία Τουρίλ Τεκλέτ» και η παρεξήγηση αυτή επιβιώνει ακόμη σε κάποιους «καταλόγους νεκρών».

Φάμελλος Βασίλειος του Παναγιώτη, 26 ετών, ιδιωτικός υπάλληλος, από τον Πύργο Ηλείας, κάτοικος Κάσου 1, Κυψέλη, Αθήνα. Στις 16.11.1973, γύρω στις 23.30, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά της φρουράς του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε από διαδηλωτές στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. και από εκεί, νεκρός πλέον, στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών.

Ολόκληρο Το Πόρισµα Τσεβά: Προς Τον κ. Προϊστάµενον της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών. ΘΕΜΑ: «Υποβολή φακέλου ενεργηθείσης προκαταρκτικής εξετάσεως» ΕΔΩ PDF

Κατάλογος θυμάτων που εκφωνείται στην 
επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου


Ο κατάλογος αυτός, που έχει συνταχθεί με μέριμνα κυρίως της Προοδευτικής Ένωσης Μητέρων Ελλάδας (Π.Ε.Μ.Ε.), περιλαμβάνει 88 ονόματα που δεν αναφέρονται αποκλειστικά στην περίοδο του Νοεμβρίου 1973, αλλά σε όλο το χρονικό διάστημα της δικτατορίας 1967–1974. Ανά­μεσά τους ξεχωρίζουν όλες οι γνωστές περιπτώσεις των θυμάτων της Χούντας, από τα θύματα του πραξικοπήματος και τους ανεξιχνίαστους θανάτους επωνύμων αντιπάλων του καθεστώτος, μέχρι τους αγωνιστές που έχασαν τη ζωή τους προβαίνοντας σε πράξεις αντίστασης και τους νεκρούς του Πολυτεχνείου.
Πεσλής Βασίλης, Ελής Παναγιώτης, Μανδηλαράς Νικηφόρος, Καλαντζής Δημήτρης, Ρίζος Τάκης, Καλαβρού Μαρία, Παναγούλης Γιώργος, Τσαρουχάς Γιώργος, Θεοδωρίδης Γιώργος, Κατσικογιάννης, Τζαβαλάς Καρούσος, Κώστας Γεωργάκης, Αντωνίου Ζήσης, Τσιτσιρίγκος Φώτης, Κούλης Γεώργιος, Πετρόπουλος Παναγιώτης, Βασιλόπουλος Γιάννης, Κωνσταντίνου Γιώργος, Αλβάνογλου Θεόδωρος, Σινόπουλος Πέτρος, Κομνηνός Διομήδης, Παντελεάκης Κυριάκος, Βάρσος Ιωάννης, Εγκελμαν Ντόρις Μαριέτε, Γεριτσίδης Γιώργος, Γεωργαράς Μαρίνος - Σπύρος, Παπαϊωάννου Δημήτρης, Καραμανής Μάρκος, Φαμέλης Βασίλης, Μαρκούλης Νίκος, Σαμούρης Γιώργος, Μυρογιάννης Μιχάλης, Καραγεωργίου Στέλιος, Φιλίνης Γιάννης, Δικάλφα Καλλιόπη, Τζιάνος Λάμπρος, Σταυρέλης Γιάννης, Αργυροπούλου Αικατερίνη, Δασκάλου Στέλιος, Θεοδώρας Δημήτρης, Σίμος Γεώργιος, Κυριακόπουλος Σάκης, Καζέπης Κώστας, Καΐλης Γιάννης, Αναγνωστόπουλος, Αντάρογλου, Αντζελόνι Ελενα Μαρία, Αργυρίου, Βρυώνης, Βυθούλκας, Γαλάτης Νίκος, Γιαννόπουλος, Γρέλλος, Δημόπουλος, Διαμαντάκος, Ευαγγελινός, Ζησιμόπουλος, Ηλιόπουλος, Ιωαννίδης, Ιωάννου, Κούμπουλος, Κρητικάκη, Λαγαριώτης, Μαντζώρος, Μαυρογιάννης, Μέξης, Μικρώνης, Μιχαηλίδης, Μπονάτος Χρήστος, Μώμος, Νικολάου, Παπαγεωργίου, Παπαδόπουλος, Ρακιτζής Αλέξανδρος, Ράμμος Βασίλειος, Σαρμαλής, Σπαρτίδης, Σταυρόπουλος, Σχίζας, Σωτηρόπουλος Ιωάννης, Τορίλ - Τεκλέτ (Αίγυπτος), Τσιγκούνης, Τσικουρής, Φραγκόπουλος Θεόφιλος, Χαλκίδης Γιάννης, Χαραλαμπίδης Γιώργος, Χατζηβασιλείου, Κατής Κώστας.
ΔΕΙΤΕ: Ο π. Γεώργιος Πυρουνάκης τελεί Μνημόσυνο στο πρώτο θύμα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου Διομήδη Κομνηνό (βίντεο)

Βιβλιογραφία by Sophia Ntrekou.gr 

• Η μελέτη αυτή έχει υιοθετηθεί από τη σχετική βιβλιογραφία ως η πλέον έγκυρη επιστημονική προσέγγιση στο ζήτημα (βλ. ενδεικτικά Δημήτρης Παπαχρήστος, Το Πολυτεχνείο ζει, εκδόσεις Λιβάνη, Αθήνα 2004, σελ. 41-45, Δημήτρης Χατζησωκράτης, Πολυτεχνείο ’73, εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2004, σελ. 176-177, 424-425, Βαγγέλης Αγγελής & Ολύμπιος Δαφέρμος, Όνειρο ήταν, έκδοση ΕΔΙΑ-Οδυσσέας, Αθήνα 2005, σελ.378-388).
• ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ Λεωνίδας Καλλιβρετάκης, «Πολυτεχνείο ’73: Το ζήτημα των θυμάτων: Νεκροί και τραυματίες,» in Πολυτεχνείο ’73: ρεπορτάζ με την Ιστορία, vol. 2, Αθήνα: Εκδόσεις Φιλιππότη, 2004, pp. 38-55.
• Πατρίς: Ολόκληρο το πόρισμα του εισαγγελέα Δ. Τσεβά για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου
• «14-10-1974: Πόρισμα Τσεβά για Πολυτεχνείο». Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2008.
• ChiosNews.com, «Πρώτη επίσημη έρευνα για το Πολυτεχνείο» 2008-11-02 
• Γάτος, Γιώργος; Καλλιβρετάκης, Λεωνίδας (Νοέμβριος 2004). «Το ζήτημα των θυμάτων: Νεκροί και τραυματίες». Πολυτεχνείο '73: ρεπορτάζ με την Ιστορία: Οι μαρτυρίες, οι φοιτητικές αντιδικτατορικές οργανώσεις, τα ντοκουμέντα. Β'. Αθήνα: Εκδ. Φιλιππότη.
• Καθημερινή 3 Aπριλίου 2012: Η λίστα με τους πραγματικούς νεκρούς της εξέγερσης του Νοέμβρη
• Αλαμάνου, Κατρίν (17/11/2015). «Οι νεκροί του Πολυτενείου». «Καλλιβρετάκης: δεν θα πείθονταν ποτέ, ακόμη και αν τους έβαζες μπροστά στους νεκρούς και τους άφηνες να βάλουν "τον δάκτυλον εις τον τύπον των ήλων.»
• Εορτή Πολυτεχνείου, Λίστα Επετείου
• Ριζοσπάστης Σάββατο 18 Νοέμβρη 2000: Προσκλητήριο νεκρών
Πηγή έρευναςsophia-ntrekou.gr/Αέναη επΑνάσταση

«Με παραδέχεσαι ρε; 45 χρονών άνθρωπος 
και με την πρώτη τον βρήκα στο κεφάλι». 

Η κατάθεση του στρατιώτη που «έκαψε» τον Ντερτιλή. 
Καταδικάστηκε για την εν ψυχρώ δολοφονία του 
20χρονου Μυρογιάννη έξω από το Πολυτεχνείο.


Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου συνεχίστηκαν και μετά τη 17η Νοεμβρίου του 1973. Οδομαχίες, επεισόδια και συλλήψεις συνεχίζονταν στο Πολυτεχνείο και τους γύρω δρόμους. Ένα από τα θύματα εκείνης της ημέρας ήταν ο 20χρονος ηλεκτρολόγος από τη Μυτιλήνη, Μιχάλης Μυρογιάννης. Ο νεαρός βρισκόταν στο Πολυτεχνείο και προσπάθησε να ξεφύγει από τους αστυνομικούς που ήθελαν να τον συλλάβουν.

Παρών ήταν ο πραξικοπηματίας αξιωματικός του στρατού Ν. Ντερτιλής, ο οποίος όταν είδε τον νεαρό να ξεφεύγει από τα χέρια των αστυνομικών, σήκωσε το όπλο του και τον πυροβόλησε εν ψυχρώ στο κεφάλι. Ο Μυρογιάννης έπεσε νεκρός στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Στουρνάρη. Σύμφωνα με όσα αποκαλύφθηκαν αργότερα στη δίκη για τα αιματηρά γεγονότα, ο Ντερτιλής μετά την ευθεία θανατηφόρα βολή, μπήκε στο αυτοκίνητο όπου τον περίμενε ο οδηγός του και του είπε χτυπώντας τον στην πλάτη: «Με παραδέχεσαι ρε; 45 χρονών άνθρωπος και με τη μία τον πέτυχα στο κεφάλι».

Ο Ντερτιλής μετά την πτώση της χούντας δικάστηκε για το έγκλημά του. Καταδικάστηκε για ανθρωποκτονία από πρόθεση σε ισόβια κάθειρξη. Ήταν ο μόνος χουντικός που δεν έκανε αίτηση αποφυλάκισης επειδή δεν ήθελε να αναγνωρίσει τη νομιμότητα του δημοκρατικού πολιτεύματος. Πέθανε στη φυλακή στις 28 Ιανουαρίου του 2013.

Η καταδίκη του βασίστηκε κυρίως στην κατάθεση του στρατιώτη οδηγού του Αντώνη Αγριτέλλη, ο οποίος ήταν αυτόπτης μάρτυρας της δολοφονίας. Η κατάθεση του οδηγού του Ντερτιλή «Ήμουν οδηγός του τζιπ του Ντερτιλή. Την Παρασκευή το βράδυ τον πήγα στην αστυνομική διεύθυνση. Έμεινε πολλές ώρες εκεί κι εγώ τον περίμενα απ’ έξω. Άκουσα τότε αστυφύλακες που έλεγαν, «ο Ντερτιλής θα κατεβάσει τα τανκς».

Ο Ντερτιλής μετά την πτώση της χούντας δικάστηκε για το έγκλημά του. Καταδικάστηκε για ανθρωποκτονία από πρόθεση σε ισόβια κάθειρξη. Ήταν ο μόνος χουντικός που δεν έκανε αίτηση αποφυλάκισης επειδή δεν ήθελε να αναγνωρίσει τη νομιμότητα του δημοκρατικού πολιτεύματος. Πέθανε στη φυλακή στις 28 Ιανουαρίου του 2013. Η καταδίκη του βασίστηκε κυρίως στην κατάθεση του στρατιώτη οδηγού του Αντώνη Αγριτέλλη, ο οποίος ήταν αυτόπτης μάρτυρας της δολοφονίας. 


Η κατάθεση του οδηγού του Ντερτιλή

«Ήμουν οδηγός του τζιπ του Ντερτιλή. Την Παρασκευή το βράδυ τον πήγα στην αστυνομική διεύθυνση. Έμεινε πολλές ώρες εκεί κι εγώ τον περίμενα απ’ έξω. Άκουσα τότε αστυφύλακες που έλεγαν, «ο Ντερτιλής θα κατεβάσει τα τανκς».


Στις 6 το πρωί του Σαββάτου πήγα τον Ντερτιλή στην ΑΣΔΕΝ. Έπειτα την Κυριακή το μεσημέρι τον πήγα στο Πολυτεχνείο. Κατέβηκε και μιλούσε με ένα αξιωματικό, όταν αντελήφθη ένα νεαρό που έτρεχε να περάσει απέναντι, παρά τις αντιρρήσεις που είχαν οι εκεί ευρισκόμενοι αστυφύλακες. Τότε ο Ντερτιλής έβγαλε το περίστροφό του και σκότωσε τον νεαρό. Έπειτα μπήκαμε στο τζιπ και μου είπε. «Με παραδέχεσαι; 45 χρονών άνθρωπος και με την πρώτη τον βρήκα στο κεφάλι». Μετά κατευθυνθήκαμε προς τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Μπροστά στον ΟΤΕ ήταν κόσμος και ο Ντερτιλής έβγαλε το πιστόλι του και άρχισε να πυροβολεί. Κατόπιν ξαναπεράσαμε από το Πολυτεχνείο και είδα το παιδί να είναι ακόμη ξαπλωμένο κάτω. Γύρω του μια λίμνη αίματος.

Η μητέρα του Μυρογιάννη το 1975  μιλά για τον αδικοχαμένο γιο της
Η μητέρα του Μυρογιάννη το 1975 
μιλά για τον αδικοχαμένο γιο της

Σε συνέχεια πήγαμε κοντά στην Ομόνοια, όπου ο Ντερτιλής κατέβηκε από το τζιπ και απευθυνόμενος σε μια ομάδα Λοκατζήδων έλεγε: «Βαράτε στο ψαχνό». Εγώ έδωσα το παράδειγμα. Τα ίδια είπε επίσης λίγο αργότερα και στους χωροφύλακες που ήταν στο υπουργείο δημοσίας τάξεως. Ο Ντερτιλής προκειμένου να υπερασπιστεί τον εαυτό του είπε ψέματα στο δικαστήριο: «Ούτε φυσιογνωμικά δεν τον γνωρίζω (ενν. τον οδηγό). Οι οδηγοί μου είναι περιστασιακοί. Δεν τον έχω δει ποτέ κύριε πρόεδρε». Ο ισχυρισμός του αποδείχθηκε ψευδής. Η κατάθεση του οδηγού μαζί με άλλες καταθέσεις μαρτύρων, οδήγησε στην καταδίκη του δράστη. (Εδώ)

Βίντεο 33:49 Δείτε τη συγκλονιστική μαρτυρία του πατέρα
του Διομήδη Κομνηνού και της μητέρας του Μιχάλη Μυρογιάννη

Βίντεο: «Υπήρξαν νεκροί στο πολυτεχνείο;». 

Η Μηχανή του Χρόνου παρουσιάζει όχι μόνο τα ονόματα των νεκρών, αλλά μαρτυρίες και ντοκουμέντα από συγγενείς θυμάτων, τραυματίες, αυτόπτες μάρτυρες και γιατρούς που έζησαν το ματωμένο Νοέμβριο του 1973. Τους νεκρούς του Πολυτεχνείου και τους ελεύθερους σκοπευτές της χούντας, μέσα από μαρτυρίες και ντοκουμέντα το μυστικό σχέδιο της χούντας που παγίδευσε όλη την περιοχή με ελεύθερους σκοπευτές και αιματοκύλισε το Πολυτεχνείο. 

Η δημοσιογραφική έρευνα ξεχωρίζει το μύθο από την πραγματικότητα και φωτίζει τη λίστα με τα θύματα που συνέταξε ο εισαγγελέας Δημήτρης Τσεβάς μετά την πτώση της χούντας. Η κάμερα της εκπομπής βρέθηκε στα σημεία όπου οι ελεύθεροι σκοπευτές πυροβολούσαν αδιακρίτως και με τη βοήθεια των αυτοπτών μαρτύρων αποτύπωσε το παζλ της σφαγής. Στην τηλεοπτική αυτοψία φωτίζεται ο ρόλος του τότε υπουργείου Δημόσιας Τάξης στην ταράτσα του οποίου είχαν στηθεί τα πυροβολεία. (28/1/2017)

Αυτοψία στην ταράτσα του πρώην υπ. Δημόσιας Τάξης όπου οι ελεύθεροι σκοπευτές χτυπούσαν τους διαδηλωτές με τα πυροβόλα
Αυτοψία στην ταράτσα του πρώην υπ. Δημόσιας Τάξης 
όπου οι ελεύθεροι σκοπευτές χτυπούσαν 
τους διαδηλωτές με τα πυροβόλα...

Ακόμα και σήμερα στους παρακείμενους δρόμους διακρίνονται τα σημάδια από τις βολές.

Οι γιατροί Μανώλης Μυλωνάκης και Παναγιώτης Μαυρομάτης που προσέφεραν πρώτες βοήθειες στους τραυματίες μιλούν για τα θύματα που αιμορραγούσαν στην είσοδο της πολυκατοικίας της οδού Αβέρωφ. Μάλιστα δείχνουν ένα σπάνιο ιστορικό ντοκουμέντο: τη ματωμένη μπλούζα του νεαρού που δέχτηκε σφαίρα στην πλάτη. Λύνει το μυστήριο πίσω από μια σειρά ιστορικών φωτογραφιών που δείχνουν αιμόφυρτους άνδρες μπροστά από την κεντρική πύλη του Πολυτεχνείου. Η έρευνα τους εντόπισε και με την βοήθεια των συγγενών τους τεκμηρίωσε ότι είχαν χτυπηθεί από σκοπευτές του καθεστώτος.

Κεντρικό ρόλο στην έρευνα έχουν οι γιατροί που περιέθαλψαν τους τραυματίες και βεβαίωσαν τους θανάτους πολλών διαδηλωτών. Ο Κώστας Χαρώνης υπήρξε διευθυντής της χειρουργικής κλινικής του Ρυθμιστικού και περιγράφει με μεγάλη λεπτομέρεια τα περιστατικά που χειρούργησε. Ένας από τους ανθρώπους που έσωσε μιλά στην εκπομπή και δείχνει τη σφαίρα που του αφαίρεσε. Οι δικηγόροι υπεράσπισης αλλά και πολιτικής αγωγής στην δίκη του Πολυτεχνείου το 1975, περιγράφουν τα όσα είδαν και άκουσαν στην αίθουσα του δικαστηρίου, για τους νεκρούς του Πολυτεχνείου.

Στην εκπομπή μιλούν ο ψυχίατρος Μανώλης Μυλωνάκης, οι γιατροί Παναγιώτης Μαυρομάτης, Αντωνία Χαρίτου και Κώστας Χαρώνης, οι αυτόπτες μάρτυρες Μέλπω Λεκατσά, Μιχάλης Μπέσης, Γιώργος Οικονόμου, Εμμανουήλ Μαρουφίδης και οι συγγενείς των θυμάτων Γιάννης Κομνηνός, Ανθή Μυρογιάννη, Μανώλης Καραμανής, Θεοφάνης Θεοδώρας, Αλέξανδρος Κούμπος και Μάρκος Καραμανής. Επίσης μιλούν οι δικηγόροι Φώτης Κουβέλης και Ιωάννης Κατσιέρης καθώς και οι δημοσιογράφοι Μιμή Τουφεξή, Γιώργος Φιλιππάκης, Θοδωρής Καλούδης και Πολ Βιττωρούλης. Δείτε από το ERT WEB την εκπομπή ή κλικ την εικόνα για να δείτε τα Video.













Υπάρχει ένα παράθυρο καμωμένο κόσκινο 
στη φωτογραφία του δρόμου.
Τώρα η σκάλα σε διασχίζει καθέτως 
απ' το υπόγειο ως τον αυχένα.
Κάποιος ανεβαίνει μ' ένα τρανζίστορ 
ρυθμικός πολλαπλασιασμός των ειδήσεων. 

Στη μικρή οθόνη τα πρόσωπα εναλλάσσονται 
σταθερά δίχως πολλούς θορύβους. 
Η εξουσία όπως πάντοτε φωτίζεται 
με τετραγωνισμένο φως. Ιαχές. Το πλήθος.

Στο μεταξύ το πλήθος. 
Αόρατα μάτια με τρείς διαστάσεις 
ακτινογραφούν εισερχομένους 
εξερχομένους διερχομένους. 
Τα περίστροφα ακίνητα βαθειά
μέσα τους σαφώς οπλισμένα.

Το πλήθος φεύγει έφυγε. 

Κι εκεί σε βρήκαν αργότερα με μια ριπή 
(τρύπες 7-8) στη πλάτη σου ετών 
ας πούμε 24 καμμιά ταυτότητα.

Οι νεκροί του Πολυτεχνείου
Τάκης Σινόπουλος: «Δοκίμιο ’73-’74» 
του έργου «Το χρονικό», 1975


Περισσότερα: ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

Μαρτυρία στο Facebook:

14 Νοε 2021 Katerina Papaioannou: Σοφία μου, εκτός απ' τους Ήρωες του Πολυτεχνείου, έχασαν την ζωή τους στις 17 Νοεμβρίου κ αρκετοί άνθρωποι από αδέσποτες σφαίρες. Μεταξύ αυτών κ ο μακαριστός μου πατέρας, που σκοτώθηκε από αδέσποτη σχολώντας απ' το γραφείο του στην οδό Πεσμαζόγλου κ Σταδίου. ΑΙΩΝΙΑ ΤΟΥΔ Η ΜΝΗΜΗ.· 14 Νοε 2021

Σοφία ΝτρέκουKaterina μου έχεις δίκιο απόλυτο. Νεκροί του Πολυτεχνείου κατονομάζονται και εκείνοι που σκότωσαν από αδέσποτες σφαίρες. Δεν είναι μόνο οι συμμετέχοντες μέσα στο Πολυτεχνείο. Ο Θεός να τον αναπαύει τον αδικοχαμένο πατέρα σου.· 14 Νοε 2021

Katerina Papaioannou: Σημειωτέο, ότι η κηδεία εγινε με το φέρετρο κλειστό, δεν επέτρεψαν να δούμε τον νεκρό κ το ανοίξαμε για δευτερόλεπτα, μετά από τις φωνές της μητέρας μου, ότι θέλει να να δει τον σύζυγό της. Και πάμπολα άλλα. Δεν υπαρχουν λόγια να περιγράψει κανείς την οδύνη του.· 14 Νοε 2021

Σοφία ΝτρέκουKaterina μου σ' ευχαριστώ από καρδιάς που το μοιράστηκες μαζί μας. · 14 Νοε 2021

Σοφία ΝτρέκουKaterina, στην ονομαστική λίστα που δημοσιεύω από κρατικά έγγραφα, υπάρχει και ένας Νεκρός ονόματι Παπαϊωάννου Δημήτριος. Ο πατέρας σου είναι;;

Katerina Papaioannou: Δυστυχώς Σοφια μου. Ο καλύτερος πατέρας του κόσμου. Ένας γλυκύτατος Άνθρωπος. Που νοιαζόταν κ έτρεχε για όλους. Σκοτώθηκε από αδέσποτη, φεύγοντας απ' το γραφείο του στην οδό Πεσμαζόγλου, απ' τον σύνδεσμο Πυρηνελαιουργών βιομηχάνων, για να πάει στον ηλεκτρικό. Τον περιμέναμε σπίτι μας και τον βρήκαμε δυο ημέρες μετά στο νεκροτομείο. Στην κηδεία δεν μας επέτρεπαν ν' ανοίξουμε το φέρετρο να δούμε αν ειναι ο δικός μας άνθρωπος. Μετά από τις φωνές της μητέρας μου, άνοιξαν για ένα λεπτό, να διαπιστώσουμε ποιον κηδεύουμε. ΤΡΑΓΩΔΙΑ.· 20 Νοε 2021

Βίντεο: Οι νεκροί του Πολυτεχνείου: Αφιερωμένο στη μνήμη των 
24 επιβεβαιωμένων (μέχρι σήμερα) νεκρών του Πολυτεχνείου. 

Μουσική Επένδυση: The Unforgiven I (Metallica)


Η 12η επέτειος του «Πολυτεχνείου» 
και η δολοφονία Καλτεζά

Πρωτοσέλιδο των Νέων την επομένη της δολοφονίας

FaceBook Διάλογοι και Δημοσιεύσεις

Σοφία Ντρέκου 16 Νοεμβρίου 2017 στις 10:36 μ.μ.: Την Κυριακή 17 Νοεμβρίου 1985, ανήμερα της δωδέκατης επετείου από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ένας 15χρονος διαδηλωτής, ο Μιχάλης Καλτεζάς, έπεσε νεκρός από σφαίρα αστυνομικού στα Εξάρχεια. Την εποχή εκείνη, η Ελλάδα βρισκόταν στις αρχές της δεύτερης κυβερνητικής θητείας του ΠΑΣΟΚ, με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου.

Μετά το τέλος της καθιερωμένης πορείας προς την Αμερικάνικη Πρεσβεία, που σημαδεύτηκε από τις λεκτικές αντεγκλήσεις μεταξύ των μπλοκ του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, άρχισαν οι πρώτες αψιμαχίες μεταξύ αστυνομικών και νεαρών διαδηλωτών του αναρχικού και αντιεξουσιαστικού χώρου. Λίγο πριν από τα μεσάνυχτα, μία ομάδα διαδηλωτών επιτέθηκε κατά μιας κλούβας των ΜΑΤ στην οδό Στουρνάρη στα Εξάρχεια.

Ένας από τους διαδηλωτές, ο 15χρονος μαθητής Μιχάλης Καλτεζάς, εκσφενδόνισε μια βόμβα Μολότοφ κατά του αστυνομικού αυτοκινήτου, το οποίο άρχισε να λαμπαδιάζει. Τότε, ένας αστυφύλακας, ο 26χρονος Αθανάσιος Μελίστας, πυροβόλησε με το υπηρεσιακό του περίστροφο κατά των διαδηλωτών, που βρίσκονταν σε φάση υποχώρησης στην οδό Σολωμού. Μία σφαίρα βρήκε τον νεαρό μαθητή Καλτεζά κάτω από το αριστερό αυτί, σωριάζοντάς τον νεκρό.

Μόλις μαθεύτηκε η δολοφονία Καλτεζά, ο Υπουργός Υγείας και Πρόνοιας, Γιώργος Γεννηματάς, κατέφθασε στον «Ευαγγελισμό», όπου διακομίστηκε η σορός του, και εξέφρασε τη συντριβή του για το συμβάν. Φίλοι και συμμαθητές, μιλώντας σε δημοσιογράφους, χαρακτήρισαν τον Μιχάλη «ένα σκληρό παιδί, ένα ροκά, που συμπαθούσε τους οργισμένους και αμφισβητίες νέους».


Σχεδόν αμέσως, οι αναρχικοί κατέλαβαν το Φυσικείο (Παλαιό Χημείο) στην οδό Σόλωνος και το Πολυτεχνείο. Την επομένη δόθηκε η άδεια από την Επιτροπή Πανεπιστημιακού Ασύλου για την εκκένωση του κτιρίου από την αστυνομία. Τα ΜΑΤ επενέβησαν και με τη χρήση δακρυγόνων συνέλαβαν 37 άτομα. Η κατάληψη του Πολυτεχνείο έληξε μετά από διαπραγματεύσεις, χωρίς επεισόδια.


Η εκδίκηση της 17Ν εναντίον κλούβας των ΜΑΤ

Επεισόδια έγιναν και σε άλλα σημεία της πρωτεύουσας, μεταξύ αναρχικών και αστυνομίας. Ο απολογισμός του διημέρου μετά τη δολοφονία του νεαρού μαθητή ήταν 58 τραυματίες, ζημιές δισεκατομμυρίων δραχμών και 45 συλλήψεις.

Σε πολιτικό επίπεδο, ο αρμόδιος υπουργός Εσωτερικών και Δημόσιας Τάξης, Μένιος Κουτσόγιωργας, και ο αναπληρωτής του, Αθανάσιος Τσούρας, υπέβαλλαν τις παραιτήσεις τους για λόγους ευθιξίας στον πρωθυπουργό, Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος δεν τις έκανε δεκτές, αλλά έθεσε σε διαθεσιμότητα την ηγεσία της νεοσύστατης τότε ΕΛΑΣ.

Εννέα ημέρες αργότερα, στις 26 Νοεμβρίου, η τρομοκρατική οργάνωση «17Ν» εκδικείται τον θάνατο Μελίστα, όπως ανέφερε σε προκήρυξή της. Πυροδοτεί παγιδευμένο με εκρηκτικά αυτοκίνητο δίπλα σε λεωφορείο των ΜΑΤ στην Καισαριανή, με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του ο αρχιφύλακας Νίκος Γεωργακόπουλος και να τραυματιστούν 14 αστυνομικοί.

Στο δικαστικό σκέλος της δολοφονίας Καλτεζά, ο δράστης αστυνομικός θα κατηγορηθεί για ανθρωποκτονία από πρόθεση εν βρασμώ ψυχικής ορμής και καθ’ υπέρβαση των ορίων της άμυνας. Στις 23 Σεπτεμβρίου του 1988 θα καταδικασθεί σε δυόμισι χρόνια φυλάκιση, ενώ στην κατ’ έφεση δίκη θα αθωωθεί (25 Ιανουαρίου 1990), επειδή το δικαστήριο του αναγνώρισε το ελαφρυντικό ότι υπερέβη τα όρια της άμυνας, εξαιτίας του φόβου και της ταραχής που του προκάλεσε η ενέργεια του θύματος. 


Συνήγορος υπεράσπισης του Μελίστα ήταν ο Αλέξανδρος Λυκουρέζος, ενώ ως συνήγοροι πολιτικής αγωγής παρέστησαν ο Νίκος Κωνσταντόπουλος (αργότερα πρόεδρος του Συνασπισμού και πατέρας της βουλευτίνας του ΣΥΡΙΖΑ Ζωής Κωνσταντοπούλου) και ο Φώτης Κουβέλης.

Οι νεκροί του Πολυτεχνείου - kaistriotis.blogspot.gr
Στις 19 Νοέμβρη του 1973, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Σπυρίδων Ζουρνατζής, ανακοινώνει σε συνέντευξη τύπου ότι οι νεκροί από την καταστολή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου ανέρχονται σε 11 και οι τραυματίες σε 138. » Ο Εχθρός του Λαού: Αφιερώματα Πολυτεχνείο 


«Έτσι έριξα την πύλη του Πολυτεχνείου». Ο αξιωματικός του τανκ μιλά για τη νύχτα που συγκλόνισε την Ελλάδα. Τι κατέθεσε η Ρηγοπούλου που έπεσε πάνω της η πόρτα. εδώ
26 χρόνια από την αθώωση Μελίστα. Τα γεγονότα μέχρι και την τραγική δικαστική απόφαση

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ, ΣΑΣ ΤΙΜΩ ΑΙΩΝΙΑ ΣΑΣ Η ΜΝΗΜΗ

Προς όλους αυτούς τους ΕΛΛΗΝΕΣ, που εξαιτίας τους 
σήμερα ζω και σκέπτομαι ελεύθερα (ακόμα) 
ένα μεγάλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΑΠΟ ΚΑΡΔΙΑΣ. 


Σοφία Ντρέκου 17 Νοεμβρίου 2014 στις 6:21 μ.μ.: «Αδελφέ μου σκοπέ! αδελφέ μου σκοπέ! Σ’ ακούω να περπατάς πάνω στο χιόνι σ’ ακούω που βήχεις μες την παγωνιά σε γνωρίζω αδελφέ μου και με γνωρίζεις. Στοιχηματίζω, ότι θα έχεις μια κοριτσίστικη φωτογραφία στην τσέπη σου. Στοιχηματίζω, αριστερά μέσα στο στήθος σου πως έχεις μια καρδιά. Θυμάσαι; Είχες κάποτε, ένα τετράδιο ζωγραφισμένα χελιδόνια, είχα κάποτε ονειρευτεί να περπατήσουμε κοντά – κοντά. Στο κούτελό σου ένα μικρό σημάδι απ’ τη σφεντόνα μου στο μαντήλι μου φυλάω διπλωμένα τα δάκρυά σου στην άκρη της αυλής μας έχουν ξεμείνει τα σκολιανά παπούτσια σου. ΜΗ ΣΗΜΑΔΕΨΕΙΣ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ». Τάσος Λειβαδίτης: Ο άνθρωπος με το ταμπούρλο (απόσπασμα του έργου του) Σοφία Ντρέκου 17 Νοεμβρίου 2014 στις 5:26 μ.μ.

• Θάλια Παπά: Πάντως τότε είχαν και λίγη καρδιά οι φαντάροι που εκτελούσαν διαταγές. Είχαν ευαισθησίες εκτός από φόβο... Σήμερα οι ματατζήδες εκπαιδεύονται για να εξοντώνουν κι αυτό γίνεται με επιλογή τους. Πιστεύω πως αν είχαν την ευχέρεια θα έφταναν στο ξύλο μέχρι θανάτου.

• π. Panteleimon Krouskos 16 Νοεμβρίου 2012: Σε καμαρώνω νεοέλληνα. Επειδή κάποιοι πούλησαν τα όνειρα της νεότητας τους και τα εξαργύρωσαν με προδοσία, καταφέρνεις να πιστεύεις στην ανυπαρξία των νεκρών του Πολυτεχνείου. Χμμμ. Την Κυριακή βέβαια θα πας με καθαρή συνείδηση στην εκκλησία ε; Ανάμεσα σε μαυροφορεμένες μανάδες... μάλιστα... Σε καμαρώνω πού δεν είσαι "προληπτικός" και δεν φοβάσαι την κατάρα των νεκρών...

ΔΕΝ ΠΑΙΖΟΥΝΕ ΜΕ ΑΥΤΑ ΑΔΕΛΦΟΙ ΜΟΥ. ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΤΗΝ ΙΣΟΠΕΔΩΣΗ αδελφοί. Όταν μιλάμε για χυμένο αίμα το θέμα παύει να είναι πολιτικό, είναι πνευματικό. ΠΡΟΣΕΞΤΕ... Γιατί ο Θεός όταν ακούει τον αδικημένο, δεν τον ρωτάει αν είναι άθεος, δημοκράτης ή χουντικός... Έχει άλλα ΜΕΤΡΑ... Να μην πώ ΙΣΑ ΜΕΤΡΑ και σας τρομάξω... 

• π. Panteleimon Krouskos 16 Νοεμβρίου 2012: Το θεωρώ αναμενόμενο πολλοί πού είναι κατά τα άλλα καλοί και πονετικοί ορθόδοξοι χριστιανοί να πιστεύουν στην ανυπαρξία των νεκρών του Πολυτεχνείου, γιατί αυτοί πού το ΚΑΠΗΛΕΥΤΗΚΑΝ χωρίς να έχουν καμία σχέση με αυτό(μερικοί μερικοί πρωτοκάθεδροι των εκδηλώσεων τώρα, έλεγαν το Πολυτεχνείο προβοκατόρικο τότε) δείχνουν τους χριστιανούς με το δάχτυλο και μας λένε χουντικούς, τα απολειφάδια. Είναι μια καθαρή αλλά όχι δικαιολογημένη άμυνα. Λέω το θεωρώ αναμενόμενο αλλά όχι χριστιανικό! Είπαμε... το ΑΙΜΑ είναι πνευματική και όχι πολιτική υπόθεση και δεν χωράει κάτω από το χαλάκι. Υπάρχει και Θεός! Να μην μοιάσουμε σε αυτούς που μας φτύνουν... Και βέβαια υπάρχει και το πλοκαμάκι των καραφλών με το κάγκελο στο μπράτσο πού εισχωρεί στον εκκλησιαστικό χώρο και μας γαργαλάει και να δούμε πότε επιτέλους θα αφήσουμε τα πολιτικά για την κάλπη και τα εκκλησιαστικά για τον Θεό.

• π. Panteleimon Krouskos 16 Νοεμβρίου 2013: Αύριο τα πολιτικά κόμματα θα καταθέσουν στεφάνους στο Πολυτεχνείο. Κανένας από αυτούς δεν έχει σχέση με το γεγονός. Είναι υποκριτική φιέστα. Επί κυβερνήσεων δεξιάς επαναλαμβάνοταν το πολυτεχνείο καθ' έτος, η προοδευτική πτέρυγα το πρόδωσε με χυδαία εκμετάλλευση, οι υπόλοιποι μίλησαν για προβοκάτσια όταν συνέβη, αυτοί πού το θεωρούν μύθο ανήκουν οι ίδιοι σε σφαίρα ανάξια λόγου. Ό,τι και αν δείτε και αν ακούσετε από αυτούς, είναι ψέμα ως συνήθως.

Panteleimon Krouskos 16 Νοεμβρίου 2013: Δεν μπορεί να με πείσει κανείς για την αποκλειστική οικειοποίηση του πολυτεχνείου από μέρους του. Ας βγεί το κάθε κόμμα να ακούσει τα σχολιανά του. Έχω ράμματα για την γούνα ολωνών σας.

Το πολυτεχνείο δεν είναι μύθος. Όπως και η παντοειδής εκμετάλλευση του πού την πληρώνουμε ως τα σήμερα, λες και η πατρίδα χρωστά στον καθένα.

Οι περισσότεροι πού βρέθηκαν εκεί δεν είχαν ιδέα από παρασκήνια. Ήταν εκεί επειδή υπήρχε μια δικτατορία.

π. Panteleimon Krouskos 17 Νοεμβρίου 2014: Μπά δεν γράφω και δεν ποστάρω τίποτα για το Πολυτεχνείο. Άλλωστε για την ελευθερία και τον τύραννο εξουσιαστή πού κρύβει ο καθένας μας μέσα του, κάθε μέρα τα λέμε, ιερατικώς και ποιμαντικώς. Ειδικά σήμερα, βλέπετε, (μια φορά τον χρόνο καθηκοντικά) μιλάνε μόνο οι ψεύτες και οι άτιμοι και δεν μου πάει να μιλήσω εγώ.

• π. Panteleimon Krouskos 13 Νοεμβρίου 2014: Βαρέθηκα να διαβάζω από χριστιανούς ορθοδόξους άρθρα και αναρτήσεις για την ανυπαρξία των νεκρών του Πολυτεχνείου και τα καλά της δικτατορίας. Έχει καταντήσει επετειακό καθήκον πιά. Τόσο επετειακό και τόσο προβλέψιμο όσο και οι ανακοινώσεις καπηλείας των κομμάτων για αντιδικτατορικούς αγώνες. Είναι οι δύο όψεις κοινού νομίσματος.

Πρώτον, δεν είναι χριστιανικό καθήκον να είσαι φιλοφασίστας. Ξεπεράστε το πιά. 60 χρόνια πίσω τα πίστευαν αυτά οι καλοί χριστιανοί. Έχουμε 2014. Οι δικτατορίες οι «ελληνοχριστιανικές» μόνο κακό έκαναν στην Εκκλησία μας. Και στο ήθος και την φήμη στην ίδια την συνοδικότητα της, αφού μέχρι και τα ηνία της πήραν. Η Εκκλησία δεν έχει πολιτικούς προστάτες και πολιτικό χρώμα.

Δεύτερον, άλλο το πολυτεχνείο και άλλο η λεγόμενη γενιά του πολυτεχνείου, πού πλαισιώνει τις ωραίες βίλες της Εκάλης, μιλώντας για πατριωτισμό και κοινωνική δικαιοσύνη. Δεν φταίει καμιά δημοκρατία για τους λειτουργούς της.

Τρίτον, μην βρίζετε νεκρούς. Επιτέλους, η Εκκλησία δεν κομματίζεται και η όποια πολιτική άποψη σας να παραμένει ξένη με την χριστιανική σας αναφορά. Διαμαρτύρομαι ως χριστιανός!

• π. Panteleimon Krouskos 19 Νοεμβρίου 2010: Γιατί είναι τόσο εξωτικό θέμα στον κόσμο της ντροπής, πού θα με πάρουν για τρελό!

Δεν έχω μάθει ακόμα να ζώ μ' αυτόν τον φόβο, βλέπεις. Αλλά εκπαιδεύομαι. Κάποια στιγμή θα γίνω και εγώ ένα με το εντός μου και αδιάφορος για το έξω μου...

Αντίθετα πάρα πολλοί γράφουν γι' αυτό λες και πρόκειται για το Thanksgiving, τα αμερικάνικα Χmas ή την επέτειο γάμων τους.

Μακάριοι. Αλλά δεν ντρέπονται; Όταν γράφεις κάτι δεν πρέπει να το έχεις προδώσει, πρέπει πρώτα να το έχεις στηρίξει με την ίδια σου την ζωή. Όλα αυτά τα κόμματα και οι οργανώσεις αλλά και εμείς οι "καθημερινοί" πολίτες της Ελλάδας του 2011 έχουμε σχέση με τον αγώνα και τα συνθήματα του Πολυτεχνείου;

Να δείς πού σε λίγο θα κόβουνε και τούρτα. Πολλά σχολεία και σωματεία κάνουν και χοροεσπερίδες. Ότι δεν είναι στα μέτρα μας και το έχουμε προδώσει το κατεβάζουμε τόσο κάτω μέχρι να γίνει γραφικότητα. Έτσι είμαστε οι επάξιοι ήρωες και επίγονοι της κάθε μεγάλης Στιγμής.

Λυπάμαι. Είμαι πολύ μικρός και δειλός για τέτοιες γενναιότητες, για τόσο μεγάλες ατιμίες.

Δεν υπάρχουν σχόλια: