«Καημένη μου Ανατολή σού φύγαν τα τρυγόνια
και πήγαν και κελάηδησαν σε ξένα περιβόλια».
Ντοκιμαντέρ για την Καταστροφή της Σμύρνης
και τη σφαγή του Μικρασιατικού Ελληνισμού
της Σοφίας Ντρέκου (Sophia Drekou)
Αρθρογράφος (BSc in Psychology)
Doc: National Geographic:
1922: Ο Μεγάλος Ξεριζωμός
με ελληνικούς υπότιτλους
* 1922 - O Μεγάλος Ξεριζωμός - Καταστροφή της Σμύρνης. Χιλιάδες Έλληνες πρόσφυγες καταφεύγουν στην Ελλάδα.
* 1925 - Αφού έχει ολοκληρωθεί η ανταλλαγή των πληθυσμών, το National Geographic εκδίδει αυθεντικό κινηματογραφικό υλικό εποχής, φωτογραφίες, κείμενα και μαρτυρίες. Μοναδικό ντοκουμέντο για το γεγονός, που το 1925 αποκάλεσε «Η μεγαλύτερη μετακίνηση πληθυσμών στην Ιστορία».
Ένα από τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου, που τον βοηθά να εξελίσσεται, είναι ότι ξεχνά γρήγορα. Αυτή η ικανότητά του είναι ιδιαίτερα χρήσιμη, διότι, αν βασανιζόταν από τις μνήμες του παρελθόντος, όπως, π.χ., η απώλεια προσφιλών προσώπων ή άλλα δυσάρεστα συμβάντα, θα ήταν σίγουρα δυστυχισμένος.
Από την άλλη, δεν πρέπει να είμαστε αποκομμένοι από τα γεγονότα του παρελθόντος και την ιστορία των προγόνων μας, διότι, αν στηριχτούμε σε αυτά, θα πορευτούμε καλύτερα στο μέλλον.
Η επιτόπου μαρτυρία
Επιπλέον, είναι απαραίτητο να έχουμε πάντα υπόψη μας το γνωστό ρητό «Το πάθημα γίνεται μάθημα». Πριν από μερικά χρόνια διαπιστώσαμε πόσο έγκυρο και επίκαιρο ήταν το άρθρο του Μέλβιλ Τσάτερ, αυτόπτη μάρτυρα των γεγονότων εκείνης της εποχής, που αφορά την ανταλλαγή πληθυσμών, το οποίο δημοσιεύθηκε το Νοέμβριο του 1925 στο Νational Geographic.
Έτσι, συζητήσαμε με το Νational Geographic την ιδέα της «παραγωγής» του λευκώματος, αλλά και τη δημιουργία ενός ιστορικού ντοκιμαντέρ που θα παρουσιάζει τα γεγονότα του «Μεγάλου Ξεριζωμού» με την ανυπέρβλητη ποιότητα και εγκυρότητα που διακρίνει το μεγαλύτερο μη κυβερνητικό εκπαιδευτικό οργανισμό του κόσμου.
Η National Geographic θεώρησε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα αλλά και προκλητική αυτή μας την ιδέα, οπότε, μετά από μακροχρόνια προσπάθεια, καταλήξαμε στα προϊόντα που σας παρουσιάζουμε στο λεύκωμα που κρατάτε στα χέρια σας.
Από το εκδοτικό σημείωμα του Διευθυντή του National Geographic Καθηγητή Νίκου Μάργαρη στο: 1922, ο Μεγάλος Ξεριζωμός. Περιέχει αυθεντικό υλικό εποχής, κείμενα, φωτογραφίες, κινηματογραφικά ντοκουμέντα. Συλλογικό έργο. επιμέλεια: Chris Johns, μετάφραση: Παυλίνα Μπαλουξή. Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, 2007.
«Είναι η πρώτη φορά στα χρονικά του περιοδικού που μια επιμέρους χώρα παίρνει μια τέτοια πρωτοβουλία και υλοποιείται», επισήμανε στη διάρκεια της παρουσίασης ο διευθυντής του «National Geographic» στην Ελλάδα Νίκος Μάργαρης, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στον τρόπο με τον οποίο ξεκίνησε και εξελίχθηκε αυτή η προσπάθεια:
«Στα αρχεία μας υπήρχε ένας τεράστιος θησαυρός που είχε κατά ένα μέρος λεηλατηθεί. Αναζητώντας περισσότερα στοιχεία βρεθήκαμε μπροστά σε ένα άρθρο 82 σελίδων του τότε απεσταλμένου στη Μικρά Ασία, που είχε τον τίτλο ''Η μεγαλύτερη ανταλλαγή πληθυσμών σε όλη την ιστορία''. Το κείμενο δεν αναφέρεται μόνο στην ιστορία της Σμύρνης αλλά και στον Πόντο και στην Ανατολική Θράκη, και όχι τόσο στην Κωνσταντινούπολη, ενώ μας αποκαλύπτει πολλές άγνωστες πτυχές».
Αυθεντικό κινηματογραφικό υλικό εποχής της δεκαετίας του 1920
Και ένα πρωί ξυπνάνε και λένε η Σμύρνη καίγεται...
Η κτηνώδης συμπεριφορά των τούρκων και η αβυσσαλέα
μανία με την οποία σκότωναν του Έλληνες προκαλεί ρίγη.
Οι μνήμες από τη Σμύρνη, σε κάνουν να ντρέπεσαι
που είσαι άνθρωπος, αλλού ήταν και χειρότερα...
«Στους δρόμους πατούσες πτώματα, παιδιά...»
«Όσοι πιάνανε την κουπαστή του βαποριού ή τους ρίχνανε
ζεστό νερό ή τους κόβανε τα χέρια οι Άγγλοι και οι Γάλλοι»
«Η Μικρά Ασία πουλήθηκε, ήταν εκεί τα Γαλλικά, Αγγλικά,
Αμερικάνικα καράβια, αν ρίχνανε δυο κανονιές θα τους
είχαν σταματήσει» «Τις νέες κοπέλες τις ξεχώριζαν...»
«Το λιμάνι ήταν γεμάτο πτώματα ...
η θάλασσα, δεν έβλεπες θάλασσα...
Άκουγαν τις οπλές των αλόγων που περνούσαν,
τις φωνές και τις κραυγές των Ελλήνων που
εσφάζοντο και τις φωνές των τούρκων που έβριζαν»
Μια λέξη βγαίνει με σπαραγμό από τα χείλη των ανθρώπων
που έζησαν την τουρκική βαρβαρότητα, ... Ασυγχώρητοι ...
Περισσότερα: Καταστροφή της Σμύρνης, National Geographic
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου