Για τη γύμνωση ως εξουθένωση και ποινή στη βάναυση έκθεση του προσώπου στη δημόσια ντροπή

Abu Ghraib 43 Painting by Botero, Fernando, 2005

«Ο Τσαρλς Τέιλορ (ένας από τους μεγαλύτερους πολιτικούς φιλοσόφους της εποχής μας, γεν. 1931) έχει πει ότι, ο άνθρωπος είναι ζώο αυτοερμηνευόμενο, μα η κρίσιμη διαφορά του από τα άλλα ζώα δεν είναι απλώς η αυτογνωσία. Είναι «η αίσθηση κάποιου μέτρου», με χαρακτηριστική περίπτωσή της τη ντροπή.

«Ο πρωταρχικός τόπος της ντροπής είναι ενώπιον των άλλων, στον δημόσιο χώρο […]. Αφορά μέτρα τεθειμένα μόνο σε όντα με αυτογνωσία και προ πάντων όντα τα οποία κοινωνούν προς άλλα δια της γνώσεως του προσώπου τους». Θανατερή στρέβλωση, λοιπόν, της επικοινωνίας πρόσωπο προς πρόσωπο, είναι η βάναυση έκθεση του προσώπου του άλλου στη δημόσια ντροπή.

Εδώ το κακό δεν έγκειται στο να στερείται κάποιος τη θέα του προσώπου του άλλου (όπως εμβληματικά περιγράφει την κόλαση η αφήγηση του αββά Μακαρίου), αλλά στο να εξουθενώνεται κάποιος μπροστά στο πρόσωπο των άλλων. 

Μαΐστορες της απανθρωποποίησης οι Ναζί, γύμνωναν τα θύματά τους ενώπιον όλων. Και τα κούρευαν, για να τους αφαιρέσουν τη συγκεκριμένη τους όψη. Το αλλοιωμένο θύμα παραδινόταν στα μάτια των άλλων, αλλά και οι βασανιστές υποχρεώνονταν να κοιτάζουν –πρόσωπο προς πρόσωπο– τον βασανισμό.

Abu Ghraib 52, 2005  έργο του Κολομβιανού Fernando Botero
Φωτογραφία: Abu Ghraib 52, 2005 έργο του Κολομβιανού 
Fernando Botero (Φερνάντο Μποτέρο γεν. 19 Απρ 1932)

Έτσι βεβαιωνόταν ο ανδρισμός τους, καθόσον ο οίκτος και οι συσπάσεις συμπόνοιας περιφρονούνταν ως χαρακτηριστικά των γυναικών. Με αποκαλυπτικό τρόπο ο Ρούντολφ Ες, διοικητής του Άουσβιτς, περιέγραψε πώς ο ίδιος όχι μόνο διέταζε, αλλά παρακολουθούσε ιδίοις όμμασιν, για ώρες ολόκληρες, μέρα και νύχτα, το γύμνωμα των αιχμαλώτων και το μαρτύριό τους μέσα στους θαλάμους αερίων. Η ομολογία του ήταν οδυνηρά αποκαλυπτική:
«Οι γιατροί μού ζητούσαν να κοιτώ, κι έπρεπε να το κάνω, διότι ήμουν αυτός τον οποίον κοιτούσαν όλοι». Πράγματα μακρινά; Καθόλου! Εντελώς σημερινά, εντελώς εφαρμοσμένα σε σύγχρονα βασανιστήρια (όπου μάλιστα οι μειδιώντες βασανιστές βιντεοσκοπούνται δίπλα στα θύματα), εντελώς εφιαλτικά!».

Πηγή και βιβλιογραφία από το απόσπασμα εδώ «Εξευτελισμός από ΜΑΤ με φωτογραφίες ντοκουμέντο: «Όταν είδα τι είχα τραβήξει, ανατρίχιασα» (φωτορεπόρτερ)»

Δεν υπάρχουν σχόλια: