Η Κυριακή, πριν από την έναρξη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής
της Σοφίας Ντρέκου
Στις Εκκλησίες διαβάζεται, κατά την πρωινή Θεία Λειτουργία, η περικοπή του Ευαγγελίου του Ματθαίου (κεφ. στ', 14-21), που αναφέρεται στην αξία της συγχώρεσης και της νηστείας. Αργά το απόγευμα της ίδιας ημέρας ψάλλεται ο κατανυκτικός εσπερινός της συγγνώμης, κατά τον οποίο ιερείς και πιστοί αλληλοασπάζονται, ζητώντας συγχώρεση ο ένας από τον άλλο, ενόψει της επερχόμενης Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Η Εκκλησία επιτρέπει στους πιστούς την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, αυγών, ψαριών και ελαιολάδου, απαγορεύει όμως την κρεοφαγία. Από τα κύρια παραδοσιακά φαγητά του τραπεζιού είναι τα μακαρόνια, που συσχετίζονται από τους λαογράφους με τη λατρεία των ψυχών κατά την περίοδο αυτή. Όπως παρατηρεί ο Φαίδων Κουκουλές, αρχικά η λέξη «μακαρώνια» σήμαινε τροπάρια μακαριστικά, αναπαύσιμους μακαρισμούς στις κηδείες ή στα περίδειπνα, στα οποία προσφέρονταν κυρίως ζυμαρικά.
Με το δείπνο της Κυριακής της Τυρινής κλείνει ένας γαστρονομικός κύκλος, που σχετίζεται με τη χριστιανική θρησκεία και από την επομένη, Καθαρά Δευτέρα, αρχίζει η σωματική και ψυχική προετοιμασία για το Πάσχα, με την αυστηρή νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Ο Κατανυκτικός Εσπερινός της Συγγνώμης
Κατά την Ορθόδοξη Χριστιανική Θρησκεία, το απόγευμα της Κυριακής της Τυροφάγου, τελείται ο Κατανυκτικός Εσπερινός της Συγγνώμης.
Κατανυκτικός λέγεται, διότι ψάλλονται κατανυκτικά τροπάρια από το Τριώδιο, που το περιεχόμενό τους διαποτίζεται από βαθιά συναίσθηση της αμαρτωλότητας, πένθος, συντριβή, μετάνοια και θερμή ικεσία για άφεση αμαρτιών.
Εσπερινός Συγνώμης λέγεται, αυτός μόνον, από τους κατανυκτικούς, διότι στο τέλος της ακολουθίας ο λαός ασπάζεται το Ευαγγέλιο ζητώντας από τον Ιερέα συγγνώμη και στη συνέχεια και μεταξύ τους, ώστε συχωρεμένοι να αρχίσουν τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Πρόκειται για μια ωραία συνήθεια, που διατηρείται σε πολλές Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος
Ένα άλλο χαρακτηριστικό των Εσπερινών αυτών είναι ότι μετά την Είσοδο και το «Εσπέρας Προκείμενον», αλλάζει ο διάκοσμος της Αγίας Τραπέζης και η στολή του Ιερέως. Από πασχαλινή, λόγω της Κυριακής, γίνεται πένθιμη, λόγω της Τεσσαρακοστής (αλλάζουν τα λευκά με πορφυρά - έφ' όσον τον Χριστό δεν Τον πενθούμε ως άνθρωπο, άλλ' ως Βασιλέα Θεό).
Στο τέλος του Εσπερινού ψάλλονται τα τροπάρια:
«Θεοτόκε Παρθένε ...χαίρε κεχαριτωμένη Μαρία, ὁ Κύριος μετά Σοῦ. εὐλογημένη, Σὺ ἐν γυναιξί, καὶ εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας Σου, ὅτι Σωτήρα ἔτεκες τῶν ψυχῶν ἡμῶν.», «Βαπτιστὰ τοῦ Χριστοῦ, πάντων ἡμῶν μνήσθητι, ἵνα ῥυσθῶμεν τῶν ἀνομιῶν ἡμῶν· σοὶ γὰρ ἐδόθη χάρις, πρεσβεύειν ὑπὲρ ἡμῶν.»
και κατακλείονται με την ευχή του Οσίου Εφραίμ του Σύρου:
«Κύριε καί Δέσποτα της ζωής μου, πνεύμα αργίας, περιεργίας, φιλαρχίας και άργολογίας μη μοι δως. Πνεύμα δε σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής και αγάπης χάρισαί μοι τω σω δούλω. Ναι, Κύριε, Βασιλεύ, δώρησαί μοι του όράν τα έμά πταίσματα και μη κατακρίνειν τον άδελφόν μου ότι εύλογητός ει εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».
Λέγοντας την, κάνουμε και τρεις μεγάλες μετάνοιες. Ακολουθούν δώδεκα μικρές, ενώ λέμε μυστικώς το: «Ο Θεός ίλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ» και στο τέλος επαναλαμβάνεται το: «Ναί Κύριε, Βασιλεύ...» κάνοντας και τετάρτη μεγάλη μετάνοια.
Όταν ζητάς συγγνώμη μη νομίζεις ότι επαρκεί. Γιατί είναι μόνο η αρχή κι όχι το τέλος. Όταν ξέρεις τι έγινε δεν μπορείς να είσαι αθώος εκτός αν αποφάσισες να είσαι δίκαιος.
Τότε αρχίζει η αποστολή για να υπάρξει έργο.
Τότε χρειάζεσαι όλες τις δυνάμεις σου για να υπερασπιστείς την αθωότητα ενάντια στη βαρβαρότητα. Τότε δεν πρέπει να προσπαθήσεις, αλλά να κάνεις. Κι αν πραγματικά το πιστεύεις τότε θα γίνει και το θαύμα. Αφού το ζήτησε η Ανθρωπότητα.
Και μέσω του Χρόνου μπορείς αφού θα είσαι πάντα μαζί του έως το τέλος να δημιουργήσεις το αδύνατο, να υλοποιήσεις την ουτοπία και να αντικρίσεις στο μέλλον την αξία του παρελθόντος που δεν ξέχασες.
Έτσι από άνθρωπος γίνεσαι συνάνθρωπος που ξέρει πια ότι δεν έχει δικαίωμα να ξεχάσει τα θεμέλια της Ανθρωπότητας όταν μιλά για δικαιοσύνη.
Ετοιμάσου λοιπόν για τον αγώνα που θα δώσεις μετά το συγγνώμη για να παραμείνεις ανθεκτικός. Γιατί η μάχη είναι πόλεμος που θα διαρκέσει αιώνες. Διαβάστε περισσότερα »
Τότε αρχίζει η αποστολή για να υπάρξει έργο.
Τότε χρειάζεσαι όλες τις δυνάμεις σου για να υπερασπιστείς την αθωότητα ενάντια στη βαρβαρότητα. Τότε δεν πρέπει να προσπαθήσεις, αλλά να κάνεις. Κι αν πραγματικά το πιστεύεις τότε θα γίνει και το θαύμα. Αφού το ζήτησε η Ανθρωπότητα.
Και μέσω του Χρόνου μπορείς αφού θα είσαι πάντα μαζί του έως το τέλος να δημιουργήσεις το αδύνατο, να υλοποιήσεις την ουτοπία και να αντικρίσεις στο μέλλον την αξία του παρελθόντος που δεν ξέχασες.
Έτσι από άνθρωπος γίνεσαι συνάνθρωπος που ξέρει πια ότι δεν έχει δικαίωμα να ξεχάσει τα θεμέλια της Ανθρωπότητας όταν μιλά για δικαιοσύνη.
Ετοιμάσου λοιπόν για τον αγώνα που θα δώσεις μετά το συγγνώμη για να παραμείνεις ανθεκτικός. Γιατί η μάχη είναι πόλεμος που θα διαρκέσει αιώνες. Διαβάστε περισσότερα »
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου