Η Μεσοπεντηκοστή Εορτάζει
24 ημέρες μετά το Άγιο Πάσχα.
Η άγνωστη Δεσποτική εορτή της Μεσοπεντηκοστής:
ένα ραντεβού με το μέλλον και το παρελθόν
της Σοφίας Ντρέκου
Τί είναι η Μεσοπεντηκοστή και τί εορτάζουμε;
Τετάρτη μετά την Κυριακή του Παραλύτου πανηγυρίζει η Εκκλησία μας την δεσποτική εορτή της Μεσοπεντηκοστής. Σε λίγους πιστούς είναι γνωστή η εορτή, αυτή. Εκτός από τους ιερείς και μερικούς άλλους χριστιανούς, οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν καν την ύπαρξή της. Λόγω της δεσποτικής εορτής, γίνεται κατάλυση ιχθύος αν και είναι Τετάρτη.
Δεσποτική εορτή της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η οποία τελείται 25 ημέρες μετά Πάσχα, ήτοι την Τετάρτη μετά την Κυριακή του Παραλύτου, σε ανάμνηση της διδασκαλίας του Ιησού Χριστού στον Ναό του Σολομώντος (Ιω. ζ,14). Συμπίπτει με το μέσο του χρονικού διαστήματος, το οποίο μεσολαβεί μεταξύ δύο σημαντικών εορτών της χριστιανοσύνης, του Πάσχα και της Πεντηκοστής.
Η καθιέρωση της εορτής στα χρόνια του Βυζαντίου έγινε λόγω παρερμηνείας της ανωτέρω ευαγγελικής περικοπής, που περιλαμβάνει τη φράση «...της εορτής μεσούσης...» κι ενώ αναφέρεται στην εβραϊκή εορτή της Σκηνοπηγίας, που γιορτάζεται τον Σεπτέμβριο με Οκτώβριο, θεωρήθηκε ότι έχει σχέση με την εορτή της Πεντηκοστής.
Μεσούσης της εορτής διψώσάν μου την ψυχήν
ευσεβείας πότισον νάματα· ότι πάσι, Σωτήρ εβόησας·
ο διψών ερχέσθω προς με και πινέτω. Η πηγή της ζωής,
Χριστέ ο Θεός, δόξα σοι. [Απολυτίκιο εορτής]
Η έλλειψη ιστορικού υποβάθρου της, στέρησε τον απαραίτητο εκείνο λαϊκό χαρακτήρα, που θα την έκανε προσφιλή στον πολύ κόσμο. Και το εντελώς θεωρητικό της θέμα δεν βοήθησε τους χριστιανούς, που δεν είχαν τις απαραίτητες θεολογικές προϋποθέσεις, να ξεπεράσουν την επιφάνεια και να εισδύσουν στην πανηγυριζόμενη δόξα του διδασκάλου Χριστού, της Σοφίας και Λόγου του Θεού, της πηγής του ακενώτου ύδατος.
Συνέβη με αυτή την εορτή κάτι ανάλογο με εκείνο που συνέβη με τους περίφημους ναούς της του Θεού Σοφίας, που αντί να τιμώνται στο όνομα του Χριστού ως Σοφίας του Θεού, προς τιμήν του οποίου ανεγέρθησαν, κατήντησαν, για τους ιδίους λόγους, να πανηγυρίζουν στην εορτή της Πεντηκοστής ή του αγίου Πνεύματος ή της αγίας Τριάδος ή των Εισοδίων ή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή και αυτής της μάρτυρος Σοφίας και των τριών θυγατέρων της Πίστεως, Ελπίδος και Αγάπης.
Μικρά και Μεγάλα Κατεχόμενα - Ν. Λυγερός
Small and Large Occupied Territories - N. Lygeros
Translated from the Greek by Athena Kehagias
Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου
Ξέρετε κάτι; Αν θέλετε να δώσετε ραντεβού
σε κάποιον σε εκατό χρόνια, το πιο εύκολο
και το πιο αποτελεσματικό είναι οι εκκλησίες
για καλό ραντεβού. Από όλες αυτές τις εκκλησίες
υπάρχει μία που είναι πιο ιδανική για τέτοια ραντεβού...
Αγία Σοφία Χριστού. (Dessin sur cahier) N. Lygeros, image
Ξέρετε κάτι; Αν θέλετε να δώσετε ραντεβού σε κάποιον σε εκατό χρόνια, μπορεί μερικοί από εσάς να πουν στο σπίτι μου, στη γειτονιά μου. Θα δείτε ότι το πιο εύκολο και το πιο αποτελεσματικό είναι οι εκκλησίες για καλό ραντεβού. Από όλες αυτές τις εκκλησίες υπάρχει μία που είναι πιο ιδανική για τέτοια ραντεβού. Στην Κωνσταντινούπολη έχετε όλοι ένα ραντεβού με το μέλλον και το παρελθόν είναι η Αγία Σοφία. Η Αγία Σοφία δεν είναι η Αγία Σοφία, είναι η σοφία του Χριστού.
Είναι πολύ καλό να πηγαίνουμε εκκλησία την Κυριακή, είναι εύκολο όμως. Είναι ακόμα καλύτερο αν βοηθάμε εκκλησίες να λειτουργούν. Κατά συνέπεια το φαινόμενο της Κωνσταντινούπολης είναι το πιο μακρόχρονο που έχει ο Χριστιανισμός, ο Ελληνισμός σε συνδυασμό και παρ' όλα τα προβλήματα είναι εδώ.
Τώρα που ξέρεις για τα Κατεχόμενα τα μικρά και τα μεγάλα
πρόσεχε τις κινήσεις σου
γιατί η καθεμία είναι σημαντική
για την εξέλιξή σου ως πολεμιστής
της απελευθέρωσης αφού βλέπεις πια
ότι η βαρβαρότητα δεν έχει κανένα έλεος
για την αθωότητα και συνεχίζει ασταμάτητα
την καταστροφή όλων των στοιχείων
που αποδεικνύουν την ιστορική αλήθεια
δίχως την παρέμβαση των κοινωνιών
Το εντυπωσιακό για μας είναι ότι σας λέει ο Ναός ότι δεν έχει ξεχάσει τίποτα. Η δομή του Ναού, η θέση του Ναού, η θέση της Κωνσταντινούπολης μέσα στον Ελληνισμό και στον Χριστιανισμό δεν είναι μία λεπτομέρεια.
Και αν το σκεφτείτε, το Οικουμενικό Πατριαρχείο παραμένει εκεί, ενώ θα μπορούσε πολύ εύκολα να μετακινηθεί. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι παραμένει. Υπάρχει άλωση της Κωνσταντινούπολης από το 1453, 29 Μαΐου την Τρίτη το πρωί. Κι εμείς οι Έλληνες μιλάμε ακόμα για αυτήν το 2014, αυτό είναι ένα τεράστιο θέμα. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε ικανοί να μην ξεχνάμε.
Υπάρχουν άνθρωποι που δεν γεννήθηκαν Έλληνες, δεν έζησαν Έλληνες, δεν πέθαναν Έλληνες κι όμως παρέμειναν Έλληνες. Είναι μερικοί που άντεξαν όλα αυτά και παρ' όλα αυτά έχουν μείνει εκεί συνεχίζουν την παράδοση, συνεχίζουν την Χριστιανοσύνη, συνεχίζουν τον Ελληνισμό και δεν έχουν ξεχάσει τίποτα. Το θέμα είναι αν το ξεχνάμε εμείς.
Όσο πιο πολλοί θα πηγαίνουν στην Κωνσταντινούπολη, τόσο πιο ζωντανή θα είναι. Γιατί υπάρχουν δικοί μας άνθρωποι εκεί πέρα. Μπορεί να τους ονομάζετε μόνο Κωνσταντινοπολίτες, ενώ στην πραγματικότητα είναι εγκλωβισμένοι.
Θα ήθελα να σκεφτείτε ότι ένας τρόπος να τροφοδοτήσουμε αυτήν την συνέχεια του Χρόνου, αυτήν την υπερχορδή στην Κωνσταντινούπολη είναι να πηγαίνουμε εκεί πέρα αλλά ως Αποστολή.
Αυτή η αποστολή είναι αυτό που εμπνέει τους άλλους. Μερικές φορές κάνουμε πράγματα χωρίς να ξέρουμε τον λόγο, άλλοι κάνουν λιγότερα επειδή ξέρουν τους λόγους, άλλοι κάνουν πράγματα επειδή είναι σπάνιος ο λόγος.
Στην Κωνσταντινούπολη η Χριστιανοσύνη είναι το σημείο αναφοράς. Η Κωνσταντινούπολη είναι ένα γνήσιο μάθημα για τον Ελληνισμό και την Χριστιανοσύνη γιατί στην πραγματικότητα είναι ένας τόπος ιερός όπως είναι οι Άγιοι Τόποι, είναι μία καλή προετοιμασία για τους επόμενους. Ο συνδυασμός του Ελληνισμού και του Χριστιανισμού βρίσκεται στην Πόλη.
Και αν το σκεφτείτε, το Οικουμενικό Πατριαρχείο παραμένει εκεί, ενώ θα μπορούσε πολύ εύκολα να μετακινηθεί. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι παραμένει. Υπάρχει άλωση της Κωνσταντινούπολης από το 1453, 29 Μαΐου την Τρίτη το πρωί. Κι εμείς οι Έλληνες μιλάμε ακόμα για αυτήν το 2014, αυτό είναι ένα τεράστιο θέμα. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε ικανοί να μην ξεχνάμε.
Υπάρχουν άνθρωποι που δεν γεννήθηκαν Έλληνες, δεν έζησαν Έλληνες, δεν πέθαναν Έλληνες κι όμως παρέμειναν Έλληνες. Είναι μερικοί που άντεξαν όλα αυτά και παρ' όλα αυτά έχουν μείνει εκεί συνεχίζουν την παράδοση, συνεχίζουν την Χριστιανοσύνη, συνεχίζουν τον Ελληνισμό και δεν έχουν ξεχάσει τίποτα. Το θέμα είναι αν το ξεχνάμε εμείς.
Όσο πιο πολλοί θα πηγαίνουν στην Κωνσταντινούπολη, τόσο πιο ζωντανή θα είναι. Γιατί υπάρχουν δικοί μας άνθρωποι εκεί πέρα. Μπορεί να τους ονομάζετε μόνο Κωνσταντινοπολίτες, ενώ στην πραγματικότητα είναι εγκλωβισμένοι.
Θα ήθελα να σκεφτείτε ότι ένας τρόπος να τροφοδοτήσουμε αυτήν την συνέχεια του Χρόνου, αυτήν την υπερχορδή στην Κωνσταντινούπολη είναι να πηγαίνουμε εκεί πέρα αλλά ως Αποστολή.
Αυτή η αποστολή είναι αυτό που εμπνέει τους άλλους. Μερικές φορές κάνουμε πράγματα χωρίς να ξέρουμε τον λόγο, άλλοι κάνουν λιγότερα επειδή ξέρουν τους λόγους, άλλοι κάνουν πράγματα επειδή είναι σπάνιος ο λόγος.
Στην Κωνσταντινούπολη η Χριστιανοσύνη είναι το σημείο αναφοράς. Η Κωνσταντινούπολη είναι ένα γνήσιο μάθημα για τον Ελληνισμό και την Χριστιανοσύνη γιατί στην πραγματικότητα είναι ένας τόπος ιερός όπως είναι οι Άγιοι Τόποι, είναι μία καλή προετοιμασία για τους επόμενους. Ο συνδυασμός του Ελληνισμού και του Χριστιανισμού βρίσκεται στην Πόλη.
Είναι πολύ καλό να πηγαίνουμε εκκλησία την Κυριακή, είναι εύκολο όμως. Είναι ακόμα καλύτερο αν βοηθάμε εκκλησίες να λειτουργούν. Κατά συνέπεια το φαινόμενο της Κωνσταντινούπολης είναι το πιο μακρόχρονο που έχει ο Χριστιανισμός, ο Ελληνισμός σε συνδυασμό και παρ' όλα τα προβλήματα είναι εδώ.
Small and Large Occupied Territories - N. Lygeros
Translated from the Greek by Athena Kehagias [here]
Translated from the Greek by Athena Kehagias [here]
Στα μεγάλα κατεχόμενα
να χαίρεσαι κάθε στιγμή
που ζεις ελεύθερος
γιατί τότε αγγίζεις
τη μνήμη μέλλοντος
κι αρχίζεις να βλέπεις
ό,τι δεν κοίταζες
τόσα χρόνια τύφλας
δίχως μπαστούνι
αφού δεν είχες καν
την ιδέα να σκεφτείς
την απελευθέρωση
γιατί το ίδιο σου
το συντηρητικό μυαλό
ήταν κατεχόμενο
λόγω φοβίας
κι αδιαφορίας.
Τώρα που ξέρεις για τα Κατεχόμενα
πρόσεχε τις κινήσεις σουγιατί η καθεμία είναι σημαντική
για την εξέλιξή σου ως πολεμιστής
της απελευθέρωσης αφού βλέπεις πια
ότι η βαρβαρότητα δεν έχει κανένα έλεος
για την αθωότητα και συνεχίζει ασταμάτητα
την καταστροφή όλων των στοιχείων
που αποδεικνύουν την ιστορική αλήθεια
δίχως την παρέμβαση των κοινωνιών
της λήθης και της αδιαφορίας
αφού αυτό είναι το πρέπον
για τον Χρόνο και την Ανθρωπότητα.
Η εκκλησιαστική ποίηση στόλισε την εορτή
της Μεσοπεντηκοστής με εξαίρετους ύμνους.
Οι Τρεις πιο χαρακτηριστικοί είναι οι παρακάτω:Το κάθισμα του πλ. δ’ ήχου προς το «Τήν Σοφίαν καί Λόγον», που
ψάλλεται μετά την γ’ ωδή του κανόνος στην ακολουθία του όρθρου:
«Τῆς σοφίας τό ὕδωρ καί τῆς ζωῆς
ἀναβρύζων τῷ κόσμῳ, πάντας, Σωτήρ,
καλεῖς τοῦ ἀρύσασθαι σωτηρίας τά νάματα·
τόν γάρ θεῖον νόμον σου δεχόμενος ἄνθρωπος,
ἐν αὐτῷ σβεννύει τῆς πλάνης τούς ἄνθρακας.
Ὅθεν εἰς αἰῶνας οὐ διψήσει, οὐ λήξει
τοῦ κόρου σου δέσποτα, βασιλεῦ ἐπουράνιε.
Διά τοῦτο δοξάζομεν τό κράτος σου, Χριστέ ὁ Θεός,
τῶν πταισμάτων ἄφεσιν αἰτούμενοι
καταπέμψαι πλουσίως τοῖς δούλοις σου».
Το απολυτίκιο και το κοντάκιο της εορτής, το
πρώτο του πλ. δ’ και το δεύτερο του δ’ ήχου:
«Μεσούσης τῆς ἑορτῆς διψῶσάν μου τήν ψυχήν
εὐσεβείας πότισον νάματα· ὅτι πᾶσι, Σωτήρ ἐβόησας·
Ὁ διψῶν ἐρχέσθω πρός με καί πινέτω.
Ἡ πηγή τῆς ζωῆς, Χριστέ ὁ Θεός, δόξα σοι».
«Τῆς ἑορτῆς τῆς νομικῆς μεσαζούσης
ὁ τῶν ἁπάντων ποιητής καί δεσπότης
πρός τούς παρόντας ἔλεγες, Χριστέ ὁ Θεός·
Δεῦτε καί ἀρύσασθαι ὕδωρ ἀθανασίας.
Ὅθεν σοι προσπίπτομεν καί πιστῶς ἐκβοῶμεν·
Τούς οἰκτιρμούς σου δώρησαι ἡμῖν,
σύ γάρ ὑπάρχεις πηγή τῆς ζωῆς ἡμῶν».
Και τέλος το απαράμιλλο εξαποστειλάριο της εορτής:
«Ὁ τόν κρατῆρα ἔχων τῶν ἀκενώτων δωρεῶν,
δός μοι ἀρύσασθαι ὕδωρ εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν·
ὅτι συνέχομαι δίψῃ, εὔσπλαγχνε μόνε οἰκτίρμον».
Ο Νίκος Λυγερός είναι μαθηματικός,
στρατηγικός αναλυτής και γεννήθηκε...
• Βίντεο: Διάλεξη του Νίκου Λυγερού με θέμα:
«Τα Μεγάλα Κατεχόμενα». Η Κιβωτός της
Δόμνας Βιζβίζη, Κομοτηνή. 14 Μαΐου 2014
• Διάλεξη του Νίκου Λυγερού με θέμα: «Από
την Άλωση της Κωνσταντινούπολης...
στα Μεγάλα Κατεχόμενα». Μικρασιατική Στέγη
Κορίνθου Κόρινθος, Σάββατο 31 Μαΐου 2014
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου