Η Πνευματική Διαθήκη του αγίου Γέροντα Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου και η Αγιοκατάταξη με την πανηγυρική Θεία λειτουργία (video)

ο άγιος Πορφύριος σε Λιθογραφία

Επιμέλεια άρθρου της Σοφίας Ντρέκου

Η Ιστοσελίδα μας αγαπητοί αναγνώστες της «Αέναης επΑνάστασης» έχει χαρά... έχει γιορτή και εκκλησιαστική πανήγυρη. Ένας ακόμη αγαπητός Γέροντας μπήκε στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης εκκλησίας μας και πως είναι δυνατόν να μην πανηγυρίσουμε!

Γιατί λοιπόν μας δόθηκε αυτή η παράλογη ζωή; - Γ. Σωφρόνιος Σαχάρωφ


Γέροντας Σωφρόνιος Σαχάρωφ († 1993)

Η αποκάλυψη λέγει για τον Θεό «Ο Θεός αγάπη εστίν», «Ο Θεός φως εστί και σκοτία εν Αυτώ ουκ έστιν ουδεμία» (Α' Ιωαν. δ' 8, α'5)

Πολιτισμός του θυμού, κατανάλωση σχέσεων (συναισθήματα ανεπεξέργαστα και καταπιεσμένα) μιλούν 3 ψυχαναλυτές

Σκηνές από τις ταραχές του Δεκεμβρίου 2008

Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος 6 Δεκεμβρίου 2008
Η δολοφονία που εξόργισε και σημάδεψε μια γενιά

Κορυφαίοι ψυχαναλυτές αγαπητοί αναγνώστες, η ψυχίατρος-ψυχοθεραπεύτρια Ελένη Καραγιάννη, ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Ματθαίος Γιωσαφάτ και ο πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Θερμός ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, μας περιγράφουν, τον κλονισμό της οικογένειας, την κρίση παιδείας και μας υπενθυμίζουν τη δύναμη της αγάπης.

Η Επιστολή προς Φονβίζιν του Ντοστογιέφσκι το 1854: θα προτιμούσα να παραμείνω με τον Χριστό

φώτο: ο Φονβίζιν, Ντένις και ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι
φώτο: ο Φονβίζιν, Ντένις και ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι

...αν κάποιος μου απεδείκνυε ότι
ο Χριστός δεν ταυτίζεται με την αλήθεια
κι ότι, στην πραγματικότητα, η αλήθεια
είναι εκτός Χριστού, θα προτιμούσα
τότε να παραμείνω με τον Χριστό,
παρά να πάω με την αλήθεια...

Κράτος: το κατοχικό καθεστώς και η γραφειοκρατία του


Επιμέλεια, έρευνα Σοφία Ντρέκου,
(Sophia Drekou, BSc in Psychology)

Η εξουσία δίνεται μόνο σε αυτούς που τολμούν
και σκύβουν για να την πάρουν. Μόνο ένα πράγμα
έχει σημασία: να είσαι ικανός για να τολμήσεις.

Πως εκδικούνται οι νεκροί - Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς


Γράμμα του Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς σε μια κυρία·

Κατάκριση, Ιεροκατηγορία, ΑΛΛΑ προσοχή στον Γεροντισμό

Zoya Pylypenko in Kyiv, Ukraine
η Προσευχή, της καλλιτέχνιδας Zoya Pylypenko in Kyiv, Ukraine.

Συλλογή κειμένων και βίντεο για την ιεροκατηγορία, 
την ιεροκατάκριση αλλά και για τον γεροντισμό.

Εργασία Σοφία Ντρέκου, Αρθρογράφος

Περιεχόμενα:

Είναι αναγκαίο να διαβάζουμε τους Αγίους Πατέρες - Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ

Ο Άγιος Ιγνάντιος Μπριαντσιανίνωφ

Οι συναναστροφές και η κοινωνία έχουν
μεγάλη επίδραση επάνω στους ανθρώπους. 

Αφιέρωμα στην Αγία Αικατερίνη την πάνσοφη και πανεπιστήμων 25 Νοε 304 μ.Χ.

Αγία Αικατερίνη - Βίκτωρ - Β΄ μισό 17ου αιώνα μ.Χ. Από τη Messina - Αθήνα, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο
Αγία Αικατερίνη - Βίκτωρ - Β' μισό 17ου αιώνα μ.Χ. Από τη 
Messina - Αθήνα, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο ΕΔΩ

Εργασία Σοφία Ντρέκου, Αρθρογράφος
(Columnist Sophia Drekou, BSc in Psychology)


Αγία Αικατερίνα η Μεγαλομάρτυς

Γέννηση: 287 μ.Χ., Αλεξάνδρεια, Αίγυπτος
Απεβίωσε: 305 μ.Χ., Αλεξάνδρεια, Αίγυπτος
Τόπος ταφής: Ιερά Μονή Όρους Σινά, Αίγυπτος

Η Μονή Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους για την κατάργηση της Κυριακής αργίας - π. Γεώργιος Καψάνης

φώτο: Η Ιερά Μονή Γρηγορίου Αγίου Όρους

Η ΚΑΤΑΡΓΗΣΙΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΑΡΓΙΑΣ

τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου π. Γεωργίου Καψάνη
Προηγουμένου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὄρους

Επιμέλεια / συνδέσεις: www.sophia-ntrekou.gr

Ἕνα ἀκόμη ἀντιχριστιανικό νομοθέτημα ψηφίσθηκε ἐφέτος ἀπό τήν Βουλή τῶν Ἑλλήνων. Ἀποδομεῖται ἔτι περαιτέρω ἡ Ὀρθόδοξη Χριστιανική ταυτότητα τοῦ νεοελληνικοῦ Κράτους, ἀντίθετα πρός τήν βούλησι τῶν ἡρώων πού τήν εἶχαν δημιουργήσει μέ τό αἷμα τους.

Ο μοναχός Πανάρετος Φιλοθεΐτης, ο Μακρυγιάννης (αφιέρωμα και video)


«Στην μοναχική κουρά μου ονομάστηκα Πανάρετος, 
αλλά στην ζωή μου είμαι Πανάθλιος, Πανάχρηστος, 
άνευ ουδεμιάς αρετής μέσα μου» έλεγε ο Γέροντας.

Τα ζώα έχουν ψυχή;



Επιμέλεια: Σοφία Ντρέκου

Τα ζώα έχουν ψυχή;

Το ερώτημα αν τα ζώα έχουν ψυχή είναι ένα πολύπλοκο φιλοσοφικό και θεολογικό ζήτημα, με διαφορετικές απόψεις να διατυπώνονται ανά τους αιώνες. Δεν υπάρχει μια ενιαία απάντηση που να γίνεται αποδεκτή από όλους.

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι τα ζώα έχουν ψυχή, αναγνωρίζοντας συναισθήματα και νοητικές ικανότητες στα ζώα που τους θυμίζουν την ανθρώπινη εμπειρία.

Άλλοι υποστηρίζουν ότι η ανθρώπινη ψυχή είναι μοναδική και διακριτή από την ψυχή των ζώων, εστιάζοντας στην ανθρώπινη λογική και πνευματικότητα.

Μια άλλη προσέγγιση είναι ότι τα ζώα έχουν μια μορφή ψυχής ή συνείδησης, αλλά διαφορετική από την ανθρώπινη.

Το ζήτημα της ύπαρξης ψυχής στα ζώα παραμένει ανοιχτό και εξαρτάται από τις προσωπικές πεποιθήσεις και απόψεις του καθενός. Εμείς θα το εξετάσουμε από την ορθόδοξη εκκλησιαστική θεολογία.







Ο δογματολόγος και Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανδρέας Θεοδώρου († 2004) στο βιβλίο του «Απαντήσεις σε ερωτήματα Δογματικά» και στην σελ. 67, μάς αποσαφηνίζει δογματικά, αν τα ζώα έχουν ψυχή. Και μας λέει: «Αναμφισβήτητα έχουν. Για τις ψυχές των ζώων κάνει ευρύ λόγο η Αγία Γραφή. Η Γένεση ιδιαίτερα γράφει:
«Καὶ εἶπεν ὁ Θεός· ἐξαγαγέτω τὰ ὕδατα ἑρπετὰ ψυχῶν ζωσῶν», «...ἐξαγαγέτω ἡ γῆ ψυχὴν ζῶσαν κατὰ γένος, τετράποδα καὶ ἑρπετὰ καὶ θηρία τῆς γῆς κατὰ γένος».

Πρέπει όμως να κάνουμε μια διασάφηση. Η λέξη «ψυχή» δεν είναι λέξη μονοσήμαντη. Έχει πολλές έννοιες στην Αγία Γραφή. Έτσι μπορεί να σημαίνει τη ζωή του ανθρώπου, την πνευματική του ουσία, που είναι σε αξία πολυτιμότερη από τον κόσμο ολόκληρο. Στα ζώα σημαίνει τη ζωτική δύναμη, που μαζί με το φυσικό τους ένστικτο τα συγκρατεί στο είναι και τα κατευθύνει στην εκπλήρωση του φυσιολογικού σκοπού της υπάρξεως τους. Η ψυχή του ζώου βρίσκεται στο αίμα του («ότι το αίμα αυτού ψυχή» Δευτ. 12,23)

Όπως γίνεται νοητό, η ψυχή των ζώων δεν μπορεί να ταυτιστεί με τη λογική ψυχή των ανθρώπων, που είναι φύση νοερά και άυλη, προέρχεται από την πνοή του Θεού και είναι «εικόνα» Θεού, αθάνατη και ακατάλυτη. Είναι όμως παράλογο ορισμένες εκδηλώσεις των ζώων, συγκινησιακές ευαισθησίες και άλλες δεξιότητες, να τις εξισώνουμε με τα λογικά και πνευματικά εκδηλώματα της ανθρώπινης ψυχής. Είναι φυσικές ορμές, ένστικτα, που υπάρχουν στην ουσία του ζώου και τίποτα περισσότερο.

Η ψυχή των ζώων δεν είναι αθάνατη. Με το θάνατο του ζώου η ύπαρξή του εξαφανίζεται. Χάνεται οριστικά. Το ζώο δεν πρόκειται να αναστηθεί εκ των νεκρών κατά την κοινή ανάσταση. Ως άλογο ων δεν είναι υπεύθυνο για τα ενεργήματά του, δια τούτο δεν πρόκειται να λογοδοτήσει στον πλάστη του. 

Τα ζώα είναι πλάσματα θελημένα από το Θεό, χαριτωμένα και όμορφα. Έχουν συγκεκριμένο λόγο υπάρξεως. Συγγενεύουν με τον άνθρωπο, γιατί τόσο αυτά όσο και οι άνθρωποι έχουν το λόγο υπάρξεως τους – διαφορετικό φυσικά σε κάθε περίπτωση – στη δημιουργική ενέργεια του Θεού. 

Αυτά καθ' αυτά έχουν την όποια αξία τους, ως πλάσματα του κοινού Πατέρα, γι’ αυτό ο άνθρωπος πρέπει εν μέτρω να τα αγαπά, να τα φροντίζει και όχι να τα βασανίζει και να τα καταστρέφει.

Η αγάπη προς τα ζώα είναι εκδήλωση χριστιανικής αγάπης και ευγνωμοσύνης προς το δωρεοδότη Κύριο, που τόσο απλόχερα έπλασε τα όντα του, που πολλές φορές εξυπηρετούν (κυρίως τα ζώα) με κάθε τρόπο τον άνθρωπο.

Η ψυχή στα ζώα


Ο Πρωτοπρεσβύτερος Ιωάννης Αγγελιδάκης, στο βιβλίο του: Το θαυμάσιο γεγονός της δημιουργίας, το έν-λογο του ανθρώπου και το ά-λογο των ζώων, από τις εκδόσεις: Σαΐτης, Αθήνα 2018, στις σελ. 75-80 γράφει:

Τα ζώα έχουν και αυτά ψυχή; Και αν έχουν ψυχή, είναι αυτή της ιδίας φύσεως με την ανθρώπινη;

Ο αγ. Γρηγόριος Νύσσης λέει, ότι με τον όρο «ψυχή», μόνο την ανθρώπινη λογική ψυχή μπορούμε να προσδιορίσουμε. Η ζωϊκή ψυχή και πολύ περισσότερο η φυτική ψυχή, που είναι η υποδιαίρεση, όπως τις αναφέρει ο Αριστοτέλης (Περί ψυχής 2, 413b-13), δεν είναι ψυχή με την ακριβή έννοια του όρου (1). Στην περίπτωση αυτή, τα ζώα δεν έχουν πραγματικά ψυχή και καταχρηστικά μιλάμε στην περίπτωση αυτή περί ψυχής.

Στην έλληνική χριστιανική παράδοση δεν λείπουν κείμενα που θεωρούν ότι και τα ζώα έχουν όντως ψυχή, τουλάχιστον με μια μερική έννοια τοΰ όρου. Στο Ευχολόγιο για παράδειγμα, «Ευχή του Αγίου Μοδέστου», διαβάζουμε: «Ναι Κύριε Ιησού Χριστέ, τοις ιδίοις σπλάγχνοις επικαμπτόμενος, οίκτειρον τα πάσχοντα ζώα, τη δρεπάνη του θανάτου αγεληδόν θεριζόμενα... Ει γαρ δίκαιος οικτείρει ψυχάς κτηνών αυτού, πως ουκ οικτειρήσης ταύτα, συ ο τούτων ποιητής και προνοητής; Συ γαρ, εύσπλαγχνε, και των εν τη Κιβωτώ ζώων εμνήσθης, υπό της οικίας χρηστότητος και ο των οικτιρμών σου νικώμενος...» (2).

Ο Ωριγένης ισχυρίζεται μέχρις ενός σημείου, ότι και τα ζώα έχουν ψυχή, δηλώνοντας κατηγορηματικά: «Κανείς νομίζω δεν αμφιβάλλει ότι τα ζωντανά πλάσματα, ανεξαιρέτως, ακόμη κι αυτά που ζουν στο νερό, έχουν ψυχές» και παραπέμπει στη Γραφή για να στηρίξει την άποψή του (Γεν. 1,21-24 και Λευιτικόν 17,14) (3). Είναι όμως η ψυχή του ζώου ίδιας φύσεως με την ανθρώπινη; Ο Ωριγένης είναι έτοιμος να παραδεχθεί ότι υπάρχουν ομοιότητες, παρ' ότι συνήθως τα ζώα θεωρούνται «άλογα»· μάλιστα υποδεικνύει ότι πολλά από αυτά παρουσιάζουν λογικότητα που μοιάζει πολύ με αυτή των ανθρώπων: π.χ. «Η φύση των κυνηγετικών σκύλων και των πολεμικών αλόγων πλησιάζει, αν μου επιτρέπεται να πω, στην ίδια τη λογική» (4). Εδώ μιλάει μόνο για εξημερωμένα ζώα, αλλά ο Θεόφιλος Αντιόχειας προχωρεί ακόμη περισσότερο, υποδεικνύοντας «την εν αυτοίς τοις ζώοις δεδομένην σύνεσιν προς το γεννάν και εκτρέφειν» (5). 'Αλλοι Πατέρες της Εκκλησίας επιμένουν ότι τα ζώα διαθέτουν όχι μόνο κάποιο βαθμό λογικής, όπως οι άνθρωποι, αλλά και μνήμη και μια ευρεία κλίμακα αισθημάτων και συγκινήσεων. Εκδηλωνουν συναισθήματα χαράς και λύπης, λέει ο αγ. Βασίλειος Καισαρείας, και αναγνωρίζουν εκείνους που έχουν παλαιότερα συναντήσει (6).

Ο αγ. Ιωάννης της Κλίμακος προσθέτει ότι εκφράζουν αγάπη το ένα προς το άλλο, «διότι συχνά θρηνούν για την απώλεια των συντρόφων τους» (7). Ενθυμουμενοι την όνο του Βαρλαάμ (Αριθ. 22,23-34) θα μπορούσαμε ακόμη να προσθέσουμε ότι τα ζώα διαθέτουν πνευματική όραση, αντιλαμβανόμενα πράγματα στα οποία οι άνθρωποι αποδεικνύονται τυφλοί. Αν όλα αυτά αληθεύουν, που δικαιολογούμεθα να τραβήξουμε την κόκκινη γραμμή μεταξύ ανθρώπων και ζώων; Ασφαλώς ο Νεμέσιος Έμέσης έχει δίκιο όταν διαβεβαιώνει ότι όλα τα ζωντανά όντα, φυτά, ζώα και άνθρωποι, μετέχουν κοινής ζωής, «ώστε μίαν είναι και συγγενή την πάσαν φύσιν» (8). Ταυτοχρόνως, όμως, η ελληνική χριστιανική παράδοση πίστευε ότι υπάρχει μια κεφαλαιώδης διαφορά μεταξύ ανθρώπων και ζώων. Ο Ωριγένης βασιζόμενος στην περιγραφή της Γενέσεως περί της Δημιουργίας, την εντοπίζει: Η ανθρώπινη ψυχή πλάστηκε κατά τη θεία εικόνα, ενώ των ζώων όχι (9). Αυτό σημαίνει ότι από τα ζώα λείπει η συνειδητή σχέση με τον Θεό, την οποία αντιθέτως απολαμβάνουν οι άνθρωποι, και έτσι οι ψυχές τους δεν είναι προικισμένες με την αθανασία.

Η ψυχή του ζώου, κατά τον Μ. Βασίλειο, πλάστηκε από τη γη και μετά τον θάνατο διαλύεται και πάλι στη γη (10) , ενώ ο άνθρωπος κατέχει την πνοή της ζωής, την οποία ενεφύσησε απ' ευθείας σ' αυτόν ο ίδιος ο Θεός (Γεν. 2,7) και αυτή ακριβώς είναι που τον καθιστά ικανό να «ομοιάσει» προς τον Θεό και να κερδίσει την αιώνια Βασιλεία. Ο C. S. Lewis , μιλώντας για τον πόνο των ζώων, υποθέτει ότι ίσως εμείς οι άνθρωποι διοχετεύουμε στα ζώα -σ' εκείνα που ασφαλώς είναι εξημερωμένα- την αθανασία που τους λείπει.

Κάποιοι από τους Πατέρες της Εκκλησίας εκφράζουν την άποψη ότι στον μέλλοντα αιώνα θα μπορούσαν να υπάρχουν ζώα, αλλά δεν περίμεναν να είναι τα ίδια ακριβώς με αυτά που υπάρχουν σήμερα. Κάθε άνθρωπος, με την προσωπική του διακριτότητα, θα αναστηθεί εκ νεκρών, αλλά αυτό δεν θα συμβεί στα ζώα. Φαίνεται ότι στον μέλλοντα αιώνα, τα ζώα θεωρούμενα το καθένα ξεχωριστά, θα έχουν μια νέα μορφή.

Δικαιολογείται ο Χριστιανισμός να αρνείται την αθανασία στα ζώα; Ο Χριστός λέγει, ότι ακόμη και ένα σπουργίτι «ουκ εστιν επιλελησμένον ενώπιον του Θεού» και «εν εξ αυτών ου πεσείται επί την γην άνευ του πατρός υμών» (Λουκ. 12,6 και Ματθ. 10,29). Ο Χριστός δεν λέγει ότι τα σπουργίτια έχουν αθάνατη ζωή, αλλά και δεν αρνείται το ενδεχόμενο. Η Καινή Διαθήκη αφήνει το ζήτημα ανοικτό, γιατί να μην το αφήσουμε κι εμείς! Αυτό που ο Χριστός λέει, είναι ότι «πολλών στρουθίων διαφέρετε υμείς».

Το θέμα αυτό το αποδέχονται αρκετοί χριστιανοί συγγραφείς και το αναπτύσσουν. Πιστεύουν σ' ένα σύμπαν ιεραρχημένο, μέσα στο οποίο ο άνθρωπος, ακριβώς επειδή δημιουργήθηκε κατά τη θεία εικόνα, «κυριαρχεί» επί των ζώων (πρβλ. Γεν. 1,27-28). Ως κυριαρχία, δεν εννοεί την αυθαίρετη εξουσία ή τη στυγνή εκμετάλλευση- αντιθέτως, η κυριαρχία την οποία μας εμπιστεύθηκε ο Θεός, είναι και αυτή κατά την εικόνα και ομοίωσή Του, δηλαδή θα πρέπει να αναπαράγουμε την αγαπητική φροντίδα και συμπάθεια του Θεού έναντι της δημιουργίας.

Η χριστιανική θεολογική σκέψη πιστεύει ότι υπήρχε μια εποχή, σύμφωνα με την αφήγηση περί παραδείσου, που ο Αδάμ και η Εύα ζούσαν εν ειρήνη με τα ζώα μέσα στον κήπο της Εδέμ. Την αρμονία αυτή κατέστρεψε ακριβώς η δική μας αμαρτία, η αστοχία και η παράβαση των θείων εντολών.

Στην εσχατολογική Βασιλεία όμως, η αρχική αρμονία θα αποκατασταθεί: «και συμβοσκηθήεται λύκος μετ' αρνός, και πάρδαλις συναναπαύσεται ερίφω, και μοσχάριον και ταύρος και λέων άμα βοσκηθήσονται, και παιδάριον μικρόν άξει αυτούς» (Ησ. 11,6). Στον παράδεισο οι άνθρωποι, αλλά και τα ζώα, τρέφονταν μόνο από τα φυτά (Γεν. 1,29-30), έτσι λοιπόν θα αποκατασταθούν τα πράγματα και πάλι.

Η κατανάλωση κρέατος επετράπη στους ανθρώπους μόνο μετά την πτώση (Γεν. 9,3), δεν είναι αφ' εαυτής αμαρτωλή, πάντως όμως αντιπροσωπεύει μια παρακμή από την άρχική τελειότητα. Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν ήταν ποτέ κατ' αρχήν υπέρ της φυτοφαγίας, παρ' ότι οι μοναχοί και οι μοναχές συνήθως απέχουν από το κρέας. Τρώνε όμως ψάρι, όπως έτρωγε και ο Χριστός (Λουκ. 24,42-43). Την μη ύπαρξη κρεοφαγίας στον Παράδεισο δέχεται και ο Μ. Βασίλειος, ο οποίος γράφει: «ουκ ην εν τω παραδείσω οίνος, ούπω ζωοθυσίαι, ούπω κρεοφαγίαι. Ότε απεγυμνώθη η τελείωσις, τότε συνεχωρήθη η απόλαυσις» (10 α ). Συνεχίζοντας ο Μ. Βασίλειος σημειώνει ότι τόσον ο άνθρωπος όσο και τα ζώα ήταν φυτοφάγα. Επομένως μετά την πτώση αρχίζει η κρεοφαγία. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στη συνέχεια της διηγήσεως της Γενέσεως με τον 'Αβελ και τον Νώε, όπου έχουν αρχίσει οι ζωοθυσίες και η κρεοφαγία (πρβλ. Γεν. 4,3-4- 8,20).

Το γεγονός, ότι στην χριστιανική παράδοση δεν αναγνωρίζεται στα ζώα αθάνατη ψυχή, πλασμένη κατά τη θεία εικόνα, δεν σημαίνει ότι πρέπει να τα μεταχειριζόμαστε ως αντικείμενα που δεν αξίζουν τον σεβασμό μας.

Κατά τους λόγους του αγίου Ισαάκ της Νινευή, ο οποίος στην ελληνική παράδοση τιμάται ως Ισαάκ ο Σύρος (7 ος αι.): «ο ταπεινός άνθρωπος πλησιάζει τα άγρια ζώα, και την ώρα που αυτά τον βλέπουν η αγριότητά τους δαμάζεται. Τον πλησιάζουν και προσκολλώνται σ' αυτόν όπως στον κύριό τους, κουνώντας την ουρά και γλείφοντας τα χέρια και τα πόδια του, διότι οσμίζονται σ' αυτόν την ίδια μυρωδιά που ανέδιδε ο Αδάμ πριν από την παράβαση» (11). Και αλλού ο 'Αγιος γράφει λόγια αξιομνημόνευτα για τη συμπάθεια που πρέπει να δείχνουμε προς τα ζώα: «Τι είναι καρδία ελεήμων; Είναι να φλέγεται από αγάπη η καρδιά για όλη την κτίση- για τους ανθρώπους, για τα πουλιά και για τα ζώα, και για τους δαίμονες και για κάθε κτίσμα. Και καθώς ο άνθρωπος τα φέρνει στη μνήμη του και τα σκέφτεται, τα μάτια του τρέχουν δάκρυα. Από την πολλή και σφοδρή συμπάθεια που συνέχει την καρδιά του, και από την πολλή εμμονή σ' αυτή την κατάσταση, μικραίνει η καρδιά του και δεν μπορεί να υποφέρει ή να ακούσει ή να δει κάποια βλάβη ή κάτι έστω και λίγο λυπηρό να γίνεται στην κτίση. Γι' αυτό και για τα άλογα ζώα και για τους εχθρούς της αλήθειας και για αυτούς που τον βλάπτουν προσεύχεται συνεχώς με δάκρυα, ζητώντας από τον Θεό να τους φυλάξει και να τους συγχωρήσει. Ομοίως προσεύχεται και για τα ερπετά από την πολλή του ευσπλαχνία, που συγκινεί την καρδιά του, υπερβαίνοντας το ανθρώπινο μέτρο και φθάνοντας στην ομοιότητα του Θεού» (12).

Ένας άγιος του 20ου αι., ο Ρώσος μοναχός Σιλουανός ο Αθωνίτης (1866-1938), εκφράζει τη συμπάθειά του με την ίδια ένταση: «Ο Κύριος επιδαψιλεύει τόσο πλούσια τη χάρη του στους εκλεκτούς του, ώστε αυτοί αγκαλιάζουν ολόκληρη τη γη, ολόκληρο τον κόσμο με την αγάπη τους... Μια μέρα είδα στον δρόμο ένα φίδι κομματιασμένο, που κάθε του τεμάχιο σφάδαζε και λυπήθηκα όλη την κτίση και κάθε κτίσμα, κάθε τι που πάσχει, και έκλαψα πολύ ενώπιον του Θεού» (13).

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
(1) Περί κατασκευής του ανθρώπου 15, PG 44, 176 B , 177 A.
(2) Μικρόν Ευχολόγιον ή Αγιασματάριον, Αποστ. Διακονίας, Αθήνα 1984.
(3) Περί πρώτων αρχών, 2, 8, 1.
(4) όπ.π. 3, 1, 3.
(5) Προς Αυτόλυκον 1, 6.
(6) Εξαήμερος 8, 1. PG 29, 165ΑΒ.
(7) Κλίμαξ θείας αναβάσεως, 26, PG 88, 1028 Α.
(8) Λόγος κεφαλαιώδης περί φύσεως ανθρώπου 1.
(9) Κατά Κέλσου 4, 83.
(10) Εξαήμερος 8, 2. PG 29, 128 A.
(10α) Λόγος περί νηστείας, PG 31, 69.
(11) Μυστική πραγματεία 82.
(12) Ομιλία 74.
(13) Από το βιβλίο του Καλλίστου Ware, Μητρ.
Διοκλείας, Εχθροί ή φίλοι, σελ. 69-79, εκδ. Εν Πλω, 2014.

ΠΗΓΗ: www.sophia-ntrekou.gr.

Περισσότερα Θέματα: ΖΩΑ, Αγία Γραφή,

Το μυστήριο των διαπροσωπικών σχέσεων - Άγιος Σωφρόνιος Σάχαρωφ

Το μυστήριο των διαπροσωπικών σχέσεων (Γ. Σωφρονίου Σαχάρωφ)

Η εμφάνιση της Παναγίας στον Όσιο Σεραφείμ Σαρώφ 25 Μαρτίου 1831

φωτο: Ὁ Άγιος Σεραφείμ σχηματίζοντας τα όρια τής Γυναικείας 
Μονής Ντιβέϊεβο κατά την υπόδειξη τής Ὑπερευλογημένης Θεοτόκου 

της Σοφίας Ντρέκου

Η Βασίλισσα του Ουρανού
φορούσε έναν μανδύα
όμοιο με εκείνον

Είσοδος, Έξοδος στα Εισόδια της Παναγίας και ΥπερΑγίας Θεοτόκου


Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Η γιορτή των Εισοδίων της Παναγίας,
μου θυμίζει την ομορφιά κι αξία του σώματός μου.
Ο καθαρώτατος ναός του Σωτήρος!
Το σώμα της Παναγίας μας.

Μα και το δικό μου σώμα

Τα Εισόδια της Θεοτόκου στην Αγία Γραφή


Ευχαριστώ τον καθηγητή  κ. Θεόδωρο Ρηγινιώτη
για την μελέτη του περί των Εισοδίων της Θεοτόκου.

Πώς καθιερώθηκε η εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου και η ανάλυση της ορθόδοξης εικόνας για τα Εισόδια της Παναγίας

τα Εισόδια της Θεοτόκου του Μανουήλ Πανσέληνου από το Πρωτάτον του Αγίου Όρους
εικ. τα Εισόδια της Θεοτόκου του Μανουήλ Πανσέληνου 
από το Πρωτάτον του Αγίου Όρους

Ευχαριστούμε τον Θεολόγο και Μαθηματικό

Τα Εισόδια της Θεοτόκου είναι η προεισαγωγή μας στα Χριστούγεννα - Οι καταβασίες σε νεοελληνική απόδοση (ποίημα του Αγίου Κοσμά)


της Σοφίας Ντρέκου

Εἰς ὅλην τήν Χριστιανοσύνη 
μία εἶναι μόνη Παναγία, ἁγνή:

Κόρη παιδίσκη, Ἁγία τῶν Ἁγίων,

Δεν Θα Πεθάνουμε Ποτέ ! - Μάνος Δανέζης: Πώς η σύγχρονη αστροφυσική ακυρώνει το φαινόμενο του θανάτου (video)

Η σύγχρονη αστροφυσική ακυρώνει το φαινόμενο του θανάτου (Μ. Δανέζης: Δεν θα πεθάνουμε ποτέ! και Βίντεο)

ΠΩΣ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΣΤΡΟΦΥΣΙΚΗ 
ΑΚΥΡΩΝΕΙ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ!

Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου, Αρθρογράφος
(Columnist Sophia Drekou, BSc in Psychology)


Χριστός Ανέστη... Αληθώς Ανέστη

Η γεωμετρία του Σύμπαντος

Όταν αναφερόμαστε σε μια γεωμετρία, θεωρούμε αυτονόητη την ύπαρξη ενός χώρου μέσα στον οποίο αυτή αναπτύσσεται και τις ιδιότητες του οποίου περιγράφει.

Χαρίσματα και προτερήματα της Ιερωσύνης κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο

Ποιές είναι οι προϋποθέσεις ιερωσύνης και τα προσόντα υποψηφίων ιερέων κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο;


ΜΕΡΟΣ Β': Η ΙΕΡΩΣΥΝΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ
ΑΓΙΟΝ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ


3. Προϋποθέσεις Ιερωσύνης, προσόντα υποψηφίων

συνέχεια από το προηγούμενο

Η μεγάλη σπουδαιότητα του ιερατικού αξιώματος, όθεν, δημιουργεί και διαγράφει την ιδιαίτερη σοβαρότητα αλλά και τους τρόπους με τους οποίους οφείλεται να αντιμετωπίζεται από πριν, τόσον από τους υποψηφίους όσον και από τους εκλέκτορές τους, τους επισκόπους.

Η Ιερωσύνη κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο

Σημαντικές πτυχές του ποιμαντικού έργου του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου


ΜΕΡΟΣ Β' Η ΙΕΡΩΣΥΝΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ
ΑΓΙΟΝ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

1. Σημαντικές πτυχές του ποιμαντικού έργου

Απληστία: Καλύτερα παρέα με γύπες, παρά με πλεονέκτη και άπληστο

Απληστία: Καλύτερα παρέα με γύπες...   Θανάσης Ν. Παπαθανασίου

Απληστία: Καλύτερα παρέα με γύπες...

ΛIΓA ΛEΠTA μετά την έναρξη μιας βάπτισης (και συγκεκριμένα, λίγο πριν ο ανάδοχος δηλώσει ότι «αποτάσσεται» τον σατανά και τα έργα του), ο ιερέας διαβάζει μιαν ευχή όπου ξορκίζονται τα ακάθαρτα πνεύματα που πολιορκούν την ανθρώπινη καρδιά.

Η παραβολή του Άφρονος Πλουσίου με ερμηνεία και ανάλυση στη συσσώρευση του πλούτου σήμερα (videos πλουσίων)

Christ and rich young man - The Parable of the Rich Fool Consumerism vs. God-centered Security
Christ and rich young man - The Parable of the Rich Fool
Consumerism vs. God-centered Security

Αφιέρωμα στην παραβολή του Άφρονος Πλουσίου
Κυριακή Θ' Λουκά και συσσώρευση του πλούτου

Έρευνα Σοφία Ντρέκου Αρθρογράφος
(Sophia Drekou, BSc in Psychology)

Ξεκινώντας με ποίηση αγαπημένοι μου αναγνώστες, προσπαθώντας να κατανοήσουμε στο νόημα της σημαντικής Ευαγγελικής περικοπής. Ένα πασίγνωστο ποίημα ενός από τους αγαπημένους μας ποιητή Γιώργου Σεφέρη. Έχει τον τίτλο «ΑΡΝΗΣΗ» και μας λέει σε μία του στροφή:

Το Ιστορικό της νηστείας της Σαρακοστής των Χριστουγέννων (αφιέρωμα και video)


Επιμέλεια, έρευνα Σοφία Ντρέκου,
(Sophia Drekou, BSc in Psychology)

Μέγας Βασίλειος: «Nηστεία όπλον εστί 
προς την κατά των δαιμόνων στρατιάν.»

Tο κοινωνικό νόημα της νηστείας

Νηστεία αρχίζει (15 Νοεμβρίου), συν Θεώ αγίω, αγαπητοί αναγνώστες, με την σαρακοστή των Χριστουγέννων. Μια σαρακοστή ήπια, μιάς πού περιλαμβάνει κατά το μεγαλύτερο μέρος της ιχθυοφαγία. Η κατάλυση ιχθύος, η οποία προβλέπεται, μου δίνει την αφορμή να φιλοσοφήσω, πάνω σε αυτούς τους οποίους η καταναγκαστική νηστεία είναι καθημερινότητα και η ιχθυοφαγία, άπιαστο όνειρο.

Η νηστεία έγινε για τον άνθρωπο, όχι ο άνθρωπος για τη νηστεία - Ασκητικές εμπειρίες, άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ


Η κορυφή των αρετών είναι η προσευχή.
Η βάση των αρετών είναι η νηστεία.

Όλα επιτρέπονται αλλά δεν συμφέρουν όλα.
Όλα επιτρέπονται, αλλά δεν οικοδομούν όλα.

Λογικό ορθολογικό και φυσιολογικό σε Κοινωνική αδράνεια και ανθρώπινη σκέψη - Νίκος Λυγερός

Surrealism Photography (Φωτογραφίες Σουρεαλισμού) photoallegory of Sarolta Bán (Born in 1982 in Budapest)
Surrealism Photography (Φωτογραφίες Σουρεαλισμού)
PhotoAllegory of Sarolta Bán (Born in 1982 in Budapest)

Λογικό, ορθολογικό και φυσιολογικό
 
Σε κοινωνικό πλαίσιο αναφερόμαστε συχνά στην έννοια της κοινής λογικής, για να εκφράσουμε την άποψη της πλειοψηφίας. Επί του πρακτέου, όμως, η κοινή λογική δεν έχει καμιά σχέση με τη λογική.

Η πορεία προς τα Χριστούγεννα είναι πρόσκληση προς την αγιότητα

Oil Painting angel by Victor Nizovtsev (Russia 1965)
Oil Painting Bright angel by Victor Nizovtsev (Russia 1965)

Επιμέλεια: Σοφία Ντρέκου

Έξω στον «κόσμο», οι έμποροι στολίζουν τις βιτρίνες των καταστημάτων και οι εταιρίες δώρων αρχίζουν τον κατακλυσμό των διαφημίσεων. Και στις δύο περιπτώσεις, «Χριστούγεννα» = κάντε δώρα, πάρτε δώρα, στολίστε, αγοράστε, κ.τ.λ.

Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς Βίος και Θεολογική, Φιλοσοφική σημασία του έργου του [αφιέρωμα]

grogorije_palama
Μουσείο Καλών Τεχνών Πούσκιν στην Μόσχα

ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ 
1296 - 14 Νοεμβρίου 1356
Ποιος, αγαπητοί αναγνώστες, ήταν ο μέγας και θείος Γρηγόριος το πληροφορούμεθα με σαφήνεια και πληρότητα και μόνον από το απολυτίκιό του.

O Θυμός το πιο ισχυρό και μεταδοτικό online συναίσθημα στον ψηφιακό κόσμο του Internet


Θυμού κράτει...

Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου, Αρθρογράφος

Ακαίρου θυμού το κέρδος πτώσις. (Μέγας Βασίλειος)

Ο θυμός το πιο έντονο online συναίσθημα που
εξαπλώνεται σαν πυρκαγιά στον κόσμο του Internet

Ύμνος στον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο και η δίκαιη ανταπόδοση και ανταμοιβή - Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς (Chrysostom: Condign Retribution and Reward)

τοιχογραφία στον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου στην Πάνω Λακατάμια (Κύπρου)
τοιχογραφία στον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννου του
Χρυσοστόμου στην Πάνω Λακατάμια (Κύπρου)

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος:
Η δίκαιη ανταπόδοση και ανταμοιβή!

and in English

Μυστηριακές Προϋποθέσεις της Άσκησης στη Θεολογία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά

Σπήλαιο ασκήσεως Αγ. Γρηγορίου Παλαμά (Σκήτη Βεροίας, φωτο Αρχιμ. Δανιήλ)
Σπήλαιο ασκήσεως Αγ. Γρηγορίου Παλαμά
(Σκήτη Βεροίας, φωτο Αρχιμ. Δανιήλ)

Μυστηριακές Προϋποθέσεις της Άσκησης
στη Θεολογία του αγ. Γρηγορίου του Παλαμά[1]

του Svilen Tutekov (Σβιλέν Τουντέκοφ) 
καθ. Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου 
«Αγίου Κυρίλλου και αγίου Μεθοδίου», 
Βελίκο Τύρνοβο (Βουλγαρία)

Χαρακτηρισμός της προσωπικότητας και του έργου του Χρυσοστόμου

agioy-Xrysostomoy«S.Drekou»Aenai-EpAnastasi

Η προσωπικότητα του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου 

4. Χαρακτηρισμός της προσωπικότητος 
και του έργου του Χρυσοστόμου

Ο Χρυσόστομος παρέχει πράγματι το λαμπρότερο παράδειγμα ηγέτη και Ιεράρχη, ο οποίος ως «ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων». Τήρησε πιστά και απαρέγκλιτα τη διδασκαλία του ποιμαντικού έργου και ποτέ δεν διεχώρισε το διδακτικό-θεωρητικό από το πρακτικό έργο του. Προς τούτο χρησιμοποίησε τον άμβωνα και αναδείχθηκε φάρος τηλαυγής.

Καταδίκη και εξορία του Αγίου Χρυσοστόμου

Πρὸς τὴν ἐξορία. Μικρογραφία Minologiya Vasiliya II.  Κωνσταντινούπολη. 985 Βατικανό Βιβλιοθήκη. Ρώμη
Πρὸς τὴν ἐξορία. Μικρογραφία Minologiya Vasiliya II. 
Κωνσταντινούπολη. 985 Βατικανό Βιβλιοθήκη. Ρώμη

Επιμέλεια της Σοφίας Ντρέκου

3. Καταδίκη και εξορία του Χρυσοστόμου

Χειροτονία Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου Άνοδος στον πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως

Μνήμη Χειροτονίας Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου  Εορτάζει στις 15 Δεκεμβρίου

Μνήμη Χειροτονίας Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
Εορτάζει στις 15 Δεκεμβρίου εκάστου έτους.

Αύτη τη μέρα, το 397 μ.Χ., με κοινή γνώμη κλήρου, 
βασιλέων και λαού ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος 
χειροτονήθηκε Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης.

2. Άνοδος του Χρυσοστόμου στον πατριαρχικόν 
θρόνον της Κωνσταντινουπόλεως

Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος - Η προσωπικότητα ενός πολυπαθούς αγίου (Μελέτη στην ζωή του)

Icon of St. John Chrysostom by Georgi Chimev

Ο ενδοξότερος και ο πολυγραφότατος Άγιος
Ιωάννης ο Χρυσόστομος (Μελέτη στην ζωή του)

Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Περιεχόμενα:
ΜΕΡΟΣ Α' Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΕΝΟΣ ΠΟΛΥΠΑΘΟΥΣ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

Θεολογία και ψυχολογία της κατανόησης - π. Νικόλαος Λουδοβίκος


Θεολογία και ψυχολογία της κατανόησης
π. Νικόλαος Λουδοβίκος, 30 Ιουνίου 2025

Ο π. Νικόλαος Λουδοβίκος πραγματεύεται την κατανόηση ως σχέση σε αντιδιαστολή με τον σύγχρονο ατομικισμό και ναρκισσισμό. Ξεκινώντας από ιστορικές και φιλοσοφικές αναφορές, τονίζει την απομάκρυνση της δυτικής σκέψης από την οντολογική σχέση με τον Άλλο, οδηγώντας σε αυτό που ονομάζει μεταναρκισσισμό – μια κατάσταση απόλυτου κλεισίματος στον εαυτό.

Ο Καλός Σαμαρείτης και η αγάπη προς τους εχθρούς - Γέρων Σωφρόνιος Σαχάρωφ και Άγιος Σιλουανός


Να ζήσεις πραγματικά όλη την ανθρωπότητα
σαν να ήταν μόνο μία ζωή, μία μόνο φύση
με πολλαπλά πρόσωπα.

Σχόλια στον Σαμαρείτη του Ευαγγελίου: Όταν ο «εχθρός» μας γίνεται «διπλανός», αλληλέγγυος και «σύντροφος»

Eyaggelio-Samareiti-otano-exthros-mas-ginetai-o-allosS.Drekou»aenai.EpAnastasi.

«…τίς οὖν τούτων τῶν τριῶν πλησίον δοκεῖ σοι 
γεγονέναι τοῦ ἐμπεσόντος εἰς τούς λῃστάς; 

ὁ δέ εἶπεν· ὁ ποιήσας τό ἔλεος μετ' αὐτοῦ. 
εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· πορεύου και συ ποίει ὁμοίως»

Ευαγγέλιο του Καλού Σαμαρείτη:
Σχόλια στον Σαμαρείτη του ευαγγελίου...

Ζωή σαν το κεράκι και οι τρείς ληστές στον άγιο Σεραφείμ του Σάρωφ


Όλη η τέχνη είναι αυτή ακριβώς. Είτε περπατάς είτε κάθεσαι, είτε στέκεσαι, είτε εργάζεσαι, είτε βρίσκεσαι στην εκκλησία, άσε τη προσευχή αυτή να γλιστρήσει από τα χείλη σου «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με» με τη προσευχή αυτή στην καρδιά σου θα βρεις εσωτερική ειρήνη και γαλήνη σώματος και ψυχής. (Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ)

Ζωή σαν το κεράκι

Άγιος Νεκτάριος: Ένας σπάνιος Συνάδελφός μου


Ένα άρθρο γραμμένο από καρδιάς... στην «Αέναη επΑνάσταση».

Ένας σπάνιος Συνάδελφός μου.
Βασίλειος Γκρίλλας

Επιμέλεια-τονισμοί Σοφία Ντρέκου

Η Παραβολή του Καλού Σαμαρείτη ✰ ανάλυση και διαφορές στην ανατολική και δυτική απεικόνιση


Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου, Αρθρογράφος

Ο Ιησούς δίδαξε με παραβολές για να καλύψει το νόημά τους. Με αυτόν τον τρόπο, οι ακροατές της παραβολής μαθαίνουν τη θρησκευτική αλήθεια μέσα στον χρόνο, ανάλογα με την πίστη και τη νοημοσύνη τους.

Τι κάνουν οι Άγγελοι; Ποιο είναι το διακόνημα τους;


Τι κάνουν οι Άγγελοι; 
Ποιο είναι το διακόνημα τους; 

Ποιο είναι το διακόνημα τους; θα μπορούσε συγκεκριμένα να διερωτηθεί κάποιος από εμάς εδώ: Ο Πατριάρχης Δοσίθεος Ιεροσολύμων, στο έργο του Ορθόδοξος Ομολογία της πίστεως, αναφέρει σε ερωτοαποκρίσεις τις οποίες απαντά:

Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης: Με συγχωρείτε Άγιε Άγγελε, μπορώ να περάσω;

Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης: Με συγχωρείτε Άγιε Άγγελε, μπορώ να περάσω;

της Σοφίας Ντρέκου

Μέρες δύσκολες... Χρονιές σκληρές για Αγγελούδια. Θες να δεις Αγγέλους;

Άγγελοι - π. Ανδρέας Κονάνος

Να βγούμε απόψε όλοι στα παράθυρα 
και να φωνάξουμε: Άγγελοι, ελάτε!

Συλλογή κειμένων, επιμέλεια, έρευνα by
Sophia-Ntrekou.gr | Αέναη επΑνάσταση


Άγγελοι

Μέρες δύσκολες για Αγγέλους.