Η συγκύπτουσα (καμπουριασμένη) γυναίκα του Ευαγγελίου και η υποκρισία. Ποιά είναι η αιτία που γεννά την υποκρισία;


Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

κατά ΜατθαίονΟἱ διυλίζοντες τόν κώνωπα, τήν δέ κάμηλον καταπίνοντες!
κατά Ματθαίον – κγ' 24 (Ματθ. 23,24)

Η συγκύπτουσα (καμπουριασμένη) γυναίκα
του Ευαγγελίου και η υποκρισία

Το θέμα του σημερινού ευαγγελίου (κατά Λουκά ιγ'10-17 - Δεκάτη Κυριακή ΚΔ') αγαπητοί χριστιανοί είναι μία μεγάλη ηθική μάστιγα: Η Υποκρισία και πώς ο Χριστός την εντόπισε και την στηλίτευσε.

Ήταν Σάββατο, εορτή των Ιουδαίων. Ο Χριστός δίδασκε στη Συναγωγή. Όλοι ήταν προσηλωμένοι στο λόγο του εκτός από τον άρχοντα της Συναγωγής δηλ. αυτόν που ήταν υπεύθυνος για την τάξη και τα αναγνώσματα στον ιερό χώρο των ιουδαίων.

Έψαχνε αφορμή να κατηγορήσει τον Χριστό. Να μειώσει την γοητεία του ενώπιον του λαού. Η αφορμή δε άργησε να δοθεί. Μία συγκύπτουσα* γυναίκα, ανάπηρη και δεμένη από τον σατανά 18 ολόκληρα χρόνια πλησιάζει τον Κύριο και ζητάει τη θεραπεία της. 

Ο Χριστός, της δίνει τη θεραπεία του σώματος και την σηκώνει ενώπιον όλων. Της δίνει όμως και τη θεραπεία της ψυχής. Η συγκύπτουσα γυναίκα έβλεπε επί 18 χρόνια την γη, δεμένη στην αμαρτωλότητα της, Τώρα όμως με τη βοήθεια του Χριστού μπορεί και βλέπει πάλι τον ουρανό και να ζητά το έλεος του Θεού. Να τον δοξολογεί. 

Η θεραπεία αυτή έγινε ημέρα Σάββατο. Αυστηρή αργία των Ιουδαίων κατά τον Νόμο του Μωυσή. Να η αφορμή που γύρευε ο άρχοντας. Γυρίζει στο λαό και λέει: «Έξι ήμερες είναι, οπού σ' αυτές πρέπει να εργαζόμαστε, σ' αυτές λοιπόν να έρχεσθε και να θεραπευόσαστε και όχι στην ήμερα του Σαββάτου».

Του αποκρίθηκε λοιπόν ο Κύριος και είπε: «Υποκριτά, ο καθένας σας το Σάββατο δεν λύνει το βόδι του και τον όνο από το παχνί και τα πάει και τα ποτίζει; Και αυτή εδώ πού είναι κόρη του Αβραάμ και την έδεσε ο Σατανάς δεκαοκτώ χρόνια δεν έπρεπε να λυθεί από τούτο το δέσιμο την ήμερα του Σαββάτου;». Μεγάλη η υποκρισία του αρχισυναγώγου! Μεγαλύτερη και φωτεινότερη η αλήθεια Του Κυρίου μας που τον αποστόμωσε και γέμισε χαρά και έκπληξη τον λαό.

Τι είναι όμως η υποκρισία; 

Η υποκρισία, λέει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, «είναι η προσποίηση της φιλίας ή μίσος που έχει καλυφθεί εξωτερικά με το σχήμα της φιλίας. Ή εχθρότητα που ενεργεί με το προσωπείο της συμπάθειας. Ή φθόνος που μιμείται τα χαρακτηριστικά της αγάπης».

Οι υποκριτές, λέει ο Μ. Βασίλειος, είναι σαν τους θεατρίνους, άλλα έχουν μέσα στη καρδιά τους και άλλα δείχνουν εξωτερικά προς τους ανθρώπους.

Η υποκρισία συνιστά αμάρτημα. Είναι αρρώστια βαριά της ψυχής. Και αποτελεί διαβολική συμπεριφορά, αφού εκείνος που πρώτος υποκρίθηκε στον άνθρωπο είναι ο διάβολος. Ο υποκριτής άνθρωπος φορά την μάσκα της ευσεβείας χωρίς να είναι πραγματικά. 

Ποια όμως είναι η αιτία που γεννά την υποκρισία;
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, λέει ότι η υποκρισία «εξ οιήσεως γεννάται».

Κι ένας άλλος πνευματικός διδάσκαλος, ο όσιος Θαλάσσιος, παρατηρεί ότι η υποκρισία είναι «ίδιον της κενοδοξίας».

Ενώ ο άγιος Μάρκος ο Ασκητής, πέρα από την κενοδοξία, ως αιτία της υποκρισίας θεωρεί και τη φιλαργυρία.

Αν θέλουμε να δούμε αδερφοί μου τι εστί υποκρισία καθαρά και ξάστερα ας κοιτάξουμε γύρω μας. Ας ρίξουμε τα βλέμματα μας στο εορταστικό πνεύμα των ημερών. Στολισμοί, χιλιοειπωμένες ευχές που δεν βγαίνουν από την καρδιά, μα από τα χείλη μας μόνο. Ευκαιρία για καταναλωτισμό. Πίεση του εαυτού μας να συμμετέχουμε και εμείς στο παγκόσμιο πανηγύρι του εορτασμού των κοσμικών Χριστουγέννων και τέλος ψεύτικη χαρά και ατέλειωτο κενό.

Και πάνω από όλα. 

Φώτα παντού και πάλι φώτα. Πιέζεται ο άνθρωπος να νιώσει την ψευδαίσθηση του φωτός, της λαμπρότητας. Μόνα χαρούμενα αληθώς είναι ίσως τα παιδιά. Γιατί;

Γιατί είναι ανυπόκριτα! Γιατί είναι ακόμα καθαρά. Φως λοιπόν τεχνητό για να κρύψουμε το πνευματικό σκοτάδι μας. Χρυσά περιτυλίγματα για να στολίσουμε τη μάταια ύλη μας. Χαρά δεκαπέντε ημερών και απελπισία 300 ημερών. 

Λέγοντας αυτά να υπογραμμίσουμε πως η εκκλησία όχι μόνο συμμετέχει αλλά και επικροτεί τη χαρά του ανθρώπου. Πότε όμως; Όταν είναι ανυπόκριτη. Όταν δεν είναι πλαστή αλλά πραγματική και μόνιμη και μένουσα. Και αυτή τη χαρά τη δίνει ο Ιησούς. Σας δίνω χαρά λέει στους αποστόλους του πριν το Πάθος, τέτοια που δεν μπορεί να σας την αφαιρέσει κανείς. Χαρά εσωτερική και πνευματική και αιώνια. Χαρά που μπαίνει και μένει μέσα μας με τη συνεχή μυστηριακή ζωή. Με την άφεση ενώπιον της εξομολόγησης. Με την προσφορά χωρίς αντάλλαγμα. Την ανυπόκριτη αγάπη. Η χαρά είναι καρπός της θυσίας, της προσευχής, της συνειδησιακής μας πάλης. Χαρά ανυπόκριτη είναι η πνευματική χαρά που μας δίνει ο Χριστός και η Εκκλησία.

Στο πένθος του κόσμου ο Χριστός προτείνει χαρά μένουσα, χαρά που μένει...

Τέλος, για να ξαναγυρίσουμε στην υποκρισία αυτή ανήκει στον παλαιό κόσμο. Δεν ταιριάζει στο συνειδητό χριστιανό που ομιλεί πνευματικά και καθημερινά με την Αλήθεια, να ζει στο ψέμα και στην υπόκριση. Δεν μπορεί να παρεμβάλει στη σχέση του με τον Αληθινό Θεό, την απάτη, τη μοιχεία θα λέγαμε του ψέματος.

Όταν μπήκαμε στην Εκκλησία αποβάλαμε τα παλαιά. Αυτά που θα χαθούν με τη φθορά του διαβόλου και του κόσμου του. Ντυθήκαμε χιτώνα φωτεινό αληθείας.

Δεσμευτήκαμε να ζούμε στην αλήθεια, που πολλές φορές μπορεί να μη βρίσκεται στους επισκόπους, στους ιερείς ή στους άλλους χριστιανούς ή σ' αυτό που λέμε προσωπική μας εμπειρία και αλήθεια, αλλά σίγουρα βρίσκεται στο άγιο Θυσιαστήριο και λέγεται Χριστός, στην αγία Γραφή και τους Πατέρες και λέγεται ιερά Παράδοση, στην σχέση μας με τους γύρω και λέγεται αγάπη και αυτήν την αλήθεια δεν πρέπει να την προδώσουμε. Ιδού τα πάντα έγιναν καινούρια λέει η γραφή, Σε αυτό το φως της θεϊκής βασιλείας ας ζούμε όλοι αδελφοί μου.

Χωρίς την ελευθερία, η γνώση
γίνεται όργανο καταπίεσης,
η αλήθεια διαστρέφεται σε απάτη,
η αρετή καταντά ασεβής υποκρισία.
Μάριος Πλωρίτης (1919 - 2006)

Ευαγγέλιο κατά Λουκά ιγ' 10-17 Κυριακὴ ΚΔ' 
Θεραπεία τῆς συγκυπτούσης γυναικός


10. Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἦν διδάσκων ὁ Ἰησοῦς ἐν μιᾷ τῶν συναγωγῶν ἐν τοῖς σάββασι.
11. Καί ἰδού, γυνή ἦν πνεῦμα ἔχουσα ἀσθενείας ἔτη δέκα καί ὀκτώ, καί ἦν συγκύπτουσα, καί μή δυναμένη ἀνακύψαι εἰς τό παντελές.
12. Ἰδών δέ αὐτήν ὁ Ἰησοῦς προσεφώνησεν, καί εἶπεν αὐτῇ, Γύναι, ἀπολέλυσαι τῆς ἀσθενείας σου.
13. Καί ἐπέθηκεν αὐτῇ τάς χεῖρας· καί παραχρῆμα ἀνωρθώθη, καί ἐδόξαζεν τόν θεόν.
14. Ἀποκριθείς δέ ὁ ἀρχισυνάγωγος, ἀγανακτῶν ὅτι τῷ σαββάτῳ ἐθεράπευσεν ὁ Ἰησοῦς, ἔλεγεν τῷ ὄχλῳ, Ἓξ ἡμέραι εἰσίν ἐν αἷς δεῖ ἐργάζεσθαι· ἐν ταύταις οὖν ἐρχόμενοι θεραπεύεσθε, καί μή τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου.
15. Ἀπεκρίθη οὖν αὐτῷ ὁ κύριος, καί εἶπεν, Ὑποκριταί, ἕκαστος ὑμῶν τῷ σαββάτῳ οὐ λύει τόν βοῦν αὐτοῦ ἢ τόν ὄνον ἀπό τῆς φάτνης, καί ἀπαγαγών ποτίζει;
16. Ταύτην δέ, θυγατέρα Ἀβραάμ οὖσαν, ἣν ἔδησεν ὁ Σατανᾶς, ἰδού, δέκα καί ὀκτώ ἔτη, οὐκ ἔδει λυθῆναι ἀπό τοῦ δεσμοῦ τούτου τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου;
17. Καί ταῦτα λέγοντος αὐτοῦ, κατῃσχύνοντο πάντες οἱ ἀντικείμενοι αὐτῷ· καί πᾶς ὁ ὄχλος ἔχαιρεν ἐπί πᾶσιν τοῖς ἐνδόξοις τοῖς γινομένοις ὑπ' αὐτοῦ.

Ερμηνευτική απόδοση Ι. Θ. Κολιτσάρα ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ ΙΓ' 10 - 17

10 Κάποιο Σάββατο εδίδασκε εις μίαν από τας συναγωγάς. 
11 Και ιδού είχε έλθει εκεί μία γυναίκα, η οποία ένεκα μοχθηράς επιδράσεως πονηρού πνεύματος, ήτο ασθενής δέκα οκτώ χρόνια, σκυμμένη συνεχώς, χωρίς καθόλου να ημπορή να σηκώση όρθιον το σώμα και την κεφαλήν της. 
12 Οταν την είδε ο Ιησούς, της εφώναξε και της είπε· “γυναίκα, ελευθερώνεσαι από την ασθένειάν σου”. 
13 Και έβαλεν επάνω της τας χείρας του. Και αμέσως εστάθηκε όρθια αυτή, απέκτησε δηλαδή την υγείαν της και εδόξαζε τον Θεόν. 
14 Ο δε αρχισυνάγωγος αγανακτών, διότι ο Ιησούς εις ημέραν Σαββάτου εθεράπευσε, έλαβε τον λόγον και είπε στον λαόν· “εξ ημέραι είναι εκείναι, κατά τας οποίας πρέπει να εργαζώμεθα· εις αυτάς δε τας εργασίμους ημέρας να έρχεσθε και να θεραπεύεσθε και όχι κατά την ημέραν του Σαββάτου”. 
15 Απεκρίθη τότε εις αυτούς ο Κυριος και είπε· υποκριτά, καθένας από σας κατά την ημέραν του Σαββάτου δεν λύει το βώδι του η τον όνον από την φάτνην του και πηγαίνει να το ποτίση; Αυτό δεν το θεωρείτε παράβασιν της αργίας του Σαββάτου, και πολύ ορθώς. 
16 Αυτή δε, που είναι θυγάτηρ και απόγονος το Αβραάμ, την οποίαν ο σατανάς έδεσε δέκα οκτώ ολόκληρα χρόνια, δεν έπρεπε να λυθή από τον βαρύν και καταθλιπτικόν αυτόν δεσμόν κατά την ημέραν του Σαββάτου;”
17 Και ενώ ο Κυριος έλεγε αυτά, κατεντροπιάζοντο όλοι οι εχθροί του· αντιθέτως δε όλος ο λαός έχαιρε δι' όλα τα θαυμαστά έργα που εγίνοντο απ' αυτόν (διότι είχε ακόμη ο λαός άδολον την καρδίαν και ανεπηρέαστον από τας συκοφαντίας των Φαρισαίων).

Σχετικό θέμα: Η καμπουριασμένη - συγκύπτουσα κοινωνία και κάποιοι πνευματικοί όροι επ-ανάστασης - του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα - Φυσικού και Θεολόγου

Κωνσταντίνος Καβάφης
Οι τα φαιά φορούντες, περί ηθικής λαλούντες 
(Κ.Π. Καβάφης, Θέατρον της Σιδώνος (400 μ.Χ.)


Κυριακή της Συγκύπτουσας

Μια σημαντική περικοπή, πού επανέρχεται κάθε αρχές Δεκεμβρίου, μας παραθέτει η Εκκλησία μας αύριο: την θεραπεία της συγκύπτουσας γυναίκας. Είναι καθαρά μια εισαγωγική στα Χριστούγεννα περικοπή, καθ' όσον καταλήγει με την διαπίστωση του Κυρίου, πώς η πάσχουσα γυναίκα είναι θυγατέρα του προπάτορα Αβραάμ και άξιζε και εκείνη την πρόνοια και την θεραπεία.

Η περικοπή διαπραγματεύεται πρώτον το θέμα της ασθενείας, αποφορτίζοντας το από ιουδαϊκές προλήψεις της εποχής και δεύτερον την μάστιγα της υποκριτικής τυπολατρείας πού γεννάει ο φθόνος.

Αρχικά, ο Κύριος δεν μας αφήνει πολλά περιθώρια παρεξηγήσεων για την προέλευση του κακού και της ασθένειας, του πόνου και της συμφοράς. Η γυναίκα αυτή είναι δεμένη από τον Σατανά. Αφήνει δηλαδή να εννοηθεί ότι μια άστατη και άσωτη προηγούμενη ζωή της, έδωσε χώρο στον εχθρό να την δοκιμάσει με ισχυρή και χρόνια μάστιγα και πώς δεν είναι ο εκδικητής και προσβληθείς Θεός των Ιουδαίων ο αίτιος του πόνου της, αλλά οι αμαρτίες της. Ωστόσο, επιδοκιμάζεται η ταπείνωση και η μετάνοια της γυναίκας.

Επικατάρατη για τον μωσαϊκό νόμο και σεσημασμένη με την σφραγίδα της αμαρτίας για την κατάσταση της, ενώπιον των οφθαλμών αυτών πού τιτλοφορούνται δίκαιοι και άμωμοι, συνηθίζει να προσέρχεται ταπεινά στην Συναγωγή, στον τόπο όπου ακούγεται ο νόμος του Θεού, τον οποίον Θεό ουδόλως μισεί ή καταράται για την ασθένεια της. Είναι συντετριμμένη και τεταπεινωμένη τη καρδία ενώπιον του Θεού και σωματικά και πνευματικά, διότι δεν μπορεί να στραφεί και να δεηθεί πρός τον ουρανό και θα λέγαμε πώς η Συναγωγή είναι ο χώρος της ελπίδας της, διότι εκεί ερμηνεύεται και προκαταγγέλεται ο Μεσσίας, ο Λυτρωτής της. Και σε αυτήν την κατάσταση ατενίζοντας την ο Ερχόμενος Χριστός επιβραβεύει την υπομονή και ταπείνωση της και την λύει από την κατάρα του σατανά του ανθρωποκτόνου και φθονερού.

Η πραγματική όμως και κολάσιμη και φοβερή ασθένεια και μάστιγα δεν είναι το πάθος της γυναίκας, το σωματικό και επιφανειακό, αλλά το σκουλήκι του μυσαρού φθόνου, πού διακατέχει τον άρχοντα της Συναγωγής. Γέννημα αληθώς εχιδνών και απόγονος των γογγυζόντων της ερήμου Ιουδαίων, είναι ο πραγματικός επαναστάτης και εχθρός του Θεού και του Απεσταλμένου του. Στο σώμα υγιής και στο αξίωμα μέγας, μα στην ψυχή ασθενής και καταλαβωμένος από θανατερά πάθη: τον φθόνο, το μίσος, την υποκρισία, τον ζηλωτισμό της άκρατης τυπολατρείας πού του εξασφαλίζει τον σεβασμό και τον φόβο των απλών ανθρώπων. Βλέπει και μισεί τον Νέο Νόμο της αγάπης, αυτόν πού οι μεγάλοι προφήτες, τους οποίους όφειλε να γνωρίζει και τους εδίδασκε, προκατήγγειλαν πώς θα χαραχθεί στις καρδιές των ανθρώπων. Απειλείται, μισεί, κινείται κατά του Χριστού, διδάσκει την υποκρισία στους υφισταμένους, επικαλείται τον Μωϋσή, κατεβάζει τον Θεό στα μέτρα της τυφλότητας και της αναξιότητας του. Και παίρνει την οφειλόμενη απάντηση από το θείο Στόμα: Υποκριτή, δεν αξίζει αυτή η κόρη του Αβραάμ, αυτή η απόγονος της σωτηρίας περισσότερο από το κτήμα σου, το βόδι σου, για το οποίο θα διακινδύνευες να θεωρηθείς άνομος για να το διασώσεις;

Φαίνεται, αγαπητοί αδελφοί, πώς και εμείς οι χριστιανοί ορθόδοξοι τα έχουμε καλώς τακτοποιημένα όλα στον πεπερασμένο νοικοκύρη νου μας. Τελούμε τυπικά τα θρησκευτικά μας καθήκοντα, φροντίζουμε με επιμέλεια να είμαστε καθεστωτικά καθεστωτικοί και αρεστοί στην εύνοια των θρησκευτικών ανθρώπων. Εμμένουμε στον τύπο, στο ένδυμα και χάνουμε την ουσία. Αγανακτούμε για την παρέκκλιση των αδελφών μας από την ηθική τάξη και από το ορθό ήθος, είμαστε επιφυλακτικοί και κατηγορηματικά κατήγοροι απέναντι σε αυτόν πού πειράζεται και δοκιμάζεται και αδυνατούμε να κοιτάξουμε τις δικές μας αδυναμίες. Συγκύπτει η ψυχή μας προς τα υλικά και τα εντυπωσιακά του βίου, έχουμε κάμει την Γραφή και τους Κανόνες χάρακα απαρέγκλιτης ζωής πού δεν εμπνέεται από ταπείνωση και αγάπη. Φθονούμε και κατηγοριοποιούμε όσους δεν βαδίζουν κατά τα πρότυπα και τα στεγανά μας.

Από το καθεστώς της θρησκείας έρχεται ο Ιησούς να μας ανελκύσει στο μεγαλείο και την ζωή της πίστης. Έρχεται να δώσει ουσία στην ευσέβεια μας και φόβο Θεού στην ευλάβεια μας, περιεχόμενο ζωηρό και πρακτικό στην τυπική μας πίστη. Έρχεται ως συγκλονιστική Αποκάλυψη καινού ανθρώπου να μας αναμορφώσει και να αναπλάσει το είδος μας.

Έρχεται ως Πρόσωπο για να μας χαρίσει πρόσωπο και ως Σάρκα για να σαρκώσει την ελπίδα μας. Έρχεται ως Νομοδότης ζωής καινής για να μας απαλλάξει από τις νομοτέλειες και τα νομικές μας έγνοιες, τα σίγουρα και τα ασφαλή. Έρχεται ως Ανάσταση για να μας ανελκύσει από τον άδη της ανθρώπινης σκέψης και τυρρανίας!

Ας τον αφήσουμε να μας ανορθώσει. Να συντρίψει τα στεγανά μας. Ας ετοιμάσουμε καρδία τεταπεινωμένη και συντετριμμένη ως φάτνη έλλογου ζώου στον Ερχόμενο Ιησού και εύχομαι και στην δική μας ανόρθωση και αποκάλυψη με την αγάπη και το έλεος του Πατέρα μας Θεού. Εύχομαι να ζήσουμε όχι ως ψυχροί τηρητές ενός Νόμου, αλλά ως γνήσιοι υιοθετηθέντες κληρονόμοι μιας αληθινής Βασιλείας.

Νίκος ΚαρούζοςΤην καλησπέρα μου στα Ιδανικά σας.
Νίκος Καρούζος, 1926-1990, Ποιητής
(από το ποίημα «Αλλόφρονας Ιούλιος»)



1η δημοσίευση 8 Δεκεμβρίου 2013 
iereasanatolikisekklisias.blogspot.com

Πηγή: Sophia-Ntrekou.gr | Αέναη επΑνάσταση


Περισσότερα: Κυριακοδρόμιο, π. Παντ. Κρούσκος,
Χριστούγεννα, Αγία Γραφή, ΚαβάφηςΘεολογία


Δεν υπάρχουν σχόλια: