Σεπτέμβριος - Αρχή της Ινδίκτου και Παγκόσμια Ημέρα Προσευχής για το Περιβάλλον | Αέναη επΑνάσταση

Στις παραμονές της 11ης Ινδικτιώνος

Παραμονή Πρωτοχρονιάς (Βυζαντινών)

✍️ Σοφία Ντρέκου

Ο Σεπτέμβρης μετρά τις ώρες του κόσμου σαν νήματα φωτός που τεντώνονται στο άπειρο. Η γη ανασαίνει και ζητά από τον άνθρωπο όχι κυριαρχία, αλλά ευθύνη· όχι κέρδος, αλλά φροντίδα. Στην αρχή του χρόνου ο ουρανός χαμηλώνει, και κάθε φύλλο, κάθε σταγόνα μοιάζει με ψίθυρο προσευχής. Κι αν σηκώσουμε το βλέμμα, θα δούμε πως το ευχαριστώ της κτίσης είναι το ίδιο με το ευχαριστώ του Θεού· μια σιωπή που φωτίζει τον χρόνο.

Η εκκλησιαστική πρωτοχρονιά, η Ινδίκτιος και

η καθιέρωση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως

ημέρα σεβασμού και προστασίας της δημιουργίας.

Εισαγωγή

Η 1η Σεπτεμβρίου σηματοδοτεί την αρχή της Ινδίκτου, δηλαδή του εκκλησιαστικού έτους, και έχει καθιερωθεί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως Παγκόσμια Ημέρα Προσευχής για το Φυσικό Περιβάλλον.

Στη βυζαντινή και ρωμαϊκή παράδοση, η Ινδικτιών συνδέθηκε με φορολογικές και διοικητικές απογραφές, ενώ για την Ορθόδοξη Εκκλησία αποτελεί θεολογικό και πνευματικό ορόσημο. Η ημέρα αυτή υπενθυμίζει τη σχέση του ανθρώπου με τη δημιουργία και την ευθύνη του να σέβεται και να προστατεύει τη φύση ως δώρο Θεού.

Μέσα από υμνολογία, πατερικές αναφορές και την προφητεία του Ησαΐα που διάβασε ο Χριστός στη Συναγωγή, η Εκκλησία τονίζει ότι η οικολογία δεν είναι θεωρία αλλά τρόπος ζωής και αγιότητας.

Κι αν είσαι στο σκαλί το πρώτο, πρέπει

νά 'σαι υπερήφανος κ' ευτυχισμένος.

Εδώ που έφθασες, λίγο δεν είναι•

τόσο που έκαμες, μεγάλη δόξα.

Κων. Καβάφης (1863-1933)

Η Αρχή της Ινδίκτου – πρώτη Σεπτεμβρίου

1η Σεπτεμβριου· Αρχή της Ινδίκτου - Παγκόσμια μέρα προσευχής
υπέρ του Φυσικού Περιβάλλοντος κατά το Οικουμενικό Πατριαρχείο

Καθιέρωση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, λόγοι Μητροπολίτη 

Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα, οικολογία ως πνευματική στάση

Εδώ και αρκετά χρόνια ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος έχει κηρύξει την 1η Σεπτεμβρίου (την εκκλησιαστική πρωτοχρονιά – «αρχή της Ινδίκτου») ημέρα προσευχής υπέρ του φυσικού περιβάλλοντος. Το μέτρο αυτό αναμφίβολα είναι ωραίο και ορθό.

Μάλιστα, ο μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης (Ζηζιούλας) έχει επισημάνει ότι θα έπρεπε ο σύγχρονος χριστιανός να θεωρεί ηθικές εκτροπές, δηλαδή αμαρτίες, και τις πράξεις του που καταστρέφουν το περιβάλλον.

Ιστορικό πλαίσιο της Ινδίκτου

Κατά τη Βυζαντινή εποχή, η πρώτη Σεπτεμβρίου θεωρούνταν η αρχή τόσο του εκκλησιαστικού όσο και του οικονομικού έτους. Στη ρωμαϊκή περίοδο, όμως, η έναρξη δεν ήταν ενιαία· άλλοτε επιλεγόταν ο Απρίλιος, άλλοτε ο Οκτώβριος, συνδεδεμένοι με την αναχώρηση των αξιωματούχων από τη Ρώμη προς τις επαρχίες τους, όπου θα ασκούσαν την εξουσία τους για έναν χρόνο. Η «Ίνδικτος» καθιερώθηκε ως κύκλος δεκαπέντε ετών, μέσα στον οποίο γίνονταν απογραφές για φορολογικούς και δημογραφικούς σκοπούς, ώστε τα στοιχεία του κράτους να παραμένουν έγκυρα και επικαιροποιημένα. Το σύστημα αυτό εισήγαγε ο Οκταβιανός Αύγουστος, στα χρόνια από το τριάντα ένα προ Χριστού έως το δεκατέσσερα μετά Χριστόν.

Πνευματική αρχή και ανανέωση

Η πρώτη Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί από την Εκκλησία ως η αρχή του εκκλησιαστικού έτους και στην υμνολογία της ημέρας βρίσκουμε πλήθος σχετικών αναφορών. Η ημερομηνία αυτή δεν είναι μόνο τυπικός χρονικός σταθμός· για πολλούς σηματοδοτεί την επιστροφή από την καλοκαιρινή ανάπαυση σε μια νέα περίοδο αγώνα και στόχων. Είναι πρόσκληση να ανανεώσουμε τον εσωτερικό μας βηματισμό: να θέσουμε νέους σκοπούς, να καλλιεργήσουμε νέα διάθεση και να ξαναβρούμε την ελπίδα που ζωογονεί την ψυχή.

Σύγχρονη πρόσληψη και οικολογική ευθύνη

Με την πρωτοβουλία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η πρώτη Σεπτεμβρίου αναδείχθηκε σε ημέρα προσευχής και σεβασμού για το περιβάλλον. Η σχέση μας με τη δημιουργία δεν είναι απλώς πρακτική ή χρηστική· είναι βαθιά πνευματική, γιατί η Κτίση αποτελεί δώρο του Θεού προς τον άνθρωπο.

Η ευθύνη μας είναι να τη σεβόμαστε, να την προστατεύουμε και να την αξιοποιούμε με ευγνωμοσύνη, όχι να την καταστρέφουμε. Ο σεβασμός προς τη φύση δεν είναι γνώση που αποκτάται, αλλά τρόπος ζωής που βιώνεται στον πνευματικό αγώνα, ως πορεία προς τη θέωση. Γι’ αυτό μπορούμε να πούμε ότι ο αληθινός οικολόγος δεν είναι άλλος από τον Άγιο.

❈ Η φωνή των Πατέρων της Εκκλησίας

• Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης γράφει στον Συναξαριστή του για την Ινδίκτιο και κάνει αναφορά στον Προφήτη Ησαΐα από τον Χριστό, πνευματικό μήνυμα.

Σκηνή από ταινία ο Ιησούς από την Ναζαρέτ, 1977

Πρέπει να ηξεύρωμεν, αδελφοί, ότι η του Θεού αγία
Eκκλησία εορτάζει σήμερον την Iνδικτιώνα, διά τρία αίτια.

Πρώτον, επειδή και αυτή είναι αρχή του χρόνου. Διά τούτο και κοντά εις τους παλαιούς Pωμάνους πολλά ετιμάτο αυτή εξ αρχαίων χρόνων. Iνδικτιών δε κατά την ρωμαϊκήν, ήτοι λατινικήν γλώσσαν, θέλει να ειπή ορισμός.

Kαι δεύτερον εορτάζει ταύτην η Eκκλησία, επειδή και κατά την σημερινήν ημέραν, επήγεν ο Kύριος ημών Iησούς Xριστός μέσα εις την Συναγωγήν των Iουδαίων, και εδόθη εις αυτόν το Bιβλίον του Προφήτου Hσαΐου, καθώς γράφει ο Eυαγγελιστής Λουκάς (Λουκ. δ'). Tο οποίον Bιβλίον ανοίξας ο Kύριος, ω του θαύματος! ευθύς εύρε τον τόπον εκείνον, ήτοι την αρχήν του εξηκοστού πρώτου κεφαλαίου του Hσαΐου, εις το οποίον είναι γεγραμμένον διά λόγου του τα λόγια ταύτα: 

«Πνεύμα Kυρίου επ’ εμέ, ου ένεκεν έχρισέ με, ευαγγελίσασθαι πτωχοίς απέσταλκέ με, ιάσασθαι τους συντετριμμένους την καρδίαν, κηρύξαι αιχμαλώτοις άφεσιν και τυφλοίς ανάβλεψιν, αποστείλαι τεθραυσμένους εν αφέσει, κηρύξαι ενιαυτόν Kυρίου δεκτόν».

Aφ’ ου δε ανέγνωσεν ο Kύριος τα περί αυτού λόγια ταύτα, εσφάλισε το Bιβλίον και το έδωκεν εις τον υπηρέτην. Έπειτα καθίσας, είπεν εις τον λαόν «ότι σήμερον ετελειώθησαν οι λόγοι της Προφητείας ταύτης εις τα εδικά σας αυτία». Όθεν ο λαός ταύτα ακούων, εθαύμαζε διά τα χαριτωμένα λόγια, οπού εύγαινον εκ του στόματός του, ως τούτο γράφει ο αυτός Eυαγγελιστής Λουκάς (αυτόθι).

Eίναι δε και τρίτη αιτία, διά την οποίαν η Eκκλησία του Xριστού κάμνει σήμερον ενθύμησιν της Iνδίκτου, και εορτάζει την αρχήν του νέου χρόνου: ήγουν, ίνα διά μέσου της υμνωδίας και ικεσίας, οπού προσφέρομεν εις τον Θεόν εν τη εορτή ταύτη, γένη ο Θεός ίλεως εις ημάς, και ευλογήση τον νέον χρόνον, και χαρίση τούτον εις ημάς ευτυχή και γεμάτον από όλα τα σωματικά αγαθά. Kαι ίνα φωτίση τας διανοίας μας, εις το να περάσωμεν όλον τον χρόνον καθαρώς και με αγαθήν συνείδησιν, και εις το να ευαρεστήσωμεν τω Θεώ, με την φύλαξιν των εντολών του. Kαι ούτω να τύχωμεν των εν Oυρανοίς αιωνίων αγαθών. 

Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των

δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005

Αρχή Ινδίκτου: Χρόνος, Δημιουργία και Ευθύνη

Η 1η Σεπτεμβρίου δεν είναι απλώς μια ημερολογιακή αρχή, αλλά μια πνευματική πρόσκληση. Η Ινδίκτιος, ως εκκλησιαστική πρωτοχρονιά, μας υπενθυμίζει ότι ο χρόνος είναι δώρο Θεού και ότι κάθε κύκλος ζωής είναι ευκαιρία για ανανέωση, μετάνοια και ευχαριστία.

Η ημέρα προσευχής για το περιβάλλον δεν αφορά μόνο οικολογική μέριμνα, αλλά αποκαλύπτει το βαθύτερο μυστήριο της κτίσης: ο κόσμος δεν είναι αντικείμενο εκμετάλλευσης, αλλά τόπος ιερής συνάντησης με τον Δημιουργό.

Ο άνθρωπος καλείται να σταθεί όχι ως κυρίαρχος της φύσης, αλλά ως οικονόμος της, σεβόμενος την ισορροπία του σύμπαντος.

Έτσι, κάθε Σεπτέμβριος μας υπενθυμίζει ότι η γη είναι ιερό θυσιαστήριο, τα νερά της ύμνος, και ο αέρας της προσευχή. Όπως λέει ο Ελύτης, «κι έναν πόντο πιο ψηλά να πάτε, άνθρωποι, ευχαριστώ θα σας πει ο Θεός».

κι ένα ποιητικό επίμετρο σαν σφραγίδα στην οικολογική προσευχή:

Σεπτέμβρης,
μετράς τις ώρες του κόσμου
σαν νήματα φωτός που τεντώνονται στο άπειρο.

Η γη ανασαίνει
και ζητά από τον άνθρωπο
όχι κυριαρχία, μα ευθύνη·
όχι κέρδος, μα φροντίδα.

Στην αρχή του χρόνου
ο ουρανός χαμηλώνει,
και κάθε φύλλο, κάθε σταγόνα
μοιάζει με ψίθυρο προσευχής.

Κι αν σηκώσεις το βλέμμα,
θα δεις πως το ευχαριστώ της κτίσης
είναι το ίδιο με το ευχαριστώ του Θεού·
μια σιωπή που φωτίζει τον χρόνο.

✍️ Σοφία Ντρέκου

Καλή χρονιά! Καλό Μήνα!

► Ο μήνας Σεπτέμβριος με τις παραδόσεις και τα έθιμά του

Περισσότερα: Ινδικτιών, Σεπτέμβριος, Νικόδημος ο Αγιορείτης

ΣΧΕΤΙΚΑ:
►Τι σημαίνει αρχή της Ινδίκτου; Γιατί ξεκινάει το εκκλησιαστικό έτος 1η Σεπτεμβρίου;
► Εορτή των Φώτων και φυσικό περιβάλλον


Οι Αναγνώστες και Αναγνώστριες σχολιάζουν στο Facebook

Ανάρτηση Sophia Drekou 1 Σεπτεμβρίου στις 10:37 μ.μ.

Συντάκτης Sophia Drekou:
ιφιγένεια μου, καλό μήνα να έχουμε! Όπως αλλάζουν οι μήνες κι οι εποχές, έτσι κι οι διάλογοί μας μένουν σταθεροί, σαν μικρά φώτα μέσα στο χρόνο. 3 εβδ.

Απάντηση ιφιγένεια γεωργιάδου:
Sophia νέα δυναμική εντυπωσιακή συνολικά καθοριστική των αναπτύξεων των επικριτικών των συμπτύξεων των μοναχικών drones των επιθετικών αμφισβητήσεων των επιχορηγήσεων σε smart cities τοποθετήσεων των μελλοντικών ερευνών surveillance η προτεινόμενη λύση των πολυπολιτισμικών διευθετήσεων των χαοτικών... YouTube - Aurea Belem - Alok Live Drone Show - 3 εβδ.

Απάντηση Sophia Drekou:
ιφιγένεια, η δυναμική που περιγράφεις είναι πράγματι σαν καταιγίδα: drones που παρακολουθούν, πόλεις που γίνονται «έξυπνες» αλλά λιγότερο ανθρώπινες, αμφισβητήσεις που γίνονται επιθετικές, και έρευνες που μετατρέπουν την ίδια την ελευθερία σε δεδομένα προς καταγραφή.
Μέσα σε όλα αυτά, η «λύση» που πλασάρεται μοιάζει να είναι μια νέα πολυπολιτισμική διευθέτηση του χάους∙ όμως η αληθινή λύση ίσως να μην είναι τεχνολογική, αλλά υπαρξιακή: να μην ξεχάσουμε τον άνθρωπο, να μην χάσουμε τον Λόγο μέσα στο θόρυβο των συστημάτων.
Γιατί αν χαθεί η ψυχή, καμία smart city δεν θα είναι ποτέ πραγματικά ζωντανή. Rollin' On from Jackie Venson Love Transcends Live in Austin YOUTUBE.COM 3 εβδ.

Απάντηση ιφιγένεια γεωργιάδου:
Sophia η ψευδαίσθηση ενισχύει την αυταπάτη είναι το ζητούμενο κάθε ενέργεια κάθε λόγος κάθε εμπορική πράξη απομυζά την τελευταία ρανίδα αίματος του θυσιαστικού σφάγιου του πιστού στην ουράνια τελειότητα της βασιλείας της σύνδεσης με την τριαδική σοφία της ουσίας...η πιστωτική ανίχνευση στην ασφυκτική εξουσία...The more you choose to ignore it Faster you’ll reach your dying day [piano solo]
How do you live Knowing each moment could be your last https://jackievenson.com/love-transcends-2021 3 εβδ.

Απάντηση ιφιγένεια γεωργιάδου
Sophia συνασπισμός στην Σαγκάη και ο μισός κόσμος αναμετριέται με τον άλλο μισό το νέο μήνυμα του αντιπερισπασμού ...σε μιά αναβολή που επιζητείται ...σε μια ανακωχή που αγνοείται... στις πολεμικές συρράξεις...Is it the beginning Of the fall of the USA The great experiment Bursting at the seams Built on the backs of too many lost dreams - Fall of The USA Live Jackie Venson at Antone's - YouTube 3 εβδ.

Απάντηση Sophia Drekou
ιφιγένεια. η ψευδαίσθηση όντως γίνεται το πιο ισχυρό όπλο του κόσμου: ένα πέπλο που σκεπάζει την αλήθεια και τρέφει την αυταπάτη, ώσπου ο άνθρωπος να νιώσει σφάγιο, απομυζώμενος από την ίδια του την πίστη σε ψεύτικες υποσχέσεις.
Κι όμως, μέσα στην ασφυκτική εξουσία, υπάρχει εκείνη η μία δίψα που δεν μπορεί να σβήσει:
η σύνδεση με την τριαδική Σοφία, το φως που δεν απομυζά αλλά χαρίζει, δεν αφαιρεί αλλά πληρώνει. Ίσως τελικά το ερώτημα «πώς να ζήσεις γνωρίζοντας ότι η κάθε στιγμή μπορεί να είναι η τελευταία» να απαντάται μόνο έτσι: με το να ζεις κάθε στιγμή ως πρόσκληση προς το αιώνιο. 3 εβδ.

Απάντηση Sophia Drekou
ιφιγένεια, ο κόσμος όντως μοιάζει μοιρασμένος στα δύο, κι οι συνασπισμοί γίνονται οι νέες «αυτοκρατορίες» που μετριούνται μεταξύ τους. Μα πίσω από τον αντιπερισπασμό, την αναβολή και την αγνοημένη ανακωχή, διακρίνεται πάντα η ίδια αγωνία: μήπως βρισκόμαστε μπροστά σε μια πτώση που κανείς δεν θέλει να ομολογήσει.
Κι όμως, μέσα στις ρωγμές των γιγάντων, ανασαίνει η ελπίδα των νέων∙ ότι ό,τι χτίστηκε πάνω σε χαμένες ψυχές, μπορεί να ξαναχτιστεί πάνω σε ενότητα και αγάπη. Ίσως η πραγματική νίκη δεν είναι ποιος επικρατεί στον χάρτη, αλλά αν ο άνθρωπος θυμηθεί ξανά πως μόνο ενωμένος μπορεί να σωθεί. 3 εβδ.

Απάντηση ιφιγένεια γεωργιάδου
Sophia στα μάτια που βλέπουν ...στις ψυχές που ακούνε... στις καρδιές που αγαπούνε... ήρθε η ώρα της αποκάλυψης του φωτός ...Then I play and sing and dance 3 εβδ. Cover My Eyes Solo Performance by Jackie Venson - YouTube

Απάντηση Sophia Drekou
ιφιγένεια, ναι, μόνο όταν τα μάτια βλέπουν, οι ψυχές ακούνε και οι καρδιές αγαπούν έρχεται η αληθινή αποκάλυψη του φωτός. Η άγνοια δεν είναι μακαριότητα∙ είναι τύφλωση που μας στερεί την ομορφιά. Να uncover our eyes, όπως λέει το τραγούδι, γιατί μόνο έτσι ο κόσμος μεταμορφώνεται: όχι σε σκοτάδι που μας κρατά δέσμιους, αλλά σε διάφανη θέα προς τον Θεό. 3 εβδ.

Απάντηση Sophia Drekou: Η κτίση δεν είναι αντικείμενο· είναι δώρο. Σήμερα, στην αρχή της Ινδίκτου, προσευχόμαστε και δεσμευόμαστε για σεβασμό στη δημιουργία. 3 εβδ.

Απάντηση Theo Sav
Καλο και χαρουμενο μηνα Σοφη μου Σοφία!!! Με αγαπη!!

Απάντηση Sophia Drekou
Theo μου, να ’ναι ο Σεπτέμβρης τρυγητής χαράς και ελπίδας. Ευχαριστώ!

Απάντηση Theo Sav: Sophia Drekou Αμην... 3 εβδ.

Απάντηση Ευθαλία Θάλια δύο
Καλό μήνα Σοφία μου!!!! 3 εβδ.

Απάντηση Sophia Drekou
Θάλια μου, καλό μήνα με υγεία και καλές ειδήσεις! 3 εβδ.

Απάντηση Voula Kapiri
Καλό, γλυκό Σεπτέμβρη Σοφία μου, καλό φθινόπωρο!

Απάντηση Sophia Drekou
Voula, εύχομαι δημιουργικό και γαλήνιο μήνα, με υγεία, έμπνευση και καρποφόρα έργα.