Ο προαύλιος χώρος του Πολυτεχνείου μετά την εισβολή του τανκ,
17 Νοεμβρίου 1973 Φωτογραφία Αριστοτέλης Σαρρηκώστας, ΕΡΤ
Αναμνήσεις, ιστορίες, μαρτυρίες έχουν καταγραφεί
και έχουν ακουστεί πολλές φορές. Όπως και αυτό
της Σοφίας Ντρέκου
Οι φωτογραφίες αυτές αποτελούν ακόμη και σήμερα μία απόδειξη
πως το Πολυτεχνείο ήταν μια φωτεινή σελίδα μέσα στο γκρι φόντο
της ανελευθερίας της 7ετίας των συνταγματαρχών της Χούντας.
Μια διαφορετική ματιά στα γεγονότα του Πολυτεχνείου δίνει το έγχρωμο φιλμ του Γιώργου Θανάσουλα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ταχυδρόμος» τον Νοέμβριο του 1974. Αποτύπωσε μοναδικές στιγμές, γεμάτες ένταση, πάθος και αγωνιστικότητα.
Ξημερώματα Σαββάτου. Το ημερολόγιο έδειχνε «17 Νοεμβρίου 1973». Ένα τανκ κινείται προς τη σιδερένια πόρτα του Πολυτεχνείου της Αθήνας. Φοιτητές στέκονται πίσω από την πόρτα. Δεν υποχωρούν. Δεν φεύγουν. Βρίσκονται εκεί επί τρεις ημέρες, φωνάζοντας «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία». Το τανκ ρίχνει την πόρτα. Τίποτα πια δεν θα είναι ίδιο. Γιατί λίγους μήνες μετά, θα ακολουθήσει η πτώση της Χούντας των συνταγματαρχών.
Η συμμετοχή του λαού ήταν μεγάλη
και η βοήθεια έμπρακτη. Δείτε τα τεράστια
κοφίνια, γεμάτα καρβέλια ψωμί, που
μεταφέρονται στους ώμους μέσα στο ίδρυμα.
Φοιτητές και εργάτες μεταφέρουν με φορείο
μια κοπέλα, που χρήζει ιατρικής βοήθειας.
Η Πατησίων έχει γεμίσει πολίτες, που κρατούν πανό,
φωνάζουν συνθήματα, τραγουδούν και μοιράζουν προκηρύξεις.
Οι τελευταίες συμπλοκές
»Συμπλοκές έγιναν και μέσα στις αίθουσες του Πολυτεχνείου, όπου βρισκόταν και ο κύριος όγκος των φοιτητών. Στις συμπλοκές αυτές, όπως και σ’ όλες όσες διαδραματίσθηκαν μέσα στον χώρο του Πολυτεχνείου, δεν έλαβαν μέρος οι άνδρες των ΛΟΚ, που είχαν εισβάλει. Τελικά απεχώρησαν, μόλις η αστυνομία έθεσε υπό τον έλεγχό της την κατάσταση. Όσοι διέφυγαν την σύλληψη και κατάφερναν να βγουν από το Πολυτεχνείο, συγκροτούσαν διαδηλώσεις και κατευθύνονταν προς την πλατεία Βικτωρίας και τα Πατήσια.
»Στις 3.30 ακριβώς είχαν εκκενωθή όλοι οι χώροι του Πολυτεχνείου, αμέσως δε ασθενοφόρα άρχισαν να μεταφέρουν τους τραυματισθέντες τόσο κατά την διάρκεια της εφόδου όσο και προηγουμένως.
»Στις 4.30 συνεχίζονταν ακόμη σποραδικές διαδηλώσεις μικροομάδων σε διάφορα σημεία της Αθήνας, κυρίως στην Πατησίων και την λεωφόρο Αλεξάνδρας. Παράλληλα και ενώ συνεχίζονταν να ρίπτωνται πυροβολισμοί, προς εκφοβισμό, συνεργεία προέβαιναν στον καθαρισμό των δρόμων.
»Την ίδια ώρα ο διευθυντής της Αστυνομίας Αθηνών κ. Χριστολουκάς μετέβη στο Πολιτικό Γραφείο και ενημέρωσε τον πρωθυπουργό κ. Μαρκεζίνη για την εξέλιξη της καταστάσεως και τα μέτρα τα οποία έλαβαν οι αστυνομικές δυνάμεις.
»Σε όλη την διάρκεια των συγκρούσεων χιλιάδες άτομα είχαν βγη από τα σπίτια τους στους δρόμους, ενώ ταυτόχρονα σήμαιναν επί ώρες οι καμπάνες εκκλησιών.
Γύρω στις 5 το πρωί τα άρματα μάχης απεσύρθησαν από το Πολυτεχνείο προς το Πεδίο του Άρεως. Την ίδια ώρα είκοσι περίπου άρματα συνοδευόμενα από «Τζαίημς» με στρατιώτες κατήρχοντο την λεωφόρο Κηφισίας κατευθυνόμενα προς το κέντρο».
Εφιαλτική εικόνα της επόμενης μέρας, με τους ασφαλίτες
και τα τανκς στον χώρο του Πολυτεχνείου.
Οι φωτογραφίες είναι από το περιοδικό
«Ταχυδρόμος» το Νοέμβριο του 1974
Βίντεο από το ίδιο σημείο σήμερα (drone) ΕΔΩ
Τέλος
Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου έληξε τα χαράματα της 17ης Νοεμβρίου. Βρίσκοντας ένα τέλος αιματηρό. Σύμφωνα με τον προσωρινό κατάλογο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, και ενώ η σχετική έρευνα συνεχίζεται, οι επώνυμοι νεκροί των γεγονότων του Νοεμβρίου 1973, φτάνουν τους 24.
Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου δεν έριξε, όπως προσδοκούσε τη Δικτατορία, όμως με τρόπο πρωτόγνωρο κατέστησε σαφές, εντός και εκτός συνόρων, ότι η Ελλάδα βρισκόταν υπό αιχμαλωσία και πως μια σημαντικότατη μερίδα του ελληνικού λαού δεν δίσταζε να αγωνιστεί για την ελευθερία και τη Δημοκρατία.
Λίγες ημέρες αργότερα, στις 25 Νοεμβρίου, ο δικτάτορας Παπαδόπουλος θα ανατραπεί από τον ταξίαρχο και διοικητή της στρατιωτικής αστυνομίας ΕΑΤ – ΕΣΑ, Δημήτριο Ιωαννίδη, ο οποίος θα εγκαθιδρύσει το δικό του δικτατορικό καθεστώς.
Η Ελλάδα θα απαλλαγεί από τη Χούντα λίγους μήνες αργότερα, τον Ιούλιο του 1974, καθώς η δικτατορική εξουσία θα αποχωρήσει υπό το βάρος της εθνικής τραγωδίας της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.
«Και μετά η σιωπή…
Πολλοί αμφισβήτησαν πολλά από αυτά που ζήσαμε εκείνο τον καιρό. Άλλοι εκείνες τις μέρες φρόντιζαν να εκδοθούν επιταγές προς εξαργύρωση γι’ αυτούς... Εμείς οι υπόλοιποι, οι χιλιάδες φοιτητές και πολίτες ήμασταν εκεί απλά υπακούοντας στη φωνή της συνείδησης μας. Χωρίς να διανοηθούμε να χτίσουμε για τους εαυτούς μας πάνω στον κοινό αγώνα…
Πέρασαν από τότε, σαν σήμερα, σαράντα εννιά ολάκερα χρόνια.
Κάποτε η σιωπή έπρεπε να σπάσει…Και θα σπάσει…»
Η εξέγερση με τη ματιά ενός ανώνυμου αντιστασιακού φοιτητή
.jpg)
Η αστυνομία είναι παρούσα μέσα στο προαύλιο του Πολυτεχνείου.
Οι φωτογραφίες προέρχονται από την έκδοση «Μέρες του Νοέμβρη
1973» (εκδ. Ερμής, 1974) και αποδίδονται στους φωτορεπόρτερ
Κ. Αναγνωστάκη, Δ. Αργυρόπουλο, Β. Καραγιώργο, Δ. Σ. και Μ. Σ.
Το Πολυτεχνείο ήταν μια φωτεινή σελίδα μέσα στο
γκρι φόντο της ανελευθερίας των συνταγματαρχών.
Τα πλάνα της εισβολής του τανκ ήταν ασπρόμαυρα,
αλλά το φιλμ της νίκης των φοιτητών έγχρωμο.
Καμένα αυτοκίνητα, έπιπλα και άλλα συντρίμμια στην
πλατεία έξω από το Πολυτεχνείο © Keystone/Getty Images
Το πνεύμα της εξέγερσης ζει και αναγεννιέται
μέσα σε κάθε έναν από μας.
Δείτε το Έγχρωμο φιλμ ντοκουμέντο από την εξέγερση
του Πολυτεχνείου και τη Μαρτυρία του κινηματογραφιστή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου