Η Υπαπαντή του Χριστού και η Γιορτή της Μητέρας (Αφιέρωμα)

υπαπαντήIcons – GEORGE KORDIS Yπαπαντή Icon by George Kordis
Υπαπαντή Icon by George Kordis

Υπαπαντή του Κυρίου και Θεού 
και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού

Εορτάζεται στις 2 Φεβρουαρίου
40 μέρες μετά τα Χριστούγεννα

της Σοφίας Ντρέκου

Χαῖρε Κεχαριτωμένη Θεοτόκε Παρθένε, 
ἐκ σοῦ γὰρ ἀνέτειλεν ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, 
Χριστὸς ὁ Θεὸς ἠμῶν, φωτίζων τοὺς ἐν σκότει. 
Εὐφραίνου καὶ σὺ Πρεσβῦτα δίκαιε, δεξάμενος 
ἐν ἀγκάλαις τὸν ἐλευθερωτὴν τῶν ψυχῶν ἠμῶν, 
χαριζόμενον ἠμὶν καὶ τὴν Ἀνάστασιν. [Ἀπολυτίκιο]

Η Υπαπαντή είναι Δεσποτική και Θεομητορική εορτή της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που εορτάζεται η «προσφορά» του Ιησού στο Ναό από την μητέρα του Μαρία και τον θετό του πατέρα Ιωσήφ, σαράντα ημέρες μετά τη γέννηση του. Ήταν μια παράδοση για τα πρωτότοκα αγόρια που την τήρησαν οι κηδεμόνες του Ιησού ως πιστοί Εβραίοι

Κατ' αναλογίαν σήμερα είναι ο «σαραντισμός» που τελούν οι μητέρες με το παιδί στον χριστιανικό ναό. Στο ναό του Σολομώντα όπου έγινε η τελετή, συνάντησαν δύο πρόσωπα με προφητικό χάρισμα, τον γέροντα Συμεών και την γερόντισσα Άννα (όχι τη μητέρα της Μαρίας). Και οι δύο αναγνώρισαν στο πρόσωπο του βρέφους τον Μεσσία και προφήτευσαν σχετικά με το λυτρωτικό έργο του προσαγομένου βρέφους. Το περιστατικό αναφέρεται στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο (β' 22-40).

Η εορτή της Υπαπαντής, ανήκει στις εορτές του δωδεκαόρτου, δηλαδή τις σημαντικότερες 12 εορτές της Εκκλησίας. Ο εορτασμός της (καταβασίες) ξεκινάει στις 15 Ιανουαρίου, μετά την απόδοση των Φώτων (τέλος της περιόδου των Φώτων 14 Ιανουαρίου), κορυφώνεται την κυριώνυμο ημέρα, 2 Φεβρουαρίου, και ολοκληρώνεται στις 9 Φεβρουαρίου με την απόδοση της εορτής.

Δείτε και: Ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς, ο ιατρός ο Αγαπητός

Ὁ μήτραν παρθενικὴν ἁγιάσας τῷ τόκῳ σου, 
καὶ χεῖρας τοῦ Συμεὼν εὐλογήσας ὡς ἔπρεπε, 
προφθάσας καὶ νῦν ἔσωσας ἠμᾶς Χριστὲ ὁ Θεός. 
Ἀλλ' εἰρήνευσον ἐν πολέμοις τὸ πολίτευμα, 
καὶ κραταίωσον Βασιλεῖς οὖς ἠγάπησας, 
ὁ μόνος φιλάνθρωπος. [Κοντάκιο ημέρας]

Το γεγονός αυτό εξιστορεί ο ευαγγελιστής Λουκάς στο κεφάλαιο Β', στ. 22-35. Συνέβη σαράντα μέρες μετά τη γέννηση του παιδιού Ιησού. Σύμφωνα με το Μωσαϊκό νόμο, η Παρθένος Μαρία, αφού συμπλήρωσε το χρόνο καθαρισμού από τον τοκετό, πήγε στο Ναό της Ιερουσαλήμ μαζί με τον Ιωσήφ, για να εκτελεσθεί η τυπική αφιέρωση του βρέφους στο Θεό κατά το «πάν άρσεν διανοίγον μήτραν (δηλαδή πρωτότοκο) άγιον τω Κυρίω κληθήσεται» και για να προσφέρουν θυσία, που αποτελούνταν από ένα ζευγάρι τρυγόνια ή δύο μικρά περιστέρια. Κατά τη μετάβαση αυτή, δέχθηκε τον Ιησού στην αγκαλιά του ο υπερήλικας Συμεών. Αυτό το γεγονός αποτελεί άλλη μια απόδειξη ότι ο Κύριος Ιησούς Χριστός δεν ήλθε να καταργήσει τον Μωσαϊκό νόμο, όπως ισχυρίζονταν οι υποκριτές Φαρισαίοι και Γραμματείς, αλλά να τον συμπληρώσει, να τον τελειοποιήσει.

Ο πρεσβύτης ιερέας είχε λάβει υπόσχεση από τον Θεό ότι δεν θα πεθάνει, προτού δει τον Χριστό και Τον ευχαρίστησε με τα λόγια:

Nῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, δέσποτα, 
κατὰ τὸ ῥῆμά σου ἐν εἰρήνῃ,
ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν σου,
ὃ ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν,
φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν καὶ δόξαν λαοῦ σου
Ισραήλ. (Ωδή Συμεών του θεοδόχου)

Το «Νυν απολύεις» είναι χριστιανική προσευχή η οποία καταγράφεται στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον (β' 25-35). Αποδίδεται στον Συμεών, ο οποίος κατοικούσε στα Ιεροσόλυμα και ήταν άνθρωπος δίκαιος και ενάρετος. Το Άγιο Πνεύμα του είχε αποκαλύψει ότι, για όλες τις αρετές του, θα πέθαινε μόνο αφότου γεννιόταν ο Σωτήρας. Σαράντα ημέρες μετά τη γέννηση του Ιησού, ο Συμεών έφθασε στο Ναό του Σολομώντα, μετά από εντολή του Αγίου Πνεύματος και τον κράτησε στην αγκαλιά του. Πλέον μπορούσε να πεθάνει, οπότε αναφώνησε:

Απόδοση στα Νέα Ελληνικά:
«Τώρα, Κύριε, μπορείς να με πάρεις ειρηνικά, όπως μου
υποσχέθηκες, διότι είδαν τα μάτια μου το Σωτήρα, που είναι φως
για να φανερωθεί στα έθνη και δόξα του λαού σου του Ισραήλ».

Η ορθόδοξη Εκκλησία παρέλαβε και έθεσε την παροιμιώδη φράση στο τέλος της ακολουθίας του Εσπερινού, αλλά και σε άλλες ακολουθίες, όπως την ευχαριστία μετά την μετάληψη των Τιμίων Δώρων.

Η Εορτή της Υπαπαντής στο Βυζάντιο/Κωνσταντινούπολη

Κατά την ολονυκτία της Υπαπαντής στην Κωνσταντινούπολη, οι βασιλείς συνήθιζαν να παρευρίσκονται στο Ναό των Βλαχερνών. Η συνήθεια αυτή εξακολούθησε μέχρι τέλους της βυζαντινής αυτοκρατορίας.

Αρχικά, η Υπαπαντή γιορταζόταν στον βυζαντινό κόσμο στις 14 Φεβρουαρίου. Ήταν μία μάλλον μικρή θρησκευτική εορτή, την οποία ανήγαγε σε δεσποτική ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός το 542 και επέβαλε να εορτάζεται στις 2 Φεβρουαρίου, προκειμένου να ζητήσει τη μεσιτεία του Κυρίου για ένα λοιμό που είχε ενσκήψει στην επικράτειά του. 

Σήμερα, μόνο η Αρμενική Εκκλησία τιμά την Υπαπαντή στις 14 Φεβρουαρίου, ενώ όσοι Χριστιανοί ακολουθούν τον Ιουλιανό Ημερολόγιο («παλαιοημερολογίτες») γιορτάζουν την Υπαπαντή στις 15 Φεβρουαρίου. 

Με ιδιαίτερη λαμπρότητα γιορτάζεται η Υπαπαντή του Κυρίου στην Καλαμάτα, όπου πανηγυρίζει ο ομώνυμος Ναός. Οι θρησκευτικές εκδηλώσεις ξεκινούν στις 27 Ιανουαρίου και ολοκληρώνονται στις 9 Φεβρουαρίου.

Την ημέρα της Παναγίας της Παπαντής αργούν οι μυλωνάδες της Κρήτης. Τιμούν την Παναγία τη Μυλιαργούσα, που την έχουν για προστάτιδά τους. Την αργία τηρούν και οι αγρότες για να μην πέσει χαλάζι και καταστρέψει τη βλάστηση. Χαρακτηριστικές και οι μετεωρολογικού περιεχομένου παροιμίες της ημέρας: «Καλοκαιρία της Παπαντής, μαρτιάτικος χειμώνας» και «Ό,τι καιρό κάνει της Παπαντής, θα τον κάμει σαράντα μέρες».

Διαβάστε: Παναγία των Βλαχερνών: το ιστορικό του Ναού, της εικόνας και το Φόρεμα της Παναγίας

Σήμερον ἡ Πάναγνος Μαριάμ, τῷ Ναῷ προσάγει, 
ὥσπερ βρέφος τὸν Ποιητήν, ὃν ἐν ταῖς ἀγκάλαις, 
ὁ Πρέσβυς δεδεγμένος, Θεὸν αὐτὸν κηρύττει, 
κἂν σάρκα εἴληφε. [Μεγαλυνάριο εορτής]

Υπαπαντή και η Γιορτή της Μητέρας

Εικονογραφος Γεώργιος Κόρδης Icons – GEORGE KORDIS

Η γιορτή της μητέρας που γιορτάζεται παγκοσμίως κάθε δεύτερη Κυριακή του Μαΐου, οφείλεται στον αγώνα που έκανε στις αρχές του 20ου αιώνα μία δασκάλα, από την Φιλαδέλφεια, ονόματι Άννα Τζάρβις η οποία ζούσε τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Διαβάστε: Άννα Τζάρβις, η ιδρύτρια της Παγκόσμιας Ημέρας της Μητέρας και αγωνίστρια για την κατάργηση της εορτής

Η Anna Jarvis, αγωνίστρια από πολύ νεαρή ηλικία, ήθελε να τιμάται αυτή τη συγκεκριμένη μέρα η μητέρα η οποία βοήθησε στη συμφιλίωση των Νοτίων και Βορείων μετά τον τραγικό εμφύλιο πόλεμοΤο Κογκρέσο, το 1914 όρισε τη συγκεκριμένη μέρα ως εθνική εορτή και οι αγώνες της Τζάρβις δικαιώθηκαν.

Δεκαπέντε χρόνια αργότερα (1929) εορτάστηκε για πρώτη φορά η γιορτή της Μητέρας στην Ελλάδα, όχι όμως τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου αλλά στις 2 Φεβρουαρίου ώστε να συνδυαστεί με τη μεγάλη δεσποτική εορτή της Υπαπαντής. Μόλις τη δεκαετία του 1960 η γιορτή της μητέρας στη χώρα μας ακολούθησε τα αμερικανικά πρότυπα και γιορτάζεται πλέον τη 2η Κυριακή του Μαΐου.

Η ελληνορθόδοξη παράδοση και οι καταβολές μας ως λαός «επιβάλλει» τον εορτασμό ενός μεγάλου προσώπου της ζωής μας -της μητέρας μας- την ημέρα της 
Υπαπαντής διότι μας συνδέει συναισθηματικώς περισσότερο ο συμβολικός χαρακτήρας εκείνης της ημέρας, παρά ο Μάϊος.

Δυστυχώς, η Γιορτή της μητέρας έχει χάσει, όπως και όλες οι γιορτές, τον παραδοσιακό και ουσιαστικό της χαρακτήρα. Τηρώντας πιστώς τον δυτικό μιμητισμό και τον αμερικανισμό, γρήγορα το εμπόριο και διαφήμιση ανακάλυψαν μια νέα πηγή εσόδων και έτσι τα πρώτα συμβολικά λουλούδια της γιορτής έγιναν γρήγορα ανθοδέσμες και γλάστρες ώστε σήμερα η γιορτή της μητέρας να είναι η πιο εμπορική γιορτή για λουλούδια, γλάστρες και εποχιακά φυτά διεθνώς εκτός από τα Χριστούγεννα (Βλ. εδώ).

Σύμφωνα με έρευνες η γιορτή της Μητέρας κατέχει τα τελευταία χρόνια μερίδιο 26% στο σύνολο των ετήσιων πωλήσεων λουλουδιών και φυτών που γίνονται κατά την διάρκεια των διάφορων γιορτών.


Ο συμβολικός χαρακτήρας της ημέρας της Υπαπαντής είναι ότι η νεαρή μητέρα Παναγία πραγματοποιεί την πρώτη συμβολικής αξίας πράξη αποδοχής του νέου της ρόλου. 

Όσες γυναίκες ευτύχησαν να γίνουν μάνες, συνειδητοποιούν το βάθος της ανθρώπινης συγκίνησης που διακατέχει το ζευγάρι των γονιών και ακόμη περισσότερο την ίδια την μητέρα, όταν κρατώντας στην αγκαλιά το σπλάχνο της «βγαίνει» από την εσωτερική κατάσταση της συγκλονιστικής εμπειρίας της γέννας, των διαρκώς μεταβαλλόμενων συναισθημάτων της προσαρμογής (ορμονικής, σωματικής, ψυχολογικής) στη νέα οικογενειακή πραγματικότητα και «προσέρχεται» στην Εκκλησία για να ζητήσει φώτιση για το παιδί της, κουράγιο για την ίδια και τον άνδρα της ενώ παράλληλα με τον τρόπο αυτό μυείται στην κοινωνία Θεού και ανθρώπων το νέο μέλος.

Στις 2 Φεβρουαρίου, κάθε χρόνο, όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες τιμούμε την Μάνα όλων, την Παναγία στην πρώτη της εμφάνιση ως Μητέρα. Εορτάζουμε την Υπαπαντή του Χριστού, μία από τις 12 μεγάλες γιορτές (Δωδεκάορτον) της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας.


Ας προστρέξουμε και εμείς καθημερινά στον Ναό 
όπως ο θεοδόχος Συμεών και η Άννα του Φανουήλ, 
παρακινούμενοι από το εν ημίν άγιο πνεύμα.

Ας προσκαρτερήσουμε στον Ναό τον επίγειο και στον ναό 
τον νοητό της ψυχής μας, νηστείας και δεήσεσι 
και με πόθο άσβεστο για τον λυτρωτή και σωτήρα.

Ας υπαντήσουμε την αποκάλυψη και το φως το αληθινόν,
ας γίνουμε χριστοφόροι και θεοδόχοι διά των μυστηρίων.

Και τέλος ας ζητήσουμε να οικειοποιηθούμε για πάντα
την άληκτο χαρά και κοινωνία με το άκρον των εφετών.

Ως ο Συμεών ας πούμε το νυν απολύεις,
ως ο Πέτρος: καλόν ημάς ώδε είναι,
ως οι δύο μαθητές: μείνον Κύριε μεθ' ημών
ότι προς εσπέραν εστίν και κέκλικεν η ημέρα.

Εύχομαι στην δική μας θεοδοχή, 
στην δική μας υπαπαντή,
στην δική μας τελείωση, 
αιώνια χαρά και ευφροσύνη.

Ας επαναπροσδιορίσουμε τις αρχές μας, ας επιστρέψουμε στην παράδοσή μας, ας επαναγκολπωθούμε την Πίστη μας, ας τιμήσουμε την Παναγία και κοντά σ' Αυτήν όλες τις Ελληνίδες Μητέρες. Την μητέρα μας. 

«Θεοτόκε, η ελπίς πάντων των Χριστιανών, 
σκέπε, φρούρει, φύλαττε τούς ελπίζοντας εις Σέ». 
Οι 40 ημέρες
40 ημέρες είναι το «όριο ασφαλείας» που χρειάζεται η μητέρα αλλά και το μωρό πριν από την πρώτη κοινή τους έξοδο στον κόσμο, υποστηρίζουν όλοι οι γιατροί.

40 μέρες μετά τη γέννα, κατά την Πίστη μας, η μάνα πηγαίνει το παιδί της στην Εκκλησία να πάρει την Ευχή.


40 μέρες είναι, από την 25η Δεκεμβρίου, η 2α Φεβρουαρίου, η γιορτή της Υπαπαντής.


Η γυναίκα και η μητέρα

Η γυναίκα γερνά, η μητέρα δεν γερνά.
Η γυναίκα σαν γυναίκα αλλάζει και γερνά, 
η μητέρα σαν μητέρα δεν αλλάζει και δεν γερνά.

Η γυναίκα εκπροσωπεί την πτώση 
του ανθρώπου στη φύση, 
η μητέρα εκπροσωπεί την ύψωση 
του ανθρώπου προς τον ουρανό.

Η μητέρα, η οποία δεν υπήρξε γυναίκα, 
(σημ. η Παναγία) έλαβε δόξα και τιμή 
πάνω από τους αγγέλους

ενώ η γυναίκα σαν γυναίκα υπήρξε και παρέμεινε 
σχέση του ανθρώπου με τη φύση.

Με τον δικό της ρόλο ως μητέρας, 
η γυναίκα εξαγοράζει 
τον δικό της ρόλο ως γυναίκας.

Λειτουργική Επικαιρότητα

Στιχηρό Ιδιόμελο Μεγάλου Εσπερινού

Τὸν ὀχούμενον ἐν ἅρμασι Χερουβίμ,
καὶ ὑμνούμενον ἐν ᾄσματι Σεραφίμ,
φέρουσα ἐν ἀγκάλαις ἡ Θεοτόκος Μαρία,
ἀπειρογάμως ἐξ αὐτῆς σαρκωθέντα,
τὸν Νομοδότην νόμου, πληροῦντα νόμου τάξιν,
ἐδίδου χερσὶ πρεσβύτου ἱερέως·
ζωὴν δὲ φέρων, ζωῆς ᾐτεῖτο λύσιν, λέγων·
Δέσποτα, νῦν ἀπόλυσόν με,
μηνῦσαι τῷ Ἀδάμ, ὡς εἶδον ἄτρεπτον βρέφος,
Θεὸν προαιώνιον, καὶ Σωτῆρα τοῦ κόσμου.

Μεταγραφή

Τον Εποχούμενο σε άρματα των Χερουβίμ
και τον Υμνούμενο με άσμα των Σεραφίμ
μετέφερε στις αγκαλιές η Θεοτόκος Μαρία,
ο Οποίος σαρκώθηκε από αυτήν χωρίς αντρική σχέση,
τον Νομοδότη του νόμου, 
που εκπλήρωνε την τάξη του νόμου,
και τον έδωσε στα χέρια του γέροντα Ιερέα.
(Αυτός) ενώ βάσταζε την Ζωή, της ζωής (του) 
το τέλος ζητούσε λέγοντας:
«Δέσποτα τώρα ελευθέρωσέ με 
για να μηνύσω στον Αδάμ
ότι είδα αμετάβλητο βρέφος, 
Θεόν προαιώνιο και Σωτήρα του κόσμου».

Στιχηρό Ιδιόμελο Μεγάλου 
Εσπερινού Ανδρέου Κρήτης

Ὁ τοῖς Χερουβὶμ ἐποχούμενος, 
καὶ ὑμνούμενος ὑπὸ τῶν Σεραφίμ,
σήμερον τῷ θείῳ Ἱερῷ κατὰ νόμον προσφερόμενος,
πρεσβυτικαῖς ἐνθρονίζεται ἀγκάλαις,
καὶ ὑπὸ Ἰωσὴφ εἰσδέχεται δῶρα θεοπρεπῶς,
ὡς ζεῦγος τρυγόνων τὴν ἀμίαντον Ἐκκλησίαν,
καὶ τῶν ἐθνῶν τὸν νεόλεκτον λαόν,
περιστερῶν δὲ δύο νεοσσούς, 
ὡς ἀρχηγὸς Παλαιᾶς τε καὶ Καινῆς.
Τοῦ πρὸς αὐτὸν χρησμοῦ δὲ Συμεών, τὸ πέρας δεξάμενος,
εὐλογῶν τὴν Παρθένον, Θεοτόκον Μαρίαν,
τὰ τοῦ πάθους σύμβολα τοῦ ἐξ αὐτῆς προηγόρευσε,
καὶ παρ' αὐτοῦ ἐξαιτεῖται τὴν ἀπόλυσιν βοῶν
Νῦν ἀπολύεις με Δέσποτα, καθὼς προεπηγγείλω μοι,
ὅτι εἶδόν σε τὸ προαιώνιον Φῶς, 
καὶ Σωτῆρα Κύριον τοῦ Χριστωνύμου λαοῦ.

Μεταγραφή

Ο Εποχούμενος στα Χερουβίμ και ο Υμνούμενος από τα Σεραφείμ,
σήμερα στον θείο Ιερό (του ναού) προσφέρεται σύμφωνα με τον Νόμο
και ενθρονίζεται στις αγκαλιές του γέροντα (Συμεών)
και από τον Ιωσήφ δέχεται δώρα θεοπρεπώς
σαν ζευγάρι τρυγόνια την αμόλυντη Εκκλησία 
και τον νέο λαό τον εθνών
και δύο νεοσσούς περιστεριών σαν Αρχηγός 
της Παλαιάς και της Καινής (Διαθήκης).
Της αποκάλυψης (του Αγίου Πνεύματος) 
προς αυτόν δέχτηκε το εκπλήρωση ο Συμεών
μακαρίζοντας (για την υπηρεσία της στην Ενανθρώπιση) 
την Θεοτόκο Παρθένο Μαρία
και τα του Πάθους (του Χριστού) 
από αυτήν (την Θεοτόκο) σύμβολα προανήγγειλε
και από Αυτόν ζητάει την απελευθέρωση λέγοντας:
«Τώρα ελευθέρωσέ με, Δέσποτα, 
καθώς μου προανήγγειλες
επειδή είδα Σε το προαιώνιο Φως, 
και Σωτήρα Κύριον του Χριστιανικού λαού».

Βιβλιογραφία:
• «Αγιολόγιο της Ορθοδοξίας», Συγγραφέας: Τσολακίδης Δ. Χρήστος,
Ημερ. Έκδοσης: 1 Μαρτίου 1997 Εκδόσεις: Τσολακίδης. Σελ.: 1408
• el.wikipedia.org › wiki › Υπαπαντή › «Νυν απολύεις»
• Υπαπαντή Γιορτή της Μητέρας: απόσπασμα από το αφιέρωμα
«Μάνα, Μητέρα, Μαμά - το ιστορικό για την γιορτή της μητέρας»
• Προς θεοδοχήν στην δική μας υπαπαντή: αυτόθι 
• Η γυναίκα και η μητέρα: Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, επισκόπου Αχρίδος, από το βιβλίο «Στοχασμοί περί καλού και κακού», εκδ. Εν Πλω, Οκτώβριος 2009, σ. 174. αυτόθι
• Λειτουργική Επικαιρότητα - www.oodegr.com
Πηγή: Αέναη επΑνάσταση | www. Sophia-Ntrekou.gr

Σχετικά Θέματα:


Εξωτερικοί Σύνδεσμοι για την εορτή της Υπαπαντής:

• Ομιλία Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά στην Υπαπαντή του Κυρίου: http://www.immorfou.org.cy/articles-form-the-net/734-ipapanti-agios-grigorios-palamas.html

• Λόγος Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά στην Υπαπαντή: ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ 
ΟΜΙΛΙΑΣ Τ.9 ΟΜΙΛΙΑ Ε http://www.monipetraki.gr/ypapanti.html

• Η εορτή της Υπαπαντής στο Συναξάρι του Αγ. Νικοδήμου του Αγιορείτου:
http://www.snhell.gr/references/synaxaristis/search.asp?id=214&search=3

• Η Υπαπαντή του Κυρίου στο «Εορτολόγιο» του π. Αλεξάνδρου Σμέμαν
http://eiskopanous.blogspot.gr/2013/02/blog-post_1.html

• Η εικόνα της Υπαπαντής: http://www.ecclesia.gr/greek/holySynod/commitees/art/eikona_ypapantis.htm

Ορθόδοξη Πορεία | Σύλλογος Ορθοδόξων Τυφλών Ελλάδος

1 σχόλιο:

Κόκκας Μετακομίσεις Μεταφορές είπε...

πόσο μου αρέσουν αυτά τα άρθρα, με ηρεμούν. Σας ευχαριστώ