Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου, Αρθρογράφος
(Sophia Drekou, BSc in Psychology)
Ο Πρόδρομος είναι η μεγαλύτερη στοργή
στην Εκκλησία μας μετά την Παναγία.
Μην το ξεχνάμε! Αυτός ο αυστηρός.
με την αμαρτία, την ανομία και με το κακό.
Με τους αμαρτωλούς ο άη Γιάννης
είναι ο πιο εύσπλαχνος, ο πιο στοργικός!
Ο Βαπτιστὴς ἀπετέμνετο, καὶ Ἡρῴδης ἐταράττετο...
H μνήμη αυτού πού ονομάστηκε από το αψευδές στόμα
του Κυρίου, μεγαλύτερος από όλους τους ανθρώπους.
Το μαρτύριο του δεν είναι μόνο καιρός περισυλλογής και μετά σεβασμού και δέους τιμής, είναι και μια ευκαιρία να φιλοσοφήσουμε απάνω στον θύτη και το θύμα. Ο Πρόδρομος θανατώνεται και μάλιστα ατιμωτικά και όντας αθώος, αλλά δεν είναι αυτός αξιολύπητος, αλλά ο δήμιος του ο Ηρώδης.
Ο ομώνυμος του Προδρόμου, άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, στους περίφημους ύμνους του στον προστάτη του άγιο, γράφει πώς ο Βαπτιστής απετέμνετο, αλλά ο Ηρώδης εταράττετο. Και νεκρός ο προφήτης, ελέγχει την άνοια και την τυραννία και και την κακία του σφαγέα. Και δή τώρα πού είναι μάρτυρας, ελέγχει με τον θάνατο του, τον άδικο βασιλιά, τον μοιχό και δολοφόνο, αυτόν τον οποίο έλεγξε δημόσια ανάμεσα σε τόσους μοιχούς στο Ισραήλ, για να δείξει πώς ούτε ο βασιλιάς δεν εξαιρείται και δεν είναι πάνω από τον Νόμο του Θεού. Το αίμα το τίμιο το μαρτυρικό, κατά την προσφυή παράσταση ενός ποιητή, γίνεται ποτάμι φρικτό πού πνίγει τους τυράννους, τους δυνάστες.
Δύναμη έχει ο μάρτυρας της αληθείας, ο άγιος και όχι ο τύραννος, πού ελέγχεται από τύψεις κολάσεως και ταραχή δειλίας. Αυτός πού θανατώνει τον δίκαιο το κάνει από φόβο! Και αυτός πού θανατώνεται κοιτώντας κατάματα τον θάνατο, είναι ο νικητής!
Ο δε Γερμανός Πατριάρχης, υμνογράφος των ιδιόμελων της λιτής, μάς καλεί λευχειμονούντας να πανηγυρίσουμε το μαρτυρικό του Προδρόμου τέλος. Αυτό είναι το ήθος το εορταστικό της εκκλησίας μας. Εκεί πού οι άλλοι βλέπουν ένα τέρμα, την ήττα, εμείς βλέπουμε ένα τέλος και τέλος στην ελληνική σημαίνει τελείωση, νίκη, αναγωγή στον θρίαμβο, στον κόσμο του Θεού, πού πρωτοπόροι είναι οι μάρτυρες. Αυτή την μαρτυρική χαρά, την διά του θανάτου νίκη, μόνο η ορθοδοξία την προσφέρει σε όλες τις διαστάσεις. Γιατί δεν είναι ένα σύμβολο, μια αφετηρία για μίμηση όπως συμβαίνει με τους αγωνιστές του κόσμου και ως εκεί, είναι η ανατολή στον όντως κόσμο, στην όντως ζωή.
The Beheading of St John the Baptist, 1869 in National Gallery
of London, painting by Pierre Puvis de Chavannes (1824-1898)
Το ευαγγέλιο μάς πληροφορεί πώς ο Ηρώδης σέβονταν και αγαπούσε τον Πρόδρομο και ηδέως(με ευχαρίστηση) άκουγε αυτόν. Πώς συνδυάζεται αυτός ο σεβασμός και η αγάπη με το γεγονός πώς τον κρατούσε δέσμιο, δεν έδωσε απόλυση στην παράνομη γυναίκα του και συνέχιζε να φέρονταν τυραννικά; Αν τον αγαπούσε δεν θα τον υπάκουε, ως γνήσια φωνή του Θεού;
Το ζήτημα είναι πώς αυτά τα συναισθήματα του Ηρώδη ανήκαν στην σφαίρα της δεισιδαιμονίας. Έβλεπε τον Ιωάννη σαν κάτι εξωτικό και θαυμάσιο πού θα τον τιμωρούσε. Συνηγορούσαν και οι τύψεις συνειδήσεως και η δημοφιλία του Προδρόμου στον λαό. Άλλωστε ο ίδιος ο Ηρώδης έφτασε στο παρανοϊκό σημείο να πιστεύει πώς ο Χριστός ήταν η μετενσάρκωση του Προδρόμου.
Πολλές φορές βλέπουμε πώς όσο πιό ψηλά ανεβαίνει κάποιος άνθρωπος, όση εξουσία περισσότερη λαμβάνει, ειδικά αυτή αν είναι κεκτημένη επί πτωμάτων, τόσο πιό πολύ ανησυχεί να μην τα χάσει όλα, να μην γλιστρήσει η κορόνα από το κεφάλι. Σύνηθες φαινόμενο.
Πόσοι και πόσοι ηγέτες και ηγετίσκοι δεν παρακαθίζουν παρά τους πόδας των γερόντων για να λάβουν περγαμηνές δημοφιλίας ή απαντήσεις καθησυχαστικές για την βασιλεία τους;
Πόσοι και πόσοι ηγετίσκοι και ηγέτες δεν καταφέυγουν σε μέντιουμ και «πνευματικούς» συμβούλους για συμφιλίωση με το μεταφυσικό και το άγνωστο; Το μέλλον τους ταράσσει, το παρελθόν τους ελέγχει, η εξουσιομανία τους ορίζει. Και ο λαός τους μιμείται στις προλήψεις και τις δεισιδαιμονίες.
Απόδειξη της ρηχής αυτής παραπνευματικότητας του είναι πώς για μια γυναίκα τα λησμόνησε ξαφνικά όλα: φόβους. φοβίες και σεβασμούς. Και παρέδωσε χωρίς δισταγμό αυτόν πού αγαπούσε στο θάνατο.
Serbian Iconographer Todor Mitrović (Τόντορ Μιτροβιτς)
Ακαδημία της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας Καλών Τεχνών.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται και αφορά όλες τις εποχές: Η διεφθαρμένη ηθικά εξουσία επιχειρεί να φιμώσει την αντίδραση του αγνού ανθρώπου πού έχει για νόμο του την χάρη του Θεού. Λίγο από εκδικητικότητα, λίγο από δεισιδαιμονία, πώρωση και ηδονοφιλία ο άρχοντας υποχωρεί στους ανήθικους πού κινούν παρασκηνιακά τα νήματα και ο δίκαιος οδηγείται στην εξόντωση και την εξουθένωση. Στο τέλος οι καταστάσεις ανατρέπονται: το θύμα τιμάται σαν μάρτυρας και ο δήμιος ελέγχεται και καταδικάζεται από όλους.
Όμως ειδικά για την περίπτωση του Προδρόμου εμείς χαιρόμαστε. Χαιρόμαστε γιατί ένα Πάσχα σχεδόν πριν από την σταύρωση του Κυρίου μας, σκοτώθηκε εκείνος μαρτυρικά, προδιαγράφοντας ΚΑΙ με το τέλος του, όπως με όλη του την ζωή και παρουσία, το έργο και τον θάνατο του Χριστού. Κήρυξε δε και στον Άδη. Όλη μα όλη η προσωπικότητα του, από την γέννηση ως το έργο του και από την διδασκαλία τού ως τον τρόπο του θανάτου του είναι προδρομική. Και εμείς τιμούμε και σεβόμαστε μια τέτοια αφοσίωση, μια τέτοια ταπείνωση, μια τέτοια διάθεση εναρμόνισης με το θέλημα του Θεού.
Έζησε ως σκιά του Ενός! Υπάρχει πλέον υπέροχο μεγαλείο
από το να ζήσεις και να υπάρξεις ως η Σκιά του Θεού;
Περισσότερα Θέματα: Ιωάννης Βαπτιστής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου