Αέναη επΑνάσταση: Ψυχοσάββατο πριν την Πεντηκοστή ή Σάββατο των Ψυχών

Ψυχοσάββατο: Το Σάββατο των ψυχών σήμερα και

το μυαλό μου ασυνείδητα πάει στους δικούς μου

απόδημους από αυτόν τον κόσμο. Σταθερή

παρηγοριά και καταφυγή η Ορθόδοξη εσχατολογία.

Ψυχοσάββατο: Ένα γιορτινό τραπέζι χωρίς τη φθορά και

την αγωνία της άπιαστης στιγμής ενός χρόνου απατεώνα

Ο Θεός να αναπαύσει τις ψυχές Κλεοπάτρας και Δημητρίου

και όλων των κεκοιμημένων Χριστιανών πάσης οικουμένης

Το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής,

λέγεται «Σάββατο των Ψυχών» ή Ψυχοσάββατο.

Ὁ βάθει σοφίας φιλανθρώπως πάντα οἰκονομῶν,

καὶ τὸ συμφέρον πᾶσιν ἀπονέμων, μόνε Δημιουργέ,

ἀνάπαυσον Κύριε, τὰς ψυχὰς τῶν δούλων σου·

ἐν σοὶ γὰρ τὴν ἐλπίδα ἀνέθεντο, τῷ Ποιητῇ

καὶ Πλάστῃ καὶ Θεῷ ἡμῶν. [Ἀπολυτίκιον]

Με το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής διατρανώνεται η πίστη μας για την καθολικότητα της Εκκλησίας, της οποίας την ίδρυση και τα γενέθλια (επί γης) γιορτάζουμε κατά την Πεντηκοστή. Μέσα στη μία Εκκλησία περιλαμβάνεται η στρατευομένη εδώ στη γη και η θριαμβεύουσα στους ουρανούς.

Αυτό το Ψυχοσάββατο, είναι το δεύτερο από τα δύο Ψυχοσάββατα του έτους. Το πρώτο Ψυχοσάββατο επιτελείται το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω. Ο λόγος που το καθιέρωσε η Εκκλησία μας, παρ’ ότι κάθε Σάββατο είναι αφιερωμένο στους κεκοιμημένους, είναι ο εξής:

Επειδή πολλοί κατά καιρούς απέθαναν μικροί ή στην ξενιτιά ή στη θάλασσα ή στα όρη και τους κρημνούς ή και μερικοί, λόγω πτώχειας, δεν αξιώθηκαν των διατεταγμένων μνημοσυνών, «οι θείοι Πατέρες φιλανθρώπως κινούμενοι θέσπισαν το μνημόσυνο αυτό υπέρ πάντων των άπ’ αιώνος εύσεβώς τελευτησάντων Χριστιανών». (Βλ. εδώ περισσότερα)

Το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής λέγεται και του Ρουσαλιού, επειδή έλκει την καταγωγή του από τη ρωμαϊκή γιορτή των Ρουσαλίων ή Ροζαλίων. Είναι η ημέρα, που σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία, οι ψυχές επιστρέφουν στον Κάτω Κόσμο, αφού κατά τη διάρκεια της πασχαλινής περιόδου κυκλοφορούσαν ελεύθερα πάνω στη γη. Τη θλίψη των ψυχών, αλλά και των οικείων τους, εκφράζει το δίστιχο:

Όλα τα Σάββατα να παν, να παν και να γυρίσουν

Το Σάββατο του Ρουσαλιού να πάει, να μην γυρίσει.

Κατά τα δύο μεγάλα Ψυχοσάββατα η Εκκλησία μας καλεί σε μία παγκόσμια ανάμνηση «πάντων των απ’ αιώνος κοιμηθέντων ευσεβώς επ’ ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου». Μνημονεύει: βλ. εδώ » Ο λόγος που καθιέρωσε η Εκκλησία τα ψυχοσάββατα

Θεοτόκιον: Σὲ καὶ τεῖχος καὶ λιμένα ἔχομεν,

καὶ πρέσβυν εὐπρόσδεκτον, πρὸς ὃν ἔτεκες Θεόν,

Θεοτόκε Ἀνύμφευτε, τῶν πιστῶν ἡ σωτηρία.

Κοντάκιον: Μετὰ τῶν Ἁγίων ἀνάπαυσον, Χριστέ,

τὰς ψυχὰς τῶν δούλων σου, ἔνθα οὐκ ἔστι πόνος,

οὐ λύπη, οὐ στανγμός, ἀλλὰ ζωὴ ἀτελεύτητος.

Μεγαλυνάριον: Ὡς Θεὸς Οἰκτίρμων Παμβασιλεῦ,

ἐν σκηναῖς Δικαίων, καὶ ἐν κόλποις τοῦ Ἀβραάμ,

τὰς ἀπὸ αἰῶνος, ψυχὰς ἃς προσελάβου,

ἀνάπαυσον παρέχων, αὐταῖς τὴν χάριν σου.

ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ ΜΑΣ

Ψυχοσάββατο και σας αφιερώνω στην μνήμη των αγαπημένων νεκρών μας ένα εκπληκτικό απόσπασμα από το βιβλίο του Virgil Georgiou, «Από την 25η ώρα στην αιώνια ώρα» που μετέφρασε η Μάρω Βαμβουνάκη. Ένα βιβλίο που όποιος το διαβάσει αποκλείεται να μην το ξαναδιαβάσει δεύτερη φορά! Γράφει λοιπόν ο Georgiou:

Συλλογιζόμουν καμιά φορά πως μπορούμε να παρομοιάσουμε τα κοιμητήρια με ἱματιοθῆκες. Φτάνει ως εκεί ένας άνθρωπος και αφήνει τον δερμάτινο χιτώνα του όπως σε μια γκαρνταρόμπα.

Πάλι ο Γρηγόριος ο Νύσσης γράφει: Ἀπέθετο -ὁ ἂνθρωπος- τούς δερματίνους χιτῶνας. Ουδέ γαρ εστί χρεία τοῖς ἐν Παραδείσω διάγουσι τῶν τοιούτων χιτώνων. Ἀλλ᾽ ἐνδύματα, ἁ τῆ καθαρότητι τοῦ βίου ἐξηφήνας ἐπεκομήσατο... και αφοῦ ἀναπαυθοῦμε μέσα στον τάφο ο θανατος δεν εἶναι παρά αλλαγή ἐνδυμάτων... Ὀψει γαρ τοῦτο το σωματικόν περιβόλαιον, το νῦν διαλυθέν τῶ θανάτω ἐκ τῶν αυτῶν πάλιν εξυφαινόμενον, ου κατά την παχυμερῆ ταύτην και βαρεῖαν κατασκευήν, αλλά ἐπί το λεπτότερον τε και ἀεριῶδες.

Nyssenus Gregorius, Heuriskomena panta: (ed. Morell. 1638).
Patrologiae cursus completus: Series graeca, Τόμος 46, Migne

Μνήσθητι, Κύριε, τῶν κεκοιμημένων δούλων σου
Κλεοπάτρας και Δημητρίου ὑπέρ ἀναπαύσεως
καί ὑπὲρ ὧν ὀνόματα οὐκ εμνημονεύθησαν.

by Sophia-Ntrekou.gr | Αέναη επΑνάσταση

Ψυχοσάββατο, Άγιο Πνεύμα, Πεντηκοστή

Βίντεο: Το Σάββατο του Ρουσαλιού - Nektaria Karantzi
The Saturday of Roussalia. Η Νεκταρία Καραντζή

ίδρυσε τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Ψαλτριών, τον πρώτο
και κατεξοχήν φορέα εκπροσώπησης γυναικών ψαλτριών.