Μίκης Θεοδωράκης - Πώς να κάνεις μνημόσυνο σε έναν αθάνατο; - Σ' αυτόν που γκρέμισε τα πάντα, χωρίς να χαλάσει τίποτα; | Αέναη επΑνάσταση

Στο μνήμα του Μίκη Θεοδωράκη στον Γαλατά Χανίων. Το μνημόσυνο

έγινε με αγάπη και δάκρυα για έναν αθάνατο Έλληνα δημιουργό.

Αποχαιρετώντας Τον Μέγιστο των Ελλήνων. Αυτόν,

που γκρέμισε τα πάντα, χωρίς να χαλάσει τίποτα.

Μνήμη Μίκη Θεοδωράκη – Μνημόσυνο σε έναν αθάνατο

Πώς να κάνεις μνημόσυνο σε έναν αθάνατο; Ο Μίκης Θεοδωράκης που γκρέμισε τα πάντα χωρίς να χαλάσει τίποτα, αφήνοντας ανυπέρβλητο μουσικό και πνευματικό έργο.

Ο Μίκης Θεοδωράκης, ο μέγιστος των Ελλήνων συνθετών και αγωνιστών, παραμένει ζωντανός στη συλλογική μνήμη ως φωνή ελευθερίας και πολιτισμού. Η μουσική και πολιτική του παρακαταθήκη ξεπερνά σύνορα και εποχές: μελοποίησε Ρίτσο και Ελύτη, έβαλε το μπουζούκι στις συμφωνικές σκηνές, ένωσε την Ελλάδα με τον κόσμο. Στο μνημόσυνο της μνήμης του αναστοχαζόμαστε το έργο, τη στάση ζωής και τον ιδεαλισμό του, που θα συνεχίσουν να εμπνέουν γενιές.

✍️ Σοφία Ντρέκου

Μίκης Θεοδωράκης – Μνημόσυνο σε έναν

αθάνατο της Ελλάδας και του όλου κόσμου

Στα Χανιά το μνημόσυνο του μεγάλου συνθέτη, Μίκη Θεοδωράκη. Η τελετή στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου στον Γαλατά, μετά τη Θεία Λειτουργία. Ο Μίκης Θεοδωράκης «αναπαύεται» στο κοιμητήριο του χωριού Γαλατάς Χανίων.

► Ο Τάφος του Μίκη Θεοδωράκη. Λιτή και επιβλητική η αιώνια κατοικία του (pics & video)

ΜΝΗΜΗΣΥΝΟ ΕΝΟΣ ΑΘΑΝΑΤΟΥ

Μίκης Θεοδωράκης σε κορνίζα, που με την τέχνη

και τον αγώνα του σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή.

Ανδρέας Τσιφτσιάν, Οικονομολόγος.

Πρωινός Λόγος Κοζάνη, prlogos.gr

Πώς να κάνεις μνημόσυνο σε έναν αθάνατο; Και πόσα να
γράψεις για έναν άνθρωπο που χώρεσε σε μια ζωή δέκα ζωές;

Πώς να αποχαιρετήσεις τον φίλο, τον πνευματικό σου μέντορα που άλλαξε τη στάση σου στη ζωή και την πολιτική; Για να αναλυθεί, να αποτιμηθεί και να επεξεργαστεί ολόκληρο το μουσικό και πνευματικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη θα χρειαστούν περισσότερα χρόνια από όσα έζησε!

Το εύρος και βάθος της μουσικής του είναι ακόμη ανεξερεύνητο, τέτοιο μάλιστα που δεν συναντάται σε άλλον συνθέτη παγκοσμίως. Έγραψε τα πάντα, όταν οι μεγάλοι συνθέτες στον κόσμο είχαν την έφεση μόνο σε ένα είδος. Έγραψε πάνω από 4.000 συνθέσεις, ορατόρια, μουσική δωματίου, μουσική για συμφωνική ορχήστρα, κλασσική μουσική, όπερα, βυζαντινή, δημοτική μουσική και βεβαίως... λαϊκά τραγούδια.

Ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν δώρο των ουρανών. Ένας ενσαρκωμένος άγγελος. Ήρθε στη γη με συγκεκριμένη αποστολή, και την εκτέλεσε στο ακέραιο.

Επαναστατικές πράξεις στη μουσική

Η μουσική και πολιτική του παρακαταθήκη είναι γεμάτη από επαναστατικές πράξεις. Ρηξικέλευθος και ριζοσπάστης, ένα ανοιχτό μυαλό πέρα από τετριμμένα και πεπατημένες. Ήρθε για να αλλάξει τον κόσμο και, τον άλλαξε.

Μελοποίηση ποίησης

Μελοποίησε την ποίηση. Την έβγαλε από τα βιβλία και την έκανε βιωματική σπουδή του Λαού. Την απόσχισε από την «πνευματική ελίτ» και την έφτιασε λαϊκό τραγούδι να την ακούσουν όλοι. Ο Ρίτσος, ο Ελύτης, ο Γκάτσος, ο Σεφέρης, ο Αναγνωστάκης φτερούγισαν από τις σκονισμένες βιβλιοθήκες και μπήκαν στις καρδιές των Ελλήνων. Ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, ο Πάμπλο Νερούδα, ο Μπρένταν Μπίαν έγιναν κελάηδισμα που χτύπησε σαν αντίλαλος σε αρχαίο βράχο, σαν αχός από μυστικό δείπνο με τους «παλιούς φίλους», τους αρχαίους προγόνους κι επέστρεψε ως ένα ακόμη δώρο τους στον κόσμο.

Αυτό ήταν μια επαναστατική πράξη.

Η βυζαντινή μουσική στον λαό

Έβγαλε τη βυζαντινή μουσική από τις εκκλησιές και την έφερε σε υπόγεια σκοτεινά, σε καπηλειά, σε ταβέρνες και σε «κέντρα διασκέδασης», εκεί που δεν ακούγονταν μέχρι τότε θείες λειτουργίες. Αυτός, έκανε τον λαό να ψάλει στους δρόμους σε λιτανείες της Ελευθερίας και Δημοκρατίας. 

«Ο Μίκης έφερε κυριολεκτικά το Βυζάντιο στη ζωή μας και το ανέδειξε ως κοσμική πραγματικότητα πρωτοπορίας. Όχι με τη στενή έννοια της Βυζαντινής Μουσικής (μόνο), αλλά σε σχέση με ό,τι παρήγαγε ως ελληνική οικουμένη αυτή τη μουσική, διότι η μουσική δεν παράγεται ως αποτέλεσμα έμπνευσης κάποιου, αλλά ως κάτι που βγαίνει μέσα από τη ζωή των ανθρώπων που την βιώνουν» (Γ. Κοντογιώργης).

Μετάλαβε τον Λαό, ο δια Λαόν σαλός.
Αυτό ήταν μια επαναστατική πράξη.

Το μπουζούκι ως συμφωνικό όργανο

«Απενοχοποίησε» το μπουζούκι, το μέχρι τότε «παρεξηγημένο», αυτό με το οποίο ο λαουτζίκος, η εργατική τάξη, η φτωχολογιά έκλαιγε, ερωτεύονταν, γελούσε και διασκέδαζε. Το έβαλε δίπλα σε «ευγενή» και «λόγια» όργανα της αριστοκρατικής τάξης. Το έκανε κοντσέρτο σε συμφωνική ορχήστρα. Πολλοί ποιητές (ειδικά ο Σεφέρης, αλλά και ο Ρίτσος), δεν ήθελαν το μπουζούκι αρχικά, του εξέφρασαν τις σοβαρές «ανησυχίες» τους. Ήταν «υποτιμημένο» όργανο, με αυτό έπαιζαν ρεμπέτικα και χασικλίδικα στις τρούμπες, δεν θα μπορούσε να παιχτεί δα ποίηση μ’ αυτό. Αυτός όμως έστησε πάνω σ’ αυτό τα έργα τους, ενάντια σε κάθε «λογική» τω καιρώ εκείνο.

Αυτό ήταν μια επαναστατική πράξη.

► Μίκης Θεοδωράκης, η Ζωή και το Έργο του διασημότερου οικουμενικού Έλληνα Πολίτη του 20ου αιώνα

Το ελληνικό τραγούδι παγκόσμιο

Έκανε το ελληνικό λαϊκό τραγούδι, παγκόσμιο, το έβαλε στα χείλη όλων αυτών που έκαναν τη νεολαία ολόκληρου του κόσμου να παραληρεί στο άκουσμά τους. Το έβαλε στα στόματα των Beatles, της Joan Baez, της Edith Piaf, των Savage Republic κοκ. Έφερε την ελληνική μουσική στο Χόλυγουντ με τον Al Pacino. Όλος ο κόσμος τραγουδούσε Ελλάδα.

Αυτό ήταν μια επαναστατική πράξη.

Έβαλε τον Χιώτη και τον Μπιθικώτση δίπλα στην κρατική ορχήστρα, αυτή που μέχρι τότε έπαιζε σε κοσμικές εκδηλώσεις για την αθηναϊκή «καλή» κοινωνία. «Μανώλη, -λέει στον Χιώτη ο Μπιθικώτσης- πώς μπορούμε εμείς να τραγουδήσουμε Επιτάφιο και κλαίει η μάνα μου στο μνήμα… θα ξεφτιλιστούμε, πάμε να φύγουμε από δω, δεν είμαστε εμείς για τέτοια»! Κι όμως, ναι αυτός, «του βοτανικού ο μάγκας» έγινε η φωνή της ρωμιοσύνης. Δεν διάλεξε κάποιον «σπουδαγμένο» σε ακριβά κονσερβατόρια, αλλά κάποιον που θα έφευγε οικονομικός μετανάστης στον Καναδά να γίνει εκεί υδραυλικός. Μπήκαν οι «μάγκες» στα αρχαία αμφιθέατρα και τραγούδησαν τους ποιητές με τις πενιές τους. Ανασάλεψαν τ’ αρχαία μάρμαρα με τις διπλοπενιές τους. Έκλαψε ο λαουτζίκος μαζί με την ελίτ, δίπλα-δίπλα πάνω στις αρχαίες πέτρες.

Αυτό ήταν μια επαναστατική πράξη.

Η τραγωδία και η όπερα

Μελοποίησε την αρχαία τραγωδία και την έκανε όπερα. Την Μήδεια, την Ηλέκτρα, την Αντιγόνη, τη Λυσιστράτη. Φεύγει με το παράπονο ότι ειδικά η όπερά του παραμένει ακόμη άγνωστη στην Ελλάδα. «Έντυσε» τους αρχαίους τραγικούς με βυζαντινή μουσικότητα για να προειδοποιήσει τους ανθρώπους σήμερα τί θα συμβεί αύριο.

Αυτό ήταν μια επαναστατική πράξη.

Η μουσική του έχει μια μεταφυσική αύρα, μια υπερβατική συναισθηματική δυναμική, εμπεριέχει στοιχεία που δεν μπορεί να είναι από τον κόσμο τούτο.

Δεν είναι μουσική για να σε διασκεδάσει, αλλά για να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο, βγάζει από μέσα σου ό,τι καλό έχεις και καταπνίγει ό,τι κακό σε κατατρώγει. Την ακούς κι αναθαρρεύεις, σου δίνει ελπίδα, σε εμψυχώνει, σε αντρειεύει, σε απογειώνει, σε ανατριχιάζει, σε κάνει να σκεφτείς και να αναστοχαστείς, ξυπνάει μέσα σου θεριά κι αγρίμια, σου λέει, σήκω, δεν έχεις το δικαίωμα να είσαι πεσμένος με όρθια τα πεθαμένα σου, δεν μπορείς να είσαι γονατιστός όταν οι νεκροί σου είναι ολόρθοι.

Δεν έγραψε απλά μελωδίες. «Δεν μπορεί να φανταστεί κανείς αυτά τα λόγια με άλλη μουσική, αλλά ούτε και αυτή τη μουσική με άλλα λόγια».

Άγγιξε το μουσικό απόλυτο!

Η πολιτική και πνευματική παρακαταθήκη

Πέρα όμως από την μουσική, η πολιτική και πνευματική παρακαταθήκη του Μίκη Θεοδωράκη θα είναι για μένα προσωπικά, η κιβωτός της διαθήκης.

Καταλαβαίνω, ότι του καταλογίζεται πολιτική παλινδρόμηση. Όσοι όμως τον διαβάσαμε και τον ζήσαμε από κοντά θα διαφωνούμε πάντα σε αυτό και με αυτούς που δεν τον κατάλαβαν.

Το συγγραφικό του έργο είναι εκεί για να διαβαστεί και είναι τεράστιο. Μεγαλύτερο ίσως κι από το μουσικό! Περίπου 50.000 σελίδες βιβλίων και άρθρων.

Ας το διαβάσουμε πρώτα και μετά ας κρίνουμε. «Το Χρέος» (τρίτομο), «Οι δρόμοι του Αρχάγγελου» (τετράτομο), «Μονόλογοι στο λυκαυγές», «Να μαγευτώ να μεθύσω», «Δημοκρατική και συγκεντρωτική αριστερά», «Οι μνηστήρες της Πηνελόπης», «Περί τέχνης», «Στη διαλεκτική της αρμονίας», «Ελληνικότητα και «διανόηση»» (συλλογικό έργο), «Συμπαντική αρμονία, μουσική κι επιστήμη», «Σπίθα: Για μια Ελλάδα ανεξάρτητη και δυνατή», «Πού να βρω την ψυχή μου, τέχνη και πολιτισμός» κοκ.

Ιδεαλιστής και στοχαστής

Όποιος όμως θέλει να του καταλογίσει παλινδρόμηση ας τα διαβάσει πρώτα πριν κρίνει με δημοσιογραφική διάθεση την πολιτική παρακαταθήκη του ανδρός.

Ήταν βαθειά ιδεαλιστής.

Και ήταν τούτο άλλη μια επαναστατική πράξη που έφερε σε αμηχανία πολλούς από τους συντρόφους του, του ιστορικού και διαλεκτικού υλισμού. Δεν ήταν τώρα πια μόνο «οι υλικοί όροι, τα μέσα παραγωγής» αυτά που ορίζουν τον κόσμο, η βάση των πάντων, ο λόγος για τους αγώνες του Λαού. Ήταν η ιστορική και εθνική του αυτογνωσία, η παράδοση αιώνων, η γλώσσα, το έθος, η θρησκευτικότητα, τα ήθη και έθιμα, η ευθύνη στους νεκρούς, το χώμα που πατάμε, οι πέτρες που κλωτσάμε, πράγματα επουσιώδη στη μαρξιστική θεωρία.

Ήταν ο ιδεολόγος της πατριωτικής αριστεράς,
της «αληθινής αριστεράς» όπως έλεγε ο ίδιος.

«Αριστερά που δεν είναι πατριωτική δεν μπορεί να λέγεται αριστερά».

►  Η επιστολή με την τελευταία επιθυμία του Μίκη Θεοδωράκη

Η «πατριωτική αριστερά» και η ενότητα

Αυτή, την αληθινή αριστερά ξεχάσαμε και αντικαταστήσαμε σήμερα από την «αριστερά» του εθνομηδενισμού, της «αριστεράς» που υπέγραψε την ιστορική δικαίωση της φασιστικής επανάστασης του Ίλιντεν, της «αριστεράς» των ανοιχτών συνόρων, της «αριστεράς» που βλέπει παντού «φασίστες» στην Ελλάδα, αλλά δεν τους βλέπει στην Τουρκία, στα Σκόπια, στην Αλβανία και στους εμπόρους ανθρώπινων ψυχών των ΜΚΟ.

Τον «κλαίνε» κι αυτοί σήμερα, «οι μνηστήρες της Πηνελόπης».

Ο Μίκης Θεοδωράκης δεν διαχώριζε ανάμεσα στον ταξικό και εθνικό αγώνα. Θεωρούσε αυτές τις δύο μορφές αγώνα ενιαίες, ομοούσιες κι αδιαίρετες. Δεν μπορούσε να συνυπάρξει η έννοια του Δημοκράτη χωρίς την έννοια του Πατριώτη. Κάθε κοινωνικός αγώνας είναι ταυτόχρονα και εθνικός αγώνας και αντιστρόφως, ο εθνικός αγώνας είναι κοινωνικός αγώνας.

Ήταν ένας διεθνιστής-πατριώτης όπως έλεγε. Κι αυτό δεν είναι αντίφαση, αλλά ταυτολογία.

«Δεν μπορώ να αγαπήσω τις πατρίδες των άλλων αν πρώτα δεν αγαπήσω τη δική μου».

Η αγάπη για την Πατρίδα ήταν τώρα η βάση των πάντων, αυτή που ορίζει τον κόσμο, ο λόγος για τους αγώνες του Λαού, η δική μας Πατρίδα, «αυτή η Πατρίδα που σέβεται και αγαπά όλες τις Πατρίδες του κόσμου».

Όταν όμως την σέβονται κι αυτές.

Η εθνική ανεξαρτησία και η πατριωτική αναγέννηση οδηγούν στην λαϊκή κυριαρχία. Το έθνος είναι η συλλογική συνείδηση της κοινωνίας, και χωρίς αυτή τη συλλογική συνείδηση δεν μπορεί να υπάρξει κοινωνική συνοχή και άρα οργανωμένη παλλαϊκή αντίσταση για Δημοκρατία και Ελευθερία. Η εθνική αυτογνωσία είναι προϋπόθεση για την παλλαϊκή πάλη.

Δεν ξέρω πόσα χρόνια θα περάσουν για να ξαναγεννηθεί ένας τέτοιος Έλληνας.

Τούτα όμως κρατώ, το χρέος της ευθύνης, το αβάσταχτο βάρος της Ελλάδας, την στάση μου απέναντι στη μετριότητα της εποχής μου.

Αντίο παλιόφιλε, τώρα πια δεν μπορεί να σε βασανίσει κανείς, θα σε καλούμε πάντα με φοβέρες και μ’ αίματα μέχρι να δούμε τους στρατοδίκες να καίνε σαν κεριά στο μεγάλο τραπέζι της Αναστάσεως.

► Είχαμε ξεχάσει πως ήσουν Θνητός... ο Παγκόσμιος Μίκης Θεοδωράκης των Ελλήνων πέρασε στην Αθανασία. Άξιος εστί. Τέλος Εποχής

Αποχαιρετισμός και μαντινάδα στον Μίκη

Ωιμέ, τί ώρα τούτηνε // απού σήμανε στην Κρήτη
ο ήλιος σκέφτεται να βγει // και λέει του Ψηλορείτη:

Ήντα σαλεύεις σύντεκνε // πώς κι είσαι στο ποδάρι;
Τη μέρα τούτη δε θα βγω // κηδεύεται λιοντάρι!

Και τί να κάμω ήλιε μου // βγήκα να αγναντέψω
το μπόι του, να μετρηθώ // τούτο για να ζηλέψω

Κι ο αετός κρυφάκουσε // βόγγει κι αναστενάζει
τι του χουν κόψει τα φτερά // τρανή κραυγή εβγάζει:

Ωχού καημός και σύγκρυο // μου’ ρχεται να πλαντάξω
πλιο πάνω από δαύτονε // δε μπόριε να πετάξω

Μήτε λαλιά, μήτε μηλιά // κάθε πουλί δε βγάνει
μον’ τρέχουν κείθε για να βρουν // να πλέξουνε στεφάνι

Το μοιρολόι έπιασε // και η Μακεδονία
θυμάται πως την στήριξε // με θάρρος, με αντρεία:

Ένα μεγάλο ευχαριστώ // υπόσχεση σου δίνω
το όνομά μου σ’ άλλη γη // ποτέ δε θα εγκρίνω

Ζηλεύει η Αμερική, // η Ευρώπη χτυπάει τα στήθη,
φθονούν γιατί ο πιο τρανός, // Έλληνας εγεννήθη

Τ’ άσπρα τα σπίτια τα λευκά // στα μαύρα εντυθήκαν
και τ’ αετόμορφα βουνά // γείραν κι υποκλιθήκαν.

Κι ο ήλιος ο ηλιάτορας // που φέγγει, ο νοητός
σήμερα αργοσβένεται // τον τρώει ο καημός

Σιμά το Αιγαίο τράνταξε // τη γαλανή ποδιά του
δάκρυα τα κάμει, χείμαρρο // τα βαθερά νερά του

Τί κλαίτε, τί μαραίνεστε // προς τί τόση μουντάδα;
Τους λέει κι αποκρένεται // με τόλμη η Ελλάδα

Κλαίτε γι' αυτόν που δόξασε // εμέ σ’ όλη την πλάση;
Κλαίτε αυτόν που θα ’ναι εδώ // το σύμπαν κι αν γεράσει;

Μην κλαίτε, μη μαραίνεστε // το χρέος σας αφήνει
τώρα εσείς σηκώνετε // εκείνου την ευθύνη

Στου ουρανού γυροβολάς // το άγιο το κονάκι
γεια και χαρά σου σύντροφε // Μίκη Θεοδωράκη!

Μια… μαντινάδα του την χρωστούσα.

Τώρα που έπεσε η αυλαία της εγκόσμιας ζωής του στον Γαλατά Χανίων, νιώθω πραγματικά την ηθική υποχρέωση να αναφέρω δύο γυναίκες που στάθηκαν δίπλα του με όλο τους το «είναι» και που δυστυχώς δεν ανέφερε κανείς τούτες τις μέρες.

► H κηδεία του Μίκη Θεοδωράκη στον Γαλατά Χανίων (Video αφιέρωμα)

► Ο Τάφος του Μίκη Θεοδωράκη. Λιτή και επιβλητική η αιώνια κατοικία του (pics & video)

Προσωπικές μνήμες και άγνωστοι ήρωες 

(Ρένα Παρμενίδου και η Ιωάννα Κολοβού)

Η Ρένα Παρμενίδου (δεξιά) και η Ιωάννα Κολοβού (αριστερά), οι δύο γυναίκες

που υπήρξαν άγρυπνες συνοδοιπόροι στη ζωή και το έργο του Μίκη Θεοδωράκη.

Η «γραμματέας» του Μίκη τα τελευταία 32 χρόνια. Η άγρυπνη φρουρός και φύλακας άγγελος. Η διακριτική, άδολη και ανιδιοτελής σκιά του. Αν δεν ήταν η Ρένα, ο Μίκης θα είχε πεθάνει 20 χρόνια πριν και το λέω μετά λόγου γνώσεως.

Ήταν η γραμματέας του, η οικονόμος του, η νοσοκόμα του, η μαγείρισσά του, του στάθηκε σαν κόρη του. «Τώρα που έφυγε, για ποιον θα ξενυχτίσω;». Αυτό είπε. Φιλόξενη, καρντάσαινα Σαλονικιά. Την έβλεπα και ράγιζε η ψυχή μου. Αυτό που λέμε καμιά φορά χαριτολογώντας είναι, όλα αυτά τα χρόνια που είναι δίπλα του, πόσες ώρες να έχει κοιμηθεί συνολικά αυτή η γυναίκα, άραγε;

Η Ιωάννα Κολοβού, νομικός και δημοσιογράφος (αριστερά στη φώτο) .

Το γραφείο τύπου Μίκη Θεοδωράκη τα τελευταία 38 χρόνια. Έζησε τον Μίκη σε όλες τις πολιτικές και μουσικές του στιγμές. Η εικόνα του Μίκη προς τα έξω ως γραφείο επικοινωνίας, η κινητή εγκυκλοπαίδεια όλων των μεγάλων πολιτικών γεγονότων της Πατρίδας μας ως αυτόπτης μάρτυρας, δίπλα του σε όλες τις επαφές του.

Αυτές είναι οι δύο άγνωστες ηρωίδες.
Και στους άγνωστους ήρωες αποδίδω πάντα ιδιαίτερη τιμή.

Η επόμενη μέρα – Το μουσείο και η έρευνα του έργου

Η επόμενη μέρα, είναι πάντως μια μέρα ευθύνης και αισιοδοξίας. Είναι η μέρα που ξεκινά η αποτίμηση και επιστημονική έρευνα του έργου του. Το μουσείο του στην Κρήτη θα δέχεται ερευνητές από όλον τον κόσμο.

Και είμαι βέβαιος ότι θα ανακαλύπτουμε κάθε φορά νέα πράγματα.

Δεν έχει πει ακόμα την τελευταία του κουβέντα.

Οι φωνές κριτικής θα υπάρχουν πάντα και είναι σεβαστές, αλλά για ένα είμαι απολύτως βέβαιος, ότι θα μας ενώσει όλους.

Και μεταξύ μας, τα σημεία τριβής δεν ήταν λίγα. Διαφωνούσαμε σε πολλά. Ένα ήταν ακριβώς αυτό, η θέση μας για την «ενότητα». Για τον Μίκη ήταν απόλυτη έννοια, είχε αδιαπραγμάτευτη ηθική αξία. Η δική μου προσέγγιση ήταν πιο «τεχνοκρατική». Πίστευα και πιστεύω ότι ενότητα μπορεί να επιτευχθεί μόνο μεταξύ ομοίων. Αν δεν υπάρχει σύγκλιση και συνεννόηση μπαίνουμε σε ένα φαύλο κύκλο αντεγκλήσεων, διελκυστίνδων και αδιεξόδων, χάνουμε χρόνο.

Πάντως, ό,τι δίδαξε, το δίδαξε με το παράδειγμά του. Και η αλήθεια είναι ότι και με το θάνατό του θα καταφέρει να μας ενώσει όλους γύρω από την προσφορά του στον πολιτισμό μας και στην Ελλάδα.

Δείτε επίσης ► Ο μεγάλος αποχαιρετισμός στον Μίκη Θεοδωράκη (αφιέρωμα)

✍️ Σοφία Ντρέκου – Ο Μίκης ως αιώνιο παρόν

Ο Μίκης Θεοδωράκης δεν χρειάζεται μνημόσυνο· χρειάζεται μνήμη ζωντανή. Το έργο του είναι κιβωτός που θα συνεχίσει να συνομιλεί με τις επόμενες γενιές, πολιτιστικά και πολιτικά. Για εμάς, παραμένει ο συνθέτης που έκανε την ποίηση τραγούδι και τη μουσική αγώνα, διδάσκοντας ότι η τέχνη είναι πράξη ελευθερίας και ενότητας.

Μνημόσυνο ψυχής στον Μίκη

Μίκης Θεοδωράκης. Ένας ήχος που γίνεται πατρίδα, μια μελωδία που γίνεται ελευθερία. Δεν φεύγει, δεν χάνεται· σμίγει με τον αέρα της Ελλάδας και τους παλμούς του κόσμου. Στο μνημόσυνο ενός αθάνατου, δεν σκύβουμε το κεφάλι στη λύπη, αλλά το υψώνουμε στην ευθύνη: να κρατήσουμε ζωντανή την ψυχή που μας κληροδότησε.

► Περισσότερα: Μίκης Θεοδωράκης

By Sophia-Ntrekou.gr | Αέναη επΑνάσταση

► Ο Τάφος του Μίκη Θεοδωράκη. Λιτή και επιβλητική η αιώνια κατοικία του (pics & video)

► Φόρος τιμής στον Μίκη Θεοδωράκη ή στον αρχάγγελο της Ελλάδας - Ν. Λυγερός