Ο Ορθόδοξος Δρόμος, Κάλλιστος Γουέαρ - Βιβλίο με τις βασικές ιδέες της θεολογίας, Kallistos Ware

Ο Ορθόδοξος Δρόμος του Επισκόπου Διοκλείας Καλλίστου Γουέαρ

Σοφία Ντρέκου

Το βιβλίο «Ο Ορθόδοξος Δρόμος» του Επισκόπου Διοκλείας Καλλίστου Γουέαρ, ασχολείται με τις βασικές ιδέες της θεολογίας: Θεός ακατάληπτος και όμως αποκεκαλυμμένος, τα προβλήματα του κακού, η φύση της σωτηρίας, η σημασία της πίστεως, της προσευχής, του θανάτου και μετά θάνατον.

Δεν είναι ένα απλό εγχειρίδιο, ούτε μία ξηρή αποθήκη πληροφοριών. Δείχνει τη σημασία της ορθόδοξης διδασκαλίας για τη ζωή του κάθε χριστιανού. Δογματικά θέματα θεωρούνται όχι σαν αφηρημένες έννοιες ή προτάσεις για μια θεολογική διαμάχη, αλλά σαν μορφές ολόκληρης της ζωής.

Πλούσια κείμενα από θεολόγους και πνευματικούς συγγραφείς όλων των αιώνων συνοδεύουν την παρουσίαση των κειμένων του συγγραφέα, που αποκαλύπτουν την Ορθοδοξία, όχι σαν ένα σύστημα πίστεων, πράξεων και εθίμων, μα πράγματι σαν ένα Δρόμο.

Ο Επίσκοπος Διοκλείας κ. Κάλλιστος Ware (Timothy Richard Ware), γεννήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 1934. Είναι Άγγλος ορθόδοξος επίσκοπος και θεολόγος, από τις σημαντικότερες εκκλησιαστικές και θεολογικές φυσιογνωμίες του καιρού μας. Το 1982 εκλέγεται επίσκοπος Διοκλείας από την Σύνοδο του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, ο πρώτος Βρετανός που αναδεικνύεται επίσκοπος της Ορθόδοξης Εκκλησίας από την εποχή του σχίσματος! (βλ. βιογραφία στο τέλος)

Βιβλίο: Ο Ορθόδοξος Δρόμος
Κάλλιστος Γουέαρ, Επίσκοπος Διοκλείας

Μετάφραση: Μαρία Πάσχου Έκδοση: Επτάλοφος 1979
Δημοσιεύουμε με την ευγενική άδεια της Επτάλοφος ΑΕ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

• Πρόλογος του Συγγραφέως: Δείχτες στην Οδό

«Εγώ ειμί η οδός και η αλήθεια και η ζωή». (Ιωαν. 14,6)

«Η Εκκλησία δεν μας δίνει ένα σύστημα, αλλά ένα κλειδί· δεν μας δίνει ένα σχέδιο της Πολιτείας του Θεού, αλλά το μέσο για να μπούμε σ' αυτήν. Ίσως κάποιος χάσει το δρόμο μου γιατί δεν έχει σχέδιο. Αλλά ό,τι δει, θα το δει δίχως μεσολαβητή, θα το δει άμεσα, θα είναι πραγματικό γι' αυτόν· ενώ αυτός που έχει μελετήσει μόνο το σχέδιο κινδυνεύει να μείνει απ' έξω και να μη βρει πράγματι τίποτα». (π. Γεώργιος Florovsky)

Ένας από τους φημισμένους Πατέρες της Ερήμου στην Αίγυπτο του 4ου αι., ο άγιος Σεραπίων ο Σινδωνίτης, ταξίδευε μια φορά για προσκύνημα στη Ρώμη. Εκεί του είπαν για μια περίφημη έγκλειστη, μια γυναίκα που ζούσε πάντα σ' ένα μικρό δωμάτιο, χωρίς ποτέ να βγαίνει έξω. Δυσπιστώντας για τον τρόπο της ζωής της -γιατί ο ίδιος ήταν ένας μεγάλος περιπλανώμενος- ο Σεραπίων την επισκέφθηκε και τη ρώτησε: «Γιατί κάθεσαι εδώ;» κι εκείνη του απάντησε: «Δεν κάθομαι. Ταξιδεύω».

Δεν κάθομαι. Ταξιδεύω
. Ο κάθε Χριστιανός θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτά τα λόγια για τον εαυτό του. Το να είσαι Χριστιανός σημαίνει να είσαι ταξιδιώτης. Η κατάστασή μας, λένε οι Έλληνες Πατέρες, είναι σαν κι' αυτή του Ισραηλιτικού λαού μέσα στην έρημο του Σινά. Ζούμε σε σκηνές, όχι σε σπίτια γιατί πνευματικά είμαστε πάντα σε κίνηση. Ταξιδεύουμε μέσω του εσωτερικού χώρου της καρδιάς, σ' ένα ταξίδι που δεν μετριέται με τις ώρες του ρολογιού μας ή με τις μέρες του ημερολογίου γιατί είναι ένα ταξίδι έξω απ' το χρόνο και μέσα στην αιωνιότητα.

Ένα από τ' αρχαιότερα ονόματα για τον Χριστιανισμό ήταν απλώς «η οδός». «Εγένετο δε κατά τον καιρόν εκείνον», λέγεται στις Πράξεις των Αποστόλων, «τάραχος ουκ ολίγος περί της οδού» (19,23)· ο Φήλιξ, ο Ρωμαίος κυβερνήτης της Καισάρειας, αναφέρεται «ακριβέστερον ειδώς τα περί της οδού» 24,22). Είναι μια ονομασία που δίνει έμφαση στον πρακτικό χαρακτήρα της Χριστιανικής πίστης. Ο Χριστιανισμός είναι κάτι περισσότερο από μια θεωρία για το σύμπαν, κάτι περισσότερο από διδασκαλίες γραμμένες στα χαρτιά· είναι ένα μονοπάτι που παίρνουμε ταξιδεύοντας -με τη βαθύτερη και ουσιαστικώτερη έννοια, η οδός της ζωής.

Υπάρχει μόνο ένα μέσο για ν' ανακαλύψουμε την αληθινή φύση του Χριστιανισμού. Πρέπει ν' ανοίξουμε το βήμα σ' αυτό το μονοπάτι, να συντονιστούμε σ' αυτόν τον τρόπο ζωής και μετά θ' αρχίσουμε ν' αντιλαμβανόμαστε μόνοι μας. Όσο παραμένουμε έξω, δεν μπορούμε να κατανοήσουμε σωστά. Βέβαια είναι ανάγκη να μας δοθούν οδηγίες πριν ξεκινήσουμε· είναι ανάγκη, να μας πουν ποιους δείκτες ν' αναζητήσουμε, και πρέπει να έχουμε και συντρόφους. Πράγματι, χωρίς καθοδήγηση από άλλους είναι σχεδόν αδύνατο ν' αρχίσουμε το ταξίδι. Αλλά οδηγίες που έδωσαν άλλοι ποτέ δεν μπορούν να είναι υποκατάστατο για την άμεση, την προσωπική εμπειρία.

Ο καθένας καλείται να επαληθεύσει για τον εαυτό του ό,τι έχει διδαχθεί, ο καθένας χρειάζεται να ξαναζήσει την Παράδοση που έχει λάβει. «Το Σύμβολο της Πίστεως», είπε ο Μητροπολίτης Φιλάρετος της Μόσχας, «δεν σου ανήκει αν δε το έχεις ζήσει». Κανείς δεν μπορεί να ταξιδεύει μ' όλη του την άνεση σ' αυτό το ταξίδι που είναι το πιο σημαντικό απ' όλα. Κανείς δεν μπορεί να είναι Χριστιανός από δεύτερο χέρι. Ο Θεός έχει παιδιά, αλλά δεν έχει εγγόνια.

Σαν Χριστιανός της Ορθόδοξης Εκκλησίας, επιθυμώ να υπογραμμίσω ιδιαίτερα αυτή την ανάγκη για ζωντανή εμπειρία. Στη Δύση του 20ου αιώνα σε πολλούς η Ορθόδοξη Εκκλησία φαίνεται κυρίως αξιόλογη για το πνεύμα της αρχαιότητάς της και για τον συντηρητισμό· το μήνυμα των Ορθοδόξων στους Δυτικούς αδελφούς τους μοιάζει να είναι: «είμαστε το παρελθόν σας». Για τους ίδιους τους Ορθοδόξους όμως η προσήλωση στην Παράδοση δεν σημαίνει κατά κύριο λόγο την αποδοχή των τύπων ή των εθίμων από τις περασμένες γενιές, αλλά μάλλον την πάντοτε νέα, προσωπική και άμεση εμπειρία του Αγίου Πνεύματος στο παρόν, εδώ και τώρα.

Περιγράφοντας μιαν επίσκεψη σ' ένα ξωκκλήσι στην Ελλάδα, ο John Betjeman (Τζον Μπέτσεμαν) τονίζει το στοιχείο της αρχαιότητος, αλλά τονίζει επίσης και κάτι περισσότερο:

[...] Μες το θολόχτιστο εσωτερικό η μέρα χάνεται. Εδώ, όπου προσεύχεσαι όταν ανάβεις ένα κερί, η φλόγα του κεριού φωτίζει τ' αμυγδαλωτά μάτια των αγίων του τόπου που αντικρύζουν δίχως έκπληξη στους τοίχους ιστορημένα τα μαρτύριά τους, κι όπου φιλτραρισμένο, πέφτει αχνό το πρωϊνό φως της ημέρας. Η φλόγα αποκαλύπτει εδώ τις ραγισμένες ζωγραφιές- γαλαζοπράσινο της θάλασσας, χρυσό και κόκκινο κι ανάμεσα να ξεχωρίζουν οι ίνες του ξύλου- με άπειρα (ίσως απ' τον 14ον αιώνα ως σήμερα) φιλήματα επάνω τους. Έτσι γενναία υψώνεται το αρχαίο δένδρο με κλάδεμα απ' τους διωγμούς και μ' αίμα ποτισμένο, βυθίζοντας τις ζωντανές του ρίζες ίσαμε την προχριστιανικήν ιλύ. Δεν του χρειάζεται καμιά γραφειοκρατική πρόνοια. Είναι η δική του συνεχής ανάσταση...

Ο Betjeman εδώ επισύρει την προσοχή σε πολλά από κείνα που ένας Ορθόδοξος θεωρεί πολύτιμα: την αξία των συμβολικών χειρονομιών, όπως είναι το άναμμα του κεριού· το ρόλο των εικόνων που εκφράζουν μιαν έννοια της τοπικής εκκλησίας σαν «ουρανού επί γης»· τη σημασία του μαρτυρίου μες την Ορθόδοξη εμπειρία κάτω από τους Τούρκους από το 1453, κάτω από τον Κομμουνισμό από το 1917. Η Ορθοδοξία στο σύγχρονο κόσμο είναι πράγματι ένα «παλιό δένδρο». Αλλά πέρα απ' την ηλικία υπάρχει ακόμη ζωτικότητα, μια «συνεχής ανάσταση»· και αυτό είναι που μετράει και όχι μόνη η αρχαιότητα. Ο Χριστός δεν είπε, «Εγώ ειμί το έθιμον»· είπε, «εγώ ειμί η Ζωή».

Σκοπός αυτού του βιβλίου είναι ν' αποκαλύψει τις βαθειές πηγές γι' αυτή την αδιάκοπη ανάσταση. Το βιβλίο επισημαίνει μερικούς απ' αυτούς τους αποφασιστικούς δείκτες και τα ορόσημα στην πνευματική οδό. Εδώ δεν γίνεται προσπάθεια να δοθεί μία αναφορά γεγονότων της ιστορίας του παρελθόντος και η σύγχρονη κατάσταση του Ορθόδοξου κόσμου. Πληροφορίες γι' αυτά μπορεί να βρει κανείς στο προηγούμενο έργο μου «The Orthodox Church» (Penguin Books), που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1963· και, όσο είναι δυνατό, έχω αποφύγει να επαναλάβω ό,τι αναφέρεται εκεί.

Πρόθεσή μου σ' αυτό το βιβλίο είναι να δώσω μια σύντομη αναφορά των θεμελιωδών διδασκαλιών της Ορθόδοξης Εκκλησίας, προσεγγίζοντας την πίστη ως τρόπο ζωής και τρόπο προσευχής. Όπως ο Tolstoy (Λέων Τολστόι) τιτλοφόρησε μία από τις σύντομες ιστορίες του «Πώς ζουν οι άνθρωποι», έτσι θα μπορούσε κι αυτό το βιβλίο να ονομασθεί «Πώς ζουν οι Χριστιανοί». Σε προγενέστερη και πιο τυπική εποχή θα μπορούσε να είχε πάρει τη μορφή μιας «κατήχησης για ενηλίκους», με ερωτήσεις και απαντήσεις. Αλλά δεν υπάρχει πρόθεση να είναι διεξοδικό. Πολύ λίγα αναφέρονται εδώ για την Εκκλησία και τον «συνοδικό» της χαρακτήρα, για την κοινωνία των αγίων, τα μυστήρια, την έννοια της λειτουργικής λατρείας· ίσως μπορέσω αυτά να τα κάνω θέμα ενός άλλου βιβλίου. Όποτε αναφέρομαι περιπτωσιακά σε άλλες χριστιανικές κοινωνίες, δεν επιχειρώ καμιά συστηματική σύγκριση. Επιθυμία μου είναι να περιγράψω με όρους θετικούς την πίστη με την οποία ζω ως Ορθόδοξος, παρά να υποδείξω περιοχές συμφωνίας ή διαφωνίας με το Ρωμαιοκαθολικισμό ή τον Προτεσταντισμό.

Επιθυμώντας ν' ακουστεί η φωνή άλλων και καλυτέρων μαρτυριών εκτός απ' τη δική μου, έχω συμπεριλάβει πολλά αποσπάσματα, ιδιαίτερα στην αρχή και στο τέλος κάθε κεφαλαίου. Τα περισσότερα από τα παραθέματα, είναι από τα ορθόδοξα λειτουργικά βιβλία που χρησιμοποιούνται καθημερινά στη λατρεία μας, ή απ' αυτούς που ονομάζουμε Πατέρες -συγγραφείς κυρίως των οκτώ πρώτων αιώνων της Ιστορίας του Χριστιανισμού, αλλά, σε μερικές περιπτώσεις, και μεταγενέστεροι· γιατί ένας συγγραφέας στις μέρες μας μπορεί επίσης να είναι «Πατήρ». Αυτά τα αποσπάσματα είναι τα «λόγια» που έχουν αποδειχθεί τα πιο πολύ βοηθητικά σε μένα προσωπικά σαν δρομοδείχτες για τις προσωπικές μου εξερευνήσεις στην Οδό.

Εκτός από τα κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας, συμπεριλαμβάνω επίσης μερικά αποσπάσματα από μη ορθόδοξους, ή ακόμη κι από μη Χριστιανούς συγγραφείς, που φυσικά βρίσκονται σε τελείως διαφορετικό επίπεδο από τους Ορθοδόξους Πατέρες. Αν χρησιμοποιώ αυτά τα μη ορθόδοξα συγγράμματα, τούτο γίνεται μόνο με σκοπό διευκρινιστικό, όπως οι Πατέρες αναφέρονταν μερικές φορές στον Όμηρο ή στον Πλάτωνα· αντίθετα, τα ορθόδοξα κείμενα τα παραθέτω σαν αυθεντικές πηγές. Υπάρχουν βέβαια πολλοί άλλοι συγγραφείς, που δεν έχουν αναφερθεί εδώ ονομαστικά, από τους οποίους επίσης έχω αντλήσει. Ω, Σωτήρα, που ταξίδεψες μαζί με τον Λουκά και τον Κλεόπα στους Εμμαούς· ταξίδεψε με τους δούλους σου καθώς τώρα ξεκινούν το δρόμο τους και υπεράσπισέ τους από κάθε κακό.

(Προσευχή στην αρχή ταξιδιού)

Εορτή του Αγίου Αποστόλου του 
26 Σεπτεμβρίου 1978.
Αρχιμανδρίτης Κάλλιστος


Διαβάστε ολόκληρο το βιβλίο

σε μορφή PDF ΕΔΩ και ΕΔΩ


...και ανά κεφάλαιο παρακάτω:

1. Ο Θεός ως Μυστήριο
α) Η ετερότητα και η εγγύτητα του Αιώνιου 
β) Ο Θεός ως Μυστήριο 
γ) Η πίστη στο Θεό ως Πρόσωπο 
δ) Τρεις δείχτες 
ε) Ουσία και Ενέργειες

2. Ο Θεός ως Τριάς
α) Ο Θεός ως αμοιβαία Αγάπη 
β) Τρία Πρόσωπα σε μία Ουσία 
γ) Προσωπικά χαρακτηριστικά 
δ) Τα δύο Χέρια του Θεού 
ε) Ικετεύοντας την Τριάδα 
στ) Ζώντας την Τριάδα

3. Ο Θεός ως Δημιουργός
α) Κοίταξε στους ουρανούς 
β) Η διαμαντένια γέφυρα 
γ) Ο άνθρωπος ως σώμα, ψυχή και πνεύμα 
δ) Μικρόκοσμος και Μεσολαβητής 
ε) Εικόνα και ομοίωση 
στ) Ιερέας και Βασιλιάς 
ζ) Το εσωτερικό Βασίλειο 
η) Το κακό, ο πόνος και η πτώση του ανθρώπου 
θ) Συνέπειες της πτώσεως 
ι) Κανείς δεν πέφτει μόνος του 
ια) Ένας Θεός που υποφέρει

4. Ο Θεός ως Άνθρωπος
α) Ο σύντροφός μας στην Οδό 
β) Κύριε, ελέησον 
γ) Διττός και ένας 
δ) Η σωτηρία ως μετοχή 
ε) Γιατί παρθενική γέννηση; 
στ) Υπήκοος μέχρι θανάτου 
ζ) Ο Θάνατος σαν νίκη 
η) Χριστός ανέστη!

5. Ο θεός ως Πνεύμα
α) Σφιγμένη γροθιά ή ανοιχτά χέρια; 
β) Ο άνεμος και η φωτιά 
γ) Το Πνεύμα και ο Υιός 
δ) Το δώρο τής Πεντηκοστής 
ε) Πνευματικοί πατέρες καί Σαλοί 
στ) Γίνε αυτό που είσαι

6. Ο Θεός ως Προσευχή
α) Τα τρία στάδια στην Οδό  
β) Τρεις προϋποθέσεις 
γ) Η Βασιλεία των Ουρανών βιάζεται  
δ) Αλλαγή του νου 
ε) Από τη δημιουργία στο Δημιουργό 
στ) Από τα λόγια στη σιωπή  
ζ) Ένωση με το Θεόη) Σκοτάδι και φως

7. Επίλογος. Ο Θεός ως Αιωνιότητα
α) Το τέλος πλησιάζει  
β) Η μελλοντική Άνοιξη 
γ) Ένα ταξίδι μέσα στο Άπειρο

Ο Επίσκοπος Διοκλείας κ. Κάλλιστος Ware


Βιογραφικά στοιχεία

Ο Επίσκοπος Διοκλείας κ. Κάλλιστος Ware γεννήθηκε στο Μπαθ της Αγγλίας το 1934 με το όνομα Timothy Ware. Ήταν λαϊκός Αγγλικανός μέχρι το 1958 οπότε σε ηλικία 24 ετών, βαπτίσθηκε Ορθόδοξος Χριστιανός και έγινε δεκτός στην Ελληνική Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας.

Σπούδασε αρχαία ελληνικά, λατινικά, φιλοσοφία και θεολογία στην Οξφόρδη. Αγγλικανός από γέννηση και ανατροφή, ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με την Ορθοδοξία το 1952, γοητευμένος από την ορθόδοξη θεία λειτουργία και την παράδοση της μυστικής θεολογίας.

Επιστρέφοντας στην Οξφόρδη αναλαμβάνει καθήκοντα εφημερίου στην ελληνική ορθόδοξη ενορία, ενώ παράλληλα εκλέγεται Λέκτωρ στον κλάδο των Ορθόδοξων Ανατολικών Σπουδών Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.

Αφού ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Westminster School του Λονδίνου, σπούδασε φιλολογία και θεολογία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου έλαβε πτυχίο και μεταπτυχιακό με τη διάκριση «First Class Honours» και τελικά το 1965 το διδακτορικό με θέμα τα «Ασκητικά έργα του Μάρκου του Ερημίτη». Το 1959 - 1960 διδάσκει ως «Jane Eliza Procter Visiting Fellow» στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον και το 1966 εκλέγεται και διορίζεται Spalding Lecturer in Eastern Orthodox Studies στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, μέχρι το 2001, διδάσκοντας κλασική και βυζαντινή φιλοσοφία και Ορθόδοξη θεολογία.

Το 1965 χειροτονήθηκε διάκονος λαμβάνοντας το όνομα Κάλλιστος. Το 1966 χειροτονήθηκε ιερέας και Αρχιμανδρίτης και εκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο.

Το 1970 εκλέγεται Fellow του Pembroke College της Οξφόρδης, και το 1971 ονομάζεται Senior Denyer and Johnson Scholar του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Ως επισκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στο Γρηγοριανό Πανεπιστήμιο της Ρώμης το 2006.

Άλλες δραστηριότητες

Το 1982 αναδείχθηκε Βοηθός Επίσκοπος του Αρχιεπισκόπου Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας. Από το 1983 ηγείται του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Ορθόδοξης Πνευματικότητας Η Αγία Θεοσέβεια και το 1966 ιδρύει την Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα της Αγίας Τριάδος στην Οξφόρδη. Από το 1973 συμμετέχει ως μέλος της Επιτροπής του Διαλόγου Ορθοδόξων - Αγγλικανών. Είναι πρόεδρος της Οικουμενικής Οργάνωσης Blessed Virgin Mary και είναι συνεκδότης του περιοδικού Subornst.

Τιμητικές διακρίσεις

Έχει αναγορευθεί διδάκτωρ επίτιμος στο Πανεπιστήμιο Cluj-Napoca της Ρουμανίας, στο Lawrence University του Wisconsin των Ηνωμένων Πολιτειών, στη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών της Μόσχας, στην Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή του Βελιγραδίου, στο Ινστιτούτο Ορθοδόξου Θεολογίας Αγίου Σεργίου στο Παρίσι και από τη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών το 2007. To 2008 αναγορεύθηκε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Τον Ιούνιο του 2015 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ του τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Ο Επίσκοπος Κάλλιστος είναι συγγραφέας των βιβλίων: "The Orthodox Church" [Η Ορθόδοξη Εκκλησία] (Penguin, 1963, αναθεωρημένη έκδοση 1993), "Eustratios Argenti: A Study of the Greek Church under Turkish Rule" (1964), [Ευστράτιος Αργέντης: Μια μελέτη της Ελληνικής Εκκλησίας υπό την Τουρκική κυριαρχία,] "The Orthodox Way" [Ο Ορθόδοξος Δρόμος] (1979, αναθεωρημένη έκδοση 1995), "The Inner Kingdom" [Η εντός ημών Βασιλεία] (2000). Είναι συμμεταφραστής των δύο Ορθόδοξων Λειτουργικών Βιβλίων, "The Festal Menaion" [Το Μηναίον] (1969) και "The Lenten Triodion" [Το Τριώδιον] (1978), καθώς επίσης και της "Φιλοκαλίας" (εν εξελίξει: μέχρι τώρα τέσσερις τόμοι, 1979-95).

Εκοιμήθη Τετάρτη 24 Αυγούστου 2022 σε ηλικία 88 ετών.


Βιβλιογραφία βιογραφικού:

• Ιωάννης Ζηζιούλας, «Παρουσίαση του Αντεπιστέλλοντος μέλους της Ακαδημίας Αθηνών επ'ευκαiρεία της αναγόρευσής του», Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών, τομ. 83 (2008), σελ. 28-31
• Κωνσταντίνος Νιάρχος, «Laudatio Kallistos Timothy Ware», Εθνικό και Καποδιστρικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Επίσημοι Λόγοι, τομ. 35 (2011), σελ. 469-476

by Αέναη επΑνάσταση | Sophia-Ntrekou.gr

2 σχόλια:

ΚΡΟΜΜΥΔΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ είπε...

Αγαπητή Σοφία,

Καλησπέρα και καλή δύναμη!
Συγχαρητήρια για όλο το υλικό
που δημοσιεύεις.
Μία πρόταση: Αν είναι εφικτό, το βιβλίο
του αείμνηστου Κάλλιστου να ανέβει
σε μορφή pdf.
Εφόσον δεν γίνεται, δεν πειράζει,
είναι και σε αυτήν την μορφή που υπάρχει στο blog.
Ευχαριστώ και καλό βράδυ!

Με εκτίμηση,

Κρομμύδας Ι. Βασίλης

Sophia Drekou είπε...

Καλησπέρα Βασίλη και σε σένα...
το έψαξα και το ανέβασα και σε PDF.