Ἀνάπαυσον Κύριε μετά δικαίων - Η ανθρωπιά του θανάτου και η πίκρα της λήθης - Ν. Λυγερός

Ἀνάπαυσον Κύριε μετά δικαίων τόν δοῦλόν σου

Ζωή θανάτου η αθανασία του, λόγω αξίας.

Ἀνάπαυσον Κύριε μετά δικαίων 
τόν/την δοῦλόν/ην σου -
Η ανθρωπιά του θανάτου και 
η πίκρα της λήθης στη κέρινη μνήμη

Επιμέλεια, συλλογή Σοφία Ντρέκου


Η δολοφονία του θανάτου

Κι αν πέφτουν σπίτια ξαναχτίζονται
κι αν γκρεμιστούν εκκλησιές
ξαναλειτουργούν. Οι τάφοι όμως;

Πάνω στο χώμα του θανάτου
στην ερημιά της πέτρας
ακόμα κι η μνήμη λαβώθηκε.

Ο φόβος της ζωής 
δολοφόνησε το θάνατο. 

Η μνήμη όμως...

Η αναγνώριση του θανάτου είναι η αρχή της ζωής

Για τη ζωή να θυμάστε, εν αρχή ο θάνατος. Όχι στο τέλος. Για να ζήσεις πραγματικά πρέπει να καταλάβεις ότι θα πεθάνεις. Εφόσον θα πεθάνεις και θα σταματήσει αυτή η διαδικασία, είναι τι θα έχεις κάνει μέχρι εκεί. Άρα τα παιδιά, τα μικρά, αυτά είναι αθάνατα στο μυαλό τους, όταν είναι λίγο πιο έξυπνα, αρχίζουν να κάνουν ερωτήσεις του τύπου «κι όταν θα πεθάνεις εγώ πού θα είμαι». Άρα μετά αρχίζετε να λέτε τις αναμενόμενες βλακείες του τύπου «δε θα πεθάνω, απλώς θα φύγω κάπου».

Δε συνειδητοποιείς ότι θέλει να ακούσει τι θα γίνει μετά. Και μετά στη συνέχεια καταλαβαίνει ότι δεν είναι αθάνατο. Μόλις το παιδί καταλαβαίνει ότι είναι θνητός, τότε αρχίζει να ζει. Πριν ήταν ύπαρξη. Και αυτό σας συμβαίνει σε μεγαλύτερη ηλικία, όταν έχετε έναν δικό σας που έχει ένα μεγάλο πρόβλημα που μπορεί και να φτάσει στο επίπεδο του θανάτου ή να είναι πολύ κοντά από αυτό, εκεί πέρα λέτε ξαφνικά «καλά όλα αυτά που έκανα τόσα χρόνια, γι’ αυτό το αποτέλεσμα»; Και μετά ξανασκέφτεστε τη ζωή σας σε σχέση μ’ αυτό το γεγονός και λέτε μήπως να την ξανακάνω κάπως αλλιώς; Δηλαδή, σε αυτό που έδωσα τόσες προτεραιότητες, την ώρα της μεγάλης ανάγκης φαίνεται εντελώς ανούσιο.

Είναι μερικοί από εσάς που μπορεί να έχουν θυσιαστεί για να φτιάξουν ένα σπίτι για τα παιδιά τους, έχουν μπει μέσα οικονομικά, ξαφνικά το παιδί τους είναι άρρωστο ή ακόμα και πεθαίνει, το σπίτι δεν είναι τελειωμένο. Και μετά λες, εγώ τώρα τόσα χρόνια που έκανα αυτό το σπίτι, όλες αυτές τις θυσίες, γιατί δεν ασχολιόμουν με το γιο μου, με την κόρη μου, αντί να κάνω αυτό το πράγμα που δήθεν ήταν γι’ αυτόν, αλλά τώρα δεν είναι εδώ.

Άρα αυτές οι προτεραιότητες που δίνουμε στην κοινωνία κάπου κάπου, έρχεται ένας γέροντας και σας λέει «μήπως να αλλάξεις τις προτεραιότητες και να σκεφτείς περισσότερο αυτό που θεωρείς ότι αγαπάς». Άρα σ’ αυτή τη διαδικασία η αναγνώριση του θανάτου είναι η αρχή της ζωής.

Η κέρινη μνήμη

Πριν σβήσει η ψυχή σου γύρεψε το βλέμμα μου
κι όταν αντίκρισα το πέλαγος της ματιάς σου
άκουσα τη φλόγα της σιωπής
κι ένιωσα το δάκρυ του χρόνου στο χέρι μου
έσταζε για τελευταία φορά το κερί σου
έκλαιγε για πρώτη φορά η χούφτα μιας ζωής
για ν' ανάψει το χρώμα του ωκεανού.


Η ανθρωπιά του θανάτου και η πίκρα της λήθης

En. The humanity of death and the bitterness of oblivion.

Μέσα μας ζουν όλες οι ψυχές των προγόνων μας. Αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα μαθήματα του θανάτου. Δεν είναι μόνο στο δημιουργικό της φύσης του που οφείλεται αλλά στο ανθρώπινο.

Διότι μες στο θάνατο υπάρχει μια μεγάλη ανθρωπιά κι όχι μόνο όταν λυτρώνει το κορμί από τα βάσανα της ζωής. Η ανθρωπιά προέρχεται κι από την αντιμετώπιση του από το παραδοσιακό κοινωνικό στοιχείο. Ο κύκλος του νεκρού τον ζωντανεύει με τη μνήμη του και τις άμεσες αναφορές.

Ο νεκρός δεν είναι ένας ανώνυμος μάρτυρας μιας ιστορίας που εξελίσσεται ανεξάρτητα από αυτόν, είναι ο πρωταγωνιστής της και ο δημιουργός της. Δίχως το θάνατό του δεν θα υπήρχε ιστορία και η κοινωνία δε θα ήταν αναγκαία.

Οι φίλοι ζουν με το θάνατο του νεκρού διότι στη μνήμη τους παραμένει ένας φίλος. Κι όλα αυτά προσφέρουν στον άνθρωπο τη μνήμη του απογόνου του. Η μνήμη όπως η φλόγα αλλάζει σώματα αλλά παραμένει η ίδια κι έτσι εμπλουτίζει τη μνήμη του απογόνου. Κάθε άνθρωπος ζει με τον κόσμο των προγόνων του.

Όχι μόνο δεν υπάρχεις δίχως τους άλλους αλλά δεν υπάρχεις και δίχως του προγόνους σου. Και τα αρχικά στοιχεία της σκέψης μας είναι οι μνήμες και τα αισθήματα των προγόνων μας. Ζούμε γιατί έζησαν και παραμένουν ζωντανοί γιατί θα ζήσουμε.

Όλες οι μνήμες γίνονται μια για να υπάρξει ο άνθρωπος. Το αίσθημα της μοναδικότητας προέρχεται από τον ομαδικότητα της μνήμης. Έτσι μερικές βραδιές που συνοδεύουν τους νεκρούς γίνονται τα σημεία αναφοράς μιας μελλοντικής ζωής στο πλαίσιο της συλλογικής μνήμης. Ανοίγει ο ορίζοντας του ανθρώπου διότι αντιλαμβάνεται και συνειδητοποιεί την επιρροή της ανθρωπότητας μέσω της κοινωνίας που αφοπλίζεται από την ακραία κατάσταση της ζωής.

Το ακραίο βάζει την κοινωνία σε τέτοια ένταση που την αναγκάζει να ελευθερώσει την ανθρωπιά που υπάρχει μέσα της. Οι στενοί φίλοι γίνονται στύλοι συμπαράστασης κι ανοίγουν τη καρδιά τους για να προσφέρουν ότι έχουν και δεν έχουν πει ποτέ. Η ύπαρξη μας γίνεται ζωή και η σχέση ανθρώπινη. Όλα τα συστήματα καταρρέουν όταν η βάση τους δεν είναι ουσιαστική. Το μόνο που παραμένει είναι η ανθρωπιά.

Ο λαός μας λέει ότι δεν υπάρχει γάμος δίχως δάκρυ και κηδεία δίχως γέλιο. Με άλλα λόγια όλα είναι και τραγωδία και κωμωδία. Τα σύνορά τους είναι συμβατικά και κοινωνικά. Η ζωή του ανθρώπου είναι ένα μείγμα και δεν υπάρχει τρόπος να χωριστούν οι αρχικές ουσίες.

Το καταλυτικό στοιχείο της ανθρωπιάς τις έχει διαμορφώσει οριστικά. Δεν τις μπερδεύει ο λαός απλώς τις έχει χωρίσει το διαζύγιο της κοινωνίας που προσπαθεί να ελέγξει την κατάσταση διαιρώντας τα συστατικά. Και η συλλογική μνήμη παρηγορεί την ατομική. Η προσωπική επαφή χάνεται μέσα στον ωκεανό της λύπης και της χαράς. Το παράπονο γίνεται χαμόγελο και το χαμόγελο δακρύζει.

Όλη η ζωή του θανάτου εισχωρεί στη συλλογική μνήμη και παλεύει πια μόνο με τη λήθη. Κι εκείνες τις στιγμές καταλαβαίνεις ότι υπάρχει και κάτι που είναι ακόμα πιο πικρό από το θάνατο, είναι η λήθη. Διότι για να αντιμετωπίσεις το θάνατο, υπάρχει η μνήμη ενώ μέσα στη λήθη δεν υπάρχει τίποτα πια.

Ο θάνατος μπορεί να είναι το τέλος της ζωής, η λήθη όμως είναι το τέλος της ύπαρξης. Αν σε ξεχάσουν όλοι είναι σαν να μην υπήρξες. Γι' αυτό και ο λαός εύχεται τη μνήμη την ώρα του θανάτου. Το ίδιο ισχύει και για όλο το λαό. Ακόμα κι αν τον κτύπησε ο θάνατος σημασία έχει να μην τον κτυπήσει η λήθη διότι για να υπάρχω πρέπει να μην ξεχνώ. 

Η υπέρβαση του θανάτου
γίνεται με τη μνήμη
κι όταν το καταλάβεις
θα μπορέσεις κι εσύ
να δεις επιτέλους
το στόχο τον αληθινό
της γενοκτονίας της μνήμης
που θέλει να εξοντώσει
ακόμα και τη θυσία
όλων των ανθρώπων
που θέλησαν να πεθάνουν
για να ζήσουν οι άλλοι
αλλά τους το απαγόρευσαν
και δεν γεννήθηκαν καν
λόγω της βαρβαρότητας.


Ἀλλὰ ἀνάπαυσον Κύριε
μετά δικαίων τόν δοῦλόν σου,
άκουσες στην εκκλησία
κι έδωσες περισσότερο σημασία
στις λέξεις που δηλώνουν
τις ιερές σκέψεις
όταν οι άνθρωποι
το έχουν μεγάλη ανάγκη
γιατί πιστεύουν
έως το τέλος
γιατί ξέρουν
για τη συνέχεια
και δεν φοβούνται
το σκοτάδι
αφού περπατούν
στο μονοπάτι του φωτός
δίχως να πέφτουν
και να γονατίζουν
γιατί είναι ελεύθεροι
από κάθε εμπόδιο
της κοινωνίας
εφόσον ανήκουν
και υπηρετούν
την Ανθρωπότητα.

Ο Νίκος Λυγερός γεννήθηκε το 1968 στο Βόλο.
Είναι Έλληνας μαθηματικός, συγγραφέας, ποιητής,
Διαβάστε την συνέχεια του βιογραφικού »



16482) Ἀλλά ἀνάπαυσον Κύριε. (ποίημα). Perfection
15 7 7/2014. August 21, 2014 Category Articles / Poems
460) Η ανθρωπιά του θανάτου και η πίκρα της λήθης. Perfection 4 3 3/2003. En. The humanity of death and the bitterness of oblivion. Ν. Λυγερός March 11, 2012 Category Articles
16303 - Η αναγνώριση του θανάτου είναι η αρχή της ζωής - Ν. Λυγερός Post published: August 11, 2014 - Articles
535 - Η δολοφονία του θανάτου, March 11, 2012


Δεν υπάρχουν σχόλια: