50 XΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ... ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ
Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου αποτελεί εμβληματικό γεγονός αντίστασης και δημοκρατικής εγρήγορσης του λαού μας και πρώτα απ' όλα των νέων και των φοιτητών, που ξεσηκώθηκαν και αγωνίστηκαν κατά της Χούντας, παρά τις παραινέσεις των τότε κομμάτων να δείξουν σύνεση και να διαπραγματευτούν.
Το Πολυτεχνείο είναι σύμβολο Αντίστασης,
ανεξίτηλα γραμμένης στην ιστορία του λαού μας.
Η ματωμένη ελληνική σημαία, η Σημαία του Πολυτεχνείου, πειστήριο του εγκλήματος της Χούντας σε βάρος των αγωνιζόμενων, αντιστεκόμενων, εξεγερμένων φοιτητών, μας θυμίζει ότι η δημοκρατία είναι συνυφασμένη με την πατρίδα μας και με τους διαχρονικούς αγώνες του λαού μας για την Ελευθερία.
Τιμάμε τους αγωνιστές, τις πράξεις τους, και δεν ξεχνάμε ότι η Δημοκρατία είναι υπόθεση ζωντανή, ανοιχτή, που κατακτιέται στο σήμερα, με τους δικούς μας αγώνες και με το παράδειγμά μας.
Η λήθη είναι εχθρός της ιστορίας
και ο φόβος τους τρέφει
και τους δίνει υπόσταση.
Δεν ξεχνάμε. Δεν φοβόμαστε.
Τον δρόμο, μάς τον δείχνει
50 χρόνια μετά
εκείνος ο Νοέμβρης.
★ Το χρονικό της εξέγερσης των φοιτητών το 1973
★ Οι αγωνιστές έχουν αφορμή αυτοκριτικής και αναθεώρησης ως ΛΑΟΣ και ανθρωπότητα
Ρεπορτάζ για ένα ζεστό Νοέμβρη
Ο δημοσιογράφος και αγωνιστής της εθνικής αντίστασης Δημήτρης Ραβάνης-Ρεντής, ήταν παρών στα 48 του χρόνια στο πλευρό των φοιτητών το Νοέμβριο του 1973, στην εξέγερση του Πολυτεχνείου. Έγραψε 16 ποιήματα εν θερμώ εκείνες τις μέρες, που περιλαμβάνει η ποιητική συλλογή «Ρεπορτάζ από ένα ζεστό Νοέβρη». Η συλλογή κυκλοφόρησε σε καμιά δεκαριά χειρόγραφα αντίτυπα χέρι με χέρι, παράνομα, αμέσως μετά την καταστολή της εξέγερσης. Μετά τη μεταπολίτευση εκδόθηκε σε κανονικό βιβλίο από τον Κέδρο και σε δεύτερη έκδοση το 1983 από τη Σύγχρονη Εποχή. Ο ποιητής θέλησε να χρησιμοποιήσει στον τίτλο τον «προφορικό» τύπο Νοέβρης και όχι Νοέμβρης. Ας το σεβαστούμε αυτό.
(«Ένας ζεστός Νοέβρης») …και ξαφνικά
πιάσαν οι ζέστες το Νοέβρη... καλοκαιριά
στην καρδιά του χειμώνα.
Ήταν οι ανάσες των παιδιών,
κοντά – κοντά,
σαν να ’ταν μια αναπνοή
κι οι ανάσες στα παράθυρα
κοντά – κοντά,
σα να ’τανε ένα μπαλκόνι η Αθήνα,
κι οι φωτιές που καίγανε στους δρόμους τα σκουπίδια,
κοντά – κοντά,
σα να ’ταν πυρκαγιά,
κι ήταν οι σφαίρες
κι ήταν το αίμα.
Και ξαφνικά
πιάσαν οι ζέστες το Νοέβρη
κατακαλόκαιρο
στη μέση του χειμώνα.
Με την ευαισθησία του ποιητή, την ματιά του δημοσιογράφου και τον παλμό του αγωνιστή, ο Δημήτρης Ραβάνης-Ρεντής ήταν εκεί, δίνοντας και παίρνοντας δύναμη, δίπλα στους φοιτητές.
(«Ανώτατες σπουδές») Σταματήσανε τα μαθήματα
να κάνουμε ανώτατες σπουδές στους δρόμους.
Οι αρχιτέκτονες χτίζουν οδοφράγματα
οι γιατροί μαθαίνουν τον πόνο
οι νομικοί κάνουν πρακτική εξάσκηση στο δίκιο
οι μαθηματικοί μετρούν τις δυνάμεις
οι μηχανικοί κατασκευάζουν χιλιοκύκλους
οι φυσικοί ελέγχουν τη σύνθεση του αίματος.
Οι ζωγράφοι, με το καβαλέτο τους
στημένο μπροστά στα τανκς
ζωγραφίζουν το θάνατο.
Στο «ρεπορτάζ για ένα ζεστό Νοέβρη» οι στίχοι του Ραβάνη-Ρεντή «κινηματογραφούν» την ατμόσφαιρα εκείνων των ημερών, μέσα και έξω από το Πολυτεχνείο. Τότε, που όλοι περίμεναν κάτι:
(«Περιμένουν»)
ζωγραφίζουν το θάνατο.
Στο «ρεπορτάζ για ένα ζεστό Νοέβρη» οι στίχοι του Ραβάνη-Ρεντή «κινηματογραφούν» την ατμόσφαιρα εκείνων των ημερών, μέσα και έξω από το Πολυτεχνείο. Τότε, που όλοι περίμεναν κάτι:
(«Περιμένουν»)
Οι πολιτικοί περιμένουν εξελίξεις
οι αδιάλλακτοι περιμένουν
έστω και την επέμβαση του ΝΑΤΟ
οι ποιητές περιμένουν βραβεία
οι μαγαζάτορες περιμένουν πελάτες
οι γιωταχίδες περιμένουν το Σαββατοκύριακο.
Οι φοιτητές περιμένουν συμπαράσταση.
Οι φοιτητές, που ξυπνάνε τις συνειδήσεις των φοβισμένων πολιτών και τους βγάζουν από το καβούκι τους, για να γνωρίσουν ο ένας τον άλλον, για να γνωρίσουν τον εαυτό τους:
Ως τότε δεν γνωρίζαμε ο ένας τον άλλον
και μες στο σπίτι μας ακόμη.
Ως εκείνη τη μέρα του Νοέμβρη,
δεν ξέραμε ποιος κάθεται στο διπλανό διαμέρισμα.
Και ξαφνικά,
συναντηθήκαμε στο ασανσέρ με τον συνταξιούχο του τρίτου,
συναντηθήκαμε στην είσοδο με τη νοικοκυρά του πρώτου,
συναντηθήκαμε στην πόρτα με έναν εργάτη,
με έναν πρώην υπουργό,
συναντηθήκαμε στο δρόμο με τους απέναντι
και κατεβήκαμε την Πατησίων.
Και ξαφνικά χαμογελάσαμε ο ένας στον άλλον,
κι απλώσαμε τις αντένες μας στα ίδια κύματα:
1050 χιλιόκυκλοι. ....................(«Το κέρδος»)
Τα ποιήματα του Ραβάνη-Ρεντή είναι ένα πραγματικό ρεπορτάζ των ημερών εκείνων, χωρίς την χυδαιότητα και την φτήνια των σημερινών τηλεοπτικών ρεπορτάζ. Δεν υπάρχουν μικρόφωνα, κάμερες και ρεπόρτερ που διαγκωνίζονται για να πάρουν μια δήλωση. Υπάρχουν μόνο τα μάτια, τα αυτιά και η καρδιά του ποιητή, ολάνοιχτα σε όλα όσα συμβαίνουν γύρω του:
(«Ένα παιδί αφηγείται») (…)
Μα, ναι… Ήμουνα ΕΚΕΙ.
Τι να σας πω;
Δυο χιλιάδες; Τρεις χιλιάδες;
κι άσε τους έξω…
Όχι, το αίμα δεν είναι δικό μου.
Βέβαια, ήμουνα ΕΚΕΙ
απ’ την Τετάρτη… ή την Τρίτη;
Στα κάγκελα δεμένα χέρια, πρόσωπα, πλακάτ,
με το φορείο φέραν μια κοπέλα.
Όχι, δεν ξέρω πόσων χρονών.
Όχι, δε φαινότανε το πρόσωπό της.
Όχι, σας λέω, το αίμα δεν είναι δικό μου…
Τι σας έλεγα; Για την κοπέλα.
Όχι, δεν ξέρω πώς τη λένε. (…)
οι αδιάλλακτοι περιμένουν
έστω και την επέμβαση του ΝΑΤΟ
οι ποιητές περιμένουν βραβεία
οι μαγαζάτορες περιμένουν πελάτες
οι γιωταχίδες περιμένουν το Σαββατοκύριακο.
Οι φοιτητές περιμένουν συμπαράσταση.
Οι φοιτητές, που ξυπνάνε τις συνειδήσεις των φοβισμένων πολιτών και τους βγάζουν από το καβούκι τους, για να γνωρίσουν ο ένας τον άλλον, για να γνωρίσουν τον εαυτό τους:
Ως τότε δεν γνωρίζαμε ο ένας τον άλλον
και μες στο σπίτι μας ακόμη.
Ως εκείνη τη μέρα του Νοέμβρη,
δεν ξέραμε ποιος κάθεται στο διπλανό διαμέρισμα.
Και ξαφνικά,
συναντηθήκαμε στο ασανσέρ με τον συνταξιούχο του τρίτου,
συναντηθήκαμε στην είσοδο με τη νοικοκυρά του πρώτου,
συναντηθήκαμε στην πόρτα με έναν εργάτη,
με έναν πρώην υπουργό,
συναντηθήκαμε στο δρόμο με τους απέναντι
και κατεβήκαμε την Πατησίων.
Και ξαφνικά χαμογελάσαμε ο ένας στον άλλον,
κι απλώσαμε τις αντένες μας στα ίδια κύματα:
1050 χιλιόκυκλοι. ....................(«Το κέρδος»)
Τα ποιήματα του Ραβάνη-Ρεντή είναι ένα πραγματικό ρεπορτάζ των ημερών εκείνων, χωρίς την χυδαιότητα και την φτήνια των σημερινών τηλεοπτικών ρεπορτάζ. Δεν υπάρχουν μικρόφωνα, κάμερες και ρεπόρτερ που διαγκωνίζονται για να πάρουν μια δήλωση. Υπάρχουν μόνο τα μάτια, τα αυτιά και η καρδιά του ποιητή, ολάνοιχτα σε όλα όσα συμβαίνουν γύρω του:
(«Ένα παιδί αφηγείται») (…)
Μα, ναι… Ήμουνα ΕΚΕΙ.
Τι να σας πω;
Δυο χιλιάδες; Τρεις χιλιάδες;
κι άσε τους έξω…
Όχι, το αίμα δεν είναι δικό μου.
Βέβαια, ήμουνα ΕΚΕΙ
απ’ την Τετάρτη… ή την Τρίτη;
Στα κάγκελα δεμένα χέρια, πρόσωπα, πλακάτ,
με το φορείο φέραν μια κοπέλα.
Όχι, δεν ξέρω πόσων χρονών.
Όχι, δε φαινότανε το πρόσωπό της.
Όχι, σας λέω, το αίμα δεν είναι δικό μου…
Τι σας έλεγα; Για την κοπέλα.
Όχι, δεν ξέρω πώς τη λένε. (…)
Πορεία για την 50η επέτειο από την εξέγερση του Πολυτεχνείου,
Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2023 (Eurokinissi Τατιάνα Μπόλαρη)
Καθ’ ένα από τα 16 ποιήματα αυτής της συλλογής είναι μια ψηφίδα μνήμης και τιμής για όσους αγωνίστηκαν κατά της χούντας. Για να μη ξεχάσουμε ποτέ τον 17άχρονο Διομήδη Κομνηνό, τον πρώτο νεκρό της εξέγερσης, που σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του καθεστώτος είχε «βεβαρυμμένο παρελθόν»: «Μεταξύ των φονευθέντων, είναι ο Διομήδης Κομνηνός, ετών 17, με βεβαρυμμένον παρελθόν». Εφημερίδες — από επίσημη ανακοίνωση. (αναλυτικά ιστορικά ΕΔΩ κι ΕΔΩ)
(«Στο Διομήδη Κομνηνό»)
Βεβαίως, είχε βεβαρυμμένο παρελθόν ο Διομήδης.
Πέντε χρονών, στους ώμους του πατέρα του
φώναζε για λευτεριά στην Κύπρο,
δέκα χρονών, ξυπόλυτος,
με μια φέτα ψωμί στην τσέπη,
βάδιζε στην πορεία της ειρήνης,
στα δώδεκα ζητούσε δημοκρατία.
Στα δεκαεπτά μ’ ένα πλακάτ στο χέρι:
ψωμί – παιδεία – ελευθερία.
Εκεί που άλλοι βλέπουνε μαρμάρινους σταυρούς πάνω στους τάφους των νεκρών του Νοέμβρη, ο ποιητής βλέπει ορόσημα. Ορόσημα-οδόσημα, για να δείχνουν τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουν οι νεώτερες γενιές:
Σταματήσαμε την πορεία
να θάψουμε ένα νεκρό.
Βάλαμε κι ένα σταυρό.
Ύστερα κι άλλον.
Και πιο πέρα.
Και παρακάτω.
Κι άλλο σταυρό.
Έτσι, μας είπαν, θα βρούνε τον δρόμο
εκείνοι που έρχονται.........(«Ορόσημα»)
Πέντε χρονών, στους ώμους του πατέρα του
φώναζε για λευτεριά στην Κύπρο,
δέκα χρονών, ξυπόλυτος,
με μια φέτα ψωμί στην τσέπη,
βάδιζε στην πορεία της ειρήνης,
στα δώδεκα ζητούσε δημοκρατία.
Στα δεκαεπτά μ’ ένα πλακάτ στο χέρι:
ψωμί – παιδεία – ελευθερία.
Εκεί που άλλοι βλέπουνε μαρμάρινους σταυρούς πάνω στους τάφους των νεκρών του Νοέμβρη, ο ποιητής βλέπει ορόσημα. Ορόσημα-οδόσημα, για να δείχνουν τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουν οι νεώτερες γενιές:
Σταματήσαμε την πορεία
να θάψουμε ένα νεκρό.
Βάλαμε κι ένα σταυρό.
Ύστερα κι άλλον.
Και πιο πέρα.
Και παρακάτω.
Κι άλλο σταυρό.
Έτσι, μας είπαν, θα βρούνε τον δρόμο
εκείνοι που έρχονται.........(«Ορόσημα»)
Δημήτρης Ραβάνης-Ρεντής (1925-1996) Έζησε ως πολιτικός πρόσφυγας για πολλά χρόνια στο εξωτερικό, όπου ανέπτυξε πλούσια λογοτεχνική δράση. Στην Κατοχή ασχολήθηκε με το θέατρο του βουνού. Έγραψε μυθιστορήματα, διηγήματα, ποιήματα και θεατρικά έργα για παιδιά, καθώς και πολλά τραγούδια. Κυριότερα έργα του: Ο δρομάκος με την πιπεριά, Μύθοι, μύθοι παραμύθι, Παιδιά της Αθήνας, Η ωραία Ελένη των γαϊδάρων.
Για τον σεμνό και παραγνωρισμένο ποιητή Δημήτρη Ραβάνη- Ρεντή (1925-1996), που ακόμα κι αν δεν το ξέρουμε, σίγουρα έχουμε τραγουδήσει ή τουλάχιστον έχουμε ακούσει αντάρτικα τραγούδια με δικούς του στίχους («Παιδιά σηκωθείτε να βγούμε στους δρόμους», «Σαν ατσάλινος γίγας», «Βροντάει ο ‘Oλυμπος και πάλι», «Ο Μπελογιάννης ζει»).
by Αέναη επΑνάσταση | Sophia Drekou
Διαβάστε περισσότερα θέματα για το Πολυτεχνείο
Ο εκφωνητής του Πολυτεχνείου, μίλησε για τις μέρες που κυοφόρησαν την εξέγερση, το ζουμί απ' τις φακές που «άνοιξε» τη φωνή του, το φως απ' τα τανκς που τον έσκισε στα δύο και την πίστη ότι αυτός ο κόσμος δεν αλλάζει χωρίς γροθιά. Διαβάστε περισσότερα »
Σπύρος Μουστακλής: ένας σύγχρονος άγνωστος ήρωας (ίσως, γιατί δεν ήταν κομματικός). Ένας ΗΡΩΑΣ που αγωνίσθηκε για τη δημοκρατία με πράξεις. Σύμβολο του αγώνα κατά της χούντας αλλά δυστυχώς ξεχασμένος. Διαβάστε περισσότερα »
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν μαζική και δυναμική εκδήλωση της λαϊκής αντίθεσης στο καθεστώς της Χούντας των Συνταγματαρχών τον Νοέμβριο του 1973. Διαβάστε περισσότερα »
Περισσότερα Θέματα: Πολυτεχνείο, Χούντα
Μάνα δεν είμαι αναρχικός
Ένα συγκινητικό, αγωνιστικό γράμμα ανωνύμου
στην μάνα του: « Μάνα δεν είμαι αναρχικός »
Διαβάστε περισσότερα »Ο Δημήτρης Παπαχρήστος νιώθει ακόμη χρεωμένος στους νεκρούς του Πολυτεχνείου
Υπάρχουν ακόμη οι νέοι που τους λέν' Αλήτες. Νυκτερινός φόρος τιμής στο Πολυτεχνείο (Videos αφιέρωμα)
Εικόνα από τον ιατρό και φωτογράφο Dr. Kostis Bassogiannis
Το Πολυτεχνείο, αν ανήκει σε κάποιους, ανήκει στους
Γνωστούς / Αγνώστους δηλ. στους Αναρχικούς.
ο Τζίμης Πανούσης το 2014.
Μίκης Θεοδωράκης, η Ζωή και το Έργο του οικουμενικού Έλληνα Πολίτη του 20ου αιώνα
Μίκης ο Μέγιστος, ο Παγκόσμιος, ο Οικουμενικός, ο Πανανθρώπινος.
Ιδιοφυής, Ανδρειωμένος, Μουσικός και Μουσηγέτης, Πολίτης, Άνθρωπος.
Ο Σπύρος Μουστακλής σιωπούσε... κοίταζε μόνο αιώνες μακριά, με τα μάτια του Ιησού (αφιέρωμα & videos)
Πηγή: 1) Σπύρος Μουστακλής (1926 - 28 Απριλίου1986)
2) Η επίσκεψη του Αλέκου Παναγούλη στο νοσοκομείο, 1973
Έγχρωμο φιλμ ντοκουμέντο από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Μαρτυρία του κινηματογραφιστή (video)
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου – Σπάνια έγχρωμα πλάνα
από τις ημέρες της εξέγερσης. Διαβάστε περισσότερα »
Περικλής Κοροβέσης, ο ποιητής, αντιστασιακός και πολιτικός (αφιέρωμα / videos)
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία ο Θεός είναι Άναρχος. Ως εκ τούτου
το βασίλειό Του θα έπρεπε να ονομάζεται Αναρχία. Π. Κοροβέσης
ΗΤΑΝ Η ΔΥΝΑΤΗ ΦΩΝΗ
ΤΩΝ ΑΔΥΝΑΤΩΝ ΧΩΡΙΣ ΦΩΝΗ.
Το πρώτο αίμα: Οι ιstories των πρώτων νεκρών της Χούντας των Συνταγματαρχών (Βίντεο)
«Οδηγούς της ελπίδας» τους χαρακτήριζε ο Αλέκος Παναγούλης, πατέρας των στίχων του «Πάλης ξεκίνημα». Διαβάστε περισσότερα »
Η επόμενη μέρα στο Πολυτεχνείο από την επέμβαση της αστυνομίας στο σπάνιο έγχρωμο φιλμ 18 του Νοέμβρη 1973
Αναμνήσεις, ιστορίες, μαρτυρίες έχουν καταγραφεί
και έχουν ακουστεί πολλές φορές. Όπως και αυτό
ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: το χρονικό και τα αίτια της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, 17 Νοέμβρη 1973 Συνέπειες - απόηχος (videos)
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν μαζική και δυναμική εκδήλωση της λαϊκής αντίθεσης στο καθεστώς της Χούντας των Συνταγματαρχών τον Νοέμβριο του 1973. Διαβάστε περισσότερα »
Περισσότερα Θέματα: Πολυτεχνείο, Χούντα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου