Φυλακές Ωρωπού με το κελί του Μίκη Θεοδωράκη, το κλουβί του Γλέζου και η τελευταία πενιά του Χιώτη Σε πότισα ροδόσταμο (Αφιέρωμα φώτο κ βίντεο)


Ένας τόπος γεμάτος μνήμες: αυτή είναι η αίσθηση
που καταλαμβάνει όποιον επισκέπτεται τις φυλακές
του Ωρωπού, οι οποίες κατά την περίοδο της Χούντας είχαν
μετατραπεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης αντιφρονούντων. 


της Σοφίας Ντρέκου

Ο Μίκης Θεοδωράκης συνελήφθη από το δικτατορικό καθεστώς τον Αύγουστο του 1967. Στον Ωρωπό μεταφέρθηκε στις 19 Οκτωβρίου του 1969. Εκεί επί χούντας οι φυλακές είχαν μετατραπεί σε στρατόπεδο κράτησης δημοκρατικών. Ο μεγάλος Έλληνας συνθέτης ήταν ένας από τους πιο επιφανείς κρατούμενους μαζί με τον Μανώλη Γλέζο και τον Ανδρέα Λεντάκη.

Πρώτα οδηγήθηκε στο «κολαστήριο» της Ασφάλειας στην οδό Μπουμπουλίνας και μετά στις φυλακές Αβέρωφ. Έζησε την απομόνωση και επιβίωσε από μία εξαντλητική απεργία πείνας. Ωστόσο, η υγεία του επιδεινώθηκε σημαντικά κατά τους έξι μήνες παραμονής του στον Ωρωπό.

Επισκεπτήριο γινόταν μία φορά κάθε δύο μήνες. Συχνά, συγγενείς και φίλοι των κρατουμένων προσέγγιζαν το μόλο απέναντι από τις φυλακές προκειμένου να δουν τους αγαπημένους τους. Κι αυτό όμως με κίνδυνο της ζωής τους, καθώς απαγορευόταν.

Στην κινηματογραφική αυτοβιογραφία του, που επιμελήθηκαν ο Γιώργος και η Ηρώ Σουράκη, ο συνθέτης εξιστόρησε:

Μια μέρα νομίζω ήταν Φλεβάρης, Μάρτης του ’70, όλο το στρατόπεδο είμαστε μέσα, κοιμόμαστε όλοι, και κάποιος φρουρός (…) με ξύπνησε. «Κύριε Μίκη», μου λέει, «κάποιοι τραγουδάνε δικά σας τραγούδια».

o-solist-toy-mpoyzoykioy-manolis-chiotis

Βγήκα λοιπόν κι ήρθα εδώ. Φύσαγε λίγος αέρας και με τον αέρα ερχότανε το Ροδόσταμο. Ήταν μια παρέα τρεις – τέσσερις άντρες, μια γυναίκα και βάδιζαν αργά στο μόλο. Εγώ γνώρισα από το ύφος που τραγουδούσε, ότι είναι ο Χιώτης. Κατάλαβα, αλλά δεν ήμουνα βέβαιος. Αυτοί όμως βάδιζαν μ’ ένα τρόπο επίσημο, θα ‘λεγα. Αργά, ιεροτελεστικά. Έβλεπαν προς εμάς και προχωρούσαν.

Σιγά – σιγά άρχισαν να ξυπνούν κι οι άλλοι κρατούμενοι και γέμισε εδώ όλο το συρματόπλεγμα απ’ τους κρατούμενους. Και έφυγε ένας ενωμοτάρχης από το διοικητήριο και πήγε εκεί. Είδαμε ότι συνομιλούσαν μαζί, δεν τον έπιασαν το Χιώτη. Και τον άφησαν. Εφύγαμε κι εμείς. Την άλλη μέρα μαθαίνουμε από τον Τύπο ότι ο Μανώλης Χιώτης είχε πάει στον Ωρωπό, το απόγευμα, γύρισε στο σπίτι του στον Ωρωπό και έπαθε καρδιακή προσβολή και πέθανε.

Το περιστατικό στις φυλακές του Ωρωπού, τον Μάρτιο του 1970 που ήταν φυλακισμένος ο Μίκης, μία μπάντα που παίζει τα τραγούδια του, ο Χιώτης, κι ο ξυλοδαρμός από την Χούντα. Το περιστατικό το επιβεβαιώνει και ο Αντώνης Κασίτας, ο συγγραφέας του βιβλίου για τον Μανώλη Χιώτη.

Βίντεο: Μαρτυρία Μίκη Θεοδωράκη.
Η δολοφονία του Χιώτη από την Χούντα.


Το κελί

Ο Θεοδωράκης περνούσε τον χρόνο του στο κοινό κελί του κτιρίου 1 γράφοντας τραγούδια. Όπως αποκάλυψε το 1970 η γυναίκα του, Μυρτώ, μέσα σε τρία έτη -από το 1967 έως και το 1970- συνέθεσε περισσότερα από 100. Από μελοποιήσεις ποιημάτων του Σεφέρη, του Σικελιανού και του Κάλβου, μέχρι πρωτότυπες δημιουργίες εμπνευσμένες από την σκληρή καθημερινότητα της φυλακής.

Ένα περιστατικό που διηγούταν στην κινηματογραφική αυτοβιογραφία του ήταν όταν πήγε σαν εκπρόσωπος των κρατουμένων στο διοικητή για να του δώσει τα αιτήματά τους για τον «Ερυθρό Σταυρό».

«Η γραμμή της διοίκησης ήταν ότι ο καθένας έπρεπε να πάει μόνος του να κάνει την αίτηση, μήπως εκεί ο διοικητής μιλώντας του να τον καταφέρει να κάνει δήλωση. Εμείς θέλαμε να 'μαστε όλοι μαζί. Κι έτσι ο ανθυπασπιστής μπήκε μέσα και μου ‘φερε όλο τον πάκο τις αιτήσεις και πάνω έγραφε «Επιστρέφονται, διότι δε συνεμορφώθη προς τις απαιτήσεις».

Λοιπόν, είμαστε έτοιμοι να βγούμε έξω, αλλά τα μεγάφωνα είπαν ότι σήμερα απαγορεύεται η έξοδος. Είχα λοιπόν μπροστά μου τους στίχους αυτούς, τον πρώτο στίχο γραμμένο από τον διοικητή, έγραψα το τραγουδάκι, «διότι δε συνεμμορφώθην προς τις απαιτήσεις, μήνας μπαίνει, μήνας βγαίνει μες το σύρμα περπατώ».

Ο Θεοδωράκης στις φυλακές έγραψε ακόμα και το τραγούδι, που έκανε το γήπεδο να τραντάζεται στη μεγαλειώδη μεταδικτατορική συναυλία του: «Και συ λαέ βασανισμένε μην ξεχνάς τον Ωρωπό… Και συ λαέ βασανισμένε μην ξεχνάς τον φασισμό». Το τραγούδι εκείνο μιλούσε για τους μήνες (Οκτώβριος 1969 – Απρίλιος 1970) που ο Μίκης Θεοδωράκης πέρασε στις φυλακές Ωρωπού – μαζί με άλλους συναγωνιστές ως κρατούμενος της χούντας των Συνταγματαρχών. 

Σε αυτόν τον χώρο των 24 τ.μ. ο Μίκης φυλακίστηκε με δεκάδες άλλους
συναγωνιστές του ως κρατούμενος της χούντας των Συνταγματαρχών.

Η διεθνής κατακραυγή

Όσα χρόνια ο Θεοδωράκης παρέμενε φυλακισμένος, οι φωνές απόγνωσης που ζητούσαν να ελευθερωθεί πλήθαιναν. Ιδιαίτερα στο εξωτερικό, το 1970 η κινητοποίηση ήταν τεράστια. Άνθρωποι των τεχνών και των γραμμάτων, πολιτικοί, αλλά και απλός κόσμος πίεζαν το καθεστώς να τον αφήσει ελεύθερο. Ανάμεσά τους βρίσκονταν προσωπικότητες όπως οι Ντμίτρι Σοστακόβιτς, Άρθουρ Μίλερ, Λώρενς Ολίβιε και Υβ Μοντάν (έπαιξε στην ταινία ''Ζ'' (Ζει, 1969 σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη, βλ. ΕΔΩ).

Είναι χαρακτηριστικό ότι παρότι απαγόρευαν στους δημοσιογράφους να του μιλήσουν, πολλοί ξένοι ρεπόρτερ που βρίσκονταν στην Ελλάδα στήνονταν απ’ έξω με την ελπίδα να τον δουν. Τον Φεβρουάριο του 1970, το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων μετέδιδε ότι «οι δημοσιογράφοι δεν ηδυνήθησαν να συνομιλήσουν μετ’ αυτού. Τους επετράπη να τον ιδούν από μακράν. Ο Θεοδωράκης είχε ως πάντοτε μακρά μαλλιά και εφαίνετο παχύς. Εξ αποστάσεως δεν εφαίνετο άρρωστος».

Δύο μήνες αργότερα, ήρθε η πολυπόθητη αποφυλάκιση. Το δικτατορικό καθεστώς αναγκάστηκε να αφήσει ελεύθερο τον συνθέτη, ο οποίος έφυγε κατευθείαν για το Παρίσι. Στο αεροδρόμιο πλήθος κόσμου τον περίμενε για να τον υποδεχθεί πανηγυρικά. Η γαλλική εφημερίδα «Λ' Ωρώρ» μετέδιδε:

«Με την άφιξιν των δύο ανδρών (του Θεοδωράκη και του Γ.Γ. του Ριζοσπαστικού Κόμματος Ζαν Ζακ Σερβάν-Σρεμπέρ), γενικό παραλήρημα. Το μικρό αεροπλάνον έφθασε στην άκρη του διαδρόμου προσγειώσεως συνοδευόμενον από μιαν αγέλην δημοσιογράφων, φίλων και Ελλήνων σπουδαστών που έτρεχαν κάτω από τα πτερά. Χρειάσθηκε αγών για να ανοίξη η πόρτα. Μόλις εμφανίσθηκε ο Θεοδωράκης, βρέθηκε κολλημένος πάνω στο τοίχωμα του αεροπλάνου. Όλος ο κόσμος ήθελε να τον φιλήση, να του προσφέρη λουλούδια, να τον σηκώση εν θριάμβω στα χέρια. Πρώτη-πρώτη στη σειρά, διατηρώντας με κόπο την ισορροπία της και κλαίγοντας από χαρά, η ηθοποιός Μελίνα Μερκούρη. Δίπλα της, ο Κώστας Γαβράς.»

Η άφιξη του Μίκη Θεοδωράκη στο Παρίσι,
μετά την αποφυλάκισή του τον Απρίλιο του 1970.

Τα πρώτα λόγια του συνθέτη, μόλις κατάφερε να «ξεφύγει» από το πλήθος ήταν: Ευχαριστώ και καλημέρα στο Παρίσι. Βρίσκομαι εδώ, μα η ψυχή μου βρίσκεται αλλού διότι χρειάστηκε να αφήσω στην Ελλάδα την γυναίκα μου και τα παιδιά μου.

«Διότι δε συνεμορφώθην προς τας υποδείξεις».
Το τραγούδι που «αφιέρωσε» στο διευθυντή
της φυλακής του ο Μίκης Θεοδωράκης

Ο μουσικοσυνθέτης στις φυλακές του Ωρωπού, όταν
γυριζόταν το ντοκιμαντέρ της αυτοβιογραφίας του

Στην κινηματογραφική αυτοβιογραφία του Μίκη Θεοδωράκη, που σκηνοθέτησαν και επιμελήθηκαν ο Γιώργος και η Ηρώ Σουράκη, ο ίδιος ο συνθέτης διηγείται δυο στιγμιότυπα από την περίοδο που πέρασε κρατούμενος στις φυλακές του Ωρωπού.

«… Σαν εκπρόσωπος των κρατουμένων είχα πάει στο διοικητή και του είχα δώσει τις αιτήσεις όλων των κρατουμένων για τον «Ερυθρό Σταυρό».

Η γραμμή της διοίκησης ήταν ότι ο καθένας έπρεπε να πάει μόνος του να κάνει την αίτηση, μήπως εκεί ο διοικητής μιλώντας του να τον καταφέρει να κάνει δήλωση. Εμείς θέλαμε να ‘μαστε όλοι μαζί. Κι έτσι ο ανθυπασπιστής μπήκε μέσα και μου ‘φερε όλο τον πάκο τις αιτήσεις και πάνω έγραφε «Επιστρέφονται, διότι δε συνεμορφώθη προς τις απαιτήσεις».

Λοιπόν, είμαστε έτοιμοι να βγούμε έξω, αλλά τα μεγάφωνα είπαν ότι σήμερα απαγορεύεται η έξοδος. Είχα λοιπόν μπροστά μου τους στίχους αυτούς, τον πρώτο στίχο γραμμένο από τον διοικητή, έγραψα το τραγουδάκι, «διότι δε συνεμμορφώθην προς τις απαιτήσεις, μήνας μπαίνει, μήνας βγαίνει μες το σύρμα περπατώ». Πηγή: Ριζοσπάστης 

Και το μεσημέρι, το βράδυ κατεβαίνουμε στο εστιατόριο, τους τραγούδησα το καινούριο τραγούδι και μάλιστα εμήνυσα στο διοικητή ότι έχει και πνευματικά δικαιώματα, γιατί ο πρώτος στίχος είναι δικός του. Το τραγούδι: 

Διότι δε συνεμορφώθην προς τας υποδείξεις.
Πέρα από το γαλάζιο κύμα, το γαλάζιο ουρανό
μια μανούλα περιμένει χρόνια τώρα να τη δω.
Χρόνος μπαίνει, χρόνος βγαίνει, μες στο σύρμα περπατώ
θα περάσουν μαύρες μέρες δίχως να σε ξαναδώ.
Αλικαρνασσός, Παρθένι, Ωρωπός, Κορυδαλλός
ο λεβέντης περιμένει της ελευθεριάς το φως.
Διότι δε συνεμορφώθην προς τας υποδείξεις.

ΔΙΟΤΙ ΔΕΝ ΣΥΝΕΜΟΡΦΩΘΗΝ: ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ 
ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΣΚΟ ΤΟΥ, ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ.






Ένας τόπος γεμάτος μνήμες εξιστορεί ο
δήμαρχος Ωρωπού Γιώργος Γιασημάκης

Φυλακές Ωρωπού σήμερα

Ο Μίκης Θεοδωράκης ως κρατούμενος της χούντας πέρασε το κατώφλι των φυλακών Ωρωπού στις 19 Οκτωβρίου 1969 και έμεινε μέχρι τις 13 Απριλίου 1970 και αφού προηγουμένως είχε δημιουργηθεί υπέρ της αποφυλάκισης του παγκόσμιο κίνημα που πίεζε του συνταγματάρχες για την απελευθέρωση του. Στο κελί των φυλακών Ωρωπού εμπνεύστηκε πολλές δημιουργίες του και μεταξύ άλλων το θρυλικό τραγούδι «κι εσύ λαέ βασανισμένε μην ξεχνάς τον Ωρωπό, μην ξεχνάς τον φασισμό».

Ένας τόπος γεμάτος μνήμες: αυτή είναι η αίσθηση που καταλαμβάνει όποιον επισκέπτεται τις φυλακές του Ωρωπού, καθώς συμπληρώνονται 54 χρόνια από το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21η Απριλίου. Ούτε ο χρόνος που πέρασε από εκείνη την αποφράδα ημέρα, αλλά ούτε και οι πολλές «ταυτότητες» που απέκτησαν τα κτίρια αυτόν τον μισό και πλέον αιώνα μπορούν να ελαφρύνουν το ιστορικό βάρος του τόπου.

Ακόμη και τα ήρεμα νερά του Ευβοϊκού δεν είναι ικανά να ξεγελάσουν τον επισκέπτη. Ακόμη περισσότερο, δεν μπορεί να τον ξεγελάσει η επιγραφή «Δημοτικό Ωδείο» που διακρίνεται από τον κεντρικό δρόμο. Περνώντας κανείς την πύλη, βρίσκεται στον χώρο που προαυλίζονταν πολιτικοί κρατούμενοι της χούντας των συνταγματαρχών, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Ανδρέας Λεντάκης και ο Μανώλης Γλέζος.

Και μπορεί σήμερα στον ίδιο χώρο να φιλοξενείται ένας παιδικός σταθμός ή ακόμη και πολιτιστικοί σύλλογοι, οι Ωρωπιώτες όμως είναι αποφασισμένοι να αποκαταστήσουν τη σχέση αυτού του τοπόσημου με την ιστορία του. «Έχει έρθει η στιγμή να πάρει τη θέση που του αξίζει. Να γίνει ένα σημείο αναφοράς που θα θυμίζει, θα διδάσκει και θα παραδειγματίζει τις επόμενες γενιές» λέει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο δήμαρχος Ωρωπού Γιώργος Γιασημάκης.

Ο δήμαρχος αποκαλύπτει πως το όνειρο της απόδοσης του ιστορικού αυτού χώρου στην τοπική κοινωνία είναι τόσο παλιό σχεδόν όσο η μεταπολίτευση. Ήταν τελικά πέρυσι τον Ιούλιο όταν ο χώρος παραχωρήθηκε στον δήμο Ωρωπού. «Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη η χρηματοδότηση της μελέτης και της ανάπλασης του χώρου. Η πρόθεσή μας είναι να γίνει ένα μουσείο δημοκρατίας, ιστορίας και πολιτισμού» αναφέρει ο κ. Γιασημάκης. Ο ίδιος προθυμοποιείται να αναλάβει χρέη ξεναγού: «Αυτό ήταν το παλιό διοικητήριο των φυλακών. Εκεί ήταν το κελί του Μίκη Θεοδωράκη αλλά και το κελί της απομόνωσης, το οποίο έχει διατηρηθεί σχεδόν όπως ήταν τότε» λέει δείχνοντας το κεντρικό κτίριο.

Το κελί της απομόνωσης είναι ένας χαμηλοτάβανος χώρος σε σχήμα «Γ» που δεν καταλαμβάνει παρά ελάχιστα τετραγωνικά. Το μοναδικό του φως έμπαινε από το παραθυράκι της βαριάς μεταλλικής πόρτας η οποία διατηρείται ως σήμερα. Στη θέση της βρίσκεται και η πόρτα του κελιού όπου κρατούνταν επτά κρατούμενοι και τώρα χρησιμοποιείται ως χώρος εκθέσεων. Ήταν το 1978, εξάλλου, τέσσερα χρόνια από την αποκατάσταση της δημοκρατίας, όταν στον προαύλιο χώρο των φυλακών άρχισαν να πραγματοποιούνται συναυλίες μνήμης.

Η σχέση ωστόσο με τη μουσική δεν γεννήθηκε τότε. Το 1934, μόλις έναν χρόνο αφότου το «Αμαλίειο Ορφανοτροφείο», δωρεά του Ανδρέα Συγγρού στις αρχές του αιώνα, μετατράπηκε σε αγροτικές φυλακές, έγραψε ο ρεμπέτης Γιώργος Μπάτης το τραγούδι «Οι Φυλακές του Ωρωπού». Σχεδόν τέσσερις δεκαετίες αργότερα, ο Μίκης Θεοδωράκης θα συνέθετε το «Μην ξεχνάς τον Ωρωπό», αλλά και το «Διότι δεν συνεμορφώθην». Την αφορμή είχε δώσει η προσπάθεια του μουσικοσυνθέτη να αποστείλει επιστολή διαμαρτυρίας στον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό. Η διοίκηση των φυλακών δέσμευσε την επιστολή προβάλλοντας τη δικαιολογία ότι ο Μίκης Θεοδωράκης «δεν συνεμορφώθη προς τας υποδείξεις».

Σε αυτή τη στενή σχέση θα γραφόταν ακόμη ένα κεφάλαιο: το τραγούδι «Σε πότισα ροδόσταμο» που έπαιξε ο Μανώλης Χιώτης με το μπουζούκι του στον μόλο της Σκάλας Ωρωπού στις 29 Μαρτίου του 1970 για να φτάσουν οι νότες με τη βοήθεια του ούριου ανέμου στα αυτιά των κρατουμένων. Ιδού πώς διηγείται ο ίδιος ο Θεοδωράκης το ιστορικό αυτό επεισόδιο στην αυτοβιογραφία του [«Το Χρέος, Αυτοβιογραφία, Τόμος Α' (τελευταία έκδοση: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2011)]

«Ωρωπός, Άνοιξη 1970.

Η άνοιξη είναι αναποφάσιστη. Μια βρέχει, μια φυσά, μια κάνει λιακάδα. Σήμερα η μέρα είναι γιορτινή. Ο ήλιος λάμπει, η θάλασσα αστράφτει, τα πράσινα φύλλα ανατριχιάζουν. Μετά το μεσημεριανό φαγητό, ξεχυθήκαμε στον περίπατο πλάι στο σύρμα. Τα φέρι μπόουτ, κάτασπρα, έρχονται κατά πάνω μας λες και χορεύουν. Στα διακόσια μέτρα στρίβουν απότομα δεξιά και κρύβονται πίσω από το μόλο. Σήμερα δεν είχαμε «επισκέψεις». Μόνο μερικές παρέες στη μακρινή παραλία μάς κρυφοκοιτάζουν. Σιγά σιγά ο περίπατος αραιώνει. Όλοι μας νιώθουμε την ανάγκη να πλαγιάσουμε, να παραδοθούμε στη θαλπωρή αυτής της ανοιξιάτικης μέρας. Δεν θα 'χα κοιμηθεί μισή ώρα όταν με ξύπνησαν.

«Στο μόλο μια παρέα τραγουδά τραγούδια σου και κοιτάζει κατά δώθε, θα 'ναι τίποτα φίλοι σου».

«Και οι φρουροί;»

«Φαίνεται πως τους αρέσει. Χαζεύουν».

Ντύθηκα πρόχειρα και βγήκα. Ο σιγανός άνεμος κουβαλά στα φτερά του το «Σε πότισα ροδόσταμο με πότισες φαρμάκι». Είναι δύο, είναι τρεις φωνές. Φωνές γνωστές. Πλησιάζω και κρεμιέμαι στο σύρμα. Κάποιος με χαιρετά. Σηκώνουμε τα χέρια μας ακόμα πιο ψηλά και γραπώνουμε το σύρμα.

Ο φρουρός σκύβει και μου λέει:

«Δικό σας είναι το τραγούδι, κύριε Μίκη;»

«Σαν ποιοι να 'ναι;» με ρωτά ένας συγκρατούμενος.

«Η φωνή του κάτι μου θυμίζει. Για κοίτα τον πώς περπατά. Είναι ο Μανώλης Χιώτης».

Ο γνωστός ενωμοτάρχης που κυνηγά τους μακρινούς μας επισκέπτες, ξεκίνησε από το διοικητήριο και βγήκε από την πύλη. Τους κάνουμε σήματα να φύγουν. Εκείνοι όμως συνεχίζουν αμέριμνοι το τραγούδι τους. Σε λίγο ο ενωμοτάρχης θα τους πλησιάσει, θα τους ζητήσει τα χαρτιά τους και θα τους οδηγήσει στο διοικητήριο κι από κει στη Διοίκηση Χωροφυλακής στη Νέα Ιωνία. Μερικοί φίλοι στο πλευρό μου σιγοτραγουδούν μαζί με τον Χιώτη: Της παγωνιάς αετόπουλο / της ερημιάς γεράκι...

Ανατριχιάζω».

«Ο Χιώτης πέθανε το ίδιο βράδυ» υπενθυμίζει ο Χριστόφορος Κουτσούρης, γέννημα - θρέμμα του Ωρωπού. «Στη μνήμη του θα φτιάξουμε μια βρύση» λέει ακόμη. «Ο περαστικός θα ξεδιψάει και πάνω στην πέτρα θα βλέπει τις νότες και τους στίχους του "Ροδόσταμου"».

Η παλιά βρύση των φυλακών

Δραστήριο μέλος της κοινωνίας των πολιτών, ο Χριστόφορος Κουτσούρης ήταν από τους πρωτεργάτες στον αγώνα για τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης. «Εδώ έχουν έρθει νέοι απ' όλον τον κόσμο» θυμάται.

Η μνήμη του γυρίζει όμως ακόμη πιο πίσω όταν, ως παιδί, έβγαζε σε ένα κουρείο το χαρτζιλίκι του. Ακούγοντας κάποιους από τους πελάτες του κουρείου να μιλούν αρνητικά για τους πολιτικούς κρατούμενους, στο μυαλό του είχε πλάσει τέρατα.

Η περιέργεια ωστόσο τον έσπρωξε να πάει στη μάντρα των φυλακών και να κοιτάξει μέσα από μια τρύπα. «Τους είδα να παίζουν με αυτοσχέδιες ρακέτες τένις αλλά χωρίς μπαλάκι. Αυτό όμως δεν τους εμπόδισε να μετράνε πόντους και το κοινό να πανηγυρίζει πότε για τον έναν παίκτη και πότε για τον άλλον» διηγείται.

Η νέα βρύση των φυλακών
Η βρύση «Ροδόσταμο» είναι αφιερωμένη στη φιλία
των Χιώτη - Θεοδωράκη που βρίσκεται στον προαύλιο
χώρο των φυλακών και τη συνοδεύει ο δικός της θρύλος.

Η εικόνα αυτή άρχισε να ξεθωριάζει τόσο με τα χρόνια ώστε ο Χριστόφορος άρχισε να αμφισβητεί τη σχέση της με την πραγματικότητα. Μήπως ήταν δημιούργημα της παιδικής του φαντασίας; Την απορία θα του έλυνε ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης σε μια από τις επισκέψεις του στις παλιές φυλακές διαβεβαιώνοντάς τον πως ο αγώνας τένις ήταν πραγματικό γεγονός. «Δεν μας έδιναν μπαλάκι οι φύλακες κι εμείς για να τους σπάσουμε τα νεύρα κάναμε πως παίζαμε κανονικά» του είχε πει γελώντας.

Μίκης Θεοδωράκης, η Ζωή και το Έργο του οικουμενικού Έλληνα Πολίτη του 20ου αιώνα

Το κελί του Θεοδωράκη, το κλουβί του Γλέζου 
και η τελευταία πενιά του Χιώτη

Η λάμπα στο κελί της απομόνωσης πλάι στο 
κελί που κρατούνταν ο Μίκης Θεοδωράκης

Βίντεο στον ιστορικό χώρο των φυλακών Ωρωπού όπου οι πολιτικοί κρατούμενοι της χούντας των συνταγματαρχών φυλακίστηκαν, δοκιμάστηκαν, βασανίστηκαν. Μεταξύ αυτών ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μανώλης Γλέζος και ο Ανδρέας Λεντάκης. Αμέτρητες ανθρώπινες ιστορίες, σκληρές περιγραφές και γεγονότα ντροπής που διαδραματίστηκαν μέσα και έξω από τα κτίρια των φυλακών Ωρωπού.


Τα κτίρια των παλιών φυλακών Ωρωπού στέκουν βουβά και αμίλητα μετά τα όσα «βίωσαν» τις δύσκολες εκείνες μέρες. Από τότε τα κτίρια μένουν βουβά, οι πόρτες είναι ακόμα κλειστές και οι παλιές σκουριασμένες πινακίδες θυμίζουν το λειτουργικό χώρο των φυλακών.

Οι σκουριασμένες πινακίδες πάνω από τις κλειστές αίθουσες

Το κελί του Μίκη Θεοδωράκη

Όπως φαίνεται και στο βίντεο που ακολουθεί το κελί του Θεοδωράκη ήταν «ευρύχωρο» αλλά συνωστίζονταν αρκετοί κρατούμενοι. Όσοι δεν πειθαρχούσαν μεταφέρονταν στην απομόνωση. Ένα μικρό δωμάτιο σε σχήμα «Γ» που σήμερα έχει ακόμα τα συρματοπλέγματα γύρω από την παλιά λάμπα.


Μουσείο Δημοκρατίας

«Έχει έρθει η στιγμή να πάρει ο χώρος αυτό τη θέση που του αξίζει. Να γίνει ένα σημείο αναφοράς που θα θυμίζει, θα διδάσκει και θα παραδειγματίζει τις επόμενες γενιές. Βρίσκεται σε εξέλιξη η χρηματοδότηση της μελέτης και της ανάπλασης του χώρου. Η πρόθεσή μας είναι να γίνει ένα μουσείο δημοκρατίας, ιστορίας και πολιτισμού».


Οι κλειδωμένες πόρτες

Το κεντρικό κτίριο έχει μετατραπεί σε Ωδείο, το οποίο μάλιστα έχει πλούσια δραστηριότητα στην τοπική κοινωνία. Πολλές από τις παλιές πόρτες είναι ακόμα κλειδωμένες. Κρύβουν τη δική τους ιστορία. Με τη βοήθεια του προέδρου της Κ.Ε.Δ. Ωρωπού Άγγελου Χατζηιωάννου, άνοιξε η πόρτα της απομόνωσης όπου κρατήθηκε ο Μανώλης Γλέζος. Σήμερα θα λέγαμε πως μόλις χωράει ένα... πλυντήριο. Και να θέλεις να καθίσεις δε μπορείς.


Το μπουζούκι του Χιώτη


Από τα καγκελόφραχτα παράθυρα οι κρατούμενοι έβλεπαν τα νερά του Ευβοϊκού και άκουγαν τα τέλια από το μπουζούκι του Μανώλη Χιώτη, που από τον κοντινό μώλο έπαιζε τις μελωδίες του και κρατούσε συντροφιά στους κρατουμένους.

Ένας τόπος γεμάτος μνήμες: Με πληροφορίες 
από Δ.Π. ΑΠΕ-ΜΠΕ 20 Απριλίου 2021

Στο βάθος φαίνεται ο μόλος που ο Μανώλης Χιώτης
έπαιξε προς τιμήν του Μίκη Θεοδωράκη
Σε πότισα ροδόσταμο
«Η κορυφαία στιγμή στη Μουσική βραδιά με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση του 1976 είναι το στιγμιότυπο στο σπίτι του Μίκη Θεοδωράκη στη Νέα Σμύρνη, με τον Γρηγόρη να τραγουδά και τον Μίκη να τον συνοδεύει, καθισμένος στο πιάνο. Ένα στιγμιότυπο που παρ’ ολίγον να μην γυριστεί γιατί ο τεχνικός ήχου είχε ξεχάσει το μαγνητόφωνο στην Αγία Παρασκευή! Κι αν τελικά έγινε η κινηματογράφηση, το χρωστάμε στην κατανόηση, το χιούμορ και την υπομονή του Μίκη, ο οποίος φρόντισε να καλύψει την αναμονή με ωραίες και χορταστικές αφηγήσεις». Γιώργος Παπαστεφάνου


Ο χειρόγραφος πίνακας

Ιδιαίτερη αξία έχει και ένας πίνακας με ιδιόγραφες σημειώσεις του Μίκη Θεοδωράκη. Τον είχε προσφέρει ο ίδιος στους μαθητές του Λυκείου Ωρωπού για τους δείξει πως δημιουργούσε τα έργα του. Είναι εντυπωσιακό πως υπάρχει αλληλουχία μεταξύ των έργων ανάλογα με την χρονική στιγμή και τον τόπο που τα δημιούργησε. Ο πίνακας αυτός ήταν στο Λύκειο Ωρωπού και μεταφέρθηκε στο κελί του Μίκη Θεοδωράκη.

Ο χειρόγραφος πίνακας

Αφήγηση του Μίκη Θεοδωράκη για τα
βασανιστήρια στις φυλακές Αβέρωφ

Απόσπασμα από το βιβλίο «Το Χρέος»
Εκδόσεις «Τετράδια της Δημοκρατίας»

«…Τίποτα δεν είναι πιο αναγκαίο και πολύτιμο για τον Άνθρωπο παρά η Ελευθερία. Αν δεν έχεις τροφή, αν δεν έχεις γνώσεις, αν δεν έχεις ανέσεις υποφέρεις. Αν δεν έχεις Ελευθερία, τότε δεν υπάρχεις. Γιατί τότε δεν μπορείς να λογαριάζεσαι για Άνθρωπος. Τι είναι η Ελευθερία; Ελευθερία είναι η Ευθύνη. Είναι να είσαι υπεύθυνος. Να κρατάς σε κάθε στιγμή, σε κάθε περίπτωση, το μερίδιο της Ευθύνης που σου αναλογεί μέσα στον καταμερισμό της ομάδας και της κοινότητας.

Ελευθερία είναι να σκέφτομαι, να σχεδιάζω και να αποφασίζω κάθε στιγμή και σε κάθε περίπτωση μαζί με τους άλλους για λογαριασμό μου και λογαριασμό των άλλων. Όταν ένας άλλος το κάνει για λογαριασμό μου, είτε άτομο είναι αυτός, είτε κόμμα, τότε εγώ δεν είμαι ελεύθερος. Γιατί Ελευθερία είναι το δικαίωμα να είμαι υπεύθυνος κάθε στιγμή, σε κάθε περίπτωση. Ελευθερία είναι ΤΟ ΧΡΕΟΣ».

Μίκης Θεοδωράκης

Το βιβλίο «Το Χρέος» αποτελείται από τα ημερολόγια του Μίκη Θεοδωράκη όπου καταγράφει το χρονικό της παρανομίας, της σύλληψης, της φυλάκισης και της εξορίας του. Περιέχει κείμενά του ιδεολογικού, κομματικού και αγωνιστικού χαρακτήρα, συνεντεύξεις, επιστολές, άρθρα και όλα τα εργαλεία της αντιστασιακής του δράσης για την ανατροπή της δικτατορίας.

Ο μεγάλος συνθέτης κατέγραψε με απόλυτα ρεαλιστικό τρόπο την στιγμή της σύλληψης, των βασανιστηρίων αλλά και τις ανθρώπινες σχέσεις που ανέπτυξε μέσα στην φυλακή. Παράλληλα μέσα από την επώδυνη εμπειρία του αποκαλύπτει πως εμπνεύστηκε κάποιες από τις σπουδαιότερες συνθέσεις του.

21 Αυγούστου 1967 – «Μπουμπουλίνας – Φυλακές Αβέρωφ»

«Στις 21 Αυγούστου πιάστηκα στο Χαϊδάρι. Στο τέταρτο πάτωμα στην οδό Μπουμπουλίνας, στο κελί αριθμός 4 περίμενα το μαρτύριο και τον θάνατο. Στις 4 Σεπτεμβρίου μου έφεραν χαρτί και μολύβι. Τότε έγραψα 32 ποιήματα.

Τις προηγούμενες μέρες τις πέρασα με την πλάτη κολλημένη στον τοίχο περιμένοντας να με πάρουν για το μαρτύριο ή για την εκτέλεση. Όλη μου η ύπαρξη σημαδεύτηκε από την αναμονή του βέβαιου θανάτου. Καθώς ο χρόνος κυλούσε επίμονα και βασανιστικά έβλεπα με το νου μου, καθαρά, την εικόνα της τελευταίας στιγμής. Ο πρωινός ουρανός είχε ένα χρώμα βαθύ γαλάζιο. Η ατμόσφαιρα διάφανη, με κρυσταλλένια καθαρότητα. Τι θα φώναζα σ’ αυτήν την στιγμή του τέλους; Αυτή η σκέψη μου έγινε τυραννική.

Ένας φρουρός έμενε πάντα μέσα στο κελί μαζί μου. Αν είχε κάποια κατανόηση μπορούσα τότε να κουβεντιάζω λίγο μαζί του. Ζήτω η ζωή! Ζήτω η ζωή! Ζήτω η ζωή! Να φωνάξω άραγες «ζήτω η ομορφιά», «ζήτω η αγάπη»;

Τότε σκεφτόμουν πως έμεινα ένας αδιόρθωτος ρομαντικός. Υπάρχει ζωή! Υπάρχει ζωή! Υπάρχει ζωή! Όλα υπάρχουν. Η Ελλάδα, το Μέτωπο, το Κόμμα! Κάποτε ο φρουρός συμφωνούσε. Πιο συχνά έχει άλλη γνώμη. Η συζήτηση εξακολουθούσε δίχως τέλος.

Τα μεσημέρια η ζέστη ήταν φρικιαστική. Υπέφερα τρομερά. Κοιμόμουν πάνω στο τσιμέντο γυμνός, όπως τη στιγμή που με πιάσανε. Για προσκεφάλι είχα τα παπούτσια μου. Τα γένια μου είχαν μακρύνει και με τρώγανε. Έτρωγα λίγο, δίχως πιρούνι ή κουτάλι, με τα χέρια. Ήμουν βρώμικος. Κάποτε καθόμουν στην καρέκλα. Το μοναδικό «έπιπλο». Άλλοτε βάδιζα. Πεντακόσια βήματα καθέτως. Πεντακόσια κυκλικά. Μετρούσα τα κάγκελα. Παρακολουθούσα κρυφά τους μυς του φύλακα. Με μισούσε; Γιατί; Ασφαλώς θα είχε τραγουδήσει τα τραγούδια μου. Πότε λοιπόν θα έπεφτε πάνω μου; Πότε θα με πάρουν; Τα μάτια τους. Αν τους κοιτάξω κατευθείαν μέσα στα μάτια τότε θα ντραπούν; Οφείλουν να ντραπούν!

Αυτή την αγωνία ακολουθούσε μια ανεξήγητα παθιασμένη ευφορία. Ήμουν ευτυχής. Στο τέλος – τέλος ο θάνατος δεν είναι τόσο τρομερός. ίσως να είναι όμορφος λέω στον φρουρό μου. Όμως με τον ερχομό της καινούργιας μέρας, μόλις χτυπούσε ο ήλιος, η ζωή έπαιρνε πάλι τα δικαιώματά της. Η ζωή με νικούσε, με κατασπάραζε. Τα πρόσωπα των παιδιών μου διαπερνούσαν τη σκέψη μου. Θα ήταν για πάντα ορφανά και ο πόνος θα κατοικούσε για πάντα στα όμορφα μάτια τους. Έδιωχνα με βία αυτή την εικόνα.

Ήμουν δυστυχής γιατί δεν με σκότωσαν αμέσως. Τι θα με έκαναν τώρα; Με ποιο τρόπο θα με σκότωναν; Το κεφάλι πονούσε. Το αίμα πονούσε. Ώρα 2,3,4,5,6 το απόγιομα. Μέσα στους παραδείσιους κήπους του κρανίου μου κίτρινος ήλιος ταξιδεύει στα φτερά του χρόνου.

Κλαίω, φωνάζω! Η καρδιά μου ξαλαφρώνει. Ίσως με σκέπτονται. Κανένας δεν ξέρει πως βρίσκομαι εδώ. «934 303» – «934 303» φωνάζω. Ίσως κάποιος ακούσει και τηλεφωνήσει… «Ο Μίκης ζει».

Δεν είμαι ποιητής, όμως όταν οι στίχοι άρχισαν να σφυροκοπούν το μυαλό μου ένιωσα πόσο οι λέξεις μπορεί να ντυθούν στο αίμα. Πόσο μπορεί να με λυτρώσουν. Είμαι δημιουργός. Νικώ το χρόνο και τον θάνατο. Είμαι ο χρόνος. Να γιατί ο ΉΛΙΟΣ και ο ΧΡΟΝΟΣ έγιναν ο κύκλος της ζωής και του θανάτου. Τελικά έγιναν ο νικητήριος κύκλος. Νίκη πικρή γιατί η ψυχή του ποιητή πονά για όλους τους ανθρώπους. Ακόμα και γι' αυτούς που τον μισούν και τον βασανίζουν».

27.10.2019 Μετατροπή των φυλακών Ωρωπού σε
«Κέντρο Ιστορίας, Δημοκρατίας και Πολιτισμού»


Με τον υπουργό Δικαιοσύνης Κώστα Τσιάρα συναντήθηκε ο Δήμαρχος Ωρωπού Γιώργος Γασημάκης. Κύριο θέμα συζήτησης ήταν το αίτημα - πρόταση παραχώρησης από το υπουργείο Δικαιοσύνης στο Δήμο Ωρωπού του χώρου των Ιστορικών Φυλακών Ωρωπού, στις οποίες κρατήθηκαν προσωπικότητες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μανώλης Γλέζος, ο Χαρίλαος Φλωράκης και ο Ανδρέας Λεντάκης.

«Είναι επιτακτική ανάγκη αυτός ο ιστορικός, μαγικός τόπος, να πάρει την θέση που του αρμόζει και να γίνει σημείο αναφοράς, που θα διδάσκει, θα θυμίζει και θα παραδειγματίζει» , ανέφερε ο Γιώργος Γιασημάκης. «Θέλω να καταθέσω δημόσια την πολύτιμη και καθοριστική συμβολή σε αυτή την προσπάθεια του βουλευτή Αττικής Βασίλη Οικονόμου, που από την πρώτη στιγμή στηρίζει τις προσπάθειες του Δήμου μας. Η Δημοτική Αρχή ξεκινά να κάνει πράξη, αυτό που χρόνια τώρα, συζητιόταν με θαυμασμό και προσμονή και βάζει τα θεμέλια για να αποκατασταθεί η σημασία και η αξία, αυτού του υπέροχου μνημείου», κατέληξε ο δήμαρχος Ωρωπού.

ΒΙΝΤΕΟ: Ένα σπάνιο ντοκουμέντο από την
επίσκεψη του στον Ωρωπό για την Ονομασία 
του Σχολείου, το Γενικό Λύκειο Ωρωπού σε 
«Μίκης Θεοδωράκης» στις 18 Μαΐου 2006.












Οι παλιές Φυλακές θα γίνουν κυψέλη δημιουργίας,
πολιτισμού και Δημοκρατίας - Ιουλίου 22, 2020

Οι παλιές Φυλακές στη Σκάλα Ωρωπού

Στον χαιρετισμό του στην μεγάλη εκδήλωση της Βουλής των Ελλήνων παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας, του Πρωθυπουργού και της πολιτικής ηγεσίας του τόπου κατά την οποία επισημοποιήθηκε και η Ιστορική παραχώρηση των Παλαιών Φυλακών στον Δήμο Ωρωπού, ο Δήμαρχος Ωρωπού Γιώργος Γιασημάκης ανέφερε:

«Ήρθε η ώρα, 46 χρόνια μετά, το αίτημα της τοπικής κοινωνίας για την παραχώρηση του χώρου των Παλαιών Φυλακών να πραγματοποιηθεί με τη δική σας βούληση. Δίνεται η δυνατότητα στο Δήμο να ξεκινήσει μία πορεία προς τα μπρος με άξονα την εξυπηρέτηση όλων εκείνων των ευγενικών ιδεών που η Ιστορία του χώρου υπηρέτησε και την καταγραφή των ιστορικών μηνυμάτων που παρήγαγε. Νιώθουμε βαριά την ευθύνη που αναλαμβάνουμε, αντιλαμβανόμαστε πως η δική μας παρέμβαση δεν περιορίζεται στα στενά πλαίσια του τόπου μας. Μέσα από τα όσα θα δημιουργήσουμε θα προκύψει κάτι σπουδαίο αυτός είναι, άλλωστε, ο στόχος μας: Oι παλιές Φυλακές Ωρωπού να γίνουν μία Κυψέλη δημιουργίας που θα στέλνει μηνύματα ειρήνης, αλληλεγγύης, πολιτισμού και Δημοκρατίας. Αξίζει πραγματικά σε αυτό το χώρο να αναγνωριστεί όπως ακριβώς του αρμόζει, να αποκτήσει τη φήμη που του ταιριάζει στα πεπραγμένα της χώρας μας. Το Κέντρο Ιστορίας Δημοκρατίας και Πολιτισμού αποτελεί μία ιδέα που στην ολοκλήρωσή της θα δώσει στον τόπο μας λάμψη και αξία»

Ο Δήμαρχος εξέφρασε την ευγνωμοσύνη για όλους όσους αγωνίστηκαν για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στον τόπο μας κάνοντας αναφορά στον κορυφαίο Μίκη Θεοδωράκη με το εμβληματικό τραγούδι του «κι εσύ λαέ βασανισμένε μην ξεχνάς τον Ωρωπό». Ανέφερε, επίσης, πως 46 χρόνια μετά ο ιστορικός αυτός χώρος των Φυλακών είναι ώρα να ξεφύγει από ένα νεότερο παρελθόν που φωτογραφίζει ιστορικά λάθη και να γίνει ένας χώρος που συμφιλιώνει και ενώνει μέσα από την Ιστορία του, την Δημοκρατία και τον Πολιτισμό. «Για αυτό πάντα στόχος μας ήταν η δημιουργία μέσα σε αυτόν ενός Κέντρου Ιστορίας, Δημοκρατίας και Πολιτισμού» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Οι πρώην φυλακές Ωρωπού


Ο Ωρωπός είναι πόλη της Βορειοανατολικής Αττικής, στις ακτές του Ευβοϊκού κόλπου. Απέχει 42 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας και επικοινωνεί με το συγκοινωνιακό δίκτυο μέσω της εθνικής οδού Αθηνών - Λαμίας και του σιδηροδρομικού δικτύου Αθηνών - Θεσσαλονίκης. Αποτελεί έδρα του Δήμου Ωρωπού. Το παραθεριστικό συγκρότημα του Ωρωπού αποτελείται από τον ομώνυμο οικισμό, ενώ γειτονικά χωριά είναι το Μίλεσι, το Μαρκόπουλο, η Σκάλα, το Συκάμινο, το Χαλκούτσι, τα Νέα Παλάτια και ο Άγιος Κωνσταντίνος. Ο πληθυσμός του Ωρωπού είναι 31.211 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2011.

Η Σκάλα Ωρωπού βρίσκεται σε σημείο σημαντικού συγκοινωνιακού κόμβου, στα βόρεια βρέχεται από τον Νότιο Ευβοϊκό κόλπο απέναντι από την Ερέτρια, συνορεύει νότια με την Νέα Πολιτεία, ανατολικά με τα Νέα Παλάτια και δυτικά με τον Άγιο Κωνσταντίνο.

Οι πρώην φυλακές Ωρωπού

Το Αμαλίειο Ορφανοτροφείο άρχισε να οικοδομείται το 1909 σε έκταση που όρισε με διαθήκη του ο μεγάλος ευεργέτης Ανδρέας Συγγρός μεγαλοκτηματίας της περιοχής από το 1897 δυο χρόνια πριν τον θάνατο του. Ο χώρος λειτουργούσε σαν Ορφανοτροφείο μέχρι το 1933, τότε άλλαξε την λειτουργία του σε φυλακές αφού εξαγοράστηκε από το Ελληνικό δημόσιο. Οι φυλακές λειτουργούσαν κατά παράβαση των διεθνών προδιαγραφών αφού στεγάζονταν στους ίδιους χώρους ενήλικοι με ανήλικους κρατούμενους, ισοπεδώθηκαν με τον ισχυρό σεισμό του 1938 στην συνέχεια τα κτίρια οικοδομήθηκαν ξανά μόνο σαν φυλακές. Η επταετία των Συνταγματαρχών μετέτρεψε το 1967 τις φυλακές σε χώρο έγκλειστων πολιτικών κρατούμενων αλλά καταργήθηκαν με την πτώση τους. Σε ένα από τα κτίρια των πρώην φυλακών εγκαινιάστηκε (1976) το 1ο Γυμνάσιο Ωρωπού, λειτούργησε εκεί έως το 1989 που μεταφέρθηκε σε νεόχτιστο γειτονικό κτίριο, στην συνέχεια μεταφέρθηκε σε ένα άλλο κτίριο των φυλακών, το Δημοτικό Ωδείο Ωρωπού που υπάρχει μέχρι και σήμερα.



Βίντεο: «Οι φυλακές του Ωρωπού», τραγούδι του Γιώργου Μπάτη. Τραγουδάει ο ίδιος και παίζει μπαγλαμά. Μπουζούκι παίζει ο Ανέστης Δελιάς ή Αρτέμης. Ηχογραφήθηκε το 1934. Ζεϊμπέκικο. Πειραιώτικο ρεμπέτικο. Giorgios Batis - The Guards of Oropos. Άλμπουμ Rebetiko History: The Music Of The Greek Blues.

Οι φυλακές του Ωρωπού - Στίχοι:

Πες μας τα μεγαλεία του Ωρωπού!
Στον Ωρωπό, καλ', την περνάμε φίνα
πιο καλά κι απ’ την Αθήνα

Τρίτη, Πέμπτη, μακαρόνια
μα ο μάγκας βγάζει χρόνια!

και την Κυριακή μας δίνουν κρέας
τσάμπα είναι και ο κουρέας.

Πες μας τώρα και τα ζοριλίκια του θαλάμου...
Εις το πρώτο βγαιν’ το χαρμανλίκι
εις στο δεύτερο το μαστουρλίκι

και στο τρίτο βγαιν’ το νταΐλίκι
και στο τέταρτο, ωχ, το ζοριλίκι

Γειά σου Αρτέμη!
και στο πέμπτο η λαθρεμπορία
και στο έκτο όλη η σκευωρία

και στο έβδομο οι τεκετζήδες
και στο όγδοο όλοι οι ασθενήδες

και στο νούμερο το δέκα
την αμολάνε όλοι αβέρτα!












Μην ξεχνάς τον Ωρωπό - 1970

Ο πατέρας εξορία και το σπίτι ορφανό
ζούμε μες στην τυραννία στο σκοτάδι το πηχτό.
Κλαίει κι η μάνα τώρα μόνη κλαιν' τα δέντρα, τα πουλιά
στην πατρίδα μας νυχτώνει ορφανή η αγκαλιά.
Μες στα σύρματα κλεισμένοι μα η καρδιά μας πάντα ορθή
πάντα ο ίδιος όρκος μένει λευτεριά και προκοπή.

Κι εσύ λαέ βασανισμένε μην ξεχνάς τον Ωρωπό.

Ωρωπός 1969 - 1970

Theodorakis Oropos: One of the first Theodorakis concerts after the dictatorship in october 1974 was also filmed by german television. Here are the songs of that broadcast. Don't forget Oropos (Theodorakis) from the cycle Songs of Strife sung by Mikis and the ensemble


Ο Παγκόσμιος Ελληνικός Μύθος Μίκης Θεοδωράκης πέρασε στην Αθανασία
Στο κελί του στον Ωρωπό από πολίτες κάθε ηλικίας
ΑΝΑΚΤΗΘΗΚΕ 3 Σεπτεμβρίου 2021


Το κελί έχει μετατραπεί σε έναν μικρό μουσειακό χώρο με πρωτοβουλία του Δήμου Ωρωπού. Οικογένειες με τα μικρά τους παιδιά και ηλικιωμένοι άφησαν μια ανθοδέσμη και άναψαν κεράκια για να τιμήσουν τη μνήμη του.

Πολίτες κάθε ηλικίας επισκέπτονται το κελί του Μίκη Θεοδωράκη στις παλιές φυλακές Ωρωπού που θα μείνει ανοικτό για τρεις ημέρες. Ο δήμος Ωρωπού άνοιξε για το κοινό το κελί του στο Κτίριο 1, όπου η δημοτική Αρχή και πολίτες απέτισαν φόρο τιμής.
«Για τον τόπο μας αποτελεί ένα σύμβολο. Δημιουργούς του πνεύματος, του πολιτισμού και τη δημοκρατίας», τόνισε μεταξύ άλλων ο δήμαρχος Ωρωπού Γιώργος Γιασημάκης και πρόσθεσε: «Ο δήμος μας αποχαιρετά με θλίψη και συγκίνηση το Μίκη Θεοδωράκη. Κορυφαίος μουσικοσυνθέτης και αγωνιστής σημάδεψε όλους τους Έλληνες με τα έργα και τους αγώνες του για τη δημοκρατία και την ελευθερία. Αφήνει πίσω του μία τεράστια κληρονομιά και μία παρακαταθήκη για ενότητα, δημιουργία και προκοπή».

Το συγκινητικό αποχαιρετιστήριο live concert που δόθηκε από τον μουσικό Γιάννη Τούσια. μέσα από το κελί που τον φιλοξένησε κατά την περίοδο της χούντας ραγίζει καρδιές! Το κανάλι Up Stories κατέγραψε πλάνα από τις παλιές φυλακές του Ωρωπού στις οποίες βρέθηκε και ο ίδιος για σημαντικό διάστημα της ζωής του μαζί με άλλους συναγωνιστές (Μανώλης Γλέζος, Ανδρέας Λεντάκης κ.ά.) – ως κρατούμενος της χούντας.

Ο Μίκης Θεοδωράκης πέρασε το κατώφλι των φυλακών Ωρωπού στις 19 Οκτωβρίου 1969 και έμεινε μέχρι τις 13 Απριλίου 1970 και αφού προηγουμένως είχε δημιουργηθεί υπέρ της αποφυλάκισης του παγκόσμιο κίνημα που πίεζε του συνταγματάρχες για την απελευθέρωση του. Στο κελί των φυλακών Ωρωπού εμπνεύστηκε πολλές δημιουργίες του και μεταξύ άλλων το θρυλικό τραγούδι «κι εσύ λαέ βασανισμένε μην ξεχνάς τον Ωρωπό, μην ξεχνάς τον φασισμό». Περισσότερα ΕΔΩ » Φυλακές Ωρωπού: Το κελί του Μίκη Θεοδωράκη












Λίγα ρεσώ, μερικά λουλούδια, τα ηχεία παίζουν τα ορχηστρικά έργα του τεράστιου μουσικοσυνθέτη και άνθρωποι που προσέρχονται στο κελί του Μίκη Θεοδωράκη στις παλιές φυλακές Ωρωπού. Αυτό είναι το σκηνικό λίγο πριν τα μεσάνυχτα στις παλιές φυλακές Ωρωπού.













Τέως φυλακές Ωρωπού, προσκύνημα για
το κελί του Μίκη Θεοδωράκη από ψηλά.












Δεν υπάρχουν σχόλια: