Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου
Ο Νέλσον Μαντέλα (Nelson Rolihlahla Mandela, 1918-2013) ήταν αγωνιστής της Νότιας Αφρικής και στη συνέχεια πολιτικός και ο πρώτος έγχρωμος πρόεδρος της Νότιας Αφρικής (1994-1999). Ήταν φυλακισμένος για σχεδόν 30 χρόνια, αλλά δεν «λύγισε». Ακολούθησε την κλασική συνταγή των πολιτικών κρατουμένων: «Τρώγε το φαΐ σου, αγάπα το κελί σου, διάβαζε πολύ». Ένας άνθρωπος που, σύμφωνα με τον περίγυρό του, του άρεσε να αυτοσαρκάζεται και δεν κρατούσε κακία σε όσους του είχαν φερθεί σκληρά.
Ως επικεφαλής της ένοπλης πτέρυγας του ANC (Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο), ο Μαντέλα παρέμεινε πιστός στον αγώνα του εναντίον του απαρτχάιντ και έγινε οικουμενικό σύμβολο ελευθερίας και ισότητας. Όπως είχε πει, «απεχθάνομαι τον ρατσισμό, επειδή πιστεύω ότι είναι κάτι βάρβαρο, είτε προέρχεται από μαύρο είτε από λευκό».
«Ποτέ μα ποτέ ξανά αυτή η όμορφη γη δεν θα βιώσει την καταπίεση του ενός από τον άλλο», ήταν μερικά από τα λόγια που εκφώνησε την ημέρα της ορκωμοσίας του, στις 10 Μαΐου 1994. Ένα χρόνο πριν, τιμήθηκε, μαζί με τον τότε πρόεδρο της Νότιας Αφρικής, Φρέντερικ ντε Κλερκ, με το Νόμπελ Ειρήνης.
Από το 1998 μέχρι το 1999 διετέλεσε Πρόεδρος του Κινήματος
των Αδεσμεύτων. Περισσότερα για την βιογραφία του ΕΔΩ
18 Ιουλίου 2024 – Διεθνής Ημέρα Νέλσον Μαντέλα.
Η Διεθνής Ημέρα Νέλσον Μαντέλα καθιερώθηκε το 2009 από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για να τιμηθεί η «προώθηση και η ποιότητα της ειρήνης» που ασπάστηκε στη ζωή του και για τις οποίες αγωνίστηκε ο πρώην πρόεδρος της Νότιας Αφρικής. Εορτάζεται κάθε χρόνο στις 18 Ιουλίου, ημέρα γενεθλίων του.
18 July is Nelson Mandela International Day
Μήνυμα Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικού Γραμματέα.
18 Ιουλίου 2024 – Διεθνής Ημέρα Νέλσον Μαντέλα.
Ο Νέλσον Μαντέλα μας έδειξε τη σημαντική διαφορά που μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος για τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου.
Όπως μας υπενθυμίζει η φετινή θεματική της Διεθνούς Ημέρας Νέλσον Μαντέλα – η καταπολέμηση της φτώχειας και της ανισότητας είναι στο χέρι μας.
Ο κόσμος μας είναι άνισος και διχασμένος.
Η πείνα και η φτώχεια βρίσκονται παντού.
Το ένα τοις εκατό των πλουσιότερων δημιουργεί την ίδια ποσότητα καταστροφικών για τον πλανήτη αερίων του θερμοκηπίου, όσο τα δύο τρίτα της ανθρωπότητας.
Αυτά δεν είναι μία φυσιολογική κατάσταση. Είναι το αποτέλεσμα των επιλογών της ανθρωπότητας. Μπορούμε να αποφασίσουμε να κάνουμε τα πράγματα διαφορετικά.
Μπορούμε να επιλέξουμε να εξαλείψουμε τη φτώχεια.
Μπορούμε να επιλέξουμε τον τερματισμό της ανισότητας.
Μπορούμε να επιλέξουμε να αλλάξουμε το διεθνές οικονομικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα στο όνομα της ισότητας.
Μπορούμε να επιλέξουμε την καταπολέμηση του ρατσισμού, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη δημιουργία ενός κόσμου που λειτουργεί για όλη την ανθρωπότητα.
Κάθε ένας από εμάς μπορεί να συνεισφέρει – μέσω μεγάλων και μικρών πράξεων.
Συμμετέχω στο Ίδρυμα Νέλσον Μαντέλα και προτρέπω όλους να προσφέρουν 67 λεπτά κοινοφελούς εργασίας στη Διεθνή Ημέρα Νέλσον Μαντέλα – ένα λεπτό για κάθε χρόνο που αγωνίστηκε για δικαιοσύνη.
Μαζί, ας τιμήσουμε την κληρονομιά του Μαντίμπα και ας στραφούμε προς τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου για όλους.
Ν. Λυγερός - Nelson Mandela
Όταν είσαι άνθρωπος που κατάφερε
Όταν είσαι άνθρωπος που κατάφερε
να παραμείνει ανθρώπινος
μετά από 27 χρόνια φυλακής
δίχως να γίνει ρινόκερος επειδή
στη σκέψη του είχε πάντα
το πνεύμα Ubuntu διότι δεν είναι
το βραβείο Nobel που τον βοήθησε
να αντέξει τη λευκή κόλαση του Apartheid
για να φέρει το ουράνιο τόξο.
για να φέρει το ουράνιο τόξο.
Ελευθερία (Νέλσον Μαντέλα)
Ν. Λυγερός με Β. Ευαγγελίου (διάλογος)
εικ.: Ο Νέλσον Μαντέλα και ο συνάδελφός του ακτιβιστής του ANC Walter Sisulu στη φυλακή στο νησί Robben. Φωτογραφία: Αρχείο Αφρικανικής Ιστορίας του Bailey. (Nelson Mandela and fellow ANC activist Walter Sisulu in prison 12 July 1976 on Robben Island. Photograph: Bailey's African History Archive)
2 φίλοι βρίσκονται μέσα σε ένα κελί. Είναι νύχτα και κυριαρχεί ησυχία. Φορούν ολόλευκα ρούχα.
- Πόσα χρόνια είμαστε άραγε φυλακισμένοι;
- Όσο είμαστε σε λευκά ρούχα.
- Οι άλλοι κρατούμενοι μας ζητούν συνεχώς τη "συνταγή" πως μένουν τόσο λευκά τα ρούχα μας, ενώ είμαστε σε σκοτάδια τις περισσότερες ώρες της ημέρας. Το δικό σου λευκό έχει παραγίνει όμως.. Λες να γίνει διάφανο με τον καιρό;
- Ναι, θα έχουν το χρώμα του αοράτου.
- Θυμάμαι πως μου έχεις ξαναμιλήσει κάποτε για αυτό το χρώμα. Και μεις φίλε, γιατί δεν έχουμε όνειρο και στόχο ζωής να γίνουμε αόρατοι για να βγούμε από το κελί;
- Και αόρατος να είσαι δεν βγαίνεις από το κελί, αν δεν έχεις πετύχει τον στόχο σου, γιατί είμαστε εδώ για τους άλλους, όχι για μας και περιμένουν από εμάς το παράδειγμα της απελευθέρωσης.
Ακούγεται από τα μεγάφωνα μία φωνή που ενημερώνει πως κάποιος δραπέτευσε και να παραμείνουν όλοι ήσυχα στα κελιά τους
- Και τώρα; Αυτός πάει σε μεγαλύτερη φυλακή;
- Ναι, αρκεί να είναι ξυπόλυτοι.
- Και ακολουθώντας τον δρόμο με τ' αγκάθια, θα βρούμε ποιος τ' αφήνει;
- Θα δούμε ποιος είναι ικανός να ματώσει για τους άλλους και ν’ αλλάξει χρώμα.
- Να γίνει κόκκινος από το αίμα. Τι αίμα όλων αυτών που ό,τι έκαναν το έκαναν για την ανθρωπότητα. Η ανθρωπότητα φίλε, βρίσκεται σε κελί τους καιρούς αυτούς;
- Τα κελιά της Ανθρωπότητας είναι οι κοινωνίες της λήθης.
- Και σε αυτό το κελί δεν μπόρεσαν ποτέ να βάλουν τον Μαντέλα; Δεν ήθελα να στο πω γιατί ξέρω πως αγαπάς όσους μάχονται για την ανθρωπότητα, αλλά πέθανε. Το άκουσα που το έλεγαν κάτι φύλακες μεταξύ τους.
- Καλά έκανες που μου το είπες ακόμα κι αν με πληγώνει, διότι τώρα ξέρω ότι έως το τέλος παρέμεινε άξιος.
- Και η αξία είναι βαρύ φορτίο για αυτόν που το σηκώνει. Ένας άνθρωπος ανάμεσα σε ανθρώπους, έχει ευθύνη ε;
- Ένας αλλάνθρωπος για τους συνανθρώπους!
- Γι' αυτό υπάρχουμε, για να συνυπάρχουμε. Θέλεις να δραπετεύσουμε και να πάμε στην κηδεία του Νέλσον;
- Ναι, έχεις δίκιο! Και βέβαια θέλω αν είμαστε μαζί και για αυτόν!
- Κάθε νύχτα, οι πόρτες ανοίγουν για 25 λεπτά όπως ξέρεις και επιτρέπεται να φύγουν μόνο όσοι είναι αθώοι. Μην κοιτάς που εμείς δεν φύγαμε, είχαμε άλλους σκοπούς εδώ μέσα. Και στη φυλακή του Μαντέλα υπήρχε αυτό το 25λεπτο, αλλά είδες; Δεν έφυγε! Προτίμησε να τον αφήσουν ελεύθερο αυτοί που τον έβαλαν στο κελί. Μπήκε νέος, βγήκε γέρος. Εμείς όμως όπως μπήκαμε, θα βγούμε. Γέροι!
- Γέροι και γεροί, γιατί η ανθρωπιά μας θα έχει μάθει την αντίσταση στην βαρβαρότητα!
- Έτσι ακριβώς. Αν θα περιέγραφες τον Μαντέλα, με ένα χρώμα, μία πόλη και και ένα καιρικό φαινόμενο, ποια θα ήταν αυτά;
- Το μαύρο, την πόλη του Γιάννη και τον κεραυνό.
- Θέλεις να σου πω και μία μικρή ιστορία; Και μετά εσύ θα μου πεις για την πόλη του Γιάννη!
- Πες μου!
- Θέλεις να σου πω και μία μικρή ιστορία; Κάποτε ο Μαντέλα, έπεσε πάνω σε μία λευκή γυναίκα που στεκόταν στην άκρη του δρόμου, επειδή της είχε χαλάσει το αυτοκίνητο, κάπου στο Γιοχάνεσμπουρκ. Πλησίασε, προσφέρθηκε να βοηθήσει, μαστόρεψε στη μηχανή και το αμάξι πήρε μπροστά. Εκείνη τον ευχαρίστησε και του πρόσφερε ένα νόμισμα των έξι πενών. "Δεν χρειάζεται, χαρά μου ήταν να σας βοηθήσω", της είπε. "Αλλά γιατί εσύ ένα μαύρος να το κάνεις, αν όχι για τα χρήματα;" απόρησε εκείνη. "Γιατί ήσασταν μόνη και αβοήθητη στην άκρη του δρόμου..."
- Τώρα μπορώ να σου πω ότι αυτό έγινε στην πόλη του Γιάννη.
- Ε, μη μου πεις πως ο Γιάννης ήταν και ο άντρας της λευκής κοπέλας; χαμογελούν.
- Όχι είναι το παράδειγμα για τον Nelson!
- Μήπως τότε οι γυναίκες παντρεύονται παραδείγματα; χαμογελούν πιο δυνατά.
- Κάποτε και αντιπαραδείγματα λόγω Feyerabend.
- Τον Παύλο τον Αναρχικό λες;
- Κανέναν άλλο!
- Η ανθρωπιά φίλε, έχει μέθοδο ώστε να την αποκτήσει κανείς αφού γεννιέται άτομο;
- Ενάντια στη μέθοδο! Αυτή είναι!
- Καταλαβαίνω απόλυτα! Σε λίγο θα ανοίξουν οι πόρτες για το 25λεπτο. Τι προτείνεις;
- Να παραμείνουμε άξιοι έως το τέλος. Για να είμαστε μαζί του και μετά το τέλος!
- Συμφωνώ! Άλλωστε το 25λεπτο, είναι για τους αθώους, όχι για τους αόρατους.
- Κι εμείς είμαστε μόνο δίκαιοι!
- Πόσο ανθρώπινο να είσαι δίκαιος.. Και θα παρακολουθήσουμε από εδώ την κηδεία του Μαντέλα; Βλέποντας τη βροχή πίσω από τα κάγκελα του μικρού τετράγωνου παραθύρου. Φύση είναι ο Νέλσον Μαντέλα πια, φύση!
- Άξιος!
Asimbonanga (Nelson Mandela)
Asimbonanga (Mandela) θα μείνει
καρφωμένο στην καρδιά μας
γιατί ποτέ δεν θα ξεχάσουμε
το έργο της αντίστασης
αυτού του ανθρώπου
ενάντια στη βαρβαρότητα
του απεχθούς ρατσισμού.
Δείτε και το αφιέρωμα του πρώην προέδρου της Ν. Αφρικής
Νέλσον Μαντέλα: ο μαχητής της ζωής και της δικαιοσύνης
Ακούστε παρακάτω 10 τραγούδια που γράφτηκαν για τον Νέλσον Μαντέλα:
1. Πολύ πρόσφατο παράδειγμα είναι το τραγούδι "Οrdinary Love" -saoundrack της ταινίας Mandela | Long Walk To Freedom - και το ομότιτλο βινύλιο 10'' των U2 που κυκλοφόρησε με εξώφυλλο το πρόσωπο του Μαντέλα.
2. Γυρνάμε αρκετά χρόνια πίσω, στα 1984 όταν οι Special Α.Κ.Α. γράφουν το "Νelson Mandela", υποστηρίζοντας την απελευθέρωση του πολιτικού κρατούμενου Μαντέλα. Έχουν συμπληρωθεί ήδη 21 χρόνια φυλάκισης λόγω των πολιτικών του πεποιηθήσεων...
3. Δύο χρόνια μετά ο Σενεγαλέζος μουσικός Youssou N'Dour παρουσιάζει το ντεμπούτο άλμπουμ του ''Νelson Mandela''. Το όγδοο και τελευταίο -ομότιτλο- κομμάτι του δίσκου, είναι μία ένδειξη διαμαρτυρίας για τη μεταχείριση και φυλάκιση του Μαντέλα από το καθεστώς απαρτχάϊντ.
4. Το 1987 ο Νοτιοαφρικανός Hugh Masekela γράφει το τραγούδι Mandela (Bring him back home). Το αίτημα για απελευθέρωση του υπερασπιστή των δικαιωμάτων του αφρικανικού λαού δεν έχει πραγματοποιηθεί παρά τις πιέσεις. Μάλιστα την αμέσως επόμενη χρονιά το Ευρωκοινοβούλιο του απονέμει το βραβείο Ζαχάροφ για την ελευθερία του πνεύματος».
5. Ο Johnny Clegg την ίδια χρονιά τραγουδάει με ξεχωριστή διάλεκτο (λίγο από Ζουλού και λίγο αγγλικά) πως εδώ και 2 δεκαετίες κανείς δεν τον έχει δει έξω από τη φυλακή. Asimbonagna λέγεται το κομμάτι και αξίζει να σημειώσουμε πως το 1999 ερμηνεύθηκε σε μία συναυλία του δημιουργού, έχοντας επί σκηνής τον ελεύθερο πια Νέλσον Μαντέλα.
6. Η Tracy Chapman (μουσικός και ακτιβίστρια) υπογράφει το τραγούδι διαμαρτυρίας Freedom Now!(1989) Κι ένα χρόνο μετά η ευχή της θα γινόταν πραγματικότητα.
7. Ένα ακόμα τραγούδι που γράφτηκε για τον Νέλσον Μαντέλα έρχεται από τους Simple Minds, με αφορμή την εορταστική συναυλία που έγινε στο Λονδίνο για τη συμπλήρωση 70 χρόνων από την ημερομηνία γέννησης του ("Mandela Day").
8. Sooner than Later τραγουδάει ο Kent O'Shea. Μετά από 27 χρόνια φυλάκισης ο Νέλσον Μαντέλα είναι και πάλι ελεύθερος (11/02/1990), σε ηλικία 71 ετών. Συνεχίζει την πολιτική και κοινωνική του δράση και στις εκλογές του 1994 ανακυρήσσεται ως ο πρώτος έγχρωμος πρόεδρος της Νοτίας Αφρικής.
9. H Noτιοαφρικανή Zahara ερμηνεύει μαζί με τον Μzwakhe Mbuli το τραγούδι Mandela. Περιέχεται στο πρόσφατο άλμπουμ της που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του '13 (1."Nelson Mandela" 5:04 | 2. "Nelson Mandela (Instrumental)" 5:04 | 3. "1 Minute of "Nelson Mandela"" 1:23 | 4. "1 Minute of "Nelson Mandela" (Instrumental)"
10. O Bρετανός τραγουδιστής της reggae Masca B τραγουδάει μαζί με τον Kofi το "Proud of Mandela" αφιερωμένο στον Νοτιοαφρικανό πρόεδρο. Γραμμένο σε βινύλιο 12", κυκλοφορεί τη χρονιά της αποφυλάκισης του (1990). Πρόκειται για το I' m so Proud των Impressions το οποίο και διασκεύασαν. Θα μπορούσαν να γραφτούν πολλά ακόμα για τραγούδια, αφιερώματα και εκδηλώσεις που έγιναν στο πρόσωπο του.
Ωστόσο εμείς επιλέξαμε δέκα από αυτά και σκεφτόμαστε πως τα τραγούδια ίσως δεν είναι ικανά να φέρουν ριζικές κοινωνικές αλλαγές. Μπορούν όμως δώσουν αφορμή σε κάποιους άλλους να προσπαθήσουν να τις κάνουν πράξη...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου