Ο κινηματογράφος ή αλλιώς σινεμά και το τέλος του κινηματογράφου (video)


15 Οκτωβρίου: Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Κινηματογράφων Τέχνης καθιερώθηκε το 2016 από τη Διεθνή Συνομοσπονδία Κινηματογράφων Tέχνης (CICAE) σε συνεργασία με την Europa Cinemas, το δίκτυο που προβάλλει τις ευρωπαϊκές ταινίες με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στόχος του εορτασμού είναι να συστήσει την ποικιλομορφία της ευρωπαϊκής καλλιτεχνικής ταινίας και να υποστηρίξει το έργο κινηματογραφικών χώρων και δικτύων κινηματογράφου, που τις προβάλλουν.

Κινηματογράφος

Ο κινηματογράφος ή αλλιώς σινεμά (από το γαλλικό cinématographe, cinema) είναι η αποκαλούμενη και έβδομη τέχνη, δίπλα στη γλυπτική, τη ζωγραφική, το χορό, την αρχιτεκτονική, τη μουσική και τη λογοτεχνία. Αρχικά, εμφανίστηκε περισσότερο ως μια νέα τεχνική καταγραφής της κίνησης και οπτικοποίησής της, όπως δηλώνει και ο ίδιος ο όρος (κινηματογράφος = κίνηση + γραφή).

Ο κινηματογράφος ως τέχνη

Ένας από τους πρώτους κινηματογραφιστές που χρησιμοποίησε την διαθέσιμη τεχνική της εποχής με σκοπό την παραγωγή ταινιών κάτω από όρους τέχνης, υπήρξε ο Ζωρζ Μελιέ, ο οποίος θεωρείται και από τους πρώτους κινηματογραφικούς σκηνοθέτες. Οι ταινίες του πραγματεύονταν θέματα από το χώρο του φανταστικού, ενώ η ταινία του Ταξίδι στη Σελήνη (Le voyage dans la lune, 1901) υπήρξε πιθανότατα η πρώτη που προσπάθησε να περιγράψει ένα ταξίδι στο διάστημα. Επιπλέον, εισήγαγε τεχνικές οπτικών εφέ, ενώ για πρώτη φορά πρόβαλε έγχρωμες ταινίες, χρωματίζοντας την κινηματογραφική ταινία (καρρέ) με το χέρι.

Με αφετηρία τις νέες δυνατότητες που αναδείχθηκαν, ο κινηματογράφος μετασχηματίστηκε διεθνώς σε μία δημοφιλή μορφή τέχνης, ενώ παράλληλα πολλοί κινηματογραφικοί χώροι δημιουργήθηκαν με αποκλειστικό σκοπό την προβολή ταινιών. Εκτιμάται ότι το 1908, στις Ηνωμένες Πολιτείες υπήρχαν περίπου 10.000 κινηματογράφοι.

Οι ταινίες της εποχής είχαν διάρκεια δέκα έως δεκαπέντε λεπτών, αλλά σταδιακά η διάρκειά τους αυξήθηκε. Σημαντική συμβολή σε αυτό είχε ο Αμερικανός σκηνοθέτης D. W. Griffith, στον οποίο ανήκουν μερικά από τα πρώτα ιστορικά έπη του κινηματογράφου. Το 1912 (ή 1911) ο θεωρητικός χρησιμοποίησε για πρώτη φορά σε δοκίμιό του τον όρο έβδομη τέχνη για να περιγράψει τον κινηματογράφο.

Θεωρία κινηματογράφου

Η «θεωρία του κινηματογράφου» επιδιώκει να αναπτύξει συνοπτικές και συστηματικές έννοιες που ισχύουν για τη μελέτη του κινηματογράφου ως τέχνη. Η ιδέα του κινηματογράφου ως μορφή τέχνης ξεκίνησε το 1911 με τη Γέννηση της Έκτης Τέχνης του Ριτσιότο Κανούντο. Η Φορμαλιστική θεωρία, με επικεφαλής τους Ρούντολφ Άρνχαιμ, Μπέλα Μπαλάζ, και Σίγκφριντ Κρασάουερ, τόνισαν πώς ο κινηματογράφος διέφερε από την πραγματικότητα και ως εκ τούτου θα μπορούσε να θεωρηθεί έγκυρη καλή τέχνη.

Δείτε επίσης: Κινηματογράφος: η γέννηση της έβδομης τέχνης - Ν. Λυγερός (video)

Ο Γάλλος κριτικός Αντρέ Μπαζέν αντέδρασε ενάντια σε αυτήν τη θεωρία υποστηρίζοντας ότι η καλλιτεχνική ουσία μιας ταινίας έγκειται στην ικανότητά της να αναπαράγει μηχανικά την πραγματικότητα, όχι στις διαφορές της από την πραγματικότητα, και αυτό οδήγησε στη ρεαλιστική θεωρία. 

Ο Μπαζέν διατύπωσε τη θεωρία της οργανικής φόρμας, της πίστης ότι η φόρμα και το περιεχόμενο είναι αμοιβαία εξαρτώμενα το ένα από το άλλο στην ταινία όπως σε οποιοδήποτε άλλο είδος τέχνης.

«Ο κινηματογράφος θα γίνει τέχνη
μόνο όταν τα υλικά του γίνουν τόσο
φθηνά όσο το μολύβι και το χαρτί.»
Ζαν Κοκτώ, 1889 -11 Οκτ 1963

Η γοητεία του κινηματογράφου
οφείλεται στο φόβο του θανάτου.
Jim Morrison, 1943-1971 «Doors»

Βίντεο: Το τέλος του κινηματογράφου

Σε 50 χρόνια κανείς δεν θα βλέπει ταινίες. Θα είναι κάτι άλλο. Το φιλμ έχει τα όρια του. Δε μπορείς να γυρίσεις πάνω από 11 λεπτά τη φορά. Ένα ρολό είναι 305 μέτρα. Κι ένα μέτρο φιλμ είναι 2 δευτερόλεπτα. Δηλαδή 11 λεπτά περίπου. Αυτός ο περιορισμός καθόρισε τον τρόπο δημιουργίας κινηματογράφου.

Πάμπλο Γκονσάλες ντελ Άμο (Pablo del Amo)
Μοντέρ ταινιών, Βραβείο «Γκόγια» Καλύτερου 
μοντάζ 1927 - 4 Αυγούστου 2004, Μαδρίτη, Ισπανία


Οι κινηματογραφικές ταινίες χρειάζονται ήχο όσο
οι συμφωνίες του Μπετόβεν χρειάζονται στίχο.
Ο Τσάρλι Τσάπλιν, (1889 - 25 Δεκεμβρίου 1977) 
στο τέλος της εποχής του βωβού κινηματογράφου

«Εάν μια ταινία μπορεί να φωτίσει τη ζωή άλλων ανθρώπων που μοιράζονται αυτόν τον πλανήτη μαζί μας και να μας δείξει όχι μόνο πόσο διαφορετικά είναι, αλλά, παρόλα αυτά, μοιράζονται τα ίδια όνειρα και τον πόνο, τότε αξίζει να χαρακτηριστεί σπουδαία». [Ρότζερ Ίμπερτ (Roger Joseph Ebert, 18 Ιουνίου 1942 - 4 Απριλίου 2013]

Θέλω να φανταστείς πώς
θα είναι η πρώτη ταινία που θα κάνει
μια υπερδομή αφού νιώσει μέσα της
τι είναι κινηματογράφος. Μπορεί να
είναι δύσκολο γιατί υπάρχει δυνατότητα
να το κάνει για άλλες υπερδομές.

Βιβλιογραφία:
• Κηθ Ρήντερ (μφ. Σώτη Τριανταφύλλου), Ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου 1895-1975, εκδ. Αιγόκερως, 2000. wikipedia.org
• Hill, John & Gibson, Pamela Church (1998). The Oxford Guide to Film Studies. Oxford; New York: Oxford University Press
• Vogel, Amos (1974). Film as a Subversive Art. New York: Random House.
• 51962 - Θέλω να φανταστείς - Ν. Λυγερός June 9, 2020 Poems

2 σχόλια:

ΚΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΕΛΙΣΑΙΟΣ είπε...

( ΠΑΛΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ) Ένας κόσμος αθωότητας που μας έχει λείψει. Μένει ο νόστος μιας σεμνότητας που έχει πια εκλείψει. Ηθοποιοί απ' τα μπουλούκια με τσαχπινιά, με νάζι. Κάθε βράδυ στα μπουζούκια η πενιά αναστενάζει. Αρσενικά λεβέντικα με πείσμα, με εγω'ι'σμό. Αυθεντικά ζε'ι'μπέκικα, σχέσεις με ηρω'ι'σμό. Δε λείπουν τα καθάρματα, οι ραδιούργοι, οι προδότες. Στη φόρα όλα τ' άπλυτα. Πανούργοι ! Καταδότες ! Ταβέρνα, ανέχεια, βλέμμα μόρτικο. << Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο >>. Δειλίας γέλιο μιας διαλέκτου. Γυναίκες σα μανάρια. << Ο Ήλίας του δέκατου έκτου >>. << Τα κόκκινα φανάρια >>. Ο υπερκινητικός Βέγγος μιας σμίλης στριμένης βίδας. Ο συγκινητικός Βασίλης Κα'ι'λας. Η ανεπανάληπτη Γεωργία Βασιλειάδου. Αδιάλειπτη επικοινωνία με τους θεατές ν' αφηνιάζουν. Καπαδόπουλος Ελισαίος.

Sophia Drekou είπε...

ΤΕΛΕΙΟ !!!