Τα άγνωστα γονίδια του τσιγκούνη: Η φιλαργυρία είναι ψυχιατρική νόσος, ή ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;

Ο Ιούδας παραλαμβάνει τα τριάκοντα αργύρια από τον αρχιερέα Παλιά Μητρόπολη Βέροιας, 13ος αιώνας.
Ο Ιούδας παραλαμβάνει τα τριάκοντα αργύρια από
τον αρχιερέα Παλιά Μητρόπολη Βέροιας, 13ος αιώνας.

της Σοφίας Ντρέκου (Sophia Drekou)
Αρθρογράφος (BSc in Psychology)


Η τιμή του τετιμημένου: «Απελθών απήγξατο, Ιούδας ο δούλος και δόλιος». Το θείον Πάθος και το ανθρώπινο δράμα... Εκπληκτική και απροσδόκητη βυζαντινή ζωγραφική που υπερβαίνει τα όρια των συμβάσεων! Ο Ιούδας παραλαμβάνει τα τριάκοντα αργύρια από τον αρχιερέα. Λεπτομέρεια από τοιχογραφία στην Παλιά Μητρόπολη Βέροιας, 13ος αιώνας.

Ο τσιγκούνης (Miser) είναι ένα άτομο που διστάζει να ξοδέψει χρήματα, μερικές φορές σε σημείο να παραιτηθεί ακόμη και από βασικές ανέσεις και κάποιες ανάγκες, προκειμένου να συσσωρεύσει χρήματα ή άλλα υπάρχοντα.

Τα άγνωστα γονίδια του τσιγκούνη:
Η φιλαργυρία είναι ψυχιατρική νόσος, 
ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
ή ψυχολογικού τύπου ιδιομορφία;
 
Εθισμοί και ψυχικές διαταραχές σχετιζόμενες με την ανορεξία, τη βουλιμία, τον αλκοολισμό είναι ιατρικά καταγεγραμμένες. Κι όμως, η Ιατρική αντιλαμβάνεται τη φιλαργυρία ως ιδιοτροπία…

Έχετε προσέξει πώς τρώει κάποιος που πάσχει από ψυχογενή βουλιμία; Μασάει γρήγορα. Καταπίνει βιαστικά. Δεν σταματάει μέχρι να αδειάσει το πιάτο του. Έχετε προσέξει πως αποθησαυρίζει τα λεφτά του ο σπαγκοραμμένος;

Ανεξαρτήτως ποσού και βιοποριστικής ανάγκης, εναποθηκεύει ό,τι έχει και δεν έχει σε κρυφούς λογαριασμούς, ώστε να είναι αόρατοι και απρόσβλητοι ακόμη και για τον ίδιο. Έχετε προσέξει την κοπέλα που πάσχει από νευρογενή ανορεξία; Βλέπει το φαγητό και της προκαλεί αηδία ενώ πεινάει. Μπορεί να ζυγίζει 40 κιλά ενώ έπρεπε να έχει το διπλάσιο βάρος. Η ανορεκτική βρίσκει το ισχνό κορμί της παχύ. Και ο σπαγκοραμμένος το παχύ του κομπόδεμα ισχνό.

Έχετε προσέξει κάποιον που είναι τζογαδόρος; Αναζητά μανιωδώς χρήματα για να τα παίξει στην πράσινη τσόχα ή στο ταμπλό του χρηματιστηρίου. Ο τζογαδόρος δεν διστάζει να συνεχίσει να παίζει μέχρι να χάσει όλα τα κέρδη του.

Τα πολλά λεφτά αυξάνουν την ένταση του ερεθίσματος. Είναι άπληστος με το παιχνίδι και όχι με το χρήμα. Αψηφά προκλητικά το χρήμα, αν και λόγω χρεών τόν κυνηγά η εφορία. Αγνοεί την πραγματικότητα.

Οι άλλοι τον αποκαλούν τρελό. Αυτός το θεωρεί «λεβεντιά». Το ίδιο τρελός είναι και εκείνος που ζει μια ζωή γεμάτη στερήσεις μόνον και μόνο για να «ταΐσει» τον τραπεζικό του λογαριασμό. Το ίδιο τρελή είναι η ανορεκτική που αποφεύγει το φαγητό μέχρι θανάτου, αλλά και ο παχύσαρκος βουλιμικός που πεθαίνει από εγκεφαλικό.

Ο ανορεκτικός και ο βουλιμικός δεν βλέπουν στο φαγητό θερμίδες ή βιταμίνες. Γι’ αυτούς έχει αποκτήσει εντελώς διαφορετικό νόημα. Δεν τρώνε για να ζήσουν. Τρώνε για να ανταμείψουν τον εαυτό τους έχοντας ως βάση προσωπικά αξιολογικά κριτήρια.

Τρως, αμείβεσαι. Πεινάς, τιμωρείσαι. Και αντίστροφα. Αναλόγως και ο τζογαδόρος και ο τσιγκούνης. Γι’ αυτούς το χρήμα είναι ερέθισμα εγκεφαλικού οργασμού. Κυνηγάνε πολλαπλούς οργασμούς. Οι άνθρωποι βλέπουν τα ίδια πράγματα, αλλά ο εγκέφαλός τους τα αντιλαμβάνεται πολύ διαφορετικά.

Τα μηνύματα που λαμβάνει ο εγκέφαλος με τη βοήθεια των πέντε αισθήσεων περνούν από επεξεργασία, αξιολογούνται σε ειδικά κέντρα του εγκεφάλου και ακολούθως αποστέλλονται στο φλοιό (του εγκεφάλου) προς επικύρωση και δράση.

Οι άνθρωποι δεν αντιδρούν το ίδιο ούτε απέναντι στα δύο βασικά ένστικτα, τροφή - σεξ. Μπορεί κάποιος να υποτιμά τη μεταγευματική ευτυχία. Ένας άλλος την ευδαιμονία που προσφέρει το σεξ. Ενώ ένας τρίτος την αξία του πλέον ανταλλάξιμου μέσου της κοινωνίας, του χρήματος.

Το χρήμα, λειτουργικά, είναι εργαλείο - μέσο, άυλος ύλη. Εύκολα μετουσιώνεται σε όπλο. Ευκολότερα σε πάθος. Εξασφαλίζει τροφή και σεξ. Εξαγοράζει ανθρώπους. Υποδουλώνει ισόβια τον φιλάργυρο. Οδηγεί στην καταστροφή τον τζογαδόρο του χρηματιστηρίου. Και οι δύο βρίσκονται στα άκρα, αλλά μόνον έτσι νιώθει ο καθένας «πλήρης». Ποιοι μηχανισμοί δίνουν στον άνθρωπο τη γεύση της ζωής; Ο εγκέφαλος ζει μόνον όταν συγκινείται.
Η φιλαργυρία. Η βαριά αρρώστια της ψυχής! - Φώτης Κόντογλου

Πόσα χρήματα κληρονόμησαν ο Γκέιτς και Μπάφετ; Απολύτως τίποτε. Έγιναν πάμπλουτοι. Τώρα επιστρέφουν τα λεφτά τους με δωρεές. Αυτοί οι άνθρωποι δούλεψαν ποτέ για το χρήμα; Πόση δόξα και «αραλίκι» απολάμβαναν ο Χίτλερ και ο Μουσολίνι όταν κυριαρχούσαν στην Ευρώπη; Προτίμησαν, όμως, να ξεκινήσουν πόλεμο για την ηδονή του ρίσκου. Ποιος στρατηγός ανοίγει ταυτόχρονα δύο μέτωπα πολέμου -και στην Αφρική και στη Ρωσία; Κανείς, εκτός αν είναι παίκτης. Τρόπαιο του πολέμου δεν είναι η νίκη. Είναι η διέγερση της καθημερινής μάχης.

Το χρήμα, λειτουργικά, είναι εργαλείο - μέσο, άυλος ύλη. Εύκολα μετουσιώνεται σε όπλο. Ευκολότερα σε πάθος. Εξασφαλίζει τροφή και σεξ. Εξαγοράζει ανθρώπους.

Δεν υπάρχει «χρήμα». Δεν υπάρχει «γλυκό». Δεν υπάρχει έπαθλο. Υπάρχει ένα άλλο συναίσθημα στον εγκέφαλο των ανθρώπων. Τι προκαλεί, όμως, αυτά τα συναισθήματα; Η Ιατρική γνωρίζει ότι τα συναισθήματα γεννιούνται όταν το ένα κύτταρο πληροφορεί το άλλο για το αποτέλεσμα της επεξεργασίας της αρχικής πληροφορίας που έλαβε. Οι πληροφορίες στον εγκέφαλο βρίσκονται σε υγρή μορφή. Δηλαδή, μια ουσία εκκρίνεται από το ένα κύτταρο μεταδίδοντας στο άλλο την επεξεργασμένη πλέον πληροφορία. Οι άντρες πριν από 100 χρόνια ερωτεύονταν αφρατούλες. Σήμερα ο αντρικός εγκέφαλος, λόγω νέων προτύπων, ερωτεύεται γυναίκες τύπου Κέιτ Μος.

Οι μέχρι σήμερα γνωστές ουσίες, που λειτουργούν ως «μεταφορείς πληροφοριών», είναι λιγοστές και ονομάζονται νευροδιαβιβαστές. Πριν από 100 χρόνια δεν υπήρχαν στα ιατρικά βιβλία. Οι σημερινές «βεντέτες» που πυροδοτούν συναισθήματα και τινάζουν χρηματιστήρια στον αέρα λέγονται ντοπαμίνη και σεροτονίνη.

Εκκρίνονται στο τμήμα του εγκεφάλου που ονομάζεται ιππόκαμπος. Κοντά τους συλλειτουργούν οι εγκεφαλικές ενδορφίνες και οι φερομόνες. Η αδρεναλίνη και η κορτιζόνη εκκρίνονται κυρίως από τα επινεφρίδια και οργανώνουν την άμυνα. Σε αυτήν τη μαγική «πανστρατιά» συμπαρατάσσονται η θυροξίνη και η τεστοστερόνη, που διαμορφώνουν -κατόπιν εντολών της κεντρικής διοίκησης- περισσότερο την ανθρώπινη επιθετικότητα. Αυτή η «χημεία χυμών» παράγει την πλέον σημαντική, αλλά και αφηρημένη έννοια της ανθρωπότητας, την προσωπικότητα του ατόμου.
Το χρήμα εξαγοράζει συγκινήσεις. Όχι υλικά αγαθά. Διαφθείρει συνειδήσεις. Εμβολίζει ψυχικά κάστρα. Μας «αναγκάζει» να χάνουμε τον αυτοσεβασμό μας όντας ανίκανοι να το κατακτήσουμε. Να πιστεύουμε ότι ουδείς φτωχός δικαιούται να κάνει τον έξυπνο σε κάποιον πλούσιο. Ακόμη και αν δεκάδες ιατρικές έρευνες αποδεικνύουν ότι οι πλουσιότεροι δεν υπήρξαν οι ευφυέστεροι της γενιάς τους. Άτομα με υψηλό I.Q. δημιουργούν ευτυχισμένες οικογένειες. Και όχι οικονομικές αυτοκρατορίες, όπου οι «αυτοκράτορες» παίρνουν εκδίκηση λόγω ανασφαλειών παιδικής ηλικίας.
Πολλοί πεθαίνουν πάμπλουτοι ενώ έζησαν πάμπτωχοι. Ο λαός τους αποκαλεί τσιγκούνηδες. Είναι η φιλαργυρία γονίδιο; Είναι η τσιγκουνιά ψυχιατρική νόσος, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή η ψυχολογικού τύπου ιδιομορφία;

Ενώ τα γονίδια του αλκοολικού και του παχύσαρκου είναι γνωστά, τα γονίδια του τσιγκούνη είναι άγνωστα. Η Ψυχιατρική αγνοεί τη φιλαργυρία. Αυτή δεν υπάγεται στις ιδεοψυχαναγκαστικές νευρώσεις. Αν παρουσιάζετε τάση να τραβάτε τις τρίχες από το κεφάλι σας, πάσχετε από τριχοτιλομανία, που είναι ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Αν, όμως, αντί να τραβάτε τις τρίχες του κεφαλιού σας σε στιγμές αμηχανίας, έχετε τη συνήθεια να μην «τραβάτε» ποτέ χρήματα από τον τραπεζικό σας λογαριασμό, οι ειδικοί λένε ότι είστε απλά μια ιδιάζουσα προσωπικότητα.

Φιλάργυρος, αλλά όχι ψυχικά διαταραγμένος. Είναι, όμως, τα πράγματα τόσο απλά; Ο τσιγκούνης και ο τζογαδόρος πάσχουν. Και μαζί τους και οι γύρω τους. Η «ιδιομορφία» αυτή στιγματίζει τη ζωή τους, όπως το ποτό τον αλκοολικό και η βουλιμία τον παχύσαρκο.

Η βουλιμική φιλαργυρία και η τζογαδόρικη τοξικομανία κάνουν τον ίδιο άνθρωπο θύτη και θύμα. Και η Ιατρική φαίνεται αδύναμη να συνδράμει. Ενώ κανείς δεν ζητά βοήθεια, αφού για αυτούς δεν υφίσταται πάθηση. Ο τσιγκούνης θεωρεί τον εαυτό του αιτιολογημένα συντηρητικό, προνοητικό και αυτοελεγχόμενο. Ούτε η μοναξιά του τον ωθεί να αναθεωρήσει τις απόψεις του. Και όμως, η απομόνωση εμπλουτίζει μόνο με πίκρα τη χρυσοποίκιλτη φυλακή του.

Ο άνθρωπος κτίζει το κάστρο της ψυχικής του άμυνας πάνω σε 4 πυλώνες: Ένστικτα (ανάγκες), πραγματικότητα (περιβάλλον), σημαντικά πρόσωπα (πρότυπα μίμησης) και προσωπικότητα (το αποτέλεσμα της διαχείρισης των ερεθισμάτων που έλαβε). Η ζωή απαιτεί ικανή διαχείριση. Όπως το αραβικό άλογο, αναβάτη. Αν δεν υπάρχει προσωπικότητα, το άλογο οδηγεί τον αναβάτη. Το χρήμα σήμερα, λόγω έκπτωσης των ηθικών αξιών, λειτουργεί ως μαστίγιο ή χαλινάρι στο χέρι του αναβάτη. Το χρήμα λειτουργεί ως ασπίδα στον τσιγκούνη.

Ως δόρυ στον τζογαδόρο. Και οι δύο αγαλλιάζουν μόνο με την υπέρβαση: Είμαι ισχυρός όταν νικώ ή αδιαφορώ πλήρως για κάτι. Η αδρεναλίνη, που μετουσιώνεται σε δύναμη πάνω στη μάχη, τους δίνει την υπέρτατη αίσθηση της ζωής. Γι’ αυτό νικητές και ηττημένοι επαναλαμβάνονται σταθερά. Τα pit bulls στο ταμπλό. Ο χαρτοπαίκτης στην τσόχα. Ο τσιγκούνης στη θυρίδα. Ο βουλιμικός στο ψυγείο. Η ανορεκτική στο γυμναστήριο. Η προσωπικότητα τους, όμως, πικραίνει και τους δικούς τους. Όπως το γλυκό αφήνει στυφή γεύση στην ανορεκτική. Γιατί η ψυχή μετουσιώνει το γλυκό σε πικρό, τον πλούτο σε ένδεια, τη χαρά σε χάος;
 
Ο κ. Στέφανος Καραγιαννόπουλος γεννήθηκε στον Πειραιά. Το 1956 τέλειωσε την Πρότυπο Ιωνίδειο Σχολή Πειραιώς. Το 1962 πήρε το πτυχίο της ιατρικής με άριστα. Από το 1963 μέχρι το 1966 υπηρέτησε ως έφεδρος ανθυποσμηναγός ιατρός στην ελληνική αεροπορία. Το 1967 απέκτησε την ειδικότητα της παθολογίας απ' το πανεπιστήμιο της Αθήνας. Από το 1986 είναι διευθυντής της Α Παθολογικής Κλινικής του Τζάνειου Νοσοκομείου Πειραιά. 

Γονίδια καθορίζουν τσιγκουνιά και γενναιοδωρία
μελέτη στο περιοδικό νευροεπιστήμης 
«Social Cognitive and Affective Neuroscience»


Το γονίδιο είναι γνωστό ότι επιδρά στην χημεία του εγκεφάλου και οι ερευνητές ήθελαν να εξακριβώσουν κατά πόσο αυτή η επίδραση έχει ως συνέπεια να κάνει ένα άνθρωπο περισσότερο ή λιγότερο τσιγκούνη.

Γερμανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ένα γονίδιο -σε δύο παραλλαγές- που κάνει τους ανθρώπους λιγότερο ή περισσότερο «σφιχτούς» με τα χρήματά τους και γενναιόδωρους. Υπολογίζουν ότι περίπου ένας στους τέσσερις ανθρώπους φέρει στο DNA του αυτόν τον γενετικό παράγοντα, τον οποίο έχει κληρονομήσει από τους γονείς του.

Οι ερευνητές του τμήματος ψυχολογίας του πανεπιστημίου της Βόννης, υπό τον Μάρτιν Ρόιτερ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό νευροεπιστήμης «Social Cognitive and Affective Neuroscience», σύμφωνα με τη βρετανική «Ντέιλι Μέιλ», διαπίστωσαν ότι άνθρωποι που διαθέτουν την «τσιγκούνικη» γενετική παραλλαγή, γενικά δίνουν λιγότερα χρήματα σε δωρεές και φιλανθρωπίες, «κάνουν τράκες» τσιγάρων αντί να αγοράζουν τα δικά τους, δανείζονται χρήματα ή πράγματα που ξεχνούν μετά να επιστρέψουν, επιμένουν να πληρώνει στο εστιατόριο ο καθένας ακριβώς ό,τι έχει φάει, αντί να μοιράζεται ο λογαριασμός σε ίσα μερίδια κλπ.

Οι γερμανοί επιστήμονες πήραν δείγματα κυττάρων από το στόμα 101 νεαρών ανδρών και γυναικών και μελέτησαν την επίδραση ενός συγκεκριμένου γονιδίου, του COMT, το οποίο υπάρχει σε δύο παραλλαγές (A και G). Το γονίδιο είναι γνωστό ότι επιδρά στην χημεία του εγκεφάλου και οι ερευνητές ήθελαν να εξακριβώσουν κατά πόσο αυτή η επίδραση έχει ως συνέπεια να κάνει ένα άνθρωπο περισσότερο ή λιγότερο τσιγκούνη.
Οι εθελοντές κλήθηκαν να παίξουν ένα χαρτοπαικτικό παιγνίδι στον ηλεκτρονικό υπολογιστή και στη συνέχεια να δωρίσουν ένα μέρος από τα κέρδη τους σε ένα φτωχό παιδί στο Περού.
Η παραλλαγή (A ή G) του γονιδίου δεν επηρέασε πόσο κέρδισε κάθε παίκτης στο παιγνίδι, όμως επηρέασε σημαντικά πόσο χρήματα δώρισε κατόπιν. Έτσι, πάνω από το 20% των εθελοντών με την παραλλαγή G του γονιδίου COMT έδωσαν στο παιδάκι όλα τα χρήματα που είχαν κερδίσει, αλλά λιγότερο από το 2% όσων είχαν την παραλλαγή Α του γονιδίου, ήσαν εξίσου γενναιόδωροι. Κατά μέσο όρο, όσοι διέθεταν την «τσιγκούνικη» εκδοχή του γονιδίου, έδωσαν λιγότερα από τα μισά κέρδη τους σε φιλανθρωπίες.

Προηγούμενες πάντως έρευνες έχουν δείξει ότι η τάση για τσιγκουνιά ή γενναιοδωρία εν μέρει μόνο εξηγείται από τα γονίδια, καθώς παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες, όπως η ανατροφή, η εκπαίδευση, οι θρησκευτικές πεποιθήσεις κ.α.

Από την άλλη, όπως επισημαίνουν και οι Γερμανοί ερευνητές στην μελέτη τους, υπάρχει μεγάλη διαμάχη μεταξύ των επιστημόνων διεθνώς κατά πόσο υπάρχει αληθινός αλτρουισμός, καθώς ορισμένοι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι από τη στιγμή που ο φιλάνθρωπος παίρνει -για διάφορους λόγους- ικανοποίηση από την πράξη του, στην ουσία νοιάζεται περισσότερο να ευχαριστήσει τον εαυτό του παρά τους άλλους.

Οι συνέπειες από την παθολογική τσιγκουνιά


Η οικονομική δυνατότητα ενός ανθρώπου δεν έχει να κάνει με το αν εκείνος είναι ή όχι τσιγκούνης. Πρόκειται για μια παθολογική κατάσταση, όπου δεν έχει τίποτα να κάνει με το να είσαι οικονόμος και λογικά επιφυλακτικός απέναντι σε σπατάλες.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ενός τσιγκούνη;

Ο τσιγκούνης άνθρωπος είναι ένας τύπος προσωπικότητας που διακατέχεται από έντονη ανάγκη για έλεγχο των χρημάτων του, σε τέτοιον βαθμό που όλη του η κοινωνική, επαγγελματική και προσωπική ζωή πάσχουν.

Είναι σαν να διακατέχεται από μία μόνιμη ιδεοληψία, όπου και μόνο η σκέψη ότι θα ξοδέψει ή θα χάσει τον έλεγχο των κεκτημένων του μπορεί να του επιφέρει ταραχή και να τον κάνει ψυχαναγκαστικά να μαζεύει περαιτέρω τα χρήματά του.

Εκ των πραγμάτων, η τσιγκουνιά μολύνει και τις συναισθηματικές και διαπροσωπικές δυνατότητες ενός ατόμου, καθώς ο φόβος για την απώλεια ελέγχου πάνω σε αυτά και ο βαθύς φόβος εκμετάλλευσης από τους άλλους τον στοιχειώνει κάθε στιγμή. Η απομόνωση είναι μια συχνή παρενέργεια της τσιγκουνιάς.

Η οικονομική δυνατότητα ενός ανθρώπου δεν έχει να κάνει με το αν εκείνος είναι ή όχι τσιγκούνης. Πρόκειται για μια παθολογική κατάσταση, όπου δεν έχει τίποτα να κάνει με το να είσαι οικονόμος και λογικά επιφυλακτικός απέναντι σε σπατάλες.

Ο προγραμματισμός των εξόδων, η πρακτική σκέψη όταν πρόκειται να γίνει ένα μεγάλο έξοδο, στα πλαίσια μιας γενικότερης γενναιοδωρίας ως στάση ζωής, είναι χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ενός ατόμου που δεν εμπίπτει στην παθολογία της τσιγκουνιάς.

Ποια τα αίτια πίσω από αυτή την προσωπικότητα;
Σύμφωνα με τον Φρόιντ, ο τσιγκούνης άνθρωπος έχει υποστεί καθήλωση στο πρωκτικό ψυχοσεξουαλικό στάδιο κατά την πρώιμη παιδική ηλικία - το στάδιο αυτό όπου το μικρό παιδί μαθαίνει να ελέγχει τους σφιγκτήρες του.
Τα πρωκτικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας αναπτύσσονται όταν το παιδί δεν καταφέρνει να διαχειριστεί και να ξεπεράσει επιτυχώς το στάδιο αυτό και αυτά περιλαμβάνουν τον νοσηρό έλεγχο, την προσήλωση στη συσσώρευση υλικών αγαθών, την ψυχαναγκαστική ανάγκη για τάξη και ασφάλεια, τη δυσπιστία, τον φόβο θυματοποίησης του εαυτού του και την επακόλουθη επιφυλακτικότητα.

Το περιβάλλον ενός τσιγκούνη ανθρώπου συνήθως υποφέρει από την παθολογική του εγκράτεια και όταν τον φέρνει αντιμέτωπο με το πρόβλημά του, είναι πιθανόν εκείνος να αντιδράσει με εκλογικευτικές άμυνες, δηλαδή με ορθή επιχειρηματολογία και ταυτόχρονα έλλειψη εναισθησίας στο βαθύ του πρόβλημα.

Αυτό αποτελεί και ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην εμπλοκή ενός ατόμου με αυτά τα χαρακτηριστικά σε ψυχοθεραπεία, αφενός μεν λόγω της άρνησής του ότι πάσχει, αφετέρου λόγω της έντονης δυσπιστίας του στο πρόσωπο του θεραπευτή και ταυτόχρονα της δυσκολίας του να δώσει χρήματα σε αυτή τη διαδικασία.

Ο τσιγκούνης δεν είναι απλά προσεκτικός και επιφυλακτικός με τις δαπάνες του, για κάποιο χρονικό διάστημα, λόγω προγραμματισμένων υποχρεώσεων ή στόχων, αλλά εκείνος που έχει μια στάση ζωής στην καθημερινότητά του που χαρακτηρίζεται από εγκράτεια σε οικονομικό και συναισθηματικό επίπεδο ταυτόχρονα.

Για να γίνει πιο κατανοητό, ο οικονόμος έναντι του τσιγκούνη περιορίζει τα έξοδά του για κάποιον σκοπό, αλλά η γενναιοδωρία του φαίνεται με άλλους τρόπους. Για παράδειγμα, στην φιλοξενία του, στο μοίρασμα των συναισθημάτων του, στο πόσο ανοιχτόκαρδα ανοίγει το σπίτι του και ενδιαφέρεται για τις ανάγκες των γύρω του.

Το προφίλ του τσιγκούνη απ' την άλλη, εμπεριέχει απληστία, εγωισμό και μιζέρια. Κάνοντας παρέα με έναν τσιγκούνη σίγουρα δεν θα περάσετε και πολύ όμορφα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που η τσιγκουνιά πλήττει την κοινωνική και προσωπική ζωή του ατόμου, με αποτέλεσμα είτε να κάνει προβληματικές σχέσεις, είτε οι σχέσεις που συνάπτει να μην διατηρούνται στον χρόνο.

Σύμφωνα με τον Freud, η τσιγκουνιά συνδέεται με την καθήλωση στο πρωκτικό σεξουαλικό στάδιο (το 2ο αναπτυξιακό στάδιο του ανθρώπου). Συγκεκριμένα, όπως ένα μωρό ελέγχει τους σφιγκτήρες του και μέσω αυτών επικοινωνεί με το γονεϊκό του περιβάλλον και διαχειρίζεται τα συναισθήματα άγχους που το κατακλύζουν, έτσι και ο τσιγκούνης μέσω του ελέγχου των χρημάτων του θέλει να ελέγξει τα συναισθήματά του.

Πίσω από έναν τσιγκούνη άνθρωπο τις περισσότερες φορές κρύβεται ένα φοβισμένο μωρό που δυσκολεύεται να αφεθεί συναισθηματικά.

Ένας τσιγκούνης άνθρωπος δεν βρίσκει ασφάλεια και ηρεμία στις στενές σχέσεις με τους συνανθρώπους του, αλλά στην σχέση με τα χρήματα.

Θεωρεί ασυνείδητα ότι ελέγχοντας τα χρήματα που ξοδεύει χειραγωγεί τα συναισθήματά των κοντινών του, άρα και τους ίδιους. Για τον λόγο αυτό θα διαπιστώσετε ότι οι πολύ πλούσιοι άνθρωποι είναι συνήθως και οι πιο "σφιχτοί" στο οικονομικό (πάντα υπάρχουν και οι εξαιρέσεις φυσικά).

Φοβούνται να εμπιστευτούν, να επενδύσουν σε αξίες, όπως η συντροφικότητα και η φιλία, και όλα στρέφονται γύρω απ' τα χρήματα. Αυτοπροσδιορίζονται και βασίζουν την αυτοεκτίμησή τους εκεί.

Κάποιες φορές συναντάμε τον τσιγκούνη να φέρεται με μιζέρια μόνο στους γύρω του και στον εαυτό του με απληστία. Σε κάθε περίπτωση ο άνθρωπος που στερείται γενναιοδωρίας στις διαπροσωπικές του σχέσεις κάποια στιγμή θα οδηγηθεί σε έναν ψυχικό μαρασμό, αφού αυτή η στάση του ολοένα και θα τον απομονώνει συναισθηματικά.

Η τσιγκουνιά, λοιπόν, δεν είναι απλά μια επιλογή διαχείρισης χρημάτων, αλλά ένα σύμπτωμα το οποίο κρύβει πολύ πιο βαθιά αίτια και μπορεί να θεραπευτεί, αρκεί να καταλάβει ο ίδιος άνθρωπος, που την έχει ως χαρακτηριστικό, το πρόβλημά του. Αν αυτό δεν συμβεί, δυστυχώς με το πέρασμα του χρόνου η κατάσταση και η μιζέρια του επιδεινώνεται και η χαρά της ζωής χάνεται. Γι' αυτό, όσοι από εσάς έχετε έναν αγαπημένο φίλο, συνεργάτη ή σύντροφο τσιγκούνη, μπορείτε να τον βοηθήσετε μόνο με αγάπη και ειλικρίνεια για αυτό που βλέπετε, χωρίς κατάκριση. Και φυσικά... με μεγάλη γενναιοδωρία!

Η μυθική παντοδυναμία του χρήματος

At the Roulette Table in Monte Carlo
At the Roulette Table in Monte Carlo, by Έντβαρτ Μουνκ το 1892

Ένα κείμενο για αυτό που κινεί τα «νήματα» της ζωής. Με δεδομένη
την έλλειψή του στη χώρα, το θέμα προσφέρεται για «αναλογισμό».

Ο χρόνος έφερε πολλές διαφορετικές αντιλήψεις για τη χρησιμότητα του χρήματος. Οι Αρχαίοι Έλληνες έβαζαν έναν ασημένιο οβολό στο στόμα του νεκρού για να πληρώσει τον Χάροντα, το βαρκάρη που περνούσε το νεκρό από τον ποταμό Αχέροντα στον Άδη. Μια κινεζική παράδοση ήθελε τους Κινέζους να στέλνουν χρήματα στους νεκρούς προγόνους τους, καίγοντας ειδικά χαρτονομίσματα.

Το χρήμα έχει τη λανθασμένη φήμη ότι φέρνει τύχη. Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι φέρνει σίγουρα αλλαγές. Οι άνθρωποι μπορούν να αγοράσουν διάφορα αντικείμενα ικανοποιώντας την ανάγκη τους και «χορταίνοντας» τη ματαιοδοξία τους. Δεν είναι λίγες οι γυναίκες που βρίσκουν την «ευτυχία» μέσα από την απόκτηση ενός ακριβού κοσμήματος. Η πολυτέλεια περικλείει την ψευδαίσθηση της δύναμης. Στην κοινωνία μας γίνεται οικόσημο και θυρεός.

Το χρήμα μετατρέπεται σε δύναμη όταν υπάρχει ο στόχος και ο κατάλληλος χειριστής. Το καύσιμο που κινεί τη μηχανή. Μια μηχανή που αποσκοπεί άλλοτε στο καλό και την αγάπη και άλλοτε στο κακό και την εκμετάλλευση των λαών. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που τους χαρακτηρίζει η φειδωλή χρήση του. Η διατήρηση του πλούτου γίνεται εμμονή και επιτακτική ανάγκη και ο φόβος για τυχόν μείωσή του έμμονη ιδέα και άγχος. Η ικανότητα διαχείρισης τους χρήματος διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Όσοι έχουν περιουσία προβαίνουν σε αγορές ή σπατάλες επειδή πιστεύουν ότι αυτό τους καταξιώνει κοινωνικά. Το χρήμα είναι προϊόν και εργαλείο του ανθρώπου. Η πρωτογενής δύναμη του πλανήτη είναι το πνεύμα. Η γνώση αγοράζει χρήμα. Αλλά το χρήμα δεν αγοράζει πνεύμα.

Γιατί ο άνθρωπος γίνεται έρμαιο στις Σειρήνες του χρήματος; Γιατί μεταμορφώνεται σε εξηνταβελόνη μόλις αντικατοπτρίζει το είδωλό του; Γιατί να είμαστε τόσο αδύναμοι στο φέγγος του; Επειδή οι νεόπλουτοι είναι «νεοφώτιστοι». Έλκονται από τη λάμψη του και «καίγονται» όπως οι πεταλούδες όσο πλησιάζουν στο φως. Ίσως ευθύνεται για αυτό η αδυναμία του ανθρώπινου είδους. Οι πειρασμοί πολλοί, τα υγιή πρότυπα λίγα, οι παγίδες πολλές, οι ισχυρές προσωπικότητες ελάχιστες.

Το χρήμα πολλοί το λάτρεψαν, λίγοι το απαρνήθηκαν και ακόμη λιγότεροι το χρησιμοποίησαν σωστά. Το χρήμα είναι ουδέτερο. Δεν έχει χαρακτηριστικά και ιδιότητες. Οι άνθρωποι που το διαχειρίζονται προβάλλουν μέσω αυτού τις δικές τους ιδιαιτερότητες. Πως αισθάνεται, όμως, ο Νεοέλληνας όταν ξοδεύει τα χρήματά του ή όταν τα αποταμιεύει; Όσοι έχουν περάσει τα 60, ενθυμούμενοι τα μεταπολεμικά χρόνια των ισχνών αγελάδων, καταφεύγουν στην αποταμίευση. Θωρακίζουν την ανασφάλεια τους, που φώλιασε μέσα τους εκείνα τα στερημένα χρόνια. Όσοι είναι κοντά στα 30 προβαίνουν σε σπατάλες. Ανερμάτιστοι καταναλωτές της καπιταλιστικής κοινωνίας, έχοντας δύο πιστωτικές κάρτες «φορτωμένες», επιθυμούν να αποκτήσουν και Τρίτη.

Το χρήμα πολλοί το λάτρεψαν, λίγοι το απαρνήθηκαν και ακόμη λιγότεροι το χρησιμοποίησαν σωστά.

ΔΕΙΤΕ: Η δυναστεία που πλουτίζει κατά… 100 εκατομμύρια τη μέρα

Το εύκολο χρήμα που βλέπει ο Νεοέλληνας να κυλάει από τις τράπεζες είναι δέλεαρ. Δεν συνειδητοποιεί ότι μέσω αυτού υποθηκεύει ισόβια το μέλλον και την ελευθερία του- οι τράπεζες προσφέρουν χρήματα και αγοράζουν «ζωές». Νεοφώτιστος όπως είναι στην κοινωνία της χλιδής, το Cayenne metallic και τα «εορτοδάνεια» αποτελούν γι’ αυτόν δείκτες ευφυΐας.

Ζει με πρότυπα που λανσάρει η τηλεόραση. Ζωή χωρίς status και style είναι αδιανόητη. Δεν τον ενδιαφέρει να δώσει και να πάρει χαρά και αγάπη. Αρκεί να εκπέμπει λάμψη. Πού τη βρήκε, πώς την απέκτησε, πόσο θα διαρκέσει, τι θα του κοστίσει δεν τον απασχολούν σήμερα. Υποθηκευμένος με 1 – 2 «διακοποδάνεια» και ένα «αυτοκινητοδάνειο», δεν μπορεί να αποφυλακιστεί από μια εργασία που δεν τον ικανοποιεί. Ούτε να φιλονικήσει με το αφεντικό του, επειδή στο τέλος του μήνα πρέπει να καλύψει τις δόσεις για τις κάρτες και να εξοικονομήσει χρήματα για τα έξοδα του διαζυγίου. Ο Νεοέλληνας είναι ο τέλειος εργάτης, καθώς η εργοδοσία του εξαγοράζει μέσω «διακοποδανείων» και «εορτοδανείων» το δικαίωμα της απεργίας ισόβια. Οι χειρισμοί κάνουν το χρήμα υπηρέτη ή τύραννο. Ο μεγαλύτερο δαίμονας κάτω από τον ήλιο και ο αποτελεσματικότερος διαφθορέας ψυχών. Είναι φορές που θαυμάζω τα διάφορα απελευθερωτικά κινήματα ανεξαρτησίας και τις αντιπολεμικές διαδηλώσεις στο Καπιτώλιο. Ποιος καταχρεωμένος τολμά να διοργανώσει μια «αντιτραπεζική διαδήλωση»;

Ο θεάνθρωπος είπε: «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι». Με το πέρασμα των αιώνων η έννοια της λέξης «πτωχός» άλλαξε. Η ακριβής σημασία της ρήσης σήμερα θα μπορούσε να είναι «Ευτυχισμένοι οι ολιγαρκείς», δηλαδή όσοι δημιουργούν μια ευτυχισμένη προσωπική και οικογενειακή ζωή της οποίας το άφθονο χρήμα και η σπατάλη του φαίνεσθαι δεν είναι τα απαραίτητα δομικά υλικά.

Και όλα αυτά για status και style. Ενώ είναι γνωστό σε όλους ότι το χρήμα δεν κτίζει προσωπικότητες. Αντιθέτως, καλλωπίζει τον φέροντα και κατέχοντα, ενώ ταυτόχρονα αθόρυβα και σιωπηλά τον ναρκώνει και τον υποσκάπτει. Φυσικά, δεν αλλάζει μόνον η συμπεριφορά του. Η αέναη ανάγκη ανεύρεσης του χρήματος διαμορφώνει και οικοδομεί προσωπικότητες και κοινωνίες.

Παλαιότερα, οι αγροτικές οικογένειες ήταν πολυπληθέστερες και συγκεντρωμένες σε μια ορισμένη αγροτική περιοχή. Εκατό συγγενείς ζούσαν σε ακτίνα 5 χλμ. Έτσι, προστάτευαν τα σπίτια και την παραγωγή τους. Πουλούσαν τα προϊόντα τους και φρόντιζαν ο ένας τη φαμίλια του άλλου. Πρακτικά, είχαν ανακαλύψει και χρησιμοποιούσαν δύο σημαντικές λειτουργίες του σημερινού κράτους: Διασφάλιση της εργασιακής αμοιβής (οικογενειο-αγροτικός συνδικαλισμός) και αποτελεσματικότερο σύστημα Πρόνοιας.

Το χρήμα δεν κτίζει προσωπικότητες. Αντιθέτως, καλλωπίζει τον φέροντα και κατέχοντα, ενώ ταυτόχρονα αθόρυβα και σιωπηλά τον ναρκώνει και τον υποσκάπτει.
Σήμερα ο πυρήνας της οικογένειας αποτελείται από 3 – 4 άτομα. Σε πολλές τα παιδιά δεν είναι συγγενείς εξ αίματος και με τους δύο γονείς, ενώ οι γιαγιάδες και τα αδέλφια ζουν χιλιόμετρα μακριά. Η περιοχή της εργασίας καθορίζει τον τόπο κατοικίας. Η οικονομική ανάγκης «έκλεψε» τη χαρά της στενής διαπροσωπικής επαφής. Η πρόνοια έπαψε να αποτελεί άρρηκτη οικογενειακή υπόθεση αγάπης. Μετατράπηκε σε ένσημα στο Ι.Κ.Α.

Ο άνθρωπος ζει για να παράγει χρήμα. Είναι, όμως, οι οικονομικές ανάγκες ισχυρότερες από τις συναισθηματικές; Ποιες ανάγκες επιβίωσης των ανθρώπων μετουσιώνει η φύση σε άρρηκτες ψυχικές δυνάμεις και με αυτές κινητοποιεί το πνεύμα ή ενώνει δύο ανθρώπους ισοβίως; Αυτές που δημιουργούνται από μακρά καθημερινή συμβίωση, βασισμένες στην αλληλοκατανόηση και όχι στη λάμψη. Αγαπάμε τον άνθρωπο που βλέπουμε και μας βοηθά να λύσουμε τα καθημερινά προβλήματα επιβίωσης. Θεμέλια αγάπης δεν μπορούν παρά να είναι η εμπιστοσύνη και η προσφορά. Αλλά η εμπιστοσύνη δεν ενοικιάζεται και η αγάπη δεν στηρίχτηκε ποτέ σε «μισθοφόρους» εραστές.

Οι πλούσιες οικογένειες πάντα είχαν την τάση να λειτουργούν ως Α.Ε. στην προσπάθεια τους να αβγατίσουν το εισόδημα όλων των « μετόχων» της οικογένειας. Σήμερα αυτή η συντεχνιακή οργάνωση παρατηρείται στις φαμίλιες που αποτελούν την ανώτατη κοινωνική τάξη. Συνευρίσκονται με άτομα του ίδιου κοινωνικού επιπέδου, βασιζόμενοι σε συγχωνεύσεις οικογενειών (συνοικέσια) ή συγχωνεύσεις ομίλων και «κουμπαροϋποτροφίες». Έτσι, εξασφαλίζουν πλούσια «κουμπάνια» (εφοδιασμό). Εξάλλου, διακατέχονται από τους ίδιους πόθους και βιώνουν τους ίδιους φόβους. Οχυρώνονται μπροστά στους ανεπιθύμητους εισβολείς. Γνωρίζουν ότι η πείνα γεννά αήττητους μαχητές. Και φροντίζουν να τους απομακρύνουν. Είναι προϊόντα που δεν μπορούν να παράγουν τα δικά τους «ψευδο-εκκολαπτήρια» εγκεφάλων. Απόδειξη οι γόνοι βασιλικών οικογενειών που περνούν το βίο τους ασχολούμενοι με Καμήλες και άλλα οικόσιτα ζώα. Έτσι, αναγκάζονται να χρησιμοποιούν διαφορετικούς αμυντικούς μηχανισμούς διατήρησης της καθεστηκυίας τάξης, όπως θρησκευτικά δόγματα, επιδοτούμενους πολιτικούς, επιλεκτικούς διορισμούς. Κι αυτός ο μηχανισμός κινείται λόγω χρήματος.

Το χρήμα δεν μπορεί να «γεννήσει» αρχηγό. Δύο άνθρωποι που αναρριχήθηκαν στις πρώτες θέσεις του παγκόσμιου πλούτου (Μπιλ Γκέιτς και Γουόρεν Μπάφετ) ξεφτίλισαν το χρήμα δύο φορές. Όταν ξεκίνησαν τη ζωή τους ως πάμφτωχοι και απέκτησαν αμύθητο πλούτο. Και όταν, ως πάμπλουτοι, τον επέστρεψαν. Έχοντας κατανοήσει περισσότερο από κάθε άλλον ότι το χρήμα είναι ένας «λακές». Αρκετές φορές τα ποσά που δώρισαν ήταν μεγαλύτερα από τον ετήσιο προϋπολογισμό της Ελλάδας. Αποδεικνύοντας ότι το χρήμα είναι ανίκανο να αγοράζει ευφυΐα και να προσφέρει ευτυχία.

Η τσιγκουνιά!

A Christmas Carol (2009) jim Carrey
A Christmas Carol (2009) jim Carrey

Η τσιγκουνιά είναι ένα χαρακτηριστικό που υποδηλώνει χαρακτήρα ανασφαλή και ως εκ τούτου ελεγκτικό. Τσιγκούνης δεν είναι κάποιος που είναι απλά επιφυλακτικός ως προς την υπερβολική σπατάλη ή που, επειδή έχει προγραμματίσει να κάνει κάποιες επενδύσεις ή να τοποθετήσει τα χρήματά του σε κάτι που έχει επιλέξει, ως εκ τούτου φροντίζει να είναι προσεκτικός στο πώς διαχειρίζεται τις δαπάνες του.

Αυτό, όλοι μας έχουμε κληθεί κάποια στιγμή να το κάνουμε και είναι απολύτως φυσιολογικό αλλά και συνετό.

Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ του τσιγκούνη και του 'οικονόμου' είναι, κατά πρώτον, ότι ο δεύτερος θα είναι προσεκτικός με τις δαπάνες του για κάποια χρονικά διαστήματα όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο για να εξυπηρετήσει κάποιο πρακτικό σκοπό και κατά δεύτερον, ο ίδιος, δηλαδή ο 'οικονόμος', έναντι του τσιγκούνη, θα συνεχίζει να είναι γενναιόδωρος με άλλους τρόπους, όπως, για παράδειγμα, με τη φιλοξενία του, το να μοιραστεί ό,τι έχει, το να προστρέξει στην ανάγκη του άλλου, το να μοιραστεί ανοιχτόκαρδα τα συναισθήματά του, το σπίτι του, τις χαρές και τις λύπες του.

Η τσιγκουνιά είναι μια κατάσταση παθολογική, η οποία έχει επέκταση σε όλη τη ζωή του προσώπου που πάσχει από αυτήν. Δεν έχει να κάνει με τις οικονομικές δυνατότητες κάποιου απαραιτήτως, μιας και μπορεί συχνά να παρατηρηθεί σε ανθρώπους που έχουν οικονομική ευμάρεια και δεν έχουν αντικειμενικό λόγο να είναι τόσο συγκρατημένοι με τα έξοδά τους.
Ψυχαναλυτικά, λέμε πως ένας άνθρωπος τσιγκούνης, έχει υποστεί καθήλωση στο πρωκτικό ψυχοσεξουαλικό στάδιο.

Όπως δηλαδή ένα μωρό ελέγχει τους σφικτήρες του και μπορεί αυτόν του τον έλεγχο, ασυνειδήτως, να τον εκμεταλλευτεί για να επικοινωνήσει κάτι στο γονεϊκό του περιβάλλον ή για να διαχειριστεί συναισθήματα άγχους που το κατακλύζουν, έτσι και ο τσιγκούνης άνθρωπος ελέγχει αυτά που έχει με έναν τρόπο που επικοινωνεί κάτι στους γύρω του αλλά και διαχειρίζεται τα συναισθήματά του.

Αναλόγως με το πώς έχει «εκπαιδευτεί» ένα μωρό στην τουαλέτα του και το πώς οι γονείς του έχουν αντιδράσει, μπορεί να ενδοβάλλει σε αυτήν την ευαίσθητη ηλικία ένα μοντέλο για το τι είναι σωστό να κάνει όσον αφορά το πόσο ελέγχει και συγκρατεί τις φυσικές του ροπές και λειτουργίες ή το πόσο φοβισμένο είναι να αφεθεί φυσιολογικά σε αυτές δίχως υπερβολή στον έλεγχο τους.

Σαφώς και το οικογενειακό περιβάλλον και η διαχείριση όχι μόνο των συναισθημάτων αλλά και των χρημάτων μέσα στην οικογένεια καθώς μεγαλώνει ένα παιδί θα παίξουν σημαντικό ρόλο στο πώς το ίδιο, στην ενηλικίωσή του, θα φέρεται σε σχέση με τα συναισθήματα αλλά και με τα χρήματά του.

Σφιχτός θα είναι λοιπόν ο τσιγκούνης άνθρωπος και στην έκφραση των συναισθημάτων του, μιας και ο υποκείμενος φόβος του είναι να μην διαρρεύσουν τα συναισθήματά του, να μην χάσει τον έλεγχο πάνω σε αυτά, να μην πέσει θύμα εκμετάλλευσης, ίσως φοβούμενος ότι κατόπιν μιας τέτοιας απώλειας θα γίνει βορρά στις επιθυμίες, τα συναισθήματα και τις προθέσεις των άλλων.

Ειδικά δε κάποιος που έχει πολλά χρήματα και στηρίζεται σε αυτά για τον αυτοπροσδιορισμό και την αυτοεκτίμησή του αλλά και διακατέχεται από τον φόβο ότι οι άλλοι σχετίζονται μαζί του με απώτερο σκοπό να του τα πάρουν ή να τα σπαταλήσουν μαζί του μπορεί να εντείνει την τσιγκουνιά του είτε απ' το φόβο ότι τα χρήματα είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο είναι επιθυμητή η συντροφιά του, είτε γιατί, ελέγχοντας τα χρήματά του, χειραγωγεί το συναίσθημα των κοντινών του ανθρώπων που μπορεί και κάποιες φορές δικαίως να περιμένουν κάτι απ' αυτόν, όπως π.χ. ένας σύντροφος από έναν άλλο μέσα σε ένα ζευγάρι.

Υπάρχουν δε αυτοί που τσιγκουνεύονται μόνο ως προς τη σχέση τους με τους άλλους ενόσω μπορεί για τον εαυτό τους να είναι σπάταλοι. Αυτό δείχνει περισσότερο έναν φόβο εκμετάλλευσης ή αδικίας ή μπορεί να είναι ενδεικτικό και μιας άπληστης θέσης ζωής. Σε κάθε περίπτωση, ένας τσιγκούνης άνθρωπος δεν βρίσκει ανάπαυση στη σχέση του με τους συνανθρώπους του, παρά αντλεί μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας και άρα ανάπαυσης στην σχέση του με το χρήμα ή στην σιγουριά ότι μπορεί να ελέγξει το συναίσθημά του όπως ελέγχει την τσέπη του και το περιβάλλον του.

Ο τσιγκούνης άνθρωπος δεν πιστεύει στο ότι «έχει ο Θεός», αλλά στο ότι 'έχει ο άνθρωπος' και φέρεται με καχυποψία έναντι του περιβάλλοντός του. Αυτό βέβαια συνεπάγεται και μια σημαντικότατη απώλεια για τον ίδιο, μιας και οι διαπροσωπικές του σχέσεις υποφέρουν, γεγονός που όμως δεν στέκεται πάντα ικανό να τον αποτρέψει από την σφιχτή, ελεγκτική του συμπεριφορά και στάση.

Ο τσιγκούνης άνθρωπος δεν θέλει να μοιράζεται, αδυνατεί να βρει τη χαρά στην απέκδυση από τον έλεγχο και τη μέριμνα για τα καθημερινά και τετριμμένα όπως και αδυνατεί να κάνει ένα άλμα εμπιστοσύνης προς τον πλησίον του και τη ζωή την ίδια και να αφεθεί στις όποιες εναλλαγές της, τις οποίες, εκ των πραγμάτων, κανείς μας δεν μπορεί να ελέγξει.

Το περιβάλλον που πλαισιώνει έναν τσιγκούνη άνθρωπο συνήθως τον χαρακτηρίζει αρνητικά και συχνά τον σχολιάζει ή τον χλευάζει γι' αυτήν του τη στάση. Ο ίδιος οχυρώνεται πίσω απ' την φαινομενική ορθότητα της απόφασής του να είναι σφικτός με τα χρήματά του, συνήθως εκφέροντας μια λίστα υποστηρικτικών επιχειρημάτων γι' αυτήν.

Σπανιότερα δείχνει το κοινωνικό και διαπροσωπικό περιβάλλον ενός τσιγκούνη ανθρώπου ανοχή σε αυτόν, με αποτέλεσμα να απομονώνεται κοινωνικά και να μην χαίρει μιας πιο εγκάρδιας συσχέτισης με τους γύρω του. Η τσιγκουνιά είναι συχνά αναφερόμενη ως ένα από τα εξαιρετικά αποτρεπτικά χαρακτηριστικά για να συνάψει κανείς ερωτική σχέση και βιώνεται στενόχωρα και απειλητικά, εφόσον βέβαια, όπως προανέφερα, μολύνει όλες τις διαστάσεις της ζωής του προσώπου που την έχει.

Για να καταπολεμηθεί, η τσιγκουνιά πρέπει να βιωθεί ως πρόβλημα απ' τον ίδιο τον άνθρωπο που την έχει ως χαρακτηριστικό. Αν ο ίδιος φτάσει στο σημείο, είτε από μόνος του είτε με παρακίνηση του περιβάλλοντός του, να συνειδητοποιήσει το πόσο τον περιορίζει αυτό του το χαρακτηριστικό και πόσο τον απομονώνει συναισθηματικά, τότε θα μπορούσε να ζητήσει κάποια βοήθεια – γιατί όχι και ψυχοθεραπευτική – ώστε να διαχειριστεί αυτό του το πρόβλημα.

Όσον αφορά στη στάση των γύρω, καλό είναι με ειλικρίνεια αλλά και με αγάπη να επισημαίνουν στον τσιγκούνη φίλο, συγγενή ή σύντροφό τους, την καταστρεπτική συνέπεια της εσωτερικής του στάσης και άρα της συμπεριφοράς του και να τον φέρνουν αντιμέτωπο με τις επιπτώσεις αυτής, αν θέλουν πραγματικά να τον βοηθήσουν.

Βιβλιογραφία

• Η μυθική παντοδυναμία του χρήματος. Δημοσιεύτηκε στο HOMME, τεύχος 41 – Νοέμβριος 2006 -ΚΑΙ- • Τα άγνωστα γονίδια του τσιγκούνη: Η φιλαργυρία είναι ψυχιατρική νόσος, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή ψυχολογικού τύπου ιδιομορφία; Δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό Homme, τεύχος 46 – Απρίλιος 2007. Συγγραφέας ο Καραγιαννόπουλος Στέφανος, Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών που γεννήθηκε στον Πειραιά. Το 1984 εκλέγεται επίκουρος καθηγητής Παθολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Από το 1986 είναι διευθυντής της Α' Παθολογικής Κλινικής του Τζανείου Νοσοκομείου Πειραιά. Έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 300 επιστημονικές ερευνητικές εργασίες.

• Γονίδια καθορίζουν τσιγκουνιά και γενναιοδωρία. Από μελέτη στο Ακαδημαϊκό περιοδικό νευροεπιστήμης «Social Cognitive and Affective Neuroscience» από το Oxford University Press.

• Οι συνέπειες από την παθολογική τσιγκουνιά - Μυρσίνη Κωστοπούλου ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια (Ph.D.). 2007: Διδακτορική διατριβή στην Κλινική Ψυχολογία (Ph.D.), Πάντειο Πανεπιστήμιο & Αιγινήτειο Νοσοκομείο («άριστα») myrsi@hol.gr. Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, tanea.gr.

• «Η τσιγκουνιά» - Σοφία Χατζηδημητρίου, Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια B.Sc., Pg. Cert., Pg. Dip., M.Clin.Sc. Μέλος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας (EFPP www.efpp.org). Ε-mail: sophia_chatzidimitriou@yahoo.com

Πηγή: by Αέναη επΑνάσταση | Sophia Ntrekou.gr
Van Gel Span: Η φιλαργυρία/τσιγκουνιά προς χρήματα και συναισθήματα είναι επίκτητη συμπεριφορά μη μεταφερόμενη δια γονιδίων σε απογόνους κι οφείλεται σε μιμίδια κοινωνικού περιβάλλοντος, κυρίως γονεϊκού τα οποία έχουν καταγραφεί ως αντίδραση όχι στον ενσυνείδητο νου. Σύμφωνα με τον PhD Κύτταροβιολογίας Bruce Lipton από τα bit πληροφορίας ανά sec που λαμβάνει το νευρικό μας σύστημα, αν αυτά αντιστοιχηθούν με τα 20.000.000 pixel μιας φωτογραφίας, μόνον το 1 εισέρχεται στον συνειδητό νου. 

Το συναξάρι του βιβλίου Τριωδίου για την ημέρα προδοσίας την Μεγάλη Εβδομάδα είναι φοβερό για τον Ιούδα: Εγκαταλελειμμένος από τη μητέρα του κατόπιν ονείρου της ότι θα αποτελέσει αιτία καταστροφής γένους Ιουδαίων, διασώζεται από βοσκούς, για να καταλήξει να υιοθετηθεί από τους φυσικούς γονείς (ενοχές εγκατάλειψης μητέρας;) εν αγνοία τους. 

Δεν θα παραθέσω λεπτομέρειες για τα εγκλήματα αδερφοκτονίας (του επομένου μικρότερου), πατροκτονίας του πατέρα Ροβέλ εξαιτίας του Ηρώδη που θέλησε να υπηρετήσει και φευ αιμομιξίας με... την μητέρα του εν αγνοία της μητρότητας της, που κάποτε συνειδητοποιώντας απεμακρύνθη με ενοχές, για να γίνει δεκτός ως μαθητής από τον Ιησού που του δίδει ευκαιρία μεταστροφής εμπιστευόμενος και το ταμείο. Δεν είχα μέχρι στιγμής δυνατότητα ελέγχου και διασταύρωσης του φρικτού για τον Ιούδα συναξαρίου, αλλά σε όσο βαθμό είναι ακριβές εξηγεί πολλά από την συμπεριφορά του αλλά και από τις ευκαιρίες που του έδωσε ο Κύριος... · 6 Μαΐου 2021 στις 11:29 π.μ.

Van Gel Span: Χαίρομαι που και οι Γερμανοί ρασιοναλιστές της νευτώνειας βιολογίας που θαρρήσαν πως ανακάλυψαν το γονίδιο της τσιγκουνιάς, τελικά βάλανε υποσημείωση ότι παίζουν ρόλο κι άλλοι παράγοντες: διατροφή, ψυχολογία, άρα επίκτητα ερεθίσματα του περιβάλλοντος δικαιώνοντας τους γεφυροποιούς επιστήμης θρησκείας κβαντικούς βιολόγους της ψυχολογίας: Lipton, Elizabeth Blackburn, Johnjoe McFadden. 

Όσο για τον Ιούδα που τις ευθύνες για τα εγκλήματα του μπορεί να μεταθέσει στην μητέρα του που τον εγκατέλειψε στο καλάθι στη λίμνη Γεννησαρέτ ή στην πρακτική σκληρότητα των βοσκών σωτήρων του, παρίσταται αναπολόγητος ενώπιον του ευεργέτη του Ιησού, στον οποίο δεν έσπευσε κάτω από τον Σταυρό προς συγχώρεση όταν μετάνιωσε, παρά εγωιστικά απιστώντας στην Θεότητά Του, απήλθε και απήγξατο. Η ψυχαναλυτική οπτική επίσης άκρως ενδιαφέρουσα, όπως και η ορμονική καθότι την ενδορφίνη, σερατονίνη της Μεγάλης Πέμπτης ακολούθησε η αδρεναλίνη και οι ορμόνες των ενοχών της Μ. Παρασκευής. · 6 Μαΐου στις 10:06 μ.μ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: