Στην Ιθάκη του Καβάφη περπατήσαμε αργά με το βλέμμα του Οδυσσέα


Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Δεν αρκεί να διαβάσεις
τα ποιήματα του Καβάφη
για να ξέρεις τι θα κάνεις
μπροστά στα τείχη.

Κοίτα αν έχεις τη θέληση
να παλέψεις με την πέτρα
να γίνεις ένα με το σπαθί
για ν’ αντέξεις την επίθεση.

Αν πιστεύεις πραγματικά
σε κάτι ανώτερο από σένα
κοίτα την ανθρωπότητα
και το χρόνο πριν χαθείς.

Με το βλέμμα του Οδυσσέα
εξετάζεις όσους προσπαθούν
να καπηλευτούν την Ιθάκη
και χαμογελάς με το ύφος τους
αφού ξεχειλίζει από αυτό η άγνοια
που δεν δικαιολογεί καν
την ανικανότητα παραγωγής
ενός έργου που να προσφέρει
μέλλον στην πατρίδα του φωτός
που νίκησε στην Τροία.

Στην Ιθάκη του Καβάφη περπατήσαμε αργά. (Διάλογος)

Δύο φίλοι περιμένουν το ΜΕΤΡΟ στη στάση ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ καθισμένοι στις καρέκλες. Από πάνω τους υπάρχει ο στίχος του ΚΑΒΑΦΗ «Εδώ που έφθασες, λίγο δεν είναι» από το ποίημα «Το πρώτο σκαλί». 

- Που φτάσαμε βρε φίλε; Να σκοτώνουν οι άνθρωποι ο ένας τον άλλον για 2 ευρώ. Λίγο δεν είναι, να έχει γίνει τόσο φθηνή η ανθρώπινη ζωή.

- Δεν είναι φτηνή, ούτε ακριβή, δεν έχει τιμή! Γι’ αυτό δεν υπάρχουν προσφορές, ούτε ευκαιρίες. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι φτάσαμε μαζί.

- Φτάσαμε ΜΑΖΙ! Το είπες τόσο ποιητικά φίλε μου αγαπημένε.. Και με τα μεγάλα και υψηλά τείχη που έχουν κτίσει γύρω μας, τι θα κάνουμε; Νομίζω πως στόχος τους είναι να χτίζουν, να χτίζουν για να γκρεμίσουν το ΜΑΖΙ! εκείνη τη στιγμή φτάνει το μετρό, όπου βγαίνουν πλήθη ανθρώπων και ατόμων.

- Δεν είναι ποίηση, είναι ανθρωπιά. Διότι είμαστε οι παράνθρωποι, οι αλλάνθρωποι, οι άλλοι άλλοι που αγαπούν τους συνανθρώπους. Είμαστε κι εμείς χτίστες, αλλά δεν φτιάχνουμε τοίχους σαν τα άτομα, αλλά γέφυρες για τους ανθρώπους. Τα μόνα τείχη που έχουμε είναι τα βιβλία μας. Μπαίνουν στο μετρό. Μες στο βαγόνι υπάρχει ο στίχος του Ποιητή από το ποίημα ΠΑΡΑΘΥΡΑ «Πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον».

- Και μεις γιατί μπήκαμε μέσα; με απορία στον φίλο του.

- Μόνο όταν είμαστε μέσα μπορούμε να ασχοληθούμε με το έξω. Είμαστε στην όαση για να βοηθήσουμε την έρημο. Είμαστε μαζί γιατί ξέρουμε ότι το κοντά δεν φτάνει. Φτάνουν Σύνταγμα.

- Δε θέλω να κατέβουμε εδώ φίλε. Δεν εμπιστεύομαι με τίποτα το «Σύνταγμα» αυτής της χώρας. Συνεχίζουμε για Ακρόπολη να βρούμε τους αρχαίους φίλους μας;

- Τότε πρέπει να κατεβούμε για να αλλάξουμε μετρό! Άντε, έλα μαζί μου! Αλλάζουμε χώρο για να βρούμε τον χρόνο...

- Σου έχω τυφλή εμπιστοσύνη κλείνει τα μάτια και δίνει το αριστερό του χέρι στον φίλο του. Αν βρούμε χρόνο, θα βρούμε και χρήμα και έτσι θα βοηθήσουμε ανθρώπους.

- Σε κρατάω, μην φοβάσαι! Ακολουθώ το χρώμα του αοράτου. Από εδώ. Από εκεί. Ούτε δεξιά, ούτε αριστερά. Μόνο μπροστά για να πάμε πίσω στο χρόνο. Μπαίνουν στην κόκκινη γραμμή

- Κόκκινη γραμμή είναι αυτό ή φλέβα; Η πιο παράξενη μηχανή του χρόνου. Λες να μας μεταφέρει στην Ιθάκη;

- Είναι χρονική αιμοδοσία. Μπορείς ν’ ανοίξεις τα μάτια σου τώρα. Έχει φως εδώ... Ας βρούμε πρώτα την αγορά του Σωκράτη.

- Υπάρχει σε έναν τοίχο ο στίχος του Καβάφη «Ίσως το φως θα 'ναι μια νέα τυραννία». Και νιώθει φοβισμένος. Δεν μου είπες να μην φοβάμαι;

- Να μην φοβάσαι, εδώ έχει πολλές σκιές. Υπάρχει το φως του μαύρου. Περπάτα σιγά σιγά, για να μην πληγώσουμε το φως του μαρμάρου.

- Θα περπατήσω τόσο σιγά, που κάθε μου βήμα θα φέρνει πίσω κάθε γενιά που εξαφάνισαν κάποτε.

- Ναι, ναι, αυτός είναι ο σωστός ρυθμός, διότι η βραδύτητα πάει με την μνήμη, ενώ η ταχύτητα με τη λήθη.

Εκείνη τη στιγμή, βλέπουν έναν πιτσιρικά να σβήνει με μαρκαδόρο κόκκινο, ένα έψιλον από την λέξη ταξείδι του Ποιητή.

- Όταν σβήνεις ένα γράμμα, εμφανίζεται το πνεύμα, αν είναι ιστορική η πράξη, αλλιώς είναι κίνηση λήθης.

- Εμείς τώρα είμαστε μάρτυρες μίας ηρωικής πράξης ή όχι;

- Μόνο μίας άλλης λήθης.


- Έλα φτάσαμε στην Αγορά του Σωκράτη. κάθονται σε ένα παγκάκι. Αν ο Καβάφης φίλε ήταν μνημείο, ποιο λες να ήταν;

- Ο ναός του Ήφαιστου.

- Συμφωνώ απόλυτα αλλά με μία σημείωση μόνο. Πως ο ναός του Ηφαίστου είναι προσβάσιμος για το κοινό. Ενώ το έργο του Καβάφη, είναι καινό για το κοινό και προσβάσιμο στους βασικούς. Τι λες κι εσύ φίλε;


- Υπάρχει η ίδια προσβασιμότητα. Ο καθένας μπορεί να τον δει, αλλά σπάνιοι είναι αυτοί που πηγαίνουν να τον δουν. Είναι ένα ανοιχτό βιβλίο. Και λίγο πιο πέρα υπάρχει ο χώρος μας, εκεί που βρεθήκαμε ήδη! Είδες πόσο αργά περπατήσαμε...

- Ναι θυμάμαι, με έχεις ξαναφέρει εδώ, τότε που με πήγες πρώτη φορά σπίτι σου και καθήσαμε ξυπόλητοι στο ξύλινό σου πάτωμα για να κάνουμε θέατρο με μπογιές πανάκριβες.

- Μην ξεχνάς όμως ότι ήπιαμε και μαζί ακόμα πιο κοντά από το ναό, διαβάζοντας για τους 33 μήνες του Μαΐου. Και τώρα φτάσαμε εδώ στο σταυροδρόμι του γαλάζιου κάτω από τη λευκή πέτρα για να δούμε τα μαύρα γράμματα του ποιητή.

- Ναι ήπιαμε μαζί. Δε το ξεχνώ ούτε αυτό. Ήρθε ο σερβιτόρος και εγώ παρήγγειλα κάτι παράξενο. Σε κοιτάζει για να παραγγείλεις εσύ και του λες «το ίδιο». Έτσι είναι οι καλοί φίλοι πιστεύω και είμαι σίγουρος για αυτό. Λένε συχνά «το ίδιο» και τρώνε και ίδιες καραμέλες. Βγάζει από την τσέπη 4 στυλό. Μοβ, μαύρο, κόκκινο, ροζ. Διάλεξε και γράψε έναν αγαπημένο σου στίχο του ποιητή, εδώ σε αυτή την μαύρη πέτρα που δεν έριξε ποτέ ο Καβάφης στην Ελλάδα.

- Aνεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω.


Σημ. Σ.Ν. Στον διάλογο έχουμε τις εικόνες του 2013 που ήταν το «Έτος Καβάφη». Έχουμε γράψει σχετικά στο θέμα: «Ο Καβάφης στο υπόγειο του μεγάρου Μαξίμου» σχολιασμός στο ποίημα «Εν μεγάλη Ελληνική αποικία, 200 π.Χ.» Κ.Π. Καβάφης (ΕΔΩ)


Κ.Π. ΚαβάφηςΤΕΙΧΗ [1896, 1897]*

Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.
Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ.
Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη·

διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον.
A όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω.

Aλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον.
Aνεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω.

Βιβλιογραφία / Πηγές:
• 13681Στην Ιθάκη του Καβάφη περπατήσαμε αργά. 
Β. Ευαγγελίου, Ν. Λυγερός, October 30, 2013 / Dialogs
(με Β. Ευαγγελίου). (διάλογος). Perfection 14 9 10/2013
39941 - Με το βλέμμα - Ν. Λυγερός August 24, 2018
7421 - Μπροστά στα τείχη - Ν. Λυγερός June 11, 2012
• Ο Νίκος Λυγερός είναι μαθηματικός, στρατηγικός αναλυτής 
*Τείχη [1896, 1897] Καβάφης, Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος, 1984


Σχετικά:

Το μοναχικό τέλος, ο θάνατος και τις τελευταίες ώρες του Καβάφη

ΑυτοΒιογραφία του Καβάφη ΕΔΩ

Αναλύσεις ποιημάτων του ΕΔΩ

ΠερισσότεραΚ.Π. Καβάφης, Ν. ΛυγερόςΛογοτεχνία-Ποίηση


Συνομιλίες στο Facebook:

Effie Gounari: Σοφία Ντρέκου Στάση πάλι έκανα.... και θυμήθηκα μια άλλη στάση το 2003 που μας είχε αγγίζει ...και επειδή σε λίγες μέρες θα γράψουν για τα 13 χρόνια μιας "μη λήθης" και "Λένε συχνά "το ίδιο" και τρώνε και ίδιες καραμέλες" και επειδή το "Aνεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω". και το "ταξείδι" συνεχίζεται και ας νομίζουν οι κοινωνίες ότι σταμάτησε, και επειδή η όλη εικόνα που δίδει ο Νίκος Λυγερός / Nikos Lygeros αφορά μέσα μεταφοράς, ανθρωπιά και λήθη -κάθε του λέξη με αγγίζει - και επειδή Καβάφης μέσα του αλλά και μέσα μας-μου ...επέτρεψέ μου να σου θυμίσω αυτό το γεγονός ''ΣΑΝ σήμερα πριν 12 χρόνια: το δυστύχημα στα Τέμπη που συγκλόνισε την Ελλάδα-21 μαθητές νεκροί! Η χώρα βυθίστηκε στο ΠΕΝΘΟΣ'' και να ανεβάσω αυτό που μοιράστηκα τότε τότε στο Πανελλήνιο Οικονομικό Περιοδικό "Προσέγγιση" |(δύο σελίδες αφιέρωσαν). Τελειώνει με ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ όχι γιατί ιστορικά έχει σχέση αλλά για την ουσία του, διότι η ίδια είμαι ασήμαντη να ομιλώ, μα όταν ομιλώ δημόσια πάντα ψάχνω να βρω αυτό που θα πω να τόχουν πει άριστα και οι γίγαντες.


Δεν υπάρχουν σχόλια: