Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης η κορυφή των κορυφών σ' ένα μεγάλο αφιέρωμα με άπαντα τα έργα του και βίντεο

Πίνακας ζωγραφικής Προσωπογραφία του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη Κώστας Ντίος (Σύγχρονος ζωγραφος)

«Όπου σας εύρει το κακό, 
όπου θολώνει ο νους σας...
μνημονεύετε...
Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη...» 
Οδ. Ελύτης, Το Άξιoν Εστί 1959

Εργασία της Σοφίας Ντρέκου

Μνημονεύουμε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη για να ξεθολώσει ο νους και να ξορκιστεί το «κακό» που μας βρήκε, γιατί έχουμε χάσει κάθε ίχνος αξιοπρέπειας και ανθρωπιάς. Αιωνία η μνήμη του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, του ανθρώπου που έζησε ενάντια στο ρεύμα της εποχής του και που δεν ήθελε παρά να «ομοιάζει μόνο με τον εαυτόν του» και να «ασχολείται με το Ωραίον».

Στην εποχή του, όταν ρωτήθηκε για τη σύγκρουση στο γλωσσικό ανάμεσα στους δημοτικιστές και καθαρευουσιάνους, ο Παπαδιαμάντης απάντησε: «Εγώ ασχολούμαι με το Ωραίον!».

Στο σύντομο βιογραφικό που έφτιαξε ο ίδιος ο πεζογράφος για τον εαυτό του κατά παράκληση του φίλου του Γιάννη Βλαχογιάννη (1867-1945) αναφέρει ότι:

«Εγεννήθην εν Σκιάθω τη 4η Μαρτίου 1851. Εβγήκα από το Ελληνικόν Σχολείον εις τα 1863, αλλά μόνον τω 1867 εστάλην εις το Γυμνάσιον Χαλκίδος, όπου ήκουσα την Α. και Β. τάξιν. Τη Γ. εμαθήτευσα εις Πειραιά, είτε διέκοψα τας σπουδάς μου και έμεινα εις την πατρίδα. Κατά τον Ιούλιο του 1872 επήγα εις το Αγιον Ορος χάριν προσκυνήσεως, όπου έμεινα ολίγους μήνας. Τω 1873 ήλθα εις Αθήνας και εφοίτησα εις την Δ. του Βαρβακείου. Τω 1974 ενεγράφην εις την Φιλοσοφικήν Σχολήν όπου ήκουσα κατ' εκλογήν ολίγα μαθήματα φιλολογικά, κατ' ιδίαν δε ησχολούμην εις τας ξένας γλώσσας».

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στη Σκιάθο και γονείς του ήταν ο ιερέας Αδαμάντιος Εμμανουήλ και η Αγγελική (Γκιουλώ) το γένος Μωραϊτίδη. Μεγάλωσε ανάμεσα σε εννιά παιδιά (τα δύο πέθαναν μικρά) και εξοικειώθηκε νωρίς με τα εκκλησιαστικά πράγματα, τη θρησκευτική ατμόσφαιρα, τις λειτουργίες, τα εξωκκλήσια και την ήσυχη ζωή του νησιώτικου περίγυρου. Όλα αυτά διαμόρφωσαν μια χριστιανοπρεπή ιδιοσυγκρασία, που διατήρησε με πείσμα ως το τέλος της ζωής του.

Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στο νησί του, εσωτερικός στην Ι. Μονή του Ευαγγελισμού. Φοίτησε στο Γυμνάσιο (με πολλές διακοπές, λόγω οικονομικών δυσκολιών) στη Χαλκίδα και τον Πειραιά και το τελείωσε στο Βαρβάκειο της Αθήνας.

Πάντα φτωχός, άρχισε από μαθητής να κερδίζει το ψωμί του με παραδόσεις και προγυμνάσεις μαθητών. Το 1872 επισκέφτηκε το Άγιον Όρος μαζί με τον φίλο του Νικόλαο Διανέλο, αργότερα μοναχό Νήφωνα, όπου παρέμεινε οκτώ μήνες ως δόκιμος μοναχός. Μη θεωρώντας τον εαυτό του άξιο να φέρει το «αγγελικό σχήμα», επέστρεψε στην Αθήνα και γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου, την οποία, με όλες τις προσπάθειες που έκανε, δεν την τελείωσε, γιατί η φτώχεια, η ανέχεια και η επισφαλής υγεία του τού στάθηκαν ανυπέρβλητα εμπόδια. Το ότι δεν πήρε το δίπλωμά του στοίχισε στον πατέρα του, ο οποίος τον περίμενε να γυρίσει καθηγητής στο νησί και να βοηθήσει τις τέσσερις αδελφές του. Οι τρεις από αυτές παρέμειναν ανύπαντρες και του παραστάθηκαν με αφοσίωση σε όλες τις δύσκολες στιγμές του – όπως όταν, επί παραδείγματι, απογοητευμένος από τη ζωή της Αθήνας, αναζητούσε καταφύγιο στη Σκιάθο. Ωστόσο, επειδή οι οικονομικές του ανάγκες ήταν πολλές, σύντομα αναγκαζόταν να επιστρέψει στην Αθήνα.

Φωτό: Μοναχοί στο κατάστρωμα του ιδιόκτητου πλοίου 
της Ιεράς Σκήτης Προφήτη Ηλία (Αγιορείτικες μνήμες).

Η θέση του καλυτέρευσε κάπως, όταν γνωρίστηκε με τον προοδευτικό δημοσιογράφο και εκδότη Βλάση Γαβριηλίδη, που ίδρυσε την περίφημη για την εποχή της εφημερίδα Ακρόπολη. Η ζωή του όμως δεν άλλαξε. Αν και η αμοιβή του από την εργασία του στην «Ακρόπολη» ήταν υπέρογκη (έπαιρνε 200 και 250 δραχμές το μήνα), ενώ κέρδιζε αρκετά και από τις -περιζήτητες- συνεργασίες του με άλλες εφημερίδες και περιοδικά, η οικονομική του κατάσταση στάθηκε για πάντα η αδύνατη πλευρά του. Ήταν σπάταλος και ανοργάνωτος όσον αφορά τη διαχείριση των χρημάτων του.

Όταν έπαιρνε το μισθό του, πλήρωνε τα χρέη του στην ταβέρνα του Κεχριμάνη, (όπου έτρωγε είκοσι εφτά ολόκληρα χρόνια), έδινε το νοίκι, έστελνε στη Σκιάθο, μοίραζε στους φτωχούς, σπαταλούσε χωρίς σκέψη για την αυριανή μέρα. «Κατ’ έκείνην την ήμέραν συνέβη να είμαι πλούσιος.» έχει γράψει κάπου.

«Ἡ φιλοδοξία εἶναι ἡ νόσος τῶν χορτάτων, 
ἡ λαιμαργία εἶναι τῶν πεινασμένων τὸ νόσημα.» 
Ἀλ. Παπαδιαμάντη «Οἱ Χαλασωχώρηδες» (1892)

Δείτε: Η πολιτική στα έργα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Στα τέλη του Μαρτίου του 1908 έφυγε για το νησί του, με σκοπό να μην ξαναγυρίσει στην πόλη «της δουλοπαροικίας και των πλουτοκρατών», όπως ο ίδιος έγραψε.Ο Παπαδιαμάντης κοιμήθηκε τον Ιανουάριο του 1911, ύστερα από επιδείνωση της υγείας του. Η κηδεία του τελέστηκε μέσα στο πένθος όλων των απλών ανθρώπων του νησιού. Με την είδηση του θανάτου του, το πένθος έγινε πανελλήνιο. Έγιναν επίσημα μνημόσυνα στην Αθήνα, στην Πόλη, την Αλεξάνδρεια και αλλού.
Δείτε: Πώς πέθανε: Οι τελευταίες ώρες του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη
Αν και οι σύγχρονοί του δεν τον εκτίμησαν δεόντως (ίσως γιατί η παραγωγή πολιτισμού εν τη γενέσει της δεν γίνεται πλήρως αντιληπτή ούτε αξιολογείται επαρκώς) αρκετοί μεταγενέστεροι συμπεριλαμβανομένου του Οδυσσέα Ελύτη έγραψαν γι αυτόν και του απέδωσαν τα εύσημα. Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (Σκιάθος, 4 Μαρτίου 1851 - Σκιάθος, 3 Ιανουαρίου 1911) «η κορυφή των κορυφών» κατά τον Κωνσταντίνο Π. Καβάφη. Ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες, γνωστός και ως «ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων». Έγραψε κυρίως διηγήματα, τα οποία κατέχουν περίοπτη θέση στη νεοελληνική λογοτεχνία. 

«Σαν νά'χαν ποτέ τελειωμό
τα πάθια κι οι καημοί του κόσμου»
«Το Μοιρολόγι της Φώκιας» 1908

Το σύντομο βιογραφικό που έφτιαξε ο ίδιος ο πεζογράφος για 
τον εαυτό του κατά παράκληση του Γιάννη Βλαχογιάννη αναφέρει:

χειρόγραφο του αυτοβιογραφικού σημειώματος. Μουσείο Παπαδιαμάντη (Σκιάθος)
χειρόγραφο του αυτοβιογραφικού σημειώματος. 
Μουσείο Παπαδιαμάντη (Σκιάθος)
«Ἐγεννήθην ἐν Σκιάθῳ, τῇ 4 Μαρτίου 1851. Ἐβγήκα ἀπό τό Ἑλληνικόν Σχολεῖον εἰς τά 1863, ἀλλά μόνον τῷ 1867 ἐστάλην εἰς τό Γυμνάσιον Χαλκίδος, ὅπου ἤκουσα τήν Α' καί Β' τάξιν. Τήν Γ' ἐμαθήτευσα εἰς Πειραιᾶ, εἴτα διέκοψα τάς σπουδάς μου καί ἔμεινα εἰς τήν πατρίδα. Κατά Ἰούλιον τοῦ 1872 ὑπήγα εἰς τό Ἅγιον Ὅρος χάριν προσκυνήσεως, ὅπου ἔμεινα ὀλίγους μῆνας. Τῷ 1873 ἤλθα εἰς Ἀθήνας καί ἐφοίτησα εἰς τήν Δ' τοῦ Βαρβακείου. Τῷ 1874 ἐνεγράφην εἰς τήν Φιλοσοφικήν Σχολήν, ὅπου ἤκουα κατ' ἐκλογήν ὀλίγα μαθήματα φιλολογικά, κατ' ἰδίαν δέ ἠσχολούμην εἰς τά ξένας γλώσσας. Μικρός ἐζωγράφιζα Ἁγίους, εἴτα ἔγραφα στίχους, καί ἐδοκίμαζα νά συντάξω κωμῳδίας. Τῷ 1868 ἐπεχείρησα νά γράψω μυθιστόρημα. Τῷ 1879 ἐδημοσιεύθη Ἡ Μετανάστις ἔργον μου εἰς τό περιοδικόν Σωτήρα. Τῷ 1882 ἐδημοσιεύθη Οἱ ἔμποροι τῶν Ἐθνῶν εἰς τό Μή χάνεσαι. Ἀργότερα ἔγραψα περί τά ἑκατόν διηγήματα, δημοσιευθέντα εἰς διάφορα περιοδικά καί ἐφημερίδας.»
Δέηση για την ψυχή του Παπαδιαμάντη
Λάμπρος Πορφύρας (1879 - 1932)

Χριστέ μου, δόστου τη χαρά, τη μόνη που μπορούσε
να σου ζητήση απάνω εκεί νοσταλγικά η ψυχή του.

κάνε το θάμμα κι άσε τον να ζήση όπως εζούσε
σε μια μεριά που, τάχατες, να μοιάζη το νησί του.

Νάναι τα βράχια στο γκρεμό βαθιά κουφαλιασμένα,
νάχη σωριάσει η θάλασσα στην αμμουδιά τα φύκια,
κι αράδα-αράδα στο γιαλό δεμένα, αποσταμένα,
να σιγοτρίζουν τα φτωχά σκιαθίτικα καΐκια.

Νάναι οι νησιώτισσες οι γριές, κ' οι νιες, οι πεθαμένες
αυτές που τις θλιμμένες τους μας έλεγε ιστορίες -
να γνέθουν το λινάρι οι γριές στην πόρτα καθισμένες,
και δίπλα στα παράθυρα ν' ανθίζουν οι γαζίες.

Κ' ύστερα ακόμα νάναι ελιές, και νάναι κυπαρίσσια,
σκυμμένα νάναι και το φώς τ' αχνό να προσκυνάνε,
να τονε περιμένουνε στον κάμπο τα ξωκκλήσια
Και την καμπάνα τους μακρυά οι αγγέλοι να χτυπάνε.

Δόστου, Χριστέ μου, τη στερνή χαρά να ιδή και πάλι
τη γνώριμή του τη ζωή κοντά στ' ακροθαλάσσι !
Αχ, έτσι αθώα, κ' έτσι απλά κι αγνά την είχε ψάλει,
που της αξίζει εκεί ψηλά μαζί μ' αυτόν ν' άγιάση!.


 Ὁ Παπαδιαμάντης ἦταν κλειστὸς τύπος. Μιὰ φορὰ ὅμως πῆρε τὸ θάρρος καὶ ἀπήγγειλε στὸν Μητσάκη ἕνα ἐρωτικό του ποίημα. Ἐκεῖνος θέλοντας νὰ τὸν πειράξει: -Ὥστε ἔτσι, κύριε Ἀλέξανδρε! Ἔχουμε ἔρωτες καὶ τοὺς τραγουδοῦμε τόσο ὄμορφα! -Ἐγὼ δὲν ἔχω ἔρωτες, ἀποκρίθηκε ὁ Παπαδιαμάντης, χαμηλώνοντας τὰ μάτια. Ὁ ἥρωάς μου ἔχει ! [Από το Επετειακό λεύκωμα: «Εις μνήμην Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη (1851-1911).

Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο ότι οι μεγάλοι του πνεύματος, σαν τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, έχουν ένα μοναδικό προσόν να αντιλαμβάνονται τα πράγματα και να τα επεξεργάζονται σε διαχρονική βάση! Υπήρξε μια τομή στην ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας. Κυρίως εξαιτίας του ότι γεφύρωσε το χάσμα μεταξύ ποίησης και πεζογραφίας. Είναι ένας πεζογράφος-ποιητής. Εκφράζει την Ελληνική ψυχή με τον εναργέστατο τρόπο και αρνείται πεισματικά να μπει στα «σαλόνια». Παραμένει ταπεινός ενώ το έργο του το διαπερνά η βαθιά θρησκευτική του πίστη.
Ο Παπαδιαμάντης, μορφή ρακένδυτη εξωτερικά. Τον φαντάζομαι περιφερόμενο στην πλάκα και το θησείο με τα παλιά του ρούχα και τη θλιμμένη όψη. Τί αντίθεση στο όμορφο και περιποιημένο τοπίο. Αν γινόταν όμως να ενδυθεί την ομορφιά της ψυχής του σαν χιτώνα, τότε ποιο φως θα φώτιζε καλύτερα το βράχο της ακρόπολης !!!
★ Όταν ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης πρωτοπήγε να δουλέψει στο «Άστυ», ο διευθυντής της εφημερίδας Δημήτριος Κακλαμάνος, με κάποια δειλία και επιφύλαξη, του μίλησε και για την αμοιβή:

- Ο μισθός σας θα είναι 150 δραχμές, είπε. 
Ο Παπαδιαμάντης έμεινε σκεπτικός, σα να λογάριαζε κάτι. 
- Μήπως είναι λίγα; ρώτησε δειλά ο Κακλαμάνος, έτοιμος να αυξήσει το ποσό.
- Πολλές είναι 150 ! αποκρίθηκε ο «κοσμοκαλόγερος». Με φθάνουν 100.
Κι έφυγε βιαστικός και ντροπαλός χωρίς να προσθέσει λέξη.
Από το 1906 είχε σαν στέκι το καφενείο στη Δεξαμενή Κολωνακίου. 
Καθόταν στο πιο απομακρυσμένο τραπεζάκι, συλλογιζόμενος 
και έπινε τον καφέ του που κόστιζε μια δεκάρα.

★ Ο κυρ- Αλέξανδρος στην Αέναη επΑνάσταση ★


«Η μαγεία του Παπαδιαμάντη»
Απόσπασμα από το ομώνυμο βιβλίο του Οδυσσέα Ελύτη 


«...Να που βρίσκεται η αληθινή μαγεία του Παπαδιαμάντη. Δε ζητά να τεντώσει τα νεύρα μας, να σείσει πύργους και να επικαλεστεί τέρατα. Οι νύχτες του, ελαφρές σαν το γιασεμί, ακόμη και όταν περιέχουν τρικυμίες, πέφτουν επάνω στην ψυχή μας σαν μεγάλες πεταλούδες που αλλάζουν ολοένα θέση, αφήνοντας μία στιγμή να δούμε στα διάκενα τη χρυσή παραλία όπου θα μπορούσαμε να'χαμε περπατήσει χωρίς βάρος, χωρίς αμαρτία. Είναι εκεί που βρίσκεται το μεγάλο μυστικό, αυτό το «θα μπορούσαμε» είναι ο οίακας που δε γίνεται να γυρίσει, μόνο μας αφήνει με το χέρι μετέωρο ανάμεσα πίκρα και γοητεία, προσδοκώμενο και άφταστο. Σα να' χανε ποτέ τελειωμό τα πάθια και οι καημοί του κόσμου».


Εργογραφία Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη


Μυθιστορήματα: Η Γυφτοπούλα (1884) [εδώ PDF] κ' Ἡ Γυφτοπούλα [μέρος I] [μέρος ΙΙ]Οι Έμποροι των Εθνών (1883), Ἡ Μετανάστις (1879) 

Νουβέλες

★ Βαρδιάνος στα σπόρκα (1893) Ο Βαρδιάνος στα σπόρκα (1893) διηγείται την ιστορία της γρια-Σκεύως, πού μεταμφιέζεται σε άντρα και γίνεται βαρδιάνος (φύλακας) στα σπόρκα (μολυσμένα, επιχόλερα καράβια), προκειμένου να σώσει το γιο της. Ιστορικός πυρήνας του διηγήματος είναι η χολέρα που έπληξε την Ευρώπη το 1865 και τα αυστηρά μέτρα προφύλαξης που έλαβε τότε η ελληνική κυβέρνηση. Το διήγημα ωστόσο δεν αναδίδει οσμή θανάτου, όπως εύστοχα είχε επισημάνει και η Ακρόπολις (13.8.1893) που το φιλοξένησε, στο σχετικό σημείωμα της: Πρόκειται περί χολερικών αναμνήσεων. Άλλα μακράν πας φόβος. Εις τον Βαρδιάνον δεν εκτυλίσσονται στυγναί και άπαίσιαι εικόνες τόπων έρημουμένων οπό της χολέρας. Δεν προβάλλει εις την ιστορίαν αυτήν η απελπισία και το πένθος της χολέρας [...]. Ο Βαρδιάνος δεν είναι συρραφή απελπιστικών εικόνων είναι διήγημα έχον μεν βάσιν χολερικάς αναμνήσεις, άλλ' έξεικονιζομένας υπό του τερπνού και εύθυμου καλάμου του συγγραφέως. Η φιλοσοφία του κ. Παπαδιαμάντη είναι εύθυμος, και αν που εις τον Βαρδιάνον εκτίθεται καμμία εικών λυπηρά, έπεται όμως αμέσως άλλη ευχάριστος, απολαυστική, γελαστή. Εν τω όλω του το νέον διήγημα θα κατάκτηση, είμεθα βέβαιοι, τους αναγνώστας του, και καθ' ας ημέρας δεν λείπει ό λόγος περί χολέρας, ό Βαρδιάνος θα άποτελέση εϋθυμον άντίρροπον κατά του φόβου και της λύπης ην γεννά ή άνάγνωσις των περί των προόδων της φοβέρας νόσου ειδήσεων. Ο Βαρδιάνος στα Σπόρκα πρωτοδημοσιεύτηκε σε σειρά επιφυλλίδων στην εφημερίδα Ακρόπολις από τις 14 Αυγούστου έως τις 5 Σεπτεμβρίου του 1893. 


• Ολόκληρη η Νουβέλα – Βαρδιάνος στα σπόρκα

Η Φόνισσα (1903) Η Φόνισσα είναι νουβέλα του συγγραφέα Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Πρόκειται για το δεύτερο συγγραφικό έργο του και θεωρείται ένα από τα κορυφαία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Είναι γραμμένο στην καθαρεύουσα και αποτελείται συνολικά από 17 κεφάλαια. Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό «Παναθήναια» σε συνέχειες από τον Ιανουάριο ως τον Ιούνιο του 1903, έχοντας τον υπότιτλο «κοινωνικόν μυθιστόρημα». Η πλοκή του έργου εκτυλίσσεται στην ιδιαίτερη πατρίδα του συγγραφέα, τη Σκιάθο.

★ Τα ρόδινα ακρογιάλια (1908) «Τὰ Ρόδιν' ἀκρογιάλια», που δίνουν τον τίτλο τους στο μυθιστόρημα, συνθέτουν μια απέραντη υπαίθρια θεατρική σκηνή·μια παραθαλάσσια Αρκαδία. Το μυθιστόρημα περιέχει έναν ειδυλλιακό έρωτα που δεν τολμάει να εκδηλωθεί μπροστά στους άλλους, βοσκούς με τις προλήψεις και τα αλλόκοτα ήθη τους που διαιωνίζουν την ειδωλολατρία, ναυτικούς προσηλωμένους στο μικρό γενέθλιο νησάκι τους του Αιγαίου, κοσμοπολίτες που προσπαθούν να δείξουν πως είναι διαφορετικοί, απελευθερωμένοι από τις ξεπερασμένες συνήθειες και τα παρωχημένα ήθη, που ισχυρίζονται πως αδιαφορούν για όλα αυτά και που καταλήγουν στο μοναστήρι. Ένας μικρός κόσμος που ξαναπαίζει αιώνια τον τρόπο της ζωής του, που αυτοαναπαριστάνεται με άκρα αυταρέσκεια, με τη βεβαιότητα ότι αυτό το παιχνίδι δεν θα έχει τέλος, που σφυρηλατεί για χιλιοστή φορά την ταυτότητά του. Μια ταυτότητα; Αλλά ας ακούσουμε αυτό το «όχι». Ας ακούσουμε ακόμα αυτό το «όχι» του τέλους... 

★ Χρήστος Μηλιόνης (1885) Ιστορικό διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, εμπνευσμένο από τα ηρωικά χρόνια της Κλεφτουριάς. Πρωτοδημοσιεύτηκε σε επτά συνέχειες στο περιοδικό Εστία, από τις 6 Οκτωβρίου έως τις 17 Νοεμβρίου του 1885. Με τον Χρήστο Μηλιόνη ο Παπαδιαμάντης αναγνωρίζεται και επιβάλλεται ως συγγραφέας. Η νουβέλα "Χρήστος Μηλιόνης" αποτελεί έργο-ορόσημο στην πορεία του συγγραφέα, καθώς απομακρύνεται από το ιστορικό μυθιστόρημα και εγκαινιάζει τη στροφή του στο διήγημα. Η υπόθεση εκτυλίσσεται στην Ακαρνανία κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Ο Χρήστος Μηλιώνης ήταν κλέφτης επί Τουρκοκρατίας που έζησε τον 18ο αιώνα την προεπαναστατική περίοδο.


Διηγήματα

Ἀγάπη στὸν κρεμνό (1913)

Άγια και πεθαμένα (1896)
Άλλος τύπος (1903)
Αμαρτίας φάντασμα (1900)
Άνθος του γιαλού (1906)
Αποκριάτικη νυχτιά (1892)
Απόλαυσις στη γειτονιά (1900) 
Άσπρη σαν το χιόνι (1907)
Άψαλτος (1906)
Για τα ονόματα (1902)
Για την περηφάνια (1899)
Γουτού γουπατού (1899)
Γυνή πλέουσα (1905)
Εξοχική Λαμπρή (1890)
Εξοχικόν κρούσμα (1906)
Έρημο μνήμα (1910)
Έρμη στα ξένα (1906)
Έρως – Ήρως (1897)
Η Άκληρη (1905)
Η Αποσώστρα (1905)
Η Βλαχοπούλα (1892)
Η Γλυκοφιλούσα (1894)
Η Γραία κ' η θύελλα (1906)
Η Δασκαλομάννα (1894)
Η Επίσκεψις του αγίου Δεσπότη (1906)
Η Θητεία της πενθεράς (1902)
Η Θεοδικία της δασκάλας (1906)
Η Ξομπλιαστήρα (1906)
Η Κάλτσα της Νώενας (1907)
Η Μακρακιστίνα (1906)
Η Μαούτα (1905)
Η Μαυρομαντηλού (1891)
Η Νοσταλγός (1894)
Η Ντελησυφέρω (1904)
Η Πεποικιλμένη (1909)
Η Πιτρόπισσα (1909)
Η Σταχομαζώχτρα (1889)
Η Στοιχειωμένη καμάρα (1904)
Η Συντέκνισσα (1903)
Η Τελευταία βαπτιστική (1888)
Η Τύχη απ' την Αμέρικα (1901)
Η Φαρμακολύτρια (1900)
Η Φωνή του Δράκου (1904)
Η Χήρα παπαδιά (1888)
Η Χήρα του Νεομάρτυρος (1905)
Η Χολεριασμένη (1901)
Η Χτυπημένη (1890)
Θάνατος κόρης (1907)
Θέρος – Έρος (1891)
Κοινωνική αρμονία (1906)
Κοκκώνα θάλασσα (1900)
Λαμπριάτικος ψάλτης (1893)
Με τον πεζόβολο (1907)
Μια ψυχή (1891)
Μικρά ψυχολογία (1903)
Ναυαγίων ναυάγια (1893)
Νεκρός ταξιδιώτης (1910)
Ο Αβασκαμός του Αγά (1896)
Ο Αειπλάνητος (1903)
Ο Αλιβάνιστος (1903)
Ο Αμερικάνος (1891)
Ο Ανάκατος (1910)
Ο Γαγάτος καί τ' άλογο (1900)
Ο Γείτονας με το λαγούτο (1900)
Ο Διδάχος (1906)
Ο Έρωτας στα χιόνια (1896)
Ο Κακόμης (1903)
Ο Καλόγερος (1892)
Ο Κοσμολαΐτης (1903)
Ο Ξεπεσμένος δερβίσης (1896)
Ο Πανδρολόγος (1902)
Ο Πανταρώτας (1891) Ναυτικὸν διήγημα
Ο Πεντάρφανος (1905)
Ο Πολιτισμός εις το χωρίον (1891)
Ο Σημαδιακός (1889)
Ο Τυφλοσύρτης (1892)
Ο Χαραμάδος (1904)
Ο Χορός εις του κ. Περιάνδρου (1905)
Οι Δύο δράκοι (1906)
Οι Ελαφροΐσκιωτοι (1892)
Οι Κουκλοπαντρειές (1903)
Οι Λίρες του Ζάχου (1908)
Οι Μάγισσες (1900)
Οι Ναυαγοσώσται (1901)
Οι Παραπονεμένες (1899)
Οι Χαλασοχώρηδες (1892)
Ολόγυρα στη λίμνη (1892)
Όνειρο στο κύμα (1900)
Παιδική Πασχαλιά (1891)
Πάσχα ρωμέικο (1891)
Πατέρα στο σπίτι (1895)
Ποία εκ των δύο (1906)
Ρεμβασμός του Δεκαπενταυγούστου (1906)
Σταγόνα νερού (1906)
Στην Αγ. Αναστασά (1892)
Στο Χριστό, στο Κάστρο (1892)
Στρίγγλα μάννα (1902)
Τ' Αγνάντεμα (1899)
Τ' Αερικό στο δέντρο (1907)
Τ' Αστεράκι (1909)
Τ' Μπούφ' του π'λί (1904)
Τα Δαιμόνια στο ρέμα (1900)
Τα Δυό κούτσουρα (1904)
Τα Δυό τέρατα (1909)
Τα Καλαμπούρια ενός δασκάλου (1908)
Τα Κρούσματα (1903)
Τα Λιμανάκια (1907)
Τα Πτερόεντα δώρα (1907)
Τα Συχαρίκια (1894)
Τα Χριστούγεννα του τεμπέλη (1896)
Της Δασκάλας τα μάγια (1909)
Της Κοκκώνας το σπίτι (1893)
Το Γιαλόξυλο (1905)
Το Γράμμα στην Αμερική (1910)
Το Ενιαύσιον θύμα (1899)
Το Θαλάσσωμα (1906)
Το Θαύμα της Καισαριανής (1901)
Το Καμίνι (1907)
Το Κρυφό Μανδράκι (1906)
Το Μυρολόγι της φώκιας (1908)
Το «Νάμι» της (1906)
Το Νησί της Ουρανίτσας (1902)
Το Πνίξιμο του παιδιού (1900)
Το Σπιτάκι στο λιβάδι (1896)
Το Τυφλό σοκκάκι (1906)
Το Χριστός Ανέστη του Γιάννη
Το Χριστόψωμο (1887)
Το Ψοφίμι (1906) και [εδώ]
Τρελλή βραδυά (1901)
Υπηρέτρα (1888) [ΔΙΗΓΗΜΑ ΕΠΙ Τῌ ΕΟΡΤῌ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ]
Υπό την βασιλικήν δρύν (1901)
Φιλόστοργοι (1895)
Φορτωμένα κόκκαλα (1907)
Φτωχός άγιος (1891)
Φώτα – Ολόφωτα (1894)
Χωρίς στεφάνι (1896)
Ωχ! Βασανάκια (1896)

Ποιήματα
Στην Παναγίτσα στο Πυργί
Προς την μητέρα μου (1880)
Δέησις (1881)
Έκπτωτος ψυχή (1881)
Η κοιμισμένη βασιλοπούλα (1891)
Το ωραίον φάσμα (1895)
Εις τους αδελφούς Γιαννάκην και Κώστα Γ. Ραφτάκη (1902)
Νύχτα βασάνου (1903)
Επωδή παπά στη χολέρα (1879)
Επωδή γιατρού στη χολέρα (1879)
Το τραγούδι της Κατίνας (1892)
Εις ιππεύουσαν Παναγυριώτισσαν (1907)
Έρωτες στα κοπριά (1907)
Στην Παναγία τη Σαλονικιά (1908)
Στον Πρόδρομο τον Ασέληνον 
★ 


Μεταφράσεις έργων του 

Αγγλικές
The Boundless Garden (Denise Harvey, Publisher), 2007 (διηγήματα), ISBN 978960712023-6, ISBN 9789607120212
Tales from a Greek Island, μετάφραση E. Constantinides (1987)
The Murderess, μετάφραση P. Levi (1983)
Alexandros Papadiamandis: Fey Folk − A tale from Skiathos, εκδ. «Αιώρα», Αθήνα, 2013
The Murderess, (Denise Harvey, Publisher), 2007, ISBN 978-960-7120-23-6, ISBN 978-960-7120-21-2
Around the Lagoon, tr. P. Mackridge, (Denise Harvey, Publisher),2014, ISBN 978-960-7120-33-5 

Γαλλικές
Alexandre Papadiamantis: Une femme à la mer, εκδ. «Αιώρα», Αθήνα, 2015
Γερμανικές
Alexandros Papadiamantis: Der Kirchenscheue, εκδ. «Αιώρα», Αθήνα, 2012 

Ιταλικές
Alexandros Papadiamandis: Due Racconti Di Skiathos: Sogno sull'onda & Amore sotto la neve, εκδ. «Αιώρα», Αθήνα, 2012

1) Αλφόνσου Δωδέ, «Ο Ταρταρίνος ο εκ Ταρασκώνος», Εστία 1989.
2) Ουίλλιαμ Μπλαίκη, «Γερά σώματα διά τα αγόρια και το κορίτσι μας», ΕΛΙΑ, 1991.
3) Θ. Ντοστογέφσκι, «Το Εκλημα και η Τιμωρία», Πρόλογος Εμμ. Ροΐδη, Ιδεόγραμμα, 1992.
4) Μάρκου Τουαίν, «Ενός εκατομμυρίου λιρών χαρτονόμισμα και άλλα αφηγήματα» των Ερ. Στάνλεϊ, Ουίλ Στεδ, Π. Ριζάλ, Κ. Ντάτον, Καρ. Ολλαν. Εκδόσεις Λήθη, 1993.
5) Μπρετ Χαρτ, «Αργοναυτικαί διηγήσεις», Λήθη, 1993.
6) Αλφρέδου Κλαρκ, «Η Εύρεσις της γυναικός του Λωτ», Αρμός, 1996.
7) Τζέρομ Κ. Τζέρομ, «Η Νέα Ουτοπία και άλλα ευθυμογραφήματα», Αρμός, 1996.
8) Φρειδερίκου Γ. Φάρραρ, «Ο βίος του Χριστού», Δόμος, 2002.
9) Αντωνίου Παύλοβιτς Τσέχωβ, «Τέσσαρα διηγήματα», Πρόλογος: Ζήσιμος Λορεντζάτος, Δόμος, 2002.
10) Guy de Maupassant, «Η κληρονομία», Δόμος, 2003.
11) Χωλλ Κέιν, «Ο Μαξιώτης», Ίνδικτος, 2003. 

Διακρίσεις

Βράβευσή του από την επίσημη πολιτεία με τον Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος λίγο πρίν από τον θάνατό του.

Δημιουργία μουσείου στη γενέτειρά του Σκιάθο με το όνομά του.

Παραπομπές

1. «ΕΚΕΒΙ».
2. Άπαντα Παπαδιαμάντη, της σειράς «Ιδανική Βιβλιοθήκη», σελ. 18, εκδόσεις Φυτράκη-Κουτσούμπου, Αθήνα 1965

3. Άπαντα Παπαδιαμάντη, της σειράς «Ιδανική Βιβλιοθήκη», σελ. 28, εκδόσεις Φυτράκη-Κουτσούμπου, Αθήνα 1965
4. "Γνώρισα τόν Παπαδιαμάντη ἀπό κοντά μόνο τόν τελευταῖο χρόνο πού βρισκόταν στήν Ἀθήνα. Κάποιος φίλος τόν ἒφερε στό σπίτι μας ἒνα βράδυ...κι ἀπό τότε, ἲσως γιατί μᾶς βρῆκε ἁπλούς καί κάπως τῆς ἀρεσκείας του, ἐρχότανε πότε-πότε κατά τίς ἐννιά τό βράδυ...Ἦταν σιωπηλός, ὃταν ὃμως θίγαμε κάτι πού τόν ἐνδιέφερε ἢ πού τ' ἀγαπυσε, μιλοῦσε συνέχῶς γιά κάμποση ὣρα, μέ μιά φωνή σιγανή... Ὁταν ἦταν νά φύγει γιά τή Σκιάθο, ἧρθε μόνος του αὐτή τή φορά, γιά νά μᾶς ἀποχαιρετήσει. Ἡ φωνή του εἷχε ἒναν ἀλλιώτικο τόνο, ἦταν θερμή καί πολύ συγκινημένη. Μᾶς κάλεσε νά πάμε στό νησί του, ὃπου θά μᾶς φιλοξενοῦσε στό σπιτάκι του...
5. Πενήντα χρόνια από το θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, Ιστορικό Λεύκωμα 1961, σελ. 143, Καθημερινή (1997)
6. Ιερός Ενοριακός Ναός Γενεθλίου της Θεοτόκου, Παναγίας Λιμνιάς
7.  Οδυσσέας Ελύτης: Τὸ Ἄξιoν Ἐστί (Αφιέρωμα)
8. Άπαντα Παπαδιαμάντη, της σειράς «Ιδανική Βιβλιοθήκη», σελ. 38, εκδόσεις Φυτράκη-Κουτσούμπου, Αθήνα 1965.
9. Άπαντα Παπαδιαμάντη, της σειράς «Ιδανική Βιβλιοθήκη», σελ. 42, εκδόσεις Φυτράκη-Κουτσούμπου, Αθήνα 1965

η Υπογραφή του

Βιβλιογραφία
Μπαστιάς, Κωστής, Ο Παπαδιαμάντης (δοκίμιο), Αθήνα 1962.
Στέλιος Παπαθανασίου, «Παπαδιαμάντης λογοκρινόμενος», Ίνδικτος, τ/χ. 20 (2006), σελ. 208-211
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, "Αλληλογραφία", Επιμέλεια Τριανταφυλλόπουλος Νίκος, Εκδ. Δόμος, 1992, Αθήνα ISBN 960-7217-60-8
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, "Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: αυτοβιογραφούμενος", Επιμέλεια Μουλλάς Παναγιώτης, Εκδ. Εστία, 1999, Αθήνα ISBN 960050833
Φουσάρας Γεώργιος, "Βιβλιογραφικά στόν Παπαδιαμάντη", Εκδ. Ε.Λ.Ι.Α., 1991, Αθήνα ISBN 960-201-095-9
Θέμελης Γιώργος, "Ο Παπαδιαμάντης καί ο κόσμος του", Εκδ. Διάττων, 1991, Αθήνα ISBN 960-7031-10-5
Ελύτης Οδυσσέας, "Η μαγεία του Παπαδιαμάντη", Εκδ. Ύψιλον, 1996, Αθήνα
Τριανταφυλλόπουλος Δημήτρης, "Πελιδνός ο παράφρων τύραννος...": αρχαιολογικά στον Παπαδιαμάντη, Εκδ. Νεφέλη, 1996, Αθήνα ISBN 960-211-298-0
Κεσελόπουλος Ανέστης, "Η λειτουργική παράδοση στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη", Εκδ. Πουρναράς, 1994, Θεσσαλονίκη ISBN 960-242-092-8
Καργάκος Σαράντος, "Ξαναδιαβάζοντας τη "Φόνισσα": μια νέα κοινωνική και πολιτική θεώρηση του Παπαδιαμάντη", Εκδ. Gutenberg, 1987, Αθήνα
Κολυβάς Ιωακείμ-Κίμων, "Λογική της αφήγησης και ηθική του λόγου: μελετήματα για τον Παπαδιαμάντη", Εκδ. Νεφέλη, 1991, Αθήνα ISBN 960-211-108-9
Saunier Guy, "Εωσφόρος και άβυσσος: ο προσωπικός μύθος του Παπαδιαμάντη", Εκδ. Άγρας, 2001, Αθήνα ISBN 960-325-399-5
Μάτσας Νέστορας, "Αν δεις τον κυρ-Αλέξανδρο η άλλη βιογραφία του Παπαδιαμάντη", Εκδ. Εστία, 1991, Αθήνα ISBN 960-05-0360-5
"Εισαγωγή στην πεζογραφία του Παπαδιαμάντη: Επιλογή κριτικών κειμένων", Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2005, Ηράκλειο ISBN 960-524-194-3
"Πρακτικά Α' Διεθνούς Συνεδρίου για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, Σκιάθος 20-24 Σεπτεμβρίου 1991", Εκδ. Δόμος, 1996, Αθήνα ISBN 960-353-033-6
Φαρίνου - Μαλαματάρη Γεωργία, "Αφηγηματικές τεχνικές στον Παπαδιαμάντη: 1887-1910", Εκδ. Κέδρος, 1987, Αθήνα ISBN 960-04-1610-9
Λορεντζάτος, Ζήσιμος, Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης -Α'. Πενήντα χρόνια ἀπὸ τὸ θάνατό του, Μελέτες, Εκδ. Δόμος, Ἀθήνα 1994
Λορεντζάτος, Ζήσιμος, Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης -Β', Μελέτες, Εκδ. Δόμος, Ἀθήνα 1994
Χριστοφιλόπουλος, Α. Π., "Βυζαντινόν και μεταβυζαντινόν δίκαιον εις τα διηγήματα του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη", Επιστημονική Επετηρίς Βυζαντινών Σπουδών, 25 (1956), σελ. 322-333.
Χειμώνας, Χ. Β., "Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και τα νομικά", Δικαίωση, 1 (1983), σελ. 15-20.
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος, Ποιήματα 1874-1910, Σειρά Αιώνια Ποίηση, εκδ. Ιωλκός, Αθήνα, 2011, ISBN 978-960-426-612-8 


Ἔργα τοῦ Ἀ.Π. κατὰ εἶδος

Μυθιστορήματα (Ἄρθρα: 4)
Διηγήματα (Ἄρθρα: 172)
Ἐπίλοιπα (Ἄρθρα: 10)
Ἀλληλογραφία (Ἄρθρα: 3)

Δοκίμια για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη


• Ὀδυσσέας Ἐλύτης- Ἡ μαγεία τοῦ Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ΥΨΙΛΟΝ.
• Guy Saunier - Ἑωσφόρος καὶ Ἄβυσσος. Ὁ προσωπικὸς μύθος τοῦ Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ΑΓΡΑ.
• Φ. Δημητρακόπουλος - Λεύκωμα Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ERGO.
• Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης - Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Αὐτοβιογραφούμενος, ἐκδόσεις ΕΣΤΙΑ.
• Ἠ.Χ. Παπαδημητρακόπουλος - Ἐπὶ πτίλων αὔρας νυκτερινῆς. Πέντε κείμενα γιὰ τὸν Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ.
• Μαρία Μιχαήλ-Δέδε - Διαβάζοντας Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ΦΙΛΙΠΠΟΤΗΣ.
• Π.Δ. Μαστροδημήτρης - Ἡ ἐκκλησία ὡς τέλος καὶ ὡς ἀποκάλυψη στὸν Παπαδιαμάντη καὶ στὸν Πεντζίκη, ἐκδόσεις ΔΟΜΟΣ.
• Μαρία Γκασούκα - Ἡ κοινωνικὴ θέση τῶν γυναικῶν στὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ΦΙΛΙΠΠΟΤΗΣ.
• Συλλογικὸ - Ἡ κοινωνικὴ διάσταση τοῦ ἔργου τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ΟΔΥΣΣΕΑΣ.
• Ἀν. Κελεσόπουλος - Ἡ λειτουργικὴ παράδοση στὸν Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις Π. ΠΟΥΡΝΑΡΑΣ.
• Μανώλης Βαρβούνης, Νικολέτα Σουλιωτάκη - Ἡ παραδοσιακὴ θρησκευτικὴ συμπεριφορὰ τῶν συγχρόνων του στὸ ἔργο τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ΑΡΜΟΣ.
• Συλλογικό - Μὲ τὸν τρόπο τοῦ Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ.
• Στρατὴς Μολινὸς - Μὲ τοὺς ἥρωες τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ.
• Συλλογικὸ - Μνημόσυνο τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ.
• Γ. Φαρίνου-Μαλαματάρη - Ἀφηγηματικὲς τεχνικὲς στὸν Παπαδιαμάντη 1887-1910, ἔκδ. ΚΕΔΡΟΣ.
• Συλλογικὸ - Ἀφιέρωμα Παπαδιαμάντη Νέα Ζωή, ἐκδόσεις Ε.Λ.Ι.Α.
• Συλλογικό - Ἀφιέρωμα Παπαδιαμάντη Χαραυγή, ἐκδόσεις Ε.Λ.Ι.Α.
• Συλλογικό - Ἀφιέρωμα στὸν Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη στὴ Νέα Ἑστία, ἐκδόσεις ΕΣΤΙΑ.
• Γ. Ι. Φουσάρας - Βιβλιογραφικὰ στὸν Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις Ε.Λ.Ι.Α.
• Ξενοφῶν Α. Κοκόλης - Γιὰ τὴ «Φόνισσα» τοῦ Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις U.S.P.
• Παντελὴς Πάσχος - Παπαδιαμάντεια, ἐκδόσεις Ε.Λ.Ι.Α.
• Συλλογικὸ - Πρακτικὰ Α´ διεθνοῦς συνεδρίου γιὰ τὸν Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ΔΟΜΟΣ.
• Γεράσιμος Ρηγᾶτος - Τὰ ἰατρικὰ στὴ «Φόνισσα» τοῦ Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ΔΟΜΟΣ.
• Ε. Γ. Ἀσλανίδης - Τὸ μητρικὸ στοιχεῖο στὴ «Φόνισσα» τοῦ Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ΡΑΠΠΑ.
• Στέλιος Ράμφος - Τριώδιον «Τόπος ὑπερουράνιος- Ἡ πανῳδία τοῦ Παπαδιαμάντη. Μελέτη θανάτου», ἐκδόσεις ΑΡΜΟΣ.
• Εἰρήνη Ζαμάρου - Φύση καὶ ἔρωτας στὸν Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ.
• Ἀλ. Κοτζιᾶς - Τὰ Ἀθηναϊκὰ Διηγήματα καὶ δυὸ δοκίμια γιὰ τὸν χρόνο, ἐκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ.
• Φ. Δημητρακόπουλος - Ἄνθος τῆς Ἐδέμ. Παπαδιαμαντικὰ κείμενα καὶ μελέτες, ἐκδόσεις ΦΙΛΙΠΠΟΤΗΣ.
• Συλλογικὸ - Γωνιὰ τοῦ Παραδείσου. Μιὰ εὐλαβικὴ ἀνάγνωση τοῦ Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ΑΡΜΟΣ.
• Ξ.Α. Κοκόλης - Γιὰ τὴ «Φόνισσα» τοῦ Παπαδιαμάντη. Δυὸ μελετήματα, ἐκδόσεις U.S.P.
• Ἄγγελος Καλογερόπουλος - Ὁ θροὺς τοῦ δέρατος. Ἡ μουσικὴ στὸν Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ΑΡΜΟΣ.
• Συλλογικό - Χρυσὸς καὶ χρυσομηλιγγάτος. Δέκα ἀφηγήματα γιὰ τὸν Ἇλ. Παπαδιαμάντη, ἐκδόσεις ΑΡΜΟΣ.
• Συλλογικό - Ἡ ἀδιάπτωτη μαγεία, ἐκδόσεις ΙΔΡΥΜΑ ΓΟΥΛΣτρατὴς Μολινὸς - Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ λεσβιακὴ ἄνοιξη, ἐκδόσεις ΦΙΛΙΠΠΟΤΗΣ.
•Μοναχὸς Θεόκλητος Διονυσιάτης - Ὁ κοσμοκαλόγηρος Παπαδιαμάντης, ἐκδόσεις ΑΣΤΗΡ.
• Μιχάλης Περάνθης - Ὁ κοσμοκαλόγερος, ἐκδόσεις ΕΣΤΙΑ. ΙΔΡΥΜΑ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ-ΧΟΡΝ.
• Φώτης Δημητρακόπουλος - Παπαδιαμάντης καὶ Σκιάθος, ἐκδόσεις ΚΕΝΤΡΟ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ.
• Παντελῆς Πάσχος - Παπαδιαμάντης, μνήμη δικαίου μετ᾿ ἐγκωμίων, ἐκδόσεις ΑΡΜΟΣ.
• Γ.Κ. Κατσίμπαλης - Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ἐκδόσεις Ε.Λ.Ι.Α.
• Ἀλέξης Διαμαντόπουλος - Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ἐκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ.
• Συλλογικὸ - Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Εἴκοσι κείμενα, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ.
• Κώστας Παπαχρίστου - Ὁ ἄγνωστος Παπαδιαμάντης, ἐκδόσεις Ε.Λ.Ι.Α.

Κατέβασε όλο το έργο του Παπαδιαμάντη σε ψηφιακή μορφή

Το έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη επηρέασε καθοριστικά την εμφάνιση και εξέλιξη του ηθογραφικού διηγήματος στην ελληνική πεζογραφική σκηνή. Ο «κοσμοκαλόγερος» από τη Σκιάθο θα αφήσει στο πέρασμά του μερικά από τα πιο αναγνωρίσιμα έργα της νεοελληνικής πεζογραφίας, όπως είναι η Φόνισσα, Το μοιρολόι της Φώκιας, Το όνειρο στο κύμα κλπ.

Ξεκίνησε συγγράφοντας μυθιστορήματαἩ μετανάστις»,1879) αλλά τελικά στράφηκε στο διήγημα στο οποίο άφησε την ανεξίτηλη σφραγίδα του συγγράφοντας πάνω από εκατό διηγήματα στα οποία αφηγείται τη ζωή απλών ανθρώπων οι οποίοι υποφέρουν με τα βάσανα και τους καημούς της φτωχολογιάς.
Οι ήρωές του είναι ψαράδες, αγρότες, ιερωμένοι, μετανάστες, εργένηδες, αναξιοπαθούσες χήρες, όμορφες ορφανές, αλλά και κακάσχημες μάγισσες και διάφορες αγύρτισσες. Εμβαθύνοντας στον ψυχισμό των ηρώων του μας παρέχει μια οξύτατη ψυχολογική θεώρηση των πιστεύω, των επιθυμιών και των απογοητεύσεων αυτών των ανθρώπων που δικαιολογούν το χαρακτηρισμό του ως ηθογράφου.
Πού θα βρείτε το έργο του ψηφιακά

Ο Αλ. Παπαδιαμάντης πέρα από τρία μυθιστορήματα και τρία εκτεταμένα διηγήματα (νουβέλες), έγραψε 180 διηγήματα και 40 μελέτες και άρθρα, στα οποία οι φίλοι των γραμμάτων και του έργου του Παπαδιαμάντη μπορούν να μελετήσουν πλέον σε ψηφιακή μορφή χάρις στην σύγχρονη τεχνολογία.

Για όλους όσοι ενδιαφέρονται για το έργο του Παπαδιαμάντη και επιθυμούν να έχουν πρόσβαση σε αυτό μπορούν τώρα να βρουν 188 έργα του συγκεντρωμένα στην ιστοσελίδα www.papadiamantis.org του Νεκτάριου Γ. Μαμαλούγκου.

Ο δημιουργός της ιστοσελίδας έχει συγκεντρώσει το σύνολο του έργου του Παπαδιαμάντη και το έχει ταξινομήσει σε τέσσερις (4) κατηγορίες:
Μυθιστορήματα (Άρθρα 4)
Διηγήματα (Άρθρα 172)
Επίλοιπα (Άρθρα 10)
Αλληλογραφία (Άρθρα 3)

Όπως διαπιστώνει εύκολα ο αναγνώστης, ο καταμερισμός του έργου του Παπαδιαμάντη διευκολύνει τη μελέτη καθώς επισκέπτης της σελίδας μπορεί να επιλέξει την κατηγορία που τον ενδιαφέρει.

Πέρα από το papadiamantis.org οι ενδιαφερόμενοι για το έργο του Σκιαθίτη δημιουργού μπορούν να ανατρέξουν στη διεύθυνσης της Εταιρείας Παπαδιαμαντικών Σπουδών στην οποία πέρα από βιογραφικά και άλλα στοιχεία προσφέρεται το σύνολο του έργου του Παπαδιαμάντη, όπως αυτό κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Δόμος στα «Άπαντα» του συγγραφέως σε μορφή pdf για αποθήκευση δωρεάν στον υπολογιστή σας.

Αν βρήκατε χρήσιμη την παραπάνω δημοσίευση και θέλετε να ενημερώνεστε άμεσα για παρόμοιες αναρτήσεις επισκεφθείτε στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook!

Κατεβάστε Άπαντα Παπαδιαμάντη
«Τὸ σκολειὸ δὲν ἔγινε γιὰ νὰ μαθαίνουν τὰ παιδιὰ γράμματα. Ἔγινε γιὰ νὰ μαζώνουνται οἱ κλῆρες, τὰ παλιόπαιδα, τὰ διαβολόπουλα. Πῶς μπορεῖ, τὸ λοιπόν, ἕνας γονιὸς νὰ τὰ ἔχει μπελὰ ἀπ᾿ τὸ πρωὶ ὡς τὸ βράδυ; Καὶ ποῦ συφτάνεται ἕνας φτωχὸς νὰ τὰ θρέψει; Μπορεῖ νὰ τὰ χορταίνει κομμάτια; Μήπως χορταίνουν, οἱ διαόλοι, ποτέ; Καὶ εἶναι ἱκανὴ μία χήρα γυναίκα νὰ τρέχει ἀπὸ γιαλὸ σὲ γιαλό, ἀπὸ βράχο σὲ βράχο, γιὰ νὰ τὰ συμμαζώνει; Γιατί πληρώνεται ὁ δάσκαλος; Γιὰ νὰ ἔχει τὸ βάρος αὐτό, νὰ εἶναι οἱ γονιοὶ ἥσυχοι. Ὁ Θεός, ὅστις ἔκαμε τὰς ἀράχνας διὰ νὰ συλλαμβάνουν τὰς μυΐας, παρεχώρησε νὰ ὑπάρχουν οἱ τοκογλύφοι, διὰ νὰ τιμωροῦνται οἱ μέθυσοι καὶ οἱ ὀκνηροί.» - Ἀλ. Παπαδιαμάντη “Ὁ Πεντάρφανος (1905)”
ΤίτλοςΕμφανίσεις
Ὁ Αὐτοκτόνος (1954)1667
Ὁ προστάτης τῶν χηρῶν (1947)1271
Στὸ Μέγα-Γιαλό (1934)1171
Τὸ Ζωντανὸ κιβούρι μου (1926)1086
Ἡ Ψυχοκόρη (1925)1731
Ἰατρεῖα τῆς Βαβυλῶνος (1925)951
Ἡ κλεφτοπαρέα (1925)943
Τὸ Κουκούλωμα (1925)979
Ἐπιμηθεῖς εἰς τὸν βράχον (1925)1061
Τὰ Τελευταῖα τοῦ γέρου (1925)832
Νεκράνθεμα εἰς τὴν μνήμην των (1925)797
Τὸ «Ἰδιόκτητο» (1925)733
Ἡ Ἀσπροφουστανοῦσα (1925)809
Φλώρα ἢ Λάβρα (1925)880
Τὸ Θεοπόντι (1925)797
Ἡ Καλλικατζούνα (1925)1007
Τὰ Χέλια (1925)680
Τὸ Χριστὸς Ἀνέστη τοῦ Γιάννη (1914)1234
Τὰ Συμβάντα στὸν μύλο (1914)756
Μάννα καὶ κόρη (1914)884
Ὁ Γάμος τοῦ Καραχμέτη (1914)1167
Ἀγάπη στὸν κρεμνό (1913)959
Τὰ Μαῦρα κούτσουρα (1912)882
Τὰ Φραγκλέικα (1912)661
Τὰ Βενέτικα (1912)691
Μεγαλείων ὀψώνια (1912)838
Τὸ Χατζόπουλο (1912)870
Οἱ Κανταραῖοι (1912)658
Τ᾿ Ἀγγέλιασμα (1912)736
Τραγούδια τοῦ Θεοῦ (1912)833
Δημαρχίνα νύφη (1912)856
Ὁ Ἀντίκτυπος τοῦ νοῦ (1910)942
Ἔρημο μνῆμα (1910)769
Τὸ Γράμμα στὴν Ἀμερική (1910)848
Ὁ Ἀνάκατος (1910)702
Νεκρὸς ταξιδιώτης (1909)777
Ἡ Πεποικιλμένη (1909)894
Τῆς Δασκάλας τὰ μάτια (1909)837
Τὰ Δύο τέρατα (1909)788
Ἡ Πιτρόπισσα (1909)673
Τ᾿ Ἀστεράκι (1908)774
Τὰ Καλαμπούρια ἑνὸς δασκάλου (1908)814
Τὸ Μυρολόγι τῆς φώκιας (1908)1366
Οἱ Λίρες τοῦ Ζάχου (1908)637
Τὰ Ρόδιν᾿ ἀκρογιάλια (1908)1022
Φορτωμένα κόκκαλα (1907)739
Τ᾿ Ἀερικὸ στὸ δέντρο (1907)776
Τὸ Καμίνι (1907)854
Μὲ τὸν πεζόβολο (1907)875
Ἄσπρη σὰν τὸ χιόνι (1907)808
Ἡ κάλτσα τῆς Νώενας (1907)852
Τὰ Πτερόεντα δῶρα (1907)1292
Θάνατος κόρης (1907)677
Τὰ Λιμανάκια (1907)748
Ἡ Ξομπλιαστήρα (1906)720
Τὸ Κρυφὸ Μανδράκι (1906)849
Ἡ Μακρακιστίνα (1906)679
Ἄνθος τοῦ Γιαλοῦ (1906)1092
Ὁ Διδάχος (1906)801
Ἡ Γραῖα κ᾿ ἡ θύελλα (1906)774
Κοινωνικὴ ἁρμονία (1906)730
Τὸ Θαλάσσωμα (1906)721
Ἡ Ἐπίσκεψις τοῦ ἁγίου Δεσπότη (1906)654
Ἐξοχικὸν κροῦσμα (1906)630
Σταγόνα νεροῦ… (1906)687
Τὸ «Νάμι» της (1906)797
Τὸ Τυφλὸ σοκάκι (1906)626
Ἡ Θεοδικία τῆς Δασκάλας (1906)696
Ποία ἐκ τῶν δύο (1906)600
Οἱ Δύο δράκοι (1906)708
Τὸ Ψοφίμι (1906)794
Ρεμβασμὸς τοῦ Δεκαπενταυγούστου (1906)989
Ἔρμη στὰ ξένα (1906)691
Ἄψαλτος (1906)757
Τὸ Γιαλόξυλο (1905)999
Ἡ Μαούτα (1905)650
Ὁ Πεντάρφανος (1905)667
Ἡ Ἀποσώστρα (1905)934
Ἡ Ἄκληρη (1905)744
Ἡ Χήρα τοῦ Νεομάρτυρος (1905)777
Γυνὴ πλέουσα (1905)882
Ὁ Χορὸς εἰς τοῦ κ. Περιάνδρου (1905)552
Ὁ Χαραμάδος (1904)839
Τ᾿ Μποῦφ᾿ τ᾿ πλί (1904)710
Ἡ Ντελησυφέρω (1904)727
Ἡ Στοιχειωμένη καμάρα (1904)1076
Τὰ Δύο κούτσουρα (1904)605
Ἡ Φωνὴ τοῦ Δράκου (1904)824
Μικρὰ ψυχολογία (1903)643
Ἄλλος τύπος (1903)718
Ἡ Συντέκνισσα (1903)721
Ὁ Ἀειπλάνητος (1903)692
Οἱ Κουκλοπαντρειές (1903)648
Ὁ Κακόμης (1903)625
Τὰ Κρούσματα (1903)788
Ὁ Κοσμολαΐτης (1903)658
Ὁ Ἀλιβάνιστος (1903)981
Ἡ Φόνισσα (1903)1442
Ἡ Θητεία τῆς πενθερᾶς (1902)754
Γιὰ τὰ ὀνόματα (1902)651
Στρίγλα μάννα (1902)792
Τὸ Νησὶ τῆς Οὐρανίτσας (1902)921
Ὁ Πανδρολόγος (1902)763
Οἱ Ναυαγοσῶσται (1901)595
Ἡ Χολεριασμένη (1901)650
Τὸ Θαῦμα τῆς Καισαριανῆς (1901)619
Ἡ Τύχη ἀπ᾿ τὴν Ἀμέρικα (1901)763
Ὑπὸ τὴν Βασιλικὴν δρῦν (1901)647
Τρελὴ βραδιά (1901)654
Ἡ Φαρμακολύτρια (1900)1398
Ὁ Γείτονας μὲ τὸ λαγοῦτο (1900)760
Κοκκώνα θάλασσα (1900)614
Τὸ Πνίξιμο τοῦ παιδιοῦ (1900)669
Ὄνειρο στὸ κύμα (1900)1381
Ἀπόλαυσις στὴ γειτονιά (1900)629
Ὁ Γαγάτος καὶ τ᾿ ἄλογο (1900)610
Τὰ Δαιμόνια στὸ ρέμα (1900)569
Οἱ Μάγισσες (1900)699
Ἁμαρτίας φάντασμα (1900)812
Τὸ Ἐνιαύσιον θῦμα (1899)714
Γιὰ τὴν περηφάνια (1899)602
Τ᾿ Ἀγνάντεμα (1899)786
Οἱ Παραπονεμένες (1899)629
Γουτοῦ Γουπατοῦ (1899)817
Ἔρως – Ἥρως (1897)1407
Τὰ Χριστούγεννα τοῦ τεμπέλη (1896)997
Τὸ Σπιτάκι στὸ Λιβάδι (1896)680
Ὁ Ἀβασκαμὸς τοῦ Ἀγᾶ (1896)781
Χωρὶς στεφάνι (1896)1162
Ἅγια καὶ πεθαμένα (1896)768
Ὁ Ξεπεσμένος Δερβίσης (1895)833
Ὁ Ἔρωτας στὰ χιόνια (1895)859
Φιλόστοργοι (1895)624
Πατέρα στὸ σπίτι! (1895)1174
Ἡ Γλυκοφιλοῦσα (1894)879
Ἡ Νοσταλγός (1894)1288
Φῶτα – Ὁλόφωτα (1894)751
Τὰ Συχαρίκια (1894)629
Ἡ Δασκαλομάννα (1894)658
Ὤχ! Βασανάκια (1894)691
Τῆς Κοκκώνας τὸ σπίτι (1893)1667
Βαρδιάνος στὰ σπόρκα (1893)1159
Λαμπριάτικος Ψάλτης (1893)1768
Ναυαγίων ναυάγια (1893)1243
Οἱ Ἐλαφροΐσκιωτοι (1892)1179
Ὁ Τυφλοσύρτης (1892)886
Οἱ Χαλασωχώρηδες (1892)914
Ὁλόγυρα στὴ λίμνη (1892)1354
Ἡ Βλαχοπούλα (1892)860
Στὴν Ἁγι-Ἀναστασά (1892)1084
Ὁ Καλόγερος (1892)866
Ἀποκριάτικη νυχτιά (1892)953
Στὸ Χριστό, στὸ Κάστρο (1892)2379
Ὁ Ἀμερικάνος (1891)1414
Ὁ Πολιτισμὸς εἰς τὸ χωρίον (1891)1141
Μία Ψυχή (1891)857
Φτωχὸς Ἅγιος (1891)1092
Θέρος-Ἔρος (1891)1548
Πάσχα Ρωμέϊκο (1891)1291
Παιδικὴ Πασχαλιά (1891)1582
Ἡ Μαυρομαντηλού (1891)1609
Ὁ Πανταρώτας (1891)868
Ἡ Χτυπημένη (1890)866
Ἐξοχικὴ Λαμπρή (1890)1201
Ἡ Σταχομαζώχτρα (1889)1970
Ὁ Σημαδιακός (1889)1124
Ὑπηρέτρα (1888)1443
Ἡ Τελευταία βαπτιστική (1888)1266
Ἡ Χήρα παπαδιά (1888)827
Τὸ Χριστόψωμο (1887)2345
Χρῆστος Μηλιόνης (1885)1434

Δείτε ακόμη: Ἑταιρεία Παπαδιαμαντικῶν Σπουδῶν

«Είναι παρατηρημένο ότι κανένας περισσότερο ἀπὸ ένα μισόστραβο δεν ἠμπορεῖ να πῇ με τί ομοιάζει ένα πράμα που δεν είναι ἐκεῖνο που φαίνεται... Καθώς κι ένας στραβομούρης ἠμπορεῖ να κάμῃ καλύτερα ἀπὸ κάθε ἄλλον μορφασμοὺς καὶ παντομίμες... κι ένας που δεν είναι πολύ καθαρόγλωσσος ἠμπορεῖ να μιμηθῇ καλύτερα έναν τραυλὸν και ψευδόν... κι ένας μισοαγράμματος ἠμπορεῖ νὰ διαβάσει καλύτερα ἕνα κακογραμμένο γράμμα...» [Αλ. Παπαδιαμάντη “Βαρδιάνος στα σπόρκα”]

Βίντεο/Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη

π. Ανανίας Κουστένης: Κάποτε, πήγε ένας φτωχοντυμένος και ταλαιπωρημένος άνθρωπος να εξομολογηθεί σε έναν περίφημο πνευματικό της εποχής. Ο άνθρωπος είχε τέτοια συναίσθηση της αμαρτωλότητας του, τέτοιο προβληματισμό και πόνο, πού ο καλός πνευματικός θεώρησε σωστό να του συστήσει να διαβάσει βιβλία του Παπαδιαμάντη για αναθαρρήσει και να γεμίσει πίστη. Ο ταπεινός πληγωμένος άνθρωπος ευχαρίστησε και έφυγε. Έπειτα αποδείχτηκε εν καιρώ πώς ήταν ο ίδιος ο Παπαδιαμάντης.


Επεισόδιο: 13. Η θρησκευτικότητα του Παπαδιαμάντη. Ο ποιητής και δημοσιογράφος Παντελής Μπουκάλας, φωτίζει τη σχέση του Παπαδιαμάντη, με την Εκκλησία. Την αφοσίωσή του, αλλά και την κριτική του ματιά κυρίως μέσω των σατυρικών του Τροπαρίων. Ο υπεύθυνος των εκδόσεων "Δόμος" Δημήτρης Μαυρόπουλος, αναπτύσσει τον χαρακτηρισμό που αποδίδει στον Παπαδιαμάντη, ως ελεητικό. Αποσπάσματα από το "Χωρίς Στεφάνι", τη "Φόνισσα", τη "Γυφτοπούλα" και τον "Λαμπριάτικο Ψάλτη" αποδίδει η ηθοποιός Ελισάβετ Μουτάφη και ο Δημήτρης Θερμός. Σκηνοθέτης: Μένος Δελιοτζάκης, Έρευνα: Γιάννης Μπασκόζος. Παραγωγή: Τμήμα Δραματοποιημένων Προγραμμάτων ΕΡΤ. Σειρά εκπομπών εσωτερικής παραγωγής της ΕΡΤ για τα εκατό χρόνια από το θάνατο του κορυφαίου Έλληνα πεζογράφου Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (3.1.1911 -- 3.1.2011). «Μάννα μου, εγώ 'μαι τ' άμοιρο, το σκοτεινό τρυγόνι,όπου το δέρνει ο άνεμος, βροχή που το πληγώνει», είναι οι δύο πρώτοι στίχοι από το νεανικό ποίημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Προς την Μητέρα μου», γραμμένο πίσω από ένα γράμμα του, το 1874. Η τέταρτη στροφή του ίδιου ποιήματος βρίσκεται και στο μυθιστόρημά του «Η Φόνισσα». (Σοφία Ντρέκου 5 Μαρτίου 2013 στις 8:19 π.μ.) και σε άρθρο Η θρησκευτικότητα στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη - Θανάσης Μπαντές


Το Σκοτεινό Τρυγόνι (ΕΡΤ). Σειρά εκπομπών εσωτερικής παραγωγής της ΕΡΤ για τα εκατό χρόνια από το θάνατο του κορυφαίου Έλληνα πεζογράφου Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (3.1.1911 - 3.1.2011). Σκηνοθέτης: Μένος Δελιοτζάκης. Έρευνα: Γιάννης Μπασκόζος. Μουσική: Μάρω Θεοδωράκη. Παραγωγή: Τμήμα Δραματοποιημένων Προγραμμάτων ΕΡΤ. (σειρά 36 εκπομπών TV)

«Μάννα μου, εγώ 'μαι τ' άμοιρο, το σκοτεινό τρυγόνι
όπου το δέρνει ο άνεμος, βροχή που το πληγώνει...»
www.papadiamantis.org/video/to-skoteino-trygoni-tv

Είναι οι δύο πρώτοι στίχοι από το νεανικό ποίημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Προς την Μητέρα μου», γραμμένο πίσω από ένα γράμμα του, το 1874. Η τέταρτη στροφή του ίδιου ποιήματος βρίσκεται και στο μυθιστόρημά του «Η Φόνισσα».


ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ). Θέμα του συγκεκριμένου επεισοδίου είναι το έργο του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη. Στη συζήτηση για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη συμμετέχουν ο φιλόλογος Δημήτρης Πλάκας, ο εκδότης της νέας έκδοσης των «Απάντων» του Παπαδιαμάντη Δημήτρης Μαυρόπουλος, ο συγγραφέας και κριτικός Αλέξανδρος Κοτζιάς (27 Ιανουαρίου 1926 - 1992) και ο συγγραφέας Ζέφυρος Καυκαλίδης. Παρουσιάζονται οι εκδοτικές προσπάθειες του έργου του, με ιδιαίτερη αναφορά στην τελευταία έκδοση των «Απάντων» του έργου του. Γίνεται λόγος για τη σημασία του έργου του, το ενδιαφέρον και την απήχηση του έργου του στο αναγνωστικό κοινό έως και σήμερα, ενώ η συζήτηση περιστρέφεται ακόμα, γύρω από το ζήτημα της ποικιλίας στην κριτική που ασκήθηκε στο έργο του. Τέλος, κατά τη διάρκεια της συζήτησης επισημαίνεται ακόμα, η σχέση ανάμεσα στο μυθιστορηματικό και το διηγηματικό έργο του και αναλύεται από τους ομιλητές η ιδιαίτερη, προσωπική τεχνική αφήγησης που ανέπτυξε ο λαϊκός συγγραφέας.











ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ, Αλ. Παπαδιαμάντης (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ): Το συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς «ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ» παρουσιάζει το έργο του μεγάλου Σκιαθίτη πεζογράφου ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ (γενν. 1851 -- πέθ. 1911), παράλληλα με τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του. Παρατίθενται πληροφορίες σχετικά με τον γενέθλιο τόπο του, τη Σκιάθο, την ιερατική του οικογένεια, τις σπουδές του στη Φιλοσοφική Σχολή στην Αθήνα, την επαγγελματική του ενασχόληση με τη μετάφραση για λόγους βιοπορισμού. Για το έργο του και το τεράστιο μέγεθός του μιλά ο καθηγητής πανεπιστημίου ΦΩΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, ο οποίος του αποδίδει τον τίτλο «του μεγαλύτερου Έλληνα λογοτέχνη». Όπως επισημαίνεται, τα μυθιστορήματά του κλείνουν την εποχή του νεοελληνικού ρομαντισμού και τα διηγήματά του αποτελούν την αρχή του νεοελληνικού ρεαλισμού και της ρεαλιστικής ηθογραφίας. 

Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ αναδεικνύεται σε εξαίσιο μελετητή της ανθρώπινης ψυχολογίας και των ηθών της εποχής του. Στη διάρκεια της εκπομπής υπογραμμίζεται η ευρεία ελληνομάθεια και γλωσσομάθειά του και διερευνάται η έννοια της θρησκευτικότητας στο έργο του, η οποία, όπως τονίζεται, δεν ταυτίζεται με τη θρησκοληψία ή τη δεισιδαιμονία, αλλά με την αληθινή και βαθιά του πίστη στην ορθοδοξία. Σημειώνεται επίσης ο κεντρικός ρόλος που κατέχει στα έργα του η γυναικεία μορφή είτε στην εωσφορική εκδοχή της, όπως στη «Φόνισσα», είτε ως ερωτικό αντικείμενο του πόθου, όπως στο διήγημα του «Το όνειρο στο κύμα».

Η εικόνα του μεγάλου Έλληνα πεζογράφου ολοκληρώνεται μέσα από αναφορές του Κ. ΠΑΛΑΜΑ, του Ο. ΕΛΥΤΗ και του Γ. ΣΕΦΕΡΗ στο έργο του και στην περίοπτη θέση που καταλαμβάνει στα ελληνικά γράμματα.


Η ΔΕ ΠΟΛΙΣ ΕΛΑΛΗΣΕΝ, Σκιάθος - Αλ. Παπαδιαμάντης (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ): Η πολύ επιτυχημένη εκπομπή «Η δε πόλις ελάλησεν» του Γιάννη Σμαραγδή μάς είχε ταξιδέψει στις αρχές του 1989 στο καταπράσινο ειδυλλιακό τοπίο της Σκιάθου, μέσα από τη ματιά του Συγγραφέα και υμνητή του ρόδινου νησιού ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ. Σημείο αναφοράς του αφιερώματος είναι το σπίτι του Συγγραφέα, που λειτουργεί ως μουσειακός χώρος και στεγάζει τα προσωπικά του είδη, με μουσική υπόκρουση της Ελένης Καραΐνδρου. Την περιήγηση στο νησί της Σκιάθου συνοδεύει η ανάγνωση του Βασίλη Διαμαντόπουλου αποσπασμάτων από τα διηγήματα του Συγγραφέα «ΟΛΟΓΥΡΑ ΣΤΗ ΛΙΜΝΗ», «ΤΑ ΔΑΙΜΟΝΙΑ ΣΤΟ ΡΕΜΑ», «ΥΠΟ ΤΗΝ ΒΑΣΙΛΙΚΗΝ ΔΡΥΝ», «ΕΡΩΣ -- ΗΡΩΣ», «ΑΜΑΡΤΙΑΣ ΦΑΝΤΑΣΜΑ» και το «ΣΠΙΤΑΚΙ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ». Επίσης, ο γνωστός ηθοποιός Γρηγόρης Βαλτινός διαβάζει στίχους από το «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» «ΤΑ ΠΑΘΗ» ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΤΕΤΑΡΤΟ. Διάχυτο το φυσιολατρικό στοιχείο τονίζει τη σχέση του συγγραφέα με τον γενέθλιο τόπο του.


Καλή σου Νύχτα Κυρ' Αλέξανδρε (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ 04 Μαρ 2015). Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ, η ζωή του και το έργο του έχουν λειτουργήσει ως πηγή έμπνευσης για πολλούς ανθρώπους και για όλες τις μορφές της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Σε αυτή την περίπτωση, έχουμε μια παρέα ηθοποιών που ταξιδεύουν μέχρι τη γενέτειρά του, για να αναπαραστήσουν στιγμές από τη ζωή του, όσο πιο πειστικά μπορούν να το επιτύχουν. Ο Μίμης Χρυσομάλλης, υποδυόμενος το σκηνοθέτη, συμβάλλει στη μεταμόρφωση του Βασίλη Διαμαντόπουλου στο ρόλο του ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ, και κατ' αυτό τον τρόπο στη δραματοποιημένη παρουσίαση των έργων του. Η «ΥΠΗΡΕΤΡΑ», τα «ΔΑΙΜΟΝΙΑ ΣΤΟ ΡΕΜΜΑ», το «ΟΝΕΙΡΟ ΣΤΟ ΚΥΜΑ», το «ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΟ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ» και η «ΦΟΝΙΣΣΑ» είναι μερικά από τα έργα που παρουσιάζονται με τη βοήθεια και άλλων σημαντικών ηθοποιών. Παράλληλα με τη δραματοποίηση αυτή επιχειρείται ανασύσταση στιγμών του μοναχικού βίου του μεγάλου Σκιαθίτη συγγραφέα.


Παρασκήνιο: Έρωτας στα χιόνια (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ). Στην εκπομπή τρεις νεοέλληνες συγγραφείς, ο Αλέξανδρος Κοτζιάς, ο Γιώργος Χειμωνάς και ο Μένης Κουμανταρέας, παρουσιάζουν το τελευταίο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΑ ΧΙΟΝΙΑ». Ο καθένας τους διαβάζει αποσπάσματα από αυτό και συνάμα παραθέτει τις απόψεις του για τη γλώσσα, τα πρόσωπα, το χαρακτήρα του πρωταγωνιστή του διηγήματος και για το πώς παρουσιάζεται ο ίδιος ο Παπαδιαμάντης μέσα από τα κείμενά του.












Κυρ Αλέξανδρε.. μη σταματάς να μας μιλάς: Επιμέλεια παρουσίαση: 
Νώντας Σκοπετέας | ἐν τῷ φωτί Σου ὀψόμεθα φῶς.


ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΛΥΚΕΙΟ (ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ: Παραγωγή
πολυμεσικών, διαδραστικών και διαδικτυακών εφαρμογών)


Η Σαπφώ Νοταρά διαβάζει Παπαδιαμάντη: *Υπηρέτρα*, *Το Σπιτάκι Στο Λιβάδι*, *Φώτα Ολόφωτα*, *Ωχ, Βασανάκια*, *Το Καμίνι*, *Το Μυρολόγι Της Φώκιας*, *Ο Έρωτας Στα Χιόνια*.


Η Σταχομαζώχτρα (Χριστούγεννα του 1878): Η ιστορία διαδραματίζεται σε μια περιοχή στην Εύβοια το 1860 περίπου. Σ' αυτό το διήγημα φαίνεται καθαρά ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να απελπίζεται ποτέ. Πρέπει να αγωνίζεται για κάτι καλύτερο και ο Θεός που μας βλέπει από ψηλά δε ξεχνάει. Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο νιώθεις θαυμασμό γι' αυτήν τη γυναίκα που παρά τις πίκρες και δυστυχίες της, αγωνιζόταν να ζήσει τα εγγόνια της.












Ένας Μποέμ Κοσμοκαλόγερος ο Α. Παπαδιαμάντης: 
«Εγώ ασχολούμαι με το Ωραίον» (Βίντεο)


Ο ΙΑΝΟS διοργανώνει μία εκδήλωση αφιερωμένη στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη όπου λογοτέχνες, εικαστικοί και καλλιτέχνες αφηγούνται τον «δικό» τους Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και διαβάζουν αγαπημένα αποσπάσματα από το έργο του. Την εκδήλωση συντονίζει ο Νίκος Θρασυβούλου. Συμμετέχουν αλφαβητικά οι: ianos.gr


Η Φόνισσα είναι νουβέλα του συγγραφέα Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Πρόκειται για το δεύτερο συγγραφικό έργο του και θεωρείται ένα από τα κορυφαία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Είναι γραμμένο στην καθαρεύουσα και αποτελείται συνολικά από 17 κεφάλαια. Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό «Παναθήναια» σε συνέχειες από τον Ιανουάριο ως τον Ιούνιο του 1903, έχοντας τον υπότιτλο «κοινωνικόν μυθιστόρημα». Η πλοκή του έργου εκτυλίσσεται στην ιδιαίτερη πατρίδα του συγγραφέα, τη Σκιάθο. Σκηνοθεσία: Κώστας Φέρρης


Αντίφωνο: Το Σάββατο 10 Μαρτίου 2012 στην αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου Κηφισιάς “Βασ. Γκατσόπουλος, πραγματοποιήθηκε διάλεξη του ομότιμου καθηγητή φιλοσοφίας και Πολιτιστικής Διπλωματίας του Παντείου Πανεπιστημίου  κ. Χρήστου Γιανναρά με θέμα «Ανήκομεν εις την Δύσιν» και ο Παπαδιαμάντης; όπου μεταξύ άλλων τόνισε τις «διαφορές» με τo Δυτικό μοντέλο, αναρωτήθηκε τι προσφέρει στη χαρά της ζωής η ελληνική ταυτότητα, και αναζήτησε συγκεκριμένους αλλά ρεαλιστικούς τρόπους επανάκαμψης.  Δείτε παρακάτω την ομιλία και την συζήτηση που ακολούθησε.

Κοινωνία, γλώσσα και τέχνη στον Παπαδιαμάντη: Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, διοργάνωσε ημερίδα επ' ευκαιρία της συμπληρώσεως εκατό (100) χρόνων από της κοιμήσεως του μεγάλου μας λογοτέχνη Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2011 στην αίθουσα της Παλαιάς Βουλής και είχε ως θέμα: «Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ». «Η αψευδής γλώσσα η τα θαμνώδη ρήματα. Κοινωνία, γλώσσα και τέχνη στον Παπαδιαμάντη», με εισηγητή τον αξιότιμο κ. Δημήτριο Κοσμόπουλο Ποιητή-Δοκιμιογράφο.














Παρουσίαση του βιβλίου του Οκταβίου Μερλιέ "Αλεξανδρος Παπαδιαμάντης. Η ζωή και το έργο του", που εκδόθηκε από τις εκδόσεις "ΔΟΜΟΣ" σε μετάφραση Διονυσίου Π. Αλικανιώτη, ο οποίος έγραψε και τον πρόλογο, την εισαγωγή, τα σχόλια τον επίλογο και το παράρτημα. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στον χώρο βιβλίου και πολιτισμού των ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΕΝ ΠΛΩ, Χαρ.Τρικούπη 6 - 10 στην Αθήνα. Ομιλητές: Γ.Α. Χριστοδούλου, Ομ. Καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής Παν. Αθηνών, Διον. Π. Αλικανιώτης, Μεταφραστής του βιβλίου, Δημ. Μαυρόπουλος, Εκδότης

Πηγή Εργασίας: Αέναη επΑνάσταση | Sophia-Ntrekou.gr.
Τελευταία ενημέρωση: 2 Ιανουαρίου 2021

Εξωτερικοί σύνδεσμοι για περαιτέρω μελέτη:

Διαδικτυακοί τόποι για τον Παπαδιαμάντη

«...μά δεν ἦτον το μυαλό του ρολόϊ 
δια να τα ἐνθυμῆται ὅλα· 
ἕνας νοῦς, κι αὐτός ρωμέϊκος...» 
Παπαδιαμάντης «Τα Λιμανάκια» 1907

«Ἄγγλος ἢ Γερμανός ἢ Γάλλος δύναται να εἶναι κοσμοπολίτης ἢ ἀναρχικός ἢ ἄθεος ἢ ὄ,τιδηποτε. Ἔκαμε τό πατριωτικόν χρέος του, ἔκτισε μεγάλην πατρίδα. Τώρα εἶναι ἐλεύθερος να ἐπαγγέλλεται, χάριν πολυτελείας, τήν ἀπιστίαν καί τήν ἀπαισιοδοξίαν. Ἀλλὰ Γραικύλος τῆς σήμερον, ὅστις θέλει να κάμῃ δημοσία τόν ἄθεον ἢ τόν κοσμοπολίτην, ὁμοιάζει μέ νᾶνον ἀνορθούμενον ἐπ’ ἄκρων ὀνύχων καί τανυόμενον να φθάσῃ εἰς ὕψος καί φανῇ καί αὐτὸς γίγας. Τό ἑλληνικόν ἔθνος, τό δοῦλον, ἀλλ’ οὐδέν ἧττον καί τό ἐλεύθερον, ἔχει καί θά ἔχῃ διά παντός ἀνάγκην τῆς θρησκείας του.» [Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Λαμπριάτικος ψάλτης]


FaceBook Aggelos Aslanidis 3 Ιανουαρίου: Δεν έχω διαβάσει πιο πληρέστερη έρευνα για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη από αυτήν της φίλης Σοφίας Ντρέκου! Θα ήταν εγωϊστικό εκ μέρους μου να μην την ανα-δημοσιεύσω, με την ευγενώς και σιωπηρώς προσφερθείσα άδεια της σοφίας!

FaceBook: Σοφία Ντρέκου: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Ο θαυματουργός φτωχόπαπας της Αθήνας Άγιος Νικόλαος Πλανάς (1851-1932): Για τον άγιο αυτό άνθρωπο έγραψαν ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο Φώτης Κόντογλου, η Μοναχή Μάρθα και πολλοί άλλοι. Ο Σκιαθίτης διηγηματογράφος Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης έψαλλε, μαζί με το συμπατριώτη του διηγηματογράφο Αλέξανδρο Μωραϊτίδη, όταν λειτουργούσε ο Παπα-Νικόλας Πλανάς στα ερημικά εξωκλήσια στην περιοχή των Αθηνών. 2 Μαρτίου 2017


Σοφία Ντρέκου 22 Δεκεμβρίου 2012 · Ο ΠΑΣΧΩΝ ΑΜΑΡΤΩΛΟΣ ΣΚΙΑΘΙΤΗΣ ΣΤΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΥΤΡΙΑ. Με αφορμή την μνήμη της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας (22 Δεκεμβρίου) δεν μπορεί να μην μνημονεύσουμε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, ήτοι το διήγημά του για την Αγία "Η Φαρμακολύτρια" (1900).


Δεν υπάρχουν σχόλια: