Ξεχασμένες Μάχες όπως του Μαντζικέρτ, του Μυριοκέφαλου και του Γρανικού (Με τη φαρέτρα γεμάτη πας στη μάχη)

17 Σεπτεμβρίου 1176 Ο βυζαντινός στρατός ηττάται από
τους Σελτζούκους Τούρκους στη μάχη του Μυριοκέφαλου.
Οι απώλειες δεν ήταν αντίστοιχες της μάχης του Μαντζικέρτ,
όμως θεωρείται ότι τα αποτελέσματα στα χρόνια που ακολούθησαν
ήταν η σταδιακή συρρίκνωση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας
ολοένα και δυτικότερα, καθώς και η παράδοση της Πόλης
και της Αυτοκρατορίας στα χέρια των Λατίνων και Φράγκων.

Αναφορές στην Μάχη
επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Διάβασε για τις μάχες
για να συναρμολογήσεις
και τον πόλεμο που έγινε
για ν’ απελευθερωθούν
όλα τα κατεχόμενα
όταν κανένας πια
δεν πίστευε
ότι μπορεί να γίνει
γιατί τόσα χρόνια
άκουγε μόνο τους ραγιάδες
να λένε συνεχώς
ότι κανείς δεν πρέπει
να κάνει τίποτα
για να μην υποστούν
την εκδίκηση που δεν έγινε
γιατί δεν υπήρξε καμιά αντίσταση.

Η πρώτη μάχη θύμισε τις προηγούμενες. Ο μικρός γίγαντας δεν είχε ξεχάσει τίποτα και κοίταζε το μεγάλο αντίπαλο δίχως να φοβάται. Τα χρόνια δεν είχαν σημασία. Η χιλιετία είχε ήδη αρχίσει εδώ και καιρό. Το άνοιγμα του ήταν κλειστό από την αρχή, γιατί ήθελε να κρατήσει κάθε θέση και να μη θυσιάσει άσκοπα κανέναν από τους δικούς μας. Και αντέκρουε κάθε κίνηση του εχθρού σαν να πολεμούσε με τη βαρβαρότητα.

Τότε καταλάβαμε ότι δεν έπαιζε με τις ζωές μας γιατί ο σκοπός του ήταν ξεκάθαρος. Δεν θα άφηνε κανένα κατακτητή να καταπατήσει τη γη μας. Όλες οι γραμμές μας ήταν δεσμοί χωρίς δεσμά. Δεν μας ανάγκαζε να αμυνθούμε. Όλα ήταν φυσιολογικά σαν ένας αόρατος μηχανισμός που λειτουργούσε ασταμάτητα κι ακάθεκτα έως το τέλος της αποστολής. Αυτό ήταν. Η μάχη ήταν αποστολή και τίποτα δεν μπορούσε να μας εμποδίσει.

Δεν έχεις δει μάχες που κρατούν δεκαετίες,
πολέμους σκληρούς που διαρκούν αιώνες,
και χιλιάνθρωπο
αλλά πιστεύεις ότι ξέρεις κι εσύ
από πολεμικές τέχνες επειδή φοράς μια ζώνη
όμως πέρα από το τετράγωνο
είσαι άτομο χωρίς ιστορία και μέλλον
αν δεν σε προστατέψει ο σταυρός μας
τα στρατηγήματα και η πολιορκητική
που μας δίδαξαν οι Δάσκαλοι της Δικαιοσύνης.

Με τις μάχες μας ενάντια στη βαρβαρότητα
αποδείξαμε διαχρονικά ότι κάτι είναι αήττητο
όσο το θεωρούμε ως έχει ενώ με τον Ελληνισμό
που σκέφτεται τοπολογικά κι όχι γεωμετρικά
και με το μείγμα του ήλιου και της θάλασσας
ένα κομμάτι γης έγινε η πατρίδα μας
γιατί προτιμούμε πάντα τις σχέσεις
σε σχέση με τις επαφές γιατί ξέρουμε
από την αρχή ότι αυτό το μικρό κομμάτι γης
είναι ικανό να γίνει φάρος για τον Χρόνο
και την Ανθρωπότητα.

Ν. Λυγερός - Οι μάχες μας δεν είναι ανώδυνες

Οι μάχες μας δεν είναι ανώδυνες, δεν είναι ανώνυμες και δεν είναι άγνωστες. Γιατί οι μάχες του Ελληνισμού είναι παραδείγματα αντίστασης ενάντια στους κατακτητές και τη βαρβαρότητα.

Ο Ελληνισμός δεν είναι επεκτατισμός γι’ αυτό το λόγο είναι δώρο του Χρόνου στην Ανθρωπότητα. Αλλιώς δεν θα ήταν ένα τόσο θετικό στοιχείο για την ίδια. Οι μάχες του Ελληνισμού άφησαν στίγματα του χρόνου στην ιστορία της Ανθρωπότητας. Δεν αποτελούν μια τοπική ή τοπικιστική οντότητα.

Γιατί ο Ελληνισμός είναι εξωτερισμός που προσφέρει. Και σ’ αυτές τις μάχες ο ισχυρός, ο πολυπληθέστερος ήταν πάντα ο εχθρός μας. Οι μάχες μας είναι η στρατηγική απόδειξη ότι είμαστε σπάνιοι. Γιατί είμαστε ικανοί να αντισταθούμε, να θυσιαστούμε και τελικά να νικήσουμε πιο ισχυρούς από εμάς, διότι δεν έχουμε αρχές αλλά μόνο αξίες. Προσέχουμε τους δικούς μας, γιατί είμαστε ελάχιστοι. Προσέχουμε τη γη μας, γιατί δεν έχουμε άλλα πλούτη.

Ο Μαραθώνας, οι Θερμοπύλες και η Σαλαμίνα δεν είναι κοινωνικές τοποθεσίες της μόδας. Είναι κομβικές υπερχορδές μιας χρονοστρατηγικής που δεν έπαψε να υποστηρίζει τη δικαιοσύνη των Δίκαιων, να προστατεύει τους αθώους και να παλεύει ενάντια στη βαρβαρότητα.

Αν προσθέσουμε τις μάχες μας στην βυζαντινή εποχή μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε την έννοια της διαχρονικότητας λόγω της ανθεκτικότητάς μας. Γιατί είμαστε ένας λαός του Χρόνου που δίνει σημασία στην ιστορία και είμαστε ικανοί να πάρουμε ιστορικές αποφάσεις για ν’ αλλάξουμε τη φάση μαζί για να παραμένουμε ελεύθεροι ακόμα και πολιορκημένοι.

Αν κάθε Έλληνας αντιληφθεί ποιο είναι το βάρος του Ελληνισμού ως μνήμη και κατανοήσει πώς λειτούργησε κι η Επανάστασή μας, τότε θα ξεπεράσει τα εμπόδια και τη μιζέρια που κατακλύζει την καθημερινότητα. Διότι οι κοινωνίες πέρασαν και πέθαναν, ενώ ο Ελληνισμός διέσχισε τους αιώνες για να προσφέρει στους άλλους, το παράδειγμα της ανθρωπιάς του Χρόνου.


Στη μάχη δεν φοβόμαστε τη φωτιά
γιατί είμαστε του φωτός
και τα μάρμαρα που σηκώνουμε
είναι τα γλυπτά μας
γιατί λαξεύσαμε τον Χρόνο
για να φανεί η μνημοσύνη
σ’ όλες τις εποχές που ήρθαν
μεταγενέστερα
και δεν καθόμαστε σε θρόνους
αλλά συνεχίζουμε πάντα όρθιοι
με το κεφάλι στον ουρανό.

Περισσότερα για τα ΓΛΥΠΤΑ

Με τη φαρέτρα γεμάτη πας στη μάχη. Αλλιώς δεν έχει νόημα να την κουβαλάς και να κάνεις ότι είσαι τοξότης. Και δεν θα πείσεις κανένα ότι έχεις σκοπό να σημαδεύσεις τον εχθρό. Όταν λες λοιπόν ότι θα δώσεις μάχη μην περιμένεις και ανταπόκριση από τους δικούς μας.

Αφού όλοι έχουν καταλάβει ότι οι κινήσεις σου δεν πρόκειται να γίνουν πράξεις. Δεν αρκεί να έχεις πειθώ όταν ο άλλος ξέρει από στρατηγική. Κι όταν χρησιμοποιείς ένα εθνικό θέμα για να προωθήσεις τις θέσεις για να κάνεις τη δήθεν εξιλέωση αποφάσεων που πήρες πριν δέκα χρόνια κανείς δεν μπορεί να το πιστέψει.

Διότι εμείς, δεν εγκαταλείπουμε τη μάχη για την πατρίδα μας. Κανένας δεν παίζει σκάκι χωρίς να έχει όλα τα κομμάτια του και τα πιόνια του στην αρχή. Ειδικά αν ο εχθρός έχει περισσότερο υλικό από εσένα. Αν δεν έχεις τη δυνατότητα λοιπόν μην παίζεις με τη δική μας γη, αφού εσύ δεν της δίνεις σημασία.

Δεν πρόκειται να πέσουμε στην παγίδα του συμβιβασμού, δεν το κάναμε πριν δέκα χρόνια που δεν είχαμε καμία άλλη επιλογή. Ενώ τώρα η πατρίδα μας έχει το απέραντο γαλάζιο μαζί της. Δεν είμαστε πια μια μικρή χώρα χωρίς προοπτικές, αλλά ένα κράτος που γνωρίζει το ευρωπαϊκό κεκτημένο και δεν θέλει να παραχωρήσει κανένα από τα δικαιώματά του. Δεν φοβόμαστε τη βαρβαρότητα και το ραγιαδισμό. Έχουμε επιβιώσει εδώ και αιώνες ακόμα και με προδότες.

Η πατρίδα μας έχει μέλλον. Και τα οικονομικά ή τα πολιτικά δεν έχουν καμία σημασία σε σχέση με τη στρατηγική που ακολουθούμε. Δεν είναι λοιπόν κινήσεις εντυπώσεων που θα μας αιφνιδιάσουν. Γιατί τώρα ξέρουμε για στρατηγικό σχεδιασμό σε εθνικό επίπεδο και γνωρίζουμε τα θεμέλια της γεωστρατηγικής για την πατρίδα. Εδώ είμαστε, εδώ θα είμαστε ακόμα κι αν φύγεις.

Η μάχη για το μέλλον

Η αντίσταση άρχισε από την εκκλησιά ανάμεσα στις πέτρες. 
Είχαν επιγραφές που κανείς πια δεν διάβαζε.
Κι όμως έβαλε πάνω στα γράμματα, τα χέρια του γιατί ήξερε
ποιος είχε ζωγραφίσει τα βυζαντινά.
Είχαν συγκεντρωθεί στον πιο μικρό χώρο της θυσίας.
Τους είχαν προδώσει ραγιάδες που φοβόντουσαν τους βάρβαρους
κι εκείνοι τους είχαν εντοπίσει από τον απέναντι λόφο.
Και τώρα περίμεναν την εισβολή.
Το μοναστήρι είχε ήδη πέσει.
Κρατούσε μόνο το μυστικό εκεί που ήταν και το κρυφό σχολειό. 
Όλοι φοβόντουσαν γιατί τους είχαν πει για τη φρίκη των βασανιστηρίων
αλλά τους είχε καθυστερήσει ο οπλαρχηγός
δεν θα έμενε κανένας ζωντανός
τους το είχε υποσχεθεί.
Κι εκεί θα ήταν πια τάφος των εχθρών της γης τους.
Είχαν φέρει ντουφέκια και σπαθιά μέσα στην εκκλησιά.
Δεν είχε πια τίποτα ο Παπάς αφού και αυτός ήταν μαζί τους 
Άκουσαν θόρυβο…
Σιωπή.
Ήταν με τα πόδια. Τα άλογα δεν μπορούσαν να κατεβούν την χαράδρα.
Μετρούσαν τα βήματα.
Ήταν πολλοί.
Τόσο το καλύτερο σκέφτηκε.
Θα έχουν πολλά θύματα.
Κρύφτηκαν σε κάθε γωνιά της εκκλησίας ακόμα και στα ύψη.
Σιωπή δίχως φως.
Το σκοτάδι θα τους βοηθούσε.
Τους είδαν να μπαίνουν με φόρα δίχως σεβασμό.
Περίμεναν το σήμα.
Ερχόντουσαν κι άλλοι.
Δεν έβλεπαν τίποτα.
Τότε έπεσαν τα βόλια και τα σπαθιά από παντού.
Ούρλιαζαν για να βρουν τους μαχητές.
Μόνο που δεν άλλαζε τίποτα.
Οι αντίπαλοί τους ήταν αόρατοι.
Και πέθαιναν δίχως να μάθουν γι’ αυτούς.
Τους έθαψαν όλους κι άφησαν την εκκλησιά, αλλά πήραν τις εικόνες.

Η πρώτη μάχη της Επανάστασης αρχίζει μέσα σου
όταν αποφασίζεις ότι δεν πρόκειται να αποδεχτείς
τίποτα άλλο από το παρόν
κι ότι μπορείς ν' αλλάξεις το μέλλον με τη δράση σου
και την θυσία για να υπάρχεις ως ελεύθερο ον
κι όχι ως σκλάβος του κατεστημένου
μόνο τότε ξεκινάς τον αγώνα ποτέ αλλιώς.

Ξεχασμένες Μάχες
October 24, 2012 Poems

Αν ξέχασες τη μάχη του Μαντζικέρτ*
 και του Μυριοκέφαλου
τότε εύκολα μπορείς να πέσεις στην παγίδα 
όπου θα σε ρίξει το τέχνασμα 
του στρατηγικού βάθους, 
διότι θα πιστέψεις ότι υπάρχει μια διαφορά 
εκεί που βρίσκεται απλώς μια συνέχεια 
με τον ίδιο στόχο και την ώρα που ξεχνιέσαι 
κοιτάζοντας τη σειρά των ονείρων σου 
άλλοι γράφουν το μέλλον που δεν έχεις πια.

Η μάχη του Μυριοκέφαλου. Πόλεμος μεταξύ Βυζαντινών 
και Σελτζούκων Τούρκων. Πίνακας του 19ου αι.
Gustave Doré (1832-1883), Surprised by the Turks. 
This image by Gustave Doré shows the Turkish ambush 
at the pass of Myriokephalon. 
This ambush destroyed Manuel's hope of capturing Konya.

Πριν τη Μάχη του Γρανικού


Ο Παρμενίων κι ο Αλέξανδρος σχεδιάζουν τη μάχη του Γρανικού.

- Ήρθε η ώρα.
- Κι αν είναι νωρίς;
- Ποια είναι η δομή τους;
- Το περσικό ιππικό παρατάχθηκε κατά μήκος του ποταμού.
- Περίεργο.
- Είναι ισχυρότερο από το δικό μας και θέλουν να φαίνεται.
- Θέλουν ν' αντιταχθούν με αυτό.
- Και το πεζικό τους βρίσκεται πιο πίσω.
- Ασιατικό, ελληνικό και περσικό μαζί.
- Ναι όλοι μαζί.
- Εχθροί και προδότες.
- Είναι χιλιάδες.
- Πρέπει να είναι αρκετοί.
- Είναι περισσότεροι από εμάς.
- Δεν αλλάζει τίποτα πια.
- Τι θέλεις να πεις.

Ο Αλέξανδρος πήρε ένα χαρτί κι ένα μολύβι. Σχεδίασε γρήγορα την παράταξη των αντίπαλων στρατευμάτων.

- Είσαι μαθητής του Αριστοτέλη.
- Σωστά.
- Και θεωρείς ότι αυτή η παράταξη αρκεί;
- Όχι βέβαια.
- Τότε;
- Είναι απλώς η αρχή.
- Και η συνέχεια;
- Ένταση και κινητικότητα.
- Με πλάγια επίθεση.

Ο Αλέξανδρος χαμογέλασε και θυμήθηκε τα πρώτα μαθήματα του με τον Αριστοτέλη και την Ιλιάδα. Πόσο μετά ήταν λίγο πριν την μάχη.

- Αιφνιδιασμός λοιπόν.
- Κανείς από τους εχθρούς μας δεν θα καταλάβει τον σχηματισμό μας.
- Αυτό θα προστατέψει τους δικούς μας.
- Κι ο ποταμός;
- Ένα εμπόδιο που θα χρησιμοποιήσουμε.
- Με ποιον τρόπο;
- Η ροή του θα κρύψει την πλάγια επίθεση.
- Οι Πέρσες θα πιστεύουν ότι μας σέρνει το ρεύμα.
- Ενώ θα έχουμε επιλέξει την πορεία μας.
- Θα πιστέψουν ότι παρασυρθήκαμε.
- Και θα τους παρασύρουμε εμείς !
- Μα πώς θα τους ξαφνιάσουμε;
- Θα σταθούμε ακίνητοι...
- Ακίνητοι;
- Ακίνητοι απέναντι τους.
- Δεν καταλαβαίνω.
- Πρέπει να φανεί ότι η απόφαση της επίθεσης έγινε με επιπόλαιο τρόπο, την τελευταία στιγμή.
- Δίχως σκέψη.
- Αυθόρμητα.
- Μα θα δουν ότι δεν έχει νόημα.
- Αν ο στόχος είναι αδιανόητος, ο εχθρός σου δεν μπορεί να τον κατανοήσει.
- Έχουν κάνει ήδη σφάλματα στρατηγικής.
- Θα κάνουν περισσότερα ακόμα.
- Σκέφτηκες το πριν και το μετά.
- Το μετά και το πριν.
- Έγινες επικίνδυνος Αλέξανδρε !

Ο Αλέξανδρος δεν απάντησε απλώς έβαλε το κεφάλι του λοξά.


Η μάχη του Γρανικού 22 Μαΐου 334 π.Χ.
Τόπος Γρανικός ποταμός (σημ. Biga Çayı), Τουρκία
Έκβαση Νίκη των Ελλήνων και προέλαση στη Μικρά Ασία

Battle of the Granicus, 1665 painting Charles Le Brun (1619-1690)
The Battle of the Granicus (1665) by Charles Le Brun (1619-1690)
depicts Alexander the Great at the center of the cavalry battle.
Collection: Department of Paintings of the Louvre Museum. Wikidata
 
Νοητική μάχη

        - Δάσκαλε όταν κάνω μάθημα μαζί σας νιώθω ότι με προετοιμάζετε.
        - Δεν υπάρχει άλλος λόγος.
        - Αφού είμαι κόρη.
        - Είσαι άνθρωπος. Δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ των μαθητών μου.
        - Κι αν δεν μπορέσω να σηκώσω το σπαθί.
        - Ο καθένας ορίζει ποιο είναι το σπαθί του.
        - Έχουμε επιλογή…
        - Η νοητική μάχη αφορά όλους τους ελεύθερους ανθρώπους.
        - Σωστά είμαι κι εγώ ελεύθερη.
        - Αυτή είναι η πρώτη σου επιλογή.
        - Μετά την ύπαρξη του δασκάλου.
        - Η ελευθερία θέλει γνώσεις.
        - Το βλέπω και το μαθαίνω.
        - Έτσι γίνεσαι πιο ανθρώπινη.
        - Με τις γνώσεις μας.
        - Οι Έλληνες είναι φιλόξενοι και στην σκέψη.
        - Διότι ξέρουμε την αξία του άλλου.
        - Διότι είμαστε οι άλλοι άλλοι.
        - Κι όχι εμείς.
        - Γι’ αυτό μοιραζόμαστε τις γνώσεις μας.
        - Είναι τρόπος σκέψης.
        - Κι έγινε τρόπος ζωής.
        - Διότι είμαστε οι επόμενοι.
        - Επειδή ακούμε τους προηγούμενους.
        - Το έργο της γέφυρας.
        - Γι’ αυτό πρέπει να είσαι προετοιμασμένη.
        - Για τις επιθέσεις, δάσκαλε ;
        - Για την αντεπίθεση του Ελληνισμού.
        - Θα μας χτυπήσουν οι βάρβαροι ;
        - Αλλά θ’ αντισταθούμε.
        - Θα μπορέσουμε ;
        - Κοίτα τα βιβλία…
        - Τι πρέπει να δω ; 
        - Την αντίσταση του χρόνου.
        - Οι δικοί μας πέθαναν για να τον σώσουν.
        - Αυτός είναι ο ρόλος μας.
        - Δεν πρέπει να χαθεί κανένα βιβλίο.
        - Το πιο σημαντικό είναι η βιβλιοθήκη.
        - Μα είναι τεράστια ! Πώς θα την προστατέψουμε;
        - Την έχουν μάθει τα ιερά τέρατα.
        - Κι εμείς οι μαθητές τι θα κάνουμε;
        - Διαβάζετε για να μάθετε την αξία του πολιτισμού μας.
        - Κι αν έρθουν τα κτήνη;
        - Τότε θα μείνετε στο πλάι μας.
        - Κι αν φοβηθούμε;
        - Αυτός που ξέρει…
        - δεν φοβάται.
        - Δάσκαλε, θέλω κι εγώ να παλέψω μαζί σας, κι ας είμαι μικρή.
        - Διαβάζεις ήδη τα σύμβολα.
        - Και ;
        - Είναι τα κράματά μας.
        - Τα σπαθιά μας.
        - Ενάντια στη λήθη.
        - Δάσκαλε, θέλω να μου μάθετε όσο περισσότερα μπορείτε.
        - Αυτό δεν θα το αντέξεις.
        - Γιατί ;
        - Γιατί δεν πέθανες ακόμα.
        - Δεν σας καταλαβαίνω.
        - Εν αρχή, ο θάνατος.
        - Μα εσείς πόσες φορές πεθάνατε;
        - Όσες φορές χρειάστηκε η πατρίδα μου να επανέλθω για τον αγώνα.
        - Την επόμενη φορά δάσκαλε δεν θα σας αφήσω να πεθάνετε μόνος σας και θα επανέλθουμε μαζί. 

Μάχη με πύργους
σε όλη τη διάρκεια
της παρτίδας
γιατί οι στήλες
άνοιξαν γρήγορα
με πολλές ανταλλαγές
άρα μη ξαφνιάζεσαι
για το σκληρό παίγνιο 
διότι κάθε λεπτομέρεια
έχει σημασία διότι
οι ισορροπίες
είναι λεπτές
και υψηλού
επιπέδου.

Κάθε βήμα και μια μάχη
για τον αγωνιστή
που συνεχίζει το έργο του
ακόμα και όταν οι άλλοι
έχουν εγκαταλείψει τα πάντα
διότι ξέρει ότι κανένας άλλος
εκτός από τον ίδιο
δεν θα το κάνει
άρα ακόμα και μόνος
παλεύει με όλους
τους εχθρούς της ελευθερίας.

Το έργο της ιστορίας - N. Lygeros

Δεν υπάρχει έργο μόνο για το έργο. Το έργο είναι και οντολογικό και τελεολογικό. Δεν δημιουργείται από το τίποτα και δεν δημιουργείται για το τίποτα. Είναι το αποτέλεσμα μίας ανάγκης, όχι όμως μόνο και μόνο προσωπικής. Η ανάγκη της δημιουργίας προέρχεται και από την πίστη της ανάγκης, της ανάγκης του κόσμου.

Ο δημιουργός εκφράζεται, όχι όμως για τον εαυτό του ή μάλλον ναι, αλλά με έναν ιδιόμορφο τρόπο, διότι ο εαυτός του είναι οι άλλοι. Ο δημιουργός δεν ζει μόνο μεταξύ των άλλων. Ζει για τους άλλους διότι ξέρει ότι χωρίς τους άλλους, η ύπαρξή του δεν θα είχε νόημα. Κατά συνέπεια, η παραγωγή του είναι φυσιολογικά πληθωρική. Πρέπει με το έργο του ν’ αγγίξει την πολλαπλότητα των άλλων. Κάθε του κίνηση δεν είναι απλώς μία πινελιά πάνω σ’ έναν πίνακα, είναι ένας ολόκληρος πίνακας. Είναι από μόνο του ένα έργο στο οποίο δίνει την ίδια αξία. Δεν υπάρχουν διαβαθμίσεις. Όπως και για τους ανθρώπους, υπάρχει μία νοητική ισότητα.

Ο δημιουργός δεν υποβαθμίζει, αναδεικνύει. Ενσωματώνει τα δεδομένα του κόσμου ενώ οι άλλοι δέχονται την πίεσή τους. Η πραγματικότητα γίνεται ύλη του έργου και όχι συνθήκη. Η ανάγκη του έργου τρέφεται από αυτήν, όχι όμως για να δημιουργήσει πραγματικότητα, αλλά πρώτα ουτοπία. Διότι μόνο η ουτοπία παράγει πραγματικότητα. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχει αντιμετώπιση της πραγματικότητας, μα χρήση της.

Το σπάνιο αναζητεί τη ζωή για να παράγει ιστορία και πολιτισμό. Το μεγάλο πρόβλημα δημιουργείται στον τομέα της ιστορίας όπου το έργο είναι και ανάδειξη, αλλά και ανακοίνωση των γεγονότων. Η απλή καταγραφή δεν αρκεί, διότι πολλά γεγονότα ενοχλούν μερικούς παράγοντες και προσπαθούν να τα εξαφανίσουν. Έτσι γίνεται με τη γενοκτονία των Αρμενίων και με τη γενοκτονία των Ποντίων. Και γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να δοθούν μάχες για να διεκδικήσουμε τα γεγονότα αυτά.

Η ιστορία είναι ένα δυναμικό και περίπλοκο πλαίσιο όπου η μελλοντική τροχιά ενός γεγονότος είναι μη προβλέψιμη. Για να αποκτήσει έναν διαχρονικό χαρακτήρα πρέπει να γίνει ένας μεγάλος αγώνας. Τίποτα δεν είναι οριστικό. Τίποτα δεν είναι καθορισμένο. Το γεγονός μπορεί να έγινε, όμως άμα το ξέχασαν όλοι, είναι σαν να μην έγινε. Διότι όταν σβήνει η μνήμη, δεν υπάρχει πια.

Κατά συνέπεια, το πρόβλημα της ύπαρξης μετατρέπεται σε πρόβλημα της μνήμης. Όλο το θέμα είναι πώς να μην χαθεί αυτή η μνήμη μέσα σ’ ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί η λήθη. Η κυριαρχία της λήθης εξηγείται εύκολα. Η λήθη δεν βρίσκει λύσεις, απλώς σβήνει τα προβλήματα. Είναι η αντίσταση της μνήμης που εξηγείται με δυσκολία. Διότι δεν υπάρχει λόγος για την κοινωνία.

Η μνήμη αφορά μόνο και μόνο την ανθρωπότητα. Μόνο μέσα σε αυτό το πλαίσιο έχει την πραγματική αξία. Σε άλλο πλαίσιο έχει μόνο κόστος διότι πρέπει ν’ αντισταθεί στην εντροπία. Αυτός ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής απαιτεί τη χρήση ενός νοητικού πλαισίου για να διατηρηθεί η μνήμη δίχως να ανατρέψει αυτόν τον νόμο.

Το έργο της ιστορίας είναι δύσκολο γιατί βασίζεται πάνω σε αυτό το νοητικό σχήμα. Και κάθε προσπάθεια γίνεται βάσει θυσιών των ιδιομορφιών της ιστορίας διότι το παίγνιο δεν είναι δίκαιο.

Η σκιά της μάχης

Ήξερες ήδη για την ήττα
δεν είχες ελπίδες
ούτε καν ψεύτικες.
Το τέλος ήταν στην αρχή.
Όλο το θέμα σου
ήταν η ομορφιά της ήττας.
Κανείς από τους δικούς σου
δεν θα έφευγε ζωντανός. 
Οι επόμενοι νεκροί
ήταν δίπλα σου
δεν περίμεναν την αλήθεια
είπαμε την ήξεραν ήδη
μόνο η ομορφιά αργούσε.
Μα όταν είδες
την σκιά της μάχης
κράτησες 

Οι μάχες του Ελληνισμού

Οι μάχες του Ελληνισμού
είναι διαχρονικές
με την έννοια
ότι ανήκουν
στον πόλεμο
της Ανθρωπότητας
ενάντια στη βαρβαρότητα.
Κι όταν πιστεύεις
ότι τελειώνουν
έρχονται άλλες
διότι πρόκειται
για μια ανηφόρα
η ανθρώπινη ανέλιξη.
Αν αντέχεις λοιπόν
ακολούθα μας
αν όχι
μη μας ενοχλείς
με τα προβλήματά σου
διότι παλεύουμε
για όλους όσους
θέλουν να σωθούν
κι όχι γι' αυτούς
που συνεργάζονται
με τους εχθρούς.

Ο Νίκος Λυγερός είναι μαθηματικός, 
στρατηγικός αναλυτής και γεννήθηκε...


Η μάχη του Μαντζικέρτ (19 Αυγούστου 1071 μ.Χ.) Romain IV et Alp Arslan lors de la Bataille de Malazgirt (1071)
Η μάχη του Μαντζικέρτ (26 Αυγούστου 1071 μ.Χ.)
Romain IV et Alp Arslan lors de la Bataille de Malazgirt (1071).
Boccace, De casibus (traduction Laurent de Premierfait),
France, Paris, XVe siècle, Maître de Rohan et collaborateurs.
Date 15th century, Boccace. Ο Τζιοβάνι Μποκκάτσιο
(ιταλικά: Giovanni Boccaccio, μεταξύ Ιουνίου
και Ιουλίου 1313 - 21 Δεκεμβρίου 1375), γνωστός
με το εξελληνισμένο Ιωάννης Βοκάκιος,
ήταν Ιταλός συγγραφέας, ο μεγαλύτερος
από τους μαθητές του φημισμένου Πετράρχη.

*Σημειώσεις Σοφία Ντρέκου:

Η μάχη του Μαντζικέρτ μεταξύ της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και των Σελτζούκων έλαβε χώρα στις 26 Αυγούστου του 1071, κοντά στο Μαντζικέρτ (σημερινό Μαλαζγκίρτ στην Τουρκία, τουρκικά: Malazgirt, παλαιότερα Μαντζικέρτ, Manzikert, ελληνικά: Ματζιέρτη, είναι μικρή πόλη της Ανατολικής Τουρκίας, στην περιοχή της μεσαιωνικής Μεγάλης Αρμενίας, κοντά στη λίμνη Βαν. Έχει πληθυσμό 24.000 κατοίκων). Ο αυτοκράτορας Ρωμανός Δ' Διογένης ηττήθηκε, αιχμαλωτίστηκε και απελευθερώθηκε μετά την καταβολή λύτρων, ενώ η Βυζαντινή αυτοκρατορία υποχρεώθηκε στην καταβολή ετήσιου φόρου και την παραχώρηση μερικών φρουρίων στους Σελτζούκους. Αυτή η πανωλεθρία των βυζαντινών στρατευμάτων και, κυρίως, η εσωτερική πολιτική παράλυση που ακολούθησε, επέτρεψε τη μόνιμη εγκατάσταση των Σελτζούκων στη Μικρά Ασία.

Kazhdan, Alexander, επιμ. (1991) (στα αγγλικά). The Oxford Dictionary of Byzantium. Οξφόρδη και Νέα Υόρκη: Oxford University Press, σελ. 1288, 2127.

Λεηλασίες και καταστροφές οικισμών και επαρχιών,
ως αποτέλεσμα του πρώτου κύματος εισβολής
τουρκικών φύλων στη Μικρά Ασία (1050-1204).
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. Θ. σελ. 49.

Η μάχη του Μυριοκέφαλου διεξήχθη μεταξύ Βυζαντινών και Σελτζούκων του Ικονίου, στις 17 Σεπτεμβρίου 1176, στην ομώνυμη τοποθεσία (εγκαταλελειμμένος οικισμός) στη Φρυγία, κοντά στην πόλη Λαοδίκεια (σημερινό Ντενιζλί στην Τουρκία).

Αν και η μάχη αυτή έληξε ισόπαλη με τεράστιες απώλειες από την πλευρά των Σελτζούκων, το γεγονός ότι οι Σελτζούκοι κατάφεραν να εξουδετερώσουν τις πολιορκητικές μηχανές των Βυζαντινών ακυρώνοντας την εκστρατεία τους πέρασε στην ιστορία ως «συντριπτική νίκη» του Σουλτάνου του Ικονίου Κιλίτς Αρσλάν Β' και ως «πανωλεθρία» του Μανουήλ Α' Κομνηνού.

Η μάχη που έγινε σ’ αυτό το δύσβατο ορεινό πέρασμα υπήρξε σχεδόν εξ ίσου καταστρεπτική με τη μάχη του Μαντζικέρτ. Αποκομμένοι και περικυκλωμένοι μέσα στις στενές διαβάσεις οι Βυζαντινοί υπέστησαν φοβερή σφαγή. Επί πλέον, σφοδρή αμμοθύελλα είχε τόσο πολύ ελαττώσει την ορατότητα, ώστε ήταν αδύνατο οι πολεμιστές να διακρίνουν τους αντιπάλους τους, με αποτέλεσμα να αλληλοσκοτώνονται.

Το απόγευμα, όταν κόπασε ή θύελλα, φαινόταν ότι οι Τούρκοι νικούσαν. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι το ηθικό του βυζαντινού στρατού έπεσε ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια της νύχτας με τις εκκλήσεις των Τούρκων, προς τους χριστιανούς ομοεθνείς τους να εγκαταλείψουν τους Βυζαντινούς, όσο ήταν ακόμη καιρός. Η καταπόνηση του στρατού ήταν τόσο μεγάλη, ώστε ο Μανουήλ σκέφθηκε σοβαρά να φύγει κρυφά και να εγκαταλείψει τον στρατό του στο έλεος των αντιπάλων.

Οι απώλειες δεν ήταν αντίστοιχες της μάχης του Μαντζικέρτ, όμως θεωρείται ότι τα αποτελέσματα στα χρόνια που ακολούθησαν ήταν η σταδιακή συρρίκνωση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ολοένα και δυτικότερα, καθώς και η παράδοση της Πόλης και της Αυτοκρατορίας στα χέρια των Λατίνων και Φράγκων.

Το Μυριοκέφαλο όπως ελέχθη, είχε περισσότερο ψυχολογικό παρά στρατιωτικό αντίκτυπο, διότι όπως αποδείχθηκε η αυτοκρατορία δεν μπορούσε να καταστρέψει την δύναμη των Σελτζούκων στην κεντρική Ανατολία, παρά τις προόδους που πραγματοποιήθηκαν κατά τη βασιλεία του Μανουήλ.

Ουσιαστικά, το πρόβλημα ήταν ότι ο Μανουήλ είχε εστιάσει την προσοχή του σε μια σειρά από ζητήματα ήσσονος σημασίας στην Ιταλία και την Αίγυπτο, αντί να ασχολείται με το κρίσιμο ζήτημα των Τούρκων. Αυτό έδωσε στον Σουλτάνο το χρονικό περιθώριο να εξαλείψει τους αντιπάλους του και να συγκροτήσει ικανή στρατιωτική δύναμη για να αντιμετωπίσει το Βυζαντινό στρατό σε μάχη πεδίου.

Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, ο Μανουήλ διέπραξε πολλά σοβαρά λάθη τακτικής, όπως το γεγονός ότι παρέλειψε να προβεί σε αναγνώριση της περιοχής/διαδρομής με ανιχνευτές, παραβλέποντας τις συμβουλές των στρατηγών του. Αυτά τα λάθη οδήγησαν τις δυνάμεις του κατευθείαν σε μία κλασική ενέδρα.

Ωστόσο στην υπεράσπιση ο Μανουήλ οργάνωσε τον στρατό με πολύ αποτελεσματικό τρόπο. Ο στρατός αποτελείτο από τμήματα, καθένα από τα οποία ήταν αυτοδύναμο και μπορούσε να λειτουργήσει ως ένας μικρός ανεξάρτητος στρατός. Έχει υποστηριχθεί ότι αυτή ακριβώς η οργάνωση επέτρεψε στο μεγαλύτερο μέρος του στρατού του να επιβιώσει της ενέδρας.

Michael Neumann-Adrian/Christoph K. Neumann: Die Türkei. Ein Land und 9000 Jahre Geschichte. München 1990, S. 166

Ως μάχη του Γρανικού εννοείται η πρώτη σύγκρουση του εκστρατευτικού σώματος του Αλέξανδρου Γ' (του Μεγάλου Αλεξάνδρου) που δόθηκε παρά τον Γρανικό ποταμό το 334 π.Χ. με συγκεντρωμένη στρατιωτική δύναμη της αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών (των Περσών) γύρω από τη Ζέλεια της Φρυγίας στον Ελλήσποντο, με στρατηγό τον Αρσίτη, τον σατράπη της Φρυγίας και πολλούς επιφανείς Πέρσες, όπως ο Σπιθριδάτης, ο σατράπης της Λυδίας και της Ιωνίας, ο Φαρνάκης, ο αδελφός της γυναίκας του Δαρείου, ο Ατιζύης, ο Μιθριδάτης, και άλλοι. Η τελική έκβαση της μάχης αυτής και η νίκη του Αλέξανδρου παρείχε στρατηγικής σημασίας πλεονέκτημα για την προέλαση του Ελληνικού σώματος στη Μικρά Ασία.

Αρριανός Α' 12, 8, για τα ονόματα και αξιώματα

Κείμενα/Ποίηση: Opus of N. Lygeros
14121) Οι μάχες μας δεν είναι ανώδυνες. 
Perfection 14 10 11/2013. 
En. Our battles are not painless.

Δεν υπάρχουν σχόλια: