Συμβολική σύνθεση: Μια σιωπηλή πορεία στον ορίζοντα και η
μορφή του Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως, ως συνοδοιπόρος
της ψυχής στην αναζήτηση της αλήθειας και της γαλήνης.
Διδασκαλία του Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως για τη σιωπή ως πνευματική δύναμη, που οδηγεί τον άνθρωπο από την κρίση και την κατάκριση στην ταπείνωση, στην αγάπη και στη συνάντηση με τον Θεό.
- 1. Εισαγωγή – Το νόημα της σιωπής
Με τις πρεσβείες του Αγίου Νεκταρίου αενάως για την σωτηρία μας και την σιωπή μας. Καλό ταξίδι με χωριστά πανιά σε άλλους δρόμους αναζήτησης και υδάτινους ωκεανούς. Ένας αδελφός ρώτησε τον αββά Παμβώ, αν είναι καλό να επαινούμε τον πλησίον. Και του είπε: «Καλύτερα είναι να σωπαίνουμε».
Ανάμεσα στο ψέμα και την αλήθεια υπάρχει η διέξοδος της σιωπής.
Η αληθινή σιωπή χαρίζει ελευθερία
Η σιωπή, όπως τη διδάσκει ο Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως, δεν είναι απλώς απουσία λόγου, αλλά παρουσία του Θεού στην καρδιά. Στοχασμοί που προέρχονται από το έργο και τη ζωή του Αγίου αναδεικνύουν πως η σιωπή γίνεται θεραπεία του νου, απελευθέρωση από τη φλυαρία, αλλά και άνοιγμα στην αγάπη, στη συγχώρηση και στη δοξολογία. Μέσα από τη σιωπή ο άνθρωπος μαθαίνει να αποσύρει το βλέμμα του από τα λάθη των άλλων, να μην κρίνει και να μην κατακρίνει, αλλά να αντικρίζει με κατανόηση τον εαυτό του και τον κόσμο.
Ο Άγιος Νεκτάριος τονίζει ότι η αληθινή σιωπή χαρίζει ελευθερία από τη γνώμη των ανθρώπων, δύναμη απέναντι στη συκοφαντία και τόπο στη φωνή του Θεού να ακουστεί στην ψυχή. Έτσι η σιωπή δεν είναι αδυναμία, αλλά η πιο δυνατή πνευματική στάση, που οδηγεί σε ταπείνωση, σε υπομονή και σε χαρά αιώνια.
✒️ Σοφία Ντρέκου
- 2. Η εμπειρία του θορύβου και η δίψα για ησυχία
Η Αξία της Σιωπής - Συνομιλία Αγίου Νεκταρίου
[...] Βγαίνω στην αυλή. Πολύς ο θόρυβος, οι συνομιλίες, οι φωνές. Νιώθω τον πόνο μιας πληγωμένης σιωπής. Προσπαθώ ν' αφήσω τους ήχους να περνούν από τ' αυτιά μου, χωρίς να δίνω σημασία. Πόσο θα ήθελα να ήμουν μόνος σ' αυτόν τον χώρο! Έχω την βεβαιότητα, πως ο αέρας είναι γεμάτος μυστικές φωνές, που δεν μπορώ ν' αφουγκραστώ. Κάθε μου βήμα μεγαλώνει τη δίψα μου για λίγη ησυχία.
3. Η κριτική ματιά και η παγίδα της κατάκρισης
(Ανάλυση για το πώς η έλλειψη σιωπής οδηγεί στην αυστηρή κριτική και την απομάκρυνση από τον άνθρωπο. Δείχνει τον κίνδυνο της εξωστρεφούς διάσπασης του νου και της κατάκρισης των άλλων.)
[...] Εύκολα γίνεται πικρή η ματιά σου μπροστά στην αδυναμία των ανθρώπων. Το μυαλό σου σκορπίζεται εύκολα στην παρατήρηση των άλλων. Συμμάζεψε όσο μπορείς το βλέμμα σου, περιόρισε όσο μπορείς τη διάσπαση του νου σου. Δεν έχει καλό τέλος αυτός ο δρόμος. Θα συνηθίσεις να διακρίνεις αμέσως τα λάθη των άλλων, αλλά θα το πληρώσεις με μεγάλη μοναξιά.
Συνάμα, λίγο-λίγο, θα χάνεις την παιδική σου ματιά, μέχρις ότου να ξεχάσεις εντελώς, πως όλοι λαχταράμε το καλύτερο και προδινόμαστε από τον ίδιο μας τον εαυτό. Όσο αυτό το ξεχνάς, τόσο και πιο άτεγκτος θα γίνεσαι για τους γύρω σου. Θα βροντοφωνάζεις πάντα το σωστό αλλά θα βλέπεις έκπληκτος πως οι άνθρωποι θα φεύγουν από κοντά σου. Είναι, γιατί τους δίνεις άτεγκτη δικαιοσύνη κι αυτοί λαχταράνε τη συγνώμη. Φωνάζεις πολύ κι αυτοί λαχταράνε λίγη σιωπή.
- 4. Η πάλη για σιωπή του νου
- Να παλέψεις για τη σιωπή του νου σου. Μην τον αφήσεις στη διάλυσή του. Αν δεν προσέξεις, θα τρέχει από δω κι από κει, χωρίς σκοπό, χωρίς νόημα. Θα παρατηρείς τα πάντα, θα κρίνεις τα πάντα, θα νομίζεις πως φτιάχνεις τον κόσμο και την ίδια ώρα θα γεμίζεις, ανεπαίσθητα, περιφρόνηση για τον κόσμο. Χωρίς να το καταλάβεις, θα μάθεις ν' ανεβάζεις τον εαυτό σου σ' ένα θρόνο ψηλό κι από κει να μετράς τους πάντες και τα πάντα με το δικό σου το μέτρο. Και θα μάθεις να μιλάς, να μιλάς πολύ!
- 5. Η σιωπή ως φωνή του Θεού
Η σιωπή όμως... η σιωπή! Θα αφήσει στην καρδιά σου χώρο ν' ακουστεί η φωνή του Θεού. Η σιωπή θα σε απαλλάξει από το φτωχό σου μέτρο και θα σε μάθει να μετράς τον εαυτό σου και τον κόσμο με το δικό Του μέτρο. Θα μείνεις τότε άφωνος από τα κρίματά σου. Και δυο φορές θα μείνεις άφωνος από την υπομονή του Θεού. Πού να βρεις μετά διάθεση και θάρρος ν' ασχοληθείς με τα κρίματα των άλλων! Γι' αυτό σου λέω, η σιωπή θα γεμίσει τη ματιά σου κατανόηση και οικτιρμό για τον εαυτό σου και τον κόσμο.
- 6. Η αδιαφορία για τη γνώμη των άλλων και η δύναμη απέναντι στη συκοφαντία
Θα κερδίσεις όμως και κάτι, ακόμα πιο πολύτιμο: Ξέροντας ποιος είσαι και ποια είναι τα όριά σου, θα σου είναι αδιάφορη η γνώμη των άλλων για σένα. Θα γίνεις άτρωτος στην κατάκριση, ακόμη και στη συκοφαντία. Η συκοφαντία... Να ξέρεις, πριν τις μεγάλες αποφάσεις, το μυαλό πλημμυρίζει από διλήμματα και αμφιβολίες.
Σκοπό μου έβαλα κι εγώ να μην τον σκανδαλίσω ποτέ. Ήταν αυτός από τους σπουδαιότερους λόγους της κατοπινής σιωπής μου... [...]
Δείτε επίσης: Ο άγιος του 20ου αιώνα Νεκτάριος Πενταπόλεως· έζησε εν διωγμώ με συκοφαντίες, δοκιμασίες και θλίψεις
- 7. Η σιωπή που μεταμορφώνει το σκοτάδι σε φως
Στρέφεις το πρόσωπό σου και το σκοτεινό δωμάτιο γεμίζει φως και άρωμα μύρου. Συνεχίζεις να μιλάς κι οι λέξεις σου στολίζουν τον κόσμο.
Μάθε να διακρίνεις την καλή πρόθεση. Μάθε να κατανοείς, να αγαπάς και να δοξολογείς. Κι όχι μόνο για σήμερα. Για την κάθε ημέρα της ζωής σου, το κάθε τι γύρω σου να γίνεται αιτία δοξολογίας στον Θεό. Άντε, στο καλό!
Πηγή και παραπομπή στο βιβλίο και στον συγγραφέα: «Ψίθυροι των αγγέλων» Συγγραφέας: Ηλίας Λιάμης Εκδ. Ακρίτας, Αθήνα 2006. Η Σιωπή ως Χώρος Ψυχής και Συνάντησης
✍️ Σοφία Ντρέκου
Η διδασκαλία του Αγίου Νεκταρίου για τη σιωπή δεν περιορίζεται σε μια μοναχική άσκηση ή σε μια εξωτερική αποχή από τον λόγο.
Στο ψυχολογικό και ψυχαναλυτικό της βάθος, η σιωπή λειτουργεί ως θεραπευτικός χώρος, όπου το Εγώ αποσύρεται από την ανάγκη επιβολής και ελέγχου, αφήνοντας το ασυνείδητο να μιλήσει και την ψυχή να ανασάνει. Είναι η στιγμή όπου οι εσωτερικές συγκρούσεις γίνονται ορατές, όχι για να καταδικαστούν, αλλά για να μεταμορφωθούν σε κατανόηση και συγχώρηση. Ο Άγιος μάς θυμίζει ότι μέσα στη σιωπή ο άνθρωπος συναντά το μυστήριο της ύπαρξης και αποκαλύπτει την πιο αυθεντική του ταυτότητα: εκείνη που δεν κρίνει, δεν κατακρίνει, αλλά αγαπά και δοξολογεί.
Στο υπαρξιακό της βάθος, η σιωπή γίνεται γέφυρα ανάμεσα στον άνθρωπο και τον Θεό, μεταμορφώνοντας την εσωτερική αγωνία σε ελπίδα και φως.
Πηγή: Sophia-Ntrekou.gr
Παλιά φωτογραφία στην άδεια παραλία...
σιωπή. ... Λένε πως μας άφηνες στα κύματα
φυλαχτά και μηνύματα....
Τα βρήκανε τα πουλιά και χαθήκανε...
Τα βρήκανε τα πουλιά και χαθήκανε...
1 σχόλιο:
"Είναι, γιατί τους δίνεις άτεγκτη δικαιοσύνη κι αυτοί λαχταράνε τη συγνώμη. Φωνάζεις πολύ κι αυτοί λαχταράνε λίγη σιωπή."
Είναι γιατί τους δίνεις άτεγτη δικαιοσύνη (εγώ) κι αυτοί λαχταράνε συγνώμη (Χριστό). Φωνάζεις πολύ (κύμβαλο αλαλάζον) κι αυτοί λαχταράνε λίγη σιωπή (Αγάπη) - Σύ Κύριε!
Ιωάννης Κ.
Δημοσίευση σχολίου