Η Κυκλαδική Κοινωνία, 5000 Χρόνια πριν στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (αφιέρωμα) Cycladic Society a Video Poem


...Και ο βράχος από Άδηλος έγινε Δήλος
και γύρω του τα άλλα νησιά σε κύκλο...

Έρευνα, εργασία της Σοφίας Ντρέκου
(Sophia Drekou, BSc in Psychology)


Δήλος, το ιερό νησί του Απόλλωνα

Η Δήλος αποτελεί μικρή νήσο που βρίσκεται νοτιοδυτικά της Μυκόνου στο κέντρο των Κυκλάδων. Ο Καλλίμαχος την ονομάζει «εστία των νήσων» και κατά την αρχαιότητα, εθεωρείτο ιερό νησί του θεού Απόλλωνα, εξού και η επωνυμία του Δήλιος Απόλλων.

Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Δίας έφερε τη μητέρα του Απόλλωνα, Λητώ, στη Δήλο για να τον φέρει στον κόσμο, μακριά από βέβαιη εκδίκηση της Ήρας. Έτσι, η Λητώ γέννησε τον Απόλλωνα στη Δήλο και το νησί πλημμύρισε με φως και λουλούδια. Το Ιερό της Δήλου και ο ναός του Απόλλωνα αποτελούν μέχρι και σήμερα το πιο σημαντικό αξιοθέατο του νησιού.

Cycladic Society | A Video Poem
Museum Of Cycladic Art, Athens

Photo taken by Evgenia Bourzoukou
Photo taken by Evgenia Bourzoukou

Στο βίντεο ο διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, καθηγητής Ν. Χρ. Σταμπολίδης αφηγείται την ανάδυση και τον πολιτισμό της πρωτοκυκλαδικής κοινωνίας (3.200 έως 2.000 π.Χ.) με οδηγό το κυκλαδικό ειδώλιο, το σύμβολο που χάρη στην καθαρή φόρμα και διαχρονική απλότητά του καθόρισε την παγκόσμια ιστορία της Τέχνης, από την Προϊστορία έως τον 21ο αιώνα.

Η μικρού μήκους ταινία παρουσιάστηκε το 2016 με αφορμή τα 30 χρόνια δημιουργικής παρουσίας του Μουσείου στο πλαίσιο της έκθεσης «Κυκλαδική Κοινωνία, 5000 Χρόνια Πριν». Για την δημιουργία της ταινίας έχουν χρησιμοποιηθεί πλάνα και υλικό από την ταινία «C», μία παραγωγή του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και της HAOS Films σε σκηνοθεσία Τζώρτζη Γρηγοράκη, C NOPSIS, Music – Marilena Orfanou.

The Director of the Museum of Cycladic Art, Professor N. Chr. Stampolidis narrates the rise of the Early Cycladic society (3200 to 2000 B.C.) and its civilization through the prism of the cycladic figurune, the symbol that defined globally the history of Art from the Prehistoric Age up until the 21st century because of its clean form and iconic simplicity. Τhe video is an adaptation of the original film "C" which was produced by the Museum of Cycladic Art and HAOS film, directed by Georgis Grigorakis. Photos taken by Evgenia Bourzoukou.


Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης είναι στην Αθήνα το οποίο ασχολείται με τη στέγαση αντικειμένων και προβολή των αρχαίων πολιτισμών των Κυκλάδων και της Κύπρου.

Τα σημαντικότερα εκθέματά του είναι τέχνεργα του Κυκλαδίτικου πολιτισμού από την 3η χιλιετία π.Χ. Το μουσείο ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 1986, ώστε να στεγάσει τη συλλογή κυκλαδικής και αρχαίας ελληνικής τέχνης του Νικόλαου Γουλανδρή και της Ντόλλης Γουλανδρή, οι οποίοι άρχισαν να αποκτούν τα τέχνεργα με την άδεια των αρχών από τη δεκαετία του 1960

Η συλλογή αυτή συμπεριελάμβανε πολλά σπάνια αντικείμενα κυκλαδικής τέχνης. Μετά την ίδρυση του μουσείου, η συλλογή αυξάνει από δωρεές και αγορές τέχνεργων. Το 2002 ο Θάνος Ζιντίλης δώρησε την μεγάλη συλλογή του κυπριακών αρχαιοτήτων, μια από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές. 

Σήμερα στο μουσείο εκθέτονται περίπου 350 σημαντικά έργα κυκλαδικής τέχνης. Το μουσείο στεγάζεται σε ειδικά σχεδιασμένο κτίριο στην οδό Νεόφυτου Δούκα και μια πτέρυγα του μουσείου στεγάζεται στο Μέγαρο Σταθάτου από το 1991.


ΒΙΝΤΕΟ: ΚΥΚΛΑΔΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
CYCLADIC SOCIETY 5000 years ago

Πώς ήταν η χλωρίδα και η πανίδα των Κυκλάδων 5000 χρόνια πριν; Ποιοι ήταν οι πυρήνες της κοινωνίας τους; Ποια ήταν η κοινωνική διαστρωμάτωση; Πώς κάλυπταν τις ανάγκες διαβίωσης οι κάτοικοι των νησιών; (κτηνοτραφία, κυνήγι, αλιεία, γεωργία;). Yπήρχαν γνώσεις ναυπηγικής, υφαντικής ακόμη και καλαθοπλεκτικής; Με ποιον τρόπο ψυχαγωγούνταν; Tί ρόλο είχε η μουσική, το ποτό και ο χορός στη ζωή τους; Ποιες ήταν οι τελετουργίες και οι λατρείες τους; Γνωρίζουμε στοιχεία για την πίστη και τις δοξασίες τους;

Έως σήμερα δεν υπάρχουν τεκμήρια γραφής της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου, η έκθεση επιχειρεί να «αναγνώσει» με απλό και εύληπτο τρόπο τη δομή της κοινωνίας των Κυκλάδων κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3200 έως 2000 π.Χ.), τις ασχολίες των κατοίκων, το φυσικό περιβάλλον στο οποίο ζούσαν, τις πίστεις και τις δοξασίες τους, μέσα από τα δημιουργήματα του ίδιου του Πρωτοκυκλαδικού Πολιτισμού.


Οι Κυκλάδες είναι ένα πυκνό νησιωτικό σύμπλεγμα, το οποίο εντοπίζεται στο κεντρικό και νότιο τμήμα του Αιγαίου και αποτελείται από 35 μεγάλα νησιά και πολυάριθμα μικρότερα. Μία από τις ερμηνείες της ονομασίας τους δόθηκε από τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, επειδή πίστευαν ότι τα νησιά δημιουργούσαν έναν νοητό κύκλο γύρω από το ιερό νησί του Απόλλωνα, την Δήλο.

Τα νησιά έχουν βραχώδες ανάγλυφο με απόκρημνες ακτές, μικρούς όρμους και άνυδρο έδαφος. Το κλίμα είναι ήπιο με μεγάλες περιόδους ηλιοφάνειας, λίγες βροχοπτώσεις και πολύ δυνατούς ανέμους. Εν τούτοις, οι Κυκλάδες λόγω της γεωλογίας τους έχουν μεγάλη ποικιλία πετρωμάτων και μεταλλοφόρων κοιτασμάτων, όπως το μάρμαρο, η ελαφρόπετρα, ο οψιανός, η σμύριδα και ο χαλκός.

Τόσον η στρατηγική γεωγραφική θέση των Κυκλάδων ανάμεσα στην ηπειρωτική Ελλάδα, τη Μικρά Ασία, το βόρειο Αιγαίο και την Κρήτη, όσον και ο σημαντικός ορυκτός πλούτος των νησιών ευνόησαν τη συστηματική κατοίκησή τους ήδη από τη Νεώτερη Νεολιθική περίοδο (5300-3200 π.Χ.). Νεολιθικές ενδείξεις κατοίκησης έχουν εντοπισθεί στη νησίδα Σάλιαγκος, τη Μύκονο, την Κέα, την Άνδρο και τη Νάξο.

Οnline Cycladic Society 5000 years ago | Museum of Cycladic Art
Εξερευνήστε την κοινωνία στα νησιά των Κυκλάδων πριν από 5000 χρόνια


Οnline περιήγηση: «Κυκλαδική κοινωνία. 5000 χρόνια πριν»


Online περιήγηση στην εμβληματική έκθεση «Κυκλαδική Κοινωνία. 5000 χρόνια πριν», που διοργάνωσε το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης το 2016, υπό την επιμέλεια του διευθυντή του, καθηγητή Νικόλαου Σταμπολίδη, έχουν πλέον τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν οι επισκέπτες της ιστοσελίδας του μουσείου (www.cycladic.gr).

Η έκθεση, που πραγματοποιήθηκε για τη συμπλήρωση των 30 χρόνων λειτουργίας του μουσείου, παρουσιάζει με απλό και εύληπτο τρόπο τη δομή της κοινωνίας των Κυκλάδων κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3200 έως 2000 π.Χ.), το φυσικό περιβάλλον στο οποίο ζούσαν, τις ασχολίες των κατοίκων, τις κοινωνικές ή θρησκευτικές εκδηλώσεις τους, τις πίστεις και τις δοξασίες τους, μέσα από τα δημιουργήματα του ίδιου του Πρωτοκυκλαδικού Πολιτισμού.

Πατώντας εδώ, ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στην κοινωνία στα νησιά των Κυκλάδων όπως ήταν πριν από 5.000 χρόνια, μέσα από κείμενα και φωτογραφικό υλικό που ακολουθούν τις ενότητες της έκθεσης, videos, χάρτες, χρονολόγιο και αποσπάσματα του καταλόγου της έκθεσης, ενώ μπορεί επίσης να αγοράσει ηλεκτρονικά τον κατάλογο της έκθεσης.

Παράλληλα, μπορεί να απολαύσει για πρώτη φορά στο cycladic.gr την ταινία-ποίημα 4 λεπτών όπου ο καθηγητής Ν.Χρ. Σταμπολίδης αφηγείται την ανάδυση και τον πολιτισμό της πρωτοκυκλαδικής κοινωνίας (3200-2000 π.Χ.) με οδηγό το κυκλαδικό ειδώλιο – το σύμβολο που, χάρη στην καθαρή φόρμα και διαχρονική απλότητά του, καθόρισε την παγκόσμια ιστορία της Τέχνης, από την Προϊστορία έως τον 21ο αιώνα.

Το video πραγματοποιήθηκε σε σενάριο-αφήγηση του καθηγητή Νικόλαου Σταμπολίδη, σκηνοθεσία Τζώρτζη Γρηγοράκη, μουσική Μαριλένας Ορφανού και παραγωγή του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και της Haos Film (Μαρία Χατζάκου, Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη).

Η περιήγηση πραγματοποιείται στα ελληνικά και στα αγγλικά. Παράλληλα oι online δράσεις το μουσείου εμπλουτίζονται διαρκώς καθώς οι επισκέπτες μπορούν:

– να μελετήσουν ψηφιακά τους καταλόγους των εκθέσεων των Ai Weiwei και George Condo μέσα από την δωρεάν πρόσβαση που δίνει το μουσείο στις εκδόσεις μεγάλων εκθέσεών του (πατήστε εδώ),

– να διαβάσουν ιστορίες για την τέχνη στον κυκλαδικό πολιτισμό με κείμενα, εικόνες και αντικείμενα από την ψηφιακή συλλογή του μουσείου στο Google Art Project (πατήστε εδώ),

– να βρουν νέα παιχνίδια και παιδικές εκδόσεις του ΜΚΤ για να γνωρίσουν τα παιδιά τον κυκλαδικό και αρχαίο ελληνικό πολιτισμό (πατήστε εδώ),

– να παρακολουθήσουν videos καλλιτεχνών, επιμελητών και backstage υλικό στο κανάλι του μουσείου στο ΥouΤube

– να παρακολουθήσουν διαλέξεις μέσα από το αρχείο του μουσείου (πατήστε εδώ).


Το μαρμάρινο Σύμπλεγμα του Θησέα και της Αντιόπης

Kállos The Ultimate Beauty
Kállos. The Ultimate Beauty of the Museum of Cycladic

Θησέας και Αντιόπη: μια ερωτική ιστορία από την αρχαιότητα

Στο σύμπλεγμα της αρπαγής της Αντιόπης από τον Θησέα, αποτυπώνεται και η πεποίθηση των αρχαίων όπου η αγάπη αποτελείται από μια ψυχή που κατοικεί σε δύο σώματα, όπως πολύ αργότερα υποστήριξε και ο Αριστοτέλης.

Θησέας έλαβε μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία, καθώς επίσης και στην αποστολή του Ηρακλή να φέρει την ζώνη της Ιππολύτης στον Ευρυσθέα. Ερωτεύθηκε την Αντιόπη, την οποία έφερε στην Ελλάδα και απέκτησε μαζί της γιό, τον Ιππόλυτο.

Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
«Κυκλαδική Κοινωνία. 5000 χρόνια πριν». Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν.

Το μαρμάρινο Σύμπλεγμα του Θησέα και της Αντιόπης που αποτυπώνει την αρπαγή του κάλλους. Από την αρχαιολογική έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης με τίτλο «ΚΑΛΛΟΣ. Η Υπέρτατη Ομορφιά».

Ο Καθηγητής Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης αναφέρει: «Βλέπουμε την Αντιόπη να υψώνεται πάνω καθώς την αγκαλιάζει ο Θησέας κι ενώ αντιστέκεται συγχρόνως βάζει το δεξί χέρι πάνω στον ώμο του για να συγκρατηθεί, μία αντίσταση και έλξη μαζί. Στο γλυπτό αναγνωρίζουμε τον Θησέα, έναν ήρωα ευγενή σε σχέση με τη μορφή της Αντιόπης, ή αλλιώς μπορούμε να το πούμε: πώς ο πολιτισμένος ήρωας παίρνει μια άγρια ομορφιά όπως της αμαζόνας· την κατακτά, την αγκαλιάζει ενώ παρατηρούμε την ικανοποίηση στο χαμόγελό του αλλά και την προστασία του, καθώς ακουμπάει το κεφάλι του στο μέρος της καρδιάς της. Αξίζει κανείς να δει στο ίδιο το γλυπτό πώς ο Θησέας αγκαλιάζει την Αντιόπη και με ποιον τρόπο βυθίζει απαλά τα δάχτυλά του στη γυναικεία σάρκα».

Το Μουσείο στεγάζεται


Το Μέγαρο Σταθάτου, το νεοκλασικό δημιούργημα του Ernst Ziller, χτισμένο το 1895 με σκοπό να αποτελέσει την οικία του Όθωνα και της Αθηνάς Σταθάτου, στεγάζει από το 1991 τη νέα πτέρυγα του Μουσείου. Από τότε φιλοξενεί στο ισόγειο τη Συλλογή Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης της Ακαδημίας Αθηνών, η οποία έχει παραχωρηθεί προς το Ίδρυμα με τη μορφή δανείου. 

Οι ισόγειοι χώροι του Μεγάρου, με το καλαίσθητο κυκλικό θερμοκήπιο, τυπικό χαρακτηριστικό αυτού του τύπου Αθηναϊκής οικίας, διατηρούνται στην αρχική τους μορφή. Ο πρώτος όροφος του κτιρίου έχει διαμορφωθεί σε εκθεσιακό χώρο, όπου φιλοξενούνται περιοδικές εκθέσεις του Μουσείου. 

Η είσοδος του Μεγάρου βρίσκεται στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Ηροδότου, αλλά πρόσβαση υπάρχει και από το κεντρικό κτίριο του Μουσείου, μέσω ενός ειδικά σχεδιασμένου διαδρόμου που ενώνει το αίθριο του κεντρικού κτιρίου με το ισόγειο του Μεγάρου.

Νεοφύτου Δούκα 4, Αθήνα (Κολωνάκι)
Τηλέφωνο: +30 210 7228321-3
Email: info@cycladic-m.gr

ΠληροφορίεςΊδρυμα Νικολάου Π. Γουλανδρή - Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού - Ιστορία Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης - Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, el.wikipedia.org - ΕΚΘΕΣΗ Κυκλαδική Κοινωνία 5000 χρόνια πριν - ΤΑΙΝΙΑ: C NOPSIS - Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Photos taken by Evgenia Bourzoukou. ΑΠΕ-ΜΠΕ

Πηγή: Αέναη επΑνάσταση

Περισσότερα: Μουσεία, ΙστορίαΠολιτισμός


αφιέρωμα / videos



Αρχαιολογικές ξεναγήσεις Επ.23
Η Συλλογή Σταθάτου του Εθνικού
Μουσείου Αθηνών | Ντοκιμαντέρ


Δεν υπάρχουν σχόλια: