Αντίσκηνα Προσφύγων έξω από το Θησείο στα 1922 Καταυλισμός
Φωτογραφία από το National Geographic, τον Νοέμβριο του 1925
Περί ανταλλαγής πληθυσμών το δράμα των προσφύγων
Τοποστρατηγική και γεωπολιτική προσέγγιση
Έρευνα Σοφία Ντρέκου Αρθρογράφος
(Sophia Drekou, BSc in Psychology)
Κατά το Διεθνές Δίκαιο ανταλλαγή πληθυσμών νοείται η δια «συμβάσεως» υποχρεωτική ή ελεύθερη (εκούσια ή ακούσια) μετανάστευση υπηκόων, που ανήκουν σε φυλετικές (εθνικές), θρησκευτικές ή γλωσσικές μειονότητες από το ένα κράτος σε άλλο (ως επί το πλείστον όμορο). Η ανταλλαγή ακόμη και όταν εμφανίζεται ως εκούσια κατά βάθος δεν είναι παρά ένας καθ’ όλα «ωραιοποιημένος» βίαιος εκπατρισμός.
Η Ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (τουρκικά: Mübadele) βασίστηκε στην θρησκευτική ταυτότητα, και περιελάμβανε τους Ελληνορθόδοξους χριστιανούς πολίτες της Τουρκίας, και τους Μουσουλμάνους πολίτες της Ελλάδας. Ήταν υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών μεγάλης κλίμακας, ή αλλιώς, συμφωνημένη αμοιβαία εκτόπιση. Η μοναδική στην παγκόσμια ιστορία που υπαγορευόταν από διακρατική σύμβαση.
Η Σύμβαση Περί ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών υπογράφηκε στην Λωζάνη της Ελβετίας στις 30 Ιανουαρίου 1923, έξι μήνες πριν να συνομολογηθεί η Συνθήκη της Λωζάνης από εκπροσώπους των κυβερνήσεων του Βασιλείου της Ελλάδας και της Τουρκίας (της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης) και συγκεκριμένα εκ μέρους της Ελλάδας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Αφορούσε περίπου 2 εκατομμύρια άτομα (περίπου 1,5 εκατομμύριο Έλληνες της Ανατολίας, και 500.000 Μουσουλμάνους στην Ελλάδα), το μεγαλύτερο μέρος των οποίων έγιναν πρόσφυγες, χάνοντας de jure ((νομικός όρος, «εκ του νόμου» ή «εκ του δικαίου») την υπηκοότητα της χώρας που άφηναν πίσω.
Το Άρθρο 2 της Συμβάσεως εξαιρούσε από την ανταλλαγή τους «Ελληνορθόδοξους (Ρωμιούς) κατοίκους της Κωνσταντινούπολης», και τους «Μουσουλμάνους κατοίκους της Δυτικής Θράκης». Επίσης από την ανταλλαγή εξαιρούταν, σύμφωνα με το Άρθρο 14 της Συνθήκης της Λωζάνης, οι κάτοικοι της Ίμβρου και της Τενέδου.
Μέχρι τον Ιανουάριο του 1923, η τεράστια πλειοψηφία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και των Ποντίων, ήδη είχαν φύγει κατά τον πρόσφατο Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1919-1922, οι οποίοι παρ' ολ’ αυτά λήφθηκαν υπ' όψιν στη συνθήκη. Σύμφωνα με υπολογισμούς, κατά το φθινόπωρο του 1922 είχαν φτάσει στην Ελλάδα περίπου 900.000 Ορθόδοξοι πρόσφυγες (μεταξύ των οποίων 50.000 Αρμένιοι).
Δείτε Τένεδος: το ελληνικό νησί που έγινε παράδεισος της τουρκικής ελίτ (videos)
Καραβάνι 5.000 Ρωμηών προσφύγων καθ' οδόν από το Χαρπούτ
προς την Τραπεζούντα (Νοέμβριος 1922). Kharput Christian refugees
- C.D.Morris - National Geographic, Nov. 1925
Η ανταλλαγή πληθυσμών
είναι μια πράξη
της βαρβαρότητας
που προσπαθεί να σβήσει
όλες τις αντοχές
ενός πληγωμένου λαού
για να θεμελιώσει
με νόμιμο τρόπο
τον εποικισμό
που παραμένει
θέλουμε δεν θέλουμε
έγκλημα πολέμου
γι’ αυτό κι εμείς
δεν πρόκειται ποτέ
να την ξεχάσουμε
γιατί παλεύουμε
για τη διαδικασία
διόρθωσης.
Μη βλέπεις τη Σμύρνη
απομονωμένα
κοίτα όλη τη Μέση Ανατολή
και δες πέρα των ετών
την εξέλιξη της περιοχής
για να βρεις την ουσία
της Χρονοστρατηγικής
αλλιώς θα είσαι θύμα
προπαγάνδας.
προπαγάνδας.
Όταν εξετάζουμε ένα σχέδιο το οποίο εμπεριέχει στην ουσία του την έννοια της ανταλλαγής πληθυσμών, θα έπρεπε προηγουμένως να μελετήσουμε παλαιότερα έγγραφα που ανήκουν πια στην ιστορία μας. Ένα από αυτά τα έγγραφα είναι το γράμμα του γενικού προξενείου Ελλάδος προς την Εξοχότητα τον κ. F. Streit, υπουργό επί των Εξωτερικών (Σμύρνη, 30 Ιουνίου 1914). Γνωρίζοντας τα γεγονότα που ακολούθησαν μόνο μερικά χρόνια μετά τη γραφή του, μερικά σημεία του είναι αξιοθαύμαστα.
Το πρώτο είναι ότι οι συνομιλίες είχαν βάση την «καλήν πίστιν και θέλησιν» των Οθωμανών Αντιπροσώπων.
Το δεύτερο είναι ακόμα πιο σημαντικό: «Εξακρίβωσις της αβίαστου εφέσεως εις μετανάστευσιν». Η δήλωση είναι από μόνη της επαρκής δίχως σχόλια. «Επί του λεπτού τούτου θέματος επεστήσαμεν την ιδιαιτέραν προσοχήν των Οθωμανών αντιπροσώπων, εξ αφορμής ιδία της βεβαίωσης του Μουχτάρ Μπέη ότι οι Έλληνες κάτοικοι των ανωτέρω μνημονευθέντων υπ’ αυτού δύο χωριών των Δαρδανελίων, επιθυμούσιν επιμόνως και αβιάστως να μεταναστεύσωσιν εις Ελλάδαν. Πώς αβιάστως είπομεν, αφού εξαναγκάζονται να μετοικήσωσιν εις άλλα χωριά στερούμενα της θάλασσας εκ της οποίας συνήθισαν να πορίζονται τα προς το ζην.»
Μα το πιο σημαντικό σημείο είναι το επόμενο και αφορά την «ανταλλαγή μεταναστών και εκτίμησης περιουσιών αυτών» εφόσον έθεσαν τρεις κατηγορίες ανθρώπων ως εξής:
- 1) Τα άτομα που δεν έχουν σχέση με την ανταλλαγή
- 2) Τα άτομα που μετανάστευσαν ήδη στην Ελλάδα
- 3) Τα άτομα που θα μεταναστεύσουν
φώτο: Η Μικρασιατική καταστροφή και η ΑΟΖ,
έχουν κοινό υπόβαθρο τη γεωπολιτική
Ανταλλαγή πληθυσμών - Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά Βίκυ Τσατσαμπά
Δεν ξέραμε να αγαπάμε
παρά μόνο τη γη μας
αλλά μάθαμε την εξορία.
Δεν ξέραμε να υποφέρουμε
παρά μόνο για τους δικούς μας
αλλά συναντήσαμε τους άλλους.
Δεν ξέραμε να δώσουμε παρά τις ζωές μας
αλλά είναι οι θάνατοι μας που πήραν.
Ν. Λυγερός: Η Συνθήκη της Λωζάννης στο
πλαίσιο της ανταλλαγής των πληθυσμών
Η Συνθήκη της Λωζάννης στο πλαίσιο της ανταλλαγής των πληθυσμών περιγράφει και έναν χώρο, όπου δεν πρέπει μόνο να υπάρχει ανταλλαγή πληθυσμών από ένα ολόκληρο χώρο μεγάλο και έναν άλλο ολόκληρο χώρο μεγάλο, αλλά πρέπει στο ενδιάμεσο εκεί που βρίσκονται τα σύνορα να υπάρχει μια buffer zone. Όπου λέμε ότι αυτοί που είναι από εδώ δεν μπορεί να είναι από εδώ και αυτοί που είναι από εκεί δεν μπορεί να είναι πια από εκεί.
Άρα αυτοί που είναι από εδώ θα πάνε από εκεί αυτοί που είναι από εκεί θα πάνε από εδώ. Και σ’ αυτήν την ζώνη την ουδέτερη δεν πρέπει να υπάρχει κανένας από τον άλλον. Έχει γίνει αντιληπτό ότι αυτό είναι εναντίον του Ευρωπαϊκού κεκτημένου; Διότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πάρα πολύ απλά τα πράγματα. Από τότε που η Ελλάδα είναι ενταγμένη έχουμε την λεγόμενη ελεύθερη διακίνηση.
Άρα έχετε ελεύθερη διακίνηση, ελεύθερη τοποθέτηση, ελεύθερη ψηφοφορία και μπορεί ο οποιοσδήποτε να είναι σε οποιονδήποτε χώρο. Τώρα που είμαστε σε μια περίοδο που θα έχουμε και Ευρωπαϊκές Εκλογές, θυμάστε πολύ καλά ότι τώρα σε Ευρωπαϊκές Εκλογές έχετε δικαίωμα να ψηφίσετε και αλλού εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχετε δικαίωμα και να παρουσιαστείτε ως υποψήφιος και στην άλλη χώρα. Αυτό είναι το ελεύθερη διακίνηση και δεν έχετε κανέναν περιορισμό. Ευτυχώς γιατί αλλιώς δεν θα είχε κανένα νόημα. Είναι το ίδιο για το θέμα της εργασίας.
Δείτε ΟΛΗ Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΗΣ: ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΥΧΑΙΑ η 24η Ιουλίου που διάλεξαν να γίνει τζαμί η Αγία Σοφία
Lamia-Text.pdf: Εισήγηση του Καθηγητή Νίκου Λυγερού µε θέµα:
«Τοποστρατηγική προσέγγιση της Μικρασιατικής Καταστροφής»
Πολιτιστικός Σύλλογος Νέας Μαγνησίας Λαμία, 12 / 09 / 2010
Άρα θα ήθελα απλώς να κάνω µια μικρή ανάλυση της Μικρασιατικής Καταστροφής από µια άποψη, η οποία αφορά στην στρατηγική και συγκεκριμένα στην τοποστρατηγική. Έχετε ακούσει, φαντάζομαι, την έννοια της γεωστρατηγικής που αφορά στην γεωγραφία και την στρατηγική.
Η τοποστρατηγική ασχολείται µε τις σχέσεις των ανθρώπων μέσα στο χρόνο κι όχι αποκλειστικά μέσα στο χώρο. Τι εννοώ µε αυτό;
Όταν κοιτάζουμε όλο το θέμα της Μικρασιατικής Καταστροφής και ειδικά τις γενοκτονίες, καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει µια συστηματική καταστροφή. Για να υπάρχει µια συστηματική καταστροφή, πρέπει να υπάρξει µια στρατηγική. Πολύ συχνά, εμείς ως θύματα, δεν έχουμε µια στρατηγική αντιμετώπισης του προβλήματος, διότι θεωρούμε µόνο το αποτέλεσμα. Θα ήθελα, λοιπόν, εδώ να αναλύσουμε το αποτέλεσμα, το οποίο συνίσταται στο ότι, ουσιαστικά, τώρα δεν υπάρχει Έλληνας από τον μικρασιατικό χώρο. Είναι διαφορετικό το ότι δεν υπάρχει ελληνισμός. Και θα εξηγήσουμε τι εννοούμε: Όταν κοιτάζετε αυτή τη Μικρασιατική καταστροφή, η οποία επικεντρώνεται νοητικά ή τουλάχιστον παραδοσιακά σε δυο σημεία, στη γενοκτονία και στην καταστροφή της Σμύρνης, έχουμε την εντύπωση ότι είναι δυο κομμάτια τα οποία δεν έχουν σχέση άμεση μεταξύ τους.
Στη πραγματικότητα, όταν θα κοιτάξετε την εξέλιξη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, των Nεότουρκων και του Μουσταφά Κεμάλ, θα δείτε ότι υπάρχει µια συνέχεια, µια αληθινή στρατηγική που επετεύχθη και η οποία είχε ως στόχο, αυτό που λέμε εμείς, την εκκαθάριση του χώρου. Αν δίναμε µμεγαλύτερη προσοχή, θα είχαμε ένα εύλογο ερώτημα.
Όλοι βέβαια ξέρετε για τη Μικρασιατική καταστροφή, αλλά, ίσως, ποτέ δεν αναρωτηθήκατε γιατί τα γεγονότα είχαν αυτή τη σειρά. Δηλαδή, θα μπορούσε να υπάρξει καταστροφή της Σμύρνης πριν τη γενοκτονία των Ποντίων; Ξέρετε, δεν το σκεφτόμαστε αυτό και κοιτάζουμε µόνο την ιστορία. Το βλέπουμε µε έναν τρόπο αναλλοίωτο.
Στην πραγματικότητα, όταν κοιτάζετε τώρα το τουρκικό καθεστώς, θα πρέπει καταλαβαίνετε ότι αυτό που έχει σημασία σε µια γενοκτονία είναι να µην αφήσετε ίχνη μετά. Για να μην αφήσετε ίχνη, λοιπόν, αρχίζετε τη γενοκτονία από το κέντρο. Γιατί; Γιατί τα παράλια ελέγχονται πολύ πιο εύκολα. Άρα όταν εξετάζετε το πρόβλημα τοποστρατηγικά, μπορείτε να καταλάβετε ότι οι πρώτες φάσεις της γενοκτονίας του ελληνικού στοιχείου - κι όχι µόνο, γιατί υπάρχουν και Ασσυροχαλδαίοι και οι Αρμένιοι - θα αρχίσει από το κέντρο της Τουρκίας και σιγά σιγά θα απλωθεί εξωτερικά. Αυτό, επιπλέον, σας εξηγεί γιατί υπάρχει µια ξεχωριστή υπόθεση όσον αφορά το ποντιακό στοιχείο. Διότι από τη φύση, λόγω των βουνών, ήταν απομονωμένο αυτό το στοιχείο.
Σας θυμίζω ότι, από τους ίδιους, οι Αρμένιοι θεωρούνται ο λαός των βουνών και οι Πόντιοι ο λαός της θάλασσας. Όσοι ζουν στα παράλια του Πόντου, µε δεδομένα τα γύρω βουνά, είναι εντελώς απομονωμένοι. Η απομόνωση αυτή ήταν που τους επέτρεψε να διαρκέσουν στα βάθη του χρόνου. Το ξέρουμε ήδη και από το Βυζάντιο και την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας. Όταν θα φτάσουμε σε αυτή τη φάση βέβαια δεν υπάρχει πια Καππαδοκία. Η Καππαδοκία ήταν φυσιολογικό να εξοντωθεί εξ αρχής, διότι ήταν λιγότερο προσβάσιμη από τις άλλες χώρες, τις Μεγάλες Δυνάμεις. Κατά συνέπεια, η εκκαθάριση γίνεται από το κέντρο και πάει προς τις ακτές.
Σας θυμίζω ότι, από τους ίδιους, οι Αρμένιοι θεωρούνται ο λαός των βουνών και οι Πόντιοι ο λαός της θάλασσας. Όσοι ζουν στα παράλια του Πόντου, µε δεδομένα τα γύρω βουνά, είναι εντελώς απομονωμένοι. Η απομόνωση αυτή ήταν που τους επέτρεψε να διαρκέσουν στα βάθη του χρόνου. Το ξέρουμε ήδη και από το Βυζάντιο και την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας. Όταν θα φτάσουμε σε αυτή τη φάση βέβαια δεν υπάρχει πια Καππαδοκία. Η Καππαδοκία ήταν φυσιολογικό να εξοντωθεί εξ αρχής, διότι ήταν λιγότερο προσβάσιμη από τις άλλες χώρες, τις Μεγάλες Δυνάμεις. Κατά συνέπεια, η εκκαθάριση γίνεται από το κέντρο και πάει προς τις ακτές.
Όταν θα φτάσουμε στη γενοκτονία και συγκεκριμένα στον Πόντο, θα διαπιστώσουμε ότι σχετίζεται, βέβαια, και µε το επίπεδο των θυμάτων. Το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας, που είχε υψηλές προδιαγραφές κι άρχισε σιγά-σιγά το ελληνικό πλαίσιο να αναπτύσσεται και να µην είναι πια µόνο και µόνο ένας οικονομικός παράγοντας, αποτέλεσε έναν γεωστρατηγικό και τοποστρατηγικό στόχο για το τουρκικό καθεστώς. Κατά συνέπεια, βλέπουμε ότι αυτή η προέκταση του κέντρου τείνει στα άκρα κι έτσι πρώτα, βέβαια, έγινε η πρόσβαση από την πλευρά του Εύξεινου Πόντου, για να καταλήξει τελικά στη Μικρά Ασία.
Γιατί γίνεται όλη αυτή η διαδικασία και γιατί χρησιμοποιείται αυτή η τεχνική; Είναι πολύ απλό.
Όταν θα αρχίσει η πρώτη γενοκτονία, όσο αφορά τους Αρμένιους και στο 1915, θα έχουμε ήδη ίχνη από το 1894. Σας υπενθυμίζω ότι ήδη στο Συνέδριο του Βερολίνου, το 1878, έγιναν αναφορές ότι υπάρχουν προβλήματα µε τους Αρμένιους και µε τους Έλληνες στην Τουρκία, στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, αλλά κανένας δεν έκανε τίποτε, όπως και τώρα δεν κάνουμε τίποτε, διότι θεωρούσαμε ότι δεν είναι σοβαρό το πρόβλημα και μάλιστα αυτό υπάρχει και στα πρακτικά. Στην πραγματικότητα, αυτό που έγινε είναι ότι η γενοκτονία των Αρμενίων εκδηλώθηκε προς τα έξω, υπήρξαν αντιδράσεις, μεγάλες αντιδράσεις, και γι’ αυτό χρησιμοποιήθηκε µια άλλη τεχνική που λέγεται το «λευκό μακελειό». Δηλαδή, μεγάλες πορείες Μέσα στο χιόνι που τελικά αποδεικνύουν, ως ίχνος, ότι η γενοκτονία έγινε µε ένα τρόπο φυσικό και όχι καθοδηγούμενο. Στην πραγματικότητα είναι ένας τρόπος να εξοντώσετε τον πληθυσμό από τη κούραση και τις κλιματικές συνθήκες, έτσι ώστε να φαίνεται φυσιολογικός ο θάνατος. Αυτή η ιδέα, λοιπόν, προωθήθηκε και από τον Μουσταφά
Κεμάλ, ώστε η καταστροφή της Σμύρνης να είναι απλώς η τελική φάση. Έχουμε ένα άλλο πρόβλημα στο διεθνές δίκαιο. Βλέπετε ότι πολύ συχνά μιλάμε για τη γενοκτονία των Ποντίων και δεν εννοούμε τη γενοκτονία του Ελληνισμού· είναι πιο αφαιρετικό και πιο δύσκολο και πιο µη συγκεκριμένο. Με ποια έννοια; Στην καταστροφή της Σμύρνης, θα χρησιμοποιηθεί, αν θέλετε, η εμπλοκή του ελληνικού στρατού και κατά συνέπεια θα είμαστε σε µια φάση εγκλήματος πολέμου, το οποίο δεν είναι στην ίδια κατηγορία µε µια γενοκτονία, η οποία είναι αποκλειστικά ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Αυτό δεν έχει, ουσιαστικά, μεγάλη σημασία για εμάς τους Έλληνες.
Έχει σημασία το πώς προβάλουμε το θέμα στο εξωτερικό. Αλλά αυτό που θέλω να σας δείξω μέσα από αυτή τη ανάλυση, είναι ότι η γενοκτονία δημιουργήθηκε για να µην αφήνει ίχνος. Αυτό το θέμα, το ίχνος, είναι που πρέπει να µας προβληματίσει τώρα. Ο µόνος τρόπος για να υπάρχουν τα θύματα, τα οποία τώρα είναι νεκρά, είναι η μνήμη. ∆εν υπάρχει άλλος τρόπος, δεν υπάρχει κανένα άλλο εργαλείο ανθρώπινο, το οποίο μπορεί να κάνει µια υπέρβαση όσον αφορά στο θάνατο. Όταν βλέπετε, λοιπόν, αυτή την ανάλυση, πολύ φυσιολογικά πια θα ακούσετε τον κ. Νταβούντογλου να µας εξηγεί ότι τα νησιά του Αιγαίου ενοχλούν την Τουρκία, διότι δεν έχει αρκετό ζωτικό χώρο.
Κεμάλ, ώστε η καταστροφή της Σμύρνης να είναι απλώς η τελική φάση. Έχουμε ένα άλλο πρόβλημα στο διεθνές δίκαιο. Βλέπετε ότι πολύ συχνά μιλάμε για τη γενοκτονία των Ποντίων και δεν εννοούμε τη γενοκτονία του Ελληνισμού· είναι πιο αφαιρετικό και πιο δύσκολο και πιο µη συγκεκριμένο. Με ποια έννοια; Στην καταστροφή της Σμύρνης, θα χρησιμοποιηθεί, αν θέλετε, η εμπλοκή του ελληνικού στρατού και κατά συνέπεια θα είμαστε σε µια φάση εγκλήματος πολέμου, το οποίο δεν είναι στην ίδια κατηγορία µε µια γενοκτονία, η οποία είναι αποκλειστικά ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Αυτό δεν έχει, ουσιαστικά, μεγάλη σημασία για εμάς τους Έλληνες.
Έχει σημασία το πώς προβάλουμε το θέμα στο εξωτερικό. Αλλά αυτό που θέλω να σας δείξω μέσα από αυτή τη ανάλυση, είναι ότι η γενοκτονία δημιουργήθηκε για να µην αφήνει ίχνος. Αυτό το θέμα, το ίχνος, είναι που πρέπει να µας προβληματίσει τώρα. Ο µόνος τρόπος για να υπάρχουν τα θύματα, τα οποία τώρα είναι νεκρά, είναι η μνήμη. ∆εν υπάρχει άλλος τρόπος, δεν υπάρχει κανένα άλλο εργαλείο ανθρώπινο, το οποίο μπορεί να κάνει µια υπέρβαση όσον αφορά στο θάνατο. Όταν βλέπετε, λοιπόν, αυτή την ανάλυση, πολύ φυσιολογικά πια θα ακούσετε τον κ. Νταβούντογλου να µας εξηγεί ότι τα νησιά του Αιγαίου ενοχλούν την Τουρκία, διότι δεν έχει αρκετό ζωτικό χώρο.
Πολλοί από εμάς δεν αντιδρούν, διότι δεν συνειδητοποιούν ότι είναι απλώς η συνέχεια των προηγούμενων κινήσεων. Δηλαδή, αν οι Τούρκοι δεν βρίσκονταν στα παράλια της Μικράς Ασίας, κανένας δεν θα έλεγε ότι μπορεί τα νησιά του Αιγαίου να είναι ένα πρόβλημα. Πρέπει, επιπλέον, να καταλάβουμε ότι τοποστρατηγικά το Αιγαίο είναι που έχει σώσει την Ελλάδα, διότι αποτελεί ένα μεγάλο εμπόδιο.
Πολύ συχνά σας μιλούν για απομονωμένα νησιά, άγονες γραμμές, παραμεθόριους χώρους και στην πραγματικότητα ξεχνούν να σας πουν ότι το Αιγαίο είναι το πιο ανθεκτικό στοιχείο του Ελληνισμού, είναι αυτό που προστατεύει την στερεά Ελλάδα. Με ποια έννοια; Φανταστείτε ότι δεν υπάρχει Αιγαίο κι είναι µόνο ξηρά. Το αποτέλεσμα είναι πολύ απλό. Το έχετε µε την εικόνα της Αρμενίας. Η Αρμενία παλιά ήταν η χώρα των τριών θαλασσών. Όταν κοιτάξετε τώρα τον χάρτη και δείτε το μέγεθος της Αρμενίας, θα καταλάβετε ποιο θα ήταν το πρόβλημα αν είχαμε µόνο ξηρά. Άρα η θάλασσα είναι η δύναμη µας, όμως πρέπει να την προστατέψουμε.
Επανέρχομαι λοιπόν σε αυτές τις δηλώσεις του τύπου «δεν πρέπει να εφαρμοστούν τα 12 μίλια», «τα νησιά του Αιγαίου δεν µας επιτρέπουν µια πρόσβαση λόγω της οικονομίας µας», «πρέπει να έχουμε μηδενικές τριβές µε τους εσωτερικούς παράγοντες» και αν εξετάσετε τους χάρτες, βλέπετε ότι προωθούν χάρτες, όπου ενσωματώνονται φυσιολογικά αυτά τα νησιά, διότι θεωρούν ότι θα έπρεπε το Αιγαίο πάνω κάτω να το διαχειρίζονται και τα δυο κράτη, λόγω ειρήνης. Εσείς που είστε πρόσφυγες ξέρετε πόσο γελοίο είναι αυτό το επιχείρημα. Διότι έχουν φτάσει να πατήσουν πάνω στα κόκκαλα των προγόνων σας, για να σας εξηγήσουν ότι και πάλι ενοχλείτε.
Επανέρχομαι λοιπόν σε αυτές τις δηλώσεις του τύπου «δεν πρέπει να εφαρμοστούν τα 12 μίλια», «τα νησιά του Αιγαίου δεν µας επιτρέπουν µια πρόσβαση λόγω της οικονομίας µας», «πρέπει να έχουμε μηδενικές τριβές µε τους εσωτερικούς παράγοντες» και αν εξετάσετε τους χάρτες, βλέπετε ότι προωθούν χάρτες, όπου ενσωματώνονται φυσιολογικά αυτά τα νησιά, διότι θεωρούν ότι θα έπρεπε το Αιγαίο πάνω κάτω να το διαχειρίζονται και τα δυο κράτη, λόγω ειρήνης. Εσείς που είστε πρόσφυγες ξέρετε πόσο γελοίο είναι αυτό το επιχείρημα. Διότι έχουν φτάσει να πατήσουν πάνω στα κόκκαλα των προγόνων σας, για να σας εξηγήσουν ότι και πάλι ενοχλείτε.
Το θέμα µας, λοιπόν, δεν είναι απλώς να έχουμε ελπίδα. Ελπίδα προς τι; Άκουσα την λέξη ελπίδα. Το θέμα τώρα είναι ότι αν ξεχάσουμε αυτά τα γεγονότα και δεν τους δώσουμε τη σημασία που έχουν, τότε δεν θα αντισταθούμε ούτε και τώρα.
Είμαστε σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο, το Αιγαίο είναι ανθεκτικό, τα νησιά µας είναι σημαντικά, το Καστελόριζο είναι µια ειδική περίπτωση που πρέπει να την προωθήσουμε, έτσι ώστε να έχουμε πραγματικά αυτή την μνήμη του Αιγαίου που είχαν οι προγονοί µας και από τα παράλια. ∆εν αρκεί απλώς να αναφερόμαστε σε αυτές τις μνήμες και, μερικοί από µας, να γινόμαστε γραφικοί και να βλέπουν κάποιοι πολιτικοί παράγοντες σε διάφορους χώρους και να µας εξηγούν ότι «εντάξει µας υπενθυμίζετε τα γεγονότα του ’22 αλλά τώρα τι να κάνουμε».
Το θέμα είναι ότι τώρα συνεχίζεται η ίδια πολιτική και κανένας δεν λέει τίποτε, ενώ ξέρουμε ότι αυτά έχουν προκαλέσει θύματα και γενοκτονίες. Υπάρχει λοιπόν το πλαίσιο της αναγνώρισης των γενοκτονιών, αλλά υπάρχει κι η στάση µας.
Όταν σας λένε είναι σημαντικό να μην ξεχνάµε, δεν σημαίνει πως από µόνο του είναι σημαντικό. Είναι για να δράσετε και να κάνετε κάτι.
Αυτό που προσπαθούμε να πούμε ακόμα και σε αυτές τις Σχολές, όπου διδάσκουμε, είναι ότι η δράση πρέπει να γίνει µέσω της συνείδησης. Διότι αλλιώς δεν έχει νόημα. Άρα η μνήμη από μόνη της μετατρέπεται µόνο και µόνο σε ανάμνηση χωρίς δράση. ∆εν είμαστε λοιπόν της ανάμνησης. ∆εν βρισκόμαστε εδώ απλώς για να θυμηθούμε, αλλά βέβαια για να µη ξεχάσουμε και να παράγουμε ένα έργο, το οποίο ονομάζεται Ελληνισμός σε ολόκληρο τον κόσμο. Σας ευχαριστώ πολύ.
Θεία Λειτουργία στα Κατεχόμενα
στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου
έγινε σαν ανθρώπινο θαύμα
αφού κανένας δεν πίστευε
ότι θα μπορούσε να γίνει
κι όμως σιγά σιγά ο λαός
ακόμα και ο πιο απλός
που πιστεύει στον Χριστό
ήρθε και πάλι σιωπηλά
για να δείξει στον εαυτό του
ότι μπορεί ν’ αντέξει
χρόνια την κατοχή
ακόμα και την πιο βάρβαρη
δίχως να ξεχάσει τίποτα
γιατί συνεχίζει να πιστεύει
στην απελευθέρωση
και δεν σώπασε η ψυχή του
όσα και να πέρασε
αφού ξέρει ότι ο Σωτήρας
δεν μπορεί να τον ξεχάσει
γιατί είναι της Δικαιοσύνης
και η ανταλλαγή πληθυσμών
είναι μόνο καταπάτηση
ανθρωπίνων δικαιωμάτων
που δεν επιτρέπει
κανείς Δίκαιος.
Βίντεο: Ο Καθηγητής Νίκος Λυγερός φιλοξενούμενος
του Φιλολόγου και Ιστορικού Γιάννη Σπανού
στην ραδιοφωνική εκπομπή «Μνήμη & Χρέος».
Θέμα: Η καταστροφή της Σμύρνης. ΣΙΜΑΕ - Lekythos 457a.
του Φιλολόγου και Ιστορικού Γιάννη Σπανού
στην ραδιοφωνική εκπομπή «Μνήμη & Χρέος».
Θέμα: Η καταστροφή της Σμύρνης. ΣΙΜΑΕ - Lekythos 457a.
Βίντεο: Συνέντευξη του Νίκου Λυγερού: “Η Μικρασιατική καταστροφή και η ΑΟΖ έχουν κοινό υπόβαθρο τη γεωπολιτική”. - Εβδόμη, 03/10/2012 October 3, 2012 Interviews
Υπογραφές υπέρ της Ελληνικής ΑΟΖ [ZEE]
Δύο άρθρα της σύμβασης περί ανταλλαγής των
ελληνικών και τουρκικών πληθυσμών - Ν. Λυγερός
..jpg "Πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, περιμένοντας να μεταφερθούν στον νέο τόπο κατοικίας τους (Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, Ουάσινγκτον).")
Πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, περιμένοντας να μεταφερθούν στον
νέο τόπο κατοικίας τους (Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, Ουάσινγκτον).
Στο Μέρος Ε' της Συνθήκης της Λωζάννης βρίσκουμε τις διάφορες διατάξεις μεταξύ των οποίων είναι η σύμβαση περί ανταλλαγής των ελληνικών και τουρκικών πληθυσμών που υπογράφτηκε στις 30 Ιανουαρίου 1923. Αυτή η σύμβαση αποτελείται από 19 άρθρα. Το πρώτο άρθρο δίνει το γενικό πλαίσιο. Είναι συμμετρικό ως προς τους Έλληνες και τους Τούρκους και βασίζεται στη θρησκεία. Διευκρινίζει ότι η ανταλλαγή είναι de facto οριστική εφόσον:
«Τα πρόσωπα ταύτα δεν θα δύνανται να έλθωσιν ίνα εγκατασταθώσιν εκ νέου εν Τουρκία ή αντιστοίχως εν Ελλάδι, άνευ της άδειας της Τουρκικής Κυβερνήσεως ή αντιστοίχως της Ελληνικής Κυβερνήσεως.»
«Δεν θα περιληφθώσιν εις την εν τω πρώτω άρθρω προβλεπομένην ανταλλαγήν
α) οι Έλληνες κάτοικοι της Κωνσταντινουπόλεως
β) οι Μουσουλμάνοι κάτοικοι της Δυτικής Θράκης.»
Παρατηρούμε ήδη ότι ο λεκτικός χαρακτηρισμός δεν είναι ο ίδιος με εκείνον του πρώτου άρθρου. Ενώ στο πρώτο η συμμετρία είναι διπλή εφόσον βασίζεται στη θρησκεία, στο δεύτερο άρθρο βλέπουμε ότι οι Μουσουλμάνοι δεν αποτελούν το συμμετρικό στοιχείο των Χριστιανών αλλά των Ελλήνων.
Αν και υπάρχουν λογικές εξηγήσεις του τύπου: στην Τουρκία υπήρχαν διάφοροι Χριστιανοί και όχι μόνο Ελληνορθόδοξοι Χριστιανοί και στην Ελλάδα υπήρχαν μόνο Τούρκοι, βλέπουμε ότι αυτά δεν στέκουν ως επιχειρήματα. Διότι σε αυτό το πλαίσιο, τι σημαίνει η έκφραση Έλληνες κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης; Ήταν ή δεν ήταν Τούρκοι σε σχέση με την υπηκοότητα; Γιατί δεν υπάρχουν ξεκάθαρα οι εκφράσεις Έλληνες Χριστιανοί και Τούρκοι Μουσουλμάνοι; Όπως διαβάζουμε τη σύμβαση, στην Τουρκία υπήρχαν Έλληνες ενώ στην Ελλάδα υπήρχαν Μουσουλμάνοι. Ποιο είναι λοιπόν το status των μειονοτήτων σε αυτό το πλαίσιο; Υπάρχει όντως διαφορά μεταξύ Μουσουλμάνων και Τουρκόφωνων, Πομάκων Αθιγγάνων; Πάντως ο διαχωρισμός δεν προκύπτει από τη σύμβαση και το ίδιο ισχύει και για την υπηκοότητα.
Το άρθρο 2 καθορίζει και χρονικά πλαίσια.
Το άρθρο 2 καθορίζει και χρονικά πλαίσια.
«Θέλουσι θεωρηθή ως Έλληνες κάτοικοι της Κωνσταντινουπόλεως, πάντες οι Έλληνες οι εγκατεστημένοι ήδη προ της 30ης Οκτωβρίου 1918, εν τη περιφερεία της Νομαρχίας Κωνσταντινουπόλεως, ως αύτη καθορίζεται δια του νόμου του 1912.»Η ημερομηνία του 1918 συσχετίζεται έμμεσα με το πρόβλημα της γενοκτονίας των Ποντίων και λειτουργεί ως αρνητικό στοιχείο. Και ο νόμος του 1912 σχετίζεται με την έκδοση καταλόγων περιουσίας που επέτρεψαν στην Τουρκία την κτήση ακινήτων και προκαλούν προβλήματα στην κοινότητα Τενέδου διότι ήταν ελληνική εκείνη την περίοδο και δεν έχει κανένα τίτλο ιδιοκτησίας κατά την Τουρκική Κυβέρνηση. Όσον αφορά στους Μουσουλμάνους, το άρθρο 2 συνεχίζει με τον εξής τρόπο:
«Θέλουσι θεωρηθή ως Μουσουλμάνοι κάτοικοι της Δυτικής Θράκης, πάντες οι Μουσουλμάνοι οι εγκατεστημένοι εν τη περιοχή ανατολικώς της μεθορίου γραμμής της καθορισθείσης τω 1913 δια της Συνθήκης του Βουκουρεστίου.»
Ο Νίκος Λυγερός είναι μαθηματικός,
στρατηγικός αναλυτής και γεννήθηκε...
Διαβάστε την συνέχεια του βιογραφικού »
Δείτε ΟΛΗ Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΗΣ: ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΥΧΑΙΑ η 24η Ιουλίου που διάλεξαν να γίνει τζαμί η Αγία Σοφία
VIRAL VIDEOS: 1922, ο Μεγάλος Ξεριζωμός. Ιστορικό Ντοκουμέντο
VIRAL VIDEOS: Η ανταλλαγή των πληθυσμών. Ο βίαιος
εκπατρισμός Χριστιανών και Μουσουλμάνων. Η Συνθήκη
της Λωζάνης και το δράμα των προσφύγων. Μηχανή Χρόνου
Η Συνθήκη της Λωζάνης και η Σύμβαση Ανταλλαγής Πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στη «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, τη Δευτέρα 10 Οκτωβρίου στις 21.00 από το COSMOTE HISTORY. Η εκπομπή μεταδίδεται σε επανάληψη την Κυριακή, 16 Οκτωβρίου στις 5 το απόγευμα.
Η εκπομπή καταγράφει την πορεία των προσφύγων της Μικράς Ασίας και τις δραματικές ιστορίες των «ανταλλάξιμων» που υποχρεώθηκαν να ανταλλαχθούν με Μουσουλμάνους της Ελλάδας.
Η έρευνα περιγράφει τους λόγους που οδήγησαν στην ανταλλαγή χριστιανών και μουσουλμάνων και το παρασκήνιο των διαπραγματεύσεων στη Λωζάνη. Ιστορικοί και διπλωμάτες εξηγούν με πιο κριτήριο υπήρξαν εξαιρέσεις στην υποχρεωτική μετακίνηση.
Η έρευνα φωτίζει και τις περιπτώσεις κάποιων ανταλλάξιμων που κατάφεραν να αποφύγουν το μέτρο, αλλάζοντας θρήσκευμα.
Οι άνθρωποι που επρόκειτο να ανταλλαχθούν αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια και τις περιουσίες τους, αφήνοντας πίσω ακόμα και τα παιδιά τους, σε ορισμένες περιπτώσεις.
Ταξίδεψαν με ό,τι μέσα διέθεταν, χωρίς φαγητό και περίμεναν στα λιμάνια από μέρες μέχρι και εβδομάδες, για να επιβιβαστούν στα πλοία που θα τους μετέφεραν στη νέα τους πατρίδα. Εκατοντάδες πέθαναν στη διαδρομή από τις κακουχίες.
Η αφάνταστη περιπέτεια συνεχίστηκε στα λοιμοκαθαρτήρια και αργότερα στα αντίσκηνα ή σε ακατάλληλα κτίρια που επιτάχθηκαν για να στεγάσουν περισσότερους από 1.500.000 πρόσφυγες.
Πολλές φορές οι ντόπιοι πληθυσμοί σε Ελλάδα αλλά και Τουρκία δεν καλωσόριζαν τους ανταλλάξιμους και τους αποκαλούσαν «τουρκόσπορους» και «γκιαούρηδες» αντίστοιχα.
Η εκπομπή αναφέρεται ακόμα στις παραβιάσεις της Συνθήκης της Λωζάνης, στη στρατικοποίηση των νησιών του βορειοανατολικού Αιγαίου και την κατάσταση του ελληνικού πληθυσμού σε Κωνσταντινούπολη, Ίμβρο και Τένεδο.
Στην εκπομπή μιλούν:
Αλέξης Αλεξανδρής – Πρέσβης Επί Τιμή, Άγγελος Συρίγος – Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πάντειο Παν/μιο, Αντώνης Κλάψης – Επίκουρος Καθηγητής στο Παν/μιο Νεάπολις Πάφου, Σωτήρης Ριζάς – Διευθυντής Ερευνών στο Κέντρο Έρευνας Ιστορίας Νεότερου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών,
Θάνος Βερέμης – Ομότιμος Καθηγητές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μανόλης Κούμας – Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Σία Αναγνωστοπούλου – Καθηγήτρια Ιστορίας στο Πάντειο Παν/μιο, Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης – Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Σταύρος Ανεστίδης – Υποδιευθυντής Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, Δημήτρης Καμούζης – Ιστορικός Ερευνητής στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, Λάμπρος Μπαλτσιώτης – Πάντειο Πανεπιστήμιο, Γιάνης Γιανουλόπουλος – Ιστορικός, Λουκάς Χριστοδούλου – Πρόεδρος ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. Ν. Ιωνίας, Ομέρ Ασάν – Ιστορικός Ερευνητής, Τάκης Σαλκιτζόγλου -Απόγονος Μικρασιατών, Κώστας Χριστοφορίδης – Γεν. Γραμματέας Συλλόγου Ιμβρίων Αθήνας.
Δείτε το βίντεο ►►►►►►► Η ανταλλαγή
των πληθυσμών και το δράμα των προσφύγων
Αναφορές / Βιβλιογραφία / Πηγές
• Nikolaos Andriotis (2008). Chapter The refugees question in Greece (1821-1930), in "Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας", ΟΕΔΒ ("Topics from Modern Greek History"). 8th edition
• 823 - Περί ανταλλαγής πληθυσμών, Ν. Λυγερός March 15, 2012
• 1956 - Ανταλλαγή πληθυσμών - Ν. Λυγερός. Μετάφραση από
τα γαλλικά Βίκυ Τσατσαμπά Post published: January 17, 2016
• 15099 - Η Συνθήκη της Λωζάννης στο πλαίσιο της ανταλλαγής των πληθυσμών, Ν. Λυγερός - April 23, 2014. Εισήγηση του Καθηγητή Νίκου Λυγερού µε θέµα: «Τοποστρατηγική προσέγγιση της Μικρασιατικής Καταστροφής» September 12, 2010 Category: Talks
• Πολιτιστικός Σύλλογος Νέας Μαγνησίας Λαµία, 12/09/2010 Lamia-Text.pdf
• 15669 - Θεία Λειτουργία στα Κατεχόμενα. Ν. Λυγερός June 22, 2014
• Βίντεο: Ο Καθηγητής Νίκος Λυγερός φιλοξενούμενος του Φιλολόγου και Ιστορικού Γιάννη Σπανού στην ραδιοφωνική εκπομπή «Μνήμη & Χρέος». Θέμα: Η καταστροφή της Σμύρνης. ΣΙΜΑΕ - Lekythos 457a.
• Βίντεο: Συνέντευξη του Νίκου Λυγερού: “Η Μικρασιατική καταστροφή και η ΑΟΖ έχουν κοινό υπόβαθρο τη γεωπολιτική”. - Εβδόμη, 03/10/2012 October 3, 2012 Interviews
• 1903 - Δύο άρθρα της σύμβασης περί ανταλλαγής των ελληνικών και τουρκικών πληθυσμών - Ν. Λυγερός May 4, 2012
• 15099 - Η Συνθήκη της Λωζάννης στο πλαίσιο της ανταλλαγής των πληθυσμών, Ν. Λυγερός - April 23, 2014. Εισήγηση του Καθηγητή Νίκου Λυγερού µε θέµα: «Τοποστρατηγική προσέγγιση της Μικρασιατικής Καταστροφής» September 12, 2010 Category: Talks
• Πολιτιστικός Σύλλογος Νέας Μαγνησίας Λαµία, 12/09/2010 Lamia-Text.pdf
• 15669 - Θεία Λειτουργία στα Κατεχόμενα. Ν. Λυγερός June 22, 2014
• Βίντεο: Ο Καθηγητής Νίκος Λυγερός φιλοξενούμενος του Φιλολόγου και Ιστορικού Γιάννη Σπανού στην ραδιοφωνική εκπομπή «Μνήμη & Χρέος». Θέμα: Η καταστροφή της Σμύρνης. ΣΙΜΑΕ - Lekythos 457a.
• Βίντεο: Συνέντευξη του Νίκου Λυγερού: “Η Μικρασιατική καταστροφή και η ΑΟΖ έχουν κοινό υπόβαθρο τη γεωπολιτική”. - Εβδόμη, 03/10/2012 October 3, 2012 Interviews
• 1903 - Δύο άρθρα της σύμβασης περί ανταλλαγής των ελληνικών και τουρκικών πληθυσμών - Ν. Λυγερός May 4, 2012
• Πηγή by Sophia Ntrekou.gr | Αέναη επΑνάσταση
• Δείτε ΟΛΗ Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΗΣ: ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΥΧΑΙΑ η 24η Ιουλίου που διάλεξαν να γίνει τζαμί η Αγία Σοφία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου