Θέατρο: Ηρώδου του Αττικού 2ο αιώνα μ.Χ.,
Ακρόπολη των Αθηνών. Odeon of Herodes Atticus
Το θέατρο ανοίγει το μυαλό και τις αισθήσεις μέσα από ένα μοναδικό τρόπο εντελώς διαφορετικό από την τηλεόραση ή τον κινηματογράφο. Αυτό συμβαίνει, γιατί το θέατρο αποτελεί ένα ζωντανό οργανισμό, πάλλεται, δονείται επί σκηνής μέσα από τους ήρωες και αλληλοεπιδρά με το κοινό.
Το θέατρο έχει τις ρίζες του στην ελληνική ιστορία και τη φαντασία ανθρώπων που έψαχναν τρόπους έκφρασης και δημιουργίας και εξελίχθηκε σε μια από τις πιο γόνιμες και ζωντανές πηγές και μορφές Τέχνης.
Η αναγκαιότητα ύπαρξης του θεάτρου σχετίζεται με την Αριστοτελική κάθαρση. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη ο θεατής καθαίρεται από το άγχος της καθημερινότητας. Η επερχόμενη κάθαρση και λύτρωση ενός θεατή επιβεβαιώνει την ψυχαγωγική δράση του θεάτρου, αλλά κυρίως την ψυχολογική υποστήριξη που προσφέρει στο θεατή, με μια διαφορετική διαδικασία από την παραδοσιακή συμβουλευτική.
Η λέξη θέατρο προέρχεται από το αρχαίο ρήμα θέωμαι που σημαίνει παρατηρώ και όχι βλέπω. Μέσα, λοιπόν, από την παρατήρηση ο θεατής συμπάσχει με τους ήρωες, ταυτίζεται μαζί τους ή όχι, μεταφέρεται σε άλλες εποχές, ταξιδεύει σε διαφορετικά μέρη σε διαφορετικές χώρες, εισβάλλει σε άλλα ήθη και έθιμα. Το σημαντικότερο όμως όλων αυτών, είναι πως οτιδήποτε παρατηρεί, αποτελεί καθρέφτισμα της δικής του ψυχής, της δικής του νοοτροπίας και της δικής του ιδιοσυγκρασίας.
Γένεση του θεάτρου
Δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στην Αρχαία Αθήνα, σαν μια εξέλιξη του διθυράμβου. Οι πρώτες μορφές του θεάτρου σε όλη τη διάρκεια της ελληνικής αρχαιότητας ήταν η τραγωδία, η κωμωδία και το σατυρικό δράμα. Στο Αρχαίο ελληνικό θέατρο πρωταγωνιστούσαν μονάχα άντρες και ακόμη και σε γυναικείους ρόλους ντύνονταν οι ίδιοι γυναίκες. Έπειτα ο χώρος του θεάτρου μέσα από το πέρασμα των χρόνων εξελίχθηκε και τώρα στις σκηνές του θεάτρου πρωταγωνιστούν τόσο γυναίκες όσο και παιδιά.
Υπάρχουν περίπου 220 θέατρα στην Ελλάδα.
1962 το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου, καθιέρωσε
η 27η Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου.
Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου
Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου καθιερώθηκε το 1962 από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου (Δ.Ι.Θ.) με την έναρξη της σεζόν του «Θεάτρου των Εθνών» στο Παρίσι. Το πρώτο μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου γράφτηκε από τον Ζαν Κοκτώ (Jean Cocteau).
Εορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Μαρτίου, από την παγκόσμια θεατρική κοινότητα, με θεατρικά δρώμενα και άλλες συναφείς με το θέατρο εκδηλώσεις, που διοργανώνονται από τα εθνικά τμήματα του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, μιας Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης που συνενώνει τους επαγγελματίες του θεάτρου και συνεργάζεται στενά με την UNESCO.
Με Στόχο μια ευκαιρία υπενθύμισης της ετερότητας αυτής της καλλιτεχνικής έκφρασης και προώθησης του αντίκτυπου που το θέατρο έχει στις σύγχρονες κοινωνίες.
Κάθε χρόνο το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Δ.Ι.Θ. επιλέγει μια διεθνώς αναγνωρισμένη προσωπικότητα του θεάτρου από μια χώρα-μέλος για να γράψει το μήνυμα του εορτασμού, το οποίο είθισται να διαβάζεται σε όλα τα θέατρα πριν από την παράσταση της 27ης Μαρτίου και μεταδίδεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (Μ.Μ.Ε) σε όλον τον κόσμο.
Μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου 2023
Την Αιγύπτια ηθοποιό Samiha Ayoub επέλεξε φέτος το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, για τη συγγραφή του ετήσιου Μηνύματος με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου.
Προς όλους τους φίλους μου, τους καλλιτέχνες του θεάτρου από όλο τον κόσμο,
Σας γράφω αυτό το Μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου και όσο κι αν νιώθω συναισθηματικά φορτισμένη από την ευτυχία που σας μιλάω, κάθε ίνα της ύπαρξής μου τρέμει υπό το βάρος όσων υποφέρουμε όλοι μας – θεατρικοί και μη καλλιτέχνες – από τις εξοντωτικές πιέσεις και τα ανάμεικτα συναισθήματα μέσα στην κατάσταση του κόσμου σήμερα. Η αστάθεια είναι άμεσο αποτέλεσμα των όσων περνάει σήμερα ο κόσμος μας σε επίπεδο συγκρούσεων, πολέμων και φυσικών καταστροφών που έχουν ολέθριες συνέπειες όχι μόνο στον υλικό αλλά και στον πνευματικό μας κόσμο και τη ψυχική μας γαλήνη.
Σας απευθύνω τον λόγο σήμερα, ενώ έχω την αίσθηση ότι όλος ο κόσμος έχει γίνει σαν απομονωμένα νησιά ή σαν πλοία που δραπετεύουν μέσα σ’ έναν ομιχλώδη ορίζοντα, ανοίγοντας τα πανιά τους χωρίς καθοδήγηση, χωρίς να βλέπουν τίποτα στον ορίζοντα που να τα καθοδηγεί, και παρ’ όλα αυτά συνεχίζουν ελπίζοντας να φτάσουν σ’ ένα ασφαλές λιμάνι μετά από τις μακρές περιπλανήσεις τους εν μέσω μιας φουρτουνιασμένης θάλασσας.
Ο κόσμος μας δεν ήταν ποτέ πιο στενά συνδεδεμένος από ό,τι σήμερα, αλλά ταυτόχρονα δεν ήταν ποτέ πιο δυσαρμονικός και πιο απομακρυσμένος από ό,τι σήμερα. Εδώ έγκειται το δραματικό παράδοξο που μας επιβάλλει ο σύγχρονος κόσμος μας. Παρά τα όσα παρακολουθούμε όλοι μας όσον αφορά τη σύγκλιση στην κυκλοφορία των ειδήσεων και τις σύγχρονες επικοινωνίες που έσπασαν όλα τα εμπόδια των γεωγραφικών συνόρων, οι συγκρούσεις και οι εντάσεις που βιώνει ο κόσμος ξεπέρασαν τα όρια της λογικής αντίληψης και δημιούργησαν, μέσα σε αυτή τη φαινομενική σύγκλιση, μια θεμελιώδη απόκλιση που μας απομακρύνει από την αληθινή ουσία της ανθρωπότητας στην απλούστερη μορφή της.
Το θέατρο στην αρχική του μορφή είναι μια καθαρά ανθρώπινη πράξη που βασίζεται στην πραγματική ουσία της ανθρωπότητας, που είναι η ζωή. Όπως είπε και ο μεγάλος πρωτοπόρος, Κωνσταντίν Στανισλάφσκι, «Μην έρχεστε ποτέ στο θέατρο με λάσπη στα πόδια σας. Αφήστε τη σκόνη και τη βρωμιά σας έξω. Αφήστε τις μικρές σας ανησυχίες, τους καβγάδες, τα μικροπροβλήματα σας – όλα τα πράγματα που καταστρέφουν τη ζωή σας και αποσπούν την προσοχή σας από την τέχνη σας – μαζί με το παλτό σας στην πόρτα».
Όταν ανεβαίνουμε στη σκηνή, ανεβαίνουμε με μία μόνο ζωή μέσα μας, για ένα ανθρώπινο ον, αλλά αυτή η ζωή έχει τη σπουδαία ικανότητα να διαιρείται και να αναπαράγεται για να μετατρέπεται σε πολλές ζωές 2 που μεταδίδουμε σ’ αυτόν τον κόσμο, ώστε να ζωντανέψει, να ανθίσει και να σκορπίσει το άρωμά της στους άλλους.
Αυτό που κάνουμε στον κόσμο του θεάτρου ως θεατρικοί συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, σκηνογράφοι, ποιητές, μουσικοί, χορογράφοι και τεχνικοί, όλοι μας ανεξαιρέτως, είναι μια πράξη δημιουργίας ζωής που δεν υπήρχε πριν ανέβουμε στη σκηνή. Αυτή η ζωή αξίζει ένα στοργικό χέρι να την κρατάει, ένα στοργικό στήθος να την αγκαλιάζει, μια ευγενική καρδιά να τη συμπονάει και ένα νηφάλιο μυαλό να της παρέχει τους λόγους που χρειάζεται για να συνεχίσει και να επιβιώσει.
Δεν υπερβάλλω όταν λέω ότι αυτό που κάνουμε επί σκηνής είναι η ίδια η πράξη της ζωής και η δημιουργία της από το τίποτα, σαν ένα πυρωμένο κάρβουνο που αστράφτει στο σκοτάδι, φωτίζοντας τη νύχτα και ζεσταίνοντας το κρύο της.
Εμείς είμαστε αυτοί που δίνουν στη ζωή τη λάμψη της. Εμείς είμαστε αυτοί που την ενσαρκώνουμε. Εμείς είμαστε αυτοί που της δίνουμε ζωντάνια και νόημα. Και εμείς είμαστε αυτοί που παρέχουμε τους λόγους για να την κατανοήσουμε. Είμαστε αυτοί που χρησιμοποιούμε το φως της τέχνης για να αντιμετωπίσουμε το σκοτάδι της άγνοιας και του εξτρεμισμού. Είμαστε αυτοί που αγκαλιάζουμε το δόγμα της ζωής, ώστε η ζωή να εξαπλωθεί σ’ αυτόν τον κόσμο. Γι’ αυτό προσπαθούμε, αφιερώνουμε χρόνο, χύνουμε ιδρώτα, δάκρυα, αίμα και δοκιμάζουμε το σθένος μας, ό,τι χρειάζεται να κάνουμε για να μεταδώσουμε αυτό το μεγαλόπνοο μήνυμα, υπερασπιζόμενοι τις αξίες της αλήθειας, της καλοσύνης και της ομορφιάς και πιστεύοντας πραγματικά ότι η ζωή αξίζει να τη ζεις.
Σας απευθύνω τον λόγο σήμερα, όχι απλά για να μιλήσω, ούτε καν για να γιορτάσω τη μητέρα όλων των τεχνών, το θέατρο, σήμερα στην παγκόσμια ημέρα του, αλλά για να σας καλέσω να σταθούμε όλοι μαζί, χέρι με χέρι και ώμο με ώμο, να φωνάξουμε με όλη τη δύναμη της φωνής μας, όπως έχουμε μάθει στις σκηνές των θεάτρων μας, και να αφήσουμε τα λόγια μας να βγουν για να αφυπνίσουν τη συνείδηση ολόκληρου του κόσμου για να αναζητήσει μέσα σας τη χαμένη ουσία της ανθρωπότητας. Τον ελεύθερο, ανεκτικό, στοργικό, συμπονετικό, ευγενικό και αποδεκτικό άνθρωπο. Και να σας επιτρέψει να απορρίψετε αυτή την άθλια εικόνα της βαρβαρότητας, του ρατσισμού, των αιματηρών συγκρούσεων, της μονομερούς σκέψης και του εξτρεμισμού.
Οι άνθρωποι περπατούν σε αυτή τη γη και κάτω από αυτόν τον ουρανό εδώ και χιλιάδες χρόνια και θα συνεχίσουν να περπατούν. Γι’ αυτό βγάλτε τα πόδια σας από τον βούρκο των πολέμων και των αιματηρών συγκρούσεων και αφήστε τα παπούτσια σας στην είσοδο της σκηνής. Ίσως τότε η ανθρωπιά μας, που έχει θολώσει από την αμφιβολία, να ξαναγίνει απόλυτη βεβαιότητα που θα μας κάνει όλους πραγματικά ικανούς να είμαστε περήφανοι που είμαστε άνθρωποι και που είμαστε όλοι αδέλφια στην ανθρωπότητα.
Είναι αποστολή μας, εμάς των ανθρώπων του θεάτρου, των λαμπαδηφόρων του διαφωτισμού, από την πρώτη εμφάνιση του πρώτου ηθοποιού στην πρώτη σκηνή, να είμαστε στην πρώτη γραμμή ενάντια σε κάθε τι άσχημο, αιματηρό και απάνθρωπο. Τα αντιμετωπίζουμε με κάθε τι, όμορφο, αγνό και ανθρώπινο. Εμείς, και κανένας άλλος, έχουμε την ικανότητα να εξαπλώνουμε τη ζωή. Ας την εξαπλώσουμε μαζί, στο όνομα ενός κόσμου και μιας ανθρωπότητας.
Μετάφραση στα ελληνικά από την αγγλική μετάφραση του αραβικού πρωτότυπου: Γιόλα Κλείτου για το Κυπριακό Κέντρο Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (ΚΚΔΙΘ)
Κατά καιρούς μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου έχουν γράψει οι: Ζαν Κοκτώ, Άρθουρ Μίλλερ, Λώρενς Ολίβιε, Ζαν Λουί Μπαρώ, Πήτερ Μπρουκ, Πάμπλο Νερούδα, Ευγένιος Ιονέσκο, Λουκίνο Βισκόντι, Μάρτιν Έσλιν, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Αριάν Μνουσκίν, Ρομπέρ Λεπάζ, Αουγκούστο Μποάλ, Τζούντι Ντεντς, Τζον Μάλκοβιτς, Ντάριο Φο και πολλοί άλλοι έχουν καταθέσει τη γραφή και τις σκέψεις τους γι’ αυτόν τον σκοπό.
«Το θέατρο ήταν ανέκαθεν ένας καθρέφτης της πραγματικής ζωής, άλλοτε ακριβής κι άλλοτε παραμορφωμένος, πάντοτε όμως συνδεδεμένος με την αλήθεια και τη βαθύτερη φύση των πραγμάτων. Αυτήν την πραγματική φύση, των ανθρώπων και του κόσμου, επιχειρεί να καθρεφτίσει και το Εθνικό Θέατρο, στήνοντας για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου μια κινητή σκηνή σε διαφορετικά σημεία της πόλης. Κι από εκεί, στρέφει το βλέμμα προς τον κόσμο του σήμερα, μιλά για τη φρίκη του πολέμου και για τα προαιώνια ανθρώπινα αδιέξοδα με τον μοναδικό τρόπο που ξέρει να μιλά το θέατρο. Μέσα από έργα, μέσα από ποίηση, μέσα από τραγούδια, μέσα από την εγγύτητα, το μοίρασμα και την επαφή με τον άλλον» (ανακοίνωση από το Εθνικό Θέατρο).
Αφιέρωμα από το Αρχείο της ΕΡΤ για την Παγκόσμια
Ημέρα Θεάτρου που παρουσιάζει η Άννα Συνοδινού
Τόσο οι Δήμοι όσο και πολλά θέατρα είχαν παραστάσεις με δωρεάν είσοδο. Επειδή στα θέατρα θα υπάρχει σειρά προτεραιότητας τηλεφωνήστε στο θέατρο της επιλογή σας έγκαιρα για να ενημερωθείτε αν θα υπάρξει τέτοια προσφορά και να κάνετε κράτηση.
Περισσότερα θέματα: Θέατρο
Το Αρχείο της ΕΡΤ, με αφορμή την Ημέρα, παρουσιάζει το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου για το 2000 όπως μεταδόθηκε τότε από την ΕΤ 1. Διαβάζει ο Ιάκωβος Καμπανέλλης. Το κείμενο υπογράφει ο διακεκριμένος γαλλοκαναδός θεατρικός συγγραφέας και μυθιστοριογράφος Μισέλ Τραμπλαί (Michel Tremblay).
Το μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου 2000 αναφέρεται στον αντίκτυπο του θεάτρου στις σύγχρονες κοινωνίες της παγκοσμιοποίησης, και στο πώς ορίζεται η οικουμενικότητα του δραματικού έργου που βρίσκεται στον ανθρωπισμό του, στη σχέση του με το κοινό του και την ομορφιά της δομής του, κάνοντας αναγωγή στην «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη. Γίνεται ακόμη αναφορά στον οικουμενικό θεατρικό συγγραφέα με ειδική μνεία στον Τσέχωφ.
Το συγκεκριμένο αρχείο επιλέχτηκε με αφορμή την ανακήρυξη του 2022, από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, ως «Λογοτεχνικού Έτους Ιάκωβου Καμπανέλλη» προκειμένου να προβληθεί το πολυδιάστατο έργο και η προσφορά του διεθνώς αναγνωρισμένου συγγραφέα στα ελληνικά γράμματα. Θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος, ποιητής, στιχουργός, λογοτέχνης, ηθοποιός, υπήρξε ένας διανοούμενος που με την πολυμορφία του έργου του και τις παρεμβάσεις του, σφράγισε ανεξίτηλα τον νεότερο ελληνικό πολιτισμό, από τη γέννησή του στις 2 Δεκεμβρίου 1921 στη Νάξο, μέχρι τον θάνατό του το 2011.
Μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου 2022
Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Τάρλοου και οι ηθοποιοί της παράστασης "Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου" διαβάζουν το μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου 2022 που φέτος έγραψε ο Αμερικανός σκηνοθέτης Peter Sellars.
Αγαπητές φίλες / Αγαπητοί φίλοι,
Καθώς ο κόσμος κρέμεται ώρα την ώρα, λεπτό το λεπτό, σταγόνα τη σταγόνα από την καθημερινή μετάδοση ειδήσεων θα μου επιτρέψετε να προσκαλέσω όλους εμάς, ως δημιουργούς, να εισέλθουμε στο δικό μας πεδίο, τη δική μας σφαίρα και προοπτική του επικού χρόνου, της επικής αλλαγής, της επικής ευαισθητοποίησης, του επικού αναστοχασμού και του επικού οράματος; Ζούμε σε μια επική περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας και οι βαθιές και επακόλουθες αλλαγές που βιώνουμε στις σχέσεις των ανθρώπων με τον εαυτό τους, μεταξύ τους και με τους μη ανθρώπινους κόσμους είναι σχεδόν πέρα από τις δυνατότητές μας να τις αντιληφθούμε, να τις αρθρώσουμε, να μιλήσουμε γι’ αυτές και να τις εκφράσουμε.
Δε ζούμε στον 24ωρο κύκλο των ειδήσεων, ζούμε στις παρυφές του χρόνου. Οι εφημερίδες και τα μέσα ενημέρωσης είναι παντελώς ανεξόπλιστα και ανίκανα να αντιμετωπίσουν αυτό που βιώνουμε. Πού είναι η γλώσσα, ποιες είναι οι κινήσεις και ποιες οι εικόνες που θα μας επέτρεπαν να κατανοήσουμε τις βαθιές μετατοπίσεις και ρήξεις που βιώνουμε; Και πώς μπορούμε να μεταδώσουμε το περιεχόμενο της ζωής μας, αμέσως τώρα- όχι ως είδηση αλλά ως βίωμα; Το θέατρο είναι η τέχνη του βιώματος.
Σ' έναν κόσμο που κατακλύζεται από αχανείς εκστρατείες τύπου, προσομοιωμένες εμπειρίες, φρικτά προγνωστικά, πώς μπορούμε να υπερβούμε την ατελείωτη επανάληψη των αριθμών για να βιώσουμε την ιερότητα και το άπειρο μιας ζωής, ενός ενιαίου οικοσυστήματος, μιας φιλίας ή της ποιότητας του φωτός σ’ έναν παράξενο ουρανό; Τα δύο χρόνια της πανδημίας της νόσου COVID-19 έχουν εξασθενήσει τις αισθήσεις των ανθρώπων, έχουν περιορίσει τις ζωές τους, έχουν σπάσει τους δεσμούς και μας έχουν φέρει σε ένα παράξενο σημείο μηδέν της ανθρώπινης ύπαρξης πάνω στον πλανήτη.
Ποιοι σπόροι πρέπει να φυτευτούν και να μεταφυτευτούν αυτά τα χρόνια και ποια είναι τα υπερτροφικά χωροκατακτητικά είδη που πρέπει να εκριζωθούν πλήρως και τελεσίδικα; Τόσοι πολλοί άνθρωποι βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού. Τόση πολλή βία ξεσπά παράλογα ή απρόσμενα. Τόσα πολλά κατεστημένα αποκαλύπτονται ως δομές διαρκούς βαναυσότητας.
Πού είναι οι εθιμοτυπικές τελετές της μνήμης μας; Τι πρέπει να μνημονεύσουμε; Ποια είναι τα τελετουργικά που θα μας δώσουν επιτέλους τη δυνατότητα να οραματιστούμε εκ νέου και να δοκιμάσουμε να κάνουμε βήματα που δεν έχουμε κάνει ποτέ πριν;
Το θέατρο του επικού οράματος, του επικού σκοπού, της ανάκαμψης, της αποκατάστασης και της φροντίδας χρειάζεται νέες τελετουργίες. Δεν έχουμε ανάγκη να ψυχαγωγηθούμε. Έχουμε ανάγκη να συνευρεθούμε. Έχουμε ανάγκη να μοιραστούμε τον χώρο και να καλλιεργήσουμε έναν κοινό χώρο. Έχουμε ανάγκη από προστατευμένους χώρους βαθιάς ακρόασης και ισότητας. Το θέατρο είναι η δημιουργία επί της γης ενός χώρου ισότητας μεταξύ ανθρώπων, θεών, φυτών, ζώων, βροχοσταλίδων, δακρύων και αναγέννησης. Ο χώρος της ισότητας και της βαθιάς ακρόασης φωτίζεται από κρυμμένη ομορφιά, διατηρείται ζωντανός σε μια βαθιά αλληλεπίδραση μεταξύ κινδύνου, γαλήνης, σοφίας, δράσης και υπομονής.
Στην «Αβαταμσάκα Σούτρα» ή «Ανθοστόλιστη Γραφή», ο Βούδας παραθέτει δέκα είδη μεγάλης υπομονής στην ανθρώπινη ζωή. Ένα από τα ισχυρότερα ονομάζεται «Υπομονή κατά την Αντίληψη των Πάντων ως Αντικατοπτρισμών». Το θέατρο πάντοτε παρουσίαζε τη ζωή αυτού του κόσμου σαν έναν αντικατοπτρισμό που μας βοηθά να δούμε μέσα από την ανθρώπινη ψευδαίσθηση, αυταπάτη, τύφλωση και άρνηση με απελευθερωτική διαύγεια και δύναμη.
Είμαστε τόσο σίγουροι γι’ αυτό που βλέπουμε και για τον τρόπο με τον οποίο το βλέπουμε, που είμαστε ανίκανοι να δούμε και να αισθανθούμε εναλλακτικές πραγματικότητες, νέες δυνατότητες, διαφορετικές προσεγγίσεις, αόρατες σχέσεις και διαχρονικούς δεσμούς.
Έφθασε η ώρα για τη βαθιά ανανέωση του μυαλού, των αισθήσεων, της φαντασίας, της ιστορίας και του μέλλοντός μας. Η δουλειά αυτή δεν μπορεί να γίνει από απομονωμένους ανθρώπους που δουλεύουν μόνοι τους. Τη δουλειά αυτή πρέπει να την κάνουμε μαζί. Το θέατρο είναι η πρόσκληση για να κάνουμε αυτή τη δουλειά μαζί.
Σας ευχαριστώ βαθύτατα για τη δουλειά που κάνετε.
Μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου 2021 έγραψε η Βρετανίδα ηθοποιός Έλεν Μίρεν (Helen Mirren). Αποδίδει στα ελληνικά η βραβευμένη ηθοποιός και σκηνοθέτιδα Δέσποινα Μπεμπεδέλη.
Δείτε την Θεατρική παράσταση Φιλιώ Χαϊδεμένου για την Μικρασιατική
Το Θέατρο ως Βωμός
Στο τέλος μιας παράστασης ενός έργου για τον Ποιητή Σούφι Bulleh Shah από το Θέατρο Ajoka, ένας ηλικιωμένος άντρας συνοδευόμενος από ένα νεαρό αγόρι πλησίασε τον ηθοποιό που έπαιζε τον ρόλο του σπουδαίου Σούφι, «Ο εγγονός μου δεν είναι καλά, θα μπορούσατε σας παρακαλώ να τον ευλογήσετε;» Ο ηθοποιός εκπλάγηκε και είπε, «Δεν είμαι ο Bulleh Shah, είμαι απλώς ένας ηθοποιός που παίζει αυτόν τον ρόλο». Ο ηλικιωμένος είπε, «Γιε μου, δεν είσαι ηθοποιός, είσαι η μετενσάρκωση του Bulleh Shah, η Αβατάρα του». Αίφνης, μας αποκαλύφθηκε μια ολάκερη καινούρια έννοια του θεάτρου όπου ο ηθοποιός γίνεται η μετενσάρκωση του ρόλου που παίζει.
Η εξερεύνηση ιστοριών όπως αυτής του Bulleh Shah, και υπάρχουν τόσες πολλές σε όλες τις κουλτούρες, μπορεί να αποτελέσει μια γέφυρα μεταξύ μας, των θεατρικών δημιουργών και ενός ανεξοικείωτου αλλά ενθουσιώδους κοινού. Όταν ερμηνεύουμε στη σκηνή, ορισμένες φορές παρασυρόμαστε από τη δική μας φιλοσοφία για το θέατρο, από το ρόλο μας ως προάγγελοι της κοινωνικής αλλαγής και αφήνουμε πίσω μια μεγάλη μερίδα της μάζας. Κατά την ενασχόλησή μας με τις προκλήσεις του παρόντος, αποστερούμε τους εαυτούς μας από τις δυνατότητες μιας βαθειά συγκινητικής πνευματικής εμπειρίας που μπορεί να προσφέρει το θέατρο.
Στον κόσμο του σήμερα όπου η μισαλλοδοξία, το μίσος και η βία ακολουθούν ανοδική πορεία και ο πλανήτης μας βυθίζεται όλο και πιο βαθιά στην κλιματική καταστροφή, πρέπει να αναπληρώσουμε την πνευματική μας δύναμη. Πρέπει να καταπολεμήσουμε την απάθεια, το λήθαργο, την απαισιοδοξία, την απληστία και την αδιαφορία προς τον κόσμο μέσα στον οποίο ζούμε, προς τον πλανήτη πάνω στον οποίο ζούμε. Το θέατρο έχει ρόλο, έναν ευγενή ρόλο, στην ενεργοποίηση και κινητοποίηση της ανθρωπότητας ώστε να ανυψώσει τον εαυτό της από αυτή την κατάβαση προς την άβυσσο. Μπορεί να ανυψώσει τη σκηνή, τον παραστατικό χώρο, σε κάτι ιερό.
Διαβάζει ο Νίκος Κολοβός, Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΚΘΒΕ
(2019-2022) Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος - Θεσσαλονίκη
Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Τάρλοου και οι ηθοποιοί της παράστασης "Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου" διαβάζουν το μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου 2022 που φέτος έγραψε ο Αμερικανός σκηνοθέτης Peter Sellars.
Αγαπητές φίλες / Αγαπητοί φίλοι,
Καθώς ο κόσμος κρέμεται ώρα την ώρα, λεπτό το λεπτό, σταγόνα τη σταγόνα από την καθημερινή μετάδοση ειδήσεων θα μου επιτρέψετε να προσκαλέσω όλους εμάς, ως δημιουργούς, να εισέλθουμε στο δικό μας πεδίο, τη δική μας σφαίρα και προοπτική του επικού χρόνου, της επικής αλλαγής, της επικής ευαισθητοποίησης, του επικού αναστοχασμού και του επικού οράματος; Ζούμε σε μια επική περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας και οι βαθιές και επακόλουθες αλλαγές που βιώνουμε στις σχέσεις των ανθρώπων με τον εαυτό τους, μεταξύ τους και με τους μη ανθρώπινους κόσμους είναι σχεδόν πέρα από τις δυνατότητές μας να τις αντιληφθούμε, να τις αρθρώσουμε, να μιλήσουμε γι’ αυτές και να τις εκφράσουμε.
Δε ζούμε στον 24ωρο κύκλο των ειδήσεων, ζούμε στις παρυφές του χρόνου. Οι εφημερίδες και τα μέσα ενημέρωσης είναι παντελώς ανεξόπλιστα και ανίκανα να αντιμετωπίσουν αυτό που βιώνουμε. Πού είναι η γλώσσα, ποιες είναι οι κινήσεις και ποιες οι εικόνες που θα μας επέτρεπαν να κατανοήσουμε τις βαθιές μετατοπίσεις και ρήξεις που βιώνουμε; Και πώς μπορούμε να μεταδώσουμε το περιεχόμενο της ζωής μας, αμέσως τώρα- όχι ως είδηση αλλά ως βίωμα; Το θέατρο είναι η τέχνη του βιώματος.
Σ' έναν κόσμο που κατακλύζεται από αχανείς εκστρατείες τύπου, προσομοιωμένες εμπειρίες, φρικτά προγνωστικά, πώς μπορούμε να υπερβούμε την ατελείωτη επανάληψη των αριθμών για να βιώσουμε την ιερότητα και το άπειρο μιας ζωής, ενός ενιαίου οικοσυστήματος, μιας φιλίας ή της ποιότητας του φωτός σ’ έναν παράξενο ουρανό; Τα δύο χρόνια της πανδημίας της νόσου COVID-19 έχουν εξασθενήσει τις αισθήσεις των ανθρώπων, έχουν περιορίσει τις ζωές τους, έχουν σπάσει τους δεσμούς και μας έχουν φέρει σε ένα παράξενο σημείο μηδέν της ανθρώπινης ύπαρξης πάνω στον πλανήτη.
Ποιοι σπόροι πρέπει να φυτευτούν και να μεταφυτευτούν αυτά τα χρόνια και ποια είναι τα υπερτροφικά χωροκατακτητικά είδη που πρέπει να εκριζωθούν πλήρως και τελεσίδικα; Τόσοι πολλοί άνθρωποι βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού. Τόση πολλή βία ξεσπά παράλογα ή απρόσμενα. Τόσα πολλά κατεστημένα αποκαλύπτονται ως δομές διαρκούς βαναυσότητας.
Πού είναι οι εθιμοτυπικές τελετές της μνήμης μας; Τι πρέπει να μνημονεύσουμε; Ποια είναι τα τελετουργικά που θα μας δώσουν επιτέλους τη δυνατότητα να οραματιστούμε εκ νέου και να δοκιμάσουμε να κάνουμε βήματα που δεν έχουμε κάνει ποτέ πριν;
Το θέατρο του επικού οράματος, του επικού σκοπού, της ανάκαμψης, της αποκατάστασης και της φροντίδας χρειάζεται νέες τελετουργίες. Δεν έχουμε ανάγκη να ψυχαγωγηθούμε. Έχουμε ανάγκη να συνευρεθούμε. Έχουμε ανάγκη να μοιραστούμε τον χώρο και να καλλιεργήσουμε έναν κοινό χώρο. Έχουμε ανάγκη από προστατευμένους χώρους βαθιάς ακρόασης και ισότητας. Το θέατρο είναι η δημιουργία επί της γης ενός χώρου ισότητας μεταξύ ανθρώπων, θεών, φυτών, ζώων, βροχοσταλίδων, δακρύων και αναγέννησης. Ο χώρος της ισότητας και της βαθιάς ακρόασης φωτίζεται από κρυμμένη ομορφιά, διατηρείται ζωντανός σε μια βαθιά αλληλεπίδραση μεταξύ κινδύνου, γαλήνης, σοφίας, δράσης και υπομονής.
Στην «Αβαταμσάκα Σούτρα» ή «Ανθοστόλιστη Γραφή», ο Βούδας παραθέτει δέκα είδη μεγάλης υπομονής στην ανθρώπινη ζωή. Ένα από τα ισχυρότερα ονομάζεται «Υπομονή κατά την Αντίληψη των Πάντων ως Αντικατοπτρισμών». Το θέατρο πάντοτε παρουσίαζε τη ζωή αυτού του κόσμου σαν έναν αντικατοπτρισμό που μας βοηθά να δούμε μέσα από την ανθρώπινη ψευδαίσθηση, αυταπάτη, τύφλωση και άρνηση με απελευθερωτική διαύγεια και δύναμη.
Είμαστε τόσο σίγουροι γι’ αυτό που βλέπουμε και για τον τρόπο με τον οποίο το βλέπουμε, που είμαστε ανίκανοι να δούμε και να αισθανθούμε εναλλακτικές πραγματικότητες, νέες δυνατότητες, διαφορετικές προσεγγίσεις, αόρατες σχέσεις και διαχρονικούς δεσμούς.
Έφθασε η ώρα για τη βαθιά ανανέωση του μυαλού, των αισθήσεων, της φαντασίας, της ιστορίας και του μέλλοντός μας. Η δουλειά αυτή δεν μπορεί να γίνει από απομονωμένους ανθρώπους που δουλεύουν μόνοι τους. Τη δουλειά αυτή πρέπει να την κάνουμε μαζί. Το θέατρο είναι η πρόσκληση για να κάνουμε αυτή τη δουλειά μαζί.
Σας ευχαριστώ βαθύτατα για τη δουλειά που κάνετε.
Μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου 2021 έγραψε η Βρετανίδα ηθοποιός Έλεν Μίρεν (Helen Mirren). Αποδίδει στα ελληνικά η βραβευμένη ηθοποιός και σκηνοθέτιδα Δέσποινα Μπεμπεδέλη.
Δείτε την Θεατρική παράσταση Φιλιώ Χαϊδεμένου για την Μικρασιατική
Καταστροφή το 1922 (video) με την Δέσποινα Μπεμπεδέλη. ΕΔΩ
Διαβάζει η Λένα Παπαληγούρα. National
Theatre of Greece 26 Μαρτίου 2021.
Ανοίξτε τα Θέατρα - Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου
MCF - Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης 26 Μαρ 2021
Το Μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου 2020 που έγραψε
«Διανύουμε μια πολύ δύσκολη εποχή για τις ζωντανές παραστάσεις και πολλοί καλλιτέχνες, τεχνικοί, τεχνίτες και γυναίκες αγωνίζονται σε ένα επάγγελμα που ήταν ήδη επισφαλές. Ίσως αυτή η διαρκής ανασφάλεια να τους κατέστησε ικανότερους να επιβιώσουν αυτής της πανδημίας με εξυπνάδα και θάρρος.
Η φαντασία τους έχει ήδη μετουσιωθεί μέσα σε αυτές τις νέες συνθήκες σε ευρηματικούς, ψυχαγωγικούς και συγκινητικούς τρόπους επικοινωνίας, πράγμα το οποίο οφείλεται φυσικά σε μεγάλο βαθμό στο διαδίκτυο. Από τότε που υπάρχουν άνθρωποι πάνω σ’ αυτόν τον πλανήτη, αφηγούνται ο ένας στον άλλον ιστορίες. Η πανέμορφη κουλτούρα του θεάτρου θα ζει όσο παραμένουμε εδω.
Η δημιουργική παρόρμηση των συγγραφέων, σκηνογράφων, χορευτών, τραγουδιστών, ηθοποιών, μουσικών, σκηνοθετών δε θα καταπνιγεί ποτέ και στο πολύ εγγύς μέλλον θα ευδοκιμήσει και πάλι με νέα ενέργεια και μια νέα αντίληψη του κόσμου που μοιραζόμαστε όλοι. Αδημονώ!»
Η φαντασία τους έχει ήδη μετουσιωθεί μέσα σε αυτές τις νέες συνθήκες σε ευρηματικούς, ψυχαγωγικούς και συγκινητικούς τρόπους επικοινωνίας, πράγμα το οποίο οφείλεται φυσικά σε μεγάλο βαθμό στο διαδίκτυο. Από τότε που υπάρχουν άνθρωποι πάνω σ’ αυτόν τον πλανήτη, αφηγούνται ο ένας στον άλλον ιστορίες. Η πανέμορφη κουλτούρα του θεάτρου θα ζει όσο παραμένουμε εδω.
Η δημιουργική παρόρμηση των συγγραφέων, σκηνογράφων, χορευτών, τραγουδιστών, ηθοποιών, μουσικών, σκηνοθετών δε θα καταπνιγεί ποτέ και στο πολύ εγγύς μέλλον θα ευδοκιμήσει και πάλι με νέα ενέργεια και μια νέα αντίληψη του κόσμου που μοιραζόμαστε όλοι. Αδημονώ!»
Theatre of Greece 26 Μαρτίου 2021.
Ανοίξτε τα Θέατρα - Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου
MCF - Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης 26 Μαρ 2021
Το Μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου 2020 που έγραψε
ο κορυφαίος θεατρικός συγγραφέας του Πακιστάν, Shahid Nadeem.
Το Θέατρο ως Βωμός
Στο τέλος μιας παράστασης ενός έργου για τον Ποιητή Σούφι Bulleh Shah από το Θέατρο Ajoka, ένας ηλικιωμένος άντρας συνοδευόμενος από ένα νεαρό αγόρι πλησίασε τον ηθοποιό που έπαιζε τον ρόλο του σπουδαίου Σούφι, «Ο εγγονός μου δεν είναι καλά, θα μπορούσατε σας παρακαλώ να τον ευλογήσετε;» Ο ηθοποιός εκπλάγηκε και είπε, «Δεν είμαι ο Bulleh Shah, είμαι απλώς ένας ηθοποιός που παίζει αυτόν τον ρόλο». Ο ηλικιωμένος είπε, «Γιε μου, δεν είσαι ηθοποιός, είσαι η μετενσάρκωση του Bulleh Shah, η Αβατάρα του». Αίφνης, μας αποκαλύφθηκε μια ολάκερη καινούρια έννοια του θεάτρου όπου ο ηθοποιός γίνεται η μετενσάρκωση του ρόλου που παίζει.
Η εξερεύνηση ιστοριών όπως αυτής του Bulleh Shah, και υπάρχουν τόσες πολλές σε όλες τις κουλτούρες, μπορεί να αποτελέσει μια γέφυρα μεταξύ μας, των θεατρικών δημιουργών και ενός ανεξοικείωτου αλλά ενθουσιώδους κοινού. Όταν ερμηνεύουμε στη σκηνή, ορισμένες φορές παρασυρόμαστε από τη δική μας φιλοσοφία για το θέατρο, από το ρόλο μας ως προάγγελοι της κοινωνικής αλλαγής και αφήνουμε πίσω μια μεγάλη μερίδα της μάζας. Κατά την ενασχόλησή μας με τις προκλήσεις του παρόντος, αποστερούμε τους εαυτούς μας από τις δυνατότητες μιας βαθειά συγκινητικής πνευματικής εμπειρίας που μπορεί να προσφέρει το θέατρο.
Στον κόσμο του σήμερα όπου η μισαλλοδοξία, το μίσος και η βία ακολουθούν ανοδική πορεία και ο πλανήτης μας βυθίζεται όλο και πιο βαθιά στην κλιματική καταστροφή, πρέπει να αναπληρώσουμε την πνευματική μας δύναμη. Πρέπει να καταπολεμήσουμε την απάθεια, το λήθαργο, την απαισιοδοξία, την απληστία και την αδιαφορία προς τον κόσμο μέσα στον οποίο ζούμε, προς τον πλανήτη πάνω στον οποίο ζούμε. Το θέατρο έχει ρόλο, έναν ευγενή ρόλο, στην ενεργοποίηση και κινητοποίηση της ανθρωπότητας ώστε να ανυψώσει τον εαυτό της από αυτή την κατάβαση προς την άβυσσο. Μπορεί να ανυψώσει τη σκηνή, τον παραστατικό χώρο, σε κάτι ιερό.
Διαβάζει ο Νίκος Κολοβός, Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΚΘΒΕ
(2019-2022) Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος - Θεσσαλονίκη
Past Message Authors
To read the message and get more information about the message author, please click on the name. >> Message of Jean Cocteau, World Theatre Day 1962
Το θέατρο
Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ. Μα ο δρόμος, χθες το βράδυ,
μες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνει.
Μόλις φαινόταν η σκηνή στ' ανάριο το σκοτάδι
και σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι.
Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμα
έλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένα,
κι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ' αλλόκοτο τους δράμα,
κι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα.
Εγώ δεν ξέρω. Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίναν
κι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραία.
Κι έβγαινε, Θε μου! κι η νυχτιά, καθώς επαρασταίναν,
έβγαινε, Θε μου, κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία.
Λάμπρος Πορφύρας (1879 - 3 Δεκεμβρίου 1932)
by Sophia-Ntrekou.gr | Αέναη επΑνάσταση
Περισσότερα Θέματα: Θέατρο, Τέχνες
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου