Η πρώτη πρωτοχρονιά του 20ου αιώνα στην Αθήνα μπήκε με χιόνια. 11 φορές έχει συμβεί από τότε. Στατιστικά από το 1901

Χιονοπόλεμος στο Ζάππειο. Η φωτογραφία πιθανόν 
να είναι από τα πρωτοφανή χιόνια στην Αθήνα στις 
23 Φεβρουαρίου 1928. Φωτογραφία: Πέτρος Πουλίδης. 
Αθήνα 1920-1939. Από την ομάδα «Παλιές φωτογραφίες 
της Αθήνας, Αττική - Old photos from Athens, Attiki»

Η πρώτη πρωτοχρονιά του 20ου αιώνα μπήκε με χιόνια
Πρωτοχρονιά με χιόνια στην Αθήνα το 1901

Η πρώτη και μόνη Πρωτοχρονιά του 20ού αιώνα που βρήκε την Αθήνα κατάλευκη από χιόνια ήταν εκείνη του 1901. Νομίζει κανείς ότι «ευρίσκεται εις τας στέππας της Σιβηρίας» έγραφαν οι εφημερίδες, ενώ η μία μετά την άλλη ακολουθούσαν με παθήματα των διαβατών στους δρόμους. Κάποιος έγραφε πως τα νέφη «είχον κατέλθει ελαφρά και πάλι και είχον κατακλιθή εις ύπνον επί της πόλεως όλης». 

Η λευκή πρωτοχρονιά! «Χιόνι, χιόνι, χιόνι», φώναζαν μεγάλοι και μικροί την Πρωτοχρονιά 1901, απολαμβάνοντας το μοναδικό θέαμα. Δρόμοι, πλατείες, στέγες, καμπαναριά «εκρατούν ζηλοτύπως με αγάπην τα λευκά φιλήματα της χιόνος». Ατέλειωτες ρομαντικές περιγραφές, όπως «ζαχαρένια ερημιά και ο Υμηττός εφόρεσε την λευκή φλοκάτα του, ενώ ο Αρδηττός ενεφανίσθη κυρτούμενος ως κουκουλωμένος καλά με το λευκό κάλυμμα». Ασυνήθιστα ωραίο θέαμα, όμως στους δρόμους η κίνηση ήταν αραιή.

► 49 Λέξεις για το Χιόνι...

Εκτός από την Αθήνα και τον Πειραιά σε «απολαυστικούς τόπους» είχαν μεταβληθεί και όλα τα περίχωρα. Περιέγραφαν λοιπόν με απολαυστικό τρόπο την εικόνα του «μπεκατσοβριθούς αριστοκρατικού προαστείου» που δεν ήταν άλλο, από την Κηφισιά. Εκεί το χιόνι ήταν «τρεις σπιθαμές». 

Ωστόσο άμαθοι όπως ήταν οι κάτοικοι γλιστρούσαν στον δρόμο και δεν ήταν λίγοι εκείνοι που κατέληξαν τραυματίες. Για την κίνηση των ιπποκίνητων ακολουθήθηκε μια εντυπωσιακή διαδικασία. Έκπληκτοι οι Αθηναίοι που βρίσκονταν στις οδούς Πατησίων και Πειραιώς, έβλεπαν μπροστά από κάθε ιπποκίνητο να βαδίζει ένας υπάλληλος, ο οποίος σκόρπιζε αλάτι στον δρόμο για να μη γλιστρήσουν τα άλογα στον πάγο.
Δείτε: Πρωτοχρονιές στην Παλιά Αθήνα
Οι δε πιτσιρίκοι, βρήκαν την ευκαιρία να παίξουν με την ψυχή τους χιονοπόλεμο τόσο στο Σύνταγμα και την Ομόνοια όσο και στις ακραίες φτωχοσυνοικίες των Πετραλώνων. Το όνειρο όμως δεν κράτησε παρά μόνον μια-δυο μέρες.

Έχει συμβεί 11 φορές – Στατιστικά στοιχεία από το 1901

Ο Λυκαβηττός χιονισμένος. Η λήψη από την Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή 
Αθηνών, Διδότου 6. Φωτογραφία: Ερνέστος Εμπράρ. Αθήνα 1919. Από το βιβλίο 
Ερνέστ Εμπράρ των εκδόσεων Ποταμός. Old photos from Athens, Attiki

11 φορές έχει συμβεί αυτό το μικρό θαύμα, τις περισσότερες πριν το 1942. Συνέβη λοιπόν, το 1901 όπου χιόνιζε παραμονή και ανήμερα τα Χριστούγεννα, αλλά οι κάτοικοι δεν το πήραν είδηση διότι, ως το 1923 χρησιμοποιούσαν το παλαιό ημερολόγιο που ήταν 13 ημέρες πίσω. Οπότε, για τον τότε κάτοικο των Αθηνών, το χιόνι που έβλεπε, έπεφτε ενώ το ημερολόγιο του έγραφε 11 & 12 Δεκεμβρίου αντίστοιχα! 

Σύμφωνα με την έρευνα, η επόμενη φορά που συνέβη αυτό ήταν 1/1/1906 και μετά 1/1/1912 αλλά, πάλι, λόγω του παλαιού ημερολογίου, δεν ήταν ημέρα πρωτοχρονιάς για τους τότε κατοίκους.

Επόμενη φορά είναι στις 31/12/1941 & 1/1/1942. Αυτή τη φορά, το ημερολόγιο ήταν σωστό αλλά οι συνθήκες, κάθε άλλο παρά ευνοούσαν το χαρούμενο παιχνίδι με το χιόνι εν μέσω γερμανικής κατοχής. Χιόνια εμφανίστηκαν ξανά σε γιορτινές μέρες κατά την πρωτοχρονιά του 1978 και ακολούθως στις 31 Δεκέμβρη του 1982, στην 1 Ιανουαρίου του 1983, ανήμερα τα Χριστούγεννα του 1986. Τελευταία φορά εν μέσω γιορτών είχαμε χιόνι στην Αθήνα στις 31 Δεκεμβρίου του 1991 και στην 1η Ιανουαρίου του 1992.
Γενικότερα πάντως, το σύνολο ημερών με χιονόπτωση από το 1900 έως και το 2012 είναι 519. Αυτό βγάζει έναν μέσο όρο ημερών χιονόπτωσης για αυτά τα 113 χρόνια συνολικά περίπου 4,6 ημέρες/έτος για το ευρύτερο κέντρο της Αθήνας.

Η Κακοκαιρία «Υπατία» με χιόνια, αλυσίδες και αποκλεισμένα χωριά.

Πληροφορίες:

• Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς: Είναι γνωστό πως το μεγαλύτερο μέρος των δημοσιεύσεων στην εφημερίδα μας αλλά και στον ιστότοπο www.mikros-romios.gr στηρίζεται σε αδημοσίευτες πηγές και είναι προϊόν πρωτογενούς έρευνας. Επειδή δεν είναι δυνατόν να παρατίθενται παραπομπές, λόγω του δημοσιογραφικού χαρακτήρα των δημοσιεύσεων, οι ερευνητές που επιθυμούν να εντρυφήσουν περισσότερο στα δημοσιευόμενα θέματα μπορούν να επικοινωνούν με το Τμήμα Αρχειακών Μελετών του «Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών - Ιδρύματος Βούρου-Ευταξία» (Tηλ: 210-3426833 και 210-3231397) ή ηλεκτρονικά (info@mikros-romios.gr), ώστε να ενημερώνονται για παραπομπές ή να συλλέγουν συμπληρωματικές πληροφορίες.
• Έχει συμβεί 11 φορές – Στατιστικά από το 1902 http://antisimvatikos.blogspot.gr
 Eye of the Storm: Χειμωνιάτικο έπος με καταιγίδες, χιόνι, βροχή από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Μάρτιο (βίντεο)

 

Δεν υπάρχουν σχόλια: