Ταξίμ Ζεϊμπέκικο του 1937 με τον Μάρκο Βαμβακάρη (video)

Βαμβακαρης Μαρκος (Φραγκος)  (Σύρος 1905 -- Αθήνα 1972)
Ο Μάρκος παίζει μπουζούκι υπό το βλέμμα του γιου του Στέλιου Βαμβακάρη

Ταξίμι Ζεϊμπέκικο του 1937 με τον Μάρκο Βαμβακάρη

Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου, Αρθρογράφος

Ίσως η κορυφαία στιγμή της ερμηνευτικής ικανότητας του Μάρκου Βαμβακάρη στο μπουζούκι. Κομμάτι που καθρεφτίζει πλήρως το Μάρκο σαν οργανοπαίχτη. Στο πρώτο μισό παίζει ελεύθερο ταξίμι* για να περάσει σε ρυθμικότατο ζεϊμπέκικο !!! Αυστηρά προσωπικό και μοναδικό ύφος, χωρίς νευρικά και γρήγορα τσαλίμια, όπως και ποτέ στη ζωή του ο Μάρκος δεν υπήρξε φλύαρος! Παίζει μόνο τα αναγκαία»!


Το οργανικό αυτό κομμάτι αρχίζει με ένα μοναδικό, από κάθε άποψη, ελεύθερο ταξίμι σε μακάμ* «σαμπάχ (κλίμακα της λαϊκής μουσικής)», διάρκειας 1': 40'' και έμπνευσης δικής του. Στη συνέχεια μπαίνει μελωδία «πειθαρχημένη» πάνω σε ζεϊμπέκικο ρυθμό, μάλλον παραδοσιακής προέλευσης. Τον αείμνηστο Μάρκο συνοδεύει στην κιθάρα ο Σπύρος Περιστέρης. Παρών στην ηχογράφηση σχολιάζοντας, ο Στράτος Παγιουμτζής.

Ετυμολογία: 

ταξίμι » τουρκική λέξη taksim » αραβική taksīm تقسيم «Διαίρεση», ουδέτερο. Στη λαϊκή μουσική είναι ο αυτοσχεδιασμός ενός μουσικού κομματιού σε όποια φάση του. Ταξίμι λέμε την εισαγωγή στο ρεμπέτικο τραγούδι που κυρίως γίνεται με ένα σόλο μπουζούκι και μετά μπαίνουν τα άλλα όργανα.

Μακάμ είναι ένα σύστημα τύπων μελωδίας που χρησιμοποιείται στην τουρκική κλασική μουσική και στην τουρκική λαϊκή μουσική. Παρέχει ένα σύνθετο σύνολο κανόνων για τη σύνθεση και την εκτέλεση. Κάθε makam καθορίζει μια μοναδική διαστημική δομή και μελωδική ανάπτυξη. 

Σύνθεση: Μάρκος Βαμβακάρης Αθήνα, 1937


Από το βιβλίο «Μάρκος Βαμβακάρης 1905 - 1972», του ερευνητή της Ελληνικής παραδοσιακής μουσικής και εραστή του Ρεμπέτικου Παναγιώτη Κουνάδη (βλ. στο τέλος βίντεο), διαβάζουμε, ότι, πρόκειται για μια από τις σπουδαιότερες οργανικές ηχογραφήσεις ύφους, του ρεμπέτικου, όπου ο Μ. Βαμβακάρης στο μπουζούκι, με τον Σπύρο Περιστέρη στην κιθάρα, αναπλάθουν μια παλιά παραδοσιακή μελωδία της Μ. Ασίας, διασκευάζοντάς την στα μέτρα του Πειραιώτικου Ρεμπέτικου.

Όπως μάς πληροφορεί ο μελετητής του Ελληνικού τραγουδιού Μένιος Καλυβιώτης, η μελωδία αυτή -που χρησιμοποιήθηκε λίγα χρόνια πριν από τον Σπ. Περιστέρη, στο γνωστό τραγούδι «ο Μάγκας του Βοτανικού» (δίσκος Parlophone B-21708 του 1934, με τον Ζαχαρία Κασιμάτη).

Επίσης στο βιβλίο του ο Παναγιώτης Κουνάδης, «Τα ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ, ένα ταξίδι στο λαϊκό τραγούδι των Ελλήνων» του 2010, (στο τέλος βλ. βίντεο με τον ίδιο τον συγγραφέα), μάς λέει ότι οι στίχοι του Σπ. Περιστέρη παραπέμπουν στη ζωή της μαγκιάς και σε χώρους όπως ο Βοτανικός, οι φυλακές του Μεντρεσέ, ο τεκές του Περδικάκη. Αναφορά για τον τεκέ αυτόν υπάρχει και στο τραγούδι του Κώστα Τζόβενου «Στον τεκέ του Περδικάκη».

Μεντρεσές: ισλαμικό ιεροσπουδαστήριο στην Αθήνα, στους Αέρηδες της Πλάκας. Στην εποχή του Όθωνα έγινε φυλακή και το 1898 κατεδαφίστηκε.

Ο μάγκας του Βοτανικού - Ζαχαρίας Κασιμάτης, Αθήνα, 1933
Δίσκος: Parlophone B-21708, Σύνθεση: Σπύρος Περιστέρης

Στίχοι: Ένας μάγκας στο Βοτανικό πι και φι ξηγιέται στο λεπτό
στα παιχνίδια και στα καμπαρέ και στου Περδικάκη τον τεκέ.
Και φουμάρει μαστουριάζει με την γκόμενά του στον τεκέ
κι η Αγγέλω του πατά φωτιές στον αργιλέ.
Είναι μάγκας είναι μερακλής στο Βοτανικό ειν' ο πιο νταής
τονε τρέμουν όλες οι μαγκιές μα δεν του καίγεται καρφί που λες.
Και φουμάρει μαστουριάζει και μπαφιάζει πάντα
βερεσέ γιατί πήρε σύνταξη από το Mεντρεσέ.
- Γεια σου ζεϊμπεκλή μου, Ζαχαρία! -Ε ρε να χαρώ μπουζούκι!

Στο βίντεο σε ορχήστρα με κιθάρα και μπουζούκι με μονές χορδές. Κορυφαίο χασικλίδικο ρεμπέτικο το οποίο είναι χτισμένο πάνω σε παραδοσιακή μελωδία που συναντάμε και στο παραπάνω βίντεο, «Ταξίμ ζεϊμπέκικο» με τον Μάρκο Βαμβακάρη στο μπουζούκι και τον Σπ. Περιστέρη στην κιθάρα.


Περιλαμβάνεται, ως οργανικό κομμάτι σε δίσκο της Polyphone, ο οποίος παραπέμπει σε παλαιότερη ηχογράφηση του 1911 στη Σμύρνη από την αγγλική εταιρία Concert Record Grammophone, τον οποίο και κατέχει. Έτσι αν και αναγράφεται στο δίσκο το όνομα του Μ. Βαμβακάρη ως δημιουργού, πρέπει να γνωρίζουμε ότι πρόκειται για διασκευή, που φυσικά δεν αλλοιώνει σε τίποτα την παρέμβαση και την σπουδαιότητα του τρόπου με τον οποίο εκτελείται το κομμάτι αυτό.

Βαμβακάρης Μάρκος (ή Φραγκος)
(Σύρος, 10 Μαΐου 1905 - Αθήνα, 8 Φεβρουαρίου 1972)

Αναγνωρίζεται σαν η μεγαλύτερη φυσιογνωμία
του ρεμπέτικου τραγουδιού με μπουζούκι.


Γεννήθηκε 10 Μαΐου του 1905 στον συνοικισμό Σκαλί της Άνω Χώρας της Σύρου από οικογένεια Καθολικών. Οι γονείς του ήταν φτωχοί αγρότες και ήταν ο πρωτότοκος από έξι αδέλφια. Ο παππούς του έγραφε τραγούδια και ο πατέρας του έπαιζε πίπιζα που πολλές φορές από μικρή ηλικία τον συνόδευε ο μικρός Μάρκος παίζοντας νταούλι σε διάφορα πανηγύρια. 

Για το θρήσκευμά του απέκτησε αργότερα και το παρατσούκλι «Φράγκος». Σε ηλικία 12 ετών ο Βαμβακάρης έφυγε από τη Σύρο, έμαθε μπουζούκι και άρχισε να γράφει τραγούδια, εντυπωσιάζοντας με την ταχύτητα που έμαθε το όργανο αυτό και με την ικανότητά του, την ευρηματική πενιά του, τη δεξιοτεχνία του και την καταπληκτική στιχογραφία του. Αναγνωρίζεται σαν η μεγαλύτερη φυσιογνωμία του ρεμπέτικου τραγουδιού με μπουζούκι.

Αυτοβιογραφία: «Δεν εγεννήθηκα κακός, ούτε σκέφτηκα ποτές μου να φχαριστηθώ άμα λυπηθεί ο άλλος. Δεν εγεννήθηκα κακός, ούτε για να ζήσω τη ζωή μου όπως την έζησα. Και γι' αυτό παίρνω το θάρρος να εκθέσω τα αμαρτήματα μου στον κόσμο. Σε έναν κόσμο που εγώ πρώτος, του τραγούδησα τις χαρές και τις λύπες του, τα πλούτη και τη φτώχεια του, την ορφάνεια του και την ξενιτιά του. Αυτός ο κόσμος θέλω να γίνει ο εξομολόγος μου και πιστεύω ότι όλοι αυτοί για τους οποίους έχω γράψει και γράφω μα και θα γράφω εκατοντάδες τραγούδια, θα με συγχωρέσουν, μια και αυτός είναι ο σκοπός της περιγραφής και εξιστορήσεως της ζωής μου, δηλαδή η συγνώμη και η συγχώρεση». 
Μάρκος Βαμβακάρης 

 

Πηγή: Sophia-Ntrekou.gr

Περισσότερα: ΒαμβακάρηςΜουσική
Δείτετην ταινία: Τα ματόκλαδά σου Λάμπουν στο Μινόρε της αυγής (1961) βασισμένη στα τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη


Άλλες εκτελέσεις σε βίντεο: Taxim

Zeibekiko (1937) - Markos Vamvakaris

Βίντεο: Μάρκος ο Φραγκοσυριανός: Αφιέρωμα στον Μάρκο
Βαμβακάρη, 22-23 Ιουνίου 2012, Ωδείο Ηρώδου Αττικού.


Ταξίμ Ζεϊμπέκικο - Μάρκος
Βαμβακάρης 1937 (οργανικό)


Ένα φως αναζητώ, να νικήσω το σκοτάδι,
και η μέρα που θα έρθει, να μου φέρει ένα χάδι,
και τη μέρα που θα έρθει, να τη νιώσω μ' ένα χάδι.
                                              Σ. Βαμβακάρης

Ταξίμ Ζειμπέκικο Στέλιος Βαμβακάρης


Φεστιβάλ Ρεμπέτικου ''Η Σύρα του
Μάρκου Βαμβακάρη'' 03.09.2017 με
τον Στέλιο Βαμβακάρη Ταξίμ ζεϊμπέκικο


Βαρύ ρεμπέτικο -"Ταξίμ - Ζεϊμπέκικο" -
Βαμβακάρης Μάρκος (Φράγκος)


Το Ρεμπέτικο γεννήθηκε στη Σμύρνη. O μουσικολόγος- ερευνητής Παναγιώτης Κουνάδης, μιλάει για την ιστορία του Ρεμπέτικου τραγουδιού, τα τραγούδια του αστικού χώρου που γεννήθηκαν στη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη, την Αμερική. Την δισκογραφία πριν το 1922, τα πρόσωπα και την ιστορία τους, από την Μικρά Ασία στην Ελλάδα και την ονομασία του Ρεμπέτικου, σε εκδήλωση της Ένωσης Συλλαίων το Σάββατο 17 Απριλίου 2016 στην Αθήνα.


Φραγκοσυριανή - Μάρκος Βαμβακάρης
~ Απόσπασμα από εκπομπή του ΡΙΚ
(Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου) αφιερωμένη στον
Μάρκο Βαμβακάρη - ΝΕΑΡΧΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: