Ο Δημήτριος Χολέβας (Παπαφλέσσας) μορφή φωτισμένη,
με βλέμμα εσωτερικής γνώσης καρδιά μαρτυρική και ήθος
λειτουργού-αγωνιστή με βαθύ αίσθημα ευθύνης απέναντι
στον Θεό και την πατρίδα. Φωτογράφιση του Dmitri Kessel
τον Οκτώβριο του 1944 έξω από την Λαμία.
✍️ Σοφία Ντρέκου (Sophia Drekou) Αρθρογράφος
Ένας ιερέας που σήκωσε στους ώμους του τον σταυρό του έθνους και του ανθρώπου – μεταξύ Εκκλησίας, Αντίστασης και προσωπικής θυσίας. Ο ιερέας που υπηρέτησε τον λόγο και τον λαό – ένας πατριώτης της πένας και της προσευχής.
Ο Δημήτριος Χολέβας (1907–2001), πιο γνωστός ως Παπα-Χολέβας και γνωστότερος ως «Παπαφλέσσας», υπήρξε φωτισμένος ιερέας Αντίστασης, θεολόγος, συγγραφέας και πνευματικός καθοδηγητής του 20ού αιώνα. Μια εμβληματική μορφή της σύγχρονης Ορθοδοξίας, της Αντίστασης και του ελληνικού λόγου.
Ορθόδοξος ιερέας με βαθιά θεολογική κατάρτιση, ενσάρκωσε την αποστολή του λειτουργού μέσα από πνευματικό λόγο, κοινωνική δράση και αντίσταση σε κάθε μορφή καταπίεσης.
Βίος και έργο γεμάτα πίστη, ελληνορθόδοξο φρόνημα και λόγο ουσίας.
Πρεσβύτερος Ιερέας, θεολόγος, συγγραφέας και λαμπρός ρήτορας, αφιέρωσε τη ζωή του στην πνευματική καλλιέργεια, στη διάδοση της ελληνορθόδοξης παράδοσης, και στη στήριξη του λαού σε δύσκολες εποχές. Αγωνίστηκε ενεργά στα χρόνια της Κατοχής και ένωσε το Ευαγγέλιο με την κοινωνική πράξη.
Με πνευματικό λόγο, τόλμη και απλότητα, άφησε ένα έργο πλούσιο σε διδάγματα, ποίηση και μαρτυρία. Η ζωή και το έργο του μαρτυρούν την αληθινή αποστολή του ιερέα σε δύσκολες εποχές.
Έργα του δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά, εφημερίδες και συλλογές, ενώ το ήθος και η διακονία του άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα στη νεοελληνική πραγματικότητα.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, δεν έμεινε αμέτοχος: συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση, προσφέροντας πνευματική και ηθική στήριξη σε μαχητές και λαό. Δεν φοβήθηκε να συνδέσει την Εκκλησία με τον ανθρώπινο πόνο, μετατρέποντας τον άμβωνα σε τόπο αφύπνισης και ελπίδας.
Η ποίηση και η θεολογία του φανερώνουν έναν άνθρωπο που δεν έζησε για τον εαυτό του, αλλά για τον άλλον. Ο Παπαφλέσσας δεν επεδίωξε αξιώματα, αλλά την αλήθεια και τη διακονία. Μέχρι το τέλος της ζωής του, παρέμεινε αγωνιστής ιερέας, ταπεινός και φλογερός, υπενθυμίζοντάς μας ότι η πνευματική αποστολή δεν μπορεί να είναι ουδέτερη απέναντι στην αδικία.
Η ποίηση και η θεολογία του φανερώνουν έναν άνθρωπο που δεν έζησε για τον εαυτό του, αλλά για τον άλλον. Ο Παπαφλέσσας δεν επεδίωξε αξιώματα, αλλά την αλήθεια και τη διακονία. Μέχρι το τέλος της ζωής του, παρέμεινε αγωνιστής ιερέας, ταπεινός και φλογερός, υπενθυμίζοντάς μας ότι η πνευματική αποστολή δεν μπορεί να είναι ουδέτερη απέναντι στην αδικία.
Ο παπαΧολέβας (Δημήτριος Κ. Χολέβας)
26 Ιανουαρίου 1907 - 16 Ιουλίου 2001
Η αφίσα με το σύνθημα «1941-44: Νέοι Ποπαφλέσσηδες
κ Διάκοι ρίχτηκαν τον Αγώνα του Έθνους EAM» υπογραμμίζει
τον ρόλο του κλήρου και της θρησκείας στον αγώνα για την εθνική
απελευθέρωση, όπως αυτός εκφράστηκε μέσα από το ΕΑΜ.
Λιθογραφία στην Πινακοθήκη Χρήστου & Σοφίας
Μοσχανδρέου | Μουσείο, Ιερά Πόλις Μεσολογγίου
π. Δημήτριος Χολέβας ή ο «Παπαφλέσσας»
της Εθνικής Αντίστασης,
Σύμβολο των φλογισμένων ράσων,
ο παπα-Χολέβας, του αγέρωχου
παπά-αντάρτη που τιμήθηκε με τον
Χρυσό Σταυρό του Αποστόλου Παύλου
Ένα από τα λαμπερά σύμβολα της Εθνικής Αντίστασης, αντάρτης ιερωμένος, ο πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Κ. Χολέβας (26 Ιανουαρίου 1907 - 16 Ιουλίου 2001), πιο γνωστός ως Παπαχολέβας, ήταν ιερέας, φιλόλογος, ιστορικός, αρχαιολόγος και μέλος του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ), με το ψευδώνυμο «Παπαφλέσσας», κατά τη διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης.
Έπαιξε πραγματικά πολύ ζωτικό ρόλο στην οργάνωση της Εθνικής Αντίστασης συμμετέχοντας σε στρατιωτικές δράσεις, όπως π.χ. η ανατίναξη του τραίνου και της γέφυρας στο Δεριλί, και σώζοντας πλήθος κόσμου από την πείνα και το θάνατο.
Στο επάγγελμα ήταν φιλόλογος και διετέλεσε Γ.Γ. της Παγκληρικής Ένωσης Ελλάδας, στρατιωτικός ιερέας της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ και εθνοσύμβουλος της ΠΕΕΑ. Κοιμήθηκε πλήρης ημερών το 2001.
Απαθανατίστηκε σε φωτογραφία του Σπύρου Μελετζή ως σύμβολο των φλογισμένων ράσων, του αγέρωχου παπά-αντάρτη της Εθνικής Αντίστασης.
Γεννήθηκε 26 Ιανουαρίου 1907 στην Τσούκα Φθιώτιδας και πέρασε όλη την παιδική του ηλικία στην Μακρακώμη, όπου και τελείωσε το σχολείο.
Σπούδασε φιλολογία και αρχαιολογία, αρχικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ύστερα στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ωστόσο εντέλει αποφάσισε να ακολουθήσει άλλη πορεία στην ζωή του.
Το 1938 βρέθηκε ξανά στην ιδιαίτερη πατρίδα του, νυμφεύθηκε και χειροτονήθηκε ιερέας στην Λαμία και έγινε εφημέριος στη Ν. Μαγνησία Λαμίας.
Έχοντας βιώσει από μικρό παιδί τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τους δύο Βαλκανικούς, δεν μπόρεσε να μείνει αμέτοχος στο ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου.
Το 1942 οργανώθηκε στο ΕΑΜ και πολέμησε τους Γερμανούς κατακτητές από τις γραμμές του ΕΛΑΣ με το ψευδώνυμο «Παπαφλέσσας». Έγινε στρατιωτικός ιερέας της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ και αργότερα εθνοσύμβουλος της ΠΕΕΑ.
Το 1943 αναλαμβάνει την οργάνωση του κλήρου οργάνωσε συνέδριο στην Σπερχειάδα Φθιώτιδος με Ιερείς και εκπροσώπους από σχεδόν όλες τι ελεύθερες περιοχές και συγκροτεί την Παγκληρική Ένωση Ορθοδόξου κλήρου με 4.000 μέλη και εξελέγη Γενικός Γραμματέας της. Από αυτή τη θέση μπόρεσε να συντάξει το καταστατικό της, το οποίο περιείχε πρόγραμμα αλλαγής στην οργάνωση της Εκκλησίας καθώς επίσης και την επιταγή συμμετοχής της στους λαϊκούς αγώνες, για λόγους υψίστης σημασίας.
Το 1945, με την λήξη του πολέμου, το Συνοδικό Δικαστήριο τον καταδικάζει σε τριετή αργία. Κατά την τριετία αυτή υπέστη διώξεις, κατατρεγμούς και φυσικά εξορία, όπως συνέβη σχεδόν σε όλους τους αγωνιστές του ΕΑΜ. Όταν πέρασε η τριετία, διορίσθηκε ως καθηγητής πια στο Λαύριο και στη συνέχεια μετετέθη στη Λέρο. Από εκεί πήρε εκ νέου μετάθεση για τον Αρχάγγελο Ρόδου και κατέληξε, κατόπιν επιλογής του, στο Νυχτερινό Γυμνάσιο Νίκαιας Πειραιώς, απ’ όπου και απολύθηκε το 1973, υπό τις διαταγές του καθεστώτος της χούντας.
Ο-Παπα-Χολέβας το 1946 στην Αθήνα
Αθήνα 1946
Έπαιξε ένα ζωτικό ρόλο στην οργάνωση της Εθνικής Αλληλεγγύης, που έσωσε μεγάλο μέρος του πληθυσμού από την πείνα και το θάνατο.
Εξελέγη εθνοσύμβουλος της ΠΕΑΕΑ και υπηρέτησε ως στρατιωτικός ιερέας στη XIII Μεραρχία του ΕΛΑΣ. Συμμετείχε σε στρατιωτικές δράσεις π.χ. ανατίναξης του τρένου και της Γέφυρας στο Δεριλί (περιοχή Περιβόλι Δομοκού Κεντρική Ελλάδα) κλπ.
Μετά την απελευθέρωση η μοίρα του παπά-Χολέβα ήταν εκείνη των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Διώξεις, κατατρεγμοί, εξορίες.
Το 1948 διορίσθηκε καθηγητής στο Λαύριο και εν συνεχεία μετετέθη στη Λέρο, Αρχάγγελο Ρόδου και στο Νυχτερινό Γυμνάσιο Νίκαιας Πειραιώς με αξιοσημείωτη δραστηριότητα σε πολλούς τομείς, απ' όπου συνταξιοδοτήθηκε το 1973, διωγμένος από το καθεστώς της χούντας.
Σε όποιον τόπο πήγε ο πατήρ Χολέβας, άφησε έργο και δημιούργησε ιστορία. Στην Νίκαια με δική του πρωτοβουλία και συμπαράσταση του τότε Δημάρχου Τουντουλίδη έγινε το Νυκτερινό Γυμνάσιο Νικαίας, γι' αυτό έγινε Διευθυντής του αρκετά χρόνια μέχρι την αποχώρησή του.
φώτο: Δύο Ρουμελιώτες ιερείς, συναγωνιστές στον ΕΛΑΣ,
ο παπά-Χολέβας και ο παπά-Ανυπόμονος. Φωτ. Σπύρος Μελετζής
(«Με τους αντάρτες στα βουνά», Αθήνα, 1996). Από το
ιστολόγιο του δασκάλου Τάκη Ευθυμίου «Φθιωτικός Τυμφρηστός».
Ήταν μέλος των οργανώσεων:
Εξελέγη Δημοτικός Σύμβουλος Αγίων Αναργύρων.
Υπήρξε μέλος των οργανώσεων Πανελλήνια Πολιτιστική Κίνηση, Κίνηση για την Ειρήνη και Εθνική Ανεξαρτησία, Εθνικό Συμβούλιο Ειρήνης, μέλος του Δ.Σ. της ΠΕΑΕΑ (Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης), μέλος του Πνευματικού Κέντρου Αγίων Αναργύρων και άλλων οργανώσεων. Σημαντική ήταν επίσης η συμμετοχή του στην επιτροπή παλινόστησης πολιτικών προσφύγων.
Στα τέλη του 2000 του απονεμήθηκε από την Ιερά Σύνοδο, με παράδοση από το μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, ο Χρυσός Σταυρός του Αποστόλου Παύλου και Ευεργετήριον Γράμμα, σε αναγνώριση των δράσεων και των υπηρεσιών του για την πατρίδα.
Απεβίωσε πλήρης ημερών, μόλις λίγους μήνες μετά, στις 16 Ιουλίου 2001 ενώ η κηδεία του πραγματοποιήθηκε μετά από 4 μέρες στη Μακρακώμη Φθιώτιδας. Στην πρώτη μνημόσυνη δέηση, εκτός από συγγενείς και συγχωριανούς του, παραβρέθηκε και αντιπροσωπεία της ΝΕ Φθιώτιδας του ΚΚΕ με επικεφαλής τον Χρήστο Οικονόμου, μέλος του Γραφείου της ΝΕ., που θέλησαν να αποτίσουν φόρο τιμής.
Ήταν παντρεμένος και είχε πέντε παιδιά.
Η έντυπη εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ στις 20 Ιουλίου 2001, έγραφαν: Σήμερα το απομεσήμερο, στις 6 μ.μ., η γη της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Μακρακώμης, θα δεχθεί στα σπλάγχνα της εκείνον, που στις «πατρικές συμβουλές» του τότε Μητροπολίτη Φθιώτιδας, Αμβρόσιου («να φροντίσουν οι κληρικοί να πείσουν τους αντάρτες να παραδώσουν τα όπλα τους στους Ιταλούς...») θα αντιπαρατάξει το «εθνικό χρέος»: προσχωρεί στο ΕΑΜ, κατατάσσεται στον ΕΛΑΣ και με το όπλο στο χέρι μάχεται τον κατακτητή της πατρίδας του.
Ο Παπαχολέβας σε βουνοκορφή της Ρούμελης,
ιστορική φωτογραφία του Σπύρου Μελετζή.
Ο παπαΧολέβας, όπως συνηθίζεται να τον αναφέρουν, ήταν ένας άνθρωπος που εκτός από αγάπη για την γνώση και τον πνευματισμό, είχε έντονο το αίσθημα της πατριωτικής ευθύνης. Παραμερίζοντας αρκετές από τις περιοριστικές δικλίδες τόσο του ρόλου του όσο και των συνθηκών, επενέβη και όρισε εξελίξεις στο όνομα της προάσπισης του εθνικού συμφέροντος.
Η μετέπειτα πορεία του ανέδειξε ότι η προσφορά στο κοινωνικό σύνολο είναι ατομική ευθύνη, την οποία μετά χαράς ανέλαβε πολλάκις από διάφορες θέσεις και με διάφορους τρόπους. Γεγονός που εξυψώνει ακόμα περισσότερο την συνεισφορά του στην ελληνική κοινωνία, η οποία ήταν εξίσου σημαντική κι εκτός των πεδίων μάχης.
Σε μία Ευρώπη που αγωνίσθηκε κατά του ναζισμού, σε μία Ελλάδα που αντιστάθηκε στον φασισμό, η Εκκλησία αναλαμβάνει το χρέος της έναντι της ιστορία. Η Εκκλησία μας, αενάως είναι ένα διαρκές παρόν, όπως και ο Θείος Ιδρυτής της. Και σαν Στρατευομένη που είναι, ένα καθήκον έχει: Να θυσιάζεται... ΔΕΙΤΕ το αφιέρωμα: Το ΟΧΙ του κλήρου της ορθόδοξης Εκκλησίας στην Γερμανική Κατοχή 1940 - 1944
Ο π. Δημήτριος Χολέβας, υπήρξε ένας από τους πιο φωτισμένους ιερείς συγγραφείς του 20ού αιώνα. Συνδύαζε τον πατριωτικό λόγο με τη βαθιά ορθόδοξη θεολογία, μιλώντας με απλότητα και ακρίβεια στον λαό του Θεού.
Ως πνευματικός καθοδηγητής, αρθρογράφος και ποιμένας, στάθηκε σε μια εποχή γεμάτη προκλήσεις. Δεν έκλεισε την Εκκλησία στα στεγανά του ναού, αλλά την έφερε μέσα στην κοινωνία και στα ζητήματα της εποχής.
Ο λόγος του Δημητρίου Χολέβα παραμένει επίκαιρος, γιατί δεν γράφτηκε από απόσταση αλλά από καρδιά ζωντανή, που έπασχε και πονούσε μαζί με τον λαό. Ένα παράδειγμα ιερέα-εργάτη του πνεύματος, που τίμησε την ελληνορθόδοξη παράδοση με το ήθος του και την προσφορά του.
Βιβλιογραφία
• Απόσπασμα από το αφιέρωμα: Το ΟΧΙ του κλήρου της ορθόδοξης Εκκλησίας στην Γερμανική Κατοχή 1940 - 1944 (αφιέρωμα) www.sophia-ntrekou.gr
• Σπύρος Μελετζής, Με τους αντάρτες στα βουνά (Αθήνα, 1996), εικ. 88.
• Οι έντυπες εφημερίδες ΤΑ ΝΕΑ και Ελευθεροτυπία 19 κ' 20 Ιουλίου 2001.
• Λιθογραφημένη αφίσα (Ε.Α.Μ., 1941–1944) πρόσβαση: Πινακοθήκη Χρήστου και Σοφίας Μοσχανδρέου, Μεσολόγγι.
• Νομαρχιακή Επιτροπή Τουριστικής Προβολής, Η Ευρυτανία στην Αντίσταση (Περιφέρεια Στερέας Ελλάδος. Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας).
• Μνημόσυνο του Παπαχολέβα, Ριζοσπάστης Τρίτη 28 Αυγούστου 2001, έντυπη έκδοση.
• Δημήτριος Χολέβας - Ο Παπαφλέσσας της Εθνικής Αντίστασης » Διαμαντούλα Χατζηαντωνίου - docuventa.gr
• Protopresbyter Dimitrios Holevas (Greek: Δημήτριος Χολέβας; January 26, 1907 – July 16, 2001), more commonly known as Papa-Holevas (Παπαχολέβας, "Father Holevas"), was a Greek Orthodox priest who was a notable member of the Greek People's Liberation Army (ELAS), set up by the National Liberation Front (EAM), a leftist resistance movement against the Axis occupation of Greece during World War II. English
• Απόσπασμα από το αφιέρωμα: Το ΟΧΙ του κλήρου της ορθόδοξης Εκκλησίας στην Γερμανική Κατοχή 1940 - 1944 (αφιέρωμα) www.sophia-ntrekou.gr
• Σπύρος Μελετζής, Με τους αντάρτες στα βουνά (Αθήνα, 1996), εικ. 88.
• Οι έντυπες εφημερίδες ΤΑ ΝΕΑ και Ελευθεροτυπία 19 κ' 20 Ιουλίου 2001.
• Λιθογραφημένη αφίσα (Ε.Α.Μ., 1941–1944) πρόσβαση: Πινακοθήκη Χρήστου και Σοφίας Μοσχανδρέου, Μεσολόγγι.
• Νομαρχιακή Επιτροπή Τουριστικής Προβολής, Η Ευρυτανία στην Αντίσταση (Περιφέρεια Στερέας Ελλάδος. Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας).
• Μνημόσυνο του Παπαχολέβα, Ριζοσπάστης Τρίτη 28 Αυγούστου 2001, έντυπη έκδοση.
• Δημήτριος Χολέβας - Ο Παπαφλέσσας της Εθνικής Αντίστασης » Διαμαντούλα Χατζηαντωνίου - docuventa.gr
• Protopresbyter Dimitrios Holevas (Greek: Δημήτριος Χολέβας; January 26, 1907 – July 16, 2001), more commonly known as Papa-Holevas (Παπαχολέβας, "Father Holevas"), was a Greek Orthodox priest who was a notable member of the Greek People's Liberation Army (ELAS), set up by the National Liberation Front (EAM), a leftist resistance movement against the Axis occupation of Greece during World War II. English
by Αέναη επΑνάσταση | Sophia-Ntrekou.gr
Διαβάστε επίσης: Ιερείς και Θεολόγοι –
Πνευματικές μορφές της νεότερης Ελλάδας
Ο παπαΧολέβας (Παπαφλέσσας) δεν ήταν μόνο μια ιστορική μορφή, αλλά ένας ιερέας που έζησε το Ευαγγέλιο με πράξη και αγώνα. Στο ίδιο πνεύμα κινούνται και άλλοι σύγχρονοι φωτισμένοι εργάτες της Εκκλησίας:
• Ο 32χρονος Ιεροκήρυκας Λοχαγός που εκτέλεσαν οι γερμανοί, π. Ιωακείμ Λιούλιας
• Το ΟΧΙ του κλήρου της ορθόδοξης Εκκλησίας στην Γερμανική Κατοχή 1940-1944
• Μοναχός Μωυσής ο Αγιορείτης – Φωνή διάκρισης και αυθεντικότητας στον σύγχρονο κόσμο
• Γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης – Ο ιερέας της πραότητας και της παρηγοριάς
🕊️ Μαρτυρίες ζωντανές, μέσα σε εποχές αντίστασης, σιωπής και προσευχής.
Η Εκκλησία συνεχίζει να γεννά πατέρες με φωτισμένο λόγο και αληθινή καρδιά.
• Αντιπολεμική Φωτογραφία: Η Απώλεια και η Απουσία
Βίντεο: «ΠΑΠΑΧΟΛΕΒΑΣ» Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2016.
Διοργάνωση. Πνευματική Εστία Νίκαιας Και Μουσείου
Εθνικής Αντίστασης στο Δήμο Νίκαιας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου