ο Άγιος Γεώργιος δρακοκτόνος, το 1829
Επιμέλεια, Συλλογή της Σοφίας Ντρέκου
απόσπασμα από το αφιέρωμα εδώ
Η κεντρική εικόνα είναι του Αγίου Γεωργίου (19ος αιώνας), η οποία είχε συληθεί από τον ομώνυμο ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου του Καραβά, στην κατεχόμενη Κερύνεια, εντοπίστηκε στην κατοχή συλλέκτη στην Ελβετία και επαναπατρίστηκε στην Κύπρο.
Σε αυτήν εικονίζεται ο Άγιος Γεώργιος δρακοκτόνος, να περιβάλλεται από 16 ορθογώνιες παραστάσεις με 10 σκηνές από το μαρτύριό του και 6 σκηνές από τα θαύματά του.
Η εικόνα ήταν αφιέρωμα του ηγουμένου της Μονής Αχειροποίητου, Μελετίου. Ο δωρητής απεικονίζεται γονυπετής πίσω από τον Άγιο. Η εικόνα (διαστάσεων 107×73 εκ.) αγιογραφήθηκε το 1829 από τον Χρύσανθο Σύγγελο, αγιογράφο της Μονής Αγίου Ηρακλειδίου στο Πολιτικό, νότια της Λευκωσίας.
Ν. Λυγερός - Οι Άγιοι πολεμιστές
Ακόμα και αυτοί που πίστευαν
δεν μπορούσαν να καταλάβουν εύκολα
την ύπαρξη των Αγίων πολεμιστών,
ενώ αποτελούσαν θεμελιακά στοιχεία
με την έννοια τόσο της βαθύτητας
όσο και της υπέρβασης, αφού ήταν έτοιμοι
να θυσιάσουν τα πάντα για να προστατέψουν
τους άλλους και στις πιο αντίξοες συνθήκες,
έτσι η βιβλιοθήκη μάς είχε προετοιμάσει
και γι’ αυτή την δυσκολία που ήταν εμπόδιο
για την κατανόηση των ανθρώπινων σχέσεων,
αλλά το παράδειγμα του ρόλου και της δράσης
του Αγίου Γεωργίου μάς έδειξε το μονοπάτι.
Πάνω στη γέφυρα των ψυχών - Ν. Λυγερός
Περπατούσαν πάνω στη γέφυρα των ψυχών
προς την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου
για να βρουν την αναγκαία γαλήνη
μετά την Κυριακή.
Έβλεπαν όλο τον ιερό λόφο που προσεύχεται
κι αναρωτιόντουσαν πόσοι άνθρωποι
και πόσες ψυχές είχαν περάσει
από τα ίδια σημεία.
Ήταν ολόψυχα μαζί τους
μ’ ένα τρόπο πιο έντονο
σαν να τις έβλεπαν από τα παράθυρα
των σπιτιών όλης της συνοικίας.
Η εκκλησία έδειχνε την πορεία
προς τον ουρανό
και μιλούσε ήδη με την άλλη
πάνω στο λόφο που ξεχώριζε
λόγω της Παναγίας.
Για άλλους ήταν δύσκολο να πιστέψουν
πόσες ψυχές κουβαλούσαν μέσα τους
αλλά δεν είχε σημασία
αφού είχαν τον βηματισμό του φωτός.
Άγιος Γεώργιος Κερύνειας
Η αποκατάσταση της ιστορίας της Εκκλησίας Αγίου Γεωργίου της Κερύνειας
Όταν μας είπε ο τέως Δήμαρχος της Κερύνειας ότι υπήρχε μια γυναίκα που κρατούσε το κλειδί της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου στην Κερύνεια, αποφασίσαμε με τον Κυριάκο Παττίχη και την Άννα Ξυνιστέρη να πάμε να τη βρούμε. Έτσι και έγινε το 2003 (βλέπε παρακάτω, Ο δράκος, η λυγερή κι ο Αης-Γιώρκης) που ανακαλύψαμε την Αγγελική, από τότε κρατήσαμε μια σχέση μαζί της έως το θάνατό της (τον Σεπτέμβριο 2013).
Έτσι κάθε φορά που μπορούσαμε τη βλέπαμε στα Κατεχόμενα να συνεχίζει να προστατεύει την Εκκλησία μας. Όταν της ζητήσαμε ποιες ήταν οι ανάγκες της, το πρώτο που μας είπε ήταν να πάρουμε τα κεριά που είχε κρατήσει από το 1974, να τα λιώσουμε και να τα επιστρέψουμε. Έτσι τα κουβαλήσαμε τα τσουβάλια στο αυτοκίνητο της Άννας. Στη συνέχεια με τον Αντρέα Λοϊζιά καταλάβαμε ότι έπρεπε να γίνει διόρθωση της σκεπής, γιατί έσταζε νερό κι είχε εμφανιστεί πράσινο στους τοίχους στη γωνία που ακουμπούσε στο πάνω μέρος του τέμπλου.
Τότε πήγαμε να δούμε τον Μητροπολίτη Κερύνειας Παύλο που μας άφησε να κάνουμε την αποκατάσταση, αφού οι 8.000 κυπριακές λίρες θα τις έδιναν από μισά ο Νάσος Κτωρίδης και ο Κυριάκος Παττίχης. Με αυτόν τον τρόπο έγινε η εργασία, με τη συμπαράσταση της Αγγελικής και του άντρα της.
Ο Αντρέας Λοϊζιάς ανέλαβε επίσης να ραντίσει με φυτοφάρμακα τη σκεπή, γιατί είχαν βλαστήσει φυτά με μεγάλες ρίζες που δεν γινόταν να βγάλουμε γιατί θα δημιουργούσαν επικίνδυνα ανοίγματα.
Είναι καλό όλοι αυτοί οι άνθρωποι που βοήθησαν και μερικοί από αυτούς πέθαναν, όπως ο τέως Δήμαρχος κι ο τέως Μητροπολίτης να αναφέρονται για να μην τους ξεχάσουμε και πάλι όπως συνηθίζεται από τους αδιάφορους. Γιατί με τέτοιες πράξεις δεν έγινε μόνο η αποκατάσταση, αλλά κι η ανασυγκρότηση των δυνάμεών μας που άρχισαν ν’ αντιλαμβάνονται ότι μπορούμε ν’ απελευθερώσουμε την πατρίδα μας, αν ακολουθούμε μια ορθολογική στρατηγική.
Στην εκκλησία την παλιά του Αγίου Γεωργίου
με τον παπά και την καλόγρια ακούσαμε
τη λειτουργία του Χρόνου
μέσα στο χώρο της πέτρας
και των εικόνων
που δεν ξεχνούν το παρελθόν
που φωτίζουν τα κεριά
της αγιοσύνης
διότι ξέραμε για το άκουσμα
και τον ήχο εκτός θορύβου
έτσι η σιωπή και η παύση
μας οδήγησαν
στην σκέψη του βάθους
για τα θεμέλια του ύψους
και την προετοιμασία.
εικ. εκκλησία Άγιος Γεώργιος Κερύνειας (εδώ)
Την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου
στην Κερύνεια της κατεχόμενης Κύπρου
θα την έχουμε πάντα στην καρδιά μας
γιατί εκεί γνωρίσαμε την Αγγελική
που την προστάτευε για δεκαετίες
κι εκεί είδαμε με έμπρακτο τρόπο
πως ο αγώνας της απελευθέρωσης
μπορεί να ανακαινίσει ένα ναό
και να τον κάνει πανέμορφο
ενώ θα είχε γίνει ερείπια
λόγω βαρβαρότητας.
Ο δράκος, η λυγερή κι ο Αης-Γιώρκης - Ν. Λυγερός
Όταν άκουσα για πρώτη φορά την ερμηνεία του δημοτικού τραγουδιού Αης-Γιώρκης από τον φίλο μου τον Κώστα Χαραλαμπίδη, ράγισε η καρδιά μου. Με τη φωνή του κατάφερε να διασχίσει τους αιώνες για να μας παραδώσει ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία του πολιτισμού μας: το τραγούδι του λαού μας. Όλα ήταν μέσα του κι ο μύθος κι ο ρυθμός. Μόνο πρόσφατα είδα μια νέα ερμηνεία που με συγκλόνισε με τον ίδιο τρόπο.
Στα κατεχόμενα, ξέραμε ότι υπήρχαν δυο εκκλησίες στην Κερύνεια. Η μια έγινε μουσείο ενώ η άλλη, απ' ό,τι έλεγαν οι πληροφορίες μας, παρέμεινε εκκλησία, γιατί μια γυναίκα είχε κρατήσει το κλειδί της. Από μόνη της αυτή η περίπτωση ήταν ένας λόγος για να πάμε.
- Η ύπαρξη μιας ανώνυμης αντίστασης ήταν αξιόλογη στην κυπριακή ιστορία.
Μας άνοιξε την πόρτα ένας μεγάλος κύριος που μιλούσε ελληνικά. Ήταν Τουρκοκύπριος μα είχε μάθει τη γλώσσα μας όταν ήταν μικρός. Ακούγοντας ελληνικά ήρθε και η Αγγελική. Με το χαμόγελο στα χείλη δέχθηκε να μας δείξει την εκκλησία της. Την εκκλησία της, διότι αν υπάρχει ακόμα είναι χάρη στην προστασία της. Μετά από τόσα χρόνια κατοχής η Αγγελική κράτησε το κλειδί της εκκλησίας και κανείς δεν μπόρεσε να της πάρει τον θησαυρό της.
Ο άντρας της έλεγε στους ψευδοαρμόδιους Τούρκους, αν θέλετε να πεθάνει η γυναίκα μου, ελάτε να πάρετε το κλειδί της. Η Αγγελική μάς άνοιξε την πόρτα και είδαμε το εγκλωβισμένο παρελθόν. Γέρασε η εκκλησία γιατί η Αγγελική μας δεν μπορούσε να την περιποιηθεί όπως ήθελε ούτε να τη λειτουργήσει. Όμως όλα ήταν εδώ. Οι εικόνες μάς κοίταζαν... Η Αγγελική, μόνη της, κατάφερε κάτι το αδύνατο. Μόνη της ευχαρίστησε με τον τρόπο της τον μύθο του Αη-Γιώρκη. Η λυγερή προστάτεψε τον Αη-Γιώρκη από τον δράκο.
Αυτή η μικρόσωμη γυναίκα με τα βάσανα και με τα χρόνια έκανε αυτό που δεν κατάφεραν τα όπλα. Τόσα χρόνια έδωσε μόνη της τη μικρή της μάχη, τον μικρό της αγώνα. Δεν ήλπιζε τίποτα από τους άλλους, αντιστάθηκε στο παν με το τίποτα. Το κουράγιο της και η θέλησή της ξεπέρασαν τα όρια του πόνου και της μοναξιάς. Τώρα όμως δεν είναι πια μόνη της και μπορεί να μας πει ότι μας έχει ανάγκη. Η εκκλησία θέλει να την προστατέψουμε από τα τραύματα του χρόνου. Η Αγγελική θέλει να πάρουμε τα τσουβάλια με τα κεριά, να τα λιώσουμε στην ελεύθερη Κύπρο και να τα ξαναφέρουμε στην εκκλησία.
Τώρα το παρελθόν μάς περιμένει για να δημιουργήσουμε το μέλλον. Η Αγγελική το κράτησε με τα δόντια, δεν φοβήθηκε το φίδι, προστάτεψε τον Άγιό μας. Μόνο ένας τρόπος υπάρχει τώρα για να την ευχαριστήσουμε. Τώρα το ξέρουμε όλοι. Ευχαριστώ σε, Αγγελική μας.
Στον τάφο της Αγγελικής που προστάτευε
την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Κερύνειας.
Βίντεο: Τ΄ Άη Γιωρκού (Κύπρου) - St. George Song (Cyprus).
Ακριτικά Τραγούδια της Κύπρου: Κώστας Χαραλαμπίδης
- Acritic Songs of Cyprus: Kostas Charalambides
Άγιος Γεώργιος: Κατεχόμενο σήμερα χωριό της επαρχίας Κερύνειας 4.5 περίπου χμ. Στα δυτικά της Κερύνειας. Μαζί με την Κερύνεια είναι οι μόνοι οικισμοί της παράκτιας πεδιάδας που βρίσκονται δίπλα στη θάλασσα, 15 μόνο μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, βρίσκεται στη στενή καμπίσια έκταση μεταξύ της θάλασσας στα βόρεια και του επιβλητικού Πενταδάκτυλου στα νότια.
Ο Άγιος Γεώργιος είναι από τα πρώτα χωριά της κατεχόμενης Κύπρου που γνώρισαν τη λαίλαπα της τουρκικής εισβολής. Είναι πολύ κοντά στην τοποθεσία Πέντε Μίλι, όπου αποβιβάστηκαν τα πρώτα τουρκικά στρατεύματα το 1974.
Το γραφικό και η γραφή - Ν. Λυγερός
Όταν κατηγορούσαν την αντίσταση του κυπριακού λαού εναντίον της βίαιης εισβολής του 1974 ως γραφική, το γενικό επιχείρημα της πολιτικής της πραγματικότητας ήταν ότι ακόμα κι αν λυθεί το Κυπριακό, κανείς δεν θα πάει στα κατεχόμενα. Η βάση του επιχειρήματος ήταν ότι ο λαός ενδιαφέρεται πιο πολύ για την ευημερία του στον ελεύθερο χώρο. Συνεπώς όπως υπάρχουν οικονομικά προβλήματα στα κατεχόμενα, κανείς δεν θα πάει. Η πραγματικότητα της ζωής είναι άλλη. Διότι η ζωή δεν είναι μόνο πολιτική. Είναι και αίμα και χώμα.
Μέσα σε λίγες μόνο μέρες ο νόστος μετατράπηκε σε πάθος κι η νοσταλγία δεν ήταν πια μια πικρή μελαγχολία. Μέσα στο παρελθόν των κατεχομένων υπάρχει και το μέλλον της Κύπρου. Οι συνεχείς λαϊκές πιέσεις πάνω στο φράγμα της λήθης δημιουργούν από μόνες τους μια νέα δυναμική η οποία δεν είναι μια ανταπόκριση, μα μια ανάγκη. Οι πρόσφυγες ζουν εδώ και δεκάδες χρόνια την ανάγκη της επιστροφής. Οι γυναίκες με την πορεία τους, ο Τάσος και ο Σολωμός με τη θυσία τους, έδειξαν τον δρόμο. Δεν θέλησαν να ξεχάσουν τα κατεχόμενα, δεν θέλησαν να δεχτούν τον ακρωτηριασμό της μνήμης. Και με την ένταξή μας στην Ευρώπη που γίνεται κάθε μέρα και πιο πραγματική, το γραφικό έγινε η γραφή της ιστορίας. Το μοιρολόι των μανάδων έγινε επιτάφιος στα κατεχόμενα. Οι άδειες εκκλησίες μας γεμίζουν και πάλι. Είναι σαν να μας περίμεναν. Πέρασαν τόσοι αιώνες, που γι’ αυτές οι δεκάδες χρόνια δεν είναι παρά ο εφιάλτης μιας νύχτας.
Ακόμα κι η αργοπορία που υπάρχει στα οδοφράγματα είναι θετική, διότι είναι δημιουργική. Θέλουμε δεν θέλουμε διαμορφώνει το πολιτικό πλαίσιο το οποίο είναι εξ ορισμού διπλωματικά σκλαβωμένο. Σκεφτείτε μόνο την ερμηνεία της Ευρώπης που πάλεψε και αυτή με τον δικό της τρόπο για το Κυπριακό, αν μετά από το άνοιγμα των οδοφραγμάτων δεν είχε πάει κανείς από τους δικούς μας στα κατεχόμενα, αν δεν είχε πάει κανείς να φέρει έστω και λίγο χώμα από τα μέρη μας. Μόνο και μόνο η ύπαρξη αυτής της σκέψης είναι τρομαχτική! Κι αν είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτό τι σημαίνει αυτό, θα ήθελα να δώσω ένα προσωπικό παράδειγμα.
Όταν ήρθα στην Κύπρο την πρώτη φορά κι είχα μόνο εικόνες στο μυαλό μου ως γνήσιος Έλληνας καλαμαράς, ο φίλος μου ο Νίκος Νικολάου μού έκανε ένα από τα πιο όμορφα δώρα της ζωής μου: μια μικρή γλάστρα με χώμα από τα κατεχόμενα. Κι όταν οι άλλοι φίλοι μου από το Παραλίμνι, οι συγχωριανοί μου τώρα, ο Αντρέας και η Λένα Παπαφιλίππου με πήγαν στον τάφο του Ισαάκ, μού χάρισαν ένα λουλούδι, το φύτεψα στη γλάστρα που με συνοδεύει από τότε κάθε φορά που γράφω για την Κύπρο μας. Η εικόνα ακόμα και γραφική για μερικούς, έγινε πραγματικότητα.
Πιέζοντας το φράγμα της λήθης, ο λαός μας ενισχύει τη μνήμη μας. Εκείνη τη μνήμη που λάβωσαν το 1974. Και δείχνει με την πράξη ότι όντως θέλουμε να ζήσουμε ειρηνικά με τους Τουρκοκύπριους. Γι’ αυτό οι συντηρητικές ερμηνείες μπορεί να είναι εύκολες, μα δεν προσφέρουν τίποτα. Όταν οι Έλληνες επί τουρκοκρατίας ονόμαζαν συχνά τις εκκλησιές μας Άγιος Γεώργιος, δεν ήταν μόνο από θρησκεία ούτε τυχαία. Ήξεραν ότι είναι από τους σπάνιους αγίους που σέβονται οι Τούρκοι. Μ’ αυτήν τη στρατηγική σώθηκαν πολλές εκκλησιές στην Ελλάδα. Υπήρχε μια κατάσταση και ανταποκρίθηκαν δημιουργικά! Αν μπορείς να δεις μια κατάσταση πρέπει να την κοιτάξεις για να ξέρεις πώς να κινηθείς. Το να κλείνεις τα μάτια σου δεν σημαίνει ότι η κατάσταση δεν υπάρχει.
Περισσότερα Θέματα: Άγιος Γεώργιος, Ν. Λυγερός
Ο Νίκος Λυγερός είναι μαθηματικός,
στρατηγικός αναλυτής και γεννήθηκε...
Διαβάστε την συνέχεια του βιογραφικού »
Βιβλιογραφία
• 44851 - Πάνω στη γέφυρα των ψυχών. Ν. Λυγερός. August 5, 2019
• 27381 - Ο μύθος του Αγίου Γεωργίου. Ν. Λυγερός, September 8, 2016
• 24233 - Στην εκκλησία, Ν. Λυγερός. March 27, 2016
• 18633 - Η αποκατάσταση της ιστορίας της Εκκλησίας Αγίου Γεωργίου της Κερύνειας. Ν. Λυγερός. January 30, 2015
• 44853 - Στην πύλη του Αγίου Γεωργίου, Ν. Λυγερός, August 5, 2019
• 510 - Ο δράκος, η λυγερή κι ο Αης-Γιώρκης. Ν. Λυγερός: Perfection 4 5 5/2003.
• 91075 - Στον τάφο της Αγγελικής που προστάτευε την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Κερύνειας - Ν. Λυγερός July 3, 2024
• 44853 - Στην πύλη του Αγίου Γεωργίου - Ν. Λυγερός, August 5, 2019
• 55287 - Την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου - Ν. Λυγερός October 6, 2020
• 50334 - Οι Άγιοι πολεμιστές - Ν. Λυγερός. April 23, 2020
• 498 - Το γραφικό και η γραφή - Ν. Λυγερός. March 11, 2012
• Πηγή Αέναη επΑνάσταση | Sophia-Ntrekou.gr
Δείτε ακόμη:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου