Αφιέρωμα στην Παναγία την Μεγαλόχαρη της Τήνου


Εργασία της Σοφίας Ντρέκου

Απολυτίκιο Κοίμησεως της Θεοτόκου: Ἐν τῇ Γεννήσει τήν παρθενίαν ἐφύλαξας, ἐν τῇ Κοιμήσει τόν κόσμον οὐ κατέλιπες Θεοτόκε· μετέστης πρός την ζωήν, μήτηρ ὑπάρχουσα τῆς ζωῆς, καί ταῖς πρεσβείαις ταῖς σαῖς λυτρουμένη, ἐκ θανάτου τάς ψυχάς ἡμῶν.

Απόδοση: Κατά την γέννηση του Υιού σου, Θεοτόκε, εφύλαξες την παρθενία σου, και με την κοίμησή σου δεν εγκατέλειψες τον κόσμο. Αναχώρησες και πορεύθηκες προς τη Ζωή, τον Υιό σου, καθώς είσαι η μητέρα της Ζωής. Και με τις πρεσβείες σου λυτρώνεις από τον θάνατο τις ψυχές μας.

Ο ναός της Παναγίας της Τήνου

Ο ναός της Παναγίας της Τήνου κτίστηκε σε σημείο όπου βρέθηκε εικόνα της Παναγίας, κατά τη θρησκευτική παράδοση μετά από σχετικά οράματα της μοναχής Αγίας Πελαγίας. Η εικόνα ανακαλύφθηκε μετά από ανασκαφές στις 30 Ιανουαρίου 1823 και ενώ προηγήθηκαν ανασκαφές το 1822 που αποκάλυψαν τον αρχαίο ναό του Διονύσου και ο ναός του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου.

Η είδηση της εύρεσης της εικόνας, κατά την περίοδο της ελληνικής επανάστασης του 1821 θεωρήθηκε καλός οιωνός και το νησί επισκέφτηκαν για αυτό το λόγο οι Κολοκοτρώνης, Μιαούλης, Νικηταράς και Μακρυγιάννης, για να προσκυνήσουν.

Μετά την εύρεση της εικόνας ακολούθησε η οικοδόμηση της εκκλησίας. Απαιτήθηκαν μεγάλες ποσότητες μαρμάρων, οι οποίες κατά κύριο λόγο μεταφέρθηκαν από τον αρχαιολογικό χώρο της γειτονικής Δήλου.

Απαιτούνταν επίσης και μεγάλος αριθμός εργατών επεξεργασίας και τοποθέτησης μαρμάρων, αλλά κυρίως πολλά χρήματα η έλλειψη των οποίων έφερνε πολλές φορές σε αμηχανία τους επιστάτες του έργου που δυσκολεύονταν να πληρώσουν στο τέλος της εβδομάδας, εργαζόμενους και υλικά.

Η ολοκλήρωση του έργου οφείλεται στη σημαντική συνδρομή, σε εργασία και χρήμα, τόσο του τηνιακού λαού, όσο και χριστιανών από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Μέχρι τα μέσα του 1832 είχε ανεγερθεί η ανατολική πτέρυγα του συγκροτήματος, το τμήμα ανατολικά του καμπαναριού και το τμήμα ανατολικά της κεντρικής εισόδου. Το σύνολο των εργασιών ανέγερσης ολοκληρώθηκε το 1880.

Κοίμηση της Θεοτόκου (15/8)

Στο προαύλιο του Ιερού Ναού, ήδη από τις αρχές Αυγούστου γίνονται παρακλήσεις, η μία μετά την άλλη. Την παραμονή της γιορτής το νησί στολίζεται εορταστικά και πλήθος πιστών συρρέουν. Χιλιάδες προσκυνητές με σεβασμό και ελπίδα, θα φέρουν ένα τάμα, θα σταθούν στην ουρά για να προσκυνήσουν τη Θαυματουργή εικόνα, αναζητώντας παρηγοριά, δύναμη και στήριξη από τη Παναγία.

ΔΕΙΤΕΟι σταυρωμένοι του Αυγούστου…

Την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου, καταφθάνουν στη Τήνο οι εκπρόσωποι της Κυβέρνησης και τα στρατιωτικά αγήματα που θα αποδώσουν τιμές. Το βράδυ τελείται Μεγάλος Αρχιερατικός Εσπερινός και στη συνέχεια Παράκληση και Θεία Λειτουργία.

Ανήμερα γίνεται Αρχιερατική Λειτουργία στον Ναό της Μεγαλόχαρης. Κατά την διάρκεια της Λειτουργίας ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης, ο αρχηγός του Ναυτικού και οι άλλοι επίσημοι επιβαίνουν σε τορπιλάκατο του Πολεμικού Ναυτικού και ρίχνουν στεφάνια, έξω από το λιμάνι, στο σημείο που τορπιλίστηκε το «Έλλη» στις 15 Αυγούστου 1940.

Μετά το τέλος της λειτουργίας ακολουθεί μεγαλοπρεπής λιτάνευση. Το ιερό κουβούκλιο που φέρει την Εικόνα υποβαστάζεται από άνδρες του Πολεμικού Ναυτικού, ενώ τιμητικά αγήματα από όλα τα όπλα και σώματα ασφαλείας, Αρχιερείς και επίσημοι ακολουθούν με σεβασμό.

Η μπάντα του Δήμου παιανίζει πένθιμα εμβατήρια. Δεξιά και αριστερά του κεντρικού δρόμου της Πόλης της Τήνου στέκουν με ευλάβεια και συγκίνηση, οι κάτοικοι και πλήθος από επισκέπτες Έλληνες και ξένοι.

Αν και η εκκλησία είναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό και όχι στη Κοίμηση της Θεοτόκου, η προσοχή των Πανελλήνων είναι στραμμένη στη Τήνο, λόγω του τορπιλισμού του «Έλλη» που σήμανε την έναρξη του Πολέμου για την Ελλάδα.

Ο Δεκαπενταύγουστος


«Ο ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΣ δεν επιδέχεται εξήγηση ούτε συζήτηση. Υπάρχει εκεί ψηλά, στην αιωρούμενη ολοκλήρωση του καλοκαιριού, μεταξύ ουρανού και θάλασσας, ορατών και αόρατων, υπαρξιακών παλμών και συναισθηματικού φόρτου. Ακόμη κι εκείνοι που βρίσκουν στη γιορτή μοναδική ευκαιρία για απλώς περισσότερη καλοκαιρινή διασκέδαση δε μένουν ανέγγιχτοι από τη συγκινησιακή δόνηση που πλανάται στην ατμόσφαιρα.

Η σχέση με την Παναγία είναι υπόθεση προσωπική του κάθε ατόμου – αλλά και ταυτότητα θρησκευτική του κάθε τόπου. Το μαρτυρούν τα επίθετα που ονοματίζουν τις τοπικές Παναγιές, κυρίως στα νησιά του Αιγαίου: Θαλασσινή, Βουνιώτισσα, Γκρεμιώτισσα, Τουρλιανή, Καστρινή, Αρχοντοπαναγιά, Σπηλιανή, Εκατονταπυλιανή... Ονόματα που το καθένα τους δηλώνει τη βεβαιότητα της αναμφισβήτησης και προσωπικής παρουσίας της Θεομήτορος στη Σίφνο, την Ίο, τη Μύκονο, τη Σκύρο, τη Νίσυρο, την Πάρο... 


Κοντά στην κάθε Παναγιά, κάποια γυναίκα έχει ορίσει τη ζωή της να τη φυλάει: η Ειρήνη, η Μαρία, η Αναστασία, η Ζαμπέτη, χιλιάδες αφανείς ιερείς συντηρούν και σώζουν τις εκκλησίες της. Σε σχέση οικεία, αποκλειστική φροντίζουν και στολίζουν την εικόνα, που έφθασε εκεί επειδή το ήθελε η Θεοτόκος, θαυματουργά, είτε την έφεραν τα κύματα, όπως στην Ίο, είτε την έβγαλε η γη από τα σπλάγχνα της, όπως στην Τήνο.

Η Παναγιά της Τήνου

μια από τις σπανιότερες απεικονίσεις της εικόνας της Παναγίας της Τήνου, χωρίς το χρυσό «πουκάμισο»
μια από τις σπανιότερες απεικονίσεις της εικόνας της 
Παναγίας της Τήνου, χωρίς το χρυσό «πουκάμισο»

Η ιστορία της εικόνας της μεγαλόχαρης της Τήνου αρχίζει πάνω σε άγρια βράχια τυλιγμένα από παγερά, πικρά σύννεφα, που τα θερίζουν δριμείς βοριάδες. Στο μοναστήρι της Κυρίας των Αγγέλων, στο Κεχροβούνι.

Εκεί, το 1822, η μοναχή Πελαγία οραματίστηκε τη Θεοτόκο να της υποδεικνύει το σημείο όπου ήταν θαμμένη η εικόνα της. Μετά από αμφιβολίες και εμπόδια, πήγαν, έσκαψαν και τη βρήκαν. Στον αγρό του Δοξαρά. 


Ήταν 30 Ιανουαρίου του 1823. Ο ελληνικός λαός πάλευε μεταξύ αναγέννησης και χαμού. Η εύρεση της εικόνας του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου μέσα στη γη της Τήνου, προαιώνια κατοικία του Αίολου έπνευσε σαν ούριος άνεμος πάνω στην ταραχή της Επανάστασης. Σε καιρούς δύσκολους. Όταν, στον ξεσηκωμό του ’21, οι Τηνιακοί, με επικεφαλής ελληνορθόδοξο κληρικό απάντησαν χωρίς δισταγμούς στο κάλεσμα του Τομπάζη. Όταν οι καθολικοί, σχεδόν το ένα τρίτο του πληθυσμού του νησιού τότε, αποτραβήχτηκαν στα ενδότερα, στην περιοχή της Ξυνάρας, όπου βρισκόταν ο Τούρκος αγάς.

Η Τήνος των Λατίνων

OI ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ ΚΑΙ «Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΒΡΥΣΙΟΥ - Φωνή της Τήνου
Η ιστορία της Τήνου και της Παναγιάς της συνοψίζει την περιπέτεια του Ελληνισμού τα τελευταία χρόνια. Την Τήνο διάλεξαν και πήραν, μετά το 1204, αποκλειστική δική τους κτήση οι υποκινητές της 4ης σταυροφορίας Ενετοί, ενώ με τη συναίνεσή τους τα’ άλλα νησιά αφέθηκαν να τα διαφεντέψει όποιος Λατίνος είχε αρκετά χρήματα και τη δυνατότητα να ναυλώσει και να εξοπλίσει καράβια. Έτσι, απ’ το 1207 και μετά, επί τέσσερις αιώνες, οι λεγόμενοι Δούκες του Αρχιπελάγους βασίλευαν αλληλοεξοντωνόμενοι, έως ότου, στα 1537, κατακτήσει τα νησιά για λογαριασμό των Τούρκων ένας ελληνικής καταγωγής πειρατής, που ανταμείφθηκε γι’ αυτό με τον τίτλο του Καπουδάν Πασά, ο Χαϊρεντίν Βαρβαρόσσα. (εικ. εδώ

Στην Τήνο οι Ενετοί αμύνθηκαν, με τη βοήθεια του ελληνικού πληθυσμού και των συμπατριωτών τους από την Κρήτη, με επιτυχία. Τη νίκη τους αυτή εόρταζαν κάθε χρόνο με παρελάσεις και κανονιοβολισμούς στην περιοχή του Κεχροβουνίου, Εύλογα. Στο κέντρο του Αιγαίου η Τήνος, διευκόλυνε τον έλεγχο του κρησφύγετου των πειρατών στη Δήλο και τη Ρήνεια, και πρόσφερε εύκολη πρόσβαση στην Εύβοια, την Άνδρο, τη Μύκονο για τους Ενετούς, οι οποίοι είχαν παράλληλα στα χέρια τους και το εμπόριο της παραγωγής μεταξιού της Τήνου. 

Η ενετική κατοχή, οργανωμένη με καθαρά φεουδαρχικό σύστημα, ήταν «μια κάποια λύση» για τον ελληνικό ορθόδοξο πληθυσμό, πόσο μάλλον που οι Λατίνοι αυτοί δεν προσπαθούσαν να επιβάλουν τον καθολικισμό. Όπως το παρουσιάζει σύγχρονός μας ιστορικός από την Άνω – Σύρο, «οι πιστοί της βυζαντινής παράδοσης ζούσαν την ενότητα με την Εκκλησία της Ρώμης»... Στους ναούς η λειτουργία γινόταν πρώτα στα λατινικά και ύστερα στα ελληνικά.

Η πρωτοκαθεδρία ανήκε στους καθολικούς, οι ορθόδοξοι είχαν απλά το δικαίωμα ύπαρξης. Όταν όμως πήραν τα ηνία οι πνευματικοί καθοδηγητές Ιησουίτες, η προσχώρηση στον καθολικισμό εσήμαινε βοήθεια για σπουδές και μια καλύτερη ζωή. Καθοριστικός υπήρξε ο ρόλος των ιησουΐτικων σχολών στην παιδεία. Καθηγητής στη Μονή της Τήνου ήταν ο άνθρωπος που εκπόνησε τα φραγκοχιώτικα, και τυπώθηκαν το 1763 στη Βενετία με πρόγραμμα να γράφεται η Ελληνική με λατινικό αλφάβητο.


Η σταθερή παρουσία των Ενετών στην Τήνο ως το 1715, χρησιμοποιήθηκε σαν βάση για τη διείσδυση των Ιησουϊτών στα νησιά του Αιγαίου. Ακολουθώντας νέες πολιτικές σκοπιμότητες, η Βενετία υποβοήθησε την εγκατάσταση του τάγματος στην Τήνο, δοκιμαστικά από το 1661, μόνιμα ακίνητη περιουσία με δωρεές καθολικών έχτισαν μοναστήρια που λειτουργούν ακόμα.


Παρ’ όλη, ωστόσο, την υψηλή προστασία των βασιλέων της Γαλλίας, η ζωή στον τόπο δεν ήταν πάντα εύκολη για τους «πατέρες». Σε έκθεσή του το 1686, ο πατήρ Placide de Reims είναι αποκαλυπτικός: «...αυτοί οι άνθρωποι [οι κουρσάροι] είναι μεγάλη βοήθεια για μας (...) με τις δωρεές τους και την προστασία τους (...) σε αυτόν τον τόπο, όπου έχουμε εχθρούς Τούρκους και σχισματικούς Έλληνες ιερείς (...) αν κάποιος τολμήσει να μας πειράξει το αναφέρουμε σ’ όποιον Γάλλο ή Ιταλό κουρσάρο σταθμεύει στο νησί και η τιμωρία είναι τέτοια που το θυμάται σ’ όλη του τη ζωή»...

Η Μεγαλόχαρη Υπέρμαχος

Αφιέρωμα στην Παναγιά της Τήνου

Η ανάταση από την προστασία της Παναγιάς άλλαξε τον ρου των πραγμάτων – έτσι όπως στα 626, όταν το όραμα της Θεοτόκου έκανε να τραπούν σε φυγή τα τουρκικά φύλα των Αβάρων που πολιορκούσαν την Κωνσταντινούπολη. «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ» είναι από τότε πάντα «τα νικητήρια».


Όταν το 1940 οι απόγονοι των Ενετών εμπόρων Ιταλοί φασίστες τορπίλισαν και βούλιαξαν το «Έλλη» μέσα στο λιμάνι της Τήνου, που επέμεναν να θεωρούν δικό τους έδαφος, εκατοντάδες Έλληνες θα μπορούσε να είχαν χάσει τη ζωή τους. Ήταν η ώρα της κοσμοπλημμύρας του εορτασμού του Δεκαπενταύγουστου. Ώρα δοκιμασίας.


Σε κάθε νεοελληνική δοκιμασία, όπως αυτή του 1922, κύματα προσκυνητών – προσφύγων κατακλύζουν τη Μεγαλόχαρη, άλλοι με προσφορές, άλλοι γονατιστοί, όλοι με την ελπίδα.


Θαύμα της Υπερμάχου ότι οι νησιώτες του Αιγαίου, παρ’ όλες τις περιπέτειες, δεν έχασαν την ψυχή και την ταυτότητά τους. Αν τα τελευταία χρόνια το εμπόριο έχει πάρει διαστάσεις νέας κατακτητικής διαβρώσεως, είναι σύμπτωμα ευημερίας. Αν τα τελευταία χρόνια πάρα πολλοί προσκυνητές είναι Έλληνες Τσιγγάνοι είναι γιατί το θρησκευτικό τους αίσθημα είναι ιδιαίτερα βαθύ.Θα μπορούσε κανείς να ελπίζει ότι οι Άνεμοι που φωλιάζουν μέσα σε μια σπηλιά στην κορυφή της Τήνου, άνεμοι που ούτε ο Ηρακλής δεν κατάφερε να νικήσει, παρ’ όλα όσα λέγονται θα συνεχίσουν να διαχέουν την προστασία της Υπέρμαχου Κυρίας των Αγγέλων πάνω στις στεριές και τα κύματα του Αιγαίου. Σκέπη, παρηγοριά και ανάταση. Μία χιλιόχρονη σχέση εμπιστοσύνης και αφοσίωσης.»[2] 


Τα Φαναράκια της Τήνου

Στις 30 Ιανουαρίου, έχουμε διπλή γιορτή στο νησί μας με τον εορτασμό των Τριών Ιεραρχών και της επετείου της Ευρέσεως της Ιεράς εικόνας της Παναγίας μας αναβιώνοντας το έθιμο «Φαναράκια». ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ:



Όραμα Αγίας Πελαγίας 23 Ιουλίου
Η εύρεση της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας, έγινε ύστερα από όραμα της Αγίας Πελαγίας. Την Κυριακή 9 Ιουλίου 1822 μ.Χ. βλέπει στον ύπνο της μία μεγαλοπρεπή κυρία με φωτοστέφανο, η οποία της εξηγεί πόσο υπέφερε θαμμένη τόσα χρόνια κάτω από το χώμα. Της ζήτησε όταν ξημερώσει να επισκεφθεί τον επίτροπο εσωτερικών υποθέσεων της Μονής και να του ανακοινώσει την επιθυμία της να αποκαλυφθεί το ερειπωμένο θαμμένο μέγαρό της στον αγρό του Αντ. Δωξαρά. Όταν ξύπνησε...



Μια Παναγιά (Χατζιδάκις - Γκάτσος)
[συντηρώ τα θαύματα στη ζωή μου 
επιλέγοντας να πιστεύω σε]*

«Μια Παναγιά μιαν αγάπη μου 
έχω κλείσει σε ερημοκλήσι αλαργινό. 
Κάθε βραδιά της καρδιάς την πόρτα 
ανοίγω δακρύζω λίγο και προσκυνώ...
Δείτε το βίντεο ΕΔΩ

Ηχογράφηση του 1964. Τραγούδι που γράφτηκε για την ταινία του Ηλία Καζάν «America - America» (1963), αλλά στην ταινία... Διαβάστε περισσότερα »


Ο ΤΟΡΠΙΛΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΣ
15 Αυγούστου 1940 μ.Χ., Τήνος!


Σημαιοστολισμένη καμάρωνε η ΕΛΛΗ εκείνο το πρωινό, αγκυροβολημένη περί τα 800 μέτρα έξω από το λιμάνι της Τήνου, ακούγοντας τις καμπάνες της Μεγαλόχαρης και ενώ ετοιμαζόταν να κατεβάσει το Τιμητικό Άγημα που θα συνόδευε τη θαυματουργή Εικόνα της Θεοτόκου!

Ξαφνικά και καθώς η Θεία Λειτουργία συνεχιζόταν, ένας φοβερός κρότος συντάραξε το πλοίο! Μια τορπίλη είχε εξαπολυθεί ύπουλα στο αγκυροβολημένο σκάφος μας και είχε χτυπήσει στο σημείο που ήταν ο λέβητας, ο οποίος με τη σειρά του εξεράγη, προκαλώντας μεγάλη καταστροφή!

Φωτιές, καπνοί, κραυγές τύλιξαν το ελληνικό εύδρομο!


Ήταν 8,30 το πρωί! Στις 9.45, παρά τις ηρωικές προσπάθειες του πληρώματος η ΕΛΛΗ είχε βυθιστεί! Οι δειλοί "γνωστοί-άγνωστοι" δολοφόνοι, με το Ιταλικό Υποβρύχιο Delfino, με Κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Αϊκάρντι και διαταγή του Διοικητή των υπό Ιταλική τότε Κατοχή Δωδεκανήσων Ντε Βέκκι, κατόπιν εντολής του ίδιου του Μουσολίνι, έριξε τρεις συνολικά τορπίλλες, με στόχο όχι μόνο την "ΕΛΛΗ" αλλά και τους ίδιους τους αμάχους και αμέριμνους προσκυνητές της Μεγαλόχαρης, που κατέκλυζαν τον τόπο όλο ως την προκυμαία, αλλά και πολλοί βρισκόταν ακόμη επάνω στα Ατμόπλοια «ΕΣΠΕΡΟΣ» και «ΕΛΣΗ», περιμένοντας βάρκες για να αποβιβαστούν στην Τήνο... Όμως η Παναγιά δεν άφησε! Και από θαύμα πραγματικό η δεύτερη τορπίλλη έπεσε στον προστατευτικό λιμενοβραχίονα, ενώ η Τρίτη και φαρμακερή, βρήκε σε ύφαλο και εξεράγη σηκώνοντας γιγάντια στήλη νερού, πάνω από 30-35 μέτρα ύψος! Έτσι στην στεριά μόνο μια γυναίκα πέθανε, όχι από θραύσμα, αλλά από ανακοπή, και εκείνη όχι Ελληνίδα, μα Αρμένισσα.


Και πάνω στην «ΕΛΛΗ», που παρά το θανάσιμο χτύπημα και την έκρηξη των καζανιών του πλοίου, υπήρξαν μόνο 9 νεκροί και 24 τραυματίες σε σύνολο πληρώματος 238 ατόμων!

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι κινηματογραφικές σκηνές είναι από την ταινία «ΑΕΡΑ, ΑΕΡΑ, ΑΕΡΑ» της Καραγιάννης-Καρατζόπουλος, παραγωγής 1972, σε σκηνοθεσία Κώστα Ανδρίτσου Στις φωτογραφίες, φαίνονται επί του πλοίου τα μέλη του πληρώματος υπό τον Κυβερνήτη Πλοίαρχο Χατζόπουλο και στις δύο άλλες επιζώντες τραυματίες του «ΕΛΛΗ» Τα Θύματα της άνανδρης ιταλικής επίθεσης ήταν:

Π. ΚΑΤΣΑΪΤΗΣ Αρχικελευστής Πυροβ.
Ν. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Κελευστής Μηχ.
Ι. ΜΑΝΤΟΥΒΑΛΟΣ Υποκελ. Β' Μηχ.
Ι. ΑΝΕΣΤΟΠΟΥΛΟΣ Ναύτης Θερμ..
Μ. ΠΕΤΑΣ Ναύτης Εθελ. Αρμ.
Δ. ΤΟΜΑΡΑΣ Ναύτης Εθελ. Προτ..
Γ. ΓΡΙΒΑΣ Ναύτης Θερμ.
Ι. ΜΠΟΝΟΣ Ναύτης Θερμ.
Α. ΚΑΛΙΑΣ Ναύτης Θερμ.


Μηχανή του Χρόνου: Ο τορπιλισμός της «Έλλης» 
ανήμερα της Παναγίας – Το άγνωστο παρασκήνιο

Η εκπομπή παρουσιάζει το πολιτικό και στρατιωτικό παρασκήνιο της βύθισης του καταδρομικού «Έλλη». Οι μαρτυρίες-ντοκουμέντα των επιζώντων του πολεμικού πλοίου, σε συνδυασμό με τις αφηγήσεις ιστορικών και ειδικών αναλυτών, αποκαλύπτουν στοιχεία για τον ιστορικό τορπιλισμό, που λίγοι γνώριζαν μέχρι σήμερα.

Στις 15 Αυγούστου του 1940, ανήμερα της Γιορτής της Παναγίας, το ιταλικό υποβρύχιο «Ντελφίνο» τορπίλισε το ελληνικό καταδρομικό «Έλλη», που είχε αγκυροβολήσει στο λιμάνι της Τήνου. Το πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού βρισκόταν εκεί για να συμμετάσχει στις εκδηλώσεις και το πλήρωμα δεν ήταν προετοιμασμένο για μια τέτοια επίθεση, καθώς η Ελλάδα βρισκόταν ακόμα σε ουδετερότητα.

Ο Χρίστος Βασιλόπουλος παρουσιάζει το στρατιωτικό παρασκήνιο του τορπιλισμού. Τα σχέδια των Ιταλών για επέκταση στην Ανατολική Μεσόγειο, τις αεροπορικές επιθέσεις που είχαν σκοπό να προκαλέσουν την Ελλάδα, καθώς και την πολιτική της κυβέρνησης Μεταξά, που απαγόρευε κάθε είδους αντίδραση. Η αποκορύφωση των επιθέσεων έφτασε στις 15 Αυγούστου 1940, με τον άνανδρο τορπιλισμό του καταδρομικού «Έλλη». Επιζώντες του πλοίου περιγράφουν τις εφιαλτικές στιγμές που έζησαν, ενώ προσπαθούσαν να σώσουν το πλοίο και τους συντρόφους τους.

Συγκλονιστική είναι η ιστορία του ηρωικού κυβερνήτη Άγγελου Χατζόπουλου, που ήθελε να βυθιστεί μαζί με το πλοίο, αλλά σώθηκε την τελευταία στιγμή από τους αξιωματικούς του. Παρουσιάζονται οι κινήσεις του επιτελείου του Μεταξά, που επέβαλε λογοκρισία στον Τύπο της εποχής. Η έρευνα καταλήγει στο τι απέγινε το υποβρύχιο που τορπίλισε το ελληνικό αντιτορπιλικό, ενώ ο δύτης Αλέξης Παπαδόπουλος περιγράφει τη συγκίνηση που βούτηξε στα νερά της Τήνου, για να βρει το ναυάγιο του καταδρομικού «Έλλη».

Στην εκπομπή μιλούν, ο ναύαρχος ε.α. Ιωάννης Παλούμπης, οι ιστορικοί Κώστας Δανούσης και Νίκος Γιαννόπουλος, οι δημοσιογράφοι Ιωάννης Θεοδωράτος και Κάρολος Μωραΐτης, ο λέκτορας Ναυτικής Ιστορίας, Ζήσης Φωτάκης, ο λαογράφος Αλέκος Φλωράκης, η ερευνήτρια Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου, καθώς και ο δύτης Αλέξης Παπαδόπουλος.

Επίσης, στην εκπομπή φιλοξενούνται μαρτυρίες-ντοκουμέντα του ναύαρχου ε.α. Γεώργιου Μόραλη και των επιζώντων του «Έλλη», του σημαιοφόρου Μάριου Χορς, του ανθυποπλοίαρχου Δημήτριου Τσαπακίδη, του σηματωρού Αλέξανδρου Σκληβανιώτη, καθώς και του αδερφού του, Ανάργυρου.


Πληροφορίες:

1. Φωτογραφίες και επιμέλεια: Sophia-Ntrekou.gr | Αέναη επΑνάσταση
2. «Ο ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΣ» Της Άννας Παπαμανώλη-Guest, Αρχαιολόγου - Εθνολόγου Πανεπιστημίου Paris Ι. Από το αφιέρωμα Επτά Ημέρες - Αύγουστος, Καθημερινή της Κυριακής, 5 Αυγούστου 2001.
3. Ο ΤΟΡΠΙΛΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΣ - 15 Αυγούστου 1940 μ.Χ., Τήνος! 16 Αυγούστου 2012 Σοφία Ντρέκου FaceBook
4. Τα Βίντεο είναι από το www.YouTube, εταιρεία της Google. 

Βιντεο/αφιέρωμα στην Μεγαλόχαρη της Τήνου


Βίντεο: Επεισόδιο 11ο (11/12/16): «Τήνος: Το νησί της Κυρίας των Αγγέλων» Νέα σειρά ντοκιμαντέρ «Φωτεινά Μονοπάτια» από την ΕΡΤ2 - 2016. Η Παναγία της Τήνου είναι ένας από τους πιο σημαντικούς προσκυνηματικούς προορισμούς στην Ελλάδα. Συγκεντρώνει χιλιάδες προσκυνητές από όλο τον κόσμο, που έρχονται για να συναντήσουν την «Κυρία των Αγγέλων», τη Μητέρα του Θεού. Το ιερό νησί της Τήνου αποτελεί σημείο αναφοράς, όχι μόνο του ορθόδοξου αλλά ολόκληρου του χριστιανικού κόσμου. Το «θαύμα» και το «τάμα», δύο έννοιες οι οποίες συγκινούν και συγκλονίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη, έχουν λάβει στον ιερό αυτό χώρο την καταξίωση και την πληρότητά τους. Σ’ αυτό το επεισόδιο, τα «Φωτεινά μονοπάτια» αφήνουν τον τηλεθεατή να γνωρίσει την ιστορία εύρεσης της εικόνας της Παναγίας, να περιηγηθεί στους χώρους του ιερού ναού της Ευαγγελιστρίας της Τήνου αλλά και να γνωρίσει το νησί. Σκηνοθέτης: Κώστας Παπαδήμας. Σενάριο, Παρουσίαση: Ελένη Μπιλιάλη.


Βίντεο: Εναέρια λήψη της Τήνου. Η Τήνος βρίσκεται στη βόρεια πλευρά των Κυκλάδων και είναι ιδανικό για ήρεμες οικογενειακές διακοπές. Οι παραλίες είναι ήρεμες και αμμώδης και περιβάλλεται από πολλές τουριστικές εγκαταστάσεις και καταλύματα. Τα πιο παραδοσιακά χωριά βρίσκονται στην ενδοχώρα και είναι διάσημα για την γραφική τους αρχιτεκτονική.