Έγχρωμο φιλμ ντοκουμέντο από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Μαρτυρία του κινηματογραφιστή (video)

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου – Σπάνια έγχρωμα πλάνα
από τις ημέρες της εξέγερσης. Ένα σπάνιο έγχρωμο φιλμ
από το Πολυτεχνείο, μοναδικό ντοκουμέντο από την ημέρα των 
αιματηρών γεγονότων, φέρνει στη δημοσιότητα η Aylon Film Archives.

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου στην Αθήνα, τον Νοέμβριο του 1973 ήταν η κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση ενάντια στη Χούντα των Συνταγματαρχών η οποία έληξε τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου με την εισβολή ενός τανκ. Τα γεγονότα άφησαν νεκρούς, τραυματίες και οδήγησαν σε φυλακίσεις και βασανιστήρια. Ο Νίκος Βερνίκος κινηματογραφεί τα γεγονότα κρυφά. Όλο και περισσότεροι συγκεντρώνονται, μέχρι που ο χώρος γεμίζει ασφυκτικά. Αρχίζει να πέφτει το φως.

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου - Έγχρωμο φιλμ 16 -17 Νοεμβρίου 1973

Αναλυτικά στο βίντεο με τα νυχτερινά πλάνα βλέπουμε: Στο 07:03 βλέπουμε την κάνη του ενός τανκ. Στο 07:12 το τανκ προχωρώντας, σπρώχνει ένα λεωφορείο στη μέση του δρόμου. Στο 07:45 καταφθάνουν τα τεθωρακισμένα με στρατιώτες. Στο 07:50 ομάδα γιατρών μεταφέρει φορείο. Στο 08:59 ο οδηγός του άρματος παίρνει τη θέση του. Ο κινηματογραφιστής δεν προλαβαίνει τη στιγμή που το άρμα πέφτει πάνω στην πύλη, αλλά αμέσως μετά το βλέπουμε να μπαίνει πιο μέσα ενώ εισβάλλουν στρατιώτες (11:03).



Η Περιγραφή του κινηματογραφιστή:
«Το δωμάτιο το είχα νοικιάσει και για την υποστήριξη των φοιτητών μελών της Ελληνοευρωπαϊκής Κίνησης Νέων (ΕΚΙΝ). Οργάνωση για την κινητοποίηση του φοιτητικού κινήματος ενάντια στη δικτατορία. Ηγετική θέση στην ΕΚΙΝ είχε ο αδελφός μου Γεώργιος Α. Βερνίκος, που ήταν και μέλος της επιτροπής κατάληψης της Νομικής το Φεβρουάριο 1973 και είχε συνεχή επαφή και συντονισμό, με την επιτροπή κατάληψης του Πολυτεχνείου.

Από το δωμάτιο αυτό εκτός από ανεφοδιασμό των εντός του Πολυτεχνείου φοιτητών, γινόταν τηλεφωνικά -από την Ντέμη Βεζυρούλη και τον ΝΑΒ – ενημέρωση σε Ευρωπαϊκά ΜΜΕ και ιδιαίτερα στο ΒΒC, Le Monde και το Deutsche Welle, στο οποίο συνεργάτης για τα Ελληνικά θέματα ήταν ο αείμνηστος Παύλος Μπακογιάννης, καθώς και οι δημοσιογράφοι Βάσος Μαθιόπουλος και Άγγελος Μαρόπουλος.

Η παρακολούθηση των γύρω από το Πολυτεχνείο γεγονότων γινόταν μέσα από το κατεβασμένο ξύλινο ρολό με ανοικτό το τζάμι, με κομμένη την ανάσα. Μεσάνυκτα Παρασκευής 16 προς Σάββατο 17 Νοεμβρίου στη γωνία του «Ακροπόλ» ήταν σταθμευμένο τανκ που περίμενε να επέμβει. Το κράνος του όρθιου οδηγού έφτανε στο κάτω μέρος του γωνιακού παραθύρου.

Λίγο πριν την επέμβαση στο Πολυτεχνείου και ενώ επικρατούσε πλήρης ησυχία, δημιουργήθηκε μικρός θόρυβος μέσα στο δωμάτιο από τους παρευρισκόμενους φίλους συναγωνιστές φοιτητές και το τηλέφωνο. Ο στρατιώτης έστρεψε τη φωτιστική δέσμη του προβολέα του τανκ στην πρόσοψη του ξενοδοχείου, προσπαθώντας να εντοπίσει την πηγή του θορύβου. Σταμάτησε για λίγο στο από πίσω του και λίγο πιο πάνω ευρισκόμενο σκοτεινό, με το κατεβασμένο ρόλο, παράθυρο του δωματίου μας. Το φως του προβολέα έμπαινε μέσα από τις χαραμάδες. Ο στρατιώτης προσπαθούσε να καταλάβει από που ερχόταν ο θόρυβος που ξεχώρισε από τον ήχο των πυροβολισμών. 
Όπως εκινείτο φώτιζε τοίχους και ιδιαίτερα το ταβάνι του δωματίου προς όλες τις κατευθύνσεις. Η αναπνοή των παρευρισκόμενων στο δωμάτιο σταμάτησε. Έμειναν ξαπλωμένοι σαν το μαρμάρινο άγαλμα της «κοιμωμένης» του Χαλεπά πάνω στα κρεβάτια και το πάτωμα. Αναπνεύσαμε όταν η δέσμη του φωτός έφυγε. Το τανκ προχώρησε λίγο και κάλυψε το κοντά σε αυτό ευρισκόμενο παρόμοιο άρμα απέναντι από την πόρτα του Πολυτεχνείου.

Πυροβολισμοί από ελεύθερους σκοπευτές ακουγόντουσαν από τους κάθετους στην Πατησίων δρόμους. Γύρω στις 02.30, μετά την άρνηση των πολιορκημένων να βγουν, το τανκ έριξε την πύλη εισόδου του Πολυτεχνείου, μπήκε στο περίβολο της σχολής περνώντας πάνω από σταθμευμένα αυτοκίνητα και οι στρατιωτικές δυνάμεις μπήκαν μέσα.


Οι φοιτητές φώναζαν: «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία. Είμαστε αδέλφια». Ξεχύθηκαν στη οδό Πατησίων κυνηγημένοι από αστυνομία και στρατό ενώ σφαίρες σφύριζαν γύρω μας. Πολλοί, με πρώτους τους από νωρίτερα τραυματισμένους από τις σφαίρες, βρήκαν καταφύγιο στο ισόγειο του «Ακροπόλ». Λίγοι από τους πιο σοβαρά μεταφέρθηκαν στο δωμάτιο.

Φωτογραφίες από την εξέγερση και η εφιαλτική επόμενη μέρα από την επέμβαση της αστυνομίας από το σπάνιο έγχρωμο φιλμ για το Πολυτεχνείο

Η Torill Engeland Magrethe, 22 ετών φοιτήτρια από το Molde της Νορβηγίας, δεν πρόλαβε. Θανάσιμα τραυματισμένη από πυρά, ξεψύχησε από αιμορραγία στην καρωτίδα στα χέρια μου και στα χέρια του Γιώργου Λαζαρίδη, οδοντογιατρού που τη μετέφερε νεκρή στο κοντινό Σταθμό Α Βοηθειών στην 3 Σεπτεμβρίου.
Στιγμές που ο χρόνος συμπυκνώνεται και τα δευτερόλεπτα μετράνε για αιώνες και μένουν ανεξίτηλα στην μνήμη μας».

- Νίκος Α. Βερνίκος

Ο Νίκος Α. Βερνίκος συνελήφθη το μεσημέρι του Σαββάτου 17 Νοεμβρίου 1973 από το Ειδικό Ανακριτικό Τμήμα της Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας (ΕΑΤ-ΕΣΑ ). Παρέμεινε μέχρι 31/12/73, παραμονή πρωτοχρονιάς στα κρατητήρια της που βρισκόντουσαν στο σημερινό Πάρκο Ελευθέριας, ανακρινόμενος με βασανιστήρια.




Van Gel Span: Συγκλονιστικό ιστορικό υλικό αυτό το έγχρωμο φιλμ. Ανατριχιαστική να την βιώνεις η σκηνή του προβολέα του τανκ να διαπερνά τις γρίλιες του δωματίου του «Ακροπόλ», μετά τον ήχο τηλεφωνήματος. Αδερφός του Γιώργου Βερνίκου της Δημοκρατικής Παράταξης - Ελιάς (πασοκογενείς), υφυπουργού ναυτιλίας για 1 μήνα, σε κυβέρνηση Σαμαρά το 2012. Παιδιά του επίσης παλαιού πολιτευτή Αλέξανδρου, από την γνωστή εφοπλιστική σιφναίικη οικογένεια.· group/aenai.sofia.dr


Δεν υπάρχουν σχόλια: