Ο Όσιος Ζωσιμάς της Παλαιστίνης και το λιοντάρι που βοηθά τον Αββά ν’ ανοίξει τον τάφο της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας

Ο ερημίτης Ζωσιμάς δίνει ένα μανδύα στη Οσία Μαρία. Τοιχογραφία στο παρεκκλήσι της Αγίας Μαγδαληνής, στην Κάτω Εκκλησία, στον Καθεδρικό ναό της Ασίζης του Σαν Φραντσέσκο της Ιταλίας. (Scenes from the Life of St. Mary of Egypt 1320s: The Hermit Zosimus Giving a Cloak to St. Mary of Egypt. Fresco 1320s Magdalen Chapel, Lower Church, San Francesco, Assisi)

Στη μεσαιωνική Δυτική Εκκλησία αυτή η ιστορία ενσωματώθηκε στον θρύλο της Μαρίας Μαγδαληνής, με τον Ζωσιμά να έχει σε αυτόν το όνομα Μαξιμίνος. Η άνω νωπογραφία στην Ασίζη με θέμα αυτή την εκδοχή, φιλοτεχνημένη πιθανότατα από τον Τζόττο και τους βοηθούς του. Διαβάστε: ► Αγία Μαρία Μαγδαληνή: ιστορικότητα, πλάνες και μύθος

Ο Τζόττο ντι Μποντόνε (Giotto di Bondone, 1267 - 8 Ιανουαρίου 1337), ή απλώς Τζόττο ή Τζιότο, όπως συνήθως αναφέρεται στα ελληνικά, ήταν Ιταλός ζωγράφος και αρχιτέκτονας από τη Φλωρεντία. Θεωρείται από τις σημαντικότερες μορφές της τέχνης στα τέλη του Μεσαίωνα και πρόδρομος της Αναγέννησης.

Όσιος Ζωσιμάς (460 - 560 μ.Χ.)
Εορτάζει στις 4 Απριλίου

της Σοφίας Ντρέκου

Ζῶσαν προπέμψας Ζωσιμᾶς τὴν Μαρίαν,
Θανοῦσαν εὗρεν· ἀλλὰ νῦν ζῶσιν ἅμα.

Ο Όσιος Ζωσιμάς έζησε στους χρόνους του αυτοκράτορος Ιουστινιανού (527 - 565 μ.Χ.). Σύμφωνα με τον βιογράφο του Άγιο Σωφρόνιο, Αρχιεπίσκοπο Ιεροσολύμων, αφιερώθηκε στον Θεό από παιδί και ασκήθηκε σε όλα τα είδη των αρετών. 

Περιήλθε περί τους χίλιους διακρινόμενους για την αρετή τους ασκητές, για να διδαχτεί από την αρετή και την σοφία τους και εγκαταβίωσε σε μοναστήρι της Παλαιστίνης. Πόθος του ήταν να υποτάξει τη σάρκα στο πνεύμα. Έκανε υπακοή στους γέροντες της μονής και με μεγάλη χαρά εφάρμοζε όσους κανόνες και είδη ασκήσεως του έδιναν.

Η τροφή του ήταν λιτή και την εξοικονομούσε κάνοντας εργόχειρο. Η μεγαλύτερη ασχολία του ήταν η ψαλμωδία και η μελέτη των Θείων Γραφών. Πολλές φορές ο Όσιος είχε αξιωθεί να δει οράματα, σύμφωνα και με τον λόγο του Κυρίου «Μακάριοι οἱ καθαροὶ τὴ καρδία, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται». 

Με τους πνευματικούς του αγώνες έφθασε σε ύψη αρετής, σοφίας εγκράτειας και αγιότητος. Έτσι σιγά σιγά η φήμη της αγιότητός του έφθασε παντού και πολλοί μοναχοί από γειτονικά και μακρινά μοναστήρια τον επισκέπτονταν, για να τον συμβουλευτούν και να ωφεληθούν πνευματικά από τις διδαχές του.

Σε αυτό το μοναστήρι ο Άγιος Ζωσιμάς διήλθε με όλες του τις δυνάμεις τον ασκητικό βίο μέχρι τον πεντηκοστό τρίτο χρόνο της ηλικίας του. Αγαπούσε όμως την ερημική και ησυχαστική ζωή. Θέλοντας να αγωνιστεί περισσότερο πνευματικά, αποφάσισε να εγκατασταθεί στη Μονή του Τιμίου Προδρόμου στον Ιορδάνη ποταμό. Εκεί αφιερώθηκε στην αυστηρή άσκηση και νηστεία. 

Η πύλη του μοναστηριού έμενε πάντα κλειστή, για να μπορούν οι μοναχοί να προσεύχονται και να ασκούνται απερίσπαστοι. Άνοιγε μόνο όταν κάποιος μοναχός είχε μεγάλη ανάγκη να εξέλθει της μονής, αλλά αυτό ήταν σπάνιο γιατί το μοναστήρι ήταν έρημο και η περιοχή άγνωστη και δύσκολη στο πέρασμά της.

Κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής ο Όσιος Ζωσιμάς αναχωρούσε για την έρημο, όπου κατ' ευδοκίαν του Θεού συνάντησε την Οσία Μαρία την Αιγυπτία (1 Απριλίου), στην οποία μετέδωσε τα άχραντα μυστήρια και εκήδευσε.

Ο Όσιος Ζωσιμάς κοιμήθηκε με ειρήνη σε βαθύ γήρας.

Το λιοντάρι βοηθάει τον Αββά Ζωσιμά ν’ ανοίξει τον τάφο

Ὁ ἐνταφιασμὸς τῆς Ὁσίας Μητρὸς ἡμῶν Μαρίας 
τῆς Αἰγυπτίας ὑπὸ τοῦ Ὁσίου Ζωσιμᾶ 
εἰς τὴν πέραν τοῦ Ἰορδάνου ποταμοῦ ἔρημον

Όταν ο Αββάς Ζωσιμάς ανακάλυψε στην έρημο το σκήνωμα της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, άρχισε με μεγάλη δυσκολία να σκάβει τη γη μ’ ένα ξύλο που βρέθηκε στην έρημο, για να το κηδέψει. Έσκαβε με δυσκολία, γιατί και γέρος ήταν και ο τόπος πολύ σκληρός. Ενώ προσπαθούσε ν’ ανοίξει τον τάφο, για να βάλει το άγιο σώμα της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, βλέπει ένα λιοντάρι να βρίσκεται κοντά στο σώμα της Αγίας και να γλύφει τα πόδια της.

Ο Γέροντας φοβήθηκε πολύ, γιατί θυμήθηκε τα λόγια της Αγίας που του είπε ένα χρόνο πριν, όταν πρωτοείχαν συναντηθεί, ότι σαράντα χρόνια έχω στην έρημο εδώ και άγριο θηρίο δεν είδα. Ο Γέροντας έκαμε τον σταυρό του και με την σκέψη ότι δεν θα πάθει κακό ησύχασε. Βλέποντας όμως ότι ήταν δύσκολο ν’ ανοίξει μόνος του τον τάφο, είπε στο λιοντάρι:

- Θηρίο ανήμερο που η πρόνοια του Θεού σε έφερε εδώ να με βοηθήσεις, σκάψε σε παρακαλώ και συ την γη, για να θάψουμε το λείψανο της Αγίας, γιατί εγώ είμαι γέροντας και δεν μπορώ ούτε να σκάψω ούτε και να πάω να φέρω εργαλεία. Γι’ αυτό κάμε εσύ τον τάφο της Αγίας.

Το λιοντάρι αμέσως άρχισε με τα μπροστινά του πόδια να σκάβει τη γη τόσο, όσο χρειαζόταν να σκεπάσει το σώμα της Οσίας Μαρίας. Αφού έσκαψε και τελείωσε έβαλε το λιοντάρι μετάνοια στον Γέροντα Ζωσιμά και έφυγε μέσα στην έρημο.

Ο Γέροντας έθαψε το λείψανο της Αγίας στη θέση εκείνη που το βρήκε και γύρισε στο Μοναστήρι του δοξάζοντας και υμνολογώντας τον Θεό, που τον αξίωσε να δει και να γνωρίζει τέτοια θαυμαστά πράγματα.

Τον βίο της ξεχωριστής Οσίας έγραψε ο άγιος Σωφρόνιος,
Πατριάρχης Ιεροσολύμων (560 - 11 Μαρτίου 638 μ.Χ.) ΕΔΩ 

Ο Όσιος Ζωσιμάς της Παλαιστίνης
της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας
και των Ανατολικών Καθολικών Εκκλησιών.

Η μνήμη του τιμάται στις 4 Απριλίου.

Zosimus (Zosima) of Palestine-Зосима-Палестинский

Ο Ζωσιμάς γεννήθηκε κατά το β' μισό του 5ου αιώνα στην Παλαιστίνη, που τότε υπαγόταν στη Διοίκηση Ανατολής της Ανατολικής Ρωμαϊκής (Βυζαντινής) Αυτοκρατορίας, της οποίας Αυτοκράτορας ήταν ο Θεοδόσιος Β'. 

Ο Ζωσιμάς έγινε μοναχός σε κάποιο μοναστήρι της περιοχής σε πολύ νεαρή ηλικία και κέρδισε τη φήμη καλού ασκητή. Λέγεται ότι, προτού μονάσει, είχε επισκεφθεί περί τους χίλιους διακρινόμενους για την αρετή τους ασκητές για να διδαχτεί από την αρετή και την σοφία τους.

Σε ηλικία 53 ετών, έχοντας χειροτονηθεί ιερέας, όντας δηλαδή ιερομόναχος, μετεγκαταστάθηκε σε ένα πολύ αυστηρό μοναστήρι, στην έρημο κοντά στον Ιορδάνη ποταμό, όπου πέρασε τον υπόλοιπο βίο του. Αυτό το μοναστήρι ήταν πιθανώς η Μονή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στην όχθη του Ιορδάνη.

Ο Ζωσιμάς είναι κυρίως γνωστός εξαιτίας της συναντήσεώς του με την Αγία Μαρία την Αιγυπτία και όσα γνωρίζουμε για τη ζωή του προέρχονται ακριβώς από τον Βίο της Αγίας Μαρίας της Αιγυπτίας, τον οποίο κατέγραψε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Άγιος Σωφρόνιος.

Κατά την αφήγηση αυτή, ήταν συνήθεια στο αυστηρό μοναστήρι όλοι οι μοναχοί να φεύγουν στην έρημο τις 40 ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και να νηστεύουν και να προσεύχονται εκεί ως πρόσθετη άσκηση, επιστρέφοντας στη μονή την Κυριακή των Βαΐων

Περιπλανώμενος λοιπόν στην έρημο και ο όσιος Ζωσιμάς συνάντησε την Αγία Μαρία την Αιγυπτία, η οποία του διηγήθηκε τη ζωή της και τού ζήτησε να τη συναντήσει στις όχθες του Ιορδάνη τη Μεγάλη Πέμπτη του επόμενου έτους και να της φέρει Αγία Κοινωνία. 

Το επόμενο έτος πράγματι ο Ζωσιμάς εκπλήρωσε το αίτημά της και τότε εκείνη διέσχισε τον ποταμό για να τον φθάσει περπατώντας θαυματουργικά πάνω στην επιφάνεια του νερού. Κοινώνησε και του είπε να τη συναντήσει και πάλι στη έρημο την επόμενη Μεγάλη Τεσσαρακοστή

Το επόμενο έτος ο Ζωσιμάς ταξίδεψε μέχρι την τοποθεσία που την είχε πρωτοσυναντήσει, περίπου είκοσι μέρες οδοιπορίας από το μοναστήρι, και ανακάλυψε εκεί την άψυχη σορό της Οσίας.

Σύμφωνα με μια επιγραφή γραμμένη στην άμμο, είχε αποβιώσει την ίδια εκείνη νύχτα που είχε μεταλάβει και είχε με κάποιο τρόπο μεταφερθεί θαυματουργικά στον τόπο όπου τη βρήκε, ενώ το σώμα της είχε διατηρηθεί αναλλοίωτο. Ο Ζωσιμάς έθαψε τη σορό σε λάκκο που τού έσκαψε ένα περαστικό λιοντάρι.

Επιστρέφοντας στη Μονή, ο Ζωσιμάς αφηγήθηκε την ιστορία της Αγίας Μαρίας στους μοναχούς, οι οποίοι τη διατήρησαν μεταξύ τους ως προφορική παράδοση, από στόμα σε στόμα, μέχρι που αυτή καταγράφηκε από τον Σωφρόνιο, πολλές δεκαετίες έως και έναν αιώνα αργότερα.

Ο ίδιος ο Ζωσιμάς λέγεται ότι έζησε συνολικά σχεδόν εκατό χρόνια, πριν την οσιακή του κοίμηση.

The Life of Blessed Mary of Egypt
The Life of Blessed Mary of Egypt (XIX) Ρωσική εικόνα του 
19ου αιώνα αναλυτική περιγραφή της εικόνας βλ. παρακάτω.

The Life of Blessed Mary of Egypt (XIX) Ρωσική εικ. του
19ου αιώνα αναλυτική περιγραφή της κεντρικής εικόνας

Moving counter-clockwise from the upper left we see six episodes in the story of this saint: (Κινούμενοι αριστερόστροφα από πάνω αριστερά βλέπουμε έξι επεισόδια στην ιστορία αυτού του αγίου:)

1. Some one appears to Zosimus and tells him, "Go to the monastery that lies near the Jordan." (Κάποιος εμφανίζεται στον Ζώσιμο και του λέει: «Πήγαινε στο μοναστήρι που βρίσκεται κοντά στον Ιορδάνη».)

2. During his Lenten sojourn in the wilderness, he sees an apparition and tries to follow, but it runs away. (Κατά τη διάρκεια της σαρακοστιανής παραμονής του στην έρημο, βλέπει μια οπτασία και προσπαθεί να την ακολουθήσει, αλλά αυτή φεύγει.)

3. The apparition is the hermit Mary of Egypt, who tells Zosimus to give her his cloak because her clothes have rotted away. He does so, and she tells him her story. (Η οπτασία είναι η ερημίτισσα Μαρία της Αιγύπτου, η οποία λέει στον Ζώσιμο να της δώσει τον μανδύα του γιατί τα ρούχα της έχουν σαπίσει. Το κάνει και εκείνη του λέει την ιστορία της.)

4. The following year he returns to give Mary communion.
(Τον επόμενο χρόνο επιστρέφει για να κοινωνήσει τη Μαρία.)

5. The year after that, he arrives to find her dead. A lion digs her a grave with its paws. (Τον επόμενο χρόνο, φτάνει για να τη βρει νεκρή. Ένα λιοντάρι της σκάβει έναν τάφο με τα πόδια του.)

6. At the very top of the icon, an angel takes Mary's soul to Christ in Heaven. (Στην κορυφή της εικόνας, ένας άγγελος παίρνει την ψυχή της Μαρίας στον Χριστό στον Παράδεισο.)

Βιβλιογραφία
• Όσιος Ζωσιμάς (460 - 560 μ.Χ.) από το «Αγιολόγιο της Ορθοδοξίας», Συγγραφέας: Τσολακίδης Δ. Χρήστος, Έκδοση 1/3/1997 Εκδόσεις: Τσολακίδης. Σελίδες: 1408
• «Το λιοντάρι βοηθάει τον Αββά Ζωσιμά ν’ ανοίξει τον τάφο» Από το βιβλίο του Αρχιμανδρίτου Παύλου Κ. Ντάνα, «Μεγάλα Θαύματα και Μηνύματα από τη Ζωή των Αγίων μας» Εκδότης: ΑΘΩΣ, Δεκέμβριος 2006, Αριθ. σελίδων 464.• Venerable Zosimas of Palestine - Orthodox Church in America
• Assisi zosimus.jpg Scenes from the Life of Mary Magdalene1320s- Wikimedia Commons
• Iconography The Life of Blessed Mary of Egypt, 19th century Russian Icon. Wikimedia Commons, christianiconography.

Περισσότερα: Οσία Μαρία Αιγυπτία


Δεν υπάρχουν σχόλια: